[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:05.56,Default,,0000,0000,0000,,Chào mừng bạn đã quay trở lại. Trong bài giảng này, tôi muốn thêm một chút về việc sử dụng mô hình
Dialogue: 0,0:00:05.56,0:00:09.37,Default,,0000,0000,0000,,có thể giúp bạn như thế nào để bạn trở thành một công dân thông minh hơn của thế giới. Và như vậy,
Dialogue: 0,0:00:09.37,0:00:13.42,Default,,0000,0000,0000,,[inaudible]. Phân tích từng lý do nho nhỏ về việc tại sao các mô hình
Dialogue: 0,0:00:13.42,0:00:17.35,Default,,0000,0000,0000,,khiến bạn có thể tham gia tốt hơn vào các vấn đề đang xảy ra trong
Dialogue: 0,0:00:17.35,0:00:20.90,Default,,0000,0000,0000,,thế giới phức tạp và hiện đại mà chúng ta sống. Như vậy, khi gặp các mô hình, chúng đã được
Dialogue: 0,0:00:20.90,0:00:24.55,Default,,0000,0000,0000,,đơn giản hóa, trừu tượng hóa. Nên theo một khía cạnh nào đó,
Dialogue: 0,0:00:24.55,0:00:28.39,Default,,0000,0000,0000,,chúng có thể sai. George Box có một câu nói nổi tiếng, “Mọi mô hình đều sai”.
Dialogue: 0,0:00:28.39,0:00:32.08,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là sự thật, phải không? Có thể. “Tuy nhiên, một số lại rất hữu ích”. Và đó sẽ là
Dialogue: 0,0:00:32.08,0:00:35.54,Default,,0000,0000,0000,,câu thần chú xuyên suốt khóa học. Những mô hình này sẽ được
Dialogue: 0,0:00:35.54,0:00:38.95,Default,,0000,0000,0000,,trừu tượng hóa, đơn giản hóa, nhưng chúng có ích cho
Dialogue: 0,0:00:38.95,0:00:42.47,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta. Chúng giúp ta làm mọi thứ tốt hơn. Theo khía cạnh nào đó, phải không?
Dialogue: 0,0:00:42.47,0:00:46.16,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là một điều quan trọng trong khóa học này. Mô hình là ngôn ngữ chung mới
Dialogue: 0,0:00:46.16,0:00:49.62,Default,,0000,0000,0000,,Chúng không chỉ là ngôn ngữ hàn lâm,như tôi đã nói
Dialogue: 0,0:00:49.62,0:00:53.45,Default,,0000,0000,0000,,trong bài giảng trước, mà chúng còn là ngôn ngữ của kinh doanh,
Dialogue: 0,0:00:53.45,0:00:57.05,Default,,0000,0000,0000,,của chính trị. Chúng là ngôn ngữ của thế giới phi lợi nhuận. Bất cứ nơi nào bạn đến,
Dialogue: 0,0:00:57.05,0:01:00.78,Default,,0000,0000,0000,,nơi đó con người đang cố gắng để làm thật tốt, kiếm tiền, chữa bệnh, hay bất cứ điều gì mà
Dialogue: 0,0:01:00.78,0:01:04.34,Default,,0000,0000,0000,,họ muốn. Bạn sẽ nhận ra rằng con người đang sử dụng các mô hình để cho phép
Dialogue: 0,0:01:04.34,0:01:08.07,Default,,0000,0000,0000,,họ thực hiện tốt hơn mục tiêu của mình. Đó là lý do chúng trở thành
Dialogue: 0,0:01:08.07,0:01:11.72,Default,,0000,0000,0000,,một ngôn ngữ chung. Vì vậy hãy nhớ lại
Dialogue: 0,0:01:11.72,0:01:15.45,Default,,0000,0000,0000,,bài giảng đầu tiên. Toàn bộ ý tưởng của \Nphong trào sách kinh điển chính là
Dialogue: 0,0:01:15.45,0:01:19.64,Default,,0000,0000,0000,,đây. Đưa ra các ý tưởng mà ai cũng nên biết. Vì vậy, có hang ngàn ý tưởng trong hàng trăm cuốn sách
Dialogue: 0,0:01:19.64,0:01:23.50,Default,,0000,0000,0000,,tuyệt vời như vậy. Và một trong số những học viên ngành quảng cáo của chúng tôi,
Dialogue: 0,0:01:23.50,0:01:27.35,Default,,0000,0000,0000,,anh Robert Hush sống tại Chicago. Chúng có điều này, và chúng được gọi là
Dialogue: 0,0:01:27.35,0:01:31.26,Default,,0000,0000,0000,,Tropicana, là 1 danh sách, đúng vậy, có cùng những người xem quảng cáo. Danh sách bao gồm những ý tưởng
Dialogue: 0,0:01:31.26,0:01:35.43,Default,,0000,0000,0000,,mà vài người biết, người thông mình chắc chắn sẽ biết.
