1
00:00:00,960 --> 00:00:04,355
Uzayda yaşam arayışı hakkında
konuşmak için buradayım.

2
00:00:04,355 --> 00:00:07,926
UFOlarla gelen yeşil insansı
yaratıklardan bahsetmeyeceğim.

3
00:00:07,926 --> 00:00:09,654
Gerçi bu eğlenceli olurdu.

4
00:00:09,678 --> 00:00:13,895
Uzak yıldızların yörüngesinde bulunan
gezegen arayışından bahsedeceğim size.

5
00:00:13,924 --> 00:00:16,829
Gökyüzümüzdeki her yıldız bir güneştir.
Nasıl ki bizim güneşimizin

6
00:00:16,829 --> 00:00:19,704
Merkür, Venüs, Dünya,
Mars gibi gezegenleri varsa

7
00:00:19,715 --> 00:00:23,265
elbette diğer yıldızların da
gezegenleri olmalıdır; ki var da.

8
00:00:23,265 --> 00:00:24,867
Son yirmi yılda,

9
00:00:24,891 --> 00:00:28,498
astronomlar, güneş sistemi dışında
binlerce gezegen buldu.

10
00:00:28,502 --> 00:00:31,313
Gece göğü, kelimenin tam anlamıyla
dış gezegen kaynıyor.

11
00:00:31,337 --> 00:00:33,139
İstatistiksel olarak konuşursak,

12
00:00:33,139 --> 00:00:35,956
her yıldızın en az bir
gezegeni olduğunu biliyoruz.

13
00:00:35,956 --> 00:00:37,955
Gezegen arayışımız sırasında ve

14
00:00:37,955 --> 00:00:40,735
gelecekte Dünyaya benzer gezegenlere,

15
00:00:40,735 --> 00:00:42,154
yüzyıllardır insanoğlunun sorduğu

16
00:00:42,168 --> 00:00:45,001
en gizemli ve şaşırtıcı sorulardan

17
00:00:45,001 --> 00:00:47,612
bazılarını yöneltebiliriz.

18
00:00:47,636 --> 00:00:49,175
Neden buradayız?

19
00:00:49,175 --> 00:00:51,439
Evren neden var oldu?

20
00:00:51,456 --> 00:00:53,933
Dünya nasıl oluştu ve evrimleşti?

21
00:00:53,933 --> 00:00:57,656
Hayat, gezegenimizde nasıl ve
neden oluşup yayıldı?

22
00:00:57,665 --> 00:01:00,720
Üzerinde sürekli düşündüğümüz
ikinci soru da şu:

23
00:01:00,744 --> 00:01:02,910
Yalnız mıyız?

24
00:01:02,911 --> 00:01:05,109
Uzayda bizden başka hayat var mı?

25
00:01:05,109 --> 00:01:07,781
Orada kim var?

26
00:01:07,783 --> 00:01:10,789
Bu soru, Yunanlı felsefecilerden bu yana

27
00:01:10,813 --> 00:01:13,230
binlerce yıldır soruluyor.

28
00:01:13,254 --> 00:01:15,801
Ama benim burada olmamın sebebi, size

29
00:01:15,825 --> 00:01:18,706
cevabı bulmaya ne kadar
yaklaştığımızı anlatmak.

30
00:01:18,730 --> 00:01:23,275
İnsanlık tarihinde, bu ilk kez
erişebileceğimiz mesafede.

31
00:01:23,294 --> 00:01:26,273
Uzayda yaşam olasılıkları
hakkında düşüncemin ana unsuru;

32
00:01:26,297 --> 00:01:30,824
Güneşimizin birçok yıldızdan
yalnızca biri olduğu.

33
00:01:30,825 --> 00:01:32,753
Bu gerçek bir galaksinin fotoğrafı.

34
00:01:32,753 --> 00:01:35,183
Samanyolu galaksimizin
buna benzediğini düşünüyoruz.

35
00:01:35,183 --> 00:01:37,306
Birbirine bağlı yıldızlar yığını.

36
00:01:37,306 --> 00:01:41,267
Ancak Güneşimiz,
yüz milyarlarca yıldızdan biri

37
00:01:41,271 --> 00:01:46,675
ve galaksimiz, yüz milyardan
fazla galaksiden biri.

38
00:01:46,707 --> 00:01:49,554
Küçük gezegenlerin çok yaygın
olduğunu biliyoruz,

39
00:01:49,554 --> 00:01:51,372
bir hesaplayın.

