0:00:00.659,0:00:02.610
Dit is de Hogeweyk.

0:00:02.984,0:00:07.501
Het is een buurt in een klein dorp[br]vlakbij Amsterdam, Nederland.

0:00:07.811,0:00:11.291
Er staan 27 huizen, elk voor 6 à 7 mensen.

0:00:11.772,0:00:16.411
Er is een winkelcentrum met een[br]restaurant, café, supermarkt en clubzaal.

0:00:16.711,0:00:21.261
Er zijn straten, steegjes, een theater ...

0:00:22.429,0:00:24.514
Het is eigenlijk een zorgcentrum.

0:00:24.933,0:00:30.523
Een zorgcentrum voor mensen[br]met gevorderde dementie

0:00:30.523,0:00:34.686
en die 24/7 zorg[br]en ondersteuning nodig hebben.

0:00:35.134,0:00:38.503
Dementie is een verschrikkelijke ziekte

0:00:38.503,0:00:41.636
en we hebben er nog steeds[br]geen geneesmiddel voor.

0:00:42.080,0:00:45.718
Het is een groot probleem[br]aan het worden in de wereld:

0:00:45.718,0:00:48.491
voor de mensen, voor de politici,[br]voor de wereld --

0:00:48.491,0:00:50.719
het is een groot probleem aan het worden.

0:00:51.053,0:00:54.594
Er zijn wachtlijsten voor de zorgcentra.

0:00:55.037,0:00:58.932
De meeste mensen met dementie [br]in zorgcentra zijn vrouwen.

0:00:59.682,0:01:04.572
Dat komt deels omdat vrouwen gewend zijn[br]om voor mensen te zorgen,

0:01:04.584,0:01:08.668
dus zij kunnen voor hun partner[br]met dementie zorgen,

0:01:08.668,0:01:12.881
maar andersom is dat[br]niet zo makkelijk voor de heren.

0:01:14.541,0:01:18.949
Dementie is een ziekte[br]die het brein beïnvloedt.

0:01:18.949,0:01:21.292
Het brein raakt in de war.

0:01:21.795,0:01:24.667
Mensen weten niet meer[br]hoe laat het is,

0:01:24.667,0:01:25.908
wat er gebeurt,

0:01:25.908,0:01:27.308
of wie mensen zijn.

0:01:27.308,0:01:28.866
Ze zijn erg in de war.

0:01:28.866,0:01:32.898
En vanwege die verwarring[br]worden ze ...

0:01:32.908,0:01:34.518
angstig,

0:01:34.518,0:01:36.008
depressief

0:01:36.008,0:01:36.958
en agressief.

0:01:38.648,0:01:41.107
Dit is een traditioneel zorgcentrum.

0:01:41.107,0:01:43.218
Ik werkte daar in 1992.

0:01:43.562,0:01:45.187
Ik was een zorgmanager.

0:01:45.610,0:01:48.647
En we spraken vaak over het feit

0:01:48.647,0:01:50.522
dat wat we daar deden,

0:01:50.522,0:01:53.661
niet was wat we wilden voor onze ouders,

0:01:53.681,0:01:57.411
voor onze vrienden of voor onszelf.

0:01:57.721,0:01:59.649
En op een dag zeiden we:

0:01:59.649,0:02:02.294
"Als we dit blijven zeggen,[br]verandert er niks;

0:02:02.294,0:02:03.738
wij hebben hier de leiding

0:02:03.738,0:02:06.261
en wij moeten hier wat aan doen,

0:02:06.261,0:02:09.897
zodat we onze ouders hier[br]wel zouden willen laten wonen."

0:02:10.738,0:02:13.532
We praatten erover[br]en wat we elke dag zagen,

0:02:13.552,0:02:16.950
was dat de mensen[br]die in ons zorgcentrum woonden

0:02:16.950,0:02:19.673
in de war raakten door hun omgeving,

0:02:19.691,0:02:23.436
omdat wat ze zagen[br]een ziekenhuisomgeving was,

0:02:23.440,0:02:27.397
met artsen en verpleegkundigen[br]en paramedici in uniform --

0:02:27.397,0:02:29.148
ze woonden op een verpleegafdeling.

0:02:29.946,0:02:32.733
En ze begrepen niet[br]waarom ze daar woonden.

