WEBVTT 00:00:49.409 --> 00:00:51.582 Σας ευχαριστώ πολύ κυρίες και κύριοι 00:00:51.582 --> 00:00:53.964 είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα, ασυνήθιστη 00:00:53.964 --> 00:00:55.729 και παράξενη εμπειρία για μένα 00:00:55.729 --> 00:01:00.049 να μιλώ στην πόλη μου. Που είναι... 00:01:03.357 --> 00:01:06.372 Ανάμεσα στα βιβλία 00:01:06.372 --> 00:01:08.902 που η Κόνστανς ανέφερε όταν με προσφώνησε 00:01:08.991 --> 00:01:11.289 το «Γυρίστε το Γαλαξία», τα Ντερκ Τζέντλυ κλπ. 00:01:11.289 --> 00:01:12.796 δεν βρισκόταν το αγαπημένο μου. 00:01:12.796 --> 00:01:14.074 Και βρίσκομαι εδώ απόψε 00:01:14.074 --> 00:01:16.137 για να μιλήσω για το αγαπημένο μου βιβλίο. 00:01:16.137 --> 00:01:18.487 Είναι παράξενο το πόσο συχνά συμβαίνει 00:01:18.487 --> 00:01:20.554 σχεδόν σε κάθε συγγραφέα που ξέρω 00:01:20.554 --> 00:01:23.796 το αγαπημένο τους βιβλίο να είναι εκείνο που έχει πουλήσει λιγότερο. 00:01:23.896 --> 00:01:26.229 Για κάποιο λόγο, το πιο αδύναμο κουτάβι 00:01:26.616 --> 00:01:29.320 είναι εκείνο που πάντα αγαπάς περισσότερο. 00:01:29.930 --> 00:01:32.218 Και θέλω να σας πω πώς συνέβη αυτό. 00:01:34.850 --> 00:01:37.699 Κάποια στιγμή περίπου στα μισά της δεκαετίας του 80 00:01:38.794 --> 00:01:40.315 χτύπησε το τηλέφωνο. 00:01:46.607 --> 00:01:47.862 Και η φωνή είπε: 00:01:48.676 --> 00:01:50.862 Θέλουμε να πας στη Μαδαγασκάρη 00:01:53.266 --> 00:01:57.224 Θέλουμε να βρεις έναν πολύ σπάνιο λεμούριο 00:01:57.812 --> 00:01:59.093 που λέγεται Άι-άι 00:02:00.061 --> 00:02:01.933 Το αεροπλάνο φεύγει σε δυο βδομάδες 00:02:02.034 --> 00:02:03.715 Θέλουμε να είσαι μέσα.» 00:02:03.715 --> 00:02:06.565 Εγώ τώρα, υποθέτοντας ότι πήραν λάθος νούμερο, είπα «Ναι!» 00:02:06.565 --> 00:02:08.532 προτού καταλάβουν το λάθος τους 00:02:11.785 --> 00:02:13.897 Τελικά απ' ό,τι φάνηκε, είχαν σκεφτεί: 00:02:14.468 --> 00:02:17.469 Να κάποιος που δεν έχει ιδέα ούτε από λεμούριους 00:02:17.469 --> 00:02:20.103 ούτε από Άι-άι, ούτε από Μαδαγασκάρη 00:02:20.559 --> 00:02:21.629 Αυτόν να στείλουμε 00:02:24.511 --> 00:02:27.385 Κι έτσι άρχισα να προσπαθώ να μάθω κάτι για όλα αυτά 00:02:27.385 --> 00:02:29.432 Και είναι τελικά πολύ ενδιαφέρον 00:02:31.585 --> 00:02:35.555 Οι λεμούριοι ήταν κάποτε το κυρίαρχο πρωτεύον θηλαστικό στον κόσμο 00:02:36.906 --> 00:02:40.746 και ήταν πάρα πολύ ήπια, ευχάριστα όντα 00:02:41.134 --> 00:02:43.719 Είχαν μέγεθος γάτας περίπου 00:02:44.733 --> 00:02:46.739 και περνούσαν διασκεδαστικά την ώρα τους 00:02:47.246 --> 00:02:48.498 πάνω στα δέντρα 00:02:51.748 --> 00:02:55.328 Και τότε διαλύθηκε η Γκοντβάνα 00:02:57.625 --> 00:03:00.991 Αυτό πάντα ακούγεται σαν να διαλύθηκε κάποιο συγκρότημα ροκ του '70 00:03:00.991 --> 00:03:04.471 εξαιτίας μουσικών διαφωνιών 00:03:04.473 --> 00:03:06.067 Αλλά όπως ίσως θα θυμάστε 00:03:06.542 --> 00:03:11.681 η Γκοντβάνα ήταν εκείνη η αχανής ήπειρος 00:03:11.769 --> 00:03:14.191 που αποτελούνταν από τα τμήματα που αργότερα έγιναν 00:03:14.191 --> 00:03:17.242 η Νότια Αμερική, η Αφρική, η Ινδία, 00:03:17.394 --> 00:03:19.624 η Νοτιοανατολική Ασία, η Αυστραλασία, 00:03:19.948 --> 00:03:22.809 - α, όχι - η Αυστραλία. Η Αυστραλία αλλά όχι 00:03:22.858 --> 00:03:25.371 - και αυτό είναι σημαντικό, όπως θα δούμε αργότερα - 00:03:25.371 --> 00:03:26.668 όχι και η Νέα Ζηλανδία 00:03:26.668 --> 00:03:28.653 η οποία όπως φαίνεται δεν είναι παρά 00:03:28.653 --> 00:03:31.065 ένας σωρός λάσπης που ξέβρασε ο ωκεανός 00:03:37.497 --> 00:03:38.912 Και όπως έλεγα 00:03:39.113 --> 00:03:42.908 οι λεμούριοι ήταν το κυρίαρχο πρωτεύον στον κόσμο 00:03:43.156 --> 00:03:45.590 και όταν όλα αυτά τα τμήματα της γης διαχωρίστηκαν 00:03:45.918 --> 00:03:47.626 και η Μαδαγασκάρη ήταν ένα από αυτά 00:03:47.866 --> 00:03:49.354 η Μαδαγασκάρη σαν να σαλπάρισε 00:03:49.354 --> 00:03:52.664 ως τη μέση αυτού που ξαφνικά έγινε ο Ινδικός ωκεανός 00:03:53.323 --> 00:03:56.508 και πήρε μαζί της ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 00:03:56.804 --> 00:03:58.629 των ζώων της περιόδου 00:03:58.919 --> 00:04:01.143 που περιλάμβανε και πολλούς λεμούριους 00:04:01.442 --> 00:04:03.320 Κι αυτοί βασικά κάθισαν εκεί 00:04:03.518 --> 00:04:05.643 για πολλά εκατομμύρια χρόνια 00:04:05.819 --> 00:04:06.953 σε μακάρια απομόνωση 00:04:07.875 --> 00:04:09.400 την ώρα που στον υπόλοιπο κόσμο 00:04:10.449 --> 00:04:12.445 ένα νέο πλάσμα έκανε την εμφάνισή του 00:04:12.499 --> 00:04:13.694 Ένα νέο πλάσμα έφθασε 00:04:14.055 --> 00:04:19.036 που ήταν πολύ πιο έξυπνο από τους λεμούριους 00:04:19.805 --> 00:04:21.184 (σύμφωνα με το ίδιο) 00:04:25.156 --> 00:04:26.538 Πολύ πιο ανταγωνιστικό 00:04:26.934 --> 00:04:28.648 πολύ πιο επιθετικό 00:04:28.821 --> 00:04:31.043 και με απίστευτη περιέργεια 00:04:31.300 --> 00:04:34.594 για ό,τι μπορούσες να κάνεις χρησιμοποιώντας κλαδιά 00:04:34.949 --> 00:04:36.589 Τα κλαδιά ήταν κάτι το θαυμάσιο 00:04:36.591 --> 00:04:38.592 Μπορείς να κάνεις ένα σωρό με δαύτα 00:04:38.592 --> 00:04:40.571 Μπορείς να σκάψεις το χώμα 00:04:40.705 --> 00:04:43.274 να σκαλίσεις κάτω από το φλοιό των δέντρων για κάμπιες 00:04:43.295 --> 00:04:45.040 να βαρέσεις ο ένας τον άλλον 00:04:45.179 --> 00:04:48.378 Αν υπήρχε περιοδικό για κλαδιά εκείνη την εποχή 00:04:48.378 --> 00:04:51.932 αυτά τα πλάσματα θα έκαναν ουρές για να το αγοράσουν 00:04:53.151 --> 00:04:54.192 Και αυτά τα πλάσματα 00:04:54.192 --> 00:04:57.100 - που όπως θα έχετε μάλλον μαντέψει είναι οι μαϊμούδες - 00:04:57.100 --> 00:05:00.781 επειδή είναι πιο ανταγωνιστικά και πιο επιθετικά 00:05:00.917 --> 00:05:03.318 και ζούσαν στο ίδιο περιβάλλον με τους λεμούριους 00:05:03.648 --> 00:05:05.603 κατάφεραν να τους αντικαταστήσουν 00:05:05.818 --> 00:05:09.286 σε ολόκληρο τον κόσμο, εκτός από τη Μαδαγασκάρη 00:05:10.386 --> 00:05:13.538 Γιατί η Μαδαγασκάρη βρισκόταν στ' ανοιχτά του Ινδικού ωκεανού 00:05:13.538 --> 00:05:15.399 και δεν μπορούσαν να φτάσουν ως εκεί 00:05:17.300 --> 00:05:21.071 Δεν μπορούσαν μέχρι πριν από 1500 χρόνια 00:05:21.281 --> 00:05:24.557 οπότε εξ αιτίας αναπάντεχων εξελίξεων στην τεχνολογία των κλαδιών 00:05:31.823 --> 00:05:34.512 κατάφεραν να φτάσουν ως εκεί με βάρκες 00:05:34.865 --> 00:05:36.307 και τελικά και με αεροπλάνα 00:05:36.768 --> 00:05:40.267 Και ξαφνικά οι λεμούριοι που είχαν αυτό το μέρος δικό τους 00:05:40.267 --> 00:05:42.571 για πολλά εκατομμύρια χρόνια 00:05:42.571 --> 00:05:45.931 βρέθηκαν ξαφνικά αντιμέτωποι με τον παλιό τους εχθρό: τη μαϊμού 00:05:47.468 --> 00:05:49.142 Αυτή λοιπόν είναι η Μαδαγασκάρη 00:05:49.635 --> 00:05:51.824 Και τελικά, ο σπανιότερος λεμούριος 00:05:51.824 --> 00:05:53.778 - και όταν λέω ο σπανιότερος εννοώ ότι 00:05:53.778 --> 00:05:55.829 τότε, στα μισά της δεκαετίας του 80 00:05:55.829 --> 00:05:58.179 θεωρούνταν ο σπανιότερος - 00:05:58.179 --> 00:06:02.816 Τώρα ανακαλύψαμε έναν ακόμη πιο σπάνιο, το Χρυσό Λεμούριο του Μπαμπού 00:06:02.816 --> 00:06:06.918 ο οποίος ανέβηκε κατευθείαν στο Νο 1 της λίστας των απειλούμενων λεμούριων 00:06:07.219 --> 00:06:10.843 Όμως ο Άι-άι είναι πάρα πολύ παράξενο ζώο 00:06:11.780 --> 00:06:13.253 Μοιάζει συνονθύλευμα 00:06:13.253 --> 00:06:15.157 από πολλά και διαφορετικά ζώα 00:06:15.157 --> 00:06:18.755 Έτσι, για παράδειγμα έχει αυτιά σαν της αλεπούς 00:06:19.021 --> 00:06:21.642 Έχει μικρούτσικα δοντάκια σαν του λαγού 00:06:21.914 --> 00:06:27.957 Έχει ουρά σαν από φτερά στρουθοκαμήλου 00:06:28.211 --> 00:06:31.612 Κι έχει πολύ παράξενα μάτια 00:06:31.752 --> 00:06:35.509 Δηλαδή έχει τα μάτια του Marty Feldman 00:06:36.535 --> 00:06:39.265 Που είναι σαν να κοιτάνε κάπως πιο πέρα από σένα 00:06:39.410 --> 00:06:42.440 σε κάποια άλλη διάσταση, πίσω απ' τον αριστερό σου ώμο 00:06:45.798 --> 00:06:50.370 Έχει όμως κι ένα πολύ, πολύ ιδιότυπο χαρακτηριστικό που είναι 00:06:50.773 --> 00:06:57.363 το μεσαίο του δάχτυλο, και στα δυο του χέρια. Είναι λεπτό σαν κόκαλο και πάρα πολύ μακρύ. 00:07:00.940 --> 00:07:03.215 Κι απ' ό,τι φαίνεται υπάρχει άλλο ένα ζώο μόνο 00:07:03.215 --> 00:07:06.541 σε ολόκληρο τον κόσμο που έχει αυτό το χαρακτηριστικό 00:07:08.025 --> 00:07:09.513 και λέγεται 00:07:10.867 --> 00:07:13.497 - Μ' αρέσουν οι ζωολόγοι. Έχουν τόσο ζωηρή φαντασία - 00:07:13.497 --> 00:07:15.936 Λέγεται το Μακρυδάκτυλο Πόσουμ 00:07:16.997 --> 00:07:20.815 και είναι ένα πλάσμα που ζει στη Νέα Γουινέα 00:07:20.889 --> 00:07:26.535 αλλά είναι το τέταρτο δάχτυλό του που είναι λεπτό και μακρουλό 00:07:26.543 --> 00:07:28.233 κι απ' αυτό καταλαβαίνουμε ότι 00:07:28.233 --> 00:07:30.712 δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ τους 00:07:30.712 --> 00:07:32.656 Πρόκειται απλώς για συγκλίνουσα εξέλιξη 00:07:32.656 --> 00:07:37.164 Διότι ο κοινός παράγοντας μεταξύ της Μαδαγασκάρης με τον Άι-άι 00:07:37.165 --> 00:07:39.856 και της Νέας Γουινέας με το Μακρυδάκτυλο Πόσουμ είναι ότι 00:07:39.856 --> 00:07:44.292 σε κανένα από τα δύο οικοσυστήματα δεν υπάρχουν τρυποκάρυδοι 00:07:46.220 --> 00:07:47.976 Βλέπετε, το θέμα είναι 00:07:49.333 --> 00:07:52.729 η ζωή είναι τρομερά καιροσκοπική 00:07:52.865 --> 00:07:57.443 και εκμεταλλεύεται κάθε διαθέσιμη πηγή τροφής 00:07:57.651 --> 00:08:03.113 Και αν δεν υπάρχουν τρυποκάρυδοι να ψάξουν στο φλοιό των δέντρων για κάμπιες 00:08:03.113 --> 00:08:06.933 τότε είναι τα θηλαστικά εκείνα που θα αναπτύξουν 00:08:07.326 --> 00:08:12.547 αυτό το μακρύ, σκελετωμένο δάχτυλο για να σκαλίσουν κάτω από το φλοιό των δέντρων 00:08:12.610 --> 00:08:16.744 και να φτάσουν στην πηγή της τροφής, δηλαδή στις κάμπιες κάτω από το φλοιό. 00:08:17.176 --> 00:08:22.435 Ο Άι-άι λοιπόν είναι αυτό το πολύ, πολύ, πολύ παράξενο ζώο 00:08:22.677 --> 00:08:26.937 και πιστευόταν τότε ότι δεν απέμεναν παρά μονάχα δεκαπέντε 00:08:27.076 --> 00:08:33.067 και ζούσαν όχι στην ίδια τη Μαδαγασκάρη 00:08:33.221 --> 00:08:35.861 αλλά σε ένα μικροσκοπικό νησάκι με τροπικό δάσος 00:08:35.908 --> 00:08:38.874 μόλις στα ανοιχτά της Μαδαγασκάρης, που λέγεται Nosy Mangabe 00:08:39.023 --> 00:08:43.480 λίγο πάνω από το βορειοδυτικό άκρο της Μαδαγασκάρης 00:08:43.480 --> 00:08:45.516 Τώρα, για να πας εκεί 00:08:45.516 --> 00:08:48.437 πρέπει πρώτα να πετάξεις με ένα 747 ως τη Μαδαγασκάρη 00:08:49.579 --> 00:08:52.745 ύστερα με μια παλιοσακαράκα 00:08:54.017 --> 00:08:57.007 από τη Μαδαγασκάρη ως το βορειοδυτικό λιμάνι 00:08:57.535 --> 00:09:01.208 κι από κει να πάρεις μία φθίνουσας εξαιρετικότητας 00:09:01.556 --> 00:09:04.331 αλληλουχία από άμαξες, φορτηγά κλπ. 00:09:07.338 --> 00:09:09.869 ως ένα λιμανάκι όπου θα υπήρχε ένα καράβι 00:09:09.874 --> 00:09:11.931 που θα μας πήγαινε στο Nosy Mangabe 00:09:12.265 --> 00:09:14.979 Πήγαμε λοιπόν εκεί και φτάσαμε ως το λιμάνι 00:09:14.979 --> 00:09:18.542 και ψάχναμε να βρούμε το καράβι που θα μας πήγαινε στο Nosy Mangabe 00:09:18.542 --> 00:09:20.088 αλλά δεν το βλέπαμε πουθενά 00:09:20.088 --> 00:09:21.647 Και ρωτούσαμε συνέχεια τον κόσμο 00:09:21.647 --> 00:09:23.062 «Πού είναι το καράβι;» 00:09:23.062 --> 00:09:25.211 Κι αυτοί μας απαντούσαν «Εκεί, εκεί». 00:09:25.211 --> 00:09:27.407 Και δε βλέπαμε τι μας έδειχναν 00:09:27.407 --> 00:09:30.277 γιατί υπήρχε ένα φοβερό σαπιοκάραβο στη μέση 00:09:31.401 --> 00:09:32.983 Όπως θα καταλάβατε 00:09:32.983 --> 00:09:34.851 αυτό το φοβερό σαπιοκάραβο ήταν 00:09:34.851 --> 00:09:36.769 που έπρεπε να πάρουμε για το Nosy Mangabe 00:09:36.769 --> 00:09:41.685 Και ως καράβι δεν πληρούσε τα βασικά κριτήρια που είχα εγώ κατά νου 00:09:42.490 --> 00:09:45.007 διότι βασικά ήταν γεμάτο θάλασσα 00:09:45.928 --> 00:09:48.689 Ενώ εγώ πίστευα ότι το όλο νόημα ενός πλοίου 00:09:48.689 --> 00:09:50.494 είναι να κρατάει τη θάλασσα απ' έξω. 00:09:52.401 --> 00:09:54.862 Τέλος πάντων, φτάνουμε στο Nosy Mangabe 00:09:56.564 --> 00:10:00.000 που είναι ένα μικροσκοπικό, πάρα πολύ όμορφο νησάκι με τροπικό δάσος 00:10:00.105 --> 00:10:02.266 οπότε σκοντάφτουμε σ' ένα σοβαρό πρόβλημα 00:10:02.266 --> 00:10:07.081 που είναι φυσικά ότι αυτό το ζώο όχι μόνο ζει στα δέντρα 00:10:07.081 --> 00:10:09.526 - κανείς δεν το έχει δει εδώ και πάρα πολλά χρόνια - 00:10:09.526 --> 00:10:13.176 Ζει στα δέντρα αλλά είναι και νυκτόβιο ζώο 00:10:13.461 --> 00:10:17.105 και η ποιότητα των μπαταριών στη Μαδαγασκάρη είναι πάρα πολύ κακή 00:10:19.144 --> 00:10:22.047 Έτσι, περνάμε τη μία νύχτα μετά την άλλη 00:10:23.181 --> 00:10:25.139 έρποντας μέσα στο τροπικό δάσος 00:10:26.735 --> 00:10:29.567 μέσα σ' αυτό που μπορεί να περιγραφεί μόνο ως «βροχή» 00:10:36.866 --> 00:10:38.659 Αρχίζοντας να γκρινιάζουμε 00:10:39.377 --> 00:10:41.998 Περνώντας τη μία νύχτα μετά την άλλη 00:10:41.998 --> 00:10:43.910 κουκλωμένοι κάτω από μουσαμάδες 00:10:43.910 --> 00:10:46.437 λέγοντας μεταξύ μας «Ας σταμάταγε να βρέχει επιτέλους» 00:10:46.437 --> 00:10:48.341 και κάθε τόσο μουρμουρίζαμε 00:10:48.341 --> 00:10:50.674 «Άντε να το βρούμε το παλιόζωο». 