WEBVTT

00:00:00.960 --> 00:00:04.355
Uzayda yaşam arayışı hakkında
konuşmak için buradayım.

00:00:04.355 --> 00:00:07.926
UFOlarla gelen yeşil insansı
yaratıklardan bahsetmeyeceğim.

00:00:07.926 --> 00:00:09.654
Gerçi bu eğlenceli olurdu.

00:00:09.678 --> 00:00:13.895
Uzak yıldızların yörüngesinde bulunan
gezegen arayışından bahsedeceğim size.

NOTE Paragraph

00:00:13.924 --> 00:00:16.829
Gökyüzümüzdeki her yıldız bir güneştir.
Nasıl ki bizim güneşimizin

00:00:16.829 --> 00:00:19.704
Merkür, Venüs, Dünya,
Mars gibi gezegenleri varsa

00:00:19.715 --> 00:00:23.265
elbette diğer yıldızların da
gezegenleri olmalıdır; ki var da.

00:00:23.265 --> 00:00:24.867
Son yirmi yılda,

00:00:24.891 --> 00:00:28.498
astronomlar, güneş sistemi dışında
binlerce gezegen buldu.

NOTE Paragraph

00:00:28.502 --> 00:00:31.313
Gece göğü, kelimenin tam anlamıyla
dış gezegen kaynıyor.

00:00:31.337 --> 00:00:33.139
İstatistiksel olarak konuşursak,

00:00:33.139 --> 00:00:35.956
her yıldızın en az bir
gezegeni olduğunu biliyoruz.

00:00:35.956 --> 00:00:37.955
Gezegen arayışımız sırasında ve

00:00:37.955 --> 00:00:40.735
gelecekte Dünyaya benzer gezegenlere,

00:00:40.735 --> 00:00:42.154
yüzyıllardır insanoğlunun sorduğu

00:00:42.168 --> 00:00:45.001
en gizemli ve şaşırtıcı sorulardan

00:00:45.001 --> 00:00:47.612
bazılarını yöneltebiliriz.

00:00:47.636 --> 00:00:49.175
Neden buradayız?

00:00:49.175 --> 00:00:51.439
Evren neden var oldu?

00:00:51.456 --> 00:00:53.933
Dünya nasıl oluştu ve evrimleşti?

00:00:53.933 --> 00:00:57.656
Hayat, gezegenimizde nasıl ve
neden oluşup yayıldı?

00:00:57.665 --> 00:01:00.720
Üzerinde sürekli düşündüğümüz
ikinci soru da şu:

00:01:00.744 --> 00:01:02.910
Yalnız mıyız?

00:01:02.911 --> 00:01:05.109
Uzayda bizden başka hayat var mı?

00:01:05.109 --> 00:01:07.781
Orada kim var?

00:01:07.783 --> 00:01:10.789
Bu soru, Yunanlı felsefecilerden bu yana

00:01:10.813 --> 00:01:13.230
binlerce yıldır soruluyor.

00:01:13.254 --> 00:01:15.801
Ama benim burada olmamın sebebi, size

00:01:15.825 --> 00:01:18.706
cevabı bulmaya ne kadar
yaklaştığımızı anlatmak.

00:01:18.730 --> 00:01:23.275
İnsanlık tarihinde, bu ilk kez
erişebileceğimiz mesafede.

NOTE Paragraph

00:01:23.294 --> 00:01:26.273
Uzayda yaşam olasılıkları
hakkında düşüncemin ana unsuru;

00:01:26.297 --> 00:01:30.824
Güneşimizin birçok yıldızdan
yalnızca biri olduğu.

00:01:30.825 --> 00:01:32.753
Bu gerçek bir galaksinin fotoğrafı.

00:01:32.753 --> 00:01:35.183
Samanyolu galaksimizin
buna benzediğini düşünüyoruz.

00:01:35.183 --> 00:01:37.306
Birbirine bağlı yıldızlar yığını.

00:01:37.306 --> 00:01:41.267
Ancak Güneşimiz,
yüz milyarlarca yıldızdan biri

00:01:41.271 --> 00:01:46.675
ve galaksimiz, yüz milyardan
fazla galaksiden biri.

00:01:46.707 --> 00:01:49.554
Küçük gezegenlerin çok yaygın
olduğunu biliyoruz,

00:01:49.554 --> 00:01:51.372
bir hesaplayın.

00:01:51.424 --> 00:01:55.425
O kadar çok yıldız ve
gezegen var ki uzayda,

00:01:55.449 --> 00:01:59.019
kesinlikle bir yerlerde hayat olmalı.

