1 00:00:00,650 --> 00:00:04,500 Yaxşı indi, siz mənim həyatda bəlkə də ən faydalı anlayışlardan biri olduğunu 2 00:00:04,500 --> 00:00:07,010 düşündüyüm şeyi öyrəndiniz, bəlkə də onunla tanışsınız, 3 00:00:07,010 --> 00:00:11,920 amma əgər tanış deyilsinizsə, ümid edirəm ki, bu, sizi bir gün 4 00:00:11,920 --> 00:00:16,330 iflas müraciəti etməkdən qoruyacaqdır. 5 00:00:16,330 --> 00:00:18,830 Hər nəysə, faiz haqqında danışacam, sonra isə sadə 6 00:00:18,830 --> 00:00:19,830 və mürəkkəb faiz 7 00:00:21,865 --> 00:00:22,817 Bəs faiz nədir? 8 00:00:23,770 --> 00:00:24,840 Hamımız bu barədə eşitmişik. 9 00:00:24,840 --> 00:00:29,030 Faiz dərəcələri və ya ipotekanızın faizi 10 00:00:29,030 --> 00:00:32,507 və ya da kredit kartı ödənişim nə qədərdir? 11 00:00:32,507 --> 00:00:34,140 Faiz -- elmi tərifini bilmirəm, 12 00:00:34,140 --> 00:00:35,610 bəlkə vikipediyada baxmalıyam, 13 00:00:35,610 --> 00:00:37,850 amma mahiyyətcə pul icarəsidir. 14 00:00:37,850 --> 00:00:41,350 Beləliklə, pulu bir müddət saxlamaq üçün 15 00:00:41,350 --> 00:00:42,520 ödədiyiniz puldur. 16 00:00:42,520 --> 00:00:45,420 Bəlkə də ən açıqlayıcı tərif deyil, amma 17 00:00:45,420 --> 00:00:46,920 bu şəkildə başa salım. 18 00:00:46,920 --> 00:00:52,640 Deyək ki, mən sizdən 100 manat borc almaq istəyirəm. 19 00:00:52,640 --> 00:00:54,760 Hal-hazırda. 20 00:00:54,760 --> 00:00:59,120 Və deyək ki, bundan bir il sonra. 21 00:00:59,120 --> 00:01:00,080 Bir il. 22 00:01:00,080 --> 00:01:04,830 Bu sizsiz, bu da mən. 23 00:01:04,830 --> 00:01:07,580 Beləcə, indi mənə 100 manat verirsiniz. 24 00:01:07,580 --> 00:01:09,915 Və mənim 100 manatım olur, bir il keçir, 25 00:01:09,915 --> 00:01:12,570 100 manatım buradadır. 26 00:01:12,570 --> 00:01:15,980 Və mən sizə 100 manat geri qaytarsaydım, 27 00:01:15,980 --> 00:01:17,510 siz icarə pulu qazanmazdınız. 28 00:01:17,510 --> 00:01:19,470 Sadəcə pulunuzu geri almış olardınız. 29 00:01:19,470 --> 00:01:20,880 Heç bir faiz almazdınız. 30 00:01:20,880 --> 00:01:24,470 Əgər mən sizə indi 100 manat versəm, 31 00:01:24,470 --> 00:01:30,860 qarşılığında siz də 1 il sonra 110 manat verməlisiniz. 32 00:01:30,860 --> 00:01:34,620 Yəni bu vəziyyətdə, 100 manatı 1 il özümdə saxlamaq üçün 33 00:01:34,620 --> 00:01:36,620 sizə nə qədər pul ödəməliyəm? 34 00:01:36,620 --> 00:01:38,200 10 manat artıq ödəyirəm, düzdür? 35 00:01:38,200 --> 00:01:45,610 Mən 100 manatı və artıq 10 manatı da qaytarıram. 36 00:01:45,610 --> 00:01:51,510 Və əslində sizə qaytardığım əlavə 10 manat, pulu özümdə saxlamaq 37 00:01:51,510 --> 00:01:54,570 və o pulla istədiyimi edə bilmək üçün ödədiyim haqdır ki, o pulu 38 00:01:54,570 --> 00:01:56,790 saxlayıb yığa bilərəm, investisiya edə bilərəm, 39 00:01:56,790 --> 00:01:59,630 1 il ərzində istədiyimi edə bilərəm 40 00:01:59,630 --> 00:02:02,200 və o 10 manat mahiyyətcə faizdir. 41 00:02:02,200 --> 00:02:05,530 Və hesablanma qaydası, borc aldığım 42 00:02:05,530 --> 00:02:07,850 başlanğıc məbləğin faizidir. 43 00:02:07,850 --> 00:02:11,140 Və xəyali bir bankirdə və ya maliyyə terminologiyasında borc aldığım 44 00:02:11,140 --> 00:02:12,980 baslanğıc məbləğə əsas deyilir. 