40
00:01:51,424 --> 00:01:55,425
O kadar çok yıldız ve
gezegen var ki uzayda,

41
00:01:55,449 --> 00:01:59,019
kesinlikle bir yerlerde hayat olmalı.

42
00:01:59,060 --> 00:02:02,510
Bunu söylediğim için
biyologlar çok kızıyor bana

43
00:02:02,510 --> 00:02:06,968
çünkü Dünya dışında hayata
dair henüz kesin kanıt yok.

44
00:02:06,977 --> 00:02:11,770
Galaksimize dışarıdan bakabilseydik

45
00:02:11,794 --> 00:02:14,032
ve güneşin bulunduğu yere zumlasaydık

46
00:02:14,032 --> 00:02:16,016
yıldızların gerçek haritasını görürdük.

47
00:02:16,046 --> 00:02:19,729
Parlak olan yıldızlar, bildiğimiz
dış gezegenlere sahip olan yıldızlar.

48
00:02:19,745 --> 00:02:22,654
Buz dağının ucu gibi gerçekten.

49
00:02:22,654 --> 00:02:26,884
İşte animasyon güneş sistemimize zumluyor

50
00:02:26,884 --> 00:02:29,117
ve gezegenlerin yanı sıra

51
00:02:29,117 --> 00:02:32,964
Güneşimizin yörüngesindeki
uzay araçlarını görüyorsunuz.

52
00:02:32,968 --> 00:02:36,332
Şimdi Kuzey Amerika'nın
Batı Yakasına gittiğimizi

53
00:02:36,356 --> 00:02:38,492
ve gece gökyüzüne
baktığımızı hayal edelim.

54
00:02:38,506 --> 00:02:40,814
İşte bir bahar gecesi
göreceğimiz manzara.

55
00:02:40,814 --> 00:02:42,828
Takımyıldızlarla kaplı

56
00:02:42,842 --> 00:02:45,111
ve yine, gezegenleriyle birçok yıldız.

57
00:02:45,135 --> 00:02:49,349
Gökyüzünde, binlerce gezegenin
bulunduğu özel bir alan var.

58
00:02:49,353 --> 00:02:53,563
Kepler Uzay Teleskobu,
yıllardır buraya odaklanıyor.

59
00:02:53,576 --> 00:02:58,850
Haydi yakınlaşıp en sevilen
dış gezegenlerden birine bakalım.

60
00:02:58,863 --> 00:03:02,524
Bu yıldızın adı, Kepler-186f.

61
00:03:02,529 --> 00:03:04,737
Yaklaşık beş gezegenden oluşan bir sistem.

62
00:03:04,751 --> 00:03:08,606
Bu arada, bu gezegenlerin
çoğu hakkında çok az bilgiye sahibiz.

63
00:03:08,606 --> 00:03:11,643
Boyutları ve yörüngeleri
gibi şeyleri biliyoruz.

64
00:03:11,643 --> 00:03:15,569
Ama buradaki Kepler-186f
isimli gezegen çok özel.

65
00:03:15,593 --> 00:03:19,697
Bu gezegen yıldızından
uzak olmayan bir yerde;

66
00:03:19,721 --> 00:03:22,980
yani sıcaklığı yaşam için uygun olabilir.

67
00:03:23,004 --> 00:03:26,035
Bir sanatçının düşüncesine göre

68
00:03:26,059 --> 00:03:31,079
bu gezegen neye benzerdi bir bakalım.

69
00:03:31,079 --> 00:03:36,020
Issız bir dağ tepesinde

70
00:03:36,020 --> 00:03:40,256
büyük teleskobuyla gece
gökyüzüne bakan gökbilimci.

71
00:03:40,280 --> 00:03:43,829
Birçok insan bu romantik
düşünceye sahiptir.

72
00:03:43,853 --> 00:03:47,225
Ama aslında biz de herkes gibi
bilgisayarlar ile çalışıyoruz.

73
00:03:47,249 --> 00:03:51,074
Bilgileri, e-posta ile ediniyor ya da
veritabanından indiriyoruz.

