1
00:00:00,659 --> 00:00:02,610
Dit is de Hogeweyk.

2
00:00:02,984 --> 00:00:07,501
Het is een buurt in een klein dorp
vlakbij Amsterdam, Nederland.

3
00:00:07,811 --> 00:00:11,291
Er staan 27 huizen, elk voor 6 à 7 mensen.

4
00:00:11,772 --> 00:00:16,411
Er is een winkelcentrum met een
restaurant, café, supermarkt en clubzaal.

5
00:00:16,711 --> 00:00:21,261
Er zijn straten, steegjes, een theater ...

6
00:00:22,429 --> 00:00:24,514
Het is eigenlijk een zorgcentrum.

7
00:00:24,933 --> 00:00:30,523
Een zorgcentrum voor mensen
met gevorderde dementie

8
00:00:30,523 --> 00:00:34,686
en die 24/7 zorg
en ondersteuning nodig hebben.

9
00:00:35,134 --> 00:00:38,503
Dementie is een verschrikkelijke ziekte

10
00:00:38,503 --> 00:00:41,636
en we hebben er nog steeds
geen geneesmiddel voor.

11
00:00:42,080 --> 00:00:45,718
Het is een groot probleem
aan het worden in de wereld:

12
00:00:45,718 --> 00:00:48,491
voor de mensen, voor de politici,
voor de wereld --

13
00:00:48,491 --> 00:00:50,719
het is een groot probleem aan het worden.

14
00:00:51,053 --> 00:00:54,594
Er zijn wachtlijsten voor de zorgcentra.

15
00:00:55,037 --> 00:00:58,932
De meeste mensen met dementie 
in zorgcentra zijn vrouwen.

16
00:00:59,682 --> 00:01:04,572
Dat komt deels omdat vrouwen gewend zijn
om voor mensen te zorgen,

17
00:01:04,584 --> 00:01:08,668
dus zij kunnen voor hun partner
met dementie zorgen,

18
00:01:08,668 --> 00:01:12,881
maar andersom is dat
niet zo makkelijk voor de heren.

19
00:01:14,541 --> 00:01:18,949
Dementie is een ziekte
die het brein beïnvloedt.

20
00:01:18,949 --> 00:01:21,292
Het brein raakt in de war.

21
00:01:21,795 --> 00:01:24,667
Mensen weten niet meer
hoe laat het is,

22
00:01:24,667 --> 00:01:25,908
wat er gebeurt,

23
00:01:25,908 --> 00:01:27,308
of wie mensen zijn.

24
00:01:27,308 --> 00:01:28,866
Ze zijn erg in de war.

25
00:01:28,866 --> 00:01:32,898
En vanwege die verwarring
worden ze ...

26
00:01:32,908 --> 00:01:34,518
angstig,

27
00:01:34,518 --> 00:01:36,008
depressief

28
00:01:36,008 --> 00:01:36,958
en agressief.

29
00:01:38,648 --> 00:01:41,107
Dit is een traditioneel zorgcentrum.

30
00:01:41,107 --> 00:01:43,218
Ik werkte daar in 1992.

31
00:01:43,562 --> 00:01:45,187
Ik was een zorgmanager.

32
00:01:45,610 --> 00:01:48,647
En we spraken vaak over het feit

33
00:01:48,647 --> 00:01:50,522
dat wat we daar deden,

34
00:01:50,522 --> 00:01:53,661
niet was wat we wilden voor onze ouders,

35
00:01:53,681 --> 00:01:57,411
voor onze vrienden of voor onszelf.

36
00:01:57,721 --> 00:01:59,649
En op een dag zeiden we:

37
00:01:59,649 --> 00:02:02,294
"Als we dit blijven zeggen,
verandert er niks;

38
00:02:02,294 --> 00:02:03,738
wij hebben hier de leiding

39
00:02:03,738 --> 00:02:06,261
en wij moeten hier wat aan doen,

40
00:02:06,261 --> 00:02:09,897
zodat we onze ouders hier
wel zouden willen laten wonen."

41
00:02:10,738 --> 00:02:13,532
We praatten erover
en wat we elke dag zagen,

42
00:02:13,552 --> 00:02:16,950
was dat de mensen
die in ons zorgcentrum woonden

43
00:02:16,950 --> 00:02:19,673
in de war raakten door hun omgeving,

44
00:02:19,691 --> 00:02:23,436
omdat wat ze zagen
een ziekenhuisomgeving was,

45
00:02:23,440 --> 00:02:27,397
met artsen en verpleegkundigen
en paramedici in uniform --

46
00:02:27,397 --> 00:02:29,148
ze woonden op een verpleegafdeling.

47
00:02:29,946 --> 00:02:32,733
En ze begrepen niet
waarom ze daar woonden.