45 00:02:19,200 --> 00:02:23,630 Beləliklə, bu vəziyyətdə pul icarəsi və ya faiz 10 manatdır. 46 00:02:23,630 --> 00:02:27,920 Mən bunu faiz olaraq etmək istəsəydim, 10 böl 100, yəni 47 00:02:27,920 --> 00:02:34,240 100-də 10 deyə bilərdim, hansı ki, o da 10%-ə bərabərdir. 48 00:02:34,240 --> 00:02:39,480 Siz deyə bilərdiniz ki, əgər mənə artıq 10% də ödəsəniz, 49 00:02:39,480 --> 00:02:41,420 sizə indi 100 manat verməyə hazıram. 50 00:02:41,420 --> 00:02:44,770 Beləliklə, 100 manatın 10 faizi 10 manatdır və 1 il sonra mən sizə 51 00:02:44,770 --> 00:02:46,810 100 manat üstəgəl 10%-i də ödəyirəm. 52 00:02:46,810 --> 00:02:47,560 Eyni şəkildə 53 00:02:47,560 --> 00:02:51,220 Beləliklə, istənilən miqdar pul üçün 10% qarşılığında mənə 54 00:02:51,220 --> 00:02:53,540 hər hansı bir miqdarda borc pul verməyə hazırsınız. 55 00:02:53,540 --> 00:02:58,680 Yaxşı, əgər mənə 1000 manat borc versəniz faiz yenə 10%-i qədər olacaq, 56 00:02:58,680 --> 00:03:00,950 hansı ki, o da 100 manatdır. 57 00:03:00,950 --> 00:03:11,020 Beləcə, bir il sonra mən sizə 1000 manat, üstəgəl 1000 manatın 10 faizi, yəni 58 00:03:11,020 --> 00:03:14,555 1100 manat borclu olardım. 59 00:03:14,555 --> 00:03:17,780 Yaxşı, hər ədədə əlavə sıfır yazdım. 60 00:03:17,780 --> 00:03:20,090 Bu halda 100 manat faiz olacaq, amma 61 00:03:20,090 --> 00:03:22,130 hələ də faiz dərəcəsi 10 faizdir. 62 00:03:22,130 --> 00:03:25,170 İndi isə sadə faiz və mürəkkəb faiz arasında 63 00:03:25,170 --> 00:03:27,000 fərqi izah edək. 64 00:03:30,430 --> 00:03:33,220 Beləliklə, mənə sadəcə bir ilə 10 faizlə borc verdiyiniz 65 00:03:33,220 --> 00:03:36,540 olduqca sadə bir nümunə etdik, düzdür? 66 00:03:36,540 --> 00:03:42,280 Beləliklə, deyək ki, kimsə mənim dediyim faiz dərəcəsi və ya digər insanlara 67 00:03:42,280 --> 00:03:43,930 verdikləri faiz dərəcəsinin 68 00:03:43,930 --> 00:03:51,000 10% olduğunu söylədi, ildə 10% yaxşı bir göstəricidir. 69 00:03:51,000 --> 00:03:55,700 Və deyək ki, bu şəxsdən borc alacağım əsas 70 00:03:55,700 --> 00:04:01,900 100 manatdır. 71 00:04:01,900 --> 00:04:03,980 Belə, sizə sualım budur və bəlkə fasilə verək, 72 00:04:03,980 --> 00:04:18,570 mənim 10 ildə nə qədər borcum olacaq? 73 00:04:18,570 --> 00:04:21,140 Mənim 10 ildə nə qədər borcum var? 74 00:04:21,140 --> 00:04:23,080 Əslində bu barədə düşünməyin iki yolu var. 75 00:04:23,080 --> 00:04:30,350 Deyə bilərsiniz ki, yaxşı, illər sıfıra bərabərdir, 76 00:04:30,350 --> 00:04:32,430 sadəcə borc pul aldım və dərhal geri ödədim, 77 00:04:32,430 --> 00:04:33,730 100 dollar olardı, düzdür? 78 00:04:33,730 --> 00:04:35,210 Bunu etmirəm, ən azı bir il 79 00:04:35,210 --> 00:04:36,570 saxlamağı düşünürəm. 80 00:04:36,570 --> 00:04:40,270 Yəni bir il sonra, sadəcə etdiyimiz nümunəyə əsaslanaraq, bu məbləğin 81 00:04:40,270 --> 00:04:48,870 10% -ni 100 manata əlavə etdim və bundan sonra 110 manat 82 00:04:48,870 --> 00:04:51,050 borcum olacaq. 83 00:04:51,050 --> 00:04:55,420 Və iki ildən sonra başlanğıc əsasa daha 10% əlavə edə bilərəm, 84 00:04:55,420 --> 00:04:57,800 düzdür? 