74
00:03:51,098 --> 00:03:53,621
Bilgi analizinin kısmen sıkıcı doğası

75
00:03:53,645 --> 00:03:56,776
ve oluşturduğumuz
karmaşık bilgisayar modelleri

76
00:03:56,800 --> 00:03:58,866
hakkında konuşmak yerine;

77
00:03:58,890 --> 00:04:01,088
dış gezegenlere ilişkin

78
00:04:01,112 --> 00:04:03,757
düşündüklerimizi farklı bir
biçimde anlatacağım.

79
00:04:03,781 --> 00:04:04,947
İşte bir seyahat posteri:

80
00:04:04,971 --> 00:04:07,291
"Kepler-186f:

81
00:04:07,315 --> 00:04:10,029
Diğer taraftan çimlerin
hep daha kızıl olduğu yer"

82
00:04:10,053 --> 00:04:13,783
Çünkü Kepler-186f,
kırmızı bir yıldızın etrafında döner,

83
00:04:13,807 --> 00:04:16,499
orada bitkilerin olacağını
tabi sadece varsayıyoruz.

84
00:04:16,523 --> 00:04:19,141
Orada fotosentez yapan
bitki örtüsü olsaydı,

85
00:04:19,165 --> 00:04:22,128
farklı pigmentleri olurdu ve
kırmızı gözükürdü.

86
00:04:22,137 --> 00:04:26,495
"HD 40307g -Süper Dünya'da

87
00:04:26,519 --> 00:04:27,978
yerçekiminin tadını çıkarın."

88
00:04:28,002 --> 00:04:30,159
Bu gezegen Dünya'dan çok daha büyük

89
00:04:30,183 --> 00:04:32,315
ve yüzeydeki yerçekimi daha fazla.

90
00:04:32,333 --> 00:04:37,170
"Gölgenizin hiç yalnız kalmadığı
Kepler-16b'de rahatlayın."

91
00:04:37,174 --> 00:04:39,134
(Kahkahalar)

92
00:04:39,158 --> 00:04:42,804
İki yıldızın etrafında dönen
düzinelerce gezegen olduğunu

93
00:04:42,804 --> 00:04:45,483
ve oralarda daha da
fazla olabileceğini biliyoruz.

94
00:04:45,507 --> 00:04:47,468
Eğer bu gezegenlerden
birini ziyaret edersek

95
00:04:47,492 --> 00:04:49,579
gerçek anlamda iki
günbatımı izleyeceğimizi

96
00:04:49,579 --> 00:04:51,498
ve iki gölgemizin olacağını biliyoruz.

97
00:04:51,498 --> 00:04:53,901
Aslında bilimkurgu
bazı şeyleri doğru tahmin etti.

98
00:04:53,925 --> 00:04:56,044
Yıldız Savaşlarından Tatooine.

99
00:04:56,047 --> 00:04:59,487
Size bahsetmek istediğim
birkaç dış gezegen daha var.

100
00:04:59,487 --> 00:05:01,119
Bu, Kepler-10b.

101
00:05:01,143 --> 00:05:03,646
Sıcak, çok sıcak bir gezegen.

102
00:05:03,646 --> 00:05:06,577
Yıldızı etrafında, Dünya'nın
Güneş etrafında dönüşünden

103
00:05:06,601 --> 00:05:08,768
50 kat daha yakından dönüyor.

104
00:05:08,792 --> 00:05:10,372
Öyle sıcak ki bu gezegenlerin hiçbirini

105
00:05:10,396 --> 00:05:13,029
ziyaret edemeyiz, ama yapabilseydik

106
00:05:13,053 --> 00:05:15,027
oraya ulaşamadan çok önce erirdik.

107
00:05:15,051 --> 00:05:17,380
Yüzeyin kayayı eritebilecek kadar sıcak

108
00:05:17,404 --> 00:05:19,440
ve sıvı lav gölleri olduğunu düşünüyoruz.

109
00:05:19,457 --> 00:05:22,708
Gilese 1214b.
Bu gezegenin kütlesi ile boyutlarını

110
00:05:22,708 --> 00:05:24,856
ve ayrıca yoğunluğunun oldukça
düşük olduğunu biliyoruz.

111
00:05:24,856 --> 00:05:26,278
Kısmen sıcak.

112
00:05:26,278 --> 00:05:28,737
Aslında bu gezegen
hakkında pek bir şey bilmiyoruz

113
00:05:28,761 --> 00:05:31,266
ancak bir olasılık da
bir su dünyası olduğu.

