0:00:00.000,0:00:00.650
Bana göre en kullanışlı

0:00:00.650,0:00:04.500
konseptlerden birini öğrendiğinize göre,

0:00:04.500,0:00:07.010
-zaten biliyor da olabilirsiniz-

0:00:07.010,0:00:11.920
değilseniz de bu sizi

0:00:11.920,0:00:16.330
iflas başvurusundan uzak tutacak.

0:00:16.330,0:00:20.830
Neyse önce faiz sonra da basit ve bileşik faiz

0:00:20.830,0:00:21.865
hakkında konuşacağım.

0:00:21.865,0:00:23.770
Öyleyse faiz nedir?

0:00:23.770,0:00:24.840
Hepimiz daha önceden duyduk.

0:00:24.840,0:00:29.030
Faiz oranı, ipoteğin faiz oranı

0:00:29.030,0:00:31.240
veya kredi kartına ne kadar faizle borçlu olunduğu

0:00:31.240,0:00:34.140
O zaman faiz-resmi tanımını bilmiyorum

0:00:34.140,0:00:35.610
belki Vikipedi'den bakmalıyım-

0:00:35.610,0:00:37.850
kısaca para üzerindeki rant.

0:00:37.850,0:00:41.350
Kısaca paranın bir süreliğine elde tutulması için

0:00:41.350,0:00:42.520
ödenen para.

0:00:42.520,0:00:45.420
Büyük olasılıkla çok açık bir tanımlama yapmadığım için

0:00:45.420,0:00:46.920
bir de şöyle anlatayım.

0:00:46.920,0:00:52.640
Diyelim ki ben sizden 100 dolar borç almak istiyorum.

0:00:52.640,0:00:54.760
Bu şimdi gerçekleşti.

0:00:54.760,0:00:59.120
Diyelim ki borç almamın üzerinden tam bir yıl geçti.

0:00:59.120,0:01:00.080
Bir yıl.

0:01:00.080,0:01:04.830
Bu siz, şu da ben olayım.

0:01:04.830,0:01:07.580
Şimdi siz bana 100 dolar veriyor olun.

0:01:07.580,0:01:09.915
Benim elimde 100 dolar ve bir yıl geçti.

0:01:09.915,0:01:12.570
Evet, 100 dolarım var.

0:01:12.570,0:01:15.980
Ben size 100 doları direct verseydim

0:01:15.980,0:01:17.510
sizin hiçbir rantınız olmayacaktı.

0:01:17.510,0:01:19.470
Siz sadece paranızı geri almış olacaktınız.

0:01:19.470,0:01:20.880
Hiç faiz almamış olacaktınız.

0:01:20.880,0:01:24.470
Fakat "Sal, bana bir sene sonra 110 dolar

0:01:24.470,0:01:30.860
vermen karşılığında sana 100 dolar vereceğim."

0:01:30.860,0:01:34.620
durumunda, 100 doları 1yıl boyunca elimde tutmak için

0:01:34.620,0:01:36.620
size kaç dollar ödedim?

0:01:36.620,0:01:38.200
10 dolar değil mi?

0:01:38.200,0:01:45.610
Hem 100 doları hem de 10 doları geri veriyorum.

0:01:45.610,0:01:51.510
Yani size geri verdiğim fazladan 10 dolar

0:01:51.510,0:01:54.570
istediğim şekilde kullanabilidğim,

0:01:54.570,0:01:56.790
mesela biriktirdiğim veya yatırım yaptığım 100 doları elde tutmak

0:01:56.790,0:01:59.630
için ödediğim ücret.

0:01:59.630,0:02:02.200
Yani 10 dolar kısaca faiz.

0:02:02.200,0:02:05.530
Faiz degenellikle ödünç alınan paranın

0:02:05.530,0:02:07.850
belli bir yüzdesi olarak hesaplanır.

0:02:07.850,0:02:11.140
Borç alınan asıl paraya şık bankacılık dilinde

0:02:11.140,0:02:12.980
veya finans terminolojisinde

0:02:12.980,0:02:19.200
ana para denir.

