WEBVTT

00:00:00.659 --> 00:00:02.204
To Hogeweyk,

00:00:02.984 --> 00:00:07.235
osiedle w małym mieście
niedaleko Amsterdamu w Holandii.

00:00:07.881 --> 00:00:11.350
Jest tam 27 domów,
każdy dla sześciu, siedmiu osób.

00:00:11.821 --> 00:00:16.341
Jest małe centrum handlowe z restauracją,
pubem, supermarketem, salą klubową.

00:00:16.900 --> 00:00:21.225
Są ulice, alejki, teatr.

00:00:22.434 --> 00:00:24.494
Tak naprawdę to dom opieki

00:00:25.093 --> 00:00:30.721
dla osób z zaawansowanym otępieniem,

00:00:30.721 --> 00:00:34.210
które potrzebują stałej opieki i wsparcia.

NOTE Paragraph

00:00:35.234 --> 00:00:38.491
Otępienie to straszna choroba,

00:00:38.491 --> 00:00:41.669
na którą wciąż nie ma lekarstwa.

00:00:42.211 --> 00:00:47.744
Staje się poważnym problemem
dla ludzi i polityków na całym świecie.

00:00:47.744 --> 00:00:50.705
Będzie to wielki problem dla świata.

00:00:51.228 --> 00:00:54.473
Domy opieki mają
listy oczekujących na miejsce.

00:00:55.093 --> 00:00:58.753
W większości trafiają tam kobiety
chorujące na otępienie.

00:00:59.855 --> 00:01:04.835
Kobiety są przyzwyczajone
do opiekowania się innymi,

00:01:04.839 --> 00:01:08.686
więc potrafią zaopiekować się
mężem cierpiącym na otępienie.

00:01:08.686 --> 00:01:13.044
Ale w drugą stronę
już tak dobrze to nie działa.

NOTE Paragraph

00:01:14.629 --> 00:01:18.652
Otępienie to choroba mózgu.

00:01:18.992 --> 00:01:21.098
Sprawia, że osoba traci orientację.

00:01:21.923 --> 00:01:24.704
Chorzy nie wiedzą, która jest godzina,

00:01:24.708 --> 00:01:27.106
co się dzieje, kim są ludzie wokół.

00:01:27.456 --> 00:01:33.616
Są zdezorientowani,
a to sprawia, że czują lęk,

00:01:34.446 --> 00:01:37.100
stają się przygnębieni, agresywni.

NOTE Paragraph

00:01:38.728 --> 00:01:41.129
To tradycyjny dom opieki.

00:01:41.133 --> 00:01:43.188
Pracowałam tam w 1992 roku.

00:01:43.641 --> 00:01:45.148
Byłam kierownikiem opieki.

00:01:45.687 --> 00:01:51.963
Często rozmawialiśmy o tym,
że chcielibyśmy czegoś innego

00:01:51.963 --> 00:01:56.897
dla naszych rodziców,
przyjaciół, nas samych.

00:01:57.815 --> 00:02:02.332
Pewnego dnia stwierdziliśmy,
że słowa nic nie zmienią.

00:02:02.332 --> 00:02:03.769
My odpowiadamy za to miejsce.

00:02:03.769 --> 00:02:06.289
Powinniśmy tak je zmienić,

00:02:06.289 --> 00:02:09.683
żebyśmy chcieli umieścić
tu swoich rodziców.

NOTE Paragraph

00:02:10.773 --> 00:02:17.131
Zauważyliśmy, że nasi podopieczni

00:02:17.482 --> 00:02:19.907
tracili orientację w otoczeniu,

00:02:19.911 --> 00:02:23.458
bo to, co widzieli, przypominało szpital.

00:02:23.482 --> 00:02:27.613
Byli tam lekarze, pielęgniarki,
sanitariusze w kitlach.

00:02:27.617 --> 00:02:29.284
Podopieczni mieszkali na oddziale.

00:02:30.073 --> 00:02:32.907
Nie rozumieli, dlaczego tak jest.

00:02:32.907 --> 00:02:36.236
Szukali miejsca, do którego mogliby uciec.

00:02:36.617 --> 00:02:41.554
Chcieli znaleźć drzwi prowadzące do domu.

00:02:42.022 --> 00:02:45.407
Nasze działania sprawiały,

00:02:45.667 --> 00:02:52.234
że ci zagubieni ludzie
czuli się jeszcze bardziej zagubieni.