48
00:02:32,798 --> 00:02:36,022
En ze zochten naar de uitgang.

49
00:02:36,526 --> 00:02:41,545
Ze zochten en hoopten de deur te vinden
die naar huis zou leiden.

50
00:02:42,004 --> 00:02:45,481
We zeiden: "Wat we doen
in deze situatie,

51
00:02:45,481 --> 00:02:49,846
is deze mensen die al verward zijn,

52
00:02:50,600 --> 00:02:52,329
nog meer verwarring geven."

53
00:02:52,343 --> 00:02:55,509
We deden de verwarring toenemen!

54
00:02:56,083 --> 00:02:58,627
En dat was niet
wat deze mensen nodig hadden.

55
00:02:59,009 --> 00:03:01,460
Deze mensen wilden een leven hebben

56
00:03:01,753 --> 00:03:05,495
en de hulp -- onze hulp --
om met hun dementie om te gaan.

57
00:03:05,829 --> 00:03:10,013
Deze mensen wilden
in een normaal huis wonen,

58
00:03:10,636 --> 00:03:12,248
niet op een verpleegafdeling.

59
00:03:12,342 --> 00:03:15,192
Ze wilden een normaal huishouden hebben,

60
00:03:15,211 --> 00:03:20,016
waar ze hun avondeten zouden ruiken
op het fornuis in de keuken.

61
00:03:20,646 --> 00:03:25,338
Ze wilden vrij zijn om in de keuken
iets te eten of te drinken te nemen.

62
00:03:25,415 --> 00:03:27,627
Dat is wat deze mensen nodig hadden.

63
00:03:27,649 --> 00:03:30,378
En dat is dus wat we hen moeten geven.

64
00:03:31,132 --> 00:03:35,858
En we zagen in dat we het moesten
organiseren zoals thuis,

65
00:03:35,858 --> 00:03:41,039
zodat ze niet met 15 of meer samenwonen,
zoals op een verpleegafdeling.

66
00:03:41,289 --> 00:03:45,695
Nee, een kleine groep mensen,
6 of 7, zoals een familie.

67
00:03:46,790 --> 00:03:49,238
Zoals samenwonen met vrienden.

68
00:03:50,642 --> 00:03:53,671
En we moeten een manier vinden
om mensen te selecteren

69
00:03:53,672 --> 00:03:56,459
op basis van hun ideeën over het leven

70
00:03:56,463 --> 00:03:59,573
zodat ze een goede kans hebben
om vriendschappen te sluiten

71
00:03:59,573 --> 00:04:01,414
als ze gaan samenwonen.

72
00:04:02,161 --> 00:04:06,852
En we ondervroegen de families
van alle bewoners:

73
00:04:06,852 --> 00:04:09,765
"Wat is belangrijk voor je vader
of voor je moeder?

74
00:04:09,765 --> 00:04:12,601
Hoe ziet hun leven eruit? Wat willen ze?"

75
00:04:12,601 --> 00:04:17,406
En we vonden zeven groepen,
en we noemden ze levensstijlgroepen.

76
00:04:17,406 --> 00:04:21,338
Zo vonden we bijvoorbeeld
de formele leefstijl.

77
00:04:21,857 --> 00:04:22,970
In deze leefstijl

78
00:04:22,970 --> 00:04:26,369
gaan mensen formeler met elkaar om,

79
00:04:26,369 --> 00:04:27,471
afstandelijker.

80
00:04:27,865 --> 00:04:30,066
Hun dagelijkse ritme
begint later op de dag

81
00:04:30,066 --> 00:04:31,417
en eindigt later op de dag.

82
00:04:31,821 --> 00:04:34,919
Er wordt meer klassieke muziek
beluisterd in deze leefstijlgroep

83
00:04:34,919 --> 00:04:36,462
dan in andere leefstijlgroepen.

84
00:04:36,462 --> 00:04:37,939
En hun menu,

85
00:04:38,570 --> 00:04:42,084
dat is meer de Franse keuken
dan de traditionele Nederlandse.

86
00:04:42,084 --> 00:04:43,624
(Gelach)

87
00:04:43,667 --> 00:04:47,036
Maar er is ook de ambachtelijke leefstijl.

88
00:04:47,042 --> 00:04:49,226
Dat is een hele traditionele leefstijl:

89
00:04:49,226 --> 00:04:51,649
zij staan vroeg op en gaan vroeg naar bed,

90
00:04:51,649 --> 00:04:55,748
hebben hun leven lang hard gewerkt,
voornamelijk handenarbeid.

91
00:04:55,748 --> 00:05:00,336
Vaak hadden ze een klein familiebedrijf,
een kleine boerderij, een winkel,

92
00:05:00,354 --> 00:05:04,882
of zoals dhr. B, hij was een landarbeider.

