0:00:00.659,0:00:02.610
Burası Hogeweyk.

0:00:02.984,0:00:07.365
Hollanda'da Amsterdam'a çok yakın[br]küçük bir kasabadaki bir mahalle.

0:00:07.881,0:00:11.350
Yirmi yedi ev var [br]ve her biri altı-yedi kişilik.

0:00:11.821,0:00:16.341
İçinde bir restoran, bar, süpermarket[br]ve kulüp olan bir alışveriş merkezi var.

0:00:16.900,0:00:21.225
Sokaklar, ara sokaklar,[br]bir de tiyatro var.

0:00:22.434,0:00:24.434
Burası aslında bir bakımevi.

0:00:25.093,0:00:30.727
İleri derece demans yaşayan[br]ve 7-24 ilgi ve desteğe ihtiyacı olan

0:00:30.751,0:00:34.210
insanlar için bir bakımevi.

0:00:35.234,0:00:38.497
Demans berbat bir hastalık

0:00:38.521,0:00:41.739
ve hâlâ bir tedavisi yok.

0:00:42.211,0:00:45.838
Demans önemli bir problem hâline geliyor,

0:00:45.862,0:00:47.710
insanlar için, politikacılar için,

0:00:47.734,0:00:50.705
tüm dünya için -- [br]büyük bir probleme dönüşüyor.

0:00:51.228,0:00:54.473
Bakımevlerinde bekleme listelerinin[br]olduğunu biliyoruz.

0:00:55.093,0:00:58.893
Demans problemiyle bakımevlerine gelen[br]insanların çoğu kadın.

0:00:59.855,0:01:04.815
Bunun nedeni, kadınlar[br]insanlarla ilgilenmeye alışkın,

0:01:04.839,0:01:08.692
bu yüzden demanslı eşleriyle[br]ilgilenmeyi başarabiliyorlar

0:01:08.716,0:01:13.124
fakat tam tersi olduğunda,[br]bu beyefendiler için pek de kolay değil.

0:01:14.629,0:01:18.962
Demans, beyni etkileyen bir hastalık.

0:01:18.986,0:01:21.128
Beyin karmakarışık hâle geliyor.

0:01:21.923,0:01:24.488
İnsanlar artık saatin kaç olduğunu,

0:01:24.488,0:01:27.556
neler olduğunu, [br]etraftakilerin kim olduğunu bilmiyorlar.

0:01:27.556,0:01:28.942
Kafaları çok karışık.

0:01:28.966,0:01:31.180
Bu karışıklıktan ötürü

0:01:31.204,0:01:37.249
huzursuzlar, karamsarlar ve agresifler.

0:01:38.728,0:01:41.109
Bu geleneksel bir bakımevi.

0:01:41.133,0:01:43.188
1992 yılında orada çalıştım.

0:01:43.641,0:01:45.148
Bir bakım yöneticisiydim.

0:01:45.687,0:01:48.703
Bazen kendi aramızda [br]burada yaptığımız şeyin

0:01:48.727,0:01:53.728
ailemizin, arkadaşlarımızın ve kendimizin

0:01:53.752,0:01:57.060
başına gelmesini istemediğimizi konuşuruz.

0:01:57.815,0:01:59.600
Bir gün dedik ki;

0:01:59.624,0:02:02.378
"Biz bunu söylemeye devam ettikçe[br]bir şey değişmeyecek.

0:02:02.402,0:02:03.775
Burada görevli olan biziz.

0:02:03.799,0:02:06.295
Bunun için bir şeyler yapmamız gerek,

0:02:06.319,0:02:09.683
böylece kendi ailemizin de bir gün[br]buraya gelmesini isteyebiliriz."

0:02:10.773,0:02:13.781
Bunun hakkında konuştuk[br]ve bizim her gün gördüğümüz;

0:02:13.805,0:02:17.498
bakımevinde yaşayan insanların

0:02:17.646,0:02:19.997
çevreleri yüzünden[br]kafalarının karışık olduğuydu

0:02:20.001,0:02:23.458
çünkü etrafı hastaneye benzetiyorlardı,

0:02:23.482,0:02:27.593
her yerde üniformalı doktorlar,[br]hemşireler, sağlık görevlileri vardı

0:02:27.617,0:02:29.524
ve hastalar koğuşlarda kalıyorlardı.

0:02:30.069,0:02:32.903
Neden burada yaşadıklarını anlamıyorlardı.