00:01:59.060 --> 00:02:02.510
Bunu söylediğim için
biyologlar çok kızıyor bana

00:02:02.510 --> 00:02:06.968
çünkü Dünya dışında hayata
dair henüz kesin kanıt yok.

NOTE Paragraph

00:02:06.977 --> 00:02:11.770
Galaksimize dışarıdan bakabilseydik

00:02:11.794 --> 00:02:14.032
ve güneşin bulunduğu yere zumlasaydık

00:02:14.032 --> 00:02:16.016
yıldızların gerçek haritasını görürdük.

00:02:16.046 --> 00:02:19.729
Parlak olan yıldızlar, bildiğimiz
dış gezegenlere sahip olan yıldızlar.

00:02:19.745 --> 00:02:22.654
Buz dağının ucu gibi gerçekten.

00:02:22.654 --> 00:02:26.884
İşte animasyon güneş sistemimize zumluyor

00:02:26.884 --> 00:02:29.117
ve gezegenlerin yanı sıra

00:02:29.117 --> 00:02:32.964
Güneşimizin yörüngesindeki
uzay araçlarını görüyorsunuz.

00:02:32.968 --> 00:02:36.332
Şimdi Kuzey Amerika'nın
Batı Yakasına gittiğimizi

00:02:36.356 --> 00:02:38.492
ve gece gökyüzüne
baktığımızı hayal edelim.

00:02:38.506 --> 00:02:40.814
İşte bir bahar gecesi
göreceğimiz manzara.

00:02:40.814 --> 00:02:42.828
Takımyıldızlarla kaplı

00:02:42.842 --> 00:02:45.111
ve yine, gezegenleriyle birçok yıldız.

00:02:45.135 --> 00:02:49.349
Gökyüzünde, binlerce gezegenin
bulunduğu özel bir alan var.

NOTE Paragraph

00:02:49.353 --> 00:02:53.563
Kepler Uzay Teleskobu,
yıllardır buraya odaklanıyor.

00:02:53.576 --> 00:02:58.850
Haydi yakınlaşıp en sevilen
dış gezegenlerden birine bakalım.

00:02:58.863 --> 00:03:02.524
Bu yıldızın adı, Kepler-186f.

00:03:02.529 --> 00:03:04.737
Yaklaşık beş gezegenden oluşan bir sistem.

00:03:04.751 --> 00:03:08.606
Bu arada, bu gezegenlerin
çoğu hakkında çok az bilgiye sahibiz.

00:03:08.606 --> 00:03:11.643
Boyutları ve yörüngeleri
gibi şeyleri biliyoruz.

00:03:11.643 --> 00:03:15.569
Ama buradaki Kepler-186f
isimli gezegen çok özel.

00:03:15.593 --> 00:03:19.697
Bu gezegen yıldızından
uzak olmayan bir yerde;

00:03:19.721 --> 00:03:22.980
yani sıcaklığı yaşam için uygun olabilir.

00:03:23.004 --> 00:03:26.035
Bir sanatçının düşüncesine göre

00:03:26.059 --> 00:03:31.079
bu gezegen neye benzerdi bir bakalım.

NOTE Paragraph

00:03:31.079 --> 00:03:36.020
Issız bir dağ tepesinde

00:03:36.020 --> 00:03:40.256
büyük teleskobuyla gece
gökyüzüne bakan gökbilimci.

00:03:40.280 --> 00:03:43.829
Birçok insan bu romantik
düşünceye sahiptir.

00:03:43.853 --> 00:03:47.225
Ama aslında biz de herkes gibi
bilgisayarlar ile çalışıyoruz.

00:03:47.249 --> 00:03:51.074
Bilgileri, e-posta ile ediniyor ya da
veritabanından indiriyoruz.

00:03:51.098 --> 00:03:53.621
Bilgi analizinin kısmen sıkıcı doğası

00:03:53.645 --> 00:03:56.776
ve oluşturduğumuz
karmaşık bilgisayar modelleri

00:03:56.800 --> 00:03:58.866
hakkında konuşmak yerine;

00:03:58.890 --> 00:04:01.088
dış gezegenlere ilişkin

00:04:01.112 --> 00:04:03.757
düşündüklerimizi farklı bir
biçimde anlatacağım.

NOTE Paragraph

00:04:03.781 --> 00:04:04.947
İşte bir seyahat posteri:

00:04:04.971 --> 00:04:07.291
"Kepler-186f:

00:04:07.315 --> 00:04:10.029
Diğer taraftan çimlerin
hep daha kızıl olduğu yer"

00:04:10.053 --> 00:04:13.783
Çünkü Kepler-186f,
kırmızı bir yıldızın etrafında döner,

00:04:13.807 --> 00:04:16.499
orada bitkilerin olacağını
tabi sadece varsayıyoruz.