85 00:04:57,800 --> 00:04:59,610 Yəni hər il 10 manat əlavə edirəm. 86 00:04:59,610 --> 00:05:03,775 Beləcə, bu vəziyyətdə 120 manat, üçüncü ildə isə 130 manat 87 00:05:03,775 --> 00:05:05,310 borcum olardı. 88 00:05:05,310 --> 00:05:09,770 Əslində, bu 100 manatı borc almaq üçün üçün illik icarəm 10 manatdır, düzdür? 89 00:05:09,770 --> 00:05:12,580 Çünki, həmişə başlanğıc məbləğin 10 faizini hesablayıram. 90 00:05:12,580 --> 00:05:17,090 Və 10 il sonra, çünki, mən hər il əlavə 10 manat ödəməliyəm, 91 00:05:17,090 --> 00:05:20,120 10 ildən sonra isə sizə borcum 92 00:05:20,120 --> 00:05:22,200 200 manat olacaq. 93 00:05:22,700 --> 00:05:23,200 Düzdür? 94 00:05:23,200 --> 00:05:33,520 Və 200 manat, 100 manat üstəgəl 100 manata bərabərdir, çünki, 95 00:05:33,520 --> 00:05:36,580 ildə 10 manat faiz ödədim. 96 00:05:36,580 --> 00:05:39,260 Və indicə etdiyimiz bu anlayışa 97 00:05:39,260 --> 00:05:43,020 sadə faiz deyilir. 98 00:05:43,020 --> 00:05:45,260 Əsasən borc aldığınız başlanğıc məbləğ, faiz, 99 00:05:45,260 --> 00:05:48,840 sondakı məbləği,hər il ödənilən məbləği götürürsünüz və 100 00:05:48,840 --> 00:05:51,140 hər il tədricən ödədiyiniz o məbləğ 101 00:05:51,140 --> 00:05:53,090 əslində faiz dərəcəsi ilə başlanğıc məbləğin 102 00:05:53,090 --> 00:05:54,380 hasilinə bərabərdir. 103 00:05:54,380 --> 00:05:55,980 Ancaq bu barədə düşünsəniz, 104 00:05:55,980 --> 00:05:58,390 1 il ərzində borcunuzdan getdikcə azalan 105 00:05:58,390 --> 00:05:59,170 miqdarda pul ödəyirsiniz. 106 00:05:59,170 --> 00:06:00,950 Sizə mürəkkəb faizi göstərsəm, bu 107 00:06:00,950 --> 00:06:01,690 sizə düzgün gələcək. 108 00:06:01,690 --> 00:06:05,530 Bu, ildə 10 faizi izah etməyin yoludur. 109 00:06:05,530 --> 00:06:10,960 İzah etməyin bir başqa yolu da, əvvəlcə 100 manat borc alırsınız, 110 00:06:10,960 --> 00:06:13,840 ya da pulu verdilərsə, əgər bunu istəmirsinizsə, 111 00:06:13,840 --> 00:06:15,230 100 manat borcunuzu 112 00:06:15,230 --> 00:06:16,550 sadəcə geri ödəyirsiniz. 113 00:06:16,550 --> 00:06:21,630 Bir il sonra, əslində 110 manat ödəyirsiniz, yəni 114 00:06:21,630 --> 00:06:27,450 100 manat üstəgəl 100 manatın 10 faizi. 115 00:06:27,450 --> 00:06:32,830 Belə, 100 manat üstəgəl 100 manatın 10 faizi. 116 00:06:32,830 --> 00:06:35,180 Rəngləri dəyişək, çünki bu monotondur 117 00:06:35,180 --> 00:06:36,970 Yaxşı, məncə bu sizə mənalı gələr. 118 00:06:36,970 --> 00:06:39,030 Sadə və mürəkkəb faizin fərqli olduğu 119 00:06:39,030 --> 00:06:40,220 məqam burdadır. 120 00:06:40,220 --> 00:06:42,930 Son halda, başlanğıc 100 manatın yalnız 10 faizini 121 00:06:42,930 --> 00:06:44,480 əlavə etməyi davam etdirdik. 122 00:06:44,480 --> 00:06:49,310 İndi mürəkkəb faizdə, başlanğıc məbləğin 123 00:06:49,310 --> 00:06:50,310 10%-ni hesablamırıq. 124 00:06:50,310 --> 00:06:52,310 İndi bu məbləğin 10 faizini hesablayırıq. 125 00:06:56,340 --> 00:07:02,440 Beləliklə, indi 110 manat götürəcəyik. 126 00:07:02,440 --> 00:07:05,470 Demək olar ki, onu yeni əsasımız kimi görə bilərsiniz. 