0:02:32.798,0:02:36.022
En ze zochten naar de uitgang.

0:02:36.526,0:02:41.545
Ze zochten en hoopten de deur te vinden[br]die naar huis zou leiden.

0:02:42.004,0:02:45.481
We zeiden: "Wat we doen[br]in deze situatie,

0:02:45.481,0:02:49.846
is deze mensen die al verward zijn,

0:02:50.600,0:02:52.329
nog meer verwarring geven."

0:02:52.343,0:02:55.509
We deden de verwarring toenemen!

0:02:56.083,0:02:58.627
En dat was niet[br]wat deze mensen nodig hadden.

0:02:59.009,0:03:01.460
Deze mensen wilden een leven hebben

0:03:01.753,0:03:05.495
en de hulp -- onze hulp --[br]om met hun dementie om te gaan.

0:03:05.829,0:03:10.013
Deze mensen wilden[br]in een normaal huis wonen,

0:03:10.636,0:03:12.248
niet op een verpleegafdeling.

0:03:12.342,0:03:15.192
Ze wilden een normaal huishouden hebben,

0:03:15.211,0:03:20.016
waar ze hun avondeten zouden ruiken[br]op het fornuis in de keuken.

0:03:20.646,0:03:25.338
Ze wilden vrij zijn om in de keuken[br]iets te eten of te drinken te nemen.

0:03:25.415,0:03:27.627
Dat is wat deze mensen nodig hadden.

0:03:27.649,0:03:30.378
En dat is dus wat we hen moeten geven.

0:03:31.132,0:03:35.858
En we zagen in dat we het moesten[br]organiseren zoals thuis,

0:03:35.858,0:03:41.039
zodat ze niet met 15 of meer samenwonen,[br]zoals op een verpleegafdeling.

0:03:41.289,0:03:45.695
Nee, een kleine groep mensen,[br]6 of 7, zoals een familie.

0:03:46.790,0:03:49.238
Zoals samenwonen met vrienden.

0:03:50.642,0:03:53.671
En we moeten een manier vinden[br]om mensen te selecteren

0:03:53.672,0:03:56.459
op basis van hun ideeën over het leven

0:03:56.463,0:03:59.573
zodat ze een goede kans hebben[br]om vriendschappen te sluiten

0:03:59.573,0:04:01.414
als ze gaan samenwonen.

0:04:02.161,0:04:06.852
En we ondervroegen de families[br]van alle bewoners:

0:04:06.852,0:04:09.765
"Wat is belangrijk voor je vader[br]of voor je moeder?

0:04:09.765,0:04:12.601
Hoe ziet hun leven eruit? Wat willen ze?"

0:04:12.601,0:04:17.406
En we vonden zeven groepen,[br]en we noemden ze levensstijlgroepen.

0:04:17.406,0:04:21.338
Zo vonden we bijvoorbeeld[br]de formele leefstijl.

0:04:21.857,0:04:22.970
In deze leefstijl

0:04:22.970,0:04:26.369
gaan mensen formeler met elkaar om,

0:04:26.369,0:04:27.471
afstandelijker.

0:04:27.865,0:04:30.066
Hun dagelijkse ritme[br]begint later op de dag

0:04:30.066,0:04:31.417
en eindigt later op de dag.

0:04:31.821,0:04:34.919
Er wordt meer klassieke muziek[br]beluisterd in deze leefstijlgroep

0:04:34.919,0:04:36.462
dan in andere leefstijlgroepen.

0:04:36.462,0:04:37.939
En hun menu,

0:04:38.570,0:04:42.084
dat is meer de Franse keuken[br]dan de traditionele Nederlandse.

0:04:42.084,0:04:43.624
(Gelach)

0:04:43.667,0:04:47.036
Maar er is ook de ambachtelijke leefstijl.

0:04:47.042,0:04:49.226
Dat is een hele traditionele leefstijl:

0:04:49.226,0:04:51.649
zij staan vroeg op en gaan vroeg naar bed,

0:04:51.649,0:04:55.748
hebben hun leven lang hard gewerkt,[br]voornamelijk handenarbeid.

0:04:55.748,0:05:00.336
Vaak hadden ze een klein familiebedrijf,[br]een kleine boerderij, een winkel,

0:05:00.354,0:05:04.882
of zoals dhr. B, hij was een landarbeider.

