WEBVTT

00:00:00.659 --> 00:00:02.610
Burası Hogeweyk.

00:00:02.984 --> 00:00:07.365
Hollanda'da Amsterdam'a çok yakın
küçük bir kasabadaki bir mahalle.

00:00:07.881 --> 00:00:11.350
Yirmi yedi ev var 
ve her biri altı-yedi kişilik.

00:00:11.821 --> 00:00:16.341
İçinde bir restoran, bar, süpermarket
ve kulüp olan bir alışveriş merkezi var.

00:00:16.900 --> 00:00:21.225
Sokaklar, ara sokaklar,
bir de tiyatro var.

00:00:22.434 --> 00:00:24.434
Burası aslında bir bakımevi.

00:00:25.093 --> 00:00:30.727
İleri derece demans yaşayan
ve 7-24 ilgi ve desteğe ihtiyacı olan

00:00:30.751 --> 00:00:34.210
insanlar için bir bakımevi.

NOTE Paragraph

00:00:35.234 --> 00:00:38.497
Demans berbat bir hastalık

00:00:38.521 --> 00:00:41.739
ve hâlâ bir tedavisi yok.

00:00:42.211 --> 00:00:45.838
Demans önemli bir problem hâline geliyor,

00:00:45.862 --> 00:00:47.710
insanlar için, politikacılar için,

00:00:47.734 --> 00:00:50.705
tüm dünya için -- 
büyük bir probleme dönüşüyor.

00:00:51.228 --> 00:00:54.473
Bakımevlerinde bekleme listelerinin
olduğunu biliyoruz.

00:00:55.093 --> 00:00:58.893
Demans problemiyle bakımevlerine gelen
insanların çoğu kadın.

00:00:59.855 --> 00:01:04.815
Bunun nedeni, kadınlar
insanlarla ilgilenmeye alışkın,

00:01:04.839 --> 00:01:08.692
bu yüzden demanslı eşleriyle
ilgilenmeyi başarabiliyorlar

00:01:08.716 --> 00:01:13.124
fakat tam tersi olduğunda,
bu beyefendiler için pek de kolay değil.

NOTE Paragraph

00:01:14.629 --> 00:01:18.962
Demans, beyni etkileyen bir hastalık.

00:01:18.986 --> 00:01:21.128
Beyin karmakarışık hâle geliyor.

00:01:21.923 --> 00:01:24.488
İnsanlar artık saatin kaç olduğunu,

00:01:24.488 --> 00:01:27.556
neler olduğunu, 
etraftakilerin kim olduğunu bilmiyorlar.

00:01:27.556 --> 00:01:28.942
Kafaları çok karışık.

00:01:28.966 --> 00:01:31.180
Bu karışıklıktan ötürü

00:01:31.204 --> 00:01:37.249
huzursuzlar, karamsarlar ve agresifler.

NOTE Paragraph

00:01:38.728 --> 00:01:41.109
Bu geleneksel bir bakımevi.

00:01:41.133 --> 00:01:43.188
1992 yılında orada çalıştım.

00:01:43.641 --> 00:01:45.148
Bir bakım yöneticisiydim.

00:01:45.687 --> 00:01:48.703
Bazen kendi aramızda 
burada yaptığımız şeyin

00:01:48.727 --> 00:01:53.728
ailemizin, arkadaşlarımızın ve kendimizin

00:01:53.752 --> 00:01:57.060
başına gelmesini istemediğimizi konuşuruz.

00:01:57.815 --> 00:01:59.600
Bir gün dedik ki;

00:01:59.624 --> 00:02:02.378
"Biz bunu söylemeye devam ettikçe
bir şey değişmeyecek.

00:02:02.402 --> 00:02:03.775
Burada görevli olan biziz.

00:02:03.799 --> 00:02:06.295
Bunun için bir şeyler yapmamız gerek,

00:02:06.319 --> 00:02:09.683
böylece kendi ailemizin de bir gün
buraya gelmesini isteyebiliriz."

NOTE Paragraph

00:02:10.773 --> 00:02:13.781
Bunun hakkında konuştuk
ve bizim her gün gördüğümüz;

00:02:13.805 --> 00:02:17.498
bakımevinde yaşayan insanların

00:02:17.646 --> 00:02:19.997
çevreleri yüzünden
kafalarının karışık olduğuydu

00:02:20.001 --> 00:02:23.458
çünkü etrafı hastaneye benzetiyorlardı,

00:02:23.482 --> 00:02:27.593
her yerde üniformalı doktorlar,
hemşireler, sağlık görevlileri vardı

00:02:27.617 --> 00:02:29.524
ve hastalar koğuşlarda kalıyorlardı.

00:02:30.069 --> 00:02:32.903
Neden burada yaşadıklarını anlamıyorlardı.

