0:00:00.371,0:00:03.139 Korkarım ki ben TED sunumlarında 0:00:03.139,0:00:06.354 karşılaşmayacağınızı umduğunuz konuşmacılardan biriyim. 0:00:06.354,0:00:07.690 Öncelikle, üzerimde bir cep telefonu yok, 0:00:07.690,0:00:09.521 bu yüzden güvenli taraftayım. 0:00:09.521,0:00:11.722 İkinci olarak, politik kuramcı olarak 0:00:11.722,0:00:14.187 demokrasideki krizler hakkında anlatacağım şey, 0:00:14.187,0:00:18.259 muhtemelen düşünebildiğiniz en heyecan verici konu olmayacaktır. 0:00:18.259,0:00:20.742 Ayrıca, kafanızdaki sorulara benden cevap alamayacaksınız. 0:00:20.742,0:00:24.576 Konuştuğumuz şeyler hakkında daha fazla sorgulamalar eklemeye çalışacağım. 0:00:24.576,0:00:26.742 Sorgulamak istediğim şeylerden birisi de 0:00:26.742,0:00:29.459 bu günlerde çok yaygın olarak umulan, 0:00:29.459,0:00:31.393 şeffaflık ve tarafsızlık ile 0:00:31.393,0:00:35.693 demokratik kurumlardaki güvenin yeniden kazanılabilinmesi. 0:00:35.693,0:00:39.409 Benden şüphelenmeniz için bir tane daha sebep var. 0:00:39.409,0:00:43.386 TED kilisesi mensubu sizler, çok iyimser bir topluluksunuz. 0:00:43.386,0:00:45.594 (Kahkahalar) 0:00:45.594,0:00:50.511 Temel olarak karmaşaya inanırsınız fakat belirsizliklere değil. 0:00:50.511,0:00:53.426 Size söylendiği gibi ben bir Bulgar vatandaşıyım. 0:00:53.426,0:00:55.010 Ve anketlere göre 0:00:55.010,0:00:58.577 dünyadaki en kötümser insanlar olarak gösteriliyoruz. 0:00:58.577,0:01:00.361 (Kahkahalar) 0:01:00.361,0:01:03.951 Geçenlerde The Economist dergisi mutluluk üzerine 0:01:03.951,0:01:06.502 yapılan son çalışmaları kapsayan bir makale yazdı, 0:01:06.502,0:01:11.336 makalenin başlığı "Mutlular, Mutsuzlar ve Bulgarlar" idi. 0:01:11.336,0:01:12.936 (Kahkahalar) 0:01:12.936,0:01:16.783 Şimdi neyi umacağınızı bildiğiniz için 0:01:16.783,0:01:18.219 size hikayeyi anlatalım. 0:01:18.219,0:01:23.170 Küçük bir ülkede yağmurlu bir seçim günüdür, 0:01:23.170,0:01:26.502 bu ülke benim ülkem olabilir, ama sizin ülkeniz de olabilirdi. 0:01:26.502,0:01:30.302 Yağmur sebebiyle öğleden sonra saat 4 e kadar 0:01:30.302,0:01:32.987 hiç kimse sandıklara gitmedi. 0:01:32.987,0:01:34.752 Fakat sonra yağmur durdu, 0:01:34.752,0:01:36.986 insanlar oy kullanmaya gittiler. 0:01:36.986,0:01:40.136 Oylar sayıldığında, 0:01:40.136,0:01:47.452 oy kullananların dörtte üçü oy pusulasını boş bırakmışlardı. 0:01:47.452,0:01:49.802 Hükümet ve muhalefet, 0:01:49.802,0:01:52.736 felç olmuş durumdaydı. 0:01:52.736,0:01:54.853 Çünkü eylemler karşısında ne yapılması gerektiğini bilirsiniz. 0:01:54.853,0:01:56.837 Kim tutuklanmalı, kim ile görüşülmeli bilirsiniz. 0:01:56.837,0:02:02.185 Fakat boş oy kullanan insanlar karşısında ne yapılması gerekir? 0:02:02.185,0:02:06.518 Bu yüzden devlet seçimlerin yeniden yapılmasına karar verdi. 0:02:06.518,0:02:09.068 Bu sefer daha büyük bir rakam, 0:02:09.068,0:02:14.251 halkın yüzde 83'ü boş oy kullandı. 