0:05:05.361,0:05:08.833
En hij vertelde me dat hij elke ochtend[br]naar zijn werk ging

0:05:08.833,0:05:11.174
met een papieren zak met zijn lunch

0:05:11.872,0:05:13.397
en één sigaar.

0:05:14.795,0:05:19.213
Die ene sigaar was de enige luxe[br]die hij zich kon veroorloven.

0:05:19.213,0:05:22.592
En na de lunch rookte hij die ene sigaar.

0:05:23.297,0:05:26.200
En tot de dag dat hij overleed[br]in de Hogeweyk,

0:05:26.656,0:05:32.817
zat hij in een schuurtje, elke dag,[br]na de lunch, zijn sigaar te roken.

0:05:34.904,0:05:36.135
Dit is mijn moeder.

0:05:36.135,0:05:38.136
Zij is van de culturele leefstijl.

0:05:38.136,0:05:40.294
Ze woont nu 6 weken[br]in de Hogeweyk.

0:05:41.392,0:05:43.838
Die leefstijl gaat over reizen,

0:05:43.838,0:05:45.978
nieuwe mensen leren kennen[br]en andere culturen,

0:05:46.318,0:05:49.446
interesse in kunst en muziek.

0:05:49.968,0:05:51.537
Er zijn meer leefstijlen.

0:05:52.737,0:05:56.534
Maar dat bespraken we dus,[br]en daar werkten we rond.

0:05:57.547,0:05:59.667
Maar dat is niet het hele leven:

0:05:59.681,0:06:02.428
in een huis met een groep mensen,

0:06:02.428,0:06:06.273
gelijkgestemde mensen, je eigen leven,[br]je eigen huishouden.

0:06:06.273,0:06:07.439
Er is meer in het leven:

0:06:07.443,0:06:11.491
iedereen wil plezier in het leven[br]en een betekenisvol leven.

0:06:11.491,0:06:12.931
We zijn sociale dieren --

0:06:12.947,0:06:15.765
we hebben een sociaal leven nodig.

0:06:15.765,0:06:17.910
En dat is waar we mee zijn gestart.

0:06:18.672,0:06:22.236
We willen ons huis uit, gaan shoppen

0:06:22.236,0:06:23.899
en andere mensen ontmoeten.

0:06:24.608,0:06:28.273
Of naar het café gaan,[br]een biertje drinken met vrienden.

0:06:28.273,0:06:30.611
Of zoals dhr W.:

0:06:30.611,0:06:33.191
hij vindt het leuk om elke dag[br]naar buiten te gaan,

0:06:33.191,0:06:36.440
om te zien of er leuke vrouwen zijn.

0:06:36.440,0:06:38.019
(Gelach)

0:06:38.023,0:06:39.925
En hij is heel hoffelijk tegen ze

0:06:39.934,0:06:42.713
en hij hoopt op een glimlach[br]en die krijgt hij.

0:06:42.727,0:06:45.210
En hij danst met ze in het café.

0:06:45.210,0:06:47.444
Het is elke dag feest.

0:06:47.444,0:06:50.312
Er zijn mensen die liever naar[br]het restaurant gaan,

0:06:50.312,0:06:52.289
een wijntje drinken met vrienden,

0:06:52.289,0:06:55.702
of lunch of diner met vrienden[br]en het leven vieren.

0:06:55.702,0:06:56.853
En mijn moeder?

0:06:56.866,0:06:58.853
Zij wandelt graag in het park.

0:06:58.853,0:07:00.603
En zit dan op een bankje in de zon,

0:07:00.603,0:07:03.604
hopend dat een voorbijganger[br]naast haar komt zitten

0:07:03.604,0:07:05.698
en een gesprek aangaat over het leven

0:07:06.308,0:07:09.530
of over de eendjes in de vijver.

0:07:10.173,0:07:12.765
Dat sociale leven is belangrijk.

0:07:12.765,0:07:16.107
Het betekent dat je deel uitmaakt[br]van de maatschappij.

0:07:16.107,0:07:17.727
Dat je erbij hoort.

0:07:17.727,0:07:19.832
En dat is wat wij mensen nodig hebben.

0:07:20.873,0:07:24.770
Zelfs als je gevorderde dementie hebt.