00:04:16.523 --> 00:04:19.141
Orada fotosentez yapan
bitki örtüsü olsaydı,

00:04:19.165 --> 00:04:22.128
farklı pigmentleri olurdu ve
kırmızı gözükürdü.

00:04:22.137 --> 00:04:26.495
"HD 40307g -Süper Dünya'da

00:04:26.519 --> 00:04:27.978
yerçekiminin tadını çıkarın."

00:04:28.002 --> 00:04:30.159
Bu gezegen Dünya'dan çok daha büyük

00:04:30.183 --> 00:04:32.315
ve yüzeydeki yerçekimi daha fazla.

00:04:32.333 --> 00:04:37.170
"Gölgenizin hiç yalnız kalmadığı
Kepler-16b'de rahatlayın."

00:04:37.174 --> 00:04:39.134
(Kahkahalar)

00:04:39.158 --> 00:04:42.804
İki yıldızın etrafında dönen
düzinelerce gezegen olduğunu

00:04:42.804 --> 00:04:45.483
ve oralarda daha da
fazla olabileceğini biliyoruz.

00:04:45.507 --> 00:04:47.468
Eğer bu gezegenlerden
birini ziyaret edersek

00:04:47.492 --> 00:04:49.579
gerçek anlamda iki
günbatımı izleyeceğimizi

00:04:49.579 --> 00:04:51.498
ve iki gölgemizin olacağını biliyoruz.

00:04:51.498 --> 00:04:53.901
Aslında bilimkurgu
bazı şeyleri doğru tahmin etti.

00:04:53.925 --> 00:04:56.044
Yıldız Savaşlarından Tatooine.

00:04:56.047 --> 00:04:59.487
Size bahsetmek istediğim
birkaç dış gezegen daha var.

00:04:59.487 --> 00:05:01.119
Bu, Kepler-10b.

00:05:01.143 --> 00:05:03.646
Sıcak, çok sıcak bir gezegen.

00:05:03.646 --> 00:05:06.577
Yıldızı etrafında, Dünya'nın
Güneş etrafında dönüşünden

00:05:06.601 --> 00:05:08.768
50 kat daha yakından dönüyor.

00:05:08.792 --> 00:05:10.372
Öyle sıcak ki bu gezegenlerin hiçbirini

00:05:10.396 --> 00:05:13.029
ziyaret edemeyiz, ama yapabilseydik

00:05:13.053 --> 00:05:15.027
oraya ulaşamadan çok önce erirdik.

00:05:15.051 --> 00:05:17.380
Yüzeyin kayayı eritebilecek kadar sıcak

00:05:17.404 --> 00:05:19.440
ve sıvı lav gölleri olduğunu düşünüyoruz.

NOTE Paragraph

00:05:19.457 --> 00:05:22.708
Gilese 1214b.
Bu gezegenin kütlesi ile boyutlarını

00:05:22.708 --> 00:05:24.856
ve ayrıca yoğunluğunun oldukça
düşük olduğunu biliyoruz.

00:05:24.856 --> 00:05:26.278
Kısmen sıcak.

00:05:26.278 --> 00:05:28.737
Aslında bu gezegen
hakkında pek bir şey bilmiyoruz

00:05:28.761 --> 00:05:31.266
ancak bir olasılık da
bir su dünyası olduğu.

00:05:31.290 --> 00:05:34.797
Tıpkı muhtemelen kütlesinin
yüzde ellisinin su olduğu

00:05:34.821 --> 00:05:37.304
Jüpiter'in buzla kaplı
uydularından biri gibi.

00:05:37.328 --> 00:05:40.619
Ve bu durumda, atmosferi
kalın bir buhar tabakası olup,

00:05:40.619 --> 00:05:45.561
sıvı sudan değil de, ne tam gaz ne de
tam sıvı denemeyecek yapıda;

00:05:45.561 --> 00:05:48.770
egzotik formdaki süper akışkan bir
su okyanusunu örtüyor olurdu.

00:05:48.770 --> 00:05:52.260
Onun altında da kaya değil,
yüksek basınçlı bir buz türü olurdu,

00:05:52.260 --> 00:05:54.060
buz IX gibi.