00:02:52.234 --> 00:02:55.778
Potęgowaliśmy ich dezorientację,

00:02:56.180 --> 00:02:58.131
a nie tego potrzebowali.

NOTE Paragraph

00:02:59.084 --> 00:03:01.846
Ci ludzie chcieli żyć

00:03:01.870 --> 00:03:05.434
i potrzebowali naszej pomocy,
żeby poradzić sobie z otępieniem.

00:03:05.957 --> 00:03:09.739
Chcieli mieszkać w normalnym domu,

00:03:10.713 --> 00:03:11.943
a nie na oddziale.

00:03:12.482 --> 00:03:15.307
Chcieli mieć normalny dom,

00:03:15.331 --> 00:03:20.029
w którym czuliby zapach obiadu
gotowanego w kuchni,

00:03:20.966 --> 00:03:25.228
mogliby pójść do kuchni,
żeby wziąć coś do jedzenia lub picia.

00:03:25.581 --> 00:03:27.691
Tego potrzebowali

00:03:27.845 --> 00:03:30.284
i to powinniśmy dla nich zorganizować.

NOTE Paragraph

00:03:31.269 --> 00:03:35.984
Postanowiliśmy przeobrazić
dom opieki w dom,

00:03:35.984 --> 00:03:40.966
miejsce, w którym nie mieszkałyby
15-, 20- czy 30-osobowe grupy,

00:03:41.434 --> 00:03:45.648
ale małe grupy, po sześć
lub siedem osób, jak w rodzinie.

00:03:47.069 --> 00:03:48.942
To jak mieszkanie z przyjaciółmi.

00:03:50.709 --> 00:03:53.818
Postanowiliśmy łączyć ludzi w grupy

00:03:53.818 --> 00:03:56.586
na podstawie ich podejścia do życia,

00:03:56.590 --> 00:03:59.690
tak żeby mogli się zaprzyjaźnić,

00:03:59.694 --> 00:04:00.992
wspólnie mieszkając.

00:04:02.225 --> 00:04:06.805
Zapytaliśmy rodziny podopiecznych o to,

00:04:06.805 --> 00:04:10.002
co jest ważne dla ich ojca, matki,

00:04:10.106 --> 00:04:12.575
jakie prowadzą życie i czego pragną.

00:04:12.879 --> 00:04:17.144
Tak utworzyliśmy siedem grup
różniących się stylem życia.

NOTE Paragraph

00:04:17.709 --> 00:04:21.370
Jest na przykład grupa o stylu oficjalnym.

00:04:21.851 --> 00:04:26.527
Osoby z tej grupy kontaktują się
w bardziej oficjalny sposób,

00:04:26.527 --> 00:04:27.769
zachowują większy dystans.

00:04:27.863 --> 00:04:30.109
Później zaczynają dzień

00:04:30.113 --> 00:04:31.735
i później go też kończą.

00:04:31.879 --> 00:04:34.915
Częściej słuchają muzyki poważnej

00:04:34.929 --> 00:04:36.632
niż inne grupy.

00:04:36.656 --> 00:04:40.410
Ich menu zawiera
raczej dania kuchni francuskiej

00:04:40.410 --> 00:04:41.943
niż tradycyjnej holenderskiej.

NOTE Paragraph

00:04:41.967 --> 00:04:43.559
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:43.583 --> 00:04:47.194
Inny jest styl rzemieślniczy.

00:04:47.208 --> 00:04:49.361
To bardzo tradycyjny styl życia.

00:04:49.365 --> 00:04:51.769
Osoby wcześnie wstają i wcześnie idą spać,

00:04:51.769 --> 00:04:55.975
bo całe życie ciężko pracowały,
najczęściej fizycznie,

00:04:55.975 --> 00:05:00.638
na przykład prowadziły małą firmę
rodzinną, małe gospodarstwo lub sklep

00:05:00.638 --> 00:05:04.767
albo, jak Pan B., były
zatrudnione w gospodarstwie.

00:05:05.466 --> 00:05:09.006
Pan B. opowiedział mi,
że codziennie rano szedł do pracy.

00:05:09.006 --> 00:05:11.164
Zabierał torbę z lunchem

00:05:12.014 --> 00:05:13.534
i jedno cygaro.