00:02:32.927 --> 00:02:36.236
Buradan çıkmak için 
bir kaçış yolu arıyorlardı.

00:02:36.617 --> 00:02:41.554
Tekrar evlerine dönebilecekleri 
bir kapı bulmayı umut ediyorlardı.

00:02:42.022 --> 00:02:45.847
Burada yaptığımız şeyin

00:02:45.871 --> 00:02:50.910
zaten kafası karışık olan insanların 
kafalarını daha çok karıştırmak

00:02:50.934 --> 00:02:52.220
olduğunu düşündük.

00:02:52.244 --> 00:02:55.778
Karmaşaya karmaşa ekliyorduk.

00:02:56.180 --> 00:02:58.631
Bu da insanların
ihtiyaç duyduğu bir şey değildi.

NOTE Paragraph

00:02:59.084 --> 00:03:01.846
Bu insanlar demansla mücadele etmek için


00:03:01.870 --> 00:03:05.434
bizim yardımımızı istiyorlar.

00:03:05.957 --> 00:03:10.989
Bu insanlar normal bir evde 
yaşamak istiyor,

00:03:11.003 --> 00:03:12.153
bir hücrede değil.

00:03:12.482 --> 00:03:15.307
Mutfakta ocakta pişen akşam yemeğinin

00:03:15.331 --> 00:03:20.029
kokusunu duyabilecekleri
normal bir ev istiyorlar.

00:03:20.966 --> 00:03:25.228
Mutfaktan özgürce 
yiyecek-içecek almak istiyorlar.

00:03:25.611 --> 00:03:27.921
İnsanların ihtiyaç duydukları 
şeyler bunlar.

00:03:27.921 --> 00:03:30.364
Biz de onlar için bunu sağlamalıyız.

NOTE Paragraph

00:03:31.269 --> 00:03:35.990
Böylece, ev ortamı gibi bir ortam
planlamalıyız diye düşündük,

00:03:36.014 --> 00:03:40.966
15- 20 ya da 30 kişilik gruplar
hâlinde hücrelerde yaşamayacaklardı.

00:03:41.434 --> 00:03:45.648
Yedi ya da sekiz kişilik gruplar hâlinde
aile ortamı gibi,

00:03:47.069 --> 00:03:50.082
arkadaşlarıyla birlikte
yaşıyorlarmış gibi yaşayacaklardı.

00:03:50.709 --> 00:03:53.788
İnsanları hayat görüşlerine göre

00:03:53.812 --> 00:03:56.566
seçmek için bir yol bulmalıydık,

00:03:56.590 --> 00:03:59.690
böylece beraber yaşadıkları insanlarla


00:03:59.714 --> 00:04:01.592
iyi arkadaş olabilme şansları olacaktı.

00:04:02.225 --> 00:04:07.065
Bakımevi sakinlerimizin
aileleriyle görüşmeler yapıp

00:04:07.079 --> 00:04:10.102
"Baban için ne önemlidir,"
"annen için ne önemlidir,"

00:04:10.126 --> 00:04:13.195
"hayatları nasıldır," 
"ne yapmak isterler" sorularını sorduk.

00:04:13.309 --> 00:04:17.144
Yaşam tarzı grupları diye adlandırdığımız
yedi tane grup türü bulduk.

NOTE Paragraph

00:04:17.709 --> 00:04:21.370
Örneğin; resmi yaşam tarzı 
grubunu oluşturduk.

00:04:21.851 --> 00:04:23.077
Bu yaşam tarzında,

00:04:23.101 --> 00:04:26.522
insanlar birbirleriyle 
resmi ilişkiler kuruyorlar,

00:04:26.546 --> 00:04:27.839
daha mesafeliler.

00:04:27.863 --> 00:04:30.109
Günlük ritimleri daha geç başlayıp

00:04:30.133 --> 00:04:31.855
daha geç bitiyor.

00:04:31.879 --> 00:04:34.635
Bu grupta klasik müzik,

00:04:34.635 --> 00:04:37.076
diğer yaşam tarzı 
gruplarına göre daha çok duyulur.

00:04:37.076 --> 00:04:38.424
Menülerine gelirsek,

00:04:38.424 --> 00:04:42.853
Fransız mutfağını, 
Hollanda mutfağına tercih ederler.

NOTE Paragraph

00:04:42.853 --> 00:04:43.583
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:04:43.583 --> 00:04:47.194
Bu kalifiye yaşam tarzına karşın,

00:04:47.218 --> 00:04:49.361
daha geleneksel bir yaşam tarzı var,

00:04:49.385 --> 00:04:51.955
Sabahları erken kalkıp,
akşamları erken yatarlar

00:04:51.979 --> 00:04:55.981
çünkü hayatları boyunca çok çalışmış,
çoğunlukla ellerini kullanmışlardır,

00:04:56.005 --> 00:05:00.608
nadiren küçük aile işletmeleri, 
küçük bir çiftlikleri, dükkanları vardır,

00:05:00.632 --> 00:05:04.767
ya da Bay B. gibi çiftçi elleri vardır.