114
00:05:31,290 --> 00:05:34,797
Tıpkı muhtemelen kütlesinin
yüzde ellisinin su olduğu

115
00:05:34,821 --> 00:05:37,304
Jüpiter'in buzla kaplı
uydularından biri gibi.

116
00:05:37,328 --> 00:05:40,619
Ve bu durumda, atmosferi
kalın bir buhar tabakası olup,

117
00:05:40,619 --> 00:05:45,561
sıvı sudan değil de, ne tam gaz ne de
tam sıvı denemeyecek yapıda;

118
00:05:45,561 --> 00:05:48,770
egzotik formdaki süper akışkan bir
su okyanusunu örtüyor olurdu.

119
00:05:48,770 --> 00:05:52,260
Onun altında da kaya değil,
yüksek basınçlı bir buz türü olurdu,

120
00:05:52,260 --> 00:05:54,060
buz IX gibi.

121
00:05:54,593 --> 00:05:56,768
Uzaklardaki bu gezegenlerin çokluğu

122
00:05:56,792 --> 00:06:00,006
ve çeşitliliği öyle hayret verici ki,

123
00:06:00,030 --> 00:06:05,160
en çok da Goldilocks dediğimiz
gezegenleri bulmayı umuyoruz.

124
00:06:05,184 --> 00:06:07,101
Ne çok büyük, ne çok küçük,

125
00:06:07,125 --> 00:06:08,972
ne çok sıcak ne de çok soğuk

126
00:06:08,996 --> 00:06:10,665
yaşam için tam olması gerektiği gibi.

127
00:06:10,665 --> 00:06:14,136
Ama bunun için gezegenin
atmosferine bakabilmeliyiz,

128
00:06:14,158 --> 00:06:18,204
çünkü atmosfer, ısıyı bir battaniye
gibi tutarak sera etkisi yaratır.

129
00:06:18,204 --> 00:06:23,128
Diğer gezegenlerde sera gazlarını
ölçebilmemiz gerekir.

130
00:06:23,169 --> 00:06:25,788
İşte bu noktada bilimkurgu yanılıyor.

131
00:06:25,796 --> 00:06:30,661
Uzay Yolu'nda, Atılgan'ın diğer
gezegenlerin yörüngesine girmek için

132
00:06:30,661 --> 00:06:33,230
çok uzun mesafeleri inanılmaz
hızla gitmesi gerekiyordu.

133
00:06:33,230 --> 00:06:38,139
Böylece yardımcı pilot Mr.Spock,
gezegenin yaşanabilir olup olmadığını

134
00:06:38,139 --> 00:06:40,732
anlamak için atmosferi inceleyebilecekti.

135
00:06:40,745 --> 00:06:43,235
Diğer gezegenlerin
atmosferlerini görmek için

136
00:06:43,259 --> 00:06:45,388
ışık hızından da hızlı
gidebilmek zorunda değiliz.

137
00:06:45,412 --> 00:06:48,196
Tabi gelecekteki mühendisler,
benim yüzümden

138
00:06:48,220 --> 00:06:50,143
bunu keşfetmekten vazgeçmesin sakın.

139
00:06:50,167 --> 00:06:52,459
Biz aslında gezegen
atmosferlerini buradan,

140
00:06:52,483 --> 00:06:54,326
Dünya yörüngesinden
inceleyebilmekteyiz.

141
00:06:54,326 --> 00:06:57,297
Bu Hubble Uzay Teleskobundan bir fotoğraf.

142
00:06:57,321 --> 00:07:00,071
Atlantis uzay aracı tarafından, Hubble'a yapılan

143
00:07:00,095 --> 00:07:02,334
son insanlı uzay uçuşundan sonra çekildi.

144
00:07:02,358 --> 00:07:04,244
Dış gezegen atmosferlerini incelememiz için

145
00:07:04,268 --> 00:07:06,413
yeni bir kamera yerleştirdiler.

146
00:07:06,437 --> 00:07:10,636
Ve şu ana kadar, onlarca
dış gezegen atmosferini

147
00:07:10,636 --> 00:07:13,570
-bunlardan altısını son derece
detaylı olarak- inceleyebildik.

148
00:07:13,570 --> 00:07:16,686
Ancak bunlar Dünya gibi küçük
gezegenler değil. Kolay görülebilen,

149
00:07:16,686 --> 00:07:19,384
büyük ve sıcak gezegenler.
Henüz bütünüyle hazır değiliz;

150
00:07:19,390 --> 00:07:24,115
küçük dış gezegenleri inceleyecek
teknolojiye sahip değiliz.