00:10:50.674 --> 00:10:52.013 Α, και κάτι πολύ ωραίο 00:10:52.130 --> 00:10:55.001 Βρήκαμε ένα καλύβι που ανήκε σε κάποιον επόπτη κυνηγιού 00:10:55.175 --> 00:10:58.390 ή μάλλον όχι, σε κάποιο δασοφύλακα 00:10:59.191 --> 00:11:00.548 Ένα μικροσκοπικό καλυβάκι 00:11:00.989 --> 00:11:02.818 και ήταν γεμάτο άγρια πανίδα 00:11:05.538 --> 00:11:07.618 Βλέπετε, αυτό που συνέβαινε ήταν ότι 00:11:10.501 --> 00:11:12.891 άνοιγες την πόρτα 00:11:12.891 --> 00:11:15.681 και άκουγες από μέσα όλον εκείνον το θόρυβο 00:11:19.322 --> 00:11:21.657 Άναβες το φως και όλα σταματούσαν 00:11:26.979 --> 00:11:30.022 Κι έβλεπες κάτι τεράστιες αράχνες πάνω στον τοίχο 00:11:30.435 --> 00:11:32.942 Η κάθε μία με ένα μισοφαγωμένο μαμούνι στο στόμα 00:11:35.135 --> 00:11:36.369 να σου λέει, «Παρακαλώ;». 00:11:41.013 --> 00:11:42.531 Κι όταν έσβηνες το φως 00:11:46.032 --> 00:11:48.107 Κι αυτό ήταν το κατάλυμά μας, καταλάβατε 00:11:48.107 --> 00:11:49.544 Περνάγαμε φανταστικά 00:11:53.624 --> 00:11:55.294 Ώσπου τελικά 00:11:55.294 --> 00:11:56.860 μια νύχτα, μια νύχτα 00:11:56.860 --> 00:11:59.872 χωμένοι όλοι, όπως είπα, κάτω από τους μουσαμάδες μας 00:11:59.880 --> 00:12:01.956 εγώ βγήκα έξω να κάνω μια βόλτα 00:12:01.965 --> 00:12:05.474 και ξαφνικά, ξαφνικά κοιτάζω ψηλά, και σ' ένα κλαδί 00:12:05.887 --> 00:12:07.601 τόσο πάνω απ' το κεφάλι μου 00:12:08.000 --> 00:12:10.936 εμφανίστηκε ένα πλάσμα 00:12:11.896 --> 00:12:15.451 Εμφανίστηκε ένα πλάσμα πάνω στο κλαδί 00:12:17.369 --> 00:12:19.405 Με κοίταξε 00:12:20.050 --> 00:12:23.285 Το κοίταξα κι εγώ που με κοίταζε 00:12:23.539 --> 00:12:26.415 - και προφανώς δεν του άρεσε καθόλου αυτό που έβλεπε - 00:12:26.944 --> 00:12:28.899 γύρισε κι εξαφανίστηκε πάλι 00:12:30.612 --> 00:12:33.381 Το όλο περιστατικό γύρω στα δέκα δευτερόλεπτα 00:12:34.025 --> 00:12:36.299 Και αυτός ήταν ο λόγος που είχαμε έρθει 00:12:38.038 --> 00:12:40.875 Είχα πραγματικά δει, είχαμε όλοι δει 00:12:40.875 --> 00:12:44.603 - μόλις που προλάβαμε να τραβήξουμε μια γρήγορη φωτογραφία - 00:12:44.603 --> 00:12:47.122 Αλλά ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι είχαμε δει έναν Άι-άι 00:12:48.186 --> 00:12:51.573 Εγώ τη στιγμή εκείνη ένιωσα εντελώς μαγεμένος 00:12:51.573 --> 00:12:54.779 για λόγους που δεν μπορούσα τότε να εξηγήσω απολύτως στον εαυτό μου. 00:12:55.407 --> 00:12:58.187 Γιατί ένα μήνα πριν δεν είχα καν ακούσει γι' αυτό το ζώο 00:12:58.188 --> 00:13:00.851 και τώρα να 'μαι εδώ και το κοιτάζω 00:13:01.116 --> 00:13:03.908 με τη σκέψη ότι κάτι εξαιρετικό συμβαίνει εδώ. 00:13:04.195 --> 00:13:06.577 Κι έτσι άρχισα να το συλλογίζομαι λιγάκι 00:13:06.577 --> 00:13:08.794 και η σκέψη που έκανα ήταν η εξής: 00:13:12.163 --> 00:13:18.994 Ότι ταξιδεύοντας ως εδώ με το 747 ως το Ανταναναρίβο 00:13:19.272 --> 00:13:21.195 την πρωτεύουσα της Μαδαγασκάρης 00:13:21.408 --> 00:13:23.432 κι ύστερα με την σακαράκα που πετάξαμε 00:13:23.432 --> 00:13:26.084 μέχρι το βορειοδυτικό άκρο 00:13:26.084 --> 00:13:29.611 ύστερα με τη φθίνουσας εξαιρετικότητας αλληλουχία κάρων και φορτηγών 00:13:29.615 --> 00:13:34.024 μετά με το φοβερό σαπιοκάραβο που μας πήγε στο τροπικό δάσος 00:13:34.278 --> 00:13:37.452 όπου περπατούσαμε μέσα στο δάσος τη μια νύχτα μετά την άλλη 00:13:37.452 --> 00:13:39.877 ήταν σαν να ταξιδεύαμε στο χρόνο 00:13:39.877 --> 00:13:41.615 - ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο - 00:13:41.659 --> 00:13:44.275 ανατρέχοντας την ιστορία της τεχνολογίας των κλαδιών 00:13:46.337 --> 00:13:48.591 Και αυτό το συναπάντημα ήταν 00:13:48.940 --> 00:13:52.028 Αυτό το συναπάντημα ήταν: 00:13:52.155 --> 00:13:54.924 Εγώ ήμουν μια μαϊμού που κοίταζε ένα λεμούριο. 00:13:54.963 --> 00:13:56.183 Και ξαφνικά σκέφτεσαι 00:13:56.185 --> 00:13:58.581 ότι υπήρξε μια πελώρια ιστορική φόρτιση 00:13:58.581 --> 00:14:00.857 εκείνη τη στιγμή, αν και δεν το σκεφτόμαστε 00:14:00.857 --> 00:14:03.707 - δεν το συνειδητοποιούμε - ότι την κουβαλάμε μαζί μας 00:14:03.749 --> 00:14:09.175 Οι ρίζες μας σ' αυτό τον πλανήτη φθάνουν πάρα, πάρα, πάρα πολύ πίσω 00:14:09.608 --> 00:14:12.403 και δεν φαίνεται να το σκεφτόμαστε ιδιαίτερα αυτό. 00:14:12.801 --> 00:14:14.627 Και χρειάζεται μια τέτοια συνάντηση 00:14:14.631 --> 00:14:20.874 για να καταλάβεις ξαφνικά σε τι πλάτος και βάθος φτάνει η οικογένειά σου. 00:14:21.383 --> 00:14:24.181 Σκέφτηκα λοιπόν ότι όλο αυτό ήταν τρομερά ενδιαφέρον 00:14:25.140 --> 00:14:29.629 και μίλησα στον άνθρωπο που ήταν κάτι σαν ξεναγός μου εκεί πέρα 00:14:29.697 --> 00:14:31.927 έναν ζωολόγο που είχαν στείλει μαζί 00:14:32.173 --> 00:14:35.193 να με προσέχει να μην πέσω από κανένα δέντρο κλπ. 00:14:35.193 --> 00:14:39.274 Το όνομα του ήταν Mark Carwardine και του είπα 00:14:41.302 --> 00:14:42.953 «Θα ήθελα πολύ να μπορούσαμε... 00:14:42.956 --> 00:14:45.573 πώς σου φαίνεται η ιδέα να γυρίσουμε τον κόσμο 00:14:45.573 --> 00:14:48.472 αναζητώντας και άλλα σπάνια και απειλούμενα είδη. 00:14:48.472 --> 00:14:50.700 Ίσως να γράφαμε και κανένα βιβλίο γι' αυτά». 00:14:50.700 --> 00:14:53.029 Και μου λέει, «Ναι, αυτό κάνω ως επάγγελμα 00:14:53.123 --> 00:14:54.787 οπότε ναι, αμέ». 00:14:55.527 --> 00:14:57.546 Έτσι κάναμε λοιπόν. 00:14:57.546 --> 00:14:59.453 Βέβαια, μεσολάβησε μια παύση εδώ 00:14:59.453 --> 00:15:02.609 γιατί είχα ένα συμβόλαιο να γράψω κάνα δυο βιβλία. 00:15:02.609 --> 00:15:06.804 Κι έτσι έγραψα το «Ο Ντερκ Τζέντλυ ακολουθεί τη γάτα» και το 00:15:06.804 --> 00:15:09.939 «ΑΡΡΓΚ! Αδιάφοροι Ροκ Ρυθμοί, για Γρήγορα Κέρδη» 00:15:09.939 --> 00:15:11.566 και μετά ήρθε ώρα να ξεκινήσουμε. 00:15:11.566 --> 00:15:15.675 Και το πρώτο μέρος που πήγαμε 00:15:15.820 --> 00:15:21.523 πήγαμε να βρούμε ένα συγκεκριμένο ζώο: Μια σαύρα, το Δράκο του Κομόντο. 00:15:23.514 --> 00:15:26.068 Ξέρετε πώς είναι οι σαύρες τώρα ε; 00:15:26.405 --> 00:15:27.543 Δηλαδή περίπου σαν... 00:15:30.589 --> 00:15:34.361 Ε, ο δράκος του Κομόντο είναι λιγάκι πιο μεγάλος. 00:15:37.205 --> 00:15:43.359 Ο μεγαλύτερος που είδαμε είχε περίπου 4 μέτρα μήκος 00:15:44.542 --> 00:15:46.275 και το κεφάλι του έφτανε ως εδώ. 00:15:48.993 --> 00:15:51.631 Γαμώ τα τέρατα είναι ο τεχνικός όρος νομίζω. 00:15:54.945 --> 00:15:57.717 Λέγεται ότι είναι η πηγή του κινέζικου μύθου περί δράκων 00:15:58.010 --> 00:16:01.922 γιατί είναι πραγματικά τεράστιες, γιγάντιες σαύρες. 00:16:02.080 --> 00:16:05.011 Είναι φολιδωτές. Είναι ανθρωποφάγες. 00:16:05.011 --> 00:16:06.962 Στην κυριολεξία είναι ανθρωποφάγες. 00:16:06.962 --> 00:16:08.754 Και δεν ξερνούν μεν φωτιά 00:16:08.754 --> 00:16:12.086 έχουν όμως τη χειρότερη ανάσα από οποιοδήποτε γνωστό πλάσμα. 00:16:14.078 --> 00:16:18.212 Και ζουν σ' αυτό το νησί που λέγεται Κομόντο. 00:16:19.146 --> 00:16:22.198 Σαν να μην έφτανε λοιπόν ότι 00:16:22.419 --> 00:16:30.674 το νησί φιλοξενεί 1500 ανθρωποφάγους δράκους 00:16:33.344 --> 00:16:37.112 φαίνεται τελικά ότι το πιο απειλούμενο ζώο πάνω στο νησί 00:16:37.462 --> 00:16:39.619 είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από τους δράκους. 00:16:45.536 --> 00:16:47.761 Στην πραγματικότητα - είναι μεν ανθρωποφάγοι - 00:16:47.761 --> 00:16:50.268 αλλά δε σε τρώνε μία κι έξω. 00:16:50.268 --> 00:16:52.834 Δεν σου ορμάνε να σε κατασπαράξουν. 00:16:52.834 --> 00:16:54.037 Πλησιάζουν ύπουλα 00:16:54.037 --> 00:16:56.149 και σου πατάνε μια δαγκωνιά. 00:16:57.221 --> 00:16:59.872 Γιατί το σάλιο τους είναι τόσο λοιμογόνο. 00:17:00.231 --> 00:17:01.854 που η πληγή σου δε θα επουλωθεί 00:17:02.089 --> 00:17:04.425 και μετά από λίγο θα πεθάνεις. 00:17:04.425 --> 00:17:07.171 Κι έτσι κάποιος από τους δράκους θα μπορέσει να σε φάει. 00:17:07.171 --> 00:17:09.664 Δεν έχει σημασία αν θα είναι εκείνος που σε δάγκωσε. 00:17:09.664 --> 00:17:11.223 Έχουν τη στρατηγική να διατηρούν 00:17:11.223 --> 00:17:15.117 όσα περισσότερα διάσπαρτα νεκρά ή ετοιμοθάνατα πλάσματα στο νησί μπορούν. 00:17:15.117 --> 00:17:17.676 Κι αυτό είναι που τους συντηρεί. 00:17:20.983 --> 00:17:23.728 Τελικά όμως δεν ήταν αρκετό που το νησί 00:17:23.728 --> 00:17:26.414 φιλοξενεί 1500 ανθρωποφάγους δράκους 00:17:26.414 --> 00:17:28.979 έτσι, για να γίνει το πράγμα ακόμη πιο ενδιαφέρον 00:17:28.979 --> 00:17:32.322 έχει επίσης τα πιο πολλά δηλητηριώδη φίδια 00:17:32.361 --> 00:17:33.641 ανά τετραγωνικό μέτρο 00:17:33.831 --> 00:17:36.414 από οπουδήποτε αλλού στη Γη. 00:17:37.331 --> 00:17:39.448 Πλησιάσαμε λοιπόν στο Κομόντο 00:17:39.741 --> 00:17:41.979 με μια σχετική αμηχανία, πρέπει να πω 00:17:42.411 --> 00:17:44.350 και με σχετικά πλάγιο τρόπο. 00:17:45.105 --> 00:17:47.317 Τόσο πλάγιο δηλαδή 00:17:47.317 --> 00:17:49.424 που πήγαμε μέσω Μελβούρνης. 00:17:51.034 --> 00:17:53.150 Και ο λόγος που πήγαμε μέσω Μελβούρνης 00:17:53.150 --> 00:17:55.406 ήταν ότι θέλαμε να δούμε κάποιον εκεί. 00:17:55.406 --> 00:17:57.940 Κάποιον ονόματι Δρ. Struan Sutherland. 00:17:58.921 --> 00:18:01.839 Για τον οποίον θα ήθελα τώρα να σας διαβάσω κάτι. 00:18:02.052 --> 00:18:08.034 Ήταν μεγάλος ειδήμων στα δηλητήρια των φιδιών. 00:18:09.956 --> 00:18:12.942 Θα έπρεπε κανονικά να ζητήσω συγνώμη πριν το διαβάσω αυτό 00:18:12.962 --> 00:18:16.463 καθώς η αυστραλιανή μου προφορά δεν είναι πολύ καλή. 00:18:16.714 --> 00:18:18.128 Αλλά πάλι, τι διάβολο 00:18:18.128 --> 00:18:21.368 όλοι Αμερικανοί είσαστε, πού να καταλάβετε τη διαφορά έτσι κι αλλιώς. 00:18:33.573 --> 00:18:35.168 Υπάρχει στη Μελβούρνη κάποιος 00:18:35.168 --> 00:18:37.996 που πιθανότατα γνωρίζει περισσότερα για τα δηλητηριώδη φίδια 00:18:37.996 --> 00:18:39.890 από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο. 00:18:39.925 --> 00:18:41.798 Ονομάζεται Δρ. Struan Sutherland 00:18:41.798 --> 00:18:43.514 και έχει αφιερώσει όλη του τη ζωή 00:18:43.716 --> 00:18:45.431 στη μελέτη των δηλητηρίων. 00:18:46.211 --> 00:18:47.955 «Κι έχω βαρεθεί να μιλάω γι’ αυτά» 00:18:47.955 --> 00:18:50.505 μας είπε όταν πήγαμε να τον δούμε το επόμενο πρωί 00:18:50.505 --> 00:18:52.446 φορτωμένοι κασετόφωνα και σημειωματάρια. 00:18:52.446 --> 00:18:54.518 «Δεν αντέχω όλα αυτά τα δηλητηριώδη ζώα 00:18:54.518 --> 00:18:56.859 όλα αυτά τα φίδια, τα έντομα, τα ψάρια κι όλα αυτά 00:18:56.869 --> 00:18:58.756 Άθλια πλάσματα, δαγκώνουνε τον κόσμο 00:18:58.756 --> 00:19:01.310 και μετά όλοι περιμένουν να τους πω εγώ τι να κάνουν. 00:19:01.310 --> 00:19:04.275 Να μη σας δαγκώσουν, ορίστε τι να κάνετε. 00:19:04.275 --> 00:19:05.457 Αυτή είναι η απάντηση. 00:19:05.457 --> 00:19:07.700 Βαρέθηκα να το λέω συνεχώς. 00:19:07.700 --> 00:19:09.895 Η υδροπονική, αυτό μάλιστα, είναι ενδιαφέρον. 00:19:09.933 --> 00:19:12.058 Να σου πω ό,τι θες για την υδροπονική. 00:19:12.058 --> 00:19:13.112 Συναρπαστικό πεδίο. 00:19:13.267 --> 00:19:15.064 Τεχνητή καλλιέργεια μέσα στο νερό. 00:19:15.209 --> 00:19:16.494 Πολύ ενδιαφέρουσα τεχνική. 00:19:16.524 --> 00:19:19.955 Θα χρειαστεί να τη μάθουμε καλά αν είναι να πάμε στον Άρη. 00:19:19.955 --> 00:19:21.587 Πού είπες ότι θέλετε να πάτε;» 00:19:21.587 --> 00:19:22.298 «Στο Κομόντο.» 00:19:23.078 --> 00:19:25.243 «Μόνο να μη σας δαγκώσουν. Αυτό έχω να σας πω. 00:19:28.830 --> 00:19:32.392 Κι αν σας δαγκώσουν μην έρθετε σε μένα γιατί δε θα φτάσετε έγκαιρα. 00:19:33.458 --> 00:19:35.745 Ένα σωρό σκοτούρες έχω ήδη, έτσι κι αλλιώς. 