00:05:05.466 --> 00:05:08.966
Bana söylediğine göre,
işe her sabah

00:05:08.990 --> 00:05:11.194
öğle yemeğini koyduğu 
kese kâğıdı çanta

00:05:12.014 --> 00:05:13.504
ve bir sigara ile giderdi.

00:05:14.824 --> 00:05:18.887
O tek sigara 
parasının yettiği tek lüksüydü.

00:05:19.420 --> 00:05:22.553
Öğle yemeğini yedikten sonra
o tek sigarasını içerdi.

00:05:23.460 --> 00:05:26.788
Hogeweyk'te vefat edene kadar,

00:05:26.812 --> 00:05:32.724
bu küçük barakada, her öğle yemeğinden
sonra sigarasını içmeye devam etti.

NOTE Paragraph

00:05:35.201 --> 00:05:36.387
Bu benim annem.

00:05:36.411 --> 00:05:38.022
Kültürel yaşam tarzı grubunda,

00:05:38.046 --> 00:05:40.512
altı haftadır Hogeweyk'te yaşıyor.

00:05:41.236 --> 00:05:46.476
Bu yaşam tarzında; seyahat, 
diğer insanlarla tanışmak,

00:05:46.500 --> 00:05:49.501
farklı kültürler, sanat ve müzik var.

00:05:50.072 --> 00:05:51.845
Daha fazla yaşam tarzı çeşidimiz var.

00:05:52.818 --> 00:05:56.551
Konuştuğumuz şeyler,
yaptığımız şeylerdir.

NOTE Paragraph

00:05:57.596 --> 00:06:02.997
Bu evde; grup grup yaşayan
insanlardan ziyade,

00:06:02.997 --> 00:06:06.019
hayatlarını kendi evlerindeymiş gibi
yaşayan insanlar var.

00:06:06.434 --> 00:06:07.763
Hayatta birçok şey var,

00:06:07.787 --> 00:06:11.091
herkes eğlenceli ve anlamlı
bir hayatı olsun ister.

00:06:11.688 --> 00:06:13.109
Biz sosyal varlıklarız,

00:06:13.133 --> 00:06:15.402
sosyal bir yaşantıya ihtiyacımız var.

00:06:15.817 --> 00:06:17.617
Başladığımız nokta burası.

00:06:18.817 --> 00:06:22.293
Evden dışarı çıkıp 
alışveriş yapmak istiyoruz,

00:06:22.317 --> 00:06:24.044
diğer insanlarla buluşmak istiyoruz.

00:06:24.698 --> 00:06:28.422
Ya da bir bara gidip 
arkadaşlarımızla bira içmek istiyoruz.

00:06:28.692 --> 00:06:33.542
Ya da Bay W. gibi, her gün dışarı çıkıp

00:06:33.546 --> 00:06:35.788
etrafta güzel hanımlar var mı 
bakmak istiyoruz.

00:06:35.788 --> 00:06:37.634
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:06:38.467 --> 00:06:39.865
Onlara karşı oldukça nazik,

NOTE Paragraph

00:06:39.865 --> 00:06:42.630
gülümsüyor ve karşılık bekliyor.

00:06:42.642 --> 00:06:45.323
Onlarla barda dans ediyor.

00:06:46.241 --> 00:06:47.654
Her gün bir şölen var.

00:06:47.654 --> 00:06:50.270
Arkadaşlarıyla bir restorana gidip

NOTE Paragraph

00:06:50.880 --> 00:06:52.524
beraber şarap içmek isteyen,

00:06:52.726 --> 00:06:55.930
öğle ya da akşam yemeğine gidip 
hayatı kutlamak isteyenler var.

00:06:56.024 --> 00:06:58.540
Annem parkta yürüyüş yapar,

00:06:59.136 --> 00:07:01.662
güneşli bir banka oturup

00:07:01.672 --> 00:07:03.355
gelip geçenlerle

00:07:03.355 --> 00:07:05.761
hayat hakkında

00:07:06.631 --> 00:07:09.734
ya da havuzdaki ördekler
hakkında konuşmak için.

00:07:10.460 --> 00:07:12.605
Sosyal yaşam önemli.

NOTE Paragraph

00:07:13.185 --> 00:07:17.476
Ait olduğun toplumun
bir parçası olduğun anlamına gelir.

00:07:17.708 --> 00:07:19.914
İnsan olarak ihtiyacımız olan budur.

00:07:20.703 --> 00:07:24.753
Yüksek demans ile yaşıyor bile olsanız.