151
00:07:24,115 --> 00:07:26,914
Ama yine de, size dış
gezegenlerin atmosferlerini

152
00:07:26,914 --> 00:07:29,655
nasıl incelediğimizi anlatmak istedim.

153
00:07:29,655 --> 00:07:32,534
Bir saniyeliğine bir gökkuşağı hayal edin.

154
00:07:32,534 --> 00:07:35,278
Eğer bu gökkuşağına yakından bakarsak

155
00:07:35,302 --> 00:07:39,037
bazı koyu çizgilerin
eksik olduğunu görürüz.

156
00:07:39,037 --> 00:07:40,598
Bu da güneşimiz,

157
00:07:40,598 --> 00:07:42,339
Beyaz güneş ışığı, yağmur damlası tarafından değil de,

158
00:07:42,363 --> 00:07:44,649
spektrograf tarafından ayrilirsa.

159
00:07:44,673 --> 00:07:47,174
İşte tüm bu koyu,
dikey çizgileri görebilirsiniz.

160
00:07:47,174 --> 00:07:50,422
Kimisi çok ince, kimisi geniş,
kimisinin köşeleri gölgeli.

161
00:07:50,431 --> 00:07:53,869
Astronomlar, gökkubbedeki
nesneleri böyle inceliyor,

162
00:07:53,869 --> 00:07:55,554
abartısız yüzyıldan fazla süredir.

163
00:07:55,578 --> 00:07:59,484
Burada her farklı atom ve molekülün
kendine özgü dizilimi var,

164
00:07:59,487 --> 00:08:01,133
bir parmak izi diyebiliriz.

165
00:08:01,157 --> 00:08:03,894
Biz dış gezegenlerin atmosferlerini
buna göre inceliyoruz.

166
00:08:03,918 --> 00:08:08,002
20 yıl önce dış gezegen atmosferlerini
incelemeye başladığımda,

167
00:08:08,002 --> 00:08:10,617
bana söylenen şu cümleleri unutmayacağım
"Bu mümkün değil,

168
00:08:10,624 --> 00:08:13,414
Asla onları inceleyemeyiz.
Niye kendini yoruyorsun ki?"

169
00:08:13,438 --> 00:08:17,106
İşte bu yüzden incelediğimiz
atmosferleri anlatmak çok keyifli.

170
00:08:17,106 --> 00:08:18,985
Bu bütünüyle kendine özgü bir alan.

171
00:08:19,009 --> 00:08:21,531
Diğer gezegenler, diğer Dünyalar denilince

172
00:08:21,555 --> 00:08:26,022
gelecekte onları gözlemleyebildiğimizde
ne tür gazları arayacağız?

173
00:08:26,165 --> 00:08:29,319
Evet Dünyamızın atmosferi hacimsel olarak

174
00:08:29,343 --> 00:08:31,442
yüzde 20 oksijene sahip.

175
00:08:31,445 --> 00:08:33,444
Bu çok fazla oksijen demek.

176
00:08:33,457 --> 00:08:36,202
Ama bitkiler ve fotosentez olmasa

177
00:08:36,226 --> 00:08:39,566
hiç oksijen olmazdı,
neredeyse hiç.

178
00:08:39,901 --> 00:08:42,039
Öyleyse oksijen hayatın kaynağı.

179
00:08:42,063 --> 00:08:45,894
Diğer gezegen atmosferlerinde,

180
00:08:45,894 --> 00:08:48,231
hayatı sağlayan gazları aramak

181
00:08:48,255 --> 00:08:50,638
amacımız olmalı.

182
00:08:50,662 --> 00:08:52,697
Ama hangi molekülleri arıyoruz?

183
00:08:52,697 --> 00:08:55,540
Size dış gezegenlerin ne kadar
çeşitli olduğunu söylemiştim.

184
00:08:55,540 --> 00:08:57,451
Gelecekte farklı Dünyalar bulduğumuzda,

185
00:08:57,475 --> 00:08:58,856
bunun süreceğini umuyoruz.

186
00:08:58,856 --> 00:09:02,682
Bu benim üzerinde çalıştığım şey.
Bununla ilgili bir kuramım var.

187
00:09:02,713 --> 00:09:07,651
Bu bana neredeyse her gün
kütleçekim fiziği ve evrembilim hakkında

188
00:09:07,701 --> 00:09:13,208
çılgın kuramlar içeren
e-postalar alacağımı hatırlattı.