Dialogue: 0,0:01:35.43,0:01:39.44,Default,,0000,0000,0000,,biết. Vì vậy, những ý tưởng đó là gì? Một trong các ý tưởng đó là luôn ôm chắc cột buồm (idiom: giữ vững lập trường).
Dialogue: 0,0:01:39.44,0:01:43.51,Default,,0000,0000,0000,,Câu này có nguồn gốc từ sử thi Odysseus, nói rằng con tàu đó đang đi qua
Dialogue: 0,0:01:43.51,0:01:47.67,Default,,0000,0000,0000,,nhà của các mỹ nhân ngư và chàng muốn nghe tiếng hát của họ. Nên chàng
Dialogue: 0,0:01:47.67,0:01:51.87,Default,,0000,0000,0000,,bảo đoàn thủy thủ trói mình vào cột buồm để có thể lắng nghe tiếng hát
Dialogue: 0,0:01:51.87,0:01:56.11,Default,,0000,0000,0000,,nhưng phải cam kết trước là không được lái thuyền vượt lên để nghe hát, đồng thời
Dialogue: 0,0:01:56.11,0:01:59.78,Default,,0000,0000,0000,,chàng đổ sáp vào tai của đoàn thủy thủ để
Dialogue: 0,0:01:59.78,0:02:04.07,Default,,0000,0000,0000,,họ không bị lôi kéo lái tàu vào đó. Đó là ý tưởng mà chúng ta
Dialogue: 0,0:02:04.07,0:02:08.18,Default,,0000,0000,0000,,có thể trích dẫn trong lịch sử. Hoặc Cortez đã đốt đội tàu, để quân của ông
Dialogue: 0,0:02:08.18,0:02:12.54,Default,,0000,0000,0000,,không rút lui, họ phải tiếp tục tiến lên. Vậy nên ý tưởng trói mình vào cột buồm
Dialogue: 0,0:02:12.54,0:02:16.25,Default,,0000,0000,0000,,(giữ vững lập trường) là một kinh nghiệm đắt giá. Một trong những
Dialogue: 0,0:02:16.25,0:02:19.96,Default,,0000,0000,0000,,trang web yêu thích của tôi là trang web có tên là Phòng Cách Ngôn. Trang web này có những câu
Dialogue: 0,0:02:19.96,0:02:23.95,Default,,0000,0000,0000,,đại loại như *ai chần chừ thì nhịn, làm ngay cho khỏi rách việc{\i1},{\i0}*
Dialogue: 0,0:02:23.95,0:02:27.70,Default,,0000,0000,0000,,*hai cái đầu thì tốt hơn là một, hay lắm thầy nhiều ma…*
Dialogue: 0,0:02:27.70,0:02:31.59,Default,,0000,0000,0000,,Vậy bạn cần nghe những lời khuyên hữu ích này, một số thứ nói
Dialogue: 0,0:02:31.60,0:02:35.15,Default,,0000,0000,0000,,nhưng sau đó bạn lại nghe những thứ hoàn toàn trái ngược. Vâng, làm thế nào
Dialogue: 0,0:02:35.15,0:02:39.34,Default,,0000,0000,0000,,để phán xét hai điều này? Chúng ta xem xét hai điều này
Dialogue: 0,0:02:39.34,0:02:43.53,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách xây dựng mô hình bởi mô hình cho ta các điều kiện trong đó
Dialogue: 0,0:02:43.53,0:02:47.52,Default,,0000,0000,0000,,*nếu chần chừ là thua{\i1}, hoặc {\i0}làm nhanh khỏi rách việc{\i1}.{\i0}{\i1}*{\i0}
Dialogue: 0,0:02:47.52,0:02:51.61,Default,,0000,0000,0000,,Nên khi xét về khoảng rộng trong dự báo và mức đa dạng, chúng ta sẽ biết tại sao
Dialogue: 0,0:02:51.61,0:02:55.65,Default,,0000,0000,0000,,trường hợp *hai cái đầu thì tốt hơn một{\i1}, hay {\i0}lắm thầy thì nhiều ma{\i1}*{\i0}
Dialogue: 0,0:02:55.65,0:02:59.69,Default,,0000,0000,0000,,Trớ trêu thay, các mô hình lại trói chúng ta
Dialogue: 0,0:02:59.69,0:03:03.68,Default,,0000,0000,0000,,vào cột buồm, chúng trói chúng ta vào cột logic và bằng cách đó, chúng ta
Dialogue: 0,0:03:03.68,0:03:08.65,Default,,0000,0000,0000,,tìm ra cách tư duy, ý tưởng nào trong đó hữu ích cho chúng ta.