0:02:14.251,0:02:17.002 Aslında onlar oy kullanacakları kimse olmadığını 0:02:17.002,0:02:20.068 söylemek için sandığa gittiler. 0:02:20.068,0:02:25.100 Bu, Jose Saramago'nun "Seeing" isimli güzel bir romanının 0:02:25.100,0:02:26.583 giriş kısmı. 0:02:26.583,0:02:28.833 Ama benim görüşüme göre, şu günlerde 0:02:28.833,0:02:33.217 Avrupa'da demokrasi hakkındaki problemlerin bir kısmını yakalıyor. 0:02:33.217,0:02:35.885 Demokrasinin devlet için 0:02:35.885,0:02:39.784 en iyi yönetim biçimi olduğunu kimse sorgulamaz. 0:02:39.784,0:02:42.520 Demokrasi şehirdeki tek oyundur. 0:02:42.520,0:02:44.833 Asıl sorun birçok kimsenin bunu oynamaya 0:02:44.833,0:02:47.535 değer bir oyun olarak görmemeye başlaması. 0:02:47.535,0:02:51.833 Siyaset bilimciler son 30 yıldır sürekli olarak seçmenlerin 0:02:51.833,0:02:56.383 katılımında bir düşüş olduğunu gözlemlediler 0:02:56.383,0:03:00.301 ve oy kullanmayla en az ilgilenenler 0:03:00.301,0:03:04.938 oylarınızın çoğunu alacağını tahmin ettiğiniz insanlar. 0:03:04.938,0:03:08.363 Yani, işsiz ve sosyal haklardan mahrum olanlar. 0:03:08.363,0:03:10.055 Bu büyük bir sorun. 0:03:10.055,0:03:12.786 Çünkü özellikle şimdi ekonomik kriz ile beraber, 0:03:12.786,0:03:15.237 siyasetteki ve demokratik 0:03:15.237,0:03:17.819 kurumlardaki güvenin tamamen 0:03:17.819,0:03:19.738 yıkılmış olduğunu anlayabilirsiniz. 0:03:19.738,0:03:23.354 Avrupa Komisyonu tarafından yapılan en son ankete göre, 0:03:23.354,0:03:28.236 Avrupa vatandaşlarının yüzde 89'u politikacıların görüşleriyle 0:03:28.236,0:03:34.562 halkın görüşleri arasında sürekli artan bir uçurum olduğuna inanıyor. 0:03:34.562,0:03:38.570 Sadece İtalyanlar'ın yüzde 18'i ve Yunanlılar'ın yüzde 15'i 0:03:38.570,0:03:41.720 verdikleri oyların önemli olduğuna inanıyor. 0:03:41.720,0:03:45.786 Temel olarak insanlar hükümetleri değiştirebileceklerini 0:03:45.786,0:03:48.288 fakat politikaları değiştiremeyeceklerini anlamaya başladılar. 0:03:48.288,0:03:50.904 Bunun ardından sormak istediğim şey: 0:03:50.904,0:03:54.820 Hiç olmadığı kadar özgür toplumlar 0:03:54.820,0:03:57.370 içinde yaşadığımız halde, 0:03:57.370,0:04:00.054 yani daha fazla haklara sahip olan, daha kolay seyahat edebilen, 0:04:00.054,0:04:02.403 daha fazla bilgiye erişim imkanı olan toplumlarda yaşadığımız halde- 0:04:02.403,0:04:05.787 nasıl oldu da böyle bir zamanda demokratik kurumlara 0:04:05.787,0:04:08.370 olan güven çöktü? 0:04:08.370,0:04:09.806 Çok basit olarak sormak istiyorum: 0:04:09.806,0:04:14.655 Son 50 yıldaki demokrasi hakkında konuştuğumuzda 0:04:14.655,0:04:16.456 doğru olan ne, yanlış giden ne? 0:04:16.456,0:04:20.339 Doğru olanla başlayacağım. 0:04:20.339,0:04:23.401 Benim görüşüme göre doğru giden 0:04:23.401,0:04:25.872 ilk şey elbette şu beş devrim, 0:04:25.872,0:04:30.456 bunlar yaşam şekillerimizi değiştirdi ve demokratik deneyimlerimizi derinleştirdi. 0:04:30.456,0:04:35.681 Birincisi 1968 ve 1970 lerin kültürel ve sosyal devrimiydi, 0:04:35.681,0:04:38.496 ki bu, bireyi politakanın ortasına koyan bir devrimdi. 