00:19:35.948 --> 00:19:39.104 Κοιτάχτε το γραφείο. Δηλητηριώδη ζώα παντού. 00:19:39.104 --> 00:19:42.522 Τη βλέπετε αυτή τη γυάλα; Γεμάτη Μυρμήγκια της Φωτιάς. Φαρμακερά ζωύφια. 00:19:42.522 --> 00:19:44.192 Τι να τα κάνουμε; 00:19:44.192 --> 00:19:47.404 Τέλος πάντων, έχω κάτι ταρτάκια αν πεινάτε. 00:19:47.404 --> 00:19:48.987 Θέλετε ταρτάκια; 00:19:48.987 --> 00:19:50.617 Δεν μπορώ να θυμηθώ πού τα 'βαλα. 00:19:50.628 --> 00:19:52.807 Υπάρχει και τσάι αλλά δεν είναι πολύ καλό. 00:19:52.807 --> 00:19:54.421 Τέλος πάντων, καθίστε επιτέλους. 00:19:55.201 --> 00:19:56.703 Ώστε θα πάτε στο Κομόντο. 00:19:56.703 --> 00:19:58.725 Δεν ξέρω γιατί, αλλά φαντάζομαι 00:19:58.725 --> 00:20:00.437 θα έχετε τους λόγους σας. 00:20:01.212 --> 00:20:03.891 Υπάρχουν 15 διαφορετικά είδη φιδιών στο Κομόντο 00:20:03.891 --> 00:20:05.457 και τα μισά είναι δηλητηριώδη. 00:20:06.354 --> 00:20:07.877 Τα μόνα δυνητικά θανατηφόρα 00:20:08.017 --> 00:20:09.302 είναι η Οχιά του Ράσελ 00:20:09.463 --> 00:20:11.986 η Οχιά του Μπαμπού και η Ινδική Κόμπρα. 00:20:13.190 --> 00:20:16.780 Η Ινδική Κόμπρα είναι το 15ο πιο θανατηφόρο φίδι στον κόσμο 00:20:17.474 --> 00:20:20.425 και τα υπόλοιπα 14 βρίσκονται εδώ, στην Αυστραλία. 00:20:22.194 --> 00:20:24.239 Γι' αυτό δε βρίσκω χρόνο 00:20:24.239 --> 00:20:27.661 να ασχοληθώ με την υδροπονική μου με όλα αυτά τα φίδια. 00:20:28.264 --> 00:20:32.155 Και τις αράχνες. Η πιο δηλητηριώδης είναι η αράχνη funnel-web του Σύδνεϋ. 00:20:32.360 --> 00:20:35.650 Οι αράχνες δαγκώνουν κάπου 500 άτομα το χρόνο. 00:20:35.656 --> 00:20:37.413 Πολλοί πέθαιναν παλιότερα, κι έτσι 00:20:37.413 --> 00:20:41.233 αναγκάστηκα να φτιάξω ένα αντίδοτο για να πάψουν να μ' ενοχλούν όλη την ώρα. 00:20:42.378 --> 00:20:46.336 Μας πήρε χρόνια. Ύστερα φτιάξαμε ένα κιτ ανίχνευσης δαγκώματος φιδιού. 00:20:47.521 --> 00:20:50.874 Όχι ότι το χρειάζεσαι για να καταλάβεις ότι σ' έχει δαγκώσει φίδι. 00:20:50.886 --> 00:20:53.743 Συνήθως το ξέρεις, αλλά το κιτ μπορεί να εντοπίσει 00:20:53.743 --> 00:20:56.608 τι είδους δάγκωμα είναι, ώστε να το αντιμετωπίσεις ανάλογα. 00:20:57.056 --> 00:21:00.456 Θέλετε να το δείτε; Έχω μερικά εδώ στο ψυγείο με τα δηλητήρια. 00:21:00.471 --> 00:21:03.111 Για να δούμε. Α, να και τα ταρτάκια. Εδώ μέσα είναι. 00:21:03.131 --> 00:21:05.998 Γρήγορα, φάτε τα όσο είναι ακόμα φρέσκα. 00:21:05.998 --> 00:21:07.579 Ταρτάκια. Εγώ τα έφτιαξα». 00:21:09.093 --> 00:21:11.850 Μας μοίρασε τα κιτ ανίχνευσης δαγκώματος φιδιού. 00:21:12.160 --> 00:21:15.744 και τα σπιτικά ταρτάκια και μετά κάθισε στο γραφείο του 00:21:15.749 --> 00:21:17.709 χαμογελώντας μας εύθυμα πίσω από 00:21:17.737 --> 00:21:19.739 τη σγουρή γενειάδα του και το παπιγιόν του. 00:21:20.200 --> 00:21:23.239 Εμείς θαυμάζαμε τα κιτ, που ήταν κάτι μικρά, πρακτικά κουτάκια 00:21:23.239 --> 00:21:26.491 με πολύ ταχτοποιημένα μπουκαλάκια, ένα σταγονόμετρο, μια σύριγγα 00:21:26.491 --> 00:21:28.856 και κάτι περίπλοκες οδηγίες που δεν θα ήθελα 00:21:28.856 --> 00:21:31.984 να χρειαστεί να διαβάσω για πρώτη φορά σε κατάσταση πανικού. 00:21:33.432 --> 00:21:36.979 Ύστερα τον ρωτήσαμε πόσα φίδια είχαν δαγκώσει τον ίδιο. 00:21:37.709 --> 00:21:38.900 «Κανένα», απάντησε. 00:21:39.047 --> 00:21:41.972 Ένα ακόμα πεδίο στο οποίο έγινα εξπέρ 00:21:41.972 --> 00:21:45.111 είναι πώς να βάζω άλλους να ασχολούνται με τα επικίνδυνα ζώα. 00:21:48.384 --> 00:21:50.995 Δεν πάνω να το κάνω εγώ. Γιατί να θέλω να με δαγκώσουν; 00:21:51.066 --> 00:21:53.427 Ξέρετε τι γράφει στα εξώφυλλα των βιβλίων μου; 00:21:53.427 --> 00:21:55.480 «Χόμπυ: Κηπουρική, με γάντια. 00:21:56.300 --> 00:21:57.831 Ψάρεμα, με μπότες. 00:21:58.168 --> 00:21:59.488 Ταξίδια, με προσοχή. 00:21:59.488 --> 00:22:01.172 Αυτή είναι η απάντηση. Τι άλλο; 00:22:01.172 --> 00:22:04.305 Εκτός από τις μπότες, φοράτε χοντρά, φαρδιά παντελόνια 00:22:04.585 --> 00:22:07.949 κι έχετε πέντε-έξι νοματαίους να περπατάν μπροστά από σας 00:22:08.115 --> 00:22:10.538 κάνοντας όσο περισσότερο θόρυβο γίνεται. 00:22:11.237 --> 00:22:14.022 Τα φίδια αντιλαμβάνονται τις δονήσεις και απομακρύνονται. 00:22:14.022 --> 00:22:16.548 Εκτός κι αν πρόκειται για τη Θανατηφόρα Οχιά. 00:22:16.699 --> 00:22:18.586 Γνωστή και ως Κουφή Οχιά 00:22:20.339 --> 00:22:21.783 η οποία κάθεται αμέριμνη. 00:22:22.874 --> 00:22:25.779 Περνάς από δίπλα κι από πάνω της χωρίς να συμβεί τίποτα. 00:22:25.779 --> 00:22:28.783 Έχω ακούσει για δώδεκα άτομα να πέρασαν πάνω από μια τέτοια 00:22:28.783 --> 00:22:31.769 και ο δωδέκατος σκοντάφτει πάνω της και τον δαγκώνει. 00:22:32.331 --> 00:22:34.657 Συνήθως είσαι ασφαλής άμα είσαι ο δωδέκατος. 00:22:34.970 --> 00:22:36.361 Δεν τρώτε τα ταρτάκια σας. 00:22:36.361 --> 00:22:37.664 Ελάτε, χάψτε τα 00:22:37.664 --> 00:22:40.463 έχει ακόμα ένα σωρό στο ψυγείο με τα δηλητήρια. 00:22:42.669 --> 00:22:44.794 Ρωτήσαμε διστακτικά αν μπορούσαμε ίσως 00:22:44.948 --> 00:22:47.714 να πάρουμε ένα κιτ μαζί μας στο Κομόντο. 00:22:48.026 --> 00:22:49.659 «Φυσικά, φυσικά. 00:22:49.659 --> 00:22:51.337 Πάρτε όσα θέλετε. 00:22:51.337 --> 00:22:55.042 Δε θ' αξίζουν τίποτα γιατί κάνουν μόνο για αυστραλιανά φίδια». 00:23:03.357 --> 00:23:07.679 «Τότε, τι να κάνουμε αν μας δαγκώσει κάτι θανατηφόρο;», ρώτησα. 00:23:08.934 --> 00:23:11.628 Με κοίταξε βλεφαρίζοντας σαν να ήμουν ηλίθιος. 00:23:12.458 --> 00:23:14.829 «Τι στο καλό φαντάζεσαι ότι κάνετε;», είπε. 00:23:14.829 --> 00:23:17.322 «Πεθαίνετε φυσικά. Αυτό πάει να πει θανατηφόρο.» 00:23:24.828 --> 00:23:29.475 «Κι αν ανοίξουμε την πληγή και ρουφήξουμε το δηλητήριο;» 00:23:30.555 --> 00:23:32.379 «Καλύτερα εσύ παρά εγώ», μου είπε. 00:23:32.419 --> 00:23:34.828 «Δε θα 'θελα να ‘χω το στόμα μου γεμάτο δηλητήριο. 00:23:34.828 --> 00:23:36.339 Δεν πρέπει να σε βλάψει πάντως. 00:23:36.339 --> 00:23:38.655 Οι τοξίνες των φιδιών έχουν μεγάλο μοριακό βάρος 00:23:38.655 --> 00:23:40.844 οπότε δεν θα διαπεράσουν τα αιμοφόρα αγγεία 00:23:40.844 --> 00:23:42.976 όπως κάνει το αλκοόλ και ορισμένα ναρκωτικά. 00:23:42.976 --> 00:23:46.124 Και μετά το δηλητήριο θα καταστραφεί από τα οξέα στο στομάχι σου. 00:23:46.124 --> 00:23:48.461 Όμως δεν είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει και πολύ. 00:23:48.461 --> 00:23:51.886 Θέλω να πω, μάλλον δεν θα καταφέρεις να βγάλεις και πολύ από το δηλητήριο 00:23:51.886 --> 00:23:54.819 μάλλον όμως θα χειροτερέψεις πολύ την πληγή, και σε ένα μέρος 00:23:54.819 --> 00:23:58.687 σαν το Κομόντο αυτό σημαίνει ότι γρήγορα θα έχεις και μια σοβαρά μολυσμένη πληγή 00:23:58.697 --> 00:24:01.399 να αντιμετωπίσεις μαζί με ένα πόδι γεμάτο δηλητήριο. 00:24:01.399 --> 00:24:04.328 Σηψαιμία, γάγγραινα, όπως θέλεις πες το. Θα σε σκοτώσει». 00:24:04.923 --> 00:24:07.190 «Αν βάλω αιμοστατικό περίδεσμο;», ρώτησα. 00:24:07.467 --> 00:24:10.675 «Εντάξει, αν δε σε πειράζει να σου κόψουν το πόδι μετά. 00:24:11.342 --> 00:24:13.069 Θα αναγκαστείς, γιατί αν κόψεις 00:24:13.069 --> 00:24:15.471 εντελώς την κυκλοφορία, θα νεκρώσει. 00:24:15.890 --> 00:24:18.376 Κι αν βρεις κανέναν σ' εκείνα τα μέρη της Ινδονησίας 00:24:18.376 --> 00:24:20.550 που να τον εμπιστεύεσαι να σου κόψει το πόδι 00:24:20.550 --> 00:24:22.294 τότε είσαι πιο γενναίος από μένα. 00:24:22.957 --> 00:24:25.305 Θα σου πω, το μόνο πράγμα που μπορείς να κάνεις 00:24:25.305 --> 00:24:27.874 είναι να βάλεις επίδεσμο πίεσης απευθείας στην πληγή 00:24:27.874 --> 00:24:30.624 και να τυλίξεις όλο το πόδι σφιχτά, αλλά όχι πολύ σφιχτά. 00:24:30.654 --> 00:24:34.687 Να επιβραδύνεις την κυκλοφορία, αλλά να μην τη διακόψεις, αλλιώς θα χάσεις το πόδι. 00:24:34.687 --> 00:24:37.603 Κράτα το πόδι ή όποιο μέλος έχεις δαγκωμένο 00:24:37.840 --> 00:24:40.092 κάτω από την καρδιά και το κεφάλι σου. 00:24:40.485 --> 00:24:48.920 Κάτσε απολύτως ακίνητος, ανάπνεε αργά και πήγαινε αμέσως σε γιατρό. 00:24:50.723 --> 00:24:53.414 Αν είσαι στο Κομόντο αυτό σημαίνει σε κάνα δυο ημέρες 00:24:53.419 --> 00:24:55.819 κι ως τότε θα τα 'χεις τινάξει για τα καλά. 00:24:56.627 --> 00:24:59.269 Η μόνη απάντηση τελικά, και το εννοώ πολύ σοβαρά αυτό 00:24:59.269 --> 00:25:01.395 είναι να μη σε δαγκώσουν. 00:25:02.718 --> 00:25:04.331 Δεν υπάρχει λόγος άλλωστε. 00:25:04.332 --> 00:25:06.650 Όλα τα φίδια εκεί πέρα θα παίρνουν δρόμο 00:25:06.650 --> 00:25:08.379 πολύ πριν τα δεις καν. 00:25:08.379 --> 00:25:11.533 Δε χρειάζεται να ανησυχείς για τα φίδια αν είσαι προσεκτικός. 00:25:11.767 --> 00:25:15.208 Όχι, αυτά που πρέπει όντως να προσέχεις είναι τα θαλάσσια πλάσματα». 00:25:15.208 --> 00:25:16.217 «Τα ποια;» 00:25:18.465 --> 00:25:20.757 «Σκορπιοί, πετρόψαρα, θαλάσσια φίδια. 00:25:20.757 --> 00:25:23.468 πολύ πιο δηλητηριώδη από οτιδήποτε ζει στη στεριά. 00:25:23.468 --> 00:25:26.679 Αν σε τσιμπήσει πετρόψαρο, από τον πόνο και μόνο πεθαίνεις. 00:25:26.742 --> 00:25:30.812 Πολλοί προτίμησαν να πνιγούν, μόνο και μόνο για να γλιτώσουν από τον πόνο». 00:25:36.436 --> 00:25:38.971 «Και πού βρίσκονται όλα αυτά;» 00:25:38.971 --> 00:25:40.917 «Α, στη θάλασσα, έχει μέσα χιλιάδες. 00:25:40.919 --> 00:25:42.649 Στη θέση σου ούτε που θα πλησίαζα. 00:25:42.649 --> 00:25:44.482 Γεμάτη δηλητηριώδη ζώα. Τα μισώ». 00:25:45.346 --> 00:25:47.338 «Υπάρχει τίποτε που να σας αρέσει;» 00:25:47.338 --> 00:25:49.423 «Ναι», μου είπε, «η υδροπονική». 00:25:54.198 --> 00:25:57.658 «Όχι, εννοώ υπάρχει κανένα δηλητηριώδες ζώο 00:25:57.662 --> 00:25:59.088 που να το συμπαθείτε;» 00:25:59.194 --> 00:26:01.498 Κοίταξε για μια στιγμή έξω από το παράθυρο. 00:26:01.505 --> 00:26:04.125 «Υπήρχε κάποια», είπε, «αλλά με παράτησε». 00:26:20.539 --> 00:26:24.564 Τέλος πάντων, το αγαπημένο μου όμως ζώο από όλα όσα πήγαμε να δούμε 00:26:24.799 --> 00:26:27.805 το αγαπημένο ήταν είναι ένα ζώο που λέγεται Κάκαπο. 00:26:29.933 --> 00:26:32.063 Το Κάκαπο είναι ένα είδος παπαγάλου. 00:26:33.828 --> 00:26:35.263 Ζει στη Νέα Ζηλανδία. 00:26:36.307 --> 00:26:40.981 Δεν μπορεί να πετάξει. Έχει ξεχάσει να πετάει. 00:26:43.592 --> 00:26:48.582 Δυστυχώς, έχει ξεχάσει ακόμα και ότι έχει ξεχάσει να πετάει, οπότε 00:26:55.660 --> 00:27:04.633 ένα σοβαρά ανήσυχο Κάκαπο, έχει παρατηρηθεί ότι σκαρφαλώνει τρέχοντας ένα δέντρο και μετά πηδάει. 00:27:10.226 --> 00:27:13.738 Οι απόψεις διίστανται σχετικά με το τι ακριβώς συμβαίνει μετά. 00:27:14.484 --> 00:27:18.103 Ορισμένοι λένε ότι έχει αναπτύξει μια στοιχειώδη ικανότητα αλεξιπτωτιστή. 00:27:19.978 --> 00:27:22.137 Άλλοι πάλι λένε ότι πετάει λιγάκι σαν τούβλο. 00:27:24.955 --> 00:27:25.857 Το θέμα είναι όμως 00:27:26.046 --> 00:27:28.365 - μπορεί να μιλάω για ένα σοβαρά ανήσυχο Κάκαπο - 00:27:28.378 --> 00:27:32.097 αλλά το θέμα είναι ότι δεν είναι εύκολο να βρεις ένα σοβαρά ανήσυχο Κάκαπο 00:27:32.097 --> 00:27:34.752 γιατί τα Κάκαπο δεν έχουν μάθει να ανησυχούν. 00:27:36.617 --> 00:27:38.681 Αυτό τώρα ακούγεται πολύ παράδοξο 00:27:38.838 --> 00:27:42.189 γιατί η ανησυχία είναι κάτι στο οποίο όλοι μας είμαστε τρομερά καλοί 00:27:42.962 --> 00:27:45.196 και μας είναι τόσο απόλυτα φυσιολογικό 00:27:45.466 --> 00:27:47.585 που νομίζουμε ότι είναι σαν την αναπνοή. 00:27:47.948 --> 00:27:50.275 Φαίνεται όμως ότι η ανησυχία 00:27:50.575 --> 00:27:53.834 είναι απλώς μια επίκτητη συνήθεια όπως όλες οι άλλες. 00:27:57.385 --> 00:28:01.399 Είναι κάτι που είτε είσαι γενετικά προδιατεθειμένος να κάνεις είτε όχι. 00:28:02.266 --> 00:28:06.253 Και το θέμα είναι ότι το Κάκαπο μεγάλωσε στη Νέα Ζηλανδία 00:28:06.629 --> 00:28:14.470 που, μέχρι την έλευση του ανθρώπου, ήταν μια χώρα δίχως αρπακτικά. 00:28:14.665 --> 00:28:17.241 Και τα αρπακτικά είναι που, με την πάροδο των γενεών 00:28:17.241 --> 00:28:19.847 σε διδάσκουν να ανησυχείς. 00:28:21.483 --> 00:28:26.140 Και αν δεν έχεις αρπακτικά, τότε η ανάγκη να ανησυχείς δεν θα σου προκύψει ποτέ. 00:28:27.763 --> 00:28:31.341 Όπως είπα νωρίτερα, η Νέα Ζηλανδία δεν ήταν παρά 00:28:31.488 --> 00:28:34.137 ένας σωρός από λάσπη που βγήκε από τον ωκεανό. 00:28:34.551 --> 00:28:36.157 Και γι' αυτό όταν αναδύθηκε 00:28:36.236 --> 00:28:39.406 δεν είχε πάνω της καθόλου ζωή - το πολύ μερικά νεκρά ψάρια. 