Dialogue: 0,0:03:08.65,0:03:13.12,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên nếu xét hầu hết các ngành, kể cả ngành kinh tế, và đó chính là những gì bạn nhìn thấy trong
Dialogue: 0,0:03:13.12,0:03:17.63,Default,,0000,0000,0000,,sơ đồ này, là bản mô tả các chức năng của một tác tử.
Dialogue: 0,0:03:17.63,0:03:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Và các tác tử luôn cố gắng tối đa hóa lợi ích của họ.
Dialogue: 0,0:03:21.88,0:03:25.90,Default,,0000,0000,0000,,Thế nên, các nhà kinh tế học luôn sử dụng mô hình. Các nhà sinh vật học cũng sử dụng mô hình.
Dialogue: 0,0:03:25.90,0:03:30.14,Default,,0000,0000,0000,,Họ dùng các mô hình cho não bộ, trong đó có các axon và dendrite
Dialogue: 0,0:03:30.14,0:03:34.33,Default,,0000,0000,0000,,xen giữa các neuron. Họ có các mô hình của mạng lưới quy định gene.
Dialogue: 0,0:03:34.33,0:03:38.46,Default,,0000,0000,0000,,Rồi mô hình các loài. Đại loại thế. Về xã hội học, chúng ta cũng có các mô hình.
Dialogue: 0,0:03:38.46,0:03:42.61,Default,,0000,0000,0000,,Cách xác định ảnh hưởng của hành động,
Dialogue: 0,0:03:42.61,0:03:46.41,Default,,0000,0000,0000,,hành vi của mình, đại loại thế. Còn trong khoa học chính trị,
Dialogue: 0,0:03:46.41,0:03:50.19,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta cũng có các mô hình. Khoa học chính trị ngày nay, đó là một bức tranh của mô hình
Dialogue: 0,0:03:50.19,0:03:53.93,Default,,0000,0000,0000,,bầu cử không gian. Nên có thể nói rằng ứng viên này ít bảo thủ hơn theo một vài tiêu chí
Dialogue: 0,0:03:53.93,0:03:57.28,Default,,0000,0000,0000,,nhất định và các cử tri cũng ít bảo thủ hơn và bạn bảo,
Dialogue: 0,0:03:57.28,0:04:00.98,Default,,0000,0000,0000,,nhiều khả năng bạn sẽ bầu cho ứng viên có khuynh hướng giống mình.