0:02:32.927,0:02:36.236
Buradan çıkmak için [br]bir kaçış yolu arıyorlardı.

0:02:36.617,0:02:41.554
Tekrar evlerine dönebilecekleri [br]bir kapı bulmayı umut ediyorlardı.

0:02:42.022,0:02:45.847
Burada yaptığımız şeyin

0:02:45.871,0:02:50.910
zaten kafası karışık olan insanların [br]kafalarını daha çok karıştırmak

0:02:50.934,0:02:52.220
olduğunu düşündük.

0:02:52.244,0:02:55.778
Karmaşaya karmaşa ekliyorduk.

0:02:56.180,0:02:58.631
Bu da insanların[br]ihtiyaç duyduğu bir şey değildi.

0:02:59.084,0:03:01.846
Bu insanlar demansla mücadele etmek için[br]

0:03:01.870,0:03:05.434
bizim yardımımızı istiyorlar.

0:03:05.957,0:03:10.989
Bu insanlar normal bir evde [br]yaşamak istiyor,

0:03:11.003,0:03:12.153
bir hücrede değil.

0:03:12.482,0:03:15.307
Mutfakta ocakta pişen akşam yemeğinin

0:03:15.331,0:03:20.029
kokusunu duyabilecekleri[br]normal bir ev istiyorlar.

0:03:20.966,0:03:25.228
Mutfaktan özgürce [br]yiyecek-içecek almak istiyorlar.

0:03:25.611,0:03:27.921
İnsanların ihtiyaç duydukları [br]şeyler bunlar.

0:03:27.921,0:03:30.364
Biz de onlar için bunu sağlamalıyız.

0:03:31.269,0:03:35.990
Böylece, ev ortamı gibi bir ortam[br]planlamalıyız diye düşündük,

0:03:36.014,0:03:40.966
15- 20 ya da 30 kişilik gruplar[br]hâlinde hücrelerde yaşamayacaklardı.

0:03:41.434,0:03:45.648
Yedi ya da sekiz kişilik gruplar hâlinde[br]aile ortamı gibi,

0:03:47.069,0:03:50.082
arkadaşlarıyla birlikte[br]yaşıyorlarmış gibi yaşayacaklardı.

0:03:50.709,0:03:53.788
İnsanları hayat görüşlerine göre

0:03:53.812,0:03:56.566
seçmek için bir yol bulmalıydık,

0:03:56.590,0:03:59.690
böylece beraber yaşadıkları insanlarla[br]

0:03:59.714,0:04:01.592
iyi arkadaş olabilme şansları olacaktı.

0:04:02.225,0:04:07.065
Bakımevi sakinlerimizin[br]aileleriyle görüşmeler yapıp

0:04:07.079,0:04:10.102
"Baban için ne önemlidir,"[br]"annen için ne önemlidir,"

0:04:10.126,0:04:13.195
"hayatları nasıldır," [br]"ne yapmak isterler" sorularını sorduk.

0:04:13.309,0:04:17.144
Yaşam tarzı grupları diye adlandırdığımız[br]yedi tane grup türü bulduk.

0:04:17.709,0:04:21.370
Örneğin; resmi yaşam tarzı [br]grubunu oluşturduk.

0:04:21.851,0:04:23.077
Bu yaşam tarzında,

0:04:23.101,0:04:26.522
insanlar birbirleriyle [br]resmi ilişkiler kuruyorlar,

0:04:26.546,0:04:27.839
daha mesafeliler.

0:04:27.863,0:04:30.109
Günlük ritimleri daha geç başlayıp

0:04:30.133,0:04:31.855
daha geç bitiyor.

0:04:31.879,0:04:34.635
Bu grupta klasik müzik,

0:04:34.635,0:04:37.076
diğer yaşam tarzı [br]gruplarına göre daha çok duyulur.

0:04:37.076,0:04:38.424
Menülerine gelirsek,

0:04:38.424,0:04:42.853
Fransız mutfağını, [br]Hollanda mutfağına tercih ederler.

0:04:42.853,0:04:43.583
(Gülüşmeler)

0:04:43.583,0:04:47.194
Bu kalifiye yaşam tarzına karşın,

0:04:47.218,0:04:49.361
daha geleneksel bir yaşam tarzı var,

0:04:49.385,0:04:51.955
Sabahları erken kalkıp,[br]akşamları erken yatarlar

0:04:51.979,0:04:55.981
çünkü hayatları boyunca çok çalışmış,[br]çoğunlukla ellerini kullanmışlardır,

0:04:56.005,0:05:00.608
nadiren küçük aile işletmeleri, [br]küçük bir çiftlikleri, dükkanları vardır,

0:05:00.632,0:05:04.767
ya da Bay B. gibi çiftçi elleri vardır.