0:07:25.382,0:07:28.341
Dit is wat ik zie vanuit mijn kantoorraam.

0:07:28.341,0:07:32.101
En op een dag zag ik een vrouw[br]van één kant komen

0:07:32.101,0:07:36.201
en een andere vrouw van de andere kant,[br]en ze ontmoetten elkaar op de hoek.

0:07:36.201,0:07:38.571
En ik kende beide vrouwen goed.

0:07:38.686,0:07:42.328
Ik zag ze vaak buiten rondwandelen.

0:07:42.328,0:07:46.150
En nu en dan probeerde ik[br]om een gesprek met ze te hebben,

0:07:47.007,0:07:49.818
maar hun gesprek was ...

0:07:50.068,0:07:52.621
best moeilijk te begrijpen.

0:07:52.621,0:07:57.288
Maar ik zag ze elkaar ontmoeten,[br]en ik zag ze praten,

0:07:57.288,0:07:59.186
en ik zag ze gebaren maken.

0:07:59.186,0:08:01.066
En ze hadden plezier samen.

0:08:01.309,0:08:04.586
En toen zeiden ze gedag,[br]en vervolgden hun eigen weg.

0:08:05.273,0:08:08.291
En dat is wat je wilt in het leven,[br]andere mensen ontmoeten

0:08:08.356,0:08:10.711
en onderdeel van de maatschappij zijn.

0:08:10.952,0:08:12.866
En dat is wat ik zag gebeuren.

0:08:13.940,0:08:16.099
De Hogeweyk is een plaats geworden

0:08:16.099,0:08:19.362
waar mensen met vergevorderde[br]dementie kunnen leven,

0:08:19.682,0:08:21.775
vrijheid hebben en veilig zijn,

0:08:21.775,0:08:26.163
omdat de professionals[br]en vrijwilligers die er werken

0:08:26.163,0:08:28.500
weten hoe ze met dementie moeten omgaan.

0:08:29.034,0:08:32.396
En de professionals weten[br]hoe ze hun werk moeten doen

0:08:32.396,0:08:37.565
op een manier die op natuurlijke wijze[br]in het leven van onze bewoners past.

0:08:38.305,0:08:41.484
En dat betekent dat het management

0:08:41.484,0:08:44.565
alles moet bieden[br]wat die mensen nodig hebben

0:08:44.565,0:08:45.955
om hun werk te doen.

0:08:46.744,0:08:50.393
Er is een management nodig[br]dat dit durft te doen.

0:08:50.636,0:08:55.827
Om dingen anders te doen dan we deden[br]in een traditioneel verpleeghuis.

0:08:58.664,0:09:00.797
We zien dat het werkt.

0:09:01.654,0:09:05.091
We denken dat dit overal mogelijk is,

0:09:05.091,0:09:07.531
want dit is niet voor de rijken.

0:09:07.700,0:09:11.815
We hebben dit gedaan met hetzelfde budget

0:09:11.874,0:09:16.260
als elk ander zorgcentrum in ons land.

0:09:16.260,0:09:19.266
We werken alleen met overheidsbudget.

0:09:19.551,0:09:22.545
(Applaus)

0:09:28.154,0:09:31.181
Je moet een beetje omdenken

0:09:31.633,0:09:34.131
en kijken naar de mens die voor je staat

0:09:34.131,0:09:38.089
en naar wat die persoon[br]op dat moment nodig heeft.

0:09:38.985,0:09:42.666
En het gaat over een glimlach,[br]het gaat over anders denken,

0:09:42.671,0:09:46.661
het gaat over hoe je handelt --[br]en dat kost niks.

0:09:47.636,0:09:51.143
En er is nog iets:[br]het gaat over keuzes maken.

0:09:51.854,0:09:55.650
Het gaat over kiezen[br]waaraan je je geld besteedt.

0:09:56.632,0:09:57.794
Ik zeg altijd:

0:09:59.205,0:10:03.717
"Rode gordijnen zijn[br]net zo duur als grijze."

0:10:03.837,0:10:05.445
(Gelach)

0:10:05.452,0:10:07.908
Het is mogelijk, overal.

0:10:09.177,0:10:10.596
Bedankt.

0:10:10.612,0:10:13.611
(Applaus)