1 00:00:00,650 --> 00:00:04,500 Kemi mesuar gjerat qe sigurisht 2 00:00:04,500 --> 00:00:07,010 perbejne konceptet me te nevojshme ne jete, 3 00:00:07,010 --> 00:00:11,920 dhe mund te jene te njohura per ty, por nese nuk jane atehere 4 00:00:11,920 --> 00:00:16,330 shpresojme qe do te ndihmojne per te mos bankrotuar. 5 00:00:16,330 --> 00:00:20,830 Sidoqofte, do te flas per interesin, dhe pastaj 6 00:00:20,830 --> 00:00:21,865 interesin e thjeshte ne raport me interesin e perbere. 7 00:00:21,865 --> 00:00:23,770 Pra, cka eshte interesi? 8 00:00:23,770 --> 00:00:24,840 Ne te gjithe kemi ndegjuar per te. 9 00:00:24,840 --> 00:00:29,030 Normat e interesit, ose interesi ne kredine hipotekare, ose 10 00:00:29,030 --> 00:00:31,240 sa interes fitoj ne kredit kartelen time. 11 00:00:31,240 --> 00:00:34,140 Pra, interesi--nuk e di nese ky eshte definicioni aktual-- 12 00:00:34,140 --> 00:00:35,610 ndoshta duhet ta shikoj ne Wikipedia-- 13 00:00:35,610 --> 00:00:37,850 eshte esencial per te huazuar para. 14 00:00:37,850 --> 00:00:41,350 Pra, eshte paraja qe ti paguan per te mbajtur para 15 00:00:41,350 --> 00:00:42,520 per nje periudhe te caktuar. 16 00:00:42,520 --> 00:00:45,420 Kjo ndoshta nuk eshte definicioni me i sakte, por 17 00:00:45,420 --> 00:00:46,920 me mire ta parashtroj keshtu. 18 00:00:46,920 --> 00:00:52,640 Themi qe une dua te marr hua $100 nga ty. 19 00:00:52,640 --> 00:00:54,760 Pra, kjo ndodh tani. 20 00:00:54,760 --> 00:00:59,120 Themi qe kjo eshte nje vit nga tani. 21 00:00:59,120 --> 00:01:00,080 Nje vit. 22 00:01:00,080 --> 00:01:04,830 Dhe ky je ti, ndersa ky jam une. 23 00:01:04,830 --> 00:01:07,580 Tani ti m'i jep $100. 24 00:01:07,580 --> 00:01:09,915 Pastaj une i mbaj $100 dhe pas nje viti, 25 00:01:09,915 --> 00:01:12,570 une i kam ketu 100$. 26 00:01:12,570 --> 00:01:15,980 Nese do t'ju kisha kthyer ato $100, 27 00:01:15,980 --> 00:01:17,510 ti nuk do te merrje interes. 28 00:01:17,510 --> 00:01:19,470 Ti vetem do merrje parate tuaja mbrapa. 29 00:01:19,470 --> 00:01:20,880 Nuk do te fitoje interes. 30 00:01:20,880 --> 00:01:24,470 Por, nese do thoje qe do t'i jap $100 tani nese 31 00:01:24,470 --> 00:01:30,860 ti me kthen &100 pas nje viti. 32 00:01:30,860 --> 00:01:34,620 Nese kete situate, sa para te kam dhene per te mbajtur 33 00:01:34,620 --> 00:01:36,620 ate shume prej $100 per nje vit? 34 00:01:36,620 --> 00:01:38,200 Pra, po ju paguaj $10 me shume, apo jo? 35 00:01:38,200 --> 00:01:45,610 Marr hua $100, dhe kthej $10 tjere me shume. 36 00:01:45,610 --> 00:01:51,510 Pra, keto $10 shtese jane ne fakt 37 00:01:51,510 --> 00:01:54,570 komisioni qe paguaj per t'i mbajtur ato para dhe 38 00:01:54,570 --> 00:01:56,790 pavaresisht se cka deshiroja me parate, dhe ndoshta t'i ruaj 39 00:01:56,790 --> 00:01:59,630 ato, ndoshta te investoj m to, bej cfare te dua per nje vit. 40 00:01:59,630 --> 00:02:02,200 Dhe ato $10 jane ne fakt interesi. 41 00:02:02,200 --> 00:02:05,530 Menyra qe shpesh kalkulohet eshte perqindja 42 00:02:05,530 --> 00:02:07,850 e shumes origjinale qe eshte huazuar. 43 00:02:07,850 --> 00:02:11,140 Dhe shuma origjinale qe e kam huazuar ne terminologjine bankare 44 00:02:11,140 --> 00:02:12,980 quhet principal. 