0:04:38.496,0:04:40.914 Bu devrim insan hakları harekatıydı. 0:04:40.914,0:04:44.764 Temelde bu aynı zamanda daha önce hiç bilinmeyen 0:04:44.764,0:04:48.630 büyük bir isyan, bir muhalefet kültürü 0:04:48.630,0:04:50.931 ve toplum kurallarını bozma harekatıydı. 0:04:50.931,0:04:53.280 Bu sebepten inanıyorum ki 0:04:53.280,0:04:56.732 68'lerin çocuklarında da böyle şeyler çoktur, 0:04:56.732,0:05:00.147 ancak, çoğumuz o zamanlar doğmamıştık bile. 0:05:00.147,0:05:03.196 Ama bundan sonra 1980'lerin piyasa devrimi oldu. 0:05:03.196,0:05:06.830 Sol taraftaki bir çok kişi bundan hoşlanmamasına rağmen, 0:05:06.830,0:05:11.447 piyasa devrimi doğruları mesajla bildirdi: 0:05:11.447,0:05:13.124 "Hükümet daha iyi bilmez." 0:05:13.124,0:05:16.031 Ve daha çok seçenekle-yönetilen toplumlar oluştu. 0:05:16.031,0:05:22.598 Tabii ki, 1989 devrimi -komünizmin ve soğuk savaşın bitimi- 0:05:22.598,0:05:24.898 Bu evrensel dünyanın doğuşuydu. 0:05:24.898,0:05:27.030 Ve internet devrimi. 0:05:27.030,0:05:29.997 Sizin huzurlarınıza sunmak istediğim ve anlatmak istediğim şey 0:05:29.997,0:05:32.414 internetin insanları ne ölçüde güçlendirdiği değil. 0:05:32.414,0:05:35.247 İnternet bizim iletişim şeklimizi değiştirir 0:05:35.247,0:05:36.997 ve kolaylıkla politikayı izleyebiliriz. 0:05:36.997,0:05:40.015 Politik toplulukların çoğunun fikri komple değişti. 0:05:40.015,0:05:42.330 Ben bir tane daha devrimi isimlendireceğim 0:05:42.330,0:05:44.163 ve bu da beyin bilimleri devrimi, 0:05:44.163,0:05:46.064 bu devrim insanların nasıl 0:05:46.064,0:05:49.400 karar verdiklerini anlamamızın yollarını değiştirdi. 0:05:49.400,0:05:52.364 İşte, doğru gidenler bunlardı. 0:05:52.364,0:05:54.698 Ama neyin yanlış gittiğine baktığımızda, 0:05:54.698,0:05:58.130 yine aynı beş devrimi görürüz. 0:05:58.130,0:06:01.631 Çünkü ilk olarak 60 ve 70'ler devrimimiz var, 0:06:01.631,0:06:03.497 kültürel ve sosyal devrim 0:06:03.497,0:06:07.064 ortak amaçların görüşlerini yıkan mutlak devrim. 0:06:07.064,0:06:11.900 Tüm bu ortaklaşa şeylerdeki birçok fikir, bize öğretilen 0:06:11.900,0:06:14.697 ulus, sınıf, aile kavramlarıydı. 0:06:14.697,0:06:17.181 Eskileri bırakarak yeniden yapılanmaya başladık. 0:06:17.181,0:06:20.530 Bunların hepsi saldırı altındaydı. 0:06:20.530,0:06:24.881 İnsanların politikada nerede durdukları 0:06:24.881,0:06:27.580 önemli olduğu zaman 0:06:27.580,0:06:29.749 onları çekmek çok zordur. 0:06:29.749,0:06:33.499 80'lerde piyasa devrimimiz var 0:06:33.499,0:06:39.460 ve toplumda aşırı bir şekilde eşitsizlik artışı. 0:06:39.460,0:06:41.366 Hatırlarsınız ki, 1970'lere kadar 0:06:41.366,0:06:45.106 sürekli olarak demokrasinin yayılmasıyla 0:06:45.106,0:06:48.566 beraber eşitsizlik de düşmüştü. 0:06:48.566,0:06:50.732 Toplum demokratikleştikçe 0:06:50.732,0:06:54.765 insanlar da daha eşit hale gelmişti. 