Dialogue: 0,0:04:00.98,0:04:04.51,Default,,0000,0000,0000,,Tại đại học Michigan, chúng tôi tiến hành một công việc gọi là
Dialogue: 0,0:04:04.51,0:04:08.03,Default,,0000,0000,0000,,Nghiên cứu về Bầu cử Quốc gia. Chúng tôi thu thập dữ liệu đại loại là
Dialogue: 0,0:04:08.03,0:04:11.42,Default,,0000,0000,0000,,những nhà chính trị đang ở đâu và những người bầu cử đang ở đâu. Việc này giúp chúng tôi xác định được
Dialogue: 0,0:04:11.42,0:04:15.18,Default,,0000,0000,0000,,ai bầu cho ai và tại sao. \NMô hình giúp chúng ta hiểu được quyết định mà
Dialogue: 0,0:04:15.18,0:04:18.55,Default,,0000,0000,0000,,người bầu cử đưa ra. Sang đến ngôn ngữ học. Một lĩnh vực khác, phải không? Bạn có thể nghĩ rằng,
Dialogue: 0,0:04:18.55,0:04:21.87,Default,,0000,0000,0000,,Làm sao bạn có thể sử dụng mô hình trong ngôn ngữ học?\NBạn thấy ở đây là một mô hình minh họa
Dialogue: 0,0:04:21.87,0:04:25.68,Default,,0000,0000,0000,,với một số kí hiệu như ‘v’, ‘n’ hay ‘p’. Nếu bạn quan sát kĩ,
Dialogue: 0,0:04:25.68,0:04:29.01,Default,,0000,0000,0000,,‘v’ kí hiệu động từ (verb), ‘n’ là danh từ (noun). Còn ‘S’,
Dialogue: 0,0:04:29.01,0:04:32.24,Default,,0000,0000,0000,,chủ ngữ (subject), phải không? Với mô hình này, bạn có thể hỏi:
Dialogue: 0,0:04:32.24,0:04:35.69,Default,,0000,0000,0000,,“Cấu trúc của một ngôn ngữ là như thế nào?" Mô tả một cách chính thống và toán học,
Dialogue: 0,0:04:35.69,0:04:39.01,Default,,0000,0000,0000,,cấu trúc của một ngôn ngữ là như thế nào, và việc một số ngôn ngữ có những nét tương đồng với một số ngôn ngữ khác,
Dialogue: 0,0:04:39.01,0:04:42.56,Default,,0000,0000,0000,,phụ thuộc vào việc người nói kết cấu các câu ra sao.
Dialogue: 0,0:04:42.56,0:04:46.00,Default,,0000,0000,0000,,
Dialogue: 0,0:04:46.00,0:04:50.13,Default,,0000,0000,0000,,rõ ràng nó rất khác so với tiếng Anh. Ngay cả ngành luật cũng sử dụng mô hình.
Dialogue: 0,0:04:50.13,0:04:54.14,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một đồ thị của một cựu sinh viên sau đại học của tôi. Hiện nay,
Dialogue: 0,0:04:54.14,0:04:58.19,Default,,0000,0000,0000,,cậu ta, Dan Katz, đang là một giáo sư ngành luật. Trong mạng lưới này, mạng lưới của Tòa án Tối cao,
Dialogue: 0,0:04:58.19,0:05:02.15,Default,,0000,0000,0000,,Dan Katz mô tả, họ bổ nhiệm ai, nếu như một ai đó bổ nhiệm thẩm phán
Dialogue: 0,0:05:02.15,0:05:06.06,Default,,0000,0000,0000,,từ một Tòa án khác. Bằng việc mô tả quá trình bổ nhiệm theo như mạng lưới này,
Dialogue: 0,0:05:06.06,0:05:09.71,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta bắt đầu hiểu được mức độ bảo thủ hay tự do của mỗi thẩm phán.
Dialogue: 0,0:05:09.71,0:05:13.82,Default,,0000,0000,0000,,Như vậy, mô hình có rất nhiều ứng dụng,
Dialogue: 0,0:05:13.82,0:05:17.62,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí có cả những môn học được phát triển hoàn toàn dựa trên mô hình.
Dialogue: 0,0:05:17.62,0:05:21.63,Default,,0000,0000,0000,,Lí thuyết trò chơi, môn học tôi được luyện tập khi còn là một sinh viên sau đại học, đề cập hoàn toàn về
Dialogue: 0,0:05:21.63,0:05:25.51,Default,,0000,0000,0000,,hành vi chiến lược. Hành vi. Là môn nghiên cứu về chiến lược tương tác giữa
Dialogue: 0,0:05:25.51,0:05:29.52,Default,,0000,0000,0000,,các cá nhân, công ty hay quốc gia. Và lí thuyết trò chơi còn có thể áp dụng
Dialogue: 0,0:05:29.52,0:05:33.49,Default,,0000,0000,0000,,cho sinh học nữa, phải không?
