WEBVTT

00:00:00.659 --> 00:00:02.610
Dit is de Hogeweyk.

00:00:02.984 --> 00:00:07.501
Het is een buurt in een klein dorp
vlakbij Amsterdam, Nederland.

00:00:07.811 --> 00:00:11.291
Er staan 27 huizen, elk voor 6 à 7 mensen.

00:00:11.772 --> 00:00:16.411
Er is een winkelcentrum met een
restaurant, café, supermarkt en clubzaal.

00:00:16.711 --> 00:00:21.261
Er zijn straten, steegjes, een theater ...

00:00:22.429 --> 00:00:24.514
Het is eigenlijk een zorgcentrum.

00:00:24.933 --> 00:00:30.523
Een zorgcentrum voor mensen
met gevorderde dementie

00:00:30.523 --> 00:00:34.686
en die 24/7 zorg
en ondersteuning nodig hebben.

00:00:35.134 --> 00:00:38.503
Dementie is een verschrikkelijke ziekte

NOTE Paragraph

00:00:38.503 --> 00:00:41.636
en we hebben er nog steeds
geen geneesmiddel voor.

00:00:42.080 --> 00:00:45.718
Het is een groot probleem
aan het worden in de wereld:

00:00:45.718 --> 00:00:48.491
voor de mensen, voor de politici,
voor de wereld --

00:00:48.491 --> 00:00:50.719
het is een groot probleem aan het worden.

00:00:51.053 --> 00:00:54.594
Er zijn wachtlijsten voor de zorgcentra.

00:00:55.037 --> 00:00:58.932
De meeste mensen met dementie 
in zorgcentra zijn vrouwen.

00:00:59.682 --> 00:01:04.572
Dat komt deels omdat vrouwen gewend zijn
om voor mensen te zorgen,

00:01:04.584 --> 00:01:08.668
dus zij kunnen voor hun partner
met dementie zorgen,

00:01:08.668 --> 00:01:12.881
maar andersom is dat
niet zo makkelijk voor de heren.

00:01:14.541 --> 00:01:18.949
Dementie is een ziekte
die het brein beïnvloedt.

NOTE Paragraph

00:01:18.949 --> 00:01:21.292
Het brein raakt in de war.

00:01:21.795 --> 00:01:24.667
Mensen weten niet meer
hoe laat het is,

00:01:24.667 --> 00:01:25.908
wat er gebeurt,

00:01:25.908 --> 00:01:27.308
of wie mensen zijn.

00:01:27.308 --> 00:01:28.866
Ze zijn erg in de war.

00:01:28.866 --> 00:01:32.898
En vanwege die verwarring
worden ze ...

00:01:32.908 --> 00:01:34.518
angstig,

00:01:34.518 --> 00:01:36.008
depressief

00:01:36.008 --> 00:01:36.958
en agressief.

00:01:38.648 --> 00:01:41.107
Dit is een traditioneel zorgcentrum.

NOTE Paragraph

00:01:41.107 --> 00:01:43.218
Ik werkte daar in 1992.

00:01:43.562 --> 00:01:45.187
Ik was een zorgmanager.

00:01:45.610 --> 00:01:48.647
En we spraken vaak over het feit

00:01:48.647 --> 00:01:50.522
dat wat we daar deden,

00:01:50.522 --> 00:01:53.661
niet was wat we wilden voor onze ouders,

00:01:53.681 --> 00:01:57.411
voor onze vrienden of voor onszelf.

00:01:57.721 --> 00:01:59.649
En op een dag zeiden we:

00:01:59.649 --> 00:02:02.294
"Als we dit blijven zeggen,
verandert er niks;

00:02:02.294 --> 00:02:03.738
wij hebben hier de leiding

00:02:03.738 --> 00:02:06.261
en wij moeten hier wat aan doen,

00:02:06.261 --> 00:02:09.897
zodat we onze ouders hier
wel zouden willen laten wonen."

00:02:10.738 --> 00:02:13.532
We praatten erover
en wat we elke dag zagen,

NOTE Paragraph

00:02:13.552 --> 00:02:16.950
was dat de mensen
die in ons zorgcentrum woonden

00:02:16.950 --> 00:02:19.673
in de war raakten door hun omgeving,

00:02:19.691 --> 00:02:23.436
omdat wat ze zagen
een ziekenhuisomgeving was,

00:02:23.440 --> 00:02:27.397
met artsen en verpleegkundigen
en paramedici in uniform --

00:02:27.397 --> 00:02:29.148
ze woonden op een verpleegafdeling.

00:02:29.946 --> 00:02:32.733
En ze begrepen niet
waarom ze daar woonden.