00:05:14.824 --> 00:05:18.887
Cygaro było jedynym luksusem,
na jaki mógł sobie pozwolić.

00:05:19.420 --> 00:05:22.553
Wypalał je po lunchu.

00:05:23.460 --> 00:05:26.188
I do końca życia w Hogeweyk

00:05:26.812 --> 00:05:30.814
codziennie po lunchu szedł do małej szopy,

00:05:31.072 --> 00:05:32.742
żeby wypalić cygaro.

NOTE Paragraph

00:05:35.201 --> 00:05:36.407
To moja matka.

00:05:36.411 --> 00:05:38.032
Jest w grupie kulturalnej.

00:05:38.046 --> 00:05:40.442
Mieszka w Hogeweyk od sześciu tygodni.

00:05:41.236 --> 00:05:46.226
Styl tej grupy wiąże się z podróżowaniem,
poznawaniem ludzi, innych kultur,

00:05:46.630 --> 00:05:49.351
zamiłowaniem do sztuki i muzyki.

00:05:50.072 --> 00:05:51.745
Wyodrębniliśmy więcej stylów życia.

00:05:52.818 --> 00:05:56.431
O tym rozmawialiśmy i tego dokonaliśmy.

NOTE Paragraph

00:05:57.766 --> 00:06:04.087
Nie chodzi tylko o to, żeby mieszkać
w domu z grupą osób, które podobnie myślą,

00:06:04.087 --> 00:06:06.019
mieć swoje życie, swój dom.

00:06:06.444 --> 00:06:07.823
W życiu chodzi o coś jeszcze.

00:06:07.823 --> 00:06:11.091
Każdy chce życia pełnego
przyjemności i sensu.

00:06:11.678 --> 00:06:13.129
Jesteśmy istotami społecznymi,

00:06:13.133 --> 00:06:15.402
potrzebujemy życia społecznego.

00:06:15.817 --> 00:06:17.617
I właśnie to stworzyliśmy.

00:06:18.817 --> 00:06:21.993
Chcemy wychodzić z domu i robić zakupy,

00:06:22.317 --> 00:06:23.784
spotykać się z ludźmi,

00:06:24.698 --> 00:06:28.438
chodzić do pubu, pić piwo z przyjaciółmi.

00:06:28.462 --> 00:06:33.454
Na przykład pan W. lubi
codziennie wychodzić z domu

00:06:33.468 --> 00:06:36.084
i spotykać się z miłymi paniami.

NOTE Paragraph

00:06:36.108 --> 00:06:38.096
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:06:38.465 --> 00:06:40.100
Jest wobec nich bardzo szarmancki,

00:06:40.100 --> 00:06:42.545
liczy na ich uśmiech 
i jest nim obdarowywany.

00:06:42.863 --> 00:06:45.196
Tańczy z nimi w pubie.

00:06:46.014 --> 00:06:47.530
Codziennie jest zabawa.

NOTE Paragraph

00:06:47.554 --> 00:06:50.448
Inni wolą pójść do restauracji,

00:06:50.792 --> 00:06:52.466
napić się z przyjaciółmi wina

00:06:52.490 --> 00:06:56.156
albo zjeść z nimi obiad lub kolację
i cieszyć się życiem.

00:06:56.180 --> 00:06:58.746
Moja mama spaceruje po parku,

00:06:58.990 --> 00:07:00.673
siada na ławce w słońcu

00:07:00.687 --> 00:07:03.823
w nadziei, że usiądzie
koło niej przechodzień,

00:07:03.847 --> 00:07:06.110
z którym porozmawia o życiu

00:07:06.434 --> 00:07:09.669
albo o kaczkach w stawie.

NOTE Paragraph

00:07:10.355 --> 00:07:12.616
Życie społeczne jest ważne.

00:07:12.998 --> 00:07:17.574
Oznacza, że jesteśmy częścią
społeczeństwa, że należymy do grupy.

00:07:17.974 --> 00:07:20.041
Tego potrzebujemy jako ludzie.

00:07:21.013 --> 00:07:24.561
Nawet jeśli mamy zaawansowane otępienie.

NOTE Paragraph

00:07:25.482 --> 00:07:28.347
To widok z mojego okna w pracy.

00:07:28.371 --> 00:07:32.204
Pewnego dnia zobaczyłam
kobietę idącą z jednej strony

00:07:32.564 --> 00:07:34.404
i inną kobietę idącą z drugiej strony.

