0:00:00.259,0:00:02.233
Videonu dayandırın və bu iki

0:00:02.233,0:00:04.601
rasional ifadəni toplamağa çalışın.

0:00:04.601,0:00:06.343
Yaxşı, məncə həll edə bildiniz.

0:00:06.343,0:00:09.082
İndi isə gəlin birlikdə işləyək.

0:00:09.082,0:00:10.777
Bunu həll etmək üçün öncə

0:00:10.777,0:00:12.101
kəsrlərin məxrəclərinin

0:00:12.101,0:00:14.493
müxtəlif olduğuna baxmalısınız.

0:00:14.493,0:00:15.932
Kəsrlərin məxrəcləri müxtəlif

0:00:15.932,0:00:17.766
olduqda onları toplamaq çətin olur.

0:00:17.766,0:00:18.695
Ortaq məxrəcə gətirmək

0:00:18.695,0:00:21.017
üçün yenidən yazmalısınız.

0:00:21.017,0:00:23.269
Ortaq məxrəcə gətirməyin ən asan yolu

0:00:23.269,0:00:25.336
iki məxrəci bir-birinə vurmaqdır.

0:00:25.336,0:00:26.474
Xüsusilə də, ortaq

0:00:26.474,0:00:28.958
vuruqları yoxdursa.

0:00:28.958,0:00:31.257
Bunların hər ikisi sadələşmiş haldadır

0:00:31.257,0:00:33.486
və ortaq vuruqları yoxdur.

0:00:33.486,0:00:36.667
Elə isə gəlin ortaq məxrəcə gətirək.

0:00:36.667,0:00:39.222
Belə ki,

0:00:39.222,0:00:42.682
bu bərabərdir

0:00:42.682,0:00:44.261
gəlin baxaq, bu bərabərdir

0:00:44.261,0:00:46.118
ortaq məxrəci yazaq.

0:00:46.118,0:00:47.574
Gəlin ortaq məxrəci

0:00:47.574,0:00:49.454
2x....

0:00:49.454,0:00:50.987
Bunu başqa rənglə yazım.

0:00:50.987,0:00:54.903
Beləliklə, biz ortaq məxrəci 2x-3

0:00:54.903,0:00:57.666
vurulsun

0:00:57.666,0:01:00.961
3x+1

0:01:00.961,0:01:03.771
və üstəgəl

0:01:03.771,0:01:07.315
hansısa bir hədd

0:01:07.315,0:01:10.240
bölünsün 2x-3

0:01:10.240,0:01:13.096
2x-3

0:01:13.096,0:01:14.872
vurulsun 3x+1.

0:01:14.872,0:01:19.202
Vurulsun 3x+1.

0:01:19.202,0:01:21.287
Belə ki, 2x-3-dən

0:01:21.287,0:01:24.328
(2x-3)(3x+1) məxrəcinə

0:01:24.328,0:01:27.416
gətirmək üçün sadəcə olaraq

0:01:27.416,0:01:29.844
məxrəci 3x+1-ə vurduq.

0:01:29.844,0:01:31.082
Əgər biz rasional ifadənin

0:01:31.082,0:01:32.455
qiymətini dəyişmək[br]istəmiriksə,

0:01:32.455,0:01:33.593
bunu məxrəcə [br]tətbiq etdikdə

0:01:33.593,0:01:36.216
surətə də tətbiq etməliyik.

0:01:36.216,0:01:39.849
Belə ki, surət 5x-dir.

0:01:39.849,0:01:41.683
Bunu mavi rənglə edəcəyəm.

0:01:41.683,0:01:45.119
Belə ki, surət 5x-dir və

0:01:45.119,0:01:47.952
onu 3x+1-ə vurmalıyıq.

0:01:47.952,0:01:50.831
Vurulsun 3x+1.

0:01:50.831,0:01:53.525
Baxın, ifadənin qiymətini dəyişmədim.

0:01:53.525,0:01:57.512
Sadəcə 3x+1-ə vurdum və böldüm.

0:01:57.512,0:02:02.232
Bu da 3x+1 sıfıra bərabər olmadığı halda[br]1 edir.

0:02:02.232,0:02:04.438
Elə isə gəlin bunu buraya da[br]tətbiq edək.

0:02:04.438,0:02:08.640
Burada məxrəc 3x+1-dir

0:02:08.640,0:02:10.962
və onu 2x-3-ə vurmuşam.

0:02:10.962,0:02:12.286
Elə isə mən surəti

0:02:12.286,0:02:15.652
yəni -4x² -nı

0:02:15.652,0:02:19.321
2x-3-ə vurmalıyam.