NOTE Paragraph

00:05:54.593 --> 00:05:56.768
Uzaklardaki bu gezegenlerin çokluğu

00:05:56.792 --> 00:06:00.006
ve çeşitliliği öyle hayret verici ki,

00:06:00.030 --> 00:06:05.160
en çok da Goldilocks dediğimiz
gezegenleri bulmayı umuyoruz.

00:06:05.184 --> 00:06:07.101
Ne çok büyük, ne çok küçük,

00:06:07.125 --> 00:06:08.972
ne çok sıcak ne de çok soğuk

00:06:08.996 --> 00:06:10.665
yaşam için tam olması gerektiği gibi.

00:06:10.665 --> 00:06:14.136
Ama bunun için gezegenin
atmosferine bakabilmeliyiz,

00:06:14.158 --> 00:06:18.204
çünkü atmosfer, ısıyı bir battaniye
gibi tutarak sera etkisi yaratır.

00:06:18.204 --> 00:06:23.128
Diğer gezegenlerde sera gazlarını
ölçebilmemiz gerekir.

00:06:23.169 --> 00:06:25.788
İşte bu noktada bilimkurgu yanılıyor.

00:06:25.796 --> 00:06:30.661
Uzay Yolu'nda, Atılgan'ın diğer
gezegenlerin yörüngesine girmek için

00:06:30.661 --> 00:06:33.230
çok uzun mesafeleri inanılmaz
hızla gitmesi gerekiyordu.

00:06:33.230 --> 00:06:38.139
Böylece yardımcı pilot Mr.Spock,
gezegenin yaşanabilir olup olmadığını

00:06:38.139 --> 00:06:40.732
anlamak için atmosferi inceleyebilecekti.

NOTE Paragraph

00:06:40.745 --> 00:06:43.235
Diğer gezegenlerin
atmosferlerini görmek için

00:06:43.259 --> 00:06:45.388
ışık hızından da hızlı
gidebilmek zorunda değiliz.

00:06:45.412 --> 00:06:48.196
Tabi gelecekteki mühendisler,
benim yüzümden

00:06:48.220 --> 00:06:50.143
bunu keşfetmekten vazgeçmesin sakın.

00:06:50.167 --> 00:06:52.459
Biz aslında gezegen
atmosferlerini buradan,

00:06:52.483 --> 00:06:54.326
Dünya yörüngesinden
inceleyebilmekteyiz.

00:06:54.326 --> 00:06:57.297
Bu Hubble Uzay Teleskobundan bir fotoğraf.

00:06:57.321 --> 00:07:00.071
Atlantis uzay aracı tarafından, Hubble'a yapılan

00:07:00.095 --> 00:07:02.334
son insanlı uzay uçuşundan sonra çekildi.

00:07:02.358 --> 00:07:04.244
Dış gezegen atmosferlerini incelememiz için

00:07:04.268 --> 00:07:06.413
yeni bir kamera yerleştirdiler.

00:07:06.437 --> 00:07:10.636
Ve şu ana kadar, onlarca
dış gezegen atmosferini

00:07:10.636 --> 00:07:13.570
-bunlardan altısını son derece
detaylı olarak- inceleyebildik.

00:07:13.570 --> 00:07:16.686
Ancak bunlar Dünya gibi küçük
gezegenler değil. Kolay görülebilen,

00:07:16.686 --> 00:07:19.384
büyük ve sıcak gezegenler.
Henüz bütünüyle hazır değiliz;

00:07:19.390 --> 00:07:24.115
küçük dış gezegenleri inceleyecek
teknolojiye sahip değiliz.

00:07:24.115 --> 00:07:26.914
Ama yine de, size dış
gezegenlerin atmosferlerini

00:07:26.914 --> 00:07:29.655
nasıl incelediğimizi anlatmak istedim.

NOTE Paragraph

00:07:29.655 --> 00:07:32.534
Bir saniyeliğine bir gökkuşağı hayal edin.

00:07:32.534 --> 00:07:35.278
Eğer bu gökkuşağına yakından bakarsak

00:07:35.302 --> 00:07:39.037
bazı koyu çizgilerin
eksik olduğunu görürüz.

00:07:39.037 --> 00:07:40.598
Bu da güneşimiz,

00:07:40.598 --> 00:07:42.339
Beyaz güneş ışığı, yağmur damlası tarafından değil de,

00:07:42.363 --> 00:07:44.649
spektrograf tarafından ayrilirsa.

00:07:44.673 --> 00:07:47.174
İşte tüm bu koyu,
dikey çizgileri görebilirsiniz.

00:07:47.174 --> 00:07:50.422
Kimisi çok ince, kimisi geniş,
kimisinin köşeleri gölgeli.