00:28:44.987 --> 00:28:48.559 Κι έτσι, τα μόνα ζώα που κατοίκησαν στη Νέα Ζηλανδία 00:28:48.624 --> 00:28:51.886 ήταν όσα μπορούσαν να πετάξουν ως εκεί, δηλαδή τα πουλιά. 00:28:51.886 --> 00:28:54.154 Υπήρχαν και κάνα δυο είδη νυχτερίδας 00:28:54.164 --> 00:28:56.700 που είναι θηλαστικά, αλλά καταλάβατε τι θέλω να πω. 00:28:56.700 --> 00:28:59.438 Οπότε στη Νέα Ζηλανδία ζούσαν μόνο πουλιά. 00:28:59.555 --> 00:29:02.259 Και λόγω απουσίας αρπακτικών 00:29:02.679 --> 00:29:05.914 δεν είχαν να ανησυχούν για τίποτα. 00:29:06.560 --> 00:29:09.446 Τώρα βέβαια εμάς μας φαίνεται πάρα πολύ παράξενο αυτό 00:29:09.577 --> 00:29:16.809 γιατί δεν έχουμε ποτέ συναντήσει περιβάλλον χωρίς αρπακτικά. 00:29:17.447 --> 00:29:18.514 Γιατί; 00:29:18.514 --> 00:29:20.306 Μα γιατί είμαστε αρπακτικά, επομένως 00:29:20.306 --> 00:29:23.719 και το περιβάλλον μας, περιβάλλον για αρπακτικά είναι. 00:29:27.440 --> 00:29:30.771 Για τους Ευρωπαίους που πρωτοέφθασαν στη Νέα Ζηλανδία 00:29:34.741 --> 00:29:38.439 ... συγνώμην, αυτό που είπα ήταν λιγάκι παράδοξο. 00:29:38.649 --> 00:29:41.781 Φυσικά πριν απ' αυτούς υπήρξαν οι Μαορί 00:29:41.933 --> 00:29:48.419 και πριν από εκείνους οι Μοριόρι. Οι Μαορί έφαγαν τους Μοριόρι. 00:29:49.695 --> 00:29:52.538 και μετά ήρθαν οι Ευρωπαίοι. 00:29:54.359 --> 00:29:57.620 Πριν συμβούν όμως όλα αυτά, όπως είπα 00:29:57.781 --> 00:30:05.035 το νησί δεν είχε καθόλου αρπακτικά και τα πουλιά ζούσαν μια ανέμελη ζωή. 00:30:05.035 --> 00:30:08.605 Μπορείτε να δείτε άλλο ένα παρόμοιο παράδειγμα αν πάτε στα Γκαλάπαγκος. 00:30:08.605 --> 00:30:12.363 Υπάρχει ένα είδος ζώου, ένα πουλί στις νήσους Γκαλάπαγκος 00:30:12.519 --> 00:30:13.992 που λέγεται Γαλαζοπόδαρη Σούλα. 00:30:14.845 --> 00:30:18.228 Η Γαλαζοπόδαρη Σούλα λέγεται έτσι για δύο λόγους, πιστεύω: 00:30:19.036 --> 00:30:21.586 Ο ένας έχει να κάνει με το χρώμα των ποδιών της. 00:30:22.756 --> 00:30:26.322 Ο άλλος έχει σχέση με τη συμπεριφορά που θα σας περιγράψω. 00:30:26.322 --> 00:30:29.276 Διότι μπορείς να πλησιάσεις τη Σούλα 00:30:29.276 --> 00:30:31.885 - θα κάθεται ή στην παραλία ή σε κανένα κλαδί - 00:30:31.885 --> 00:30:35.911 οπότε μπορείς να πας κοντά και να τη σηκώσεις από κάτω. 00:30:37.040 --> 00:30:38.860 Και η Σούλα θα σκέφτεται 00:30:39.780 --> 00:30:42.203 ότι μόλις τελειώσεις θα την ξαναβάλεις στη θέση της. 00:30:53.853 --> 00:30:55.039 Κι αν δεν έχεις ζήσει 00:30:55.042 --> 00:30:58.086 γενιές και γενιές με ανθρώπους που προσπαθούνε να σε φάνε 00:30:58.320 --> 00:31:01.088 εύκολα μπορείς να καταλήξεις σε αυτό το συμπέρασμα. 00:31:02.405 --> 00:31:04.626 Έτσι, το Κάκαπο, όπως έλεγα 00:31:05.069 --> 00:31:08.560 είχε μεγαλώσει σ' ένα περιβάλλον χωρίς αρπακτικά. 00:31:08.975 --> 00:31:10.991 Κι επειδή υπήρχαν μόνο πουλιά 00:31:11.141 --> 00:31:16.563 κι επειδή, όπως έλεγα, η φύση είναι τρομερά καιροσκοπική 00:31:16.912 --> 00:31:20.634 και η ζωή έχει την τάση να γεμίζει κάθε εσοχή που μπορεί να προσφέρει επιβίωση. 00:31:21.729 --> 00:31:25.365 επομένως, αν μου επιτρέπετε μια τολμηρή προσωποποίηση 00:31:25.365 --> 00:31:27.863 είναι λες και μερικά από αυτά τα πουλιά σκέφτηκαν 00:31:27.863 --> 00:31:31.320 «Ε, λοιπόν αυτό το πέταγμα είναι τελικά Πάρα, πάρα πολύ ακριβό. 00:31:31.320 --> 00:31:32.783 Απαιτεί πολλή ενέργεια. 00:31:32.783 --> 00:31:34.438 Πρέπει να τρως λίγο, να πετάς λίγο 00:31:34.438 --> 00:31:35.828 να τρως λίγο, να πετάς λίγο. 00:31:35.828 --> 00:31:37.804 Γιατί κάθε φορά που τρως, ξέρεις 00:31:37.804 --> 00:31:39.859 βαραίνεις και είναι πιο δύσκολο να πετάξεις. 00:31:39.859 --> 00:31:41.546 Οπότε τρως λίγο, πετάς λίγο, δηλαδή 00:31:41.546 --> 00:31:43.188 Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι ζωής». 00:31:43.188 --> 00:31:45.177 Κι έτσι μερικά πουλιά είναι σαν να είπαν 00:31:45.177 --> 00:31:49.005 «Συμβιβαζόμαστε τελικά και μ' ένα κάπως μεγαλύτερο γεύμα 00:31:49.005 --> 00:31:51.823 και πάμε μόνο για έναν περίπατο μετά!» 00:31:55.625 --> 00:31:58.545 Κι έτσι, σταδιακά, ύστερα από πάρα πολλές γενεές 00:31:58.546 --> 00:32:01.560 πολλά πουλιά έχασαν την ικανότητα να πετούν. 00:32:01.710 --> 00:32:03.253 Άρχισαν να ζουν στο έδαφος. 00:32:03.755 --> 00:32:06.625 Το Κίουι, το πιο διάσημο πουλί της Νέας Ζηλανδίας υποθέτω 00:32:06.778 --> 00:32:13.169 το Γουέκα, και ο γέρο-νυχτοπαπαγάλος, δηλαδή το Κάκαπο, όπως το αποκαλούσαν. 00:32:13.968 --> 00:32:19.638 Που είναι αυτό το μεγάλο, χοντρό, μαλακό, αφράτο, θλιμμένο πουλί. 00:32:21.236 --> 00:32:24.909 Κι επειδή δεν έμαθε ποτέ του να ανησυχεί 00:32:25.560 --> 00:32:27.737 όταν έφτασε ο άνθρωπος κι έφερε μαζί 00:32:27.890 --> 00:32:33.218 το θανατηφόρο θηριοτροφείο του από σκυλιά, γάτες, κουνάβια 00:32:33.481 --> 00:32:37.181 καθώς και το καταστροφικότερο από όλα τα ζώα 00:32:37.208 --> 00:32:41.079 εκτός από τον άνθρωπο, δηλαδή τον Ratus ratus, τον ποντικό των καραβιών. 00:32:42.308 --> 00:32:47.207 Ξαφνικά - ξαφνικά τα πουλιά αυτά περπάταγαν σαν την πάπια για να σωθούν. 00:32:48.505 --> 00:32:50.709 Μόνο που δεν ήξεραν βέβαια πώς να το κάνουν 00:32:50.709 --> 00:32:53.845 γιατί όταν συναντούσαν ένα αρπακτικό ζώο 00:32:53.845 --> 00:32:55.187 δεν ήξεραν τι να κάνουν 00:32:55.187 --> 00:32:57.185 δε γνώριζαν το πρωτόκολλο συμπεριφοράς 00:32:57.185 --> 00:33:00.049 Περίμεναν το άλλο ζώο να κάνει την πρώτη κίνηση 00:33:00.049 --> 00:33:02.832 η οποία φυσικά ήταν πολύ γρήγορη και θανατηφόρα. 00:33:04.614 --> 00:33:10.368 Οπότε ξαφνικά, από έναν πληθυσμό 00:33:10.534 --> 00:33:12.918 δεν ξέρουμε πόσων ακριβώς 00:33:12.918 --> 00:33:14.967 μπορεί να μην έφτανε ένα εκατομμύριο. 00:33:14.967 --> 00:33:17.115 αλλά πάντως εκατοντάδων χιλιάδων 00:33:17.147 --> 00:33:22.286 ο πληθυσμός τους βυθίστηκε με απίστευτο ρυθμό ώσπου έμειναν σαράντα και κάτι. 00:33:22.446 --> 00:33:26.574 Που είναι περίπου ο αριθμός που επιβιώνουν αυτήν τη στιγμή. 00:33:27.790 --> 00:33:33.804 Έτσι, υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή 00:33:34.554 --> 00:33:37.770 προσπαθώντας να σώσουν αυτά τα ζώα, προσπαθώντας να τα διατηρήσουν. 00:33:39.211 --> 00:33:41.951 Και ένα από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν 00:33:42.025 --> 00:33:45.079 ήταν - πέρα από την προστασία από τα αρπακτικά 00:33:45.160 --> 00:33:48.887 πράγμα πάρα, πάρα, πάρα πολύ δύσκολο. 00:33:49.035 --> 00:33:51.780 Όμως το επόμενο πρόβλημα που συναντούν 00:33:52.006 --> 00:33:55.757 είναι οι αναπαραγωγικές συνήθειες του Κάκαπο. 00:33:55.930 --> 00:33:58.668 Διότι οι αναπαραγωγικές συνήθειες του Κάκαπο 00:33:58.668 --> 00:34:00.667 είναι απίστευτα μακροσκελείς 00:34:01.167 --> 00:34:02.484 φανταστικά περίπλοκες 00:34:02.596 --> 00:34:04.770 και σχεδόν πλήρως αναποτελεσματικές. 00:34:08.578 --> 00:34:11.723 Μερικοί λένε ότι το ερωτικό κάλεσμα του αρσενικού Κάκαπο 00:34:11.723 --> 00:34:14.827 απωθεί ενεργά το θηλυκό Κάκαπο 00:34:14.827 --> 00:34:16.960 το είδος της συμπεριφοράς δηλαδή 00:34:16.960 --> 00:34:19.199 που συναντάς συνήθως μόνο στις ντισκοτέκ ουσιαστικά. 00:34:26.312 --> 00:34:30.385 Όσοι έχουν ακούσει το ερωτικό κάλεσμα του αρσενικού Κάκαπο 00:34:31.304 --> 00:34:35.804 λένε ότι σχεδόν δεν ακούγεται καν. 00:34:35.967 --> 00:34:40.810 Είναι κάπως σαν... Θα σας πω τι κάνουν. 00:34:42.188 --> 00:34:47.138 Το ζώο αυτό, για περίπου εκατό νύχτες το χρόνο 00:34:47.408 --> 00:34:49.992 εκτελεί το τελετουργικό του ζευγαρώματος. 00:34:49.992 --> 00:34:54.163 Αυτό που κάνει λοιπόν είναι να βρίσκει κάποια μεγάλη βραχώδη προεξοχή 00:34:56.346 --> 00:34:59.573 ψηλά πάνω από τις μεγάλες κυματιστές κοιλάδες της Νέας Ζηλανδίας 00:34:59.974 --> 00:35:03.972 καθώς η ακουστική είναι πολύ σημαντική γι' αυτό που πρόκειται ν' ακολουθήσει. 00:35:06.810 --> 00:35:10.616 Σκάβει μια λακκούβα σαν μπωλ, όπου κάθεται. 00:35:12.067 --> 00:35:13.001 Κάθεται λοιπόν εκεί 00:35:13.819 --> 00:35:18.571 και ξεφυσάει κάτι μεγάλους σάκους γεμάτους αέρα στο στήθος του. 00:35:19.596 --> 00:35:21.355 Κάθεται εκεί 00:35:21.723 --> 00:35:25.531 - αυτά είναι ένα είδος θαλάμων αντήχησης - 00:35:25.531 --> 00:35:29.565 Κάθεται λοιπόν εκεί μέσα και περνάει τη μία νύχτα μετά την άλλη 00:35:29.565 --> 00:35:31.140 επί εκατό νύχτες το χρόνο 00:35:31.140 --> 00:35:32.902 οχτώ ώρες κάθε νύχτα 00:35:33.366 --> 00:35:37.292 εκτελώντας την εισαγωγή του Dark Side of the Moon. 00:35:45.278 --> 00:35:50.907 Διακρίνω άσπρες τρίχες, επομένως θα ξέρετε το άλμπουμ στο οποίο αναφέρομαι. 00:35:52.927 --> 00:35:55.561 Που όπως θα θυμάστε ξεκινάει 00:35:55.561 --> 00:35:59.254 με εκείνο το βαρύ μπουμ, μπουμ, μπουμ 00:35:59.583 --> 00:36:01.738 Είναι ένας παλμός από καρδιά. 00:36:02.056 --> 00:36:05.404 Αυτός είναι και ο ήχος που κάνει το Κάκαπο. 00:36:05.591 --> 00:36:07.911 Αλλά είναι τόσο, τόσο βαθύς 00:36:08.081 --> 00:36:11.465 που τον νιώθεις περισσότερο σαν δόνηση στο βάθος του στομαχιού σου. 00:36:11.465 --> 00:36:14.669 Μόλις που καταφέρνεις να συντονίσεις την ακοή σου σε αυτόν. 00:36:15.035 --> 00:36:17.052 Εγώ βέβαια δεν έτυχε να το ακούσω 00:36:17.285 --> 00:36:23.202 αλλά όσοι τον ακούν, λένε πως είναι ένας απόκοσμος ήχος 00:36:23.259 --> 00:36:26.546 γιατί δεν τον ακούς ακριβώς, περισσότερο τον νιώθεις 00:36:26.703 --> 00:36:32.224 Είναι ένας ήχος μπάσος. 00:36:32.696 --> 00:36:34.535 Ένας πάρα πολύ βαθύς, μπάσος ήχος 00:36:34.881 --> 00:36:36.677 λίγο κάτω από το όριο της ακοής μας. 00:36:36.685 --> 00:36:40.452 Ο μπάσος ήχος τώρα έχει δύο σημαντικά χαρακτηριστικά. 00:36:41.070 --> 00:36:46.539 Το ένα είναι ότι αυτές οι πολύ μακρές κυματομορφές 00:36:46.905 --> 00:36:49.949 αυτά τα μακρά κύματα ήχου ταξιδεύουν μεγάλες αποστάσεις 00:36:50.033 --> 00:36:53.844 και γεμίζουν τις μεγάλες κοιλάδες της Νότιας Νήσου της Νέας Ζηλανδίας. 00:36:53.921 --> 00:36:57.382 Καλό είναι αυτό. Είναι καλό. 00:36:58.333 --> 00:37:03.371 Όμως. Υπάρχει κι άλλο ένα χαρακτηριστικό που έχει ο μπάσος ήχος 00:37:03.371 --> 00:37:04.858 που μπορεί να το γνωρίζετε 00:37:04.858 --> 00:37:08.481 αν έχετε αυτά τα στερεοφωνικά ηχεία, ξέρετε. 00:37:08.902 --> 00:37:12.372 όπου έχεις δύο μικρά ηχεία που σου δίνουν τα πρίμα 00:37:12.381 --> 00:37:16.106 και πρέπει να τα τοποθετήσεις πολύ προσεκτικά μέσα στο δωμάτιο 00:37:16.106 --> 00:37:18.469 καθώς αυτά θα ορίσουν τη στερεοφωνική εικόνα. 00:37:19.298 --> 00:37:21.459 Και μετά έχεις αυτό που λένε subwoofer 00:37:21.459 --> 00:37:25.247 που είναι το κουτί των μπάσων, και το οποίο θα παραγάγει 00:37:25.247 --> 00:37:29.036 μόνο τον μπάσο ήχο. Και μπορείς να το βάλεις όπου θες μέσα στο δωμάτιο. 00:37:29.095 --> 00:37:31.587 Μπορείς να το βάλεις και πίσω από τον καναπέ αν θες 00:37:31.587 --> 00:37:34.083 γιατί το άλλο χαρακτηριστικό του μπάσου ήχου 00:37:34.083 --> 00:37:37.749 - και θυμηθείτε ότι μιλάμε για το ερωτικό κάλεσμα του αρσενικού Κάκαπο - 00:37:37.749 --> 00:37:40.787 είναι ότι δεν μπορείς να καταλάβεις από πού βγαίνει! 00:37:53.590 --> 00:37:55.269 Φανταστείτε λοιπόν 00:37:57.012 --> 00:38:00.146 αυτό το αρσενικό Κάκαπο να κάθεται εκεί πάνω 00:38:00.768 --> 00:38:05.545 και να κάνει συνεχώς αυτόν τον βόμβο τον οποίο 00:38:05.884 --> 00:38:11.542 αν υπάρχει κάποιο θηλυκό πουθενά εκεί έξω - που μάλλον δεν υπάρχει - 00:38:12.056 --> 00:38:15.530 και αν της αρέσει αυτός ο βόμβος - που μάλλον όχι - 00:38:18.181 --> 00:38:21.389 είναι αδύνατον να βρει αυτόν που τον παράγει! 00:38:23.189 --> 00:38:25.135 Αλλά ας υποθέσουμε ότι μπορεί. 00:38:25.135 --> 00:38:27.768 Ότι βρίσκεται κάπου εκεί έξω - που μάλλον δε βρίσκεται - 00:38:27.768 --> 00:38:30.342 και ότι της αρέσει αυτός ο ήχος - που μάλλον όχι - 00:38:30.342 --> 00:38:33.071 ότι θα μπορέσει να τον βρει - που μάλλον δε μπορεί - 00:38:33.797 --> 00:38:39.064 θα δεχτεί τότε να ζευγαρώσει μόνο αν το δέντρο Ποδοκαρπίδα έχει βγάλει φρούτα. 00:38:47.019 --> 00:38:50.321 Τώρα βέβαια όλοι έχουμε κάνει τέτοιου είδους σχέσεις,.. 00:39:01.483 --> 00:39:05.631 Αλλά ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ξεπερνάνε όλα αυτά τα εμπόδια 00:39:05.850 --> 00:39:07.847 αν υποθέσουμε ότι κατορθώνει να τον βρει 00:39:09.050 --> 00:39:13.393 τότε θα γεννάει από ένα αυγό κάθε δύο ή τρία χρόνια 00:39:13.559 --> 00:39:16.527 το οποίο θα το τρώει αμέσως κάποιο κουνάβι ή ποντίκι. 