0:02:19.200,0:02:23.630
Bu durumda paranın getirdiği rant veya faiz 10 dolardı.

0:02:23.630,0:02:27.920
Bunu yüzde olarak hesaplamak istesem, 10 bölü ana para olan

0:02:27.920,0:02:34.240
100, sonuçta %10 olarak bulurdum.

0:02:34.240,0:02:39.480
Yani siz şöyle demiş olacaktınız: "Sal sana 100 doları

0:02:39.480,0:02:41.420
yüzde 10 faizle borç verebilirim."

0:02:41.420,0:02:44.770
100 doların yüzde onu olan 10 dolar eder ben de

0:02:44.770,0:02:46.810
bir yıldan sonra size 100 dolar üstüne 10 dolar öderim.

0:02:46.810,0:02:47.560
Bu şekilde.

0:02:47.560,0:02:51.220
Diyelim ki herhangi miktarda olan bir parayı

0:02:51.220,0:02:53.540
bana %faiz ile vereceksiniz.

0:02:53.540,0:02:58.680
Bana 1000 dolar verecek olsanız, 1000 doların %10'u olan

0:02:58.680,0:03:00.950
100 dolar faiz olacaktır.

0:03:00.950,0:03:11.020
Sonuçta ben size 1000 dolar üstüne 1000 doların %10'u olan

0:03:11.020,0:03:14.555
100 dolar, yani 1100 dolar borcum olacaktır.

0:03:14.555,0:03:17.780
Peki, sadece her sayıya 0 ekledim.

0:03:17.780,0:03:20.090
Bu durumda 100 dolar faiz olacaktır fakat

0:03:20.090,0:03:22.130
o yine de ana paranın yüzde 10'udur.

0:03:22.130,0:03:25.170
O zaman şimdi basit ve bileşik faiz

0:03:25.170,0:03:27.000
arasında ayrım

0:03:27.000,0:03:30.430
yapayım.

0:03:30.430,0:03:33.220
Biz şimdi bana yüzde 10 faizle para ödünç verdiğiniz

0:03:33.220,0:03:36.540
gayet basit bir örnek işledik, değil mi?

0:03:36.540,0:03:42.280
O zaman birisinin bana veya diğerlerine

0:03:42.280,0:03:43.930
verilen yıllık faiz oranının %10- gayet iyi bir değer

0:03:43.930,0:03:51.000
olduğunu söyledi.

0:03:51.000,0:03:55.700
Diyelim ki benim o insandan ödünç alacağım

0:03:55.700,0:04:01.900
ana para 100 dolar.

0:04:01.900,0:04:03.980
Size soracağım soru ise-belki sorduktan sonra durdurmak

0:04:03.980,0:04:18.570
istersiniz- benim 10 yılda ne kadar ödemem gerektiği?

0:04:18.570,0:04:21.140
10 yılda ne kadar ödemem gerekiyor?

0:04:21.140,0:04:23.080
Şimdi bunu iki yolda düşünebiliriz.

0:04:23.080,0:04:30.350
Diyebilirsiniz ki" Tamam başlangıçta,

0:04:30.350,0:04:32.430
parayı aldığım gibi ödesem

0:04:32.430,0:04:33.730
100 dolar ödemem gerekir değil mi?

0:04:33.730,0:04:35.210
Ben öyle yapmayıp parayı en az bir yıl

0:04:35.210,0:04:36.570
elimde tutacağım.

0:04:36.570,0:04:40.270
Daha önce yaptığımız örneği esas alarak,

0:04:40.270,0:04:48.870
bir yıldan sonra 100 doların üstüne %10'u olan 10 dolar

0:04:48.870,0:04:51.050
eklenir ve ben 110 dolar borçlu olurum.

0:04:51.050,0:04:55.420
İki yıldan sonra ise, ben ana paraya

0:04:55.420,0:04:57.800
onun tekrar %10'unu alıp eklerim değil mi?