00:07:34.404 --> 00:07:36.263
Spotkały się na rogu.

00:07:36.263 --> 00:07:38.595
Bardzo dobrze znałam obydwie panie.

00:07:38.929 --> 00:07:42.281
Często widziałam, jak spacerują.

00:07:42.618 --> 00:07:46.123
Czasem próbowałam z nimi porozmawiać,

00:07:47.023 --> 00:07:52.356
ale trudno było mi zrozumieć, co mówiły.

00:07:53.839 --> 00:07:58.962
Zobaczyłam jednak, jak się spotykają,
jak rozmawiają, jak gestykulują.

00:07:59.432 --> 00:08:01.066
Świetnie się razem bawiły.

00:08:01.546 --> 00:08:04.559
Potem się pożegnały
i każda poszła w swoją stronę.

00:08:05.331 --> 00:08:07.109
Tego chcemy od życia.

00:08:07.113 --> 00:08:10.640
Chcemy spotykać się z ludźmi
i być częścią społeczeństwa.

00:08:11.093 --> 00:08:13.007
I tak się stało.

NOTE Paragraph

00:08:14.148 --> 00:08:16.149
Hogeweyk stało się miejscem,

00:08:16.149 --> 00:08:19.061
w którym osoby z zaawansowanym
otępieniem mogą mieszkać,

00:08:19.885 --> 00:08:21.861
mogą czuć się wolne i bezpieczne,

00:08:21.861 --> 00:08:26.313
bo pracujący tam specjaliści
i wolontariusze

00:08:26.313 --> 00:08:28.575
wiedzą, jak opiekować się
osobami z otępieniem.

00:08:29.093 --> 00:08:32.446
Specjaliści wiedzą,
jak wykonywać swoją pracę,

00:08:32.450 --> 00:08:37.372
żeby w naturalny sposób
wpisywała się w życie mieszkańców.

00:08:38.826 --> 00:08:44.696
To znaczy, że kierujący osiedlem muszą
zapewnić im wszystko, czego potrzebują,

00:08:44.696 --> 00:08:46.274
żeby mogli wykonywać swoją pracę.

00:08:46.866 --> 00:08:50.530
Potrzebni są zatem kierownicy,
którzy mają odwagę to zrobić,

00:08:50.824 --> 00:08:53.911
działać inaczej niż zawsze działaliśmy


00:08:53.921 --> 00:08:55.730
w tradycyjnym domu opieki.

NOTE Paragraph

00:08:58.989 --> 00:09:00.773
Widzimy, że to działa.

00:09:02.006 --> 00:09:04.892
Podobne domy opieki
można stworzyć wszędzie,

00:09:05.186 --> 00:09:07.396
nie są tylko dla bogatych.

00:09:07.863 --> 00:09:11.882
Mamy taki sam budżet

00:09:12.236 --> 00:09:16.005
jak typowy dom opieki w naszym kraju.

00:09:16.339 --> 00:09:19.116
Opieramy się wyłącznie
na funduszach państwowych.

NOTE Paragraph

00:09:19.920 --> 00:09:23.072
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:09:28.226 --> 00:09:31.228
Chodzi o to, żeby myśleć inaczej,

00:09:31.822 --> 00:09:34.252
spojrzeć na osobę przed nami

00:09:34.566 --> 00:09:38.027
i dostrzec, czego ona teraz potrzebuje.

00:09:39.352 --> 00:09:42.602
Chodzi też o uśmiech, inne myślenie,

00:09:42.616 --> 00:09:46.593
zachowanie, a to nic nie kosztuje.

00:09:47.823 --> 00:09:51.060
Jeszcze jedno: liczą się decyzje.

00:09:51.903 --> 00:09:55.636
Decydujemy, na co wydamy pieniądze.

00:09:56.855 --> 00:09:58.131
Zawsze powtarzam,

00:09:59.323 --> 00:10:03.729
że czerwone zasłony
kosztują tyle samo co szare.

NOTE Paragraph

00:10:04.023 --> 00:10:05.390
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:10:05.544 --> 00:10:07.807
To jest możliwe, wszędzie.

NOTE Paragraph

00:10:09.263 --> 00:10:10.422
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:10:10.446 --> 00:10:13.077
(Brawa)