1
00:00:00,659 --> 00:00:02,610
Burası Hogeweyk.

2
00:00:02,984 --> 00:00:07,365
Hollanda'da Amsterdam'a çok yakın
küçük bir kasabadaki bir mahalle.

3
00:00:07,881 --> 00:00:11,350
Yirmi yedi ev var 
ve her biri altı-yedi kişilik.

4
00:00:11,821 --> 00:00:16,341
İçinde bir restoran, bar, süpermarket
ve kulüp olan bir alışveriş merkezi var.

5
00:00:16,900 --> 00:00:21,225
Sokaklar, ara sokaklar,
bir de tiyatro var.

6
00:00:22,434 --> 00:00:24,434
Burası aslında bir bakımevi.

7
00:00:25,093 --> 00:00:30,727
İleri derece demans yaşayan
ve 7-24 ilgi ve desteğe ihtiyacı olan

8
00:00:30,751 --> 00:00:34,210
insanlar için bir bakımevi.

9
00:00:35,234 --> 00:00:38,497
Demans berbat bir hastalık

10
00:00:38,521 --> 00:00:41,739
ve hâlâ bir tedavisi yok.

11
00:00:42,211 --> 00:00:45,838
Demans önemli bir problem hâline geliyor,

12
00:00:45,862 --> 00:00:47,710
insanlar için, politikacılar için,

13
00:00:47,734 --> 00:00:50,705
tüm dünya için -- 
büyük bir probleme dönüşüyor.

14
00:00:51,228 --> 00:00:54,473
Bakımevlerinde bekleme listelerinin
olduğunu biliyoruz.

15
00:00:55,093 --> 00:00:58,893
Demans problemiyle bakımevlerine gelen
insanların çoğu kadın.

16
00:00:59,855 --> 00:01:04,815
Bunun nedeni, kadınlar
insanlarla ilgilenmeye alışkın,

17
00:01:04,839 --> 00:01:08,692
bu yüzden demanslı eşleriyle
ilgilenmeyi başarabiliyorlar

18
00:01:08,716 --> 00:01:13,124
fakat tam tersi olduğunda,
bu beyefendiler için pek de kolay değil.

19
00:01:14,629 --> 00:01:18,962
Demans, beyni etkileyen bir hastalık.

20
00:01:18,986 --> 00:01:21,128
Beyin karmakarışık hâle geliyor.

21
00:01:21,923 --> 00:01:24,488
İnsanlar artık saatin kaç olduğunu,

22
00:01:24,488 --> 00:01:27,556
neler olduğunu, 
etraftakilerin kim olduğunu bilmiyorlar.

23
00:01:27,556 --> 00:01:28,942
Kafaları çok karışık.

24
00:01:28,966 --> 00:01:31,180
Bu karışıklıktan ötürü

25
00:01:31,204 --> 00:01:37,249
huzursuzlar, karamsarlar ve agresifler.

26
00:01:38,728 --> 00:01:41,109
Bu geleneksel bir bakımevi.

27
00:01:41,133 --> 00:01:43,188
1992 yılında orada çalıştım.

28
00:01:43,641 --> 00:01:45,148
Bir bakım yöneticisiydim.

29
00:01:45,687 --> 00:01:48,703
Bazen kendi aramızda 
burada yaptığımız şeyin

30
00:01:48,727 --> 00:01:53,728
ailemizin, arkadaşlarımızın ve kendimizin

31
00:01:53,752 --> 00:01:57,060
başına gelmesini istemediğimizi konuşuruz.

32
00:01:57,815 --> 00:01:59,600
Bir gün dedik ki;

33
00:01:59,624 --> 00:02:02,378
"Biz bunu söylemeye devam ettikçe
bir şey değişmeyecek.

34
00:02:02,402 --> 00:02:03,775
Burada görevli olan biziz.

35
00:02:03,799 --> 00:02:06,295
Bunun için bir şeyler yapmamız gerek,

36
00:02:06,319 --> 00:02:09,683
böylece kendi ailemizin de bir gün
buraya gelmesini isteyebiliriz."