0:06:54.765,0:06:57.099 Şimdi ise ters eğimli bir tablomuz var. 0:06:57.099,0:06:59.799 Demokrasinin yaygınlaşmasıyla 0:06:59.799,0:07:01.683 eşitsizlik artmış halde. 0:07:01.683,0:07:04.917 Demokraside bugünlerde 0:07:04.917,0:07:08.865 neyin doğru neyin yanlış gittiği hakkında konuşmayı 0:07:08.865,0:07:10.749 oldukça rahatsız edici buluyorum. 0:07:10.749,0:07:12.751 Ve 1989'a giderseniz 0:07:12.751,0:07:16.265 -kimsenin eleştirceğini ummadığınız bir devrim- 0:07:16.265,0:07:20.216 ancak çoğu kimse size "Dinleyin, Soğuk Savaş'ın bitimiyle seçkin kimselerle 0:07:20.216,0:07:25.516 bazı Avrupalı kimseler arasındaki sosyal düzen parçalandı", diyecektir. 0:07:25.516,0:07:27.433 Sovyetler Birliği varken, 0:07:27.433,0:07:30.816 zengin ve güçlülerin insanlara ihtiyacı oldu, 0:07:30.816,0:07:33.099 çünkü insanlar onlardan korktular. 0:07:33.099,0:07:36.400 Şu anda seçkin kimseler özgürleştirildi. 0:07:36.400,0:07:38.565 Onlar istediği gibi hareket edebilir. Onlardan vergi alamazsınız 0:07:38.565,0:07:40.899 ve basit olarak insanlardan korkmuyorlar. 0:07:40.899,0:07:43.916 Bunun sonucu olarak, şu acayip durum var ki, 0:07:43.916,0:07:48.433 seçkinler seçmenlerin kontrolünden çıktı. 0:07:48.433,0:07:49.932 Seçmenlerin oy kullanmakla artık ilgilenmemeleri 0:07:49.932,0:07:52.918 kazara olmuş bir olay değil. 0:07:52.918,0:07:55.032 Ve internet hakkında konuştuğumuzda, 0:07:55.032,0:07:57.533 evet, bu doğrudur, internet hepimizi birbirimize bağladı, 0:07:57.533,0:08:04.216 ama biz biliyoruz ki internet, üyesi olduğunuz politik toplulukta ömür boyu 0:08:04.216,0:08:09.318 kalabileceğiniz yankı odaları ve politik gettolar oluşturmaktadır. 0:08:09.318,0:08:11.250 Sizin gibi olmayan insanları 0:08:11.250,0:08:14.016 anlamak gittikçe daha zor hale geliyor. 0:08:14.016,0:08:15.884 Biliyorum ki buradaki insanların çoğu 0:08:15.884,0:08:20.648 dijital dünya ve bu sayede ortak çalışabilme hakkında uzun süredir konuşuyorlardı, 0:08:20.648,0:08:24.682 ancak bu günlerde dijital dünyanın Amerikan siyasetine neler yaptığını görmediniz mi? 0:08:24.682,0:08:28.533 Bu, İnternet Devrimi'nin de bir sonucu. 0:08:28.533,0:08:31.199 Bu, sevdiğimiz şeylerin diğer yüzü. 0:08:31.199,0:08:33.217 Beyin bilimlerine gelecek olursak, 0:08:33.217,0:08:37.583 siyasi danışmanların beyin biliminden öğrendiği şey şu: 0:08:37.583,0:08:40.935 artık bana fikirleri anlatma, 0:08:40.935,0:08:43.200 bana siyaset planlarından bahsetme. 0:08:43.200,0:08:48.967 Gerçekten mühim olan, temelde insanların duygularıyla ulaşmak. 0:08:48.967,0:08:51.034 Bunu artık açıkça görebiliyorsunuz, 0:08:51.034,0:08:55.435 bugünlerde devrimlerden bahsederken 0:08:55.435,0:09:01.434 bu devrimleri ideolojiler ya da fikirler çerçevesinde isimlendirmiyoruz. 0:09:01.434,0:09:03.900 Önceden devrimlerin ideolojik isimleri olurdu. 0:09:03.900,0:09:05.833 Komunist denirdi, liberal denirdi, 0:09:05.833,0:09:07.618 faşist ya da İslami devrimler denirdi. 0:09:07.618,0:09:11.866 Şimdiki devrimler adlarını en çok kullanılan ortamlardan alıyor. 