0:00:00.000,0:00:01.100
Aman tanrım.

0:00:01.123,0:00:04.700
Tam da bir süredir duymadığımız için[br]Irak problemi çözüldü derken,

0:00:04.705,0:00:07.255
...her şey kaos, terör [br]ve cinayete geri döndü.

0:00:07.567,0:00:08.475
Neler oldu?

0:00:08.475,0:00:12.475
Birleşik Devletler 2003'te Irak'ı [br]kitle imha silahları bulundurduğu...

0:00:12.475,0:00:14.325
...ve terörizm iddiaları nedeniyle[br]işgal etti.

0:00:14.325,0:00:17.395
O zamanlar zalim bir diktatör olan[br]Saddam Hüseyin ülkenin başındaydı.

0:00:17.395,0:00:21.265
Sünni azınlığa bağlıydı ve[br]Şii çoğunluğa baskı uyguluyordu.

0:00:21.265,0:00:24.065
Irak hızlı bir şekilde işgal edildi.[br]Fakat Amerika'nın ülke için...

0:00:24.065,0:00:25.635
...bir planı yoktu.

0:00:25.661,0:00:29.851
O zamana kadar baskı altında olan [br]Şii azınlık yönetimi ele geçirdi ve...

0:00:29.871,0:00:32.571
... Sünnilere baskı yapmaya başladı.[br]Çünkü diğer inançları baskı altına almak...

0:00:32.581,0:00:34.770
...görüldüğü üzere çok işe yarıyordu.

0:00:34.924,0:00:40.054
Haliyle, bir Sünni isyanı başladı.[br]El-Kaide gibi gruplar Irak'a yerleşti.

0:00:40.260,0:00:45.350
Sünni gruplardan oluşan yerel güçler[br]Birleşik Devletler kuvvetleriyle...

0:00:45.390,0:00:49.240
...ve 2006'da kurulan Irak hükumetiyle[br]kanlı bir sivil savaşa girişti.

0:00:49.240,0:00:51.800
O zamandan beri, Irak'taki insanlar[br]deyim yerindeyse dinlerine göre...

0:00:51.800,0:00:53.630
... farklı bölgelere ayrıldılar.

0:00:53.630,0:00:56.530
Yani, trajik bir tarihi ironi neticesinde,[br]Irak işgali Birleşik Devletler'in...

0:00:56.530,0:01:00.720
... tam da yok etmeye çalıştığı [br]teröristlerin ortaya çıkmasına neden oldu.

0:01:00.720,0:01:04.350
Çünkü Irak, terörün gelişmesi için[br]mükemmel bir ortam haline geldi.

0:01:05.385,0:01:07.296
Bu karmaşık sorunu anlayabilmek için;[br]Müslüman inancının iki ana kolu...

0:01:07.296,0:01:11.376
...arasındaki ilişkiyi anlamamız gerekir.

0:01:11.823,0:01:16.343
Şii ve Sünni İslam. [br]Sünniler İslam dünyasının %80'ini...

0:01:16.406,0:01:18.426
Şiiler ise %20'sini oluşturuyor.

0:01:18.441,0:01:22.301
Ve iki tarafında aşırı uçları[br]birbirlerini çok da sevmiyorlar.

0:01:23.071,0:01:27.071
Suudi Arabistan ve İran bu inanç oyunundaki[br]en güçlü iki oyuncular.

0:01:27.178,0:01:29.848
Her ikisinde de din ve devlet[br]işleri birbirinden ayrılmıyor,

0:01:29.901,0:01:32.681
... iç karışıklık yok,[br]ve fazlaca petrol gelirleri var.

0:01:32.711,0:01:36.231
Ve yine her ikisi, karşı mezheplerle [br]savaşan grupları destekliyorlar.

0:01:36.290,0:01:40.290
Ve Suudi Arabistan'ın desteklediği[br]bu terörist gruplardan biri...

0:01:40.372,0:01:43.882
"Irak İslam Devleti" [br]ya da kısaca "IİD".

0:01:44.191,0:01:48.511
2010'da Arap Baharı gerçekleşti ve[br]Orta Doğu'da tüm durumu değiştirdi.

0:01:48.657,0:01:52.657
Suriye'de, diktatör Beşşar Esad[br]istifa etmeyi pek istemedi,

0:01:52.707,0:01:55.777
...ve kendi halkına karşı korkunç bir[br]sivil savaş başlattı.

0:01:55.805,0:01:58.955
Savaş uzamaya devam ettikçe, [br]çoğunlukla dini sebeplerden,

0:01:59.154,0:02:03.154
... ve İslami bir devlet kurma amacıyla,[br]daha çok grup çatışmaya katıldı.

0:02:03.266,0:02:06.926
Onlardan biri de şimdi[br]Irak Şam İslam Devleti ya da...

0:02:06.981,0:02:09.511
...IŞİD olarak bilinen meşhur IİD'ydi.

0:02:09.540,0:02:12.980
Irak'ta yıllarca savaşmışlar ve[br]binlerce fanatik ve iyi eğitimli...