Dialogue: 0,0:05:33.49,0:05:37.22,Default,,0000,0000,0000,,Khi bạn bước vào đại học, bạn sẽ nhận ra rằng lí thuyết trò chơi
Dialogue: 0,0:05:37.22,0:05:41.23,Default,,0000,0000,0000,,có thể đề cập đến bất cứ vấn đề gì. Một ngành dựa hoàn toàn trên
Dialogue: 0,0:05:41.23,0:05:45.63,Default,,0000,0000,0000,,mô hình. Phải không? Vậy thì, tại sao
Dialogue: 0,0:05:45.63,0:05:50.51,Default,,0000,0000,0000,,mọi thứ từ ngôn ngữ học, kinh tế, khoa học chính trị, đều sử dụng mô hình?
Dialogue: 0,0:05:50.51,0:05:55.45,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tốt hơn chăng?\NPhải, chúng tốt hơn chúng ta.
Dialogue: 0,0:05:55.45,0:06:00.39,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ cho các bạn xem một hình minh họa từ một cuốn sách của Phil Tetlock.
Dialogue: 0,0:06:00.39,0:06:05.92,Default,,0000,0000,0000,,Một cuốn sách tuyệt vời. Trong hình này, Phil đang thể hiện độ chuẩn xác của,
Dialogue: 0,0:06:05.92,0:06:10.06,Default,,0000,0000,0000,,một vài phương pháp (để tôi đánh dấu). Một vài phương pháp dự đoán khác nhau.
Dialogue: 0,0:06:10.06,0:06:13.51,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy ở đây là trục đo.
Dialogue: 0,0:06:13.51,0:06:17.22,Default,,0000,0000,0000,,
Dialogue: 0,0:06:17.22,0:06:21.49,Default,,0000,0000,0000,,mức độ không cân bằng, theo độ tốt mà mỗi cách dự đoán
Dialogue: 0,0:06:21.49,0:06:25.70,Default,,0000,0000,0000,,có thể thực hiện. Thay vì nói rằng nó nóng hay lạnh, mô hình có thể cho biết đây là
Dialogue: 0,0:06:25.70,0:06:29.41,Default,,0000,0000,0000,,90, 80 hay 70 độ. Như thế, trục dọc này,
Dialogue: 0,0:06:29.41,0:06:32.91,Default,,0000,0000,0000,,là độ chuẩn xác, và trục ngang là độ sai số
Dialogue: 0,0:06:32.91,0:06:36.72,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy ở đây, nhím (hedgehog) là những người
Dialogue: 0,0:06:36.72,0:06:40.82,Default,,0000,0000,0000,,không sử dụng mô hình. Dự đoán không tốt lắm, phải không?
Dialogue: 0,0:06:40.82,0:06:45.30,Default,,0000,0000,0000,,Kết quả thật tồi tệ. Lên trên là nhóm người mà Phil gọi là “cáo” (fox). Nhóm người này
Dialogue: 0,0:06:45.30,0:06:49.71,Default,,0000,0000,0000,,sử dụng rất nhiều mô hình. Và,
Dialogue: 0,0:06:49.71,0:06:53.70,Default,,0000,0000,0000,,độ sai số thì rất tốt, tốt hơn một chút so với
Dialogue: 0,0:06:53.70,0:06:58.06,Default,,0000,0000,0000,,độ mất cân bằng. Nhưng, tận phía trên này, là
Dialogue: 0,0:06:58.06,0:07:02.31,Default,,0000,0000,0000,,mô hình tối ưu (formal models), tốt hơn cả nhím và cáo.
Dialogue: 0,0:07:02.31,0:07:06.46,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi bây giờ là, lượng dữ liệu là bao nhiêu? Tetlock thực ra có trong tay hàng chục nghìn
Dialogue: 0,0:07:06.46,0:07:10.56,Default,,0000,0000,0000,,dự đoán. Trong 20 năm, ông ta thu thập dữ liệu từ mọi người, so sánh
Dialogue: 0,0:07:10.56,0:07:15.15,Default,,0000,0000,0000,,kết quả họ dự đoán so với mô hình tối ưu.\NKết quả là mô hình tỏ ra vượt trội.
Dialogue: 0,0:07:15.15,0:07:19.77,Default,,0000,0000,0000,,OK. Vậy còn những người
Dialogue: 0,0:07:19.77,0:07:23.19,Default,,0000,0000,0000,,lấy dự đoán làm nghề kiếm cơm? Đây là ảnh của Bruce Bueno de Mesquita,
Dialogue: 0,0:07:23.19,0:07:26.62,Default,,0000,0000,0000,,người đưa ra những dự đoán về những điều sắp xảy ra trong các mối quan hệ.