0:02:19.321,0:02:22.270
2x-3.

0:02:22.270,0:02:24.081
Gəlin buraya mötərizə qoyaq

0:02:24.081,0:02:27.726
ki, 4x² -nı çıxırıq kimi görünməsin.

0:02:27.726,0:02:30.094
Beləliklə, bunların hamısını surətdə

0:02:30.094,0:02:33.042
yenidən yazaq.

0:02:33.042,0:02:35.118
Surətdə

0:02:35.118,0:02:38.647
5x vurulsun 3x

0:02:38.647,0:02:42.269
15x² edir.

0:02:42.269,0:02:47.215
5x vurulsun 1, +5x edir.

0:02:47.215,0:02:49.412
Burada isə

0:02:49.412,0:02:51.107
gəlin bunu yaşıl rənglə yazaq.

0:02:51.107,0:02:55.727
Burada -4x vurulsun 2x

0:02:55.727,0:02:59.860
-8x² edir

0:02:59.860,0:03:02.542
və -4x vurulsun -3

0:03:02.542,0:03:05.592
+12x² edir.

0:03:05.592,0:03:06.924
Bunu düz etdim?

0:03:06.924,0:03:08.224
Mənfi...

0:03:08.224,0:03:09.547
Diqqətli olmalıyıq.

0:03:09.547,0:03:12.984
-4, sanki nəyisə səhv etdim.

0:03:12.984,0:03:14.934
Yenə də, videonu dayandırıb

0:03:14.934,0:03:17.395
nəyi səhv etdiyimi tapa bilərsiniz.

0:03:17.395,0:03:20.792
Belə ki, -4x² vurulsun 2x

0:03:20.792,0:03:23.722
-8x -in kubu edir.

0:03:23.722,0:03:28.534
- 8x³.

0:03:28.534,0:03:32.720
Sonra isə -4x² vurulsun -3, 12x² edir.

0:03:32.720,0:03:36.064
Beləliklə,

0:03:36.064,0:03:37.201
ümumi məxrəc,

0:03:37.201,0:03:38.548
ortaq məxrəcimiz var.

0:03:38.548,0:03:40.777
Artıq hamısını toplaya bilərik.

0:03:40.777,0:03:43.426
2x-3

0:03:43.426,0:03:46.064
vurulsun

0:03:46.064,0:03:49.004
3x+1

0:03:49.004,0:03:51.871
vurulsun 3x+1.

0:03:51.871,0:03:54.123
Gəlin baxaq bunu necə sadələşdirə bilərik?

0:03:54.123,0:03:57.350
Bu ümumilikdə bərabərdir.

0:03:57.350,0:03:59.022
Rasional ifadə olduğunu bildirmək

0:03:59.022,0:04:01.762
üçün gəlin kəsr xəttini çəkək.

0:04:01.762,0:04:05.291
Gəlin baxaq.

0:04:05.291,0:04:09.796
Ən böyük dərəcəli hədd -8x³-dur.

0:04:09.796,0:04:11.894
mənfi 8...

0:04:11.894,0:04:15.404
-8x³.

0:04:15.404,0:04:18.688
Sonra isə 15x²

0:04:18.688,0:04:21.057
və 12x² var.

0:04:21.057,0:04:22.143
Bunları toplayaq və

0:04:22.143,0:04:23.143
27x² alırıq.

0:04:23.143,0:04:26.853
İndi isə buna baxaq.

0:04:26.853,0:04:30.631
Gəlin bunu yaşıl rənglə işarə edək.

0:04:30.631,0:04:32.163
Bunu və bu ikisini həll etdik,

0:04:32.163,0:04:35.901
qaldı 5x.

0:04:35.901,0:04:38.850
Elə bunu da + 5x yazırıq

0:04:38.850,0:04:42.890
və bunların hamısı bölünsün

0:04:42.890,0:04:45.677
2x-3 vurulsun 3x+1

0:04:45.677,0:04:50.677
3x+1.

0:04:51.984,0:04:53.981
Budur, tamamladıq.

0:04:53.981,0:04:55.630
Bitdi.

0:04:55.630,0:04:58.161
Bunu daha da sadələşdirmənin

0:04:58.161,0:05:00.065
başqa asan yolu yoxdur.

0:05:00.065,0:05:01.806
Siz sadəcə surətdə x-i vuruq olaraq[br]ayıra bilərsiniz.

0:05:01.806,0:05:03.617
Lakin, bu məxrəclə

0:05:03.617,0:05:05.057
ixtisar olunmur.

0:05:05.057,0:05:06.357
Beləliklə, bitirdik.