0:04:57.800,0:04:59.610
Yani her yıl 10 dolar ekliyor olurum.

0:04:59.610,0:05:03.775
Bu durumda ödemem gereken borç 2. yıldan sonra 120 dolar,

0:05:03.775,0:05:05.310
3.den sonra ise 130 olur.

0:05:05.310,0:05:09.770
Kısaca 100 doları ödünç almam için gereken 10 dolarlık bir ranttı değil mi?

0:05:09.770,0:05:12.580
Çünkü esas değerin %10'unu almaktayım.

0:05:12.580,0:05:17.090
10 yıldan sonra ise, her yıl 10 dolar fazladan ödemem

0:05:17.090,0:05:20.120
gerektiği için

0:05:20.120,0:05:22.630
10. yılın sonunda 200 dolar borçlu olurdum.

0:05:22.630,0:05:23.200
Değil mi?

0:05:23.200,0:05:33.520
Bu 200 dolar da 100 dolar olan ana paraya

0:05:33.520,0:05:36.580
ve 100 dolar olan faize eşit olur çünkü yıllık 10 dolar faiz ödedim.

0:05:36.580,0:05:39.260
Burada uyguladığım basit faiz

0:05:39.260,0:05:43.020
olarak adlandırılır.

0:05:43.020,0:05:45.260
Kısaca ödemen gereken ödünç aldığın

0:05:45.260,0:05:48.840
para ve faiz oranının çarpımının sonucu

0:05:48.840,0:05:51.140
olan sayıyı esas paraya ekleyince

0:05:51.140,0:05:53.090
ortaya çıkan

0:05:53.090,0:05:54.380
miktar.

0:05:54.380,0:05:55.980
Eğer düşünürseniz, siz aslında

0:05:55.980,0:05:58.390
borcunuzun gittikçe küçülen

0:05:58.390,0:05:59.170
bir yüzdesini ödüyorsunuz.

0:05:59.170,0:06:00.950
Bileşik faizi anlattığımda

0:06:00.950,0:06:01.690
iyice oturacaktır.

0:06:01.690,0:06:05.530
Bu ilk yoldan %10'luk yıllık faizi yorumlamaktı.

0:06:05.530,0:06:10.960
Bir diğer yol ise, başlangıçta 100 dolar borç alıyorsunuz

0:06:10.960,0:06:13.840
veya size verdiklerinde istemeyip

0:06:13.840,0:06:15.230
geri verdiğinizde

0:06:15.230,0:06:16.550
100 dolar borcunuz oluyor.

0:06:16.550,0:06:21.630
Bir yılın sonunda ise, 100 dolar üstüne

0:06:21.630,0:06:27.450
100'ün %10'u olan 10 dolar, 110 dolar ödüyorsunuz.

0:06:27.450,0:06:32.830
100 dolar üstüne onun %10'u olan 100 dolar.

0:06:32.830,0:06:35.180
Renkleri değiştireyim, çünkü tekdüzeleşti.

0:06:35.180,0:06:36.970
Evet, bence bu size mantıklı geliyor.

0:06:36.970,0:06:39.030
İşte burada basit ve bileşik

0:06:39.030,0:06:40.220
faiz farklılaşıyor.

0:06:40.220,0:06:42.930
En son durumda esas para olan 100 dolara

0:06:42.930,0:06:44.480
onun %10'unu ekleyip durduk.

0:06:44.480,0:06:49.310
Bileşik faizde ise esas paranın %10'unu

0:06:49.310,0:06:50.310
almıyoruz.

0:06:50.310,0:06:52.310
Şimdi bu miktarın

0:06:52.310,0:06:56.340
%10'unu alıyoruz.

0:06:56.340,0:07:02.440
Şimdi 110 doları esas alacağız.

0:07:02.440,0:07:05.470
Bu miktarı ana para gibi bile düşünebilirsiniz.