45 00:02:19,200 --> 00:02:23,630 Pra, ne kete rast komisioni ne parate ose interesi eshte $10. 46 00:02:23,630 --> 00:02:27,920 Nese do te deshiroja ta shpreh ne perqindje, do te thoja 47 00:02:27,920 --> 00:02:34,240 10 mbi principalin--mbi 100-- qe eshte e barabarte me 10%. 48 00:02:34,240 --> 00:02:39,480 Pra, ti do te mendoje keshtu, une po ti huazoj ty $100 nese 49 00:02:39,480 --> 00:02:41,420 ti me paguan 10% interes ne to. 50 00:02:41,420 --> 00:02:44,770 Pra, 10% interes ne $100 eshte $10, qe pas nje viti, 51 00:02:44,770 --> 00:02:46,810 une te paguaj ty $100, plus $10. 52 00:02:46,810 --> 00:02:47,560 Dhe anasjelltas. 53 00:02:47,560 --> 00:02:51,220 Pra, per cfaredo shume parash, ti do te deshiroje te me huazoje 54 00:02:51,220 --> 00:02:53,540 cfaredo shume me interes 10%. 55 00:02:53,540 --> 00:02:58,680 Pra, nese me huazon $1000, interesi 56 00:02:58,680 --> 00:03:00,950 do te ishte 10% ne te, qe eshte $100. 57 00:03:00,950 --> 00:03:11,020 Pra, pas nje viti une ju kam borxh $1000, plus 10% here $1000 58 00:03:11,020 --> 00:03:14,555 qe eshte e barabarte me $1100. 59 00:03:14,555 --> 00:03:17,780 Ne rregull, vetem shtova nje zero. 60 00:03:17,780 --> 00:03:20,090 Ne kete rast $100 do te ishte interesi, por 61 00:03:20,090 --> 00:03:22,130 do te ishte 10%. 62 00:03:22,130 --> 00:03:25,170 Pra, tani do te bejme dallimin ne mes te interesit te thjeshte 63 00:03:25,170 --> 00:03:27,000 dhe ineresit te perbere. 64 00:03:30,430 --> 00:03:33,220 Pra, ne vetem dhame nje shembull goxha te thjeshte ku ti 65 00:03:33,220 --> 00:03:36,540 me huazove para per nje vit me 10% interest, mire? 66 00:03:36,540 --> 00:03:42,280 Themi qe dikush me thote qe norma e interesit 67 00:03:42,280 --> 00:03:43,930 qe aplikon--ose norma e interesit qe aplikojne te njerezit e tjere-- 68 00:03:43,930 --> 00:03:51,000 eshte-- te themi 10% interes i mire--10% ne vit. 69 00:03:51,000 --> 00:03:55,700 Themi qe principali qe do ta marr hua 70 00:03:55,700 --> 00:04:01,900 prej ketij personi eshte $100. 71 00:04:01,900 --> 00:04:03,980 Pra, pyetja ime per ty--dhe ndoshta ti do te doje te pritesh 72 00:04:03,980 --> 00:04:18,570 pasi qe une ta parashtroj-- eshte sa kam borxh pas 10 viteve? 73 00:04:18,570 --> 00:04:21,140 Sa kam borxh ne 10 vite? 74 00:04:21,140 --> 00:04:23,080 Pra, jane dy menyra per ta analizuar kete. 75 00:04:23,080 --> 00:04:30,350 Mund te thuash, Ok ne zerro vite-- sikur ti huazoja parate 76 00:04:30,350 --> 00:04:32,430 dhe t'i ktheja menjehere, 77 00:04:32,430 --> 00:04:33,730 do te ishte $100, mire? 78 00:04:33,730 --> 00:04:35,210 Nuk do ta bej kete, do te vazhdoj ti mbaj to 79 00:04:35,210 --> 00:04:36,570 per se paku nje vit. 80 00:04:36,570 --> 00:04:40,270 Keshtu qe pas nje viti, duke u bazuar ne kete shembull, 81 00:04:40,270 --> 00:04:48,870 une mund te shtoj 10% te asaj shume tek $100, dhe une 82 00:04:48,870 --> 00:04:51,050 do te kisha borxh $110. 83 00:04:51,050 --> 00:04:55,420 Pastaj, pas dy viteve, do te shtoja 10% 84 00:04:55,420 --> 00:04:57,800 prej principalit origjinal, mire? 85 00:04:57,800 --> 00:04:59,610 Pra, cdo vit une vetem shtoj $10. 86 00:04:59,610 --> 00:05:03,775 Ne kete rast do te ishte $120, dhe pas tri viteve, 87 00:05:03,775 --> 00:05:05,310 do te ishte $130. 