0:05:05.466,0:05:08.966
Bana söylediğine göre,[br]işe her sabah

0:05:08.990,0:05:11.194
öğle yemeğini koyduğu [br]kese kâğıdı çanta

0:05:12.014,0:05:13.504
ve bir sigara ile giderdi.

0:05:14.824,0:05:18.887
O tek sigara [br]parasının yettiği tek lüksüydü.

0:05:19.420,0:05:22.553
Öğle yemeğini yedikten sonra[br]o tek sigarasını içerdi.

0:05:23.460,0:05:26.788
Hogeweyk'te vefat edene kadar,

0:05:26.812,0:05:32.724
bu küçük barakada, her öğle yemeğinden[br]sonra sigarasını içmeye devam etti.

0:05:35.201,0:05:36.387
Bu benim annem.

0:05:36.411,0:05:38.022
Kültürel yaşam tarzı grubunda,

0:05:38.046,0:05:40.512
altı haftadır Hogeweyk'te yaşıyor.

0:05:41.236,0:05:46.476
Bu yaşam tarzında; seyahat, [br]diğer insanlarla tanışmak,

0:05:46.500,0:05:49.501
farklı kültürler, sanat ve müzik var.

0:05:50.072,0:05:51.845
Daha fazla yaşam tarzı çeşidimiz var.

0:05:52.818,0:05:56.551
Konuştuğumuz şeyler,[br]yaptığımız şeylerdir.

0:05:57.596,0:06:02.997
Bu evde; grup grup yaşayan[br]insanlardan ziyade,

0:06:02.997,0:06:06.019
hayatlarını kendi evlerindeymiş gibi[br]yaşayan insanlar var.

0:06:06.434,0:06:07.763
Hayatta birçok şey var,

0:06:07.787,0:06:11.091
herkes eğlenceli ve anlamlı[br]bir hayatı olsun ister.

0:06:11.688,0:06:13.109
Biz sosyal varlıklarız,

0:06:13.133,0:06:15.402
sosyal bir yaşantıya ihtiyacımız var.

0:06:15.817,0:06:17.617
Başladığımız nokta burası.

0:06:18.817,0:06:22.293
Evden dışarı çıkıp [br]alışveriş yapmak istiyoruz,

0:06:22.317,0:06:24.044
diğer insanlarla buluşmak istiyoruz.

0:06:24.698,0:06:28.422
Ya da bir bara gidip [br]arkadaşlarımızla bira içmek istiyoruz.

0:06:28.692,0:06:33.542
Ya da Bay W. gibi, her gün dışarı çıkıp

0:06:33.546,0:06:35.788
etrafta güzel hanımlar var mı [br]bakmak istiyoruz.

0:06:35.788,0:06:37.634
(Gülüşmeler)

0:06:38.467,0:06:39.865
Onlara karşı oldukça nazik,

0:06:39.865,0:06:42.630
gülümsüyor ve karşılık bekliyor.

0:06:42.642,0:06:45.323
Onlarla barda dans ediyor.

0:06:46.241,0:06:47.654
Her gün bir şölen var.

0:06:47.654,0:06:50.270
Arkadaşlarıyla bir restorana gidip

0:06:50.880,0:06:52.524
beraber şarap içmek isteyen,

0:06:52.726,0:06:55.930
öğle ya da akşam yemeğine gidip [br]hayatı kutlamak isteyenler var.

0:06:56.024,0:06:58.540
Annem parkta yürüyüş yapar,

0:06:59.136,0:07:01.662
güneşli bir banka oturup

0:07:01.672,0:07:03.355
gelip geçenlerle

0:07:03.355,0:07:05.761
hayat hakkında

0:07:06.631,0:07:09.734
ya da havuzdaki ördekler[br]hakkında konuşmak için.

0:07:10.460,0:07:12.605
Sosyal yaşam önemli.

0:07:13.185,0:07:17.476
Ait olduğun toplumun[br]bir parçası olduğun anlamına gelir.

0:07:17.708,0:07:19.914
İnsan olarak ihtiyacımız olan budur.

0:07:20.703,0:07:24.753
Yüksek demans ile yaşıyor bile olsanız.

0:07:25.553,0:07:28.092
Ofis penceremin manzarası böyle.