0:07:05.470,0:07:06.840
Bu miktar bir yılda ne kadar önerdiğimiz ve tekrar

0:07:06.840,0:07:09.110
ödünç alacağımız para.

0:07:09.110,0:07:19.810
Şimdi ise 110 doların üstüne %10'u olan miktar eklenen para borcumuz olacak.

0:07:19.810,0:07:23.220
110'u dışarı çıkarabilirsiniz ve bu da 110 ve 110'un

0:07:23.220,0:07:32.950
çarpımına eşit olacaktır.

0:07:32.950,0:07:34.440
Aslında 110

0:07:34.440,0:07:39.730
çarpı 1.1

0:07:39.730,0:07:41.280
Aslında şöyle de yeniden yazabilirim.

0:07:41.280,0:07:45.850
100 çarpı 1.1'in karesi olarak da yazabilirim

0:07:45.850,0:07:49.920
ve bu 121 dolara eşit olur.

0:07:49.920,0:07:52.790
İkinci yılda, 121 dolar yeni

0:07:52.790,0:07:55.110
ana param olur.

0:07:55.110,0:07:57.990
Şu an 3. yıldayız, şurası 2. yıldı.

0:07:57.990,0:08:01.710
Daha fazla boşluk bırakıyorum ve burası 2. yıl.

0:08:01.710,0:08:06.450
3. yılda, 2. yılda borçlandığım 121 doların üstüne onun %10'u

0:08:06.450,0:08:14.820
olan parayı

0:08:14.820,0:08:20.450
ödemek zorunda kalacağım.

0:08:20.450,0:08:22.950
Yine aynı hesaplamayı yapacağız.

0:08:22.950,0:08:29.270
1 çarpı 121 artı 0.1 çarpı 121 o da eşittir 121 çarpı

0:08:29.270,0:08:35.650
1.1.

0:08:35.650,0:08:38.800
Veya farklı bir açıdan bakacak olursak

0:08:38.800,0:08:44.180
esas ana para çarpı 1.1'in kübü

0:08:44.180,0:08:46.060
Ve bunu yapmaya devam ederseniz, ki ben bunun yardımcı

0:08:46.060,0:08:48.660
olacağından öneriyorum-

0:08:48.660,0:08:52.030
10 yılın sonunda, biz veya siz-kimin kimden borç aldığını unutuyorum

0:08:52.030,0:08:57.962
100 dolar çarpı 1.1'in 10. kuvvetine eşit olan miktarda borçlu olacağız.

0:08:57.962,0:08:59.050
Bu neye eşittir?

0:08:59.050,0:09:01.320
Hesap tablosunu açayım.

0:09:01.320,0:09:02.690
Rastgele bir hücre seçeyim.

0:09:02.690,0:09:10.980
+ 100 çarpı 1.1'in 10. kuvveti

0:09:10.980,0:09:14.160
259 dolar eder ve

0:09:14.160,0:09:19.890
bir miktar paranın üstü.

0:09:19.890,0:09:22.730
İnce bir ayrım gibi görünse de

0:09:22.730,0:09:24.580
aslında arada çok büyük bir farklılık var.

0:09:24.580,0:09:30.610
Bileşik faizi kullandığımda 10 yılın sonunda

0:09:30.610,0:09:33.100
%10 faiz ile 259 dolar borçlu olurum.

0:09:33.100,0:09:37.290
Basit faizi kullandığımda ise sadece 200 dolar borçlanırım.

0:09:37.290,0:09:40.770
59 dolar artış bileşik faizin bana

0:09:40.770,0:09:43.360
ne kadar mal olduğudur.

0:09:43.360,0:09:45.610
Süre bitmek üzere bu sebeple

0:09:45.610,0:09:47.560
sonraki videoda daha fazla örnek yapacağım ki

0:09:47.560,0:09:50.460
bileşik faizi,kuvvetleri ve asıl farkı

0:09:50.460,0:09:53.680
iyice anlayın.

0:09:53.680,0:09:54.060
Diğer videoda

0:09:54.060,0:09:55.530
görüşmek üzere.