00:07:25.553 --> 00:07:28.092
Ofis penceremin manzarası böyle.

NOTE Paragraph

00:07:28.452 --> 00:07:32.207
Bir gün, bir köşeden
yürüyerek gelen bir hanım gördüm,

00:07:32.461 --> 00:07:36.160
diğer köşeden yürüyen
başka bir hanımla karşılaştılar.

00:07:36.364 --> 00:07:38.643
İki hanımı da çok iyi tanıyorum.

00:07:39.147 --> 00:07:41.965
Genelde onları 
etrafta dolaşırlarken görüyorum.

00:07:42.629 --> 00:07:46.231
Bazen de onlarla sohbet ediyorum

00:07:46.861 --> 00:07:50.499
ancak onların sohbetlerini

00:07:50.793 --> 00:07:52.406
anlamak oldukça zor.

00:07:52.446 --> 00:07:56.992
Onların birbirleriyle buluşup, konuşup

00:07:57.453 --> 00:07:59.742
el kol hareketleri yaptıklarını görüyorum.

00:07:59.806 --> 00:08:01.761
Beraber eğleniyorlar.

00:08:01.761 --> 00:08:04.784
Sonra da vedalaşıp 
kendi yollarına gidiyorlar.

00:08:05.404 --> 00:08:08.422
İstediğimiz şey bu,
diğer insanlarla buluşmak,

00:08:08.422 --> 00:08:10.416
toplumun bir parçası olmak.

00:08:11.176 --> 00:08:13.583
Bunun gerçekleştiğini gördüm.

00:08:14.373 --> 00:08:16.502
Hogeweyk, ileri derece demanslı hastaların

NOTE Paragraph

00:08:16.636 --> 00:08:19.233
yaşayabildikleri bir yer hâline geldi,

00:08:20.093 --> 00:08:22.159
özgürlükçü ve güvenli

00:08:22.159 --> 00:08:26.015
çünkü burada çalışan 
profesyoneller ve gönüllüler

00:08:26.117 --> 00:08:28.681
demansla nasıl
mücadele edeceklerini biliyorlar.

00:08:28.971 --> 00:08:32.393
Profesyoneller burada yaşayanların
yaşamlarına uyumlu olacak

00:08:32.403 --> 00:08:37.256
en doğal şekilde
işlerini profesyonelce yapıyorlar.

00:08:38.616 --> 00:08:43.512
Bu demek oluyor ki; 
yönetim, işlerini yapabilmeleri için

00:08:43.542 --> 00:08:45.762
gerekli olan her şeyi sağlamak zorunda.

00:08:47.112 --> 00:08:50.326
Cesaretli bir yönetime ihtiyaç var.

00:08:50.396 --> 00:08:54.224
Çünkü, işlerimizi alışılmış 
bakımevi konseptinin dışında

00:08:54.334 --> 00:08:55.731
yapmaya çalışıyoruz.

00:08:59.179 --> 00:09:01.372
İşe yaradığını da görüyoruz.

NOTE Paragraph

00:09:02.322 --> 00:09:05.116
Bunun her yerde 
yapılabileceğini düşünüyoruz

00:09:05.410 --> 00:09:07.246
çünkü bu, zenginlere özgü değil.

00:09:07.966 --> 00:09:11.903
Ülkemizdeki herhangi 
bir geleneksel bakımeviyle

00:09:11.903 --> 00:09:16.072
aynı bütçeye sahibiz.

00:09:16.446 --> 00:09:19.805
Sadece devletin bize ayırdığı
bütçe ile çalışıyoruz.

00:09:20.206 --> 00:09:28.596
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:09:28.596 --> 00:09:31.516
Çünkü farklı düşünmek zorundayız,

NOTE Paragraph

00:09:31.516 --> 00:09:34.488
karşımızdaki insana baktığımızda

00:09:34.488 --> 00:09:37.991
o anda neye ihtiyacı olduğunu görmeliyiz.

00:09:39.211 --> 00:09:42.542
Bu gülümsemekle, farklı düşünmekle,

00:09:42.842 --> 00:09:46.522
nasıl davranacağınızla ilgili
ve hiçbir masrafı yok.

00:09:48.002 --> 00:09:51.093
Bir şey daha var:
Tercih etmekle ilgili.

00:09:52.133 --> 00:09:55.720
Paranızı neye harcayacağınızın 
tercihini yapmak. 


00:09:56.844 --> 00:09:59.027
Her zaman söylerim,

00:09:59.477 --> 00:10:04.133
"Kırmızı perdeler de 
gri perdeler kadar pahalı."

00:10:04.160 --> 00:10:05.690
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:10:05.690 --> 00:10:08.240
Bu her yerde mümkün.

NOTE Paragraph

00:10:09.460 --> 00:10:10.943
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:10:10.943 --> 00:10:16.252
(Alkışlar)