00:02:32.798 --> 00:02:36.022
En ze zochten naar de uitgang.

00:02:36.526 --> 00:02:41.545
Ze zochten en hoopten de deur te vinden
die naar huis zou leiden.

00:02:42.004 --> 00:02:45.481
We zeiden: "Wat we doen
in deze situatie,

00:02:45.481 --> 00:02:49.846
is deze mensen die al verward zijn,

00:02:50.600 --> 00:02:52.329
nog meer verwarring geven."

00:02:52.343 --> 00:02:55.509
We deden de verwarring toenemen!

00:02:56.083 --> 00:02:58.627
En dat was niet
wat deze mensen nodig hadden.

00:02:59.009 --> 00:03:01.460
Deze mensen wilden een leven hebben

NOTE Paragraph

00:03:01.753 --> 00:03:05.495
en de hulp -- onze hulp --
om met hun dementie om te gaan.

00:03:05.829 --> 00:03:10.013
Deze mensen wilden
in een normaal huis wonen,

00:03:10.636 --> 00:03:12.248
niet op een verpleegafdeling.

00:03:12.342 --> 00:03:15.192
Ze wilden een normaal huishouden hebben,

00:03:15.211 --> 00:03:20.016
waar ze hun avondeten zouden ruiken
op het fornuis in de keuken.

00:03:20.646 --> 00:03:25.338
Ze wilden vrij zijn om in de keuken
iets te eten of te drinken te nemen.

00:03:25.415 --> 00:03:27.627
Dat is wat deze mensen nodig hadden.

00:03:27.649 --> 00:03:30.378
En dat is dus wat we hen moeten geven.

00:03:31.132 --> 00:03:35.858
En we zagen in dat we het moesten
organiseren zoals thuis,

NOTE Paragraph

00:03:35.858 --> 00:03:41.039
zodat ze niet met 15 of meer samenwonen,
zoals op een verpleegafdeling.

00:03:41.289 --> 00:03:45.695
Nee, een kleine groep mensen,
6 of 7, zoals een familie.

00:03:46.790 --> 00:03:49.238
Zoals samenwonen met vrienden.

00:03:50.642 --> 00:03:53.671
En we moeten een manier vinden
om mensen te selecteren

00:03:53.672 --> 00:03:56.459
op basis van hun ideeën over het leven

00:03:56.463 --> 00:03:59.573
zodat ze een goede kans hebben
om vriendschappen te sluiten

00:03:59.573 --> 00:04:01.414
als ze gaan samenwonen.

00:04:02.161 --> 00:04:06.852
En we ondervroegen de families
van alle bewoners:

00:04:06.852 --> 00:04:09.765
"Wat is belangrijk voor je vader
of voor je moeder?

00:04:09.765 --> 00:04:12.601
Hoe ziet hun leven eruit? Wat willen ze?"

00:04:12.601 --> 00:04:17.406
En we vonden zeven groepen,
en we noemden ze levensstijlgroepen.

00:04:17.406 --> 00:04:21.338
Zo vonden we bijvoorbeeld
de formele leefstijl.

NOTE Paragraph

00:04:21.857 --> 00:04:22.970
In deze leefstijl

00:04:22.970 --> 00:04:26.369
gaan mensen formeler met elkaar om,

00:04:26.369 --> 00:04:27.471
afstandelijker.

00:04:27.865 --> 00:04:30.066
Hun dagelijkse ritme
begint later op de dag

00:04:30.066 --> 00:04:31.417
en eindigt later op de dag.

00:04:31.821 --> 00:04:34.919
Er wordt meer klassieke muziek
beluisterd in deze leefstijlgroep

00:04:34.919 --> 00:04:36.462
dan in andere leefstijlgroepen.

00:04:36.462 --> 00:04:37.939
En hun menu,

00:04:38.570 --> 00:04:42.084
dat is meer de Franse keuken
dan de traditionele Nederlandse.

00:04:42.084 --> 00:04:43.624
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:04:43.667 --> 00:04:47.036
Maar er is ook de ambachtelijke leefstijl.

NOTE Paragraph

00:04:47.042 --> 00:04:49.226
Dat is een hele traditionele leefstijl:

00:04:49.226 --> 00:04:51.649
zij staan vroeg op en gaan vroeg naar bed,

00:04:51.649 --> 00:04:55.748
hebben hun leven lang hard gewerkt,
voornamelijk handenarbeid.

00:04:55.748 --> 00:05:00.336
Vaak hadden ze een klein familiebedrijf,
een kleine boerderij, een winkel,

00:05:00.354 --> 00:05:04.882
of zoals dhr. B, hij was een landarbeider.