189
00:09:13,208 --> 00:09:16,541
O yüzden bana lütfen
çılgın kuramlarınızı yollamayın.

190
00:09:16,565 --> 00:09:17,779
(Kahkahalar)

191
00:09:17,803 --> 00:09:22,631
Benim kendi çılgın kuramım var.
Ama bir MIT profesörü kime gider?

192
00:09:22,703 --> 00:09:26,718
Ben de Fizyoloji ya da
Tıp alanında Nobel ödüllü

193
00:09:26,718 --> 00:09:28,911
birine e-posta attım
ve görüşmeyi kabul etti.

194
00:09:28,935 --> 00:09:30,934
Yanıma iki biyokimyacı arkadaşımı da alıp

195
00:09:30,958 --> 00:09:33,310
çılgın kuramımız hakkında konuşmaya gittim.

196
00:09:33,334 --> 00:09:36,775
O kuram, yaşamın tüm
küçük molekülleri ürettiğiydi,

197
00:09:36,799 --> 00:09:38,473
birçok molekülü.

198
00:09:38,497 --> 00:09:41,392
Düşünebildiğim her şeyi,
ama kimyager olarak değil.

199
00:09:41,416 --> 00:09:42,599
Bir düşünün:

200
00:09:42,623 --> 00:09:44,653
Karbondioksit,
karbonmonoksit,

201
00:09:44,677 --> 00:09:46,536
moleküler hidrojen,
moleküler azot,

202
00:09:46,560 --> 00:09:47,926
metan, metil klorür,

203
00:09:47,950 --> 00:09:49,111
yani bir sürü gaz.

204
00:09:49,135 --> 00:09:51,070
Bunlar başka nedenlerden de var olurlar

205
00:09:51,094 --> 00:09:52,946
ama yalnızca hayat ozonu üretir.

206
00:09:52,970 --> 00:09:54,728
Bununla ilgili konuşmak
için yanına gitmiştik

207
00:09:54,752 --> 00:09:57,214
ki aniden kuramı çürüttü.

208
00:09:57,214 --> 00:09:59,943
Var olmayan bir örnek buldu.

209
00:09:59,948 --> 00:10:01,729
Böylece en başa dönmüştük.

210
00:10:01,753 --> 00:10:05,055
Farklı bir alanda çok ilginç bir şey
bulduğumuzu düşündük.

211
00:10:05,055 --> 00:10:07,485
Ama dış gezegenlere döndüğümüzde,

212
00:10:07,485 --> 00:10:12,178
ana nokta hayatın birçok farklı
türde gaz ürettiğiydi; binlerce gaz.

213
00:10:12,188 --> 00:10:16,475
Ne tür dış gezegenlerde,
hangi tür gazların hayatı

214
00:10:16,492 --> 00:10:21,552
mümkün kılabileceğini bulmaya çalışıyoruz.

215
00:10:22,182 --> 00:10:26,840
Dış gezegen atmosferindeki gazları
bulduğumuzda onları üreten şeyin;

216
00:10:26,840 --> 00:10:30,383
zeki uzaylılar mı, ağaçlar mı
ya da bir bataklık,

217
00:10:30,383 --> 00:10:32,983
hatta sadece tek hücreli
mikrobik canlılar mı

218
00:10:32,983 --> 00:10:35,528
olduğunu bilemeyeceğiz.

219
00:10:35,541 --> 00:10:39,891
Modeller üzerinde çalışmak
ve biyokimya üzerinde çalışmak güzel.

220
00:10:40,011 --> 00:10:42,896
Ama önümüzdeki en büyük engel: Nasıl?

221
00:10:42,920 --> 00:10:45,082
Bu gezegenleri nasıl bulacaktık?

222
00:10:45,106 --> 00:10:47,310
Gezegenleri bulmak için birçok yol var

223
00:10:47,310 --> 00:10:48,829
birkaç farklı yol.

224
00:10:48,853 --> 00:10:52,146
Ama benim en çok odaklandığım şey

225
00:10:52,146 --> 00:10:54,013
gelecekte, yüzlerce
Dünya bulabilmemizi

226
00:10:54,013 --> 00:10:55,876
sağlayabilecek bir kapı açmak.

227
00:10:55,876 --> 00:10:58,643
Hayat izlerini bulmada isabet
ettirecek bir yol bulduk.