88 00:05:05,310 --> 00:05:09,770 Faktikisht, komisioni im ne vit per te marre hua $100 eshte $10, apo jo? 89 00:05:09,770 --> 00:05:12,580 Sepse gjithmone marr 10% te shumes origjinale. 90 00:05:12,580 --> 00:05:17,090 Pas 10 vitesh--meqe cdo vit do te duhej te paguaj $10 shtese si interes-- 91 00:05:17,090 --> 00:05:20,120 pas 10 vitesh une 92 00:05:20,120 --> 00:05:22,630 do te kisha borxh $200. 93 00:05:22,630 --> 00:05:23,200 Mire? 94 00:05:23,200 --> 00:05:33,520 Dhe shuma $200 eshte e barabarte me $100 si principal, plus $100 si interes 95 00:05:33,520 --> 00:05:36,580 meqe une paguaj $10 cdo vit. 96 00:05:36,580 --> 00:05:39,260 The ky nocion qe e shkruajta tani, ky ne fakt 97 00:05:39,260 --> 00:05:43,020 quhet interes i thjeshte. 98 00:05:43,020 --> 00:05:45,260 Ky nenkupton qe ti merr shumen origjinale 99 00:05:45,260 --> 00:05:48,840 qe huazon, normen e interesit, shumen, komisionin qe 100 00:05:48,840 --> 00:05:51,140 paguan cdo vit i cili eshte norma e interesit shumezuar per 101 00:05:51,140 --> 00:05:53,090 shumen fillestare, dhe ti vetem e paguan shtese 102 00:05:53,090 --> 00:05:54,380 ate cdo vit. 103 00:05:54,380 --> 00:05:55,980 Por nese mendon per kete me mire, ti ne te vertete e paguan 104 00:05:55,980 --> 00:05:58,390 nje perqindje gjithnje me te vogel te cilen e ke borxh 105 00:05:58,390 --> 00:05:59,170 gjate atij viti. 106 00:05:59,170 --> 00:06:00,950 Dhe ndoshta kur t'ua pershkruaj interesin e perbere 107 00:06:00,950 --> 00:06:01,690 do te shihni se si kjo merr kuptim. 108 00:06:01,690 --> 00:06:05,530 Pra, kjo eshte nje menyre per te pershkruan 10% interes per cdo vit. 109 00:06:05,530 --> 00:06:10,960 Nje menyre tjeter per ta interpretuar eshte, Ok pra, ne vitin zero shuma eshte $100 110 00:06:10,960 --> 00:06:13,840 te cilen ju e keni huazuar, ose nese ju eshte dhene paraja, ti thua 111 00:06:13,840 --> 00:06:15,230 oh jo jo, nuk i dua ato dhe vetem do ti kthej parate. 112 00:06:15,230 --> 00:06:16,550 Ti do kishe borxh $100. 113 00:06:16,550 --> 00:06:21,630 Pas nje viti, ti do te paguaje 114 00:06:21,630 --> 00:06:27,450 $100 plus 10% interes prej $100, qe eshte $110. 115 00:06:27,450 --> 00:06:32,830 Pra, kjo eshte $100, plus 10% prej $100. 116 00:06:32,830 --> 00:06:35,180 T'i nderrojme ngjyrat, meqe u be monotone. 117 00:06:35,180 --> 00:06:36,970 Mire pra, ti mendon qe kjo ka kuptim per ty. 118 00:06:36,970 --> 00:06:39,030 Dhe kjo eshte kur interesi i thjeshte dhe ai i perbere 119 00:06:39,030 --> 00:06:40,220 fillojne te dallojne. 120 00:06:40,220 --> 00:06:42,930 Ne situaten e fundit, ne vetem vazhduam te shtonim 10% 121 00:06:42,930 --> 00:06:44,480 prej shumes fillestare prej $100. 122 00:06:44,480 --> 00:06:49,310 Ne interesin e perbere tani, ne nuk marrim 10% prej 123 00:06:49,310 --> 00:06:50,310 shumes fillestare. 124 00:06:50,310 --> 00:06:52,310 Ne tani marrim 10% nga kjo shume. 125 00:06:56,340 --> 00:07:02,440 Pra, tani ne marrim $110. 126 00:07:02,440 --> 00:07:05,470 Pra, mund ta shihni kete si principalin tone te ri. 127 00:07:05,470 --> 00:07:06,840 Kjo eshte se sa shume ne ofrojme cdo vit, dhe pastaj 128 00:07:06,840 --> 00:07:09,110 ne do marrim borxh serish ate shume. 129 00:07:09,110 --> 00:07:19,810 Pra, tani ne do te fitojme $110 plus 10% interes here 110. 