00:39:16.955 --> 00:39:19.044 Και σε κάνει να σκέφτεσαι, εντάξει 00:39:19.044 --> 00:39:22.092 - πριν προσπαθήσουμε να τα σώσουμε και να τα διατηρήσουμε - 00:39:22.092 --> 00:39:24.950 πώς στο καλό κατάφερε να επιβιώσει τόσον καιρό! 00:39:27.172 --> 00:39:32.617 Και η απάντηση είναι τρομερά ενδιαφέρουσα, και είναι η εξής: 00:39:34.132 --> 00:39:37.380 Μας φαίνεται τόσο παράλογη αυτή η συμπεριφορά 00:39:38.687 --> 00:39:43.297 επειδή το περιβάλλον του έχει αλλάξει με ένα συγκεκριμένο και δραματικό τρόπο 00:39:44.951 --> 00:39:47.005 που εμάς μας είναι εντελώς αόρατος. 00:39:48.271 --> 00:39:53.597 Και η συμπεριφορά του βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με το περιβάλλον στο οποίο εξελίχθηκε 00:39:54.127 --> 00:39:58.343 και σε απόλυτη δυσαρμονία με το περιβάλλον στο οποίο τώρα έχει βρεθεί. 00:39:59.456 --> 00:40:03.888 Διότι σ' ένα περιβάλλον όπου τίποτα δεν προσπαθεί να σε κυνηγήσει 00:40:04.719 --> 00:40:07.464 δεν θέλεις να αναπαράγεσαι πολύ γρήγορα. 00:40:10.042 --> 00:40:13.319 Μπορείς να φτιάξεις τη γραφική παράσταση και στον υπολογιστή. 00:40:14.169 --> 00:40:18.333 Δηλαδή αν θεωρήσεις ένα δεδομένο ρυθμό αναπαραγωγής 00:40:19.225 --> 00:40:23.920 και τη δυνατότητα ενός περιβάλλοντος 00:40:24.044 --> 00:40:26.466 να συντηρήσει ένα δεδομένο πληθυσμό 00:40:27.523 --> 00:40:30.526 και ξεκινήσεις π.χ. με ένα σχετικά μικρό ρυθμό αναπαραγωγής 00:40:30.893 --> 00:40:33.077 και το σχεδιάσεις για μια σειρά γενεών 00:40:33.417 --> 00:40:36.392 θα δεις ότι ο πληθυσμός ολοένα ανεβαίνει 00:40:36.392 --> 00:40:39.149 και μετά σταθεροποιείται σχετικά σε μια ωραία ευθεία. 00:40:39.149 --> 00:40:40.961 Ανέβασε λίγο το ρυθμό αναπαραγωγής 00:40:41.223 --> 00:40:43.175 και η γραμμή ανεβαίνει λίγο ψηλότερα 00:40:43.347 --> 00:40:46.234 και μετά μάλλον ηρεμεί κάπως και εξισορροπείται. 00:40:46.659 --> 00:40:49.153 Ανέβασε λίγο ακόμα το ρυθμό αναπαραγωγής 00:40:49.153 --> 00:40:51.610 και η γραμμή ανεβαίνει, φτάνει πολύ ψηλά. 00:40:51.668 --> 00:40:53.621 Μετά πέφτει, φτάνει πολύ χαμηλά 00:40:53.702 --> 00:40:57.830 μετά ανεβαίνει πολύ ψηλά, και καταλήγει σε μια ταλαντευόμενη ημιτονοειδή καμπύλη. 00:40:57.924 --> 00:41:02.187 Πείραξέ τον λίγο ακόμα και αρχίζει να ταλαντώνεται ανάμεσα σε τέσσερις διαφορετικές τιμές. 00:41:02.187 --> 00:41:03.678 Πείραξέ τον κι άλλο, κι άλλο 00:41:03.678 --> 00:41:07.502 και ξαφνικά καταλήγεις σ' αυτήν την τρομερά μοδάτη κατάσταση που ονομάζεται χάος. 00:41:07.728 --> 00:41:16.091 Όπου ο πληθυσμός του ζώου ταλαντώνεται βίαια από τον ένα χρόνο στον επόμενο. 00:41:16.782 --> 00:41:19.036 ώσπου κάποια στιγμή κολλάει στο μηδέν 00:41:19.036 --> 00:41:21.929 εξαιτίας δηλαδή όλων των φοβερών μαθηματικών στην κατάσταση. 00:41:21.929 --> 00:41:25.657 Και όταν κολλήσει στο μηδέν, κατά κάποιον τρόπο δεν υπάρχει πια γυρισμός. 00:41:26.795 --> 00:41:29.746 Έτσι, επειδή η φύση τείνει να είναι πολύ καλή οικονόμος 00:41:30.615 --> 00:41:34.906 και δεν πρόκειται να σπαταλήσει ενέργεια και πόρους 00:41:34.906 --> 00:41:36.986 για κάτι που δεν έχει ωφέλεια 00:41:37.206 --> 00:41:45.664 ο ρυθμός αναπαραγωγής ενός ζώου σε ένα περιβάλλον χωρίς αρπακτικά 00:41:46.002 --> 00:41:50.748 θα αυτορυθμιστεί στο κατάλληλο αναπαραγωγικό επίπεδο. 00:41:50.781 --> 00:41:53.914 Αν λοιπόν δεν υπάρχει τίποτα που να προσπαθεί ιδιαίτερα να σε φάει 00:41:53.914 --> 00:41:56.738 τότε αυτός ο ρυθμός αναπαραγωγής θα είναι πολύ χαμηλός. 00:41:56.803 --> 00:42:00.360 Αυτός είναι και ο ρυθμός που το Κάκαπο αναπαραγόταν 00:42:00.775 --> 00:42:04.066 και συνεχίζει να αναπαράγεται παρά το γεγονός ότι κυνηγιέται. 00:42:04.084 --> 00:42:05.796 διότι δεν ξέρει να κάνει κάτι άλλο. 00:42:05.842 --> 00:42:09.672 Γιατί τίποτε δεν το έχει μάθει να κάνει κάτι διαφορετικό στην πορεία του. 00:42:10.250 --> 00:42:13.190 Γιατί η αλλαγή συνέβη τόσο απότομα 00:42:13.282 --> 00:42:15.152 που δεν υπάρχει κάποια ήπια ανηφόρα 00:42:15.200 --> 00:42:19.388 δεν υπάρχει μια σταδιακή άνοδος της εξελικτικής πίεσης 00:42:19.573 --> 00:42:21.998 του παράγοντα δηλαδή που επιφέρει την αλλαγή. 00:42:22.003 --> 00:42:24.047 Αν συμβεί μια απότομη, δραματική αλλαγή 00:42:24.047 --> 00:42:27.734 δεν υπάρχει πουθενά να πας και επέρχεται η καταστροφή. 00:42:27.888 --> 00:42:32.078 Επομένως, αν μου επιτρέπετε ακόμα μία προσωποποίηση 00:42:32.231 --> 00:42:39.375 Αυτό που πρέπει να συνέβη είναι ότι το ζώο 00:42:39.538 --> 00:42:42.290 αντιμετωπίζοντας ξαφνικά πληθυσμιακή κρίση, σκέφτηκε 00:42:42.306 --> 00:42:43.975 «Πω, πω ας κάνω, ας κάνω 00:42:43.978 --> 00:42:46.619 αυτό που κάνω εξαιρετικά καλά, να κάνω αυτό που κάνω 00:42:46.619 --> 00:42:48.666 δηλαδή να αναπαράγομαι πολύ, πολύ αργά!» 00:42:49.794 --> 00:42:51.150 Και ο πληθυσμός του πέφτει. 00:42:51.150 --> 00:42:53.276 «Πω, πω πρέπει να το κάνω καλά αυτό που κάνω 00:42:53.276 --> 00:42:55.682 και να αναπαραχθώ πολύ, πολύ, πολύ, πολύ αργά!» 00:42:56.014 --> 00:43:03.431 Εμάς μας φαίνεται παράλογο μεν, επειδή μπορούμε να έχουμε πληρέστερη εικόνα από εκείνα 00:43:03.582 --> 00:43:10.565 Όμως, αν αυτή τη συμπεριφοράς έχεις εξελιχθεί επιτυχώς να εφαρμόζεις 00:43:10.720 --> 00:43:14.203 οποιαδήποτε άλλη θα ήταν ενάντια στη φύση του Κάκαπο. 00:43:14.339 --> 00:43:16.717 Θα ήταν κάτι ξε-Κάκαπο. 00:43:19.050 --> 00:43:25.800 Και δεν έχει κανέναν να του μάθει να κάνει οτιδήποτε πέρα από ό,τι ανέκαθεν έκανε. 00:43:25.948 --> 00:43:28.252 Να ακολουθεί την επιτυχημένη του στρατηγική. 00:43:28.275 --> 00:43:30.280 Κι επειδή οι καιροί έχουν αλλάξει 00:43:30.294 --> 00:43:34.461 αυτή δεν είναι πλέον επιτυχημένη και το ζώο έχει τρομερό πρόβλημα. 00:43:37.583 --> 00:43:39.918 Υπάρχει άλλο ένα ζώο που πήγαμε να βρούμε 00:43:39.918 --> 00:43:42.979 που έχει ακόμα σοβαρότερο πρόβλημα τώρα 00:43:44.416 --> 00:43:50.284 και είναι το Μπάιτζι, το Δελφίνι του Ποταμού Γιανγκτσέ 00:43:50.720 --> 00:43:54.685 που είναι ένα σχεδόν τυφλό ποταμίσιο δελφίνι. 00:43:56.105 --> 00:43:57.875 Ο λόγος που είναι σχεδόν τυφλό 00:43:57.875 --> 00:44:01.400 είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα να δεις μέσα στον ποταμό Γιανγκτσέ. 00:44:03.688 --> 00:44:07.352 Πολλές χιλιάδες χρόνια αγροτικής καλλιέργειας 00:44:07.501 --> 00:44:09.222 στις ακτές του ποταμού Γιανγκτσέ 00:44:09.253 --> 00:44:13.235 έκαναν τον ποταμό εντελώς θολό 00:44:13.578 --> 00:44:16.360 γεμίζοντάς τον με πολλή λάσπη και ιλύ 00:44:16.733 --> 00:44:19.068 μια λέξη που δεν ήξερα τη σημασία της 00:44:19.075 --> 00:44:20.750 ώσπου είδα τον ποταμό Γιανγκτσέ 00:44:20.750 --> 00:44:23.128 όπου βασικά δεν φαίνεται τίποτα. 00:44:24.642 --> 00:44:29.340 Κι έτσι αυτά τα ζώα, αυτά τα δελφίνια, όπως έλεγα 00:44:29.388 --> 00:44:33.964 εγκατέλειψαν σταδιακά τη χρήση της όρασης. 00:44:34.281 --> 00:44:41.833 Βέβαια, όπως όλοι ξέρουμε, τα θαλάσσια θηλαστικά έχουν κι εκείνη την ικανότητα 00:44:42.103 --> 00:44:45.090 την οποία μπορούν να αναπτύξουν, δηλαδή τη χρήση του ήχου. 00:44:45.245 --> 00:44:50.858 Κι έτσι τα δελφίνια του Γιανγκτσέ, με την πάροδο χιλιάδων χρόνων 00:44:51.419 --> 00:44:54.232 όσο η όρασή τους χειροτέρευε 00:44:54.232 --> 00:45:00.615 τόσο η ικανότητα χρήσης σόναρ βελτιωνόταν 00:45:00.615 --> 00:45:02.690 γινόταν ισχυρότερη και πιο περίπλοκη. 00:45:02.690 --> 00:45:06.805 Και είναι πολύ ενδιαφέρον, μπορείτε να παρακολουθήσετε αν θέλετε 00:45:08.416 --> 00:45:10.862 την ανάπτυξη του εμβρύου του Μπάιτζι 00:45:12.531 --> 00:45:17.320 και θα δείτε - ίσως να γνωρίζετε ότι 00:45:17.388 --> 00:45:20.371 υπάρχει μία δόση αλήθειας στη θεωρία ότι 00:45:20.558 --> 00:45:25.699 η ανάπτυξη του εμβρύου συνοψίζει τα στάδια 00:45:25.810 --> 00:45:27.921 της εξελικτικής ανάπτυξης ενός ζώου. 00:45:27.921 --> 00:45:31.232 Και θα δείτε ότι ακριβώς στην αρχή της ανάπτυξης του εμβρύου 00:45:31.232 --> 00:45:34.014 τα μάτια του βρίσκονται στην κανονική τους θέση για δελφίνι 00:45:34.014 --> 00:45:37.245 που είναι σχετικά χαμηλά προς τις πλευρές του κεφαλιού 00:45:37.299 --> 00:45:39.971 και σταδιακά, από γενιά σε γενιά 00:45:39.971 --> 00:45:42.935 τα μάτια του σαν να μετανάστευσαν προς την κορυφή του κεφαλιού 00:45:42.935 --> 00:45:46.051 και το βλέπεις αυτό να συμβαίνει καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται. 00:45:46.051 --> 00:45:48.997 Γιατί σταδιακά, από γενιά σε γενιά 00:45:49.201 --> 00:45:51.988 το φως αρχίζει να φθάνει μόνο από ψηλά 00:45:52.136 --> 00:45:54.064 και δεν υπάρχει διαχεόμενο φως 00:45:54.064 --> 00:45:57.762 και καθώς σιγά, σιγά χάνεται και αυτό, τα μάτια σταδιακά ατροφούν. 00:45:58.378 --> 00:46:04.565 και στη θέση τους δραστηριοποιείται η ικανότητα σόναρ. 00:46:05.124 --> 00:46:07.609 Και αυτά τα ζώα ανέπτυξαν απίστευτα ευαίσθητες 00:46:07.609 --> 00:46:11.742 και απίστευτα ακριβείς ικανότητες πλοήγησης 00:46:12.103 --> 00:46:13.642 στο νερό με χρήση μόνο σόναρ. 00:46:15.109 --> 00:46:16.457 Όλα ωραία και καλά. 00:46:17.527 --> 00:46:21.101 Μέχρι τον 20ο αιώνα οπότε ο άνθρωπος εφευρίσκει τη μηχανή ντήζελ. 00:46:23.290 --> 00:46:27.390 Και ξαφνικά επικρατεί κόλαση κάτω από την επιφάνεια του Γιανγκτσέ 00:46:27.549 --> 00:46:29.809 γιατί ξαφνικά γέμισε θόρυβο. 00:46:31.436 --> 00:46:37.353 Κι έτσι, ξαφνικά αυτά τα ζώα βρίσκονται παγιδευμένα από κάτι 00:46:37.633 --> 00:46:39.824 που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει. 00:46:39.850 --> 00:46:41.529 Ότι το μοναδικό τους στήριγμα 00:46:41.677 --> 00:46:43.239 έχει τώρα εξουδετερωθεί εντελώς 00:46:43.261 --> 00:46:47.080 από την ηχορύπανση που ρίξαμε στους ωκεανούς. 00:46:47.239 --> 00:46:50.812 Κι έτσι, ξαφνικά, αυτά τα ζώα 00:46:50.978 --> 00:46:53.290 που ήταν κάποτε τόσο ικανά 00:46:53.290 --> 00:46:55.275 στο να βρίσκουνε το δρόμο τους 00:46:55.275 --> 00:46:57.823 άρχισαν να συγκρούονται με αντικείμενα, με βάρκες 00:46:57.823 --> 00:46:59.312 με προπέλες πλοίων 00:46:59.312 --> 00:47:02.825 να παγιδεύονται στα δίχτυα των ψαράδων κλπ. 00:47:02.984 --> 00:47:06.229 γιατί βασικά διαλύσαμε και αυτήν την αίσθησή τους. 00:47:08.356 --> 00:47:10.379 Και είναι πολύ παράξενο συναίσθημα 00:47:11.303 --> 00:47:18.248 καθόμουν θυμάμαι σε μια βάρκα στον ποταμό Γιανγκτσέ και κοίταζα 00:47:18.248 --> 00:47:19.961 δηλαδή προσπαθούσα να κοιτάξω 00:47:19.961 --> 00:47:23.634 - δε μπορούσες να δεις μέσα λόγω της ιλύς, το θυμάστε - 00:47:23.634 --> 00:47:30.312 συνειδητοποιώντας ότι όλος αυτός ο θόρυβος εκεί μέσα σημαίνει ότι... 00:47:30.741 --> 00:47:34.275 είναι πολύ παράξενο σκεφτόμουν 00:47:34.285 --> 00:47:36.565 μπορεί να υπήρχε κάποιο δελφίνι εκεί κοντά μου 00:47:36.565 --> 00:47:40.306 - δεν το ήξερα, ως εκείνη την ώρα, δέκα χρόνια πριν 00:47:40.309 --> 00:47:41.846 είχαν απομείνει μόνο 200 00:47:41.846 --> 00:47:44.793 σε μια υδάτινη έκταση μήκους πάνω από 320 χιλιόμετρα 00:47:44.803 --> 00:47:47.396 κι έτσι δεν είχες ιδέα αν ήταν κοντά σου κανένα - 00:47:47.396 --> 00:47:51.187 αλλά είναι παράξενο, γιατί σκέφτεσαι ότι αν εσύ και ένας άλλος 00:47:51.335 --> 00:47:55.241 ένα άλλο πλάσμα, βρίσκεστε ουσιαστικά στον ίδιο κόσμο 00:47:55.241 --> 00:47:57.224 τότε θα πρέπει να αισθάνεστε κάπως παρόμοια. 00:47:57.224 --> 00:48:01.225 Όμως ένα από τα πράγματα που αρχίζεις να συνειδητοποιείς όταν βλέπεις διάφορα ζώα 00:48:01.225 --> 00:48:05.541 είναι ότι λόγω της εξελικτικής τους ιστορίας 00:48:05.750 --> 00:48:09.344 και λόγω των μορφών στις οποίες εξελίχθηκαν 00:48:09.932 --> 00:48:13.126 και των τρόπων που ανέπτυξαν για να αντιλαμβάνονται τον κόσμο 00:48:13.271 --> 00:48:15.894 μπορεί να κατοικούν στον ίδιο κόσμο 00:48:16.241 --> 00:48:18.387 αλλά σε ένα εντελώς διαφορετικό σύμπαν. 00:48:19.347 --> 00:48:22.369 Ένα εντελώς διαφορετικό σύμπαν διότι δημιουργείς 00:48:22.369 --> 00:48:28.126 το σύμπαν σου ανάλογα με το πώς χειρίζεσαι τα δεδομένα των αισθήσεών σου. 00:48:28.200 --> 00:48:34.353 Συνειδητοποιείς λοιπόν ότι εσύ είσαι εδώ, το δελφίνι εκεί. Εσύ είσαι άνετα, ενώ το 00:48:34.353 --> 00:48:38.022 δελφίνι μπορεί να βιώνει μια κόλαση. 