00:07:50.431 --> 00:07:53.869
Astronomlar, gökkubbedeki
nesneleri böyle inceliyor,

00:07:53.869 --> 00:07:55.554
abartısız yüzyıldan fazla süredir.

00:07:55.578 --> 00:07:59.484
Burada her farklı atom ve molekülün
kendine özgü dizilimi var,

00:07:59.487 --> 00:08:01.133
bir parmak izi diyebiliriz.

00:08:01.157 --> 00:08:03.894
Biz dış gezegenlerin atmosferlerini
buna göre inceliyoruz.

00:08:03.918 --> 00:08:08.002
20 yıl önce dış gezegen atmosferlerini
incelemeye başladığımda,

00:08:08.002 --> 00:08:10.617
bana söylenen şu cümleleri unutmayacağım
"Bu mümkün değil,

00:08:10.624 --> 00:08:13.414
Asla onları inceleyemeyiz.
Niye kendini yoruyorsun ki?"

00:08:13.438 --> 00:08:17.106
İşte bu yüzden incelediğimiz
atmosferleri anlatmak çok keyifli.

00:08:17.106 --> 00:08:18.985
Bu bütünüyle kendine özgü bir alan.

00:08:19.009 --> 00:08:21.531
Diğer gezegenler, diğer Dünyalar denilince

00:08:21.555 --> 00:08:26.022
gelecekte onları gözlemleyebildiğimizde
ne tür gazları arayacağız?

00:08:26.165 --> 00:08:29.319
Evet Dünyamızın atmosferi hacimsel olarak

00:08:29.343 --> 00:08:31.442
yüzde 20 oksijene sahip.

00:08:31.445 --> 00:08:33.444
Bu çok fazla oksijen demek.

00:08:33.457 --> 00:08:36.202
Ama bitkiler ve fotosentez olmasa

00:08:36.226 --> 00:08:39.566
hiç oksijen olmazdı,
neredeyse hiç.

00:08:39.901 --> 00:08:42.039
Öyleyse oksijen hayatın kaynağı.

00:08:42.063 --> 00:08:45.894
Diğer gezegen atmosferlerinde,

00:08:45.894 --> 00:08:48.231
hayatı sağlayan gazları aramak

00:08:48.255 --> 00:08:50.638
amacımız olmalı.

00:08:50.662 --> 00:08:52.697
Ama hangi molekülleri arıyoruz?

00:08:52.697 --> 00:08:55.540
Size dış gezegenlerin ne kadar
çeşitli olduğunu söylemiştim.

00:08:55.540 --> 00:08:57.451
Gelecekte farklı Dünyalar bulduğumuzda,

00:08:57.475 --> 00:08:58.856
bunun süreceğini umuyoruz.

NOTE Paragraph

00:08:58.856 --> 00:09:02.682
Bu benim üzerinde çalıştığım şey.
Bununla ilgili bir kuramım var.

00:09:02.713 --> 00:09:07.651
Bu bana neredeyse her gün
kütleçekim fiziği ve evrembilim hakkında

00:09:07.701 --> 00:09:13.208
çılgın kuramlar içeren
e-postalar alacağımı hatırlattı.

00:09:13.208 --> 00:09:16.541
O yüzden bana lütfen
çılgın kuramlarınızı yollamayın.

00:09:16.565 --> 00:09:17.779
(Kahkahalar)

00:09:17.803 --> 00:09:22.631
Benim kendi çılgın kuramım var.
Ama bir MIT profesörü kime gider?

00:09:22.703 --> 00:09:26.718
Ben de Fizyoloji ya da
Tıp alanında Nobel ödüllü

00:09:26.718 --> 00:09:28.911
birine e-posta attım
ve görüşmeyi kabul etti.

00:09:28.935 --> 00:09:30.934
Yanıma iki biyokimyacı arkadaşımı da alıp

00:09:30.958 --> 00:09:33.310
çılgın kuramımız hakkında konuşmaya gittim.

00:09:33.334 --> 00:09:36.775
O kuram, yaşamın tüm
küçük molekülleri ürettiğiydi,

00:09:36.799 --> 00:09:38.473
birçok molekülü.

00:09:38.497 --> 00:09:41.392
Düşünebildiğim her şeyi,
ama kimyager olarak değil.

00:09:41.416 --> 00:09:42.599
Bir düşünün:

00:09:42.623 --> 00:09:44.653
Karbondioksit,
karbonmonoksit,

00:09:44.677 --> 00:09:46.536
moleküler hidrojen,
moleküler azot,

00:09:46.560 --> 00:09:47.926
metan, metil klorür,

00:09:47.950 --> 00:09:49.111
yani bir sürü gaz.