0:07:28.452,0:07:32.207
Bir gün, bir köşeden[br]yürüyerek gelen bir hanım gördüm,

0:07:32.461,0:07:36.160
diğer köşeden yürüyen[br]başka bir hanımla karşılaştılar.

0:07:36.364,0:07:38.643
İki hanımı da çok iyi tanıyorum.

0:07:39.147,0:07:41.965
Genelde onları [br]etrafta dolaşırlarken görüyorum.

0:07:42.629,0:07:46.231
Bazen de onlarla sohbet ediyorum

0:07:46.861,0:07:50.499
ancak onların sohbetlerini

0:07:50.793,0:07:52.406
anlamak oldukça zor.

0:07:52.446,0:07:56.992
Onların birbirleriyle buluşup, konuşup

0:07:57.453,0:07:59.742
el kol hareketleri yaptıklarını görüyorum.

0:07:59.806,0:08:01.761
Beraber eğleniyorlar.

0:08:01.761,0:08:04.784
Sonra da vedalaşıp [br]kendi yollarına gidiyorlar.

0:08:05.404,0:08:08.422
İstediğimiz şey bu,[br]diğer insanlarla buluşmak,

0:08:08.422,0:08:10.416
toplumun bir parçası olmak.

0:08:11.176,0:08:13.583
Bunun gerçekleştiğini gördüm.

0:08:14.373,0:08:16.502
Hogeweyk, ileri derece demanslı hastaların

0:08:16.636,0:08:19.233
yaşayabildikleri bir yer hâline geldi,

0:08:20.093,0:08:22.159
özgürlükçü ve güvenli

0:08:22.159,0:08:26.015
çünkü burada çalışan [br]profesyoneller ve gönüllüler

0:08:26.117,0:08:28.681
demansla nasıl[br]mücadele edeceklerini biliyorlar.

0:08:28.971,0:08:32.393
Profesyoneller burada yaşayanların[br]yaşamlarına uyumlu olacak

0:08:32.403,0:08:37.256
en doğal şekilde[br]işlerini profesyonelce yapıyorlar.

0:08:38.616,0:08:43.512
Bu demek oluyor ki; [br]yönetim, işlerini yapabilmeleri için

0:08:43.542,0:08:45.762
gerekli olan her şeyi sağlamak zorunda.

0:08:47.112,0:08:50.326
Cesaretli bir yönetime ihtiyaç var.

0:08:50.396,0:08:54.224
Çünkü, işlerimizi alışılmış [br]bakımevi konseptinin dışında

0:08:54.334,0:08:55.731
yapmaya çalışıyoruz.

0:08:59.179,0:09:01.372
İşe yaradığını da görüyoruz.

0:09:02.322,0:09:05.116
Bunun her yerde [br]yapılabileceğini düşünüyoruz

0:09:05.410,0:09:07.246
çünkü bu, zenginlere özgü değil.

0:09:07.966,0:09:11.903
Ülkemizdeki herhangi [br]bir geleneksel bakımeviyle

0:09:11.903,0:09:16.072
aynı bütçeye sahibiz.

0:09:16.446,0:09:19.805
Sadece devletin bize ayırdığı[br]bütçe ile çalışıyoruz.

0:09:20.206,0:09:28.596
(Alkışlar)

0:09:28.596,0:09:31.516
Çünkü farklı düşünmek zorundayız,

0:09:31.516,0:09:34.488
karşımızdaki insana baktığımızda

0:09:34.488,0:09:37.991
o anda neye ihtiyacı olduğunu görmeliyiz.

0:09:39.211,0:09:42.542
Bu gülümsemekle, farklı düşünmekle,

0:09:42.842,0:09:46.522
nasıl davranacağınızla ilgili[br]ve hiçbir masrafı yok.

0:09:48.002,0:09:51.093
Bir şey daha var:[br]Tercih etmekle ilgili.

0:09:52.133,0:09:55.720
Paranızı neye harcayacağınızın [br]tercihini yapmak. [br]

0:09:56.844,0:09:59.027
Her zaman söylerim,

0:09:59.477,0:10:04.133
"Kırmızı perdeler de [br]gri perdeler kadar pahalı."

0:10:04.160,0:10:05.690
(Gülüşmeler)

0:10:05.690,0:10:08.240
Bu her yerde mümkün.

0:10:09.460,0:10:10.943
Teşekkür ederim.

0:10:10.943,0:10:16.252
(Alkışlar)