0:09:11.866,0:09:15.000 Facebook devrimi var ve Twitter devrimi. 0:09:15.000,0:09:19.400 İçerik artık farketmiyor, problem medyada. 0:09:19.400,0:09:21.935 Bunları söylüyorum çünkü demek istediğim şu: 0:09:21.935,0:09:26.734 doğru olan şeyler aynı zamanda yanlış gitmeye başladı. 0:09:26.734,0:09:30.467 Şimdi, durumu nasıl değiştirebileceğimize bakıyoruz, 0:09:30.467,0:09:33.416 aynı zamanda demokrasi için ne yapabileceğimizi anlamaya çalışıyoruz. 0:09:33.416,0:09:35.983 Bu belirsizliği aklımızda tutmalıyız. 0:09:35.983,0:09:39.001 Çünkü büyük ihtimalle en sevdiğimiz şeyler 0:09:39.001,0:09:42.202 bizi en çok incitebilecek olanlardır. 0:09:42.202,0:09:45.386 Bu günlerde şeffaflığa olan bu yönelmenin, 0:09:45.386,0:09:47.700 aktif vatandaşlar, yeni teknolojiler ve 0:09:47.700,0:09:54.085 daha fazla şeffaflık-yandaşı mevzuatlar arasındaki ortaklığın, 0:09:54.085,0:09:57.749 politikaya olan güveni geri getireceğine dair 0:09:57.749,0:10:00.817 inançlara kapılmak çok popüler oldu. 0:10:00.817,0:10:04.500 Bu kadar çok insanın kullanmakta olduğu gelişmiş teknolojileri görünce, 0:10:04.500,0:10:08.184 hükümetlerin yalan söyleyemeyeceğine inanıyorsunuz, 0:10:08.184,0:10:10.699 çalmaları daha zor olacak 0:10:10.699,0:10:14.384 ve büyük ihtimalle öldürmeleri de zorlaşacak sanıyorsunuz. 0:10:14.384,0:10:16.400 Bu belki de doğrudur. 0:10:16.400,0:10:19.450 Ancak ben inanıyorum ki, 0:10:19.450,0:10:24.717 asıl mesajı 'şeffaflık aptallıktır' olan politikanın merkezine 0:10:24.717,0:10:28.316 şeffaflığı yerleştirme konusunda daha net olabilmeliyiz. 0:10:28.316,0:10:31.899 Şeffaflık kurumlara olan güveni geri getirmeye yaramaz. 0:10:31.899,0:10:36.618 Şeffaflık, siyasetin güvensizliği yönetme biçimidir. 0:10:36.618,0:10:41.150 Toplumlarımızın güvensizliğe dayalı olacağını tahmin ediyoruz. 0:10:41.150,0:10:43.976 Bu arada, güvensizlik demokrasi için her zaman çok önemli olmuştur. 0:10:43.976,0:10:46.116 Kontrol ve dengeler bu yüzden var. 0:10:46.116,0:10:50.267 Bu yüzden milletvekilleri ve onların temsil ettiği insanlar 0:10:50.267,0:10:53.351 arasında yaratıcı bir güvensizlik var. 0:10:53.351,0:10:58.250 Ancak, güvensizliğin tek idaresi politika olduğunda, 0:10:58.250,0:11:01.333 -- "1984"ün bahsinin geçtiği iyi oldu-- 0:11:01.333,0:11:05.083 1984'ü tersten yaşayacağız. 0:11:05.083,0:11:07.200 Büyük Birader sizi izliyor olmayacak, 0:11:07.200,0:11:09.500 siz Büyük Birader olarak 0:11:09.500,0:11:11.250 siyasi sınıfı izleyeceksiniz. 0:11:11.250,0:11:14.866 Peki özgür toplum düşüncesi bundan ibaret mi? 0:11:14.866,0:11:16.400 Mesela, saygın ve yetenekli vatandaşların 0:11:16.400,0:11:22.518 siyasetin gerçekten güvensizliği idare etmek olduğuna 0:11:22.518,0:11:24.300 inanırlarsa, adaylıklarını 0:11:24.300,0:11:28.100 koyacaklarına inannıyor musunuz? 0:11:28.100,0:11:31.134 Yeni teknolojilerin, 0:11:31.134,0:11:33.134 politikacıların mühim konularda söyledikleri herşeyi 0:11:33.134,0:11:36.749 takip etmenizi sağlamasından korkmuyor musunuz? 