00:09:49.135 --> 00:09:51.070
Bunlar başka nedenlerden de var olurlar

00:09:51.094 --> 00:09:52.946
ama yalnızca hayat ozonu üretir.

00:09:52.970 --> 00:09:54.728
Bununla ilgili konuşmak
için yanına gitmiştik

00:09:54.752 --> 00:09:57.214
ki aniden kuramı çürüttü.

00:09:57.214 --> 00:09:59.943
Var olmayan bir örnek buldu.

00:09:59.948 --> 00:10:01.729
Böylece en başa dönmüştük.

00:10:01.753 --> 00:10:05.055
Farklı bir alanda çok ilginç bir şey
bulduğumuzu düşündük.

NOTE Paragraph

00:10:05.055 --> 00:10:07.485
Ama dış gezegenlere döndüğümüzde,

00:10:07.485 --> 00:10:12.178
ana nokta hayatın birçok farklı
türde gaz ürettiğiydi; binlerce gaz.

00:10:12.188 --> 00:10:16.475
Ne tür dış gezegenlerde,
hangi tür gazların hayatı

00:10:16.492 --> 00:10:21.552
mümkün kılabileceğini bulmaya çalışıyoruz.

00:10:22.182 --> 00:10:26.840
Dış gezegen atmosferindeki gazları
bulduğumuzda onları üreten şeyin;

00:10:26.840 --> 00:10:30.383
zeki uzaylılar mı, ağaçlar mı
ya da bir bataklık,

00:10:30.383 --> 00:10:32.983
hatta sadece tek hücreli
mikrobik canlılar mı

00:10:32.983 --> 00:10:35.528
olduğunu bilemeyeceğiz.

NOTE Paragraph

00:10:35.541 --> 00:10:39.891
Modeller üzerinde çalışmak
ve biyokimya üzerinde çalışmak güzel.

00:10:40.011 --> 00:10:42.896
Ama önümüzdeki en büyük engel: Nasıl?

00:10:42.920 --> 00:10:45.082
Bu gezegenleri nasıl bulacaktık?

00:10:45.106 --> 00:10:47.310
Gezegenleri bulmak için birçok yol var

00:10:47.310 --> 00:10:48.829
birkaç farklı yol.

00:10:48.853 --> 00:10:52.146
Ama benim en çok odaklandığım şey

00:10:52.146 --> 00:10:54.013
gelecekte, yüzlerce
Dünya bulabilmemizi

00:10:54.013 --> 00:10:55.876
sağlayabilecek bir kapı açmak.

00:10:55.876 --> 00:10:58.643
Hayat izlerini bulmada isabet
ettirecek bir yol bulduk.

00:10:58.643 --> 00:11:02.263
Starshade (Yıldız gölgeleyici) adını
verdiğimiz bir kavramın

00:11:02.263 --> 00:11:06.165
çok özel bir aşaması üzerine olan
iki yıllık bir projeyi yeni bitirdik.

00:11:06.167 --> 00:11:09.120
Starshade, özel olarak
biçimlendirilmis bir ekran.

00:11:09.144 --> 00:11:13.641
Starshade uçarak yıldız ışığını engeller.
Böylece teleskobun

00:11:13.641 --> 00:11:16.946
gezegenleri doğrudan görmesini sağlar.

00:11:16.946 --> 00:11:19.373
Burada beni ve iki takım arkadaşımı,

00:11:19.373 --> 00:11:22.790
Yıldız Gölgeleyici'nin küçük bir bölümünü
tutarken görüyorsunuz.

00:11:22.790 --> 00:11:26.913
Dev bir çiçeğe benziyor.
Bu da prototip taç yapraklardan biri.

00:11:26.913 --> 00:11:31.368
Fikir şu: Bir yıldız gölgeleyici ile
teleskop birlikte hazırlanır;

00:11:31.392 --> 00:11:34.936
taç yapraklar kapalı durumdan
açık duruma geçer.

00:11:34.936 --> 00:11:39.562
Ana kiriş genişlerken, yapraklar
yerlerine sabitlenir

00:11:39.602 --> 00:11:42.322
Şimdi, bu öylesine kusursuz olmalı ki,

00:11:42.346 --> 00:11:46.254
bindebir milimetrelik yapraklar
milimetrelere yerleşmeli.

00:11:46.697 --> 00:11:51.792
Ve bu yapı teleskoptan
onbinlerce km uzağa uçmalı.