37
00:02:10,773 --> 00:02:13,781
Bunun hakkında konuştuk
ve bizim her gün gördüğümüz;

38
00:02:13,805 --> 00:02:17,498
bakımevinde yaşayan insanların

39
00:02:17,646 --> 00:02:19,997
çevreleri yüzünden
kafalarının karışık olduğuydu

40
00:02:20,001 --> 00:02:23,458
çünkü etrafı hastaneye benzetiyorlardı,

41
00:02:23,482 --> 00:02:27,593
her yerde üniformalı doktorlar,
hemşireler, sağlık görevlileri vardı

42
00:02:27,617 --> 00:02:29,524
ve hastalar koğuşlarda kalıyorlardı.

43
00:02:30,069 --> 00:02:32,903
Neden burada yaşadıklarını anlamıyorlardı.

44
00:02:32,927 --> 00:02:36,236
Buradan çıkmak için 
bir kaçış yolu arıyorlardı.

45
00:02:36,617 --> 00:02:41,554
Tekrar evlerine dönebilecekleri 
bir kapı bulmayı umut ediyorlardı.

46
00:02:42,022 --> 00:02:45,847
Burada yaptığımız şeyin

47
00:02:45,871 --> 00:02:50,910
zaten kafası karışık olan insanların 
kafalarını daha çok karıştırmak

48
00:02:50,934 --> 00:02:52,220
olduğunu düşündük.

49
00:02:52,244 --> 00:02:55,778
Karmaşaya karmaşa ekliyorduk.

50
00:02:56,180 --> 00:02:58,631
Bu da insanların
ihtiyaç duyduğu bir şey değildi.

51
00:02:59,084 --> 00:03:01,846
Bu insanlar demansla mücadele etmek için


52
00:03:01,870 --> 00:03:05,434
bizim yardımımızı istiyorlar.

53
00:03:05,957 --> 00:03:10,989
Bu insanlar normal bir evde 
yaşamak istiyor,

54
00:03:11,003 --> 00:03:12,153
bir hücrede değil.

55
00:03:12,482 --> 00:03:15,307
Mutfakta ocakta pişen akşam yemeğinin

56
00:03:15,331 --> 00:03:20,029
kokusunu duyabilecekleri
normal bir ev istiyorlar.

57
00:03:20,966 --> 00:03:25,228
Mutfaktan özgürce 
yiyecek-içecek almak istiyorlar.

58
00:03:25,611 --> 00:03:27,921
İnsanların ihtiyaç duydukları 
şeyler bunlar.

59
00:03:27,921 --> 00:03:30,364
Biz de onlar için bunu sağlamalıyız.

60
00:03:31,269 --> 00:03:35,990
Böylece, ev ortamı gibi bir ortam
planlamalıyız diye düşündük,

61
00:03:36,014 --> 00:03:40,966
15- 20 ya da 30 kişilik gruplar
hâlinde hücrelerde yaşamayacaklardı.

62
00:03:41,434 --> 00:03:45,648
Yedi ya da sekiz kişilik gruplar hâlinde
aile ortamı gibi,

63
00:03:47,069 --> 00:03:50,082
arkadaşlarıyla birlikte
yaşıyorlarmış gibi yaşayacaklardı.

64
00:03:50,709 --> 00:03:53,788
İnsanları hayat görüşlerine göre

65
00:03:53,812 --> 00:03:56,566
seçmek için bir yol bulmalıydık,

66
00:03:56,590 --> 00:03:59,690
böylece beraber yaşadıkları insanlarla


67
00:03:59,714 --> 00:04:01,592
iyi arkadaş olabilme şansları olacaktı.

68
00:04:02,225 --> 00:04:07,065
Bakımevi sakinlerimizin
aileleriyle görüşmeler yapıp

69
00:04:07,079 --> 00:04:10,102
"Baban için ne önemlidir,"
"annen için ne önemlidir,"

70
00:04:10,126 --> 00:04:13,195
"hayatları nasıldır," 
"ne yapmak isterler" sorularını sorduk.