Dialogue: 0,0:07:26.62,0:07:30.26,Default,,0000,0000,0000,,Ông ta làm rất tốt việc này. Tốt đến mức ảnh ông ta xuất hiện trên bìa
Dialogue: 0,0:07:30.26,0:07:33.82,Default,,0000,0000,0000,,các tạp chí. Ông ta từng dạy tại ĐH Stanford và ĐH New York (NYU), từng giữ chức vụ trưởng khoa tại NYU.
Dialogue: 0,0:07:33.82,0:07:37.37,Default,,0000,0000,0000,,Bruce có một mô hình rất cụ thể giúp ông
Dialogue: 0,0:07:37.37,0:07:40.48,Default,,0000,0000,0000,,xác định được, dựa trên mong muốn và nhu cầu,
Dialogue: 0,0:07:40.48,0:07:43.59,Default,,0000,0000,0000,,mỗi quốc gia sẽ hành động ra sao. Tuy nhiên,\Ncũng như George Box đã nói
Dialogue: 0,0:07:43.59,0:07:47.02,Default,,0000,0000,0000,,lúc đầu, Bruce không lệ thuộc hoàn toàn vào mô hình để đưa ra quyết định. Mô hình
Dialogue: 0,0:07:47.02,0:07:50.57,Default,,0000,0000,0000,,chỉ đưa ra gợi ý cho những suy nghĩ tiếp theo. Một sự kết hợp giữa
Dialogue: 0,0:07:50.57,0:07:54.72,Default,,0000,0000,0000,,những gì mà mô hình chính thức cho biết, và\Nkinh nghiệm cho thấy, những người thông minh
Dialogue: 0,0:07:54.72,0:07:59.98,Default,,0000,0000,0000,,đều sử dụng mô hình, nhưng mô hình không cho họ biết phải làm gì. \NNhiều mô hình tư duy khác
Dialogue: 0,0:07:59.98,0:08:04.86,Default,,0000,0000,0000,,đã được họ cho là tốt hơn nhưng\Nchúng cũng rất phong phú. Vì vậy, một khi bạn
Dialogue: 0,0:08:04.86,0:08:08.62,Default,,0000,0000,0000,,tìm hiểu một mô hình. Đó là, đối với mỗi lĩnh vực, \Nbạn có thể áp dụng cho cả một đống
Dialogue: 0,0:08:08.62,0:08:11.91,Default,,0000,0000,0000,,các lĩnh vực khác, rất thú vị. \NChúng ta sẽ tìm hiểu các mô hình như
Dialogue: 0,0:08:11.91,0:08:15.66,Default,,0000,0000,0000,,quy trình Markov, mô hình mô phỏng các quá trình\Nđộng. Chúng có thể áp dụng để
Dialogue: 0,0:08:15.66,0:08:19.22,Default,,0000,0000,0000,,mô phỏng sự lây lan dịch bệnh và những thứ tương tự. Cuối cùng, chúng ta sẽ biết rằng
Dialogue: 0,0:08:19.22,0:08:22.78,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù bạn cũng có thể sử dụng chúng,\Nnhưng cũng sẽ ngạc nhiên, để tìm ra
Dialogue: 0,0:08:22.78,0:08:26.72,Default,,0000,0000,0000,,ai đã viết cuốn sách. Và họ nói rằng,\Nlàm thế nào vậy? Chỉ bằng cách
Dialogue: 0,0:08:26.72,0:08:30.43,Default,,0000,0000,0000,,nghĩ ra từ ngữ, viết một câu, như là một quá trình thiếu máu. Vì vậy,
Dialogue: 0,0:08:30.43,0:08:34.40,Default,,0000,0000,0000,,các tác giả khác nhau sẽ sử dụng các chuỗi từ khác nhau. Mô hình khác nhau. Vì vậy,
Dialogue: 0,0:08:34.40,0:08:38.52,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có thể sử dụng mô hình toán học chẳng hề liên quan gì đến chuyện này
Dialogue: 0,0:08:38.52,0:08:42.29,Default,,0000,0000,0000,,để tìm ra người đã viết sách, đúng không? Rất hay.