00:11:52.009 --> 00:11:54.761
Çapı onlarca metre civarında.

00:11:54.785 --> 00:11:59.738
Amaç, yıldızdan gelen ışığı
bütünüyle engelleyip

00:11:59.762 --> 00:12:03.310
gezegenleri doğrudan görebilmek.

00:12:03.333 --> 00:12:05.562
Işığın kırınım fiziği nedeniyle

00:12:05.586 --> 00:12:07.475
çok özel bir şekle sahip olmalı.

00:12:07.499 --> 00:12:11.998
Üzerinde çalıştığımız bu proje,
inanamayacağınız kadar zor.

00:12:12.054 --> 00:12:16.516
Bir film düzeneği olduğunu düşünmeyin
diye gerçek bir fotoğraf göstereyim.

00:12:16.580 --> 00:12:21.571
Bu, laboratuvarda ikinci nesil
Starshade sınama ortamı.

00:12:21.595 --> 00:12:23.674
Bu durumda, ana kirişin

00:12:23.698 --> 00:12:26.188
uzaydaki geniş telsiz dağıtıcılarının

00:12:26.212 --> 00:12:29.366
artıklarından beslendiğini bilmenizi isterim.

NOTE Paragraph

00:12:29.372 --> 00:12:31.028
Tüm bu çılgın gazların orada olabileceğini

00:12:31.052 --> 00:12:34.875
düşündüğümüz bu zorlu çalışmadan

00:12:34.875 --> 00:12:37.797
ve çok karmaşık bir uzay teleskobu

00:12:37.821 --> 00:12:40.678
inşa ettikten sonra ne bulacağız?

00:12:40.678 --> 00:12:42.483
En iyi ihtimalle,

00:12:42.507 --> 00:12:46.304
başka bir uzak Dünya'nın görüntüsünü.

00:12:46.328 --> 00:12:48.587
Burada Dünya soluk bir mavi nokta.

00:12:48.611 --> 00:12:51.170
Voyager 1 uzay aracı tarafından

00:12:51.194 --> 00:12:53.064
dört milyar mil öteden

00:12:53.088 --> 00:12:55.156
çekilmiş gerçek bir fotoğraf bu.

00:12:55.159 --> 00:12:59.327
Ve o kırmızı ışık, kamera optiğinde saçılan ışık.

NOTE Paragraph

00:12:59.327 --> 00:13:01.711
Düşüncesi bile güzel olan şey şu ki,

00:13:01.735 --> 00:13:04.784
eğer bize yakın bir yıldızın
yörüngesindeki gezegende

00:13:04.808 --> 00:13:10.625
zeki yaratıklar varsa ve
bizim inşa etmeye çalıştığımız türden

00:13:10.625 --> 00:13:12.782
karmaşık uzay teleskobu yapmışlarsa

00:13:12.806 --> 00:13:15.306
tüm görecekleri bu soluk mavi nokta,

00:13:15.330 --> 00:13:17.445
iğne deliği kadar ışık.

00:13:17.456 --> 00:13:21.452
Bazen mesleki mücadelem ve büyük hırsımı

00:13:21.452 --> 00:13:24.799
bırakıp düşündüğümde;

00:13:24.823 --> 00:13:27.096
evrenin genişliğine

00:13:27.096 --> 00:13:30.079
akıl erdirmek güç.

00:13:30.120 --> 00:13:34.246
Ama yine de, hayatımın geri kalanını

00:13:34.270 --> 00:13:36.300
başka bir Dünya bulmaya adadım.

NOTE Paragraph

00:13:36.300 --> 00:13:38.511
Ve garanti verebilirim ki

NOTE Paragraph

00:13:38.535 --> 00:13:40.918
gelecek nesil uzay teleskoplarında,

00:13:40.942 --> 00:13:42.482
ikinci nesilde,

00:13:42.506 --> 00:13:47.912
diğer dünyaları bulma ve tanımlama,

00:13:47.936 --> 00:13:50.544
gazları aramak için

00:13:50.544 --> 00:13:52.187
yıldızgölgesini bölme

00:13:52.211 --> 00:13:55.697
ve atmosferdeki sera gazlarını ölçme,

00:13:55.721 --> 00:13:57.319
yüzey sıcaklığını hesaplama

00:13:57.343 --> 00:13:59.761
ve hayat izleri arama yeteneğimiz olacak.