228
00:10:58,643 --> 00:11:02,263
Starshade (Yıldız gölgeleyici) adını
verdiğimiz bir kavramın

229
00:11:02,263 --> 00:11:06,165
çok özel bir aşaması üzerine olan
iki yıllık bir projeyi yeni bitirdik.

230
00:11:06,167 --> 00:11:09,120
Starshade, özel olarak
biçimlendirilmis bir ekran.

231
00:11:09,144 --> 00:11:13,641
Starshade uçarak yıldız ışığını engeller.
Böylece teleskobun

232
00:11:13,641 --> 00:11:16,946
gezegenleri doğrudan görmesini sağlar.

233
00:11:16,946 --> 00:11:19,373
Burada beni ve iki takım arkadaşımı,

234
00:11:19,373 --> 00:11:22,790
Yıldız Gölgeleyici'nin küçük bir bölümünü
tutarken görüyorsunuz.

235
00:11:22,790 --> 00:11:26,913
Dev bir çiçeğe benziyor.
Bu da prototip taç yapraklardan biri.

236
00:11:26,913 --> 00:11:31,368
Fikir şu: Bir yıldız gölgeleyici ile
teleskop birlikte hazırlanır;

237
00:11:31,392 --> 00:11:34,936
taç yapraklar kapalı durumdan
açık duruma geçer.

238
00:11:34,936 --> 00:11:39,562
Ana kiriş genişlerken, yapraklar
yerlerine sabitlenir

239
00:11:39,602 --> 00:11:42,322
Şimdi, bu öylesine kusursuz olmalı ki,

240
00:11:42,346 --> 00:11:46,254
bindebir milimetrelik yapraklar
milimetrelere yerleşmeli.

241
00:11:46,697 --> 00:11:51,792
Ve bu yapı teleskoptan
onbinlerce km uzağa uçmalı.

242
00:11:52,009 --> 00:11:54,761
Çapı onlarca metre civarında.

243
00:11:54,785 --> 00:11:59,738
Amaç, yıldızdan gelen ışığı
bütünüyle engelleyip

244
00:11:59,762 --> 00:12:03,310
gezegenleri doğrudan görebilmek.

245
00:12:03,333 --> 00:12:05,562
Işığın kırınım fiziği nedeniyle

246
00:12:05,586 --> 00:12:07,475
çok özel bir şekle sahip olmalı.

247
00:12:07,499 --> 00:12:11,998
Üzerinde çalıştığımız bu proje,
inanamayacağınız kadar zor.

248
00:12:12,054 --> 00:12:16,516
Bir film düzeneği olduğunu düşünmeyin
diye gerçek bir fotoğraf göstereyim.

249
00:12:16,580 --> 00:12:21,571
Bu, laboratuvarda ikinci nesil
Starshade sınama ortamı.

250
00:12:21,595 --> 00:12:23,674
Bu durumda, ana kirişin

251
00:12:23,698 --> 00:12:26,188
uzaydaki geniş telsiz dağıtıcılarının

252
00:12:26,212 --> 00:12:29,366
artıklarından beslendiğini bilmenizi isterim.

253
00:12:29,372 --> 00:12:31,028
Tüm bu çılgın gazların orada olabileceğini

254
00:12:31,052 --> 00:12:34,875
düşündüğümüz bu zorlu çalışmadan

255
00:12:34,875 --> 00:12:37,797
ve çok karmaşık bir uzay teleskobu

256
00:12:37,821 --> 00:12:40,678
inşa ettikten sonra ne bulacağız?

257
00:12:40,678 --> 00:12:42,483
En iyi ihtimalle,

258
00:12:42,507 --> 00:12:46,304
başka bir uzak Dünya'nın görüntüsünü.

259
00:12:46,328 --> 00:12:48,587
Burada Dünya soluk bir mavi nokta.

260
00:12:48,611 --> 00:12:51,170
Voyager 1 uzay aracı tarafından

261
00:12:51,194 --> 00:12:53,064
dört milyar mil öteden

262
00:12:53,088 --> 00:12:55,156
çekilmiş gerçek bir fotoğraf bu.

263
00:12:55,159 --> 00:12:59,327
Ve o kırmızı ışık, kamera optiğinde saçılan ışık.