71
00:04:13,309 --> 00:04:17,144
Yaşam tarzı grupları diye adlandırdığımız
yedi tane grup türü bulduk.

72
00:04:17,709 --> 00:04:21,370
Örneğin; resmi yaşam tarzı 
grubunu oluşturduk.

73
00:04:21,851 --> 00:04:23,077
Bu yaşam tarzında,

74
00:04:23,101 --> 00:04:26,522
insanlar birbirleriyle 
resmi ilişkiler kuruyorlar,

75
00:04:26,546 --> 00:04:27,839
daha mesafeliler.

76
00:04:27,863 --> 00:04:30,109
Günlük ritimleri daha geç başlayıp

77
00:04:30,133 --> 00:04:31,855
daha geç bitiyor.

78
00:04:31,879 --> 00:04:34,635
Bu grupta klasik müzik,

79
00:04:34,635 --> 00:04:37,076
diğer yaşam tarzı 
gruplarına göre daha çok duyulur.

80
00:04:37,076 --> 00:04:38,424
Menülerine gelirsek,

81
00:04:38,424 --> 00:04:42,853
Fransız mutfağını, 
Hollanda mutfağına tercih ederler.

82
00:04:42,853 --> 00:04:43,583
(Gülüşmeler)

83
00:04:43,583 --> 00:04:47,194
Bu kalifiye yaşam tarzına karşın,

84
00:04:47,218 --> 00:04:49,361
daha geleneksel bir yaşam tarzı var,

85
00:04:49,385 --> 00:04:51,955
Sabahları erken kalkıp,
akşamları erken yatarlar

86
00:04:51,979 --> 00:04:55,981
çünkü hayatları boyunca çok çalışmış,
çoğunlukla ellerini kullanmışlardır,

87
00:04:56,005 --> 00:05:00,608
nadiren küçük aile işletmeleri, 
küçük bir çiftlikleri, dükkanları vardır,

88
00:05:00,632 --> 00:05:04,767
ya da Bay B. gibi çiftçi elleri vardır.

89
00:05:05,466 --> 00:05:08,966
Bana söylediğine göre,
işe her sabah

90
00:05:08,990 --> 00:05:11,194
öğle yemeğini koyduğu 
kese kâğıdı çanta

91
00:05:12,014 --> 00:05:13,504
ve bir sigara ile giderdi.

92
00:05:14,824 --> 00:05:18,887
O tek sigara 
parasının yettiği tek lüksüydü.

93
00:05:19,420 --> 00:05:22,553
Öğle yemeğini yedikten sonra
o tek sigarasını içerdi.

94
00:05:23,460 --> 00:05:26,788
Hogeweyk'te vefat edene kadar,

95
00:05:26,812 --> 00:05:32,724
bu küçük barakada, her öğle yemeğinden
sonra sigarasını içmeye devam etti.

96
00:05:35,201 --> 00:05:36,387
Bu benim annem.

97
00:05:36,411 --> 00:05:38,022
Kültürel yaşam tarzı grubunda,

98
00:05:38,046 --> 00:05:40,512
altı haftadır Hogeweyk'te yaşıyor.

99
00:05:41,236 --> 00:05:46,476
Bu yaşam tarzında; seyahat, 
diğer insanlarla tanışmak,

100
00:05:46,500 --> 00:05:49,501
farklı kültürler, sanat ve müzik var.

101
00:05:50,072 --> 00:05:51,845
Daha fazla yaşam tarzı çeşidimiz var.

102
00:05:52,818 --> 00:05:56,551
Konuştuğumuz şeyler,
yaptığımız şeylerdir.

103
00:05:57,596 --> 00:06:02,997
Bu evde; grup grup yaşayan
insanlardan ziyade,

104
00:06:02,997 --> 00:06:06,019
hayatlarını kendi evlerindeymiş gibi
yaşayan insanlar var.