0:11:36.749,0:11:40.616 bunun, ne olursa olsun, tutarlı olmak 0:11:40.616,0:11:45.250 sağduyudan daha önemli olduğu için, yanlış olsa bile 0:11:45.250,0:11:49.267 politikacıların içinde bulundukları pozisyonu değiştirmemelerine sebep olacağından korkmuyor musunuz? 0:11:49.267,0:11:50.949 Bu salondaki Amerikalılar, 0:11:50.949,0:11:54.001 ülkeyi yönetecek başkanların, sadece seçim konuşmaları 0:11:54.001,0:11:57.376 doğrultusunda hareket etmelerinden korkmuyor musunuz? 0:11:57.376,0:11:59.367 Ben bunun çok mühim olduğuna inanıyorum, 0:11:59.367,0:12:03.399 çünkü demokrasi, insanların mantıklı argümanlar çerçevesinde 0:12:03.399,0:12:06.549 fikirlerini değiştirebilmeleriyle alakalı. 0:12:06.549,0:12:10.033 Bundan ancak siyasette çıkarcılık 0:12:10.033,0:12:12.049 yapan politikacılara tahammül etmeyeceğimizi 0:12:12.049,0:12:14.667 insanlara gösterip, onların 0:12:14.667,0:12:17.385 sorumlu davranmalarını sağlayarak kurtulabiliriz. 0:12:17.385,0:12:19.717 İşte benim için bu çok önemli. 0:12:19.717,0:12:22.983 İnanıyorum ki, bu günlerde siyaseti tartışırken 0:12:22.983,0:12:25.182 bu gibi hikayelere bakmak 0:12:25.182,0:12:28.584 gayet mantıklı geliyor. 0:12:28.584,0:12:32.134 Ancak şunu da unutmayın, açıklamak da bir nevi saklamaktır. 0:12:32.134,0:12:35.899 Hükümetlerimiz ne kadar şeffaf olmak isteseler de, 0:12:35.899,0:12:38.301 yine de seçtikleri şeylerin görülmesine müsade edecekler. 0:12:38.301,0:12:40.333 Küçük bir ülkede, benim ülkem olabilir, 0:12:40.333,0:12:41.766 ama sizinki de olabilir, 0:12:41.766,0:12:43.951 -- bu gerçek bir hikaye -- 0:12:43.951,0:12:46.566 hükümetin kararlarının, 0:12:46.566,0:12:49.132 konsey toplantılarındaki tartışmaların 0:12:49.132,0:12:52.433 konsey toplandıktan 24 saat sonra 0:12:52.433,0:12:56.833 internetten yayımlanmasına karar verdiler. 0:12:56.833,0:12:59.001 Halk bu fikri tamamen destekledi. 0:12:59.001,0:13:01.452 O ülkenin başbakanıyla konuşma fırsatım oldu, 0:13:01.452,0:13:03.050 bu kararın neden alındığını sordum. 0:13:03.050,0:13:04.766 Şöyle dedi: "Bakanlarımın 0:13:04.766,0:13:09.394 ağızlarını kapalı tutmanın en iyi yolu buydu. 0:13:09.394,0:13:12.479 Çünkü 24 saat sonra bunun yayımlanacağını 0:13:12.479,0:13:14.661 bilerek muhalefet etmeleri çok zor olacaktı 0:13:14.661,0:13:16.565 ve eğer öyle yaparlarsa 0:13:16.565,0:13:20.511 bunun siyasi bir kriz yaratacağını biliyorlardı." 0:13:20.511,0:13:21.978 İşte, şeffaflıkla ilgili konuştuğumuzda, 0:13:21.978,0:13:23.577 açıklıktan bahsettiğimizde, 0:13:23.577,0:13:25.694 neyin iyi olup, neyin kötüye gittiğini 0:13:25.694,0:13:29.444 aklımıza getirmemiz gerektiğine inanıyorum. 0:13:29.444,0:13:33.628 Ne bir Bulgar, ne de siyaset bilimcisi olan Goethe 0:13:33.628,0:13:36.110 bir kaç yüzyıl önce şöyle dedi: 0:13:36.110,0:13:39.447 "Çok ışığın olduğu yerde büyük gölgeler olur." 0:13:39.447,0:13:40.979 Çok teşekkür ederim. 0:13:40.979,0:13:42.629 (Alkışlar)