00:05:05.361 --> 00:05:08.833
En hij vertelde me dat hij elke ochtend
naar zijn werk ging

00:05:08.833 --> 00:05:11.174
met een papieren zak met zijn lunch

00:05:11.872 --> 00:05:13.397
en één sigaar.

00:05:14.795 --> 00:05:19.213
Die ene sigaar was de enige luxe
die hij zich kon veroorloven.

00:05:19.213 --> 00:05:22.592
En na de lunch rookte hij die ene sigaar.

00:05:23.297 --> 00:05:26.200
En tot de dag dat hij overleed
in de Hogeweyk,

00:05:26.656 --> 00:05:32.817
zat hij in een schuurtje, elke dag,
na de lunch, zijn sigaar te roken.

00:05:34.904 --> 00:05:36.135
Dit is mijn moeder.

NOTE Paragraph

00:05:36.135 --> 00:05:38.136
Zij is van de culturele leefstijl.

00:05:38.136 --> 00:05:40.294
Ze woont nu 6 weken
in de Hogeweyk.

00:05:41.392 --> 00:05:43.838
Die leefstijl gaat over reizen,

00:05:43.838 --> 00:05:45.978
nieuwe mensen leren kennen
en andere culturen,

00:05:46.318 --> 00:05:49.446
interesse in kunst en muziek.

00:05:49.968 --> 00:05:51.537
Er zijn meer leefstijlen.

00:05:52.737 --> 00:05:56.534
Maar dat bespraken we dus,
en daar werkten we rond.

00:05:57.547 --> 00:05:59.667
Maar dat is niet het hele leven:

00:05:59.681 --> 00:06:02.428
in een huis met een groep mensen,

NOTE Paragraph

00:06:02.428 --> 00:06:06.273
gelijkgestemde mensen, je eigen leven,
je eigen huishouden.

00:06:06.273 --> 00:06:07.439
Er is meer in het leven:

00:06:07.443 --> 00:06:11.491
iedereen wil plezier in het leven
en een betekenisvol leven.

00:06:11.491 --> 00:06:12.931
We zijn sociale dieren --

00:06:12.947 --> 00:06:15.765
we hebben een sociaal leven nodig.

00:06:15.765 --> 00:06:17.910
En dat is waar we mee zijn gestart.

00:06:18.672 --> 00:06:22.236
We willen ons huis uit, gaan shoppen

00:06:22.236 --> 00:06:23.899
en andere mensen ontmoeten.

00:06:24.608 --> 00:06:28.273
Of naar het café gaan,
een biertje drinken met vrienden.

00:06:28.273 --> 00:06:30.611
Of zoals dhr W.:

00:06:30.611 --> 00:06:33.191
hij vindt het leuk om elke dag
naar buiten te gaan,

00:06:33.191 --> 00:06:36.440
om te zien of er leuke vrouwen zijn.

00:06:36.440 --> 00:06:38.019
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:06:38.023 --> 00:06:39.925
En hij is heel hoffelijk tegen ze

NOTE Paragraph

00:06:39.934 --> 00:06:42.713
en hij hoopt op een glimlach
en die krijgt hij.

00:06:42.727 --> 00:06:45.210
En hij danst met ze in het café.

00:06:45.210 --> 00:06:47.444
Het is elke dag feest.

00:06:47.444 --> 00:06:50.312
Er zijn mensen die liever naar
het restaurant gaan,

NOTE Paragraph

00:06:50.312 --> 00:06:52.289
een wijntje drinken met vrienden,

00:06:52.289 --> 00:06:55.702
of lunch of diner met vrienden
en het leven vieren.

00:06:55.702 --> 00:06:56.853
En mijn moeder?

00:06:56.866 --> 00:06:58.853
Zij wandelt graag in het park.

00:06:58.853 --> 00:07:00.603
En zit dan op een bankje in de zon,

00:07:00.603 --> 00:07:03.604
hopend dat een voorbijganger
naast haar komt zitten

00:07:03.604 --> 00:07:05.698
en een gesprek aangaat over het leven

00:07:06.308 --> 00:07:09.530
of over de eendjes in de vijver.

00:07:10.173 --> 00:07:12.765
Dat sociale leven is belangrijk.

NOTE Paragraph

00:07:12.765 --> 00:07:16.107
Het betekent dat je deel uitmaakt
van de maatschappij.

00:07:16.107 --> 00:07:17.727
Dat je erbij hoort.

00:07:17.727 --> 00:07:19.832
En dat is wat wij mensen nodig hebben.

00:07:20.873 --> 00:07:24.770
Zelfs als je gevorderde dementie hebt.