0:02:13.050,0:02:17.650
...askere sahip olmuşlardı.[br]Zaten Irak'ın kuzey bölümü...

0:02:17.721,0:02:21.971
...kısmen ellerindeydi ve[br]İslami devletlerini kurmaya kararlılardı.

0:02:22.027,0:02:25.907
Ve Suriye'de oyunu kimsenin beklemediği[br]bir şekilde değiştirdiler.

0:02:25.927,0:02:29.237
IŞİD o kadar inanılmaz bir şekilde[br]vahşi ve radikaldi ki, kısa sürede...

0:02:29.246,0:02:33.226
...Suriye'deki tüm isyancı gruplarla[br]savaş haline girdiler.

0:02:33.244,0:02:36.744
Diğer müslüman terörist grupların [br]üyelerine saldırıp öldürdüler.

0:02:36.760,0:02:39.850
Ve kontrol ettikleri bölgelerde [br]öylesine sıkı kurallarla bir...

0:02:39.850,0:02:43.400
... İslami devlet kurdular ki,[br]El-Kaide ve Suudi Arabistan'ın...

0:02:43.400,0:02:45.810
...aşırı uçları bile şok oldu,[br]ve desteklerini kesti.

0:02:45.810,0:02:49.950
IŞİD, sivillere karşı bir çok katliam,[br]intihar saldırıları,[br]

0:02:49.950,0:02:53.520
... kadınların ve çocukların[br]esir alınması, tutsakların...

0:02:53.530,0:02:56.490
...idamı ve kafalarının kesilmesi[br]gibi sayısız suçla itham edildi.

0:02:56.499,0:03:00.319
Burada çizerek anlatmak istemeyeceğimiz,[br]her türden orta çağ vahşeti.

0:03:00.319,0:03:02.799
Ve bu sevimli insanlardan oluşan [br]bu topluluk, geçtiğimiz günlerde...

0:03:02.799,0:03:05.609
...Irak'tan daha çok toprak işgal[br]etmenin tam vakti olduğuna karar verdi.

0:03:05.609,0:03:07.989
Birleşik Devletler Irak'ı[br]terk ettiği için,

0:03:07.989,0:03:11.029
...Şii başbakan Nuri El-Maliki, [br]kontrolü eline aldı ve...

0:03:11.029,0:03:13.369
...mümkün olan her şekilde[br]Sünnilere karşı ayrımcılık yaptı.

0:03:13.411,0:03:17.241
Irak Hükumeti, çoğunlukla yetersiz,[br]yolsuzlukların yaygın olduğu...

0:03:17.241,0:03:19.171
...ve vatandaşlarının büyük bir[br]kısmı tarafından nefret edilen...

0:03:19.171,0:03:20.841
... bir hükumet olarak görüldü.

0:03:20.841,0:03:24.131
300 bin kişilik Irak ordusu, [br]Birleşik Devletler'in...

0:03:24.131,0:03:27.531
...25 milyar dolarlık[br]katkısıyla kuruldu.

0:03:27.531,0:03:30.891
Fakat hukümete karşı sadık[br]olmadığı için teker teker...

0:03:30.891,0:03:33.391
...ya şehirleri boşalttı,[br]ya da tamamen dağıldı.

0:03:33.391,0:03:36.921
Çünkü IŞİD, onlara karşı duran herkesin[br]öldürüleceğini, tehditlerinin...

0:03:36.921,0:03:39.201
...boş olmadığını daha önce[br]ispat ettikleri açıklamasını yaptı.

0:03:40.365,0:03:43.705
Haziran 2014'te, ikinci büyük[br]şehir Musul da dahil olmak üzere...

0:03:43.705,0:03:46.565
...Irak'ın büyük bir [br]kısmını ele geçirdiler.

0:03:46.565,0:03:49.895
Ele geçirdikleri bankalardan[br]çaldıkları yüzlerce milyon dolar...

0:03:49.895,0:03:52.085
...onları dünyanın en zengin terörist[br]organizasyonu haline getirdi.

0:03:52.531,0:03:56.531
Ve süper bir orta çağ dini devleti [br]kurabilmek için durmaksızın çalışıyorlar.

0:03:56.862,0:04:00.232
İran ve Birleşik Devletler bile, [br]IŞİD'le savaşmak için...

0:04:00.232,0:04:02.832
... birlikte çalışmayı düşünüyorlar.[br]Durum o kadar dehşet verici.[br]

0:04:02.832,0:04:05.962
Irak'taki olaylar gösteriyor ki; [br]savaşta yendiğiniz insanları...

0:04:05.962,0:04:09.012
...suistimal etmek, onları iktidardan[br]ve ülkenin yeniden kurulmasında...

0:04:09.012,0:04:11.332
... hayatlarından mahrum etmek,

0:04:11.332,0:04:13.832
...yalnızca bir sonraki şiddet olaylarının[br]tohumlarını ekmeye yol açıyor.

0:04:13.900,0:04:17.900
Bir şekilde, bu zinciri [br]kırmamız gerekiyor.