105
00:06:06,434 --> 00:06:07,763
Hayatta birçok şey var,

106
00:06:07,787 --> 00:06:11,091
herkes eğlenceli ve anlamlı
bir hayatı olsun ister.

107
00:06:11,688 --> 00:06:13,109
Biz sosyal varlıklarız,

108
00:06:13,133 --> 00:06:15,402
sosyal bir yaşantıya ihtiyacımız var.

109
00:06:15,817 --> 00:06:17,617
Başladığımız nokta burası.

110
00:06:18,817 --> 00:06:22,293
Evden dışarı çıkıp 
alışveriş yapmak istiyoruz,

111
00:06:22,317 --> 00:06:24,044
diğer insanlarla buluşmak istiyoruz.

112
00:06:24,698 --> 00:06:28,422
Ya da bir bara gidip 
arkadaşlarımızla bira içmek istiyoruz.

113
00:06:28,692 --> 00:06:33,542
Ya da Bay W. gibi, her gün dışarı çıkıp

114
00:06:33,546 --> 00:06:35,788
etrafta güzel hanımlar var mı 
bakmak istiyoruz.

115
00:06:35,788 --> 00:06:37,634
(Gülüşmeler)

116
00:06:38,467 --> 00:06:39,865
Onlara karşı oldukça nazik,

117
00:06:39,865 --> 00:06:42,630
gülümsüyor ve karşılık bekliyor.

118
00:06:42,642 --> 00:06:45,323
Onlarla barda dans ediyor.

119
00:06:46,241 --> 00:06:47,654
Her gün bir şölen var.

120
00:06:47,654 --> 00:06:50,270
Arkadaşlarıyla bir restorana gidip

121
00:06:50,880 --> 00:06:52,524
beraber şarap içmek isteyen,

122
00:06:52,726 --> 00:06:55,930
öğle ya da akşam yemeğine gidip 
hayatı kutlamak isteyenler var.

123
00:06:56,024 --> 00:06:58,540
Annem parkta yürüyüş yapar,

124
00:06:59,136 --> 00:07:01,662
güneşli bir banka oturup

125
00:07:01,672 --> 00:07:03,355
gelip geçenlerle

126
00:07:03,355 --> 00:07:05,761
hayat hakkında

127
00:07:06,631 --> 00:07:09,734
ya da havuzdaki ördekler
hakkında konuşmak için.

128
00:07:10,460 --> 00:07:12,605
Sosyal yaşam önemli.

129
00:07:13,185 --> 00:07:17,476
Ait olduğun toplumun
bir parçası olduğun anlamına gelir.

130
00:07:17,708 --> 00:07:19,914
İnsan olarak ihtiyacımız olan budur.

131
00:07:20,703 --> 00:07:24,753
Yüksek demans ile yaşıyor bile olsanız.

132
00:07:25,553 --> 00:07:28,092
Ofis penceremin manzarası böyle.

133
00:07:28,452 --> 00:07:32,207
Bir gün, bir köşeden
yürüyerek gelen bir hanım gördüm,

134
00:07:32,461 --> 00:07:36,160
diğer köşeden yürüyen
başka bir hanımla karşılaştılar.

135
00:07:36,364 --> 00:07:38,643
İki hanımı da çok iyi tanıyorum.

136
00:07:39,147 --> 00:07:41,965
Genelde onları 
etrafta dolaşırlarken görüyorum.

137
00:07:42,629 --> 00:07:46,231
Bazen de onlarla sohbet ediyorum

138
00:07:46,861 --> 00:07:50,499
ancak onların sohbetlerini

139
00:07:50,793 --> 00:07:52,406
anlamak oldukça zor.

140
00:07:52,446 --> 00:07:56,992
Onların birbirleriyle buluşup, konuşup

141
00:07:57,453 --> 00:07:59,742
el kol hareketleri yaptıklarını görüyorum.