130 00:07:19,810 --> 00:07:23,220 Pra, ti mund ta thjeshtosh 110, dhe kjo do te jete 131 00:07:23,220 --> 00:07:32,950 e barabarte me 110 here 110. 132 00:07:32,950 --> 00:07:34,440 Ne fakt, 110 here 1.1 133 00:07:39,730 --> 00:07:41,280 Ne fakt mund ta rishkruaj ne kete menyre gjithashtu. 134 00:07:41,280 --> 00:07:45,850 Mund ta rishkruaj si 100 here 1.1 ne katror, 135 00:07:45,850 --> 00:07:49,920 qe eshte e barabarte me $121. 136 00:07:49,920 --> 00:07:52,790 Pastaj, ne vitin e dyte, ky do te jete principali im i ri--ky eshte 137 00:07:52,790 --> 00:07:55,110 $121--ky eshte pra principali i ri. 138 00:07:55,110 --> 00:07:57,990 Dhe tani duhet ta bej per vitin e trete--pra ky ishte viti i dyte. 139 00:07:57,990 --> 00:08:01,710 Pra, do te marr me shume hapesire, pra ky eshte viti i dyte. 140 00:08:01,710 --> 00:08:06,450 Dhe tani ne vitin e trete, do te paguaj $121 141 00:08:06,450 --> 00:08:14,820 qe kam huazuar ne fund te vitit te dyte, plus 10% here shumen 142 00:08:14,820 --> 00:08:20,450 e parave te cilat i kam huazuar gjate vitit, $121. 143 00:08:20,450 --> 00:08:22,950 Pra, kjo eshte e njejta gje--mund te vendosim kllapa perreth 144 00:08:22,950 --> 00:08:29,270 kesaj--pra kjo eshte e njejta gje sikurse 1 here 121 plus 0.1 here 145 00:08:29,270 --> 00:08:35,650 121, pra kjo eshte e njejta gje sikur se 1.1 here 121. 146 00:08:35,650 --> 00:08:38,800 Nje menyre tjeter per ta shikuar kete, eshte e barabarte me 147 00:08:38,800 --> 00:08:44,180 principalin tone fillestar here 1.1 ne fuqine e trete. 148 00:08:44,180 --> 00:08:46,060 Dhe nese vazhdon ta besh kete--dhe ju inkurajoj ta beni, 149 00:08:46,060 --> 00:08:48,660 sepse ne te vertete ju jep nje pasqyre-- ne fund te 150 00:08:48,660 --> 00:08:52,030 vitit te 10-te, ne do te kemi borxh, ose me mire te themi ju do te keni borxh, 151 00:08:52,030 --> 00:08:57,962 harrova kush ka huazuar nga kush--$100 here 1.1 ne fuqine e 10-te. 152 00:08:57,962 --> 00:08:59,050 Dhe me cka eshte kjo e barabarte? 153 00:08:59,050 --> 00:09:01,320 Ta shohim ne databazen time. 154 00:09:01,320 --> 00:09:02,690 Ta selektojme nje qelize te rendomt. 155 00:09:02,690 --> 00:09:10,980 Pra, plus 100 here 1.1 ne fuqine e 10-te. 156 00:09:10,980 --> 00:09:14,160 Pra, $259 dhe disa cente. 157 00:09:19,890 --> 00:09:22,730 Pra, duket si nje diference e parendesishme, por 158 00:09:22,730 --> 00:09:24,580 perfundon duke qene nje diference e madhe. 159 00:09:24,580 --> 00:09:30,610 Kur e perbeva interesin me 10% per 10 vite duke perdorur 160 00:09:30,610 --> 00:09:33,100 interesin e perbere, kisha borxh $259. 161 00:09:33,100 --> 00:09:37,290 Kur e bera kete duke perdorur interesin e thjeshte, kisha borxh vetem $200. 162 00:09:37,290 --> 00:09:40,770 Pra, ato $59 ishin shtese nga sa shume 163 00:09:40,770 --> 00:09:43,360 me kushtoi interesi i perbere. 164 00:09:43,360 --> 00:09:45,610 Eshte duke me ikur koha, prandaj do te bej disa 165 00:09:45,610 --> 00:09:47,560 shembuj tjeter ne videon e radhes, vetem qe ju te keni 166 00:09:47,560 --> 00:09:50,460 nje kuptueshmeri te thelle te interesit te perbere, si funksionojne 167 00:09:50,460 --> 00:09:53,680 eksponentet, dhe cka ne te vertete eshte dallimi. 168 00:09:53,680 --> 00:09:54,060 Shihemi ne videon e radhes.