93
00:05:05,361 --> 00:05:08,833
En hij vertelde me dat hij elke ochtend
naar zijn werk ging

94
00:05:08,833 --> 00:05:11,174
met een papieren zak met zijn lunch

95
00:05:11,872 --> 00:05:13,397
en één sigaar.

96
00:05:14,795 --> 00:05:19,213
Die ene sigaar was de enige luxe
die hij zich kon veroorloven.

97
00:05:19,213 --> 00:05:22,592
En na de lunch rookte hij die ene sigaar.

98
00:05:23,297 --> 00:05:26,200
En tot de dag dat hij overleed
in de Hogeweyk,

99
00:05:26,656 --> 00:05:32,817
zat hij in een schuurtje, elke dag,
na de lunch, zijn sigaar te roken.

100
00:05:34,904 --> 00:05:36,135
Dit is mijn moeder.

101
00:05:36,135 --> 00:05:38,136
Zij is van de culturele leefstijl.

102
00:05:38,136 --> 00:05:40,294
Ze woont nu 6 weken
in de Hogeweyk.

103
00:05:41,392 --> 00:05:43,838
Die leefstijl gaat over reizen,

104
00:05:43,838 --> 00:05:45,978
nieuwe mensen leren kennen
en andere culturen,

105
00:05:46,318 --> 00:05:49,446
interesse in kunst en muziek.

106
00:05:49,968 --> 00:05:51,537
Er zijn meer leefstijlen.

107
00:05:52,737 --> 00:05:56,534
Maar dat bespraken we dus,
en daar werkten we rond.

108
00:05:57,547 --> 00:05:59,667
Maar dat is niet het hele leven:

109
00:05:59,681 --> 00:06:02,428
in een huis met een groep mensen,

110
00:06:02,428 --> 00:06:06,273
gelijkgestemde mensen, je eigen leven,
je eigen huishouden.

111
00:06:06,273 --> 00:06:07,439
Er is meer in het leven:

112
00:06:07,443 --> 00:06:11,491
iedereen wil plezier in het leven
en een betekenisvol leven.

113
00:06:11,491 --> 00:06:12,931
We zijn sociale dieren --

114
00:06:12,947 --> 00:06:15,765
we hebben een sociaal leven nodig.

115
00:06:15,765 --> 00:06:17,910
En dat is waar we mee zijn gestart.

116
00:06:18,672 --> 00:06:22,236
We willen ons huis uit, gaan shoppen

117
00:06:22,236 --> 00:06:23,899
en andere mensen ontmoeten.

118
00:06:24,608 --> 00:06:28,273
Of naar het café gaan,
een biertje drinken met vrienden.

119
00:06:28,273 --> 00:06:30,611
Of zoals dhr W.:

120
00:06:30,611 --> 00:06:33,191
hij vindt het leuk om elke dag
naar buiten te gaan,

121
00:06:33,191 --> 00:06:36,440
om te zien of er leuke vrouwen zijn.

122
00:06:36,440 --> 00:06:38,019
(Gelach)

123
00:06:38,023 --> 00:06:39,925
En hij is heel hoffelijk tegen ze

124
00:06:39,934 --> 00:06:42,713
en hij hoopt op een glimlach
en die krijgt hij.

125
00:06:42,727 --> 00:06:45,210
En hij danst met ze in het café.

126
00:06:45,210 --> 00:06:47,444
Het is elke dag feest.

127
00:06:47,444 --> 00:06:50,312
Er zijn mensen die liever naar
het restaurant gaan,

128
00:06:50,312 --> 00:06:52,289
een wijntje drinken met vrienden,

129
00:06:52,289 --> 00:06:55,702
of lunch of diner met vrienden
en het leven vieren.

130
00:06:55,702 --> 00:06:56,853
En mijn moeder?

131
00:06:56,866 --> 00:06:58,853
Zij wandelt graag in het park.

132
00:06:58,853 --> 00:07:00,603
En zit dan op een bankje in de zon,

133
00:07:00,603 --> 00:07:03,604
hopend dat een voorbijganger
naast haar komt zitten

134
00:07:03,604 --> 00:07:05,698
en een gesprek aangaat over het leven

135
00:07:06,308 --> 00:07:09,530
of over de eendjes in de vijver.

136
00:07:10,173 --> 00:07:12,765
Dat sociale leven is belangrijk.

137
00:07:12,765 --> 00:07:16,107
Het betekent dat je deel uitmaakt
van de maatschappij.

138
00:07:16,107 --> 00:07:17,727
Dat je erbij hoort.

139
00:07:17,727 --> 00:07:19,832
En dat is wat wij mensen nodig hebben.

140
00:07:20,873 --> 00:07:24,770
Zelfs als je gevorderde dementie hebt.