142
00:07:59,806 --> 00:08:01,761
Beraber eğleniyorlar.

143
00:08:01,761 --> 00:08:04,784
Sonra da vedalaşıp 
kendi yollarına gidiyorlar.

144
00:08:05,404 --> 00:08:08,422
İstediğimiz şey bu,
diğer insanlarla buluşmak,

145
00:08:08,422 --> 00:08:10,416
toplumun bir parçası olmak.

146
00:08:11,176 --> 00:08:13,583
Bunun gerçekleştiğini gördüm.

147
00:08:14,373 --> 00:08:16,502
Hogeweyk, ileri derece demanslı hastaların

148
00:08:16,636 --> 00:08:19,233
yaşayabildikleri bir yer hâline geldi,

149
00:08:20,093 --> 00:08:22,159
özgürlükçü ve güvenli

150
00:08:22,159 --> 00:08:26,015
çünkü burada çalışan 
profesyoneller ve gönüllüler

151
00:08:26,117 --> 00:08:28,681
demansla nasıl
mücadele edeceklerini biliyorlar.

152
00:08:28,971 --> 00:08:32,393
Profesyoneller burada yaşayanların
yaşamlarına uyumlu olacak

153
00:08:32,403 --> 00:08:37,256
en doğal şekilde
işlerini profesyonelce yapıyorlar.

154
00:08:38,616 --> 00:08:43,512
Bu demek oluyor ki; 
yönetim, işlerini yapabilmeleri için

155
00:08:43,542 --> 00:08:45,762
gerekli olan her şeyi sağlamak zorunda.

156
00:08:47,112 --> 00:08:50,326
Cesaretli bir yönetime ihtiyaç var.

157
00:08:50,396 --> 00:08:54,224
Çünkü, işlerimizi alışılmış 
bakımevi konseptinin dışında

158
00:08:54,334 --> 00:08:55,731
yapmaya çalışıyoruz.

159
00:08:59,179 --> 00:09:01,372
İşe yaradığını da görüyoruz.

160
00:09:02,322 --> 00:09:05,116
Bunun her yerde 
yapılabileceğini düşünüyoruz

161
00:09:05,410 --> 00:09:07,246
çünkü bu, zenginlere özgü değil.

162
00:09:07,966 --> 00:09:11,903
Ülkemizdeki herhangi 
bir geleneksel bakımeviyle

163
00:09:11,903 --> 00:09:16,072
aynı bütçeye sahibiz.

164
00:09:16,446 --> 00:09:19,805
Sadece devletin bize ayırdığı
bütçe ile çalışıyoruz.

165
00:09:20,206 --> 00:09:28,596
(Alkışlar)

166
00:09:28,596 --> 00:09:31,516
Çünkü farklı düşünmek zorundayız,

167
00:09:31,516 --> 00:09:34,488
karşımızdaki insana baktığımızda

168
00:09:34,488 --> 00:09:37,991
o anda neye ihtiyacı olduğunu görmeliyiz.

169
00:09:39,211 --> 00:09:42,542
Bu gülümsemekle, farklı düşünmekle,

170
00:09:42,842 --> 00:09:46,522
nasıl davranacağınızla ilgili
ve hiçbir masrafı yok.

171
00:09:48,002 --> 00:09:51,093
Bir şey daha var:
Tercih etmekle ilgili.

172
00:09:52,133 --> 00:09:55,720
Paranızı neye harcayacağınızın 
tercihini yapmak. 


173
00:09:56,844 --> 00:09:59,027
Her zaman söylerim,

174
00:09:59,477 --> 00:10:04,133
"Kırmızı perdeler de 
gri perdeler kadar pahalı."

175
00:10:04,160 --> 00:10:05,690
(Gülüşmeler)

176
00:10:05,690 --> 00:10:08,240
Bu her yerde mümkün.

177
00:10:09,460 --> 00:10:10,943
Teşekkür ederim.

178
00:10:10,943 --> 00:10:16,252
(Alkışlar)