00:07:25.382 --> 00:07:28.341
Dit is wat ik zie vanuit mijn kantoorraam.

NOTE Paragraph

00:07:28.341 --> 00:07:32.101
En op een dag zag ik een vrouw
van één kant komen

00:07:32.101 --> 00:07:36.201
en een andere vrouw van de andere kant,
en ze ontmoetten elkaar op de hoek.

00:07:36.201 --> 00:07:38.571
En ik kende beide vrouwen goed.

00:07:38.686 --> 00:07:42.328
Ik zag ze vaak buiten rondwandelen.

00:07:42.328 --> 00:07:46.150
En nu en dan probeerde ik
om een gesprek met ze te hebben,

00:07:47.007 --> 00:07:49.818
maar hun gesprek was ...

00:07:50.068 --> 00:07:52.621
best moeilijk te begrijpen.

00:07:52.621 --> 00:07:57.288
Maar ik zag ze elkaar ontmoeten,
en ik zag ze praten,

00:07:57.288 --> 00:07:59.186
en ik zag ze gebaren maken.

00:07:59.186 --> 00:08:01.066
En ze hadden plezier samen.

00:08:01.309 --> 00:08:04.586
En toen zeiden ze gedag,
en vervolgden hun eigen weg.

00:08:05.273 --> 00:08:08.291
En dat is wat je wilt in het leven,
andere mensen ontmoeten

00:08:08.356 --> 00:08:10.711
en onderdeel van de maatschappij zijn.

00:08:10.952 --> 00:08:12.866
En dat is wat ik zag gebeuren.

00:08:13.940 --> 00:08:16.099
De Hogeweyk is een plaats geworden

NOTE Paragraph

00:08:16.099 --> 00:08:19.362
waar mensen met vergevorderde
dementie kunnen leven,

00:08:19.682 --> 00:08:21.775
vrijheid hebben en veilig zijn,

00:08:21.775 --> 00:08:26.163
omdat de professionals
en vrijwilligers die er werken

00:08:26.163 --> 00:08:28.500
weten hoe ze met dementie moeten omgaan.

00:08:29.034 --> 00:08:32.396
En de professionals weten
hoe ze hun werk moeten doen

00:08:32.396 --> 00:08:37.565
op een manier die op natuurlijke wijze
in het leven van onze bewoners past.

00:08:38.305 --> 00:08:41.484
En dat betekent dat het management

00:08:41.484 --> 00:08:44.565
alles moet bieden
wat die mensen nodig hebben

00:08:44.565 --> 00:08:45.955
om hun werk te doen.

00:08:46.744 --> 00:08:50.393
Er is een management nodig
dat dit durft te doen.

00:08:50.636 --> 00:08:55.827
Om dingen anders te doen dan we deden
in een traditioneel verpleeghuis.

00:08:58.664 --> 00:09:00.797
We zien dat het werkt.

NOTE Paragraph

00:09:01.654 --> 00:09:05.091
We denken dat dit overal mogelijk is,

00:09:05.091 --> 00:09:07.531
want dit is niet voor de rijken.

00:09:07.700 --> 00:09:11.815
We hebben dit gedaan met hetzelfde budget

00:09:11.874 --> 00:09:16.260
als elk ander zorgcentrum in ons land.

00:09:16.260 --> 00:09:19.266
We werken alleen met overheidsbudget.

00:09:19.551 --> 00:09:22.545
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:09:28.154 --> 00:09:31.181
Je moet een beetje omdenken

NOTE Paragraph

00:09:31.633 --> 00:09:34.131
en kijken naar de mens die voor je staat

00:09:34.131 --> 00:09:38.089
en naar wat die persoon
op dat moment nodig heeft.

00:09:38.985 --> 00:09:42.666
En het gaat over een glimlach,
het gaat over anders denken,

00:09:42.671 --> 00:09:46.661
het gaat over hoe je handelt --
en dat kost niks.

00:09:47.636 --> 00:09:51.143
En er is nog iets:
het gaat over keuzes maken.

00:09:51.854 --> 00:09:55.650
Het gaat over kiezen
waaraan je je geld besteedt.

00:09:56.632 --> 00:09:57.794
Ik zeg altijd:

00:09:59.205 --> 00:10:03.717
"Rode gordijnen zijn
net zo duur als grijze."

00:10:03.837 --> 00:10:05.445
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:10:05.452 --> 00:10:07.908
Het is mogelijk, overal.

NOTE Paragraph

00:10:09.177 --> 00:10:10.596
Bedankt.

NOTE Paragraph

00:10:10.612 --> 00:10:13.611
(Applaus)