Dialogue: 0,0:08:42.29,0:08:46.54,Default,,0000,0000,0000,,Một lý do lớn khác. Mô hình làm cho chúng ta đỡ mất công hơn. Lý do là vì
Dialogue: 0,0:08:46.54,0:08:50.74,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta chỉ cần bố trí sắp xếp tất cả các\Nlogic và sau đó nhận ra,
Dialogue: 0,0:08:50.74,0:08:54.64,Default,,0000,0000,0000,,trời ơi, có thế mà mình không nghĩ ra. Vì vậy, thường khi xây dựng mô hình,
Dialogue: 0,0:08:54.64,0:08:58.78,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta sẽ nhận được nhiều dự đoán khác nhau hơn so với những gì mình nghĩ trước đây,
Dialogue: 0,0:08:58.78,0:09:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn xem cái này, đây là một\Nbức hình đồ thị tulip
Dialogue: 0,0:09:03.09,0:09:06.37,Default,,0000,0000,0000,,vào thế kỷ mười sáu-mười bảy,
Dialogue: 0,0:09:06.37,0:09:09.97,Default,,0000,0000,0000,,mỗi bó hoa có giá rất đắt. Bạn có thể tưởng tượng rằng mọi người nghĩ rằng
Dialogue: 0,0:09:09.97,0:09:13.81,Default,,0000,0000,0000,,giá sẽ còn tiếp tục tăng nữa. Nếu bạn đã có một mô hình tuyến tính đơn giản
Dialogue: 0,0:09:13.81,0:09:17.51,Default,,0000,0000,0000,,bạn có thể đã đầu tư rất nhiều vào hoa tulip, và mất rất nhiều tiền. Vì vậy, đó là một trong những
Dialogue: 0,0:09:17.51,0:09:21.17,Default,,0000,0000,0000,,lý do mà mô hình làm cho chúng ta kém đi,\Nkhông lật lại câu nói của George Box. Tất cả
Dialogue: 0,0:09:21.17,0:09:24.63,Default,,0000,0000,0000,,các mô hình đều sai, phải không? Vì vậy, một mô hình sẽ là sai lầm. Tuy nhiên, các mô hình
Dialogue: 0,0:09:24.63,0:09:28.24,Default,,0000,0000,0000,,cũng có ích cho chúng ta, bởi vì chúng chỉ ra cho\Nchúng ta thấy mọi mặt của một vấn đề.
Dialogue: 0,0:09:28.24,0:09:31.98,Default,,0000,0000,0000,,Một khi chúng ta cố gắng viết một\Nmô hình của bất kỳ loại hệ thống nào, thì đó cũng chỉ là
Dialogue: 0,0:09:31.98,0:09:35.68,Default,,0000,0000,0000,,một bài tập nhỏ, bởi vì chúng ta nhận ra mình đã phải bỏ ra để thử như thế nào và
Dialogue: 0,0:09:35.68,0:09:39.19,Default,,0000,0000,0000,,hiểu những gì đang xảy ra. Dưới đây là một ví dụ khác.
Dialogue: 0,0:09:39.19,0:09:42.75,Default,,0000,0000,0000,,Đây là chỉ số giá cả Case-Shiller Home, và bạn sẽ thấy giá đi lên liên tục.
Dialogue: 0,0:09:42.75,0:09:46.26,Default,,0000,0000,0000,,ngay ở đây. Rất nhiều người lập ra mô hình cho thấy,
Dialogue: 0,0:09:46.26,0:09:49.56,Default,,0000,0000,0000,,mọi thứ sẽ tiếp tục theo hướng này. Có một số\Nngười xây dựng mô hình cho biết mọi thứ đi xuống
Dialogue: 0,0:09:49.56,0:09:53.25,Default,,0000,0000,0000,,Những người này, những người có mô hình\Nđi xuống, họ đã thu về bộn tiền.
Dialogue: 0,0:09:53.25,0:09:56.76,Default,,0000,0000,0000,,Còn những người cho rằng giá sẽ đi lên thì mất tiền.\NNhư vậy, các mô hình rất đa dạng.
Dialogue: 0,0:09:56.76,0:10:00.10,Default,,0000,0000,0000,,Và bạn sẽ không biết trước được cho đến khi mọi việc xảy ra,
Dialogue: 0,0:10:00.10,0:10:03.61,Default,,0000,0000,0000,,cái nào là đúng. Và như vậy, quan trọng là có nhiều mô hình.