141
00:07:25,382 --> 00:07:28,341
Dit is wat ik zie vanuit mijn kantoorraam.

142
00:07:28,341 --> 00:07:32,101
En op een dag zag ik een vrouw
van één kant komen

143
00:07:32,101 --> 00:07:36,201
en een andere vrouw van de andere kant,
en ze ontmoetten elkaar op de hoek.

144
00:07:36,201 --> 00:07:38,571
En ik kende beide vrouwen goed.

145
00:07:38,686 --> 00:07:42,328
Ik zag ze vaak buiten rondwandelen.

146
00:07:42,328 --> 00:07:46,150
En nu en dan probeerde ik
om een gesprek met ze te hebben,

147
00:07:47,007 --> 00:07:49,818
maar hun gesprek was ...

148
00:07:50,068 --> 00:07:52,621
best moeilijk te begrijpen.

149
00:07:52,621 --> 00:07:57,288
Maar ik zag ze elkaar ontmoeten,
en ik zag ze praten,

150
00:07:57,288 --> 00:07:59,186
en ik zag ze gebaren maken.

151
00:07:59,186 --> 00:08:01,066
En ze hadden plezier samen.

152
00:08:01,309 --> 00:08:04,586
En toen zeiden ze gedag,
en vervolgden hun eigen weg.

153
00:08:05,273 --> 00:08:08,291
En dat is wat je wilt in het leven,
andere mensen ontmoeten

154
00:08:08,356 --> 00:08:10,711
en onderdeel van de maatschappij zijn.

155
00:08:10,952 --> 00:08:12,866
En dat is wat ik zag gebeuren.

156
00:08:13,940 --> 00:08:16,099
De Hogeweyk is een plaats geworden

157
00:08:16,099 --> 00:08:19,362
waar mensen met vergevorderde
dementie kunnen leven,

158
00:08:19,682 --> 00:08:21,775
vrijheid hebben en veilig zijn,

159
00:08:21,775 --> 00:08:26,163
omdat de professionals
en vrijwilligers die er werken

160
00:08:26,163 --> 00:08:28,500
weten hoe ze met dementie moeten omgaan.

161
00:08:29,034 --> 00:08:32,396
En de professionals weten
hoe ze hun werk moeten doen

162
00:08:32,396 --> 00:08:37,565
op een manier die op natuurlijke wijze
in het leven van onze bewoners past.

163
00:08:38,305 --> 00:08:41,484
En dat betekent dat het management

164
00:08:41,484 --> 00:08:44,565
alles moet bieden
wat die mensen nodig hebben

165
00:08:44,565 --> 00:08:45,955
om hun werk te doen.

166
00:08:46,744 --> 00:08:50,393
Er is een management nodig
dat dit durft te doen.

167
00:08:50,636 --> 00:08:55,827
Om dingen anders te doen dan we deden
in een traditioneel verpleeghuis.

168
00:08:58,664 --> 00:09:00,797
We zien dat het werkt.

169
00:09:01,654 --> 00:09:05,091
We denken dat dit overal mogelijk is,

170
00:09:05,091 --> 00:09:07,531
want dit is niet voor de rijken.

171
00:09:07,700 --> 00:09:11,815
We hebben dit gedaan met hetzelfde budget

172
00:09:11,874 --> 00:09:16,260
als elk ander zorgcentrum in ons land.

173
00:09:16,260 --> 00:09:19,266
We werken alleen met overheidsbudget.

174
00:09:19,551 --> 00:09:22,545
(Applaus)

175
00:09:28,154 --> 00:09:31,181
Je moet een beetje omdenken

176
00:09:31,633 --> 00:09:34,131
en kijken naar de mens die voor je staat

177
00:09:34,131 --> 00:09:38,089
en naar wat die persoon
op dat moment nodig heeft.

178
00:09:38,985 --> 00:09:42,666
En het gaat over een glimlach,
het gaat over anders denken,

179
00:09:42,671 --> 00:09:46,661
het gaat over hoe je handelt --
en dat kost niks.

180
00:09:47,636 --> 00:09:51,143
En er is nog iets:
het gaat over keuzes maken.

181
00:09:51,854 --> 00:09:55,650
Het gaat over kiezen
waaraan je je geld besteedt.

182
00:09:56,632 --> 00:09:57,794
Ik zeg altijd:

183
00:09:59,205 --> 00:10:03,717
"Rode gordijnen zijn
net zo duur als grijze."

184
00:10:03,837 --> 00:10:05,445
(Gelach)

185
00:10:05,452 --> 00:10:07,908
Het is mogelijk, overal.

186
00:10:09,177 --> 00:10:10,596
Bedankt.

187
00:10:10,612 --> 00:10:13,611
(Applaus)