00:48:38.975 --> 00:48:41.330 Αλλά δεν έχει τρόπο να σου το μεταδώσει αυτό 00:48:41.400 --> 00:48:44.787 διότι έχουμε περίπου αναλάβει εμείς τον έλεγχο 00:48:44.981 --> 00:48:48.230 και δεν υπάρχει ας πούμε τρόπος να ενημερωθεί η διοίκηση 00:48:48.393 --> 00:48:50.139 ότι υπάρχει πρόβλημα. 00:48:54.005 --> 00:48:59.883 Έτσι, μου κίνησε ξαφνικά το ενδιαφέρον να μάθω τι ακριβώς ακούγεται 00:49:00.163 --> 00:49:02.095 μέσα στον ποταμό Γιανγκτσέ. 00:49:03.290 --> 00:49:07.867 Είχαμε πάει να μαγνητοφωνήσουμε και κάποια προγράμματα για το ραδιόφωνο 00:49:07.867 --> 00:49:10.829 του BBC όσο ήμασταν εκεί, κι έτσι εκτός από το Mark Carwardine 00:49:10.859 --> 00:49:13.836 το ζωολόγο, είχαμε επίσης μαζί κι έναν ηχολήπτη του BBC. 00:49:14.064 --> 00:49:15.190 Του είπα λοιπόν 00:49:15.686 --> 00:49:18.807 «Μπορούμε μήπως να ρίξουμε ένα μικρόφωνο μέσα στο Γιανγκτσέ 00:49:18.807 --> 00:49:21.833 για να δούμε τι ακούγεται μέσα στον ποταμό;». 00:49:22.997 --> 00:49:24.211 Και μου απαντάει 00:49:25.141 --> 00:49:27.775 «Μακάρι να μου το 'χες πει όσο ήμασταν στο Λονδίνο». 00:49:28.485 --> 00:49:29.399 Λέω, «Γιατί;». 00:49:29.399 --> 00:49:32.029 Μου λέει, «Γιατί θα μπορούσα να είχα χρεωθεί 00:49:32.029 --> 00:49:33.945 ένα αδιάβροχο μικρόφωνο, αλλά ξέρεις 00:49:33.987 --> 00:49:36.774 δεν ανέφερες τίποτε για υποβρύχια ηχογράφηση». 00:49:37.909 --> 00:49:41.102 Λέω, «Όχι, όντως. Μπορούμε μήπως να κάνουμε κάτι;». 00:49:41.102 --> 00:49:45.264 Λέει, «Κοίτα, υπάρχει μία τεχνική 00:49:45.281 --> 00:49:49.443 που μας μαθαίνουν στο BBC για υποβρύχια ηχογράφηση σε έκτακτες περιστάσεις. 00:49:57.436 --> 00:49:59.457 Έχει κανείς σας μαζί του προφυλακτικά;» 00:50:01.890 --> 00:50:05.082 Εμείς δεν είχαμε. Δεν ήταν τέτοιου είδους το ταξίδι. 00:50:08.843 --> 00:50:11.732 Αποφασίσαμε όμως να πάμε να αγοράσουμε μερικά. 00:50:11.924 --> 00:50:16.206 Κι έτσι βγήκαμε στους δρόμους της Σαγγάης προσπαθώντας να αγοράσουμε προφυλακτικά. 00:50:16.281 --> 00:50:19.364 Θέλω λοιπόν να σας διαβάσω ένα μικρό κείμενο σχετικά. 00:50:26.597 --> 00:50:30.259 Το «Μαγαζί της Φιλίας» φαινόταν καλό μέρος για να αγοράσεις προφυλακτικά. 00:50:31.482 --> 00:50:34.830 αλλά είχαμε μια κάποια δυσκολία να τους περιγράψουμε την ιδέα. 00:50:36.021 --> 00:50:39.918 Πηγαίναμε από τον έναν πάγκο στον άλλον μέσα στο μεγάλο πολυκατάστημα 00:50:40.069 --> 00:50:42.515 που αποτελείται από πολλά ξεχωριστά περίπτερα 00:50:42.515 --> 00:50:45.868 μαγαζιά και πάγκους, αλλά κανένας δεν κατάφερνε να μας εξυπηρετήσει. 00:50:45.978 --> 00:50:49.273 Ξεκινήσαμε από τους πάγκους που φαινόταν να πουλάνε φάρμακα 00:50:49.273 --> 00:50:50.561 αλλά δε σταθήκαμε τυχεροί. 00:50:50.561 --> 00:50:52.586 Όταν πια φτάσαμε σ' εκείνους 00:50:52.586 --> 00:50:54.730 που πουλούσαν βιβλιοστάτες και ξυλάκια φαγητού 00:50:54.730 --> 00:50:56.639 καταλάβαμε ότι το παιχνίδι ήταν χαμένο. 00:50:56.639 --> 00:50:59.786 Τουλάχιστον όμως βρήκαμε μια νεαρή πωλήτρια που ήξερε αγγλικά. 00:51:00.356 --> 00:51:03.011 Προσπαθήσαμε να της εξηγήσουμε τι ακριβώς θέλαμε 00:51:04.052 --> 00:51:07.071 πολύ γρήγορα όμως έφτασε στο όριο του λεξιλογίου της. 00:51:08.665 --> 00:51:12.804 Έβγαλα λοιπόν το σημειωματάριό μου και ζωγράφισα προσεκτικά ένα προφυλακτικό 00:51:13.290 --> 00:51:15.498 μαζί με το επιπλέον μπαλονάκι στην άκρη. 00:51:16.488 --> 00:51:18.830 Εκείνη συνοφρυώθηκε, αλλά και πάλι δεν το 'πιασε. 00:51:19.253 --> 00:51:21.206 Μας έφερε ένα ξύλινο κουτάλι 00:51:22.911 --> 00:51:26.960 ένα κερί, κάτι που έμοιαζε με χαρτοκόπτη και, προς έκπληξή μας 00:51:26.960 --> 00:51:29.628 μια μικρή πορσελάνινη μινιατούρα του Πύργου του Άιφελ. 00:51:37.408 --> 00:51:39.865 ώσπου τελικά περιέπεσε σε μία στάση ηττοπάθειας. 00:51:41.235 --> 00:51:43.853 Μαζεύτηκαν γύρω μας κι άλλες πωλήτριες από το περίπτερο 00:51:43.853 --> 00:51:46.407 όλες όμως νικήθηκαν από τη ζωγραφιά μας. 00:51:46.741 --> 00:51:50.338 Ώσπου τελικά βρήκα το κουράγιο να εκτελέσω μία περίτεχνη μιμησούλα 00:52:03.343 --> 00:52:04.857 κι επιτέλους, είδαμε το φως. 00:52:08.014 --> 00:52:11.505 «Α!», είπε η πρώτη κοπέλα, ξαφνικά όλο χαμόγελα. «Α, ναι!». 00:52:12.849 --> 00:52:16.064 Μας χαμογελούσαν όλες κατευχαριστημένες καθώς έπιαναν το νόημα. 00:52:16.142 --> 00:52:17.908 «Καταλάβατε;», ρώτησα. 00:52:17.908 --> 00:52:19.180 «Ναι, ναι, κατάλαβα». 00:52:19.691 --> 00:52:20.554 «Έχετε;» 00:52:20.906 --> 00:52:22.509 «Όχι», είπε. «Δεν έχει». 00:52:22.774 --> 00:52:23.502 «Α...». 00:52:23.582 --> 00:52:24.564 «Όμως, όμως, όμως!» 00:52:24.687 --> 00:52:25.406 «Ναι;» 00:52:26.666 --> 00:52:28.503 «Σου λέω πού να πας. ΟΚ;» 00:52:29.567 --> 00:52:31.483 «Ευχαριστώ, ευχαριστώ πάρα πολύ. Ναι.» 00:52:31.927 --> 00:52:35.871 «Να πας οδός Ναντζίνγκ 616, ΟΚ; Έχουν εκεί. 00:52:36.060 --> 00:52:38.012 Ζήτα «ράμπεροβερ». ΟΚ;» 00:52:38.307 --> 00:52:40.214 «Ράμπεροβερ;» 00:52:40.292 --> 00:52:43.072 «Ράμπεροβερ. Ζήτα. Έχουν. ΟΚ. Καλημέρα.» 00:52:48.031 --> 00:52:51.450 Γέλασε χαρούμενη με το χέρι να κρύβει το στόμα. 00:52:52.638 --> 00:52:56.391 Τις ευχαριστήσαμε ξανά εγκάρδια και φύγαμε με πολλές χαιρετούρες και χαμόγελα. 00:52:56.391 --> 00:52:59.311 Τα νέα φαίνεται μεταδόθηκαν πολύ γρήγορα σε όλο το μαγαζί 00:52:59.311 --> 00:53:01.429 και όλοι μας χαιρετούσαν. 00:53:02.615 --> 00:53:05.251 Έμοιαζαν κατευχαριστημένοι που τους ρωτήσαμε. 00:53:07.551 --> 00:53:11.538 Όταν φτάσαμε στο 616 της οδού Ναντζίνγκ όπου βρήκαμε 00:53:11.696 --> 00:53:14.057 ένα μικρότερο πολυκατάστημα και όχι οίκος ανοχής 00:53:14.057 --> 00:53:15.702 όπως μισο-περιμέναμε 00:53:15.867 --> 00:53:18.742 ο τρόπος που προφέραμε το ράμπεροβερ δεν έφερε τα αναμενόμενα 00:53:18.870 --> 00:53:21.374 και προκάλεσε άλλο ένα κύμα αμήχανης ακατανοησίας. 00:53:22.253 --> 00:53:26.693 Αυτή τη φορά πέρασα κατευθείαν στη μίμηση, που τόσο καλά είχε λειτουργήσει προηγουμένως 00:53:30.563 --> 00:53:33.283 και πετύχαμε αμέσως διάνα. 00:53:34.103 --> 00:53:38.123 Η πωλήτρια, μια λίγο πιο μεσόκοπη κυρία με σοβαρή κόμμωση 00:53:38.624 --> 00:53:40.655 τράβηξε γραμμή προς μια συρταριέρα 00:53:40.655 --> 00:53:42.506 έφερε πίσω ένα πακέτο και το απίθωσε 00:53:42.589 --> 00:53:45.408 θριαμβευτικά στον πάγκο μπροστά μας. 00:53:45.908 --> 00:53:48.431 Θρίαμβος, σκεφτήκαμε, ανοίξαμε το πακέτο 00:53:48.733 --> 00:53:51.256 και είδαμε ότι περιείχε μια δεσμίδα χάπια. 00:53:53.522 --> 00:53:56.727 «Σωστή ιδέα», είπε αναστενάζοντας ο Μαρκ. «Λάθος μέθοδος.» 00:54:06.245 --> 00:54:07.973 Γρήγορα πελαγώσαμε και πάλι 00:54:07.973 --> 00:54:11.156 καθώς προσπαθούσαμε να εξηγήσουμε στην ελαφρώς θιγμένη τώρα κυρία 00:54:11.156 --> 00:54:13.106 ότι δεν ήταν ακριβώς αυτό που ζητούσαμε. 00:54:13.397 --> 00:54:17.335 Εντωμεταξύ, ένα πλήθος περίπου 15 περίεργων είχε μαζευτεί γύρω μας 00:54:17.501 --> 00:54:19.449 μερικοί από τους οποίους, ήμουν σίγουρος 00:54:19.605 --> 00:54:22.235 ότι μας είχαν ακολουθήσει από το «Μαγαζί της Φιλίας». 00:54:22.892 --> 00:54:25.415 Ένα από τα πράγματα που γρήγορα ανακαλύπτεις στην Κίνα 00:54:25.415 --> 00:54:27.888 είναι ότι βρισκόμαστε όλοι στο ζωολογικό κήπο. 00:54:27.956 --> 00:54:29.844 Αν σταθείς ακίνητος για ένα λεπτό 00:54:30.029 --> 00:54:32.170 ο κόσμος μαζεύεται γύρω σου και σε κοιτάζει. 00:54:33.466 --> 00:54:36.839 Αυτό που σε αγχώνει είναι ότι δεν σε κοιτάνε έντονα ή με απορία. 00:54:36.841 --> 00:54:39.470 Στέκονται εκεί, συχνά ακριβώς μπροστά σου 00:54:39.626 --> 00:54:42.611 και σε κοιτούν με βλέμμα κενό, σαν καμία διαφήμιση σκυλοτροφής. 00:54:48.610 --> 00:54:51.827 Τελικά ένας χλωμός νεαρός με γυαλιά 00:54:51.827 --> 00:54:55.995 διέσχισε το πλήθος και είπε ότι μιλούσε λίγα αγγλικά και αν μπορούσε να βοηθήσει. 00:54:56.083 --> 00:54:59.713 Τον ευχαριστήσαμε και είπαμε, ναι, θέλαμε να αγοράσουμε μερικά προφυλακτικά 00:54:59.764 --> 00:55:03.611 μερικά ράμπεροβερ κι ότι θα ήμασταν ευγνώμονες αν τους το εξηγούσε. 00:55:04.517 --> 00:55:06.096 Φάνηκε απορημένος 00:55:07.565 --> 00:55:10.617 σήκωσε το απορριφθέν πακέτο από τον πάγκο 00:55:10.811 --> 00:55:13.221 μπροστά από τη θιγμένη πωλήτρια και είπε 00:55:13.221 --> 00:55:15.288 «Δεν θέλει ράμπεροβερ. Αυτό καλύτερο.» 00:55:18.594 --> 00:55:20.175 «Όχι», είπε ο Μαρκ. 00:55:20.247 --> 00:55:23.371 «Θέλουμε οπωσδήποτε ράμπεροβερ. Όχι χάπια.» 00:55:23.871 --> 00:55:25.805 «Γιατί θέλει ράμπεροβερ. Χάπι καλύτερο.» 00:55:29.180 --> 00:55:31.049 «Εξήγα του εσύ», είπε ο Μαρκ. 00:55:34.942 --> 00:55:37.655 «Είναι για να ηχογραφήσουμε δελφίνια», είπα. 00:55:44.763 --> 00:55:47.228 «Η μάλλον όχι τα ίδια τα δελφίνια. 00:55:47.228 --> 00:55:50.207 Θέλουμε να ηχογραφήσουμε το θόρυβο μέσα στο Γιανγκτσέ που... 00:55:50.207 --> 00:55:52.478 πρέπει να μπει πάνω στο μικρόφωνο και...» 00:55:53.164 --> 00:55:55.584 «Ε, πες του τέλος πάντων ότι θες να *** κάποιον» 00:55:55.584 --> 00:55:57.108 είπε ο ηχολήπτης. 00:55:57.465 --> 00:55:59.610 «Και δεν μπορείς να περιμένεις.» 00:56:06.698 --> 00:56:09.662 Ο νεαρός όμως ήδη πισωπατούσε αμήχανα για να απομακρυνθεί 00:56:09.662 --> 00:56:12.489 συνειδητοποιώντας ξαφνικά ότι ήμασταν επικίνδυνοι τρελοί 00:56:13.177 --> 00:56:15.418 που μόνο να γελάς και να τους αποφεύγεις πρέπει. 00:56:16.174 --> 00:56:18.542 Είπε βιαστικά δυο λόγια στην πωλήτρια 00:56:18.542 --> 00:56:21.380 κι απομακρύνθηκε μέσα το πλήθος. 00:56:21.562 --> 00:56:23.949 Η πωλήτρια ανασήκωσε τους ώμους, μάζεψε τα χάπια 00:56:23.949 --> 00:56:26.940 άνοιξε ένα άλλο συρτάρι κι έβγαλε ένα πακέτο προφυλακτικά. 00:56:28.351 --> 00:56:30.295 Αγοράσαμε εννιά, για σιγουριά. 00:56:41.761 --> 00:56:42.962 Έτσι, δυο μέρες αργότερα 00:56:42.962 --> 00:56:45.149 στεκόμασταν στις όχθες του Γιανγκτσέ 00:56:46.369 --> 00:56:49.028 μια καταθλιπτική, γκρίζα μέρα με ψιλόβροχο. 00:56:50.066 --> 00:56:53.001 Βάλαμε το μικρόφωνο μέσα σ' αυτό το μικρό ροζέ πράγμα 00:56:55.617 --> 00:56:57.649 και το ρίξαμε στο νερό. 00:56:58.784 --> 00:57:02.620 Δε συνηθίζω να κάνω μιμήσεις, 00:57:03.005 --> 00:57:05.872 αλλά θα μιμηθώ για σας 00:57:06.116 --> 00:57:10.864 το πώς ακούγεται κάτω από την επιφάνεια του ποταμού Γιανγκτσέ. 00:57:11.231 --> 00:57:12.578 Είναι κάπως έτσι: 00:57:16.240 --> 00:57:18.185 Ο ποταμός Γιανγκτσέ κυρίες και κύριοι. 00:57:23.192 --> 00:57:27.722 Ξαφνικά κατάλαβα τι φοβερό πλήγμα 00:57:27.730 --> 00:57:30.942 είχαμε καταφέρει σ' εκείνα τα δύσμοιρα ζώα 00:57:31.114 --> 00:57:36.807 που ζούσαν σ' έναν κόσμο υπερευαισθησίας ήχου και ακοής. 00:57:37.813 --> 00:57:43.375 Αυτός ήταν λοιπόν ο λόγος που τα ζώα αυτά απειλούνταν πλέον σοβαρότατα 00:57:43.667 --> 00:57:47.822 διότι έχοντάς τους στερήσει ήδη έναν τρόπο ζωής 00:57:47.822 --> 00:57:49.785 τώρα τους στερούσαμε και δεύτερο. 00:57:51.977 --> 00:57:55.107 Το πρόβλημα είναι ότι πρόκειται να τους στερήσουμε και τρίτο. 00:57:55.107 --> 00:57:59.111 Είπα πως όταν ήμουν εκεί, δέκα χρόνια πριν 00:57:59.111 --> 00:58:00.939 είχαν απομείνει 200. 00:58:00.939 --> 00:58:02.156 Σήμερα απομένουν 20. 00:58:03.626 --> 00:58:10.802 Και καθώς οι Κινέζοι χτίζουν αυτά τα γιγάντια φράγματα 00:58:11.340 --> 00:58:14.453 για να φράξουν τον Γιανγκτσέ σε μια 00:58:14.973 --> 00:58:18.090 από τις ομορφότερες και πιο φαντασμαγορικές τοποθεσίες του κόσμου 00:58:18.110 --> 00:58:21.775 στα Τρία Φαράγγια, και τον φράζουν εκεί 00:58:21.854 --> 00:58:27.573 πράγμα που σημαίνει ότι τότε το δελφίνι του Γιανγκτσέ σίγουρα θα εξαφανιστεί. 00:58:30.308 --> 00:58:31.935 Και είναι τρομερά θλιβερό. 00:58:33.264 --> 00:58:35.166 Το παράξενο με τα φράγματα 00:58:37.228 --> 00:58:38.957 είναι ότι χτίζουμε συνεχώς καινούρια 00:58:38.986 --> 00:58:41.283 και κανένα δε φαίνεται ποτέ να χρησιμεύει. 00:58:41.315 --> 00:58:42.671 Δεν αληθεύει πλήρως αυτό 00:58:42.750 --> 00:58:44.456 γιατί υπάρχουν δυστυχώς 00:58:44.456 --> 00:58:45.911 στην ιστορία των φραγμάτων 00:58:45.911 --> 00:58:47.928 δύο που πέτυχαν. Το ένα είναι το Χούβερ 00:58:48.309 --> 00:58:55.092 και το άλλο είναι πάνω στη βορειοδυτική ακτή του Ειρηνικού, το Coulee. 00:58:55.288 --> 00:58:58.360 Όλα τα άλλα έχουν αποτύχει. 00:58:59.715 --> 00:59:03.650 Και για κάποιο λόγο δεν καταφέρνουμε να σταματήσουμε. 