Dialogue: 0,0:10:03.61,0:10:06.91,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta hãy quay trở lại đồ thị cáo-nhím mà tôi
Dialogue: 0,0:10:06.91,0:10:10.16,Default,,0000,0000,0000,,đã giới thiệu cho các bạn lúc trước. Cáo - những người có rất nhiều mô hình, đã làm
Dialogue: 0,0:10:10.16,0:10:14.22,Default,,0000,0000,0000,,tốt hơn nhiều so với Nhím - những người\Nkhông có mô hình. Và các mô hình tối ưu tốt hơn Cáo.
Dialogue: 0,0:10:14.22,0:10:19.13,Default,,0000,0000,0000,,Còn có cái gì có thể tốt hơn so với những mô hình chính thức? Vâng, đó là người
Dialogue: 0,0:10:19.13,0:10:22.44,Default,,0000,0000,0000,,có rất nhiều các mô hình tối ưu. Vậy, nếu\Nchúng ta muốn tìm hiểu thế giới,
Dialogue: 0,0:10:22.44,0:10:26.08,Default,,0000,0000,0000,,thì nên xây dựng thật nhiều mô hình tối ưu. Trong buổi học này,
Dialogue: 0,0:10:26.08,0:10:29.76,Default,,0000,0000,0000,,hãy nhớ lại hộp 16-32 chì màu,
Dialogue: 0,0:10:29.76,0:10:33.40,Default,,0000,0000,0000,,Cái đó tương tự như những gì chúng ta đang làm\Nở đây. Chúng ta chỉ cần chọn trong
Dialogue: 0,0:10:33.40,0:10:37.08,Default,,0000,0000,0000,,một đống mô hình. Và chúng ta sẽ\Ncó chúng, rất đa dạng. Chúng ta
Dialogue: 0,0:10:37.08,0:10:40.63,Default,,0000,0000,0000,,sẽ phác họa trên một loạt các thiết lập.\NVì vậy, khi có vấn đề gì,
Dialogue: 0,0:10:40.63,0:10:44.26,Default,,0000,0000,0000,,ta chỉ việc lôi các mô hình ra. Chọn lấy một cái phù hợp,
Dialogue: 0,0:10:44.26,0:10:47.95,Default,,0000,0000,0000,,như vậy, phải được kết quả tốt hơn. Đó chính là\Nmấu chốt trong cuốn sách của Tetlocks.
Dialogue: 0,0:10:47.95,0:10:51.77,Default,,0000,0000,0000,,nơi mà đồ thị về cáo và nhím, người duy nhất,
Dialogue: 0,0:10:51.77,0:10:55.96,Default,,0000,0000,0000,,người mà thực sự thậm chí còn tốt hơn so với những gì ông nói. Ông có một cách phân loại ngẫu nhiên
Dialogue: 0,0:10:55.96,0:10:59.85,Default,,0000,0000,0000,,các chọn lựa. Người duy nhất mà làm việc tốt hơn là dự đoán ngẫu nhiên
Dialogue: 0,0:10:59.85,0:11:03.83,Default,,0000,0000,0000,,phải là người sử dụng cùng lúc nhiều mô hình. Chúng ta cũng nên làm vậy.
Dialogue: 0,0:11:03.83,0:11:07.97,Default,,0000,0000,0000,,Đó chính là công dân thông minh của thế giới logic.
Dialogue: 0,0:11:07.97,0:11:12.32,Default,,0000,0000,0000,,Các mô hình vô cùng đa dạng, chúng làm cho chúng ta ít mất công sức,
Dialogue: 0,0:11:12.32,0:11:16.56,Default,,0000,0000,0000,,chúng giúp làm rõ các logic, và chúng cũng tốt hơn.
Dialogue: 0,0:11:16.56,0:11:21.09,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nếu bạn muốn xông pha, muốn thay đổi thế giới một cách tích cực,
Dialogue: 0,0:11:21.09,0:11:25.46,Default,,0000,0000,0000,,thì quan trọng là bạn biết dung mô hình.
Dialogue: 0,0:11:25.46,0:11:30.25,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn các bạn đã theo dõi.