NOTE Paragraph

00:13:59.761 --> 00:14:01.157
Ama daha fazlası var:

00:14:01.181 --> 00:14:04.545
Dünya'ya benzeyen gezegen arayışında

00:14:04.569 --> 00:14:07.164
yakın yıldızlar ve onların yörüngesindeki

00:14:07.188 --> 00:14:10.448
insanların yaşayamayacağı gezegenlerin de

00:14:10.472 --> 00:14:14.913
dahil olduğu yeni bir harita oluşturuyoruz.

NOTE Paragraph

00:14:14.915 --> 00:14:17.296
Yüzyıllarca yıl sonraki neslimizin

00:14:17.320 --> 00:14:19.125
diğer dünyalara yıldızlararası yolculuk

00:14:19.149 --> 00:14:23.046
yapacağını ve geçmişe baktığında

00:14:23.059 --> 00:14:25.971
Dünya benzeri dünyaları bulan

00:14:25.995 --> 00:14:29.793
nesil olarak bizi tanımlayacağını düşünüyorum.

NOTE Paragraph

00:14:29.822 --> 00:14:30.973
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:14:30.997 --> 00:14:37.508
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:14:37.532 --> 00:14:41.622
June Cohen: Rosetta Projesi Müdürü
Fred Jansen'ın bir sorusu var.

NOTE Paragraph

00:14:41.677 --> 00:14:44.488
Fred Jansen: Dünya benzeri dış gezegenlerin

00:14:44.488 --> 00:14:47.659
yörüngesine bakacak teknolojiye giden yolun

00:14:47.683 --> 00:14:50.312
yarısından bahsettiniz. Henüz oraya ulaşamadık.

00:14:50.336 --> 00:14:52.223
Ne zaman olacağını düşünüyorsunuz

00:14:52.247 --> 00:14:53.515
ve bunun için ne gerekiyor?

NOTE Paragraph

00:14:53.539 --> 00:14:57.931
Aslında umudumuz,
gelecek nesil Hubble teleskobu.

00:14:57.931 --> 00:15:00.872
Ona, James Webb Uzay
Teleskobu ismi verildi

00:15:00.896 --> 00:15:02.599
ve 2018'de faaliyete geçecek.

00:15:02.623 --> 00:15:04.445
Yapacağımız şey bu,

00:15:04.469 --> 00:15:06.733
Yerleşik olmayan dış gezegenler dediğimiz

00:15:06.757 --> 00:15:08.983
özel türden gezegenleri inceleyeceğiz

00:15:08.983 --> 00:15:12.118
ve bu küçük gezegenlerdeki
yaşanabilirliği belirten

00:15:12.118 --> 00:15:15.470
gazları incelemedeki ilk şansımız olacak.

NOTE Paragraph

00:15:15.477 --> 00:15:18.406
JC: Teşekkürler. Konuya
ilgi duyan biri olarak

00:15:18.406 --> 00:15:20.386
ek bir soru daha soracağım, Sara.

00:15:20.386 --> 00:15:23.503
Dış gezegenler hakkında
düşünmeye başladığında

00:15:23.503 --> 00:15:26.286
karşılaştığın itiraz beni çok etkiledi.

00:15:26.286 --> 00:15:29.044
Bilimsel topluluklarca dış
gezegenlerin varlığına ilişkin

00:15:29.044 --> 00:15:31.519
aşırı kuşkucu bir tavır vardı
ve onlara yanıldıklarını gösterdin.

00:15:31.519 --> 00:15:33.119
Seni buna ne itti?

NOTE Paragraph

00:15:33.143 --> 00:15:37.103
SS: Bilim insanları olarak
kuşkucu olmamız beklenir;

00:15:37.119 --> 00:15:40.011
çünkü işimiz başka birinin söylediği şeyin

00:15:40.011 --> 00:15:41.820
mantıklı olup olmadığından emin olmak.

00:15:41.820 --> 00:15:44.211
Ama bir bilimci olmak

00:15:44.235 --> 00:15:46.655
sanırım bu oturumda gördüğünüz gibi,

00:15:46.679 --> 00:15:48.361
kaşif olmak gibi.

00:15:48.385 --> 00:15:50.374
Sonu olmayan merağa sahipsiniz,

00:15:50.398 --> 00:15:51.697
bu inatçılık ve kararlılık

00:15:51.721 --> 00:15:54.103
başkaları ne derse desin

00:15:54.127 --> 00:15:56.158
devam etmenizi sağlayan şey.

NOTE Paragraph

00:15:56.182 --> 00:15:58.288
JC: Çok hoş. Teşekkür ederim, Sara .

NOTE Paragraph

00:15:58.288 --> 00:16:00.877
(Alkış)