127 00:07:05,470 --> 00:07:06,840 Bu, bir ildə nə qədər təklif etsək, 128 00:07:06,840 --> 00:07:09,110 sonra bunu qaytarırıq. 129 00:07:09,110 --> 00:07:19,810 Beləliklə, indi 110 manat üstəgəl 110-un 10 faizi qədər borcumuz olacaq. 130 00:07:19,810 --> 00:07:23,220 Siz 110-u həqiqətən bölüşdürə bilərsiniz, 131 00:07:23,220 --> 00:07:32,950 və bu, 110 vur 110-a bərabərdir. 132 00:07:32,950 --> 00:07:34,440 Əslində, 110 vur 1.1 133 00:07:39,730 --> 00:07:41,280 Əslində, bu şəkildə yenidən yaza bilərəm. 134 00:07:41,280 --> 00:07:45,850 100 vur 1.1 kvadratı kimi yaza bilərdim, 135 00:07:45,850 --> 00:07:49,920 və bu 121 manata bərabərdir. 136 00:07:49,920 --> 00:07:52,790 Və ikinci ildən sonra, mənim yeni əsasım bu 121 manatdır, 137 00:07:52,790 --> 00:07:55,110 bu, mənim yeni əsasımdır. 138 00:07:55,110 --> 00:07:57,990 İndi isə üçüncü ili hesablayaq, yəni bu, ikinci ildir. 139 00:07:57,990 --> 00:08:01,710 Daha çox yer alıram, bu, ikinci ildir. 140 00:08:01,710 --> 00:08:06,450 Və indi üçüncü ildə, ikinci ilin sonunda borclu olduğum 121 manat üstəgəl 141 00:08:06,450 --> 00:08:14,820 il ərzində borclanacağım pulun 10 faizi, 142 00:08:14,820 --> 00:08:20,450 121 manatdır. 143 00:08:20,450 --> 00:08:22,950 Beləliklə, burada mötərizə ilə yazaq, 144 00:08:22,950 --> 00:08:29,270 1 vur 121 üstəgəl 0.1 vur 121-in cəmi, 145 00:08:29,270 --> 00:08:35,650 bu da 1.1 vur 121 ilə eynidir. 146 00:08:35,650 --> 00:08:38,800 Və ya başqa bir yol isə 147 00:08:38,800 --> 00:08:44,180 əsas ilə 1.1-in kubunun hasilini hesablamaqdır. 148 00:08:44,180 --> 00:08:46,060 Və əgər bunu davam etdirsəniz, hansı ki 149 00:08:46,060 --> 00:08:48,660 mən bunu tövsiyyə edirəm, bu sizə düz gələcək, 150 00:08:48,660 --> 00:08:52,030 10 il sonunda - biz borclu olacıyıq - kimdən borc aldığımızı 151 00:08:52,030 --> 00:08:57,962 unutdum, 100 manat vur 1.1 üstü 10. 152 00:08:57,962 --> 00:08:59,050 Bu neçəyə bərabərdir? 153 00:08:59,050 --> 00:09:01,320 Elektron cədvəldən istifadə edək. 154 00:09:01,320 --> 00:09:02,690 Təsadüfi bir xana seçək. 155 00:09:02,690 --> 00:09:10,980 100 vur 1.1 üstü 10. 156 00:09:10,980 --> 00:09:14,160 Beləcə, 259 dollar və bir az xırda pul. 157 00:09:19,890 --> 00:09:22,730 Yəni, çox incə bir fərq kimi görünə bilər, amma sonda 158 00:09:22,730 --> 00:09:24,580 çox böyük bir fərq yaradır. 159 00:09:24,580 --> 00:09:30,610 Mürəkkəb faizdən istifadə edərək 10 il ərzində 10% ilə hesabladıqda 160 00:09:30,610 --> 00:09:33,100 259 manat borcum var. 161 00:09:33,100 --> 00:09:37,290 Sadə faizdən istifadə etdikdə isə yalnız 200 manat borcum var. 162 00:09:37,290 --> 00:09:40,770 Bu 59 manat artım, mürəkkəb faizin bizə nə qədər baha olduğunu 163 00:09:40,770 --> 00:09:43,360 başa salır. 164 00:09:43,360 --> 00:09:45,610 Vaxtım bitir, növbəti videoda bir neçə nümunə 165 00:09:45,610 --> 00:09:47,560 həll edəcəyəm, sadəcə mürəkkəb faizin 166 00:09:47,560 --> 00:09:50,460 necə olacağını, eksponentlərin necə işlədiyini və nəyin 167 00:09:50,460 --> 00:09:52,680 fərqi olduğunu dərindən öyrənəcəksiniz. 168 00:09:52,680 --> 00:09:53,680 Növbəti videoyadək.