00:59:03.907 --> 00:59:05.814 Όλο λέμε ας χτίσουμε άλλο ένα. 00:59:05.848 --> 00:59:08.916 Νομίζω πρέπει να 'χουμε τίποτε γονίδια κάστορα κάπου μέσα μας. 00:59:11.080 --> 00:59:14.922 Όπως έλεγα όμως, το λυπηρό είναι ότι το δελφίνι του ποταμού Γιανγκτσέ 00:59:15.137 --> 00:59:19.485 οδεύει σίγουρα και πέραν πάσης αμφιβολίας προς τον αφανισμό. 00:59:21.120 --> 00:59:25.527 Και μου φαίνεται πολύ παράδοξο 00:59:27.560 --> 00:59:31.954 ότι ζούμε σήμερα σε μια εκπληκτική εποχή 00:59:32.579 --> 00:59:34.328 μια εκπληκτική αναγέννηση 00:59:38.297 --> 00:59:42.633 διότι φθάσαμε στο σημείο 00:59:43.039 --> 00:59:45.774 όπου ξαφνικά καταλαβαίνουμε την αξία της πληροφορίας 00:59:46.262 --> 00:59:47.404 όσο ποτέ στο παρελθόν. 00:59:47.405 --> 00:59:49.645 Ονομάζουμε την εποχή μας εποχή της πληροφορίας. 00:59:49.771 --> 00:59:51.941 Και ανακαλύψαμε ότι η πληροφορία είναι 00:59:52.318 --> 00:59:55.932 ο πολυτιμότερός μας πόρος. 00:59:59.120 --> 01:00:03.117 Και, όπως όλοι θα ξέρετε, μόλις ξοδέψαμε δισεκατομμύρια δολλάρια 01:00:03.590 --> 01:00:07.036 και πολύ σωστά, στην προσπάθεια να κατανοήσουμε το ανθρώπινο γονιδίωμα 01:00:10.739 --> 01:00:14.858 κι αυτό αφορά μόνο ένα είδος, μόνο εμάς. 01:00:14.891 --> 01:00:17.078 Κι έχουμε κατανοήσει και συνειδητοποιήσει 01:00:17.078 --> 01:00:19.674 πόσο απίστευτα πολύτιμη είναι αυτή η πληροφορία. 01:00:21.984 --> 01:00:24.549 Ποτέ πριν δεν είχαμε καταλάβει 01:00:24.591 --> 01:00:26.871 πώς περίπου λειτουργούσε το όλο πράγμα 01:00:26.929 --> 01:00:29.509 γιατί παλιά... 01:00:29.732 --> 01:00:31.635 ας το θέσω κάπως αλλιώς. 01:00:31.919 --> 01:00:34.472 Στο παρελθόν, κάναμε επιστημονική έρευνα 01:00:34.915 --> 01:00:36.519 αποσυνθέτοντας πράγματα 01:00:36.548 --> 01:00:38.250 για να δούμε πώς λειτουργούν. 01:00:38.742 --> 01:00:41.719 Πράγμα που οδήγησε σε εκπληκτικές ανακαλύψεις 01:00:42.034 --> 01:00:44.386 εκπληκτικά άλματα στην κατανόηση 01:00:45.059 --> 01:00:48.869 Αλλά το πρόβλημα με το να αποσυνθέτεις πράγματα για να δεις πώς λειτουργούν 01:00:48.869 --> 01:00:52.388 είναι ότι, παρόλο που σε κατεβάζει στο επίπεδο 01:00:52.588 --> 01:00:56.005 των θεμελιωδών αρχών, των θεμελιωδών δυνάμεων που δρουν 01:00:57.129 --> 01:01:00.287 εξακολουθούμε να μην κατανοούμε το πώς πραγματικά λειτουργούν 01:01:00.287 --> 01:01:01.674 μέχρι να τις δούμε να δρουν. 01:01:02.517 --> 01:01:04.351 Ένα από τα πράγματα που προήλθαν 01:01:04.351 --> 01:01:07.265 από την κατανόηση αυτών των θεμελιωδών αρχών 01:01:07.265 --> 01:01:10.746 είναι ότι καταφέραμε να εφεύρουμε αυτό το πράγμα που λέγεται υπολογιστής. 01:01:10.746 --> 01:01:13.033 Και το σπουδαίο με τον υπολογιστή είναι ότι 01:01:13.033 --> 01:01:17.360 αντίθετα με κάθε προηγούμενο εργαλείο ανάλυσης 01:01:17.751 --> 01:01:18.813 - και είναι λίγο... 01:01:18.813 --> 01:01:21.331 είναι παράξενο πόσα από αυτά έχουνε σχέση με το γυαλί. 01:01:21.744 --> 01:01:27.813 Όταν βρήκαμε για πρώτη φορά γυαλί, το οποίο είναι μια μορφή άμμου 01:01:28.502 --> 01:01:32.656 και εφηύραμε φακούς και κοιτάξαμε τον ουρανό 01:01:33.136 --> 01:01:36.596 κι έτσι ανακαλύψαμε τα θεμελιώδη... 01:01:36.596 --> 01:01:38.107 Μελετώντας τον ουρανό 01:01:38.114 --> 01:01:41.223 αρχίσαμε να ανακαλύπτουμε θεμελιώδη στοιχεία για τη βαρύτητα 01:01:43.653 --> 01:01:48.176 κι ανακαλύψαμε επίσης - με τρόμο - ότι το σύμπαν μοιάζει να αποτελείται 01:01:48.275 --> 01:01:50.762 σχεδόν εξ ολοκλήρου από τίποτα. 01:01:52.707 --> 01:01:57.349 Το επόμενο που κάναμε με το γυαλί ήταν να το βάλουμε σε μικροσκόπια 01:01:57.843 --> 01:02:03.878 και κοιτάξαμε προς τα κάτω, μέσα σ' αυτόν τον πολύ, πολύ, πολύ στέρεο κόσμο γύρω μας 01:02:04.676 --> 01:02:08.579 και είδαμε τα στοιχειώδη σωματίδια που βρίσκονται εκεί, τα άτομα 01:02:08.787 --> 01:02:14.470 που απαρτίζονται από πρωτόνια και νετρόνια με ηλεκτρόνια να περιστρέφονται γύρω τους. 01:02:14.470 --> 01:02:16.961 οπότε επίσης ανακαλύψαμε - με τρόμο - ότι και εκείνα 01:02:16.984 --> 01:02:20.352 φαίνεται να αποτελούνται σχεδόν εξολοκλήρου από τίποτα. 01:02:20.501 --> 01:02:22.199 Και ότι ακόμη κι όταν βρεις κάτι 01:02:22.199 --> 01:02:24.862 προκύπτει τελικά ότι ούτε αυτό βρίσκεται πραγματικά εκεί 01:02:24.862 --> 01:02:26.490 δεν υπάρχει τίποτα εκεί 01:02:26.490 --> 01:02:29.546 παρά μόνο η πιθανότητα ότι μπορεί κάτι να υπάρχει εκεί. 01:02:32.318 --> 01:02:35.925 Για κάποιο λόγο, δε νιώθεις ότι είναι το ίδιο αληθινό με αυτό. 01:02:37.746 --> 01:02:41.605 Έτσι λοιπόν, το επόμενο πράγμα που φτιάξαμε με την άμμο ήταν η σιλικόνη 01:02:41.875 --> 01:02:44.101 καθώς δημιουργούσαμε τον υπολογιστή. 01:02:44.900 --> 01:02:48.650 Κι αυτό μας επέτρεψε επιτέλους να αρχίσουμε να συνθέτουμε πράγματα 01:02:48.693 --> 01:02:50.412 για να δούμε πώς λειτουργούν. 01:02:50.628 --> 01:02:55.087 Μας επιτρέπει να βλέπουμε διαδικασίες εν δράσει 01:02:55.356 --> 01:02:59.286 Κι αρχίζουμε να βλέπουμε το πώς πάρα πολύ απλά πράγματα οδηγούν αναπόφευκτα 01:02:59.516 --> 01:03:01.477 - μέσα από απανωτές επαναλήψεις - 01:03:01.918 --> 01:03:06.738 στην εμφάνιση και την ωρίμανση απίθανα περίπλοκων διαδικασιών. 01:03:07.007 --> 01:03:12.120 Και κατά τη γνώμη μου, ένα από τα πιο εκπληκτικά πράγματα στην εποχή μας 01:03:12.487 --> 01:03:14.899 - θέλω να πω, όσοι ζούσαμε τότε θα θυμόμαστε τότε 01:03:14.899 --> 01:03:17.759 που είδαμε τον πρώτο άνθρωπο να περπατάει στο Φεγγάρι - 01:03:17.759 --> 01:03:22.699 αλλά εγώ νομίζω ότι το πιο συναρπαστικό και εκπληκτικό πράγμα 01:03:22.806 --> 01:03:24.516 που έχουμε δει στην εποχή μας 01:03:24.516 --> 01:03:27.206 είναι ότι μπορούμε να δούμε στις οθόνες των υπολογιστών 01:03:27.206 --> 01:03:34.026 τη διαδικασία κατά την οποία απίστευτα απλά και πρωτόγονα αντικείμενα 01:03:34.093 --> 01:03:38.188 διεργασίες, εντολές, όταν επαναλαμβάνονται πάρα, πάρα πολλές φορές 01:03:38.535 --> 01:03:42.955 πάρα, πάρα πολύ γρήγορα και κατ' εξακολούθηση με κάθε γενεά εντολών 01:03:43.022 --> 01:03:46.166 παράγουν απίστευτα περίπλοκα αποτελέσματα. 01:03:47.378 --> 01:03:50.953 Έτσι ώστε μπορούμε ξαφνικά να αρχίσουμε να δημιουργούμε 01:03:51.192 --> 01:03:55.344 μονάχα από στοιχειωδώς απλές και πρωτόγονες εντολές 01:03:55.623 --> 01:04:03.133 μπορούμε να μιμηθούμε τη συμπεριφορά του ανέμου σε ένα αεροδυναμικό τούνελ. 01:04:03.133 --> 01:04:04.665 τις αναταράξεις του ανέμου 01:04:04.687 --> 01:04:09.545 να δούμε το πώς μπορεί το φως να παιχνίδιζε πάνω στο μάτι ενός φανταστικού δεινόσαυρου. 01:04:11.376 --> 01:04:15.008 Κι όλα αυτά τα κάνουμε με στοιχειωδώς απλές εντολές. 01:04:15.531 --> 01:04:17.641 Και ως αποτέλεσμα, έχουμε επιτέλους φτάσει 01:04:17.649 --> 01:04:24.729 σε μία κατανόηση του τρόπου με τον οποίο πρωτοεμφανίστηκε η ζωή. 01:04:25.400 --> 01:04:28.405 Υπάρχουν βέβαια ένα σωρό πράγματα που δε γνωρίζουμε για τη ζωή. 01:04:29.295 --> 01:04:32.319 Όμως κάθε σχετικός με τη ζωή επιστήμονας θα σας πει πως 01:04:32.749 --> 01:04:35.422 παρόλο που είναι τρομερά πολλά αυτά που δεν ξέρουμε 01:04:36.655 --> 01:04:39.723 δεν υπάρχει πια κάποιο βαθύ μυστήριο. 01:04:39.723 --> 01:04:41.731 Δεν υπάρχει πια κάποιο βαθύ μυστήριο 01:04:41.731 --> 01:04:44.505 γιατί έχουμε πλέον δει με τα ίδια μας τα μάτια 01:04:44.744 --> 01:04:48.675 τον τρόπο με τον οποίο η απλότητα οδηγεί στην περιπλοκότητα. 01:04:49.574 --> 01:04:51.563 Όταν λέω ότι δεν υπάρχει κάποιο μυστήριο 01:04:51.819 --> 01:04:53.461 φανταστείτε λίγο 01:04:56.609 --> 01:04:59.802 να παίρναμε έναν ντετέκτιβ από το 19ο αιώνα 01:05:00.396 --> 01:05:03.698 να τον βάζαμε μαζί με έναν ντετέκτιβ από τα τέλη του 20ου αιώνα 01:05:04.909 --> 01:05:06.984 και να τους δίναμε αυτό το πρόβλημα: 01:05:07.414 --> 01:05:09.892 Ένας ύποπτος ενός εγκλήματος 01:05:09.935 --> 01:05:14.357 εθεάθη τη μία μέρα σ' ένα δρόμο 01:05:14.578 --> 01:05:15.764 στη μέση του Λονδίνου 01:05:15.774 --> 01:05:16.549 και την επομένη 01:05:16.760 --> 01:05:18.494 εθεάθη κάπου στην έρημο 01:05:18.494 --> 01:05:19.877 στη μέση του Νέου Μεξικού. 01:05:19.877 --> 01:05:22.181 Ο ντετέκτιβ του 19ου αιώνα λοιπόν θα έλεγε 01:05:22.191 --> 01:05:24.736 «Δεν έχω την παραμικρή ιδέα. 01:05:24.776 --> 01:05:27.355 Δηλαδή πρέπει να συνέβη κάποιο είδος μαγείας.» 01:05:27.985 --> 01:05:29.815 Και δεν θα είχε την παραμικρή ιδέα 01:05:29.815 --> 01:05:32.148 από πού να ξεκινήσει να εξιχνιάζει 01:05:32.354 --> 01:05:33.755 τι έχει συμβεί. 01:05:34.232 --> 01:05:35.709 Ο ντετέκτιβ του 20ου αιώνα τώρα 01:05:35.960 --> 01:05:39.220 μπορεί να μη μάθει ποτέ αν ο τύπος 01:05:39.220 --> 01:05:42.338 πέταξε με British Airways ή με United ή με American 01:05:42.338 --> 01:05:45.110 ή πού νοίκιασε το αμάξι του κι όλα αυτά 01:05:45.113 --> 01:05:47.813 μπορεί να μη μάθει ποτέ όλες αυτές τις λεπτομέρειες 01:05:47.813 --> 01:05:51.238 αλλά δεν θα υπάρχει κάποιο θεμελιώδες μυστήριο σχετικά με το τι συνέβη. 01:05:53.271 --> 01:05:57.714 Έτσι δεν υπάρχει πλέον για μας κάποιο θεμελιώδες μυστήριο σχετικά με τη ζωή. 01:05:59.014 --> 01:06:04.454 Είναι όλα μια διεργασία από εντυπωσιακές εκρήξεις πληροφοριών. 01:06:05.291 --> 01:06:07.451 Και είναι οι πληροφορίες αυτές που μας δίνουν 01:06:07.451 --> 01:06:12.357 αυτόν τον απίθανα πλούσιο, περίπλοκο κόσμο στον οποίο ζούμε. 01:06:12.357 --> 01:06:14.664 Την ίδια όμως στιγμή που το ανακαλύψαμε αυτό 01:06:14.664 --> 01:06:17.926 τον καταστρέφουμε με ένα ρυθμό 01:06:17.926 --> 01:06:20.315 που δεν έχει προηγούμενο σε ολόκληρη την ιστορία 01:06:20.315 --> 01:06:23.502 εκτός κι αν συγκριθεί με την εποχή που μας χτύπησε αστεροειδής. 01:06:26.470 --> 01:06:30.106 Υπάρχει λοιπόν μια τραγική ειρωνεία 01:06:30.376 --> 01:06:33.836 ότι στο χρονικό σημείο που είμαστε καλύτερα εξοπλισμένοι να καταλάβουμε 01:06:34.199 --> 01:06:39.415 να αξιολογήσουμε και να εκτιμήσουμε τον πλούτο της ζωής γύρω μας 01:06:39.626 --> 01:06:43.548 την καταστρέφουμε με μεγαλύτερη ταχύτητα από ποτέ. 01:06:43.809 --> 01:06:49.529 Και χάνουμε το ένα είδος μετά το άλλο 01:06:49.529 --> 01:06:51.764 μέρα με τη μέρα, απλώς και μόνο επειδή 01:06:51.764 --> 01:06:54.292 κόβουμε τα δάση για καυσόξυλα. 01:06:55.395 --> 01:06:58.728 Κι αυτό είναι τρόπον τινά ένα τρομερό δικό μας σφάλμα κατανόησης. 01:06:59.198 --> 01:07:01.766 Κάνουμε όμως κι ακόμα ένα λάθος, βλέπετε 01:07:01.772 --> 01:07:03.754 γιατί κατά κάποιον τρόπο νομίζουμε 01:07:03.754 --> 01:07:06.851 ότι για κάποιο βαθύτερο λόγο, όλα αυτά είναι μια χαρά 01:07:07.866 --> 01:07:12.032 επειδή νομίζουμε περίπου ότι όλα αυτά «ήτανε γραφτό να συμβούν». 01:07:12.715 --> 01:07:18.446 Αφήστε με λοιπόν να σας εξηγήσω το πώς καταλήγουμε σ' αυτήν τη νοοτροπία 01:07:18.868 --> 01:07:21.024 Γιατί είναι η ίδια ακριβώς νοοτροπία 01:07:21.024 --> 01:07:23.194 στην οποία παγιδεύεται και το Κάκαπο. 01:07:23.335 --> 01:07:26.214 Επειδή, αυτό που για το Κάκαπο 01:07:26.417 --> 01:07:28.777 υπήρξε μα πολύ επιτυχής στρατηγική 01:07:29.233 --> 01:07:30.913 επί γενεές γενεών 01:07:30.983 --> 01:07:32.746 για πολλές χιλιάδες χρόνια 01:07:32.746 --> 01:07:34.372 ξαφνικά είναι η λάθος στρατηγική 01:07:34.507 --> 01:07:35.942 και δεν έχει τρόπο να το ξέρει 01:07:35.942 --> 01:07:38.950 γιατί κάνει απλώς ό,τι έκανε επιτυχώς μέχρι τώρα. 01:07:40.376 --> 01:07:43.400 Κι εμείς το ίδιο κάναμε, γιατί είμαστε δημιουργοί εργαλείων 01:07:43.413 --> 01:07:45.677 γιατί παίρνουμε από το περιβάλλον μας 01:07:45.677 --> 01:07:48.336 όσα χρειαζόμαστε για να κάνουμε όσα θέλουμε να κάνουμε 01:07:48.346 --> 01:07:50.511 και πάντα είχαμε μεγάλη επιτυχία έτσι... 01:07:50.521 --> 01:07:52.912 Να σας πω τι συνέβη. 01:07:53.187 --> 01:07:54.473 Είναι περίπου σαν 01:07:54.593 --> 01:07:56.405 να πατήσαμε το κουμπί του pause 01:07:56.405 --> 01:07:58.687 στην ίδια μας την εξελικτική διαδικασία 01:07:58.932 --> 01:08:02.768 γιατί υψώσαμε ένα φράγμα γύρω μας 01:08:03.006 --> 01:08:08.365 που αποτελείται - ξέρετε - από την ιατρική, την εκπαίδευση, τα κτίρια 01:08:08.642 --> 01:08:10.792 και όλα όσα μας προστατεύουν 01:08:10.834 --> 01:08:13.016 από τις δυσκολίες του φυσικού περιβάλλοντος. 01:08:14.165 --> 01:08:18.546 Και είναι η ικανότητά μας να φτιάχνουμε εργαλεία που μας το επιτρέπει αυτό. 01:08:18.550 --> 01:08:21.600 Γενικά τώρα, η κινητήρια δύναμη πίσω από το διαχωρισμό των ειδών 01:08:21.630 --> 01:08:23.957 λειτουργεί όταν μια μικρή ομάδα ζώων 01:08:23.957 --> 01:08:27.014 χωρίζεται από το κύριο κοπάδι 01:08:27.229 --> 01:08:30.966 λόγω πληθυσμιακής πίεσης, κάποιας γεωγραφικής διαταραχής ή κάτι παρόμοιο. 01:08:31.194 --> 01:08:35.728 Φανταστείτε λοιπόν ένα μικρό κοπάδι που ξαφνικά βρίσκεται ξεκομμένο 01:08:35.839 --> 01:08:37.613 σ' ένα λίγο πιο κρύο περιβάλλον. 01:08:38.017 --> 01:08:40.353 Ξέρουμε τότε ότι, με την πάροδο λίγων γενεών 01:08:40.354 --> 01:08:42.778 τα γονίδια εκείνα που ευνοούν μια παχύτερη γούνα 01:08:42.992 --> 01:08:44.229 θα βρεθούν στο προσκήνιο 01:08:44.417 --> 01:08:46.451 κι αν επιστρέψεις ύστερα από λίγες γενεές 01:08:46.457 --> 01:08:48.176 τα ζώα θα έχουν παχύτερη γούνα. 01:08:48.176 --> 01:08:51.689 Οι άνθρωποι, επειδή μπορούμε να φτιάχνουμε εργαλεία 01:08:51.689 --> 01:08:54.443 φθάνουμε σ' ένα περιβάλλον που κάνει πολύ περισσότερο κρύο 01:08:54.443 --> 01:08:57.557 και δε χρειάζεται να περιμένουμε να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία. 01:08:57.557 --> 01:08:58.814 Γιατί βλέπουμε ένα ζώο 01:08:58.814 --> 01:09:00.419 που ήδη έχει παχύτερη γούνα 01:09:00.419 --> 01:09:02.069 και λέμε: Θα την πάρουμε απ' αυτό. 01:09:04.902 --> 01:09:08.279 Κι έτσι πήραμε κατά κάποιον τρόπο τον έλεγχο του περιβάλλοντός μας 01:09:08.283 --> 01:09:11.267 και πολύ ωραία ως εδώ 01:09:11.497 --> 01:09:16.879 χρειάζεται όμως να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτήν τη διαδικασία. 01:09:18.140 --> 01:09:21.955 Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτήν τη θεώρηση του κόσμου και να υιοθετήσουμε μια ανώτερη 01:09:22.035 --> 01:09:26.108 - και να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις που προκαλούμε. 01:09:26.846 --> 01:09:31.916 Φανταστείτε λοιπόν, αν θέλετε, έναν πρώιμο άνθρωπο 01:09:33.209 --> 01:09:36.510 και ας δούμε περίπου πώς ξεκινάει αυτού του είδους η νοοτροπία. 01:09:36.707 --> 01:09:40.581 Στέκεται και παρατηρεί τον κόσμο του, στο τέλος της ημέρας. 01:09:42.737 --> 01:09:44.170 Τον κοιτάζει και σκέφτεται 01:09:44.189 --> 01:09:46.783 «Τι θαυμάσιος που είναι αυτός ο κόσμος που βρίσκομαι. 01:09:46.783 --> 01:09:47.827 Πολύ ωραίος. 01:09:48.894 --> 01:09:52.337 Να λοιπόν που βρίσκομαι εδώ πέρα, πίσω μου είναι τα βουνά 01:09:52.337 --> 01:09:53.944 και τα βουνά είναι πολύ ωραία 01:09:53.944 --> 01:09:55.866 γιατί έχει σπηλιές στα βουνά 01:09:55.866 --> 01:09:57.018 όπου βρίσκω καταφύγιο 01:09:57.322 --> 01:10:00.114 είτε από τον καιρό είτε από τις αρκούδες 01:10:00.114 --> 01:10:02.289 που έρχονται καμιά φορά και μου επιτίθενται. 01:10:02.289 --> 01:10:04.607 και βρίσκω καταφύγιο εκεί, πολύ ωραίο αυτό. 01:10:04.617 --> 01:10:06.707 Και μπροστά μου είναι το δάσος 01:10:06.936 --> 01:10:09.481 και το δάσος είναι γεμάτο καρπούς, μούρα, και δέντρα 01:10:09.481 --> 01:10:11.393 και με τρέφουν, είναι πεντανόστιμα 01:10:11.393 --> 01:10:12.890 και με συντηρούν. 01:10:12.890 --> 01:10:14.804 Το διασχίζει κι ένα ποταμάκι 01:10:14.834 --> 01:10:16.650 που έχει μέσα ψάρια 01:10:16.650 --> 01:10:19.265 το νερό είναι υπέροχο και το πίνω το νερό 01:10:19.490 --> 01:10:20.787 και όλα είναι φανταστικά. 01:10:20.799 --> 01:10:22.092 Να κι ο ξάδερφός μου ο Αγκ. 01:10:22.825 --> 01:10:25.651 Ο Αγκ έπιασε ένα μαμούθ. Ζήτω! 01:10:26.260 --> 01:10:27.424 Ο Αγκ έπιασε ένα μαμούθ! 01:10:27.424 --> 01:10:28.872 Τα μαμούθ είναι φανταστικά! 01:10:29.142 --> 01:10:31.328 Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από ένα μαμούθ 01:10:31.583 --> 01:10:32.553 γιατί το μαμούθ 01:10:32.613 --> 01:10:35.829 βασικά μπορείς να τυλιχτείς με τη γούνα του μαμούθ 01:10:36.093 --> 01:10:38.784 μπορείς να φας το κρέας του μαμούθ 01:10:38.839 --> 01:10:42.466 και να χρησιμοποιήσεις τα κόκαλα του μαμούθ για να πιάσεις κι άλλα μαμούθ! 01:10:44.858 --> 01:10:48.277 Αυτός λοιπόν ο κόσμος είναι ένας φανταστικός κόσμος για μένα.» 01:10:50.015 --> 01:10:55.394 Και μέρος της διαδικασίας που μας οδηγεί να αναλάβουμε τον έλεγχο του κόσμου 01:10:55.454 --> 01:10:57.174 τον έλεγχο του περιβάλλοντός μας 01:10:57.174 --> 01:11:00.075 ώστε να φτιάξουμε όλα αυτά τα εργαλεία που το καταφέρνουν 01:11:00.166 --> 01:11:02.710 είναι ότι θέτουμε συνεχώς ερωτήματα στον εαυτό μας. 01:11:02.720 --> 01:11:05.153 Έτσι, αυτός ο άνθρωπος αρχίζει να αναρωτιέται. 01:11:05.396 --> 01:11:11.797 «Αυτόν τον κόσμο», λέει, «δηλαδή... ποιος τον έφτιαξε τελικά;» 01:11:13.767 --> 01:11:17.324 Σκέφτεται έτσι φυσικά διότι και ο ίδιος φτιάχνει πράγματα 01:11:17.642 --> 01:11:21.434 κι έτσι αναζητάει αυτόν που θα πρέπει να έχει φτιάξει αυτόν τον κόσμο. 01:11:22.632 --> 01:11:25.808 Λέει λοιπόν, «Ποιος άραγε να τον έφτιαξε αυτόν τον κόσμο; 01:11:25.847 --> 01:11:28.341 Θα πρέπει μάλλον να 'ναι κάποιος κάπως σαν κι εμένα. 01:11:28.925 --> 01:11:31.615 Πολύ, πολύ μεγαλύτερος, προφανώς 01:11:33.188 --> 01:11:36.942 και οπωσδήποτε αόρατος 01:11:40.127 --> 01:11:45.399 πάντως αυτός θα τον έφτιαξε. Γιατί όμως να τον έφτιαξε;» 01:11:47.100 --> 01:11:49.905 Πάντα αναρωτιόμαστε «γιατί» 01:11:50.106 --> 01:11:52.676 επειδή πάντα ψάχνουμε για σκοπιμότητα γύρω μας 01:11:52.803 --> 01:11:56.326 γιατί πάντα κάνουμε κάτι έχοντας κάποιο σκοπό. 01:11:56.516 --> 01:12:01.009 Βράζουμε ας πούμε ένα αβγό με σκοπό να το φάμε. 01:12:02.290 --> 01:12:05.867 Κοιτάζουμε λοιπόν τις πέτρες, κοιτάζουμε τα δέντρα 01:12:06.247 --> 01:12:08.216 και αναρωτιόμαστε τι σκοπιμότητα υπάρχει 01:12:08.558 --> 01:12:10.389 παρότι δεν υπάρχει σκοπιμότητα. 01:12:12.010 --> 01:12:17.759 Σκεφτόμαστε επομένως, τι σκοπό άραγε να είχε εκείνος που έφτιαξε αυτόν τον κόσμο. 01:12:18.082 --> 01:12:19.951 Και αυτό είναι το σημείο που σκέφτεσαι 01:12:19.952 --> 01:12:22.440 «Μα εμένα μου ταιριάζει πάρα πολύ. 01:12:24.523 --> 01:12:26.250 Ξέρεις, οι σπηλιές, τα δάση 01:12:26.250 --> 01:12:28.925 το ποταμάκι, τα μαμούθ. 01:12:29.644 --> 01:12:31.573 Πρέπει να τον έφτιαξε για μένα! 01:12:32.643 --> 01:12:35.538 Δε χωράει δηλαδή άλλο συμπέρασμα.» 01:12:35.544 --> 01:12:40.818 Είναι λίγο σαν μια μπάρα από βροχόνερα να ξυπνάει ένα πρωί 01:12:40.818 --> 01:12:43.225 - το ξέρω ότι κανονικά αυτό δε συμβαίνει 01:12:43.229 --> 01:12:46.340 αλλά επιτρέψτε μου, είμαι συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας. 01:12:47.668 --> 01:12:50.826 Μια μπάρα ξυπνάει ένα πρωί και σκέφτεται: 01:12:51.379 --> 01:12:54.666 «Πολύ ενδιαφέρον αυτός εδώ ο κόσμος που βρέθηκα. 01:12:55.790 --> 01:12:57.459 Μου ταιριάζει άψογα. 01:12:58.969 --> 01:13:01.555 Δηλαδή μου ταιριάζει τόσο άψογα 01:13:02.024 --> 01:13:05.028 θέλω να πω, πραγματικά μου πάει τέλεια, ε; 01:13:11.450 --> 01:13:13.803 Πρέπει να φτιάχτηκε για να 'χει εμένα μέσα!» 01:13:15.144 --> 01:13:18.279 Κι ο ήλιος ανατέλλει, κι εκείνη συνεχίζει να διηγείται 01:13:18.661 --> 01:13:21.987 την ιστορία του πώς αυτή η λακκούβα φτιάχτηκε για να 'χει εκείνη μέσα. 01:13:21.992 --> 01:13:24.516 Κι ο ήλιος ανατέλλει, και η μπάρα όσο περνάει η ώρα 01:13:24.518 --> 01:13:27.017 ολοένα και μικραίνει, μικραίνει, μικραίνει. 01:13:27.067 --> 01:13:29.102 και ως τη στιγμή που παύει να υπάρχει 01:13:29.153 --> 01:13:32.493 εκείνη εξακολουθεί να νομίζει, βρίσκεται παγιδευμένη ακόμα στην ιδέα 01:13:32.493 --> 01:13:34.631 ότι η λακκούβα φτιάχτηκε για εκείνη. 01:13:35.669 --> 01:13:38.197 Και αν νομίζουμε ότι ο κόσμος φτιάχτηκε για εμάς 01:13:38.481 --> 01:13:41.108 θα συνεχίσουμε να τον καταστρέφουμε 01:13:41.113 --> 01:13:43.163 όπως τον καταστρέφουμε μέχρι τώρα 01:13:43.164 --> 01:13:45.671 γιατί νομίζουμε ότι δεν κάνουμε τίποτα κακό. 01:13:46.957 --> 01:13:50.503 Γίνεται πολλή συζήτηση σήμερα 01:13:50.706 --> 01:13:52.370 με αντικρουόμενες απόψεις 01:13:52.563 --> 01:13:55.146 σχετικά με το αν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες. 01:13:56.274 --> 01:13:58.463 Ο Καρλ Σέιγκαν, όπως ξέρετε 01:13:58.666 --> 01:14:01.494 ήταν θερμός υποστηρικτής της ιδέας ότι πρέπει να υπάρχει. 01:14:01.564 --> 01:14:03.639 Τα μαθηματικά μεγέθη και μόνο δείχνουν ότι 01:14:03.639 --> 01:14:06.197 καθώς υπάρχουν δισεκατομμύρια επί δισεκατομμυρίων 01:14:06.197 --> 01:14:09.029 - σύμφωνα με τη διάσημη φράση που όμως δεν έχει ποτέ πει - 01:14:09.029 --> 01:14:10.823 κόσμων εκεί έξω 01:14:10.853 --> 01:14:12.565 οπότε το πιθανότερο είναι 01:14:12.565 --> 01:14:16.024 να υπάρχει και άλλη νοήμων ζωή. 01:14:16.463 --> 01:14:19.141 Υπάρχουν επίσης και εκείνοι που θ' ακούσετε να λένε 01:14:19.141 --> 01:14:20.514 ότι αν δεις 01:14:20.514 --> 01:14:25.326 τη συγκυρία των συνθηκών εδώ στη Γη 01:14:25.620 --> 01:14:28.501 είναι τόσο εξωφρενικά μοναδική 01:14:28.705 --> 01:14:31.652 που οι πιθανότητες να υπάρχει κάτι παρόμοιο εκεί έξω 01:14:31.846 --> 01:14:33.640 είναι αμυδρότατες. 01:14:34.050 --> 01:14:36.222 Κατά μία έννοια πάντως, δεν έχει σημασία. 01:14:36.222 --> 01:14:38.867 Γιατί σκεφτείτε το εξής 01:14:38.887 --> 01:14:41.710 - και νομίζω ότι το είπε και ο ίδιος ο Καρλ Σέιγκαν - 01:14:41.710 --> 01:14:45.363 Υπάρχουν δύο πιθανότητες: Είτε υπάρχει ζωή 01:14:45.596 --> 01:14:47.000 εκεί έξω σε άλλους πλανήτες 01:14:48.364 --> 01:14:50.677 είτε δεν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες. 01:14:52.097 --> 01:14:54.353 Και οι δύο είναι εντελώς καταπληκτικές ιδέες! 01:14:58.703 --> 01:15:05.667 Υπάρχει όμως ισχυρή πιθανότητα 01:15:05.748 --> 01:15:08.386 να μην υπάρχει εκεί έξω τίποτε παρόμοιο με μας. 01:15:10.987 --> 01:15:14.949 κι εμείς συμπεριφερόμαστε λες και αυτός εδώ ο πλανήτης 01:15:15.025 --> 01:15:18.990 αυτή η εκπληκτική, αυτή η τόσο μα τόσο εκπληκτική μπαλίτσα ζωής 01:15:20.522 --> 01:15:23.526 είναι κάτι που μπορούμε να ρημάζουμε μ' όποιον τρόπο μας αρέσει. 01:15:25.472 --> 01:15:28.423 Και ίσως τελικά να μην μπορούμε. 01:15:30.561 --> 01:15:33.571 Ίσως θα 'πρεπε να την προσέχουμε λίγο καλύτερα. 01:15:34.379 --> 01:15:36.688 Όχι για χάρη του κόσμου. 01:15:37.479 --> 01:15:40.277 - μιλάμε όλο στόμφο για το πώς θα σώσουμε τον κόσμο. 01:15:40.277 --> 01:15:43.175 Δε χρειάζεται να σώσουμε τον κόσμο. Ο κόσμος είναι μια χαρά! 01:15:43.255 --> 01:15:46.689 Ο κόσμος έχει βιώσει πέντε περιόδους μαζικού αφανισμού. 01:15:47.458 --> 01:15:52.225 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν ένας κομήτης, όπως φαίνεται, χτύπησε τη Γη 01:15:52.468 --> 01:15:55.843 την ίδια στιγμή που συνέβαιναν πελώριες ηφαιστειακές εκρήξεις στην Ινδία 01:15:56.154 --> 01:15:58.221 πράγμα που ξέκανε τους δεινόσαυρους 01:15:58.257 --> 01:16:01.501 μαζί με το 90% περίπου της ζωής στον πλανήτη εκείνη την εποχή. 01:16:01.509 --> 01:16:04.906 Γύρνα πίσω άλλα 175 εκατομμύρια χρόνια 01:16:05.015 --> 01:16:08.580 στο μεταίχμιο της Πέρμιας με την Τριασσική περίοδο. Άλλος ένας γιγάντιος 01:16:08.580 --> 01:16:10.520 κολοσσιαίος αφανισμός. 01:16:10.704 --> 01:16:13.986 Ο κόσμος το 'χει περάσει αυτό πάρα πολλές φορές στο παρελθόν. 01:16:14.061 --> 01:16:15.931 Και αυτό που συνήθως συμβαίνει 01:16:15.951 --> 01:16:18.679 αυτό που συμβαίνει πάντα έπειτα από κάθε μαζικό αφανισμό 01:16:19.042 --> 01:16:23.574 είναι ότι δημιουργείται ένας αχανής χώρος που είναι διαθέσιμος 01:16:23.808 --> 01:16:27.249 για να εμφανιστούν ξαφνικά και να αναπτυχθούν νέες μορφές ζωής. 01:16:27.783 --> 01:16:34.363 Όπως ακριβώς η εξαφάνιση των δεινοσαύρων έκανε χώρο για μας. 01:16:34.918 --> 01:16:37.736 Χωρίς εκείνον τον αφανισμό, εμείς δεν θα βρισκόμασταν εδώ. 01:16:37.736 --> 01:16:39.364 Οπότε ο κόσμος είναι μια χαρά. 01:16:39.364 --> 01:16:40.998 Δε χρειάζεται να σώσουμε τον κόσμο 01:16:40.998 --> 01:16:44.676 Ο κόσμος είναι αρκετά μεγάλος και μπορεί να φροντίσει μόνος του τον εαυτό του. 01:16:44.676 --> 01:16:46.568 Αυτό που πρέπει να μας απασχολεί 01:16:46.568 --> 01:16:49.390 είναι εάν ο κόσμος στον οποίον ζούμε 01:16:49.599 --> 01:16:53.604 θα μπορέσει να αντέξει εμάς μέσα του. 01:16:54.817 --> 01:16:56.494 Αυτό είναι που πρέπει να σκεφτούμε. 01:16:56.515 --> 01:16:58.576 Σας ευχαριστώ πολύ κυρίες και κύριοι.