264
00:12:59,327 --> 00:13:01,711
Düşüncesi bile güzel olan şey şu ki,

265
00:13:01,735 --> 00:13:04,784
eğer bize yakın bir yıldızın
yörüngesindeki gezegende

266
00:13:04,808 --> 00:13:10,625
zeki yaratıklar varsa ve
bizim inşa etmeye çalıştığımız türden

267
00:13:10,625 --> 00:13:12,782
karmaşık uzay teleskobu yapmışlarsa

268
00:13:12,806 --> 00:13:15,306
tüm görecekleri bu soluk mavi nokta,

269
00:13:15,330 --> 00:13:17,445
iğne deliği kadar ışık.

270
00:13:17,456 --> 00:13:21,452
Bazen mesleki mücadelem ve büyük hırsımı

271
00:13:21,452 --> 00:13:24,799
bırakıp düşündüğümde;

272
00:13:24,823 --> 00:13:27,096
evrenin genişliğine

273
00:13:27,096 --> 00:13:30,079
akıl erdirmek güç.

274
00:13:30,120 --> 00:13:34,246
Ama yine de, hayatımın geri kalanını

275
00:13:34,270 --> 00:13:36,300
başka bir Dünya bulmaya adadım.

276
00:13:36,300 --> 00:13:38,511
Ve garanti verebilirim ki

277
00:13:38,535 --> 00:13:40,918
gelecek nesil uzay teleskoplarında,

278
00:13:40,942 --> 00:13:42,482
ikinci nesilde,

279
00:13:42,506 --> 00:13:47,912
diğer dünyaları bulma ve tanımlama,

280
00:13:47,936 --> 00:13:50,544
gazları aramak için

281
00:13:50,544 --> 00:13:52,187
yıldızgölgesini bölme

282
00:13:52,211 --> 00:13:55,697
ve atmosferdeki sera gazlarını ölçme,

283
00:13:55,721 --> 00:13:57,319
yüzey sıcaklığını hesaplama

284
00:13:57,343 --> 00:13:59,761
ve hayat izleri arama yeteneğimiz olacak.

285
00:13:59,761 --> 00:14:01,157
Ama daha fazlası var:

286
00:14:01,181 --> 00:14:04,545
Dünya'ya benzeyen gezegen arayışında

287
00:14:04,569 --> 00:14:07,164
yakın yıldızlar ve onların yörüngesindeki

288
00:14:07,188 --> 00:14:10,448
insanların yaşayamayacağı gezegenlerin de

289
00:14:10,472 --> 00:14:14,913
dahil olduğu yeni bir harita oluşturuyoruz.

290
00:14:14,915 --> 00:14:17,296
Yüzyıllarca yıl sonraki neslimizin

291
00:14:17,320 --> 00:14:19,125
diğer dünyalara yıldızlararası yolculuk

292
00:14:19,149 --> 00:14:23,046
yapacağını ve geçmişe baktığında

293
00:14:23,059 --> 00:14:25,971
Dünya benzeri dünyaları bulan

294
00:14:25,995 --> 00:14:29,793
nesil olarak bizi tanımlayacağını düşünüyorum.

295
00:14:29,822 --> 00:14:30,973
Teşekkür ederim.

296
00:14:30,997 --> 00:14:37,508
(Alkış)

297
00:14:37,532 --> 00:14:41,622
June Cohen: Rosetta Projesi Müdürü
Fred Jansen'ın bir sorusu var.

298
00:14:41,677 --> 00:14:44,488
Fred Jansen: Dünya benzeri dış gezegenlerin

299
00:14:44,488 --> 00:14:47,659
yörüngesine bakacak teknolojiye giden yolun

300
00:14:47,683 --> 00:14:50,312
yarısından bahsettiniz. Henüz oraya ulaşamadık.

301
00:14:50,336 --> 00:14:52,223
Ne zaman olacağını düşünüyorsunuz

302
00:14:52,247 --> 00:14:53,515
ve bunun için ne gerekiyor?

303
00:14:53,539 --> 00:14:57,931
Aslında umudumuz,
gelecek nesil Hubble teleskobu.

304
00:14:57,931 --> 00:15:00,872
Ona, James Webb Uzay
Teleskobu ismi verildi

305
00:15:00,896 --> 00:15:02,599
ve 2018'de faaliyete geçecek.

306
00:15:02,623 --> 00:15:04,445
Yapacağımız şey bu,

307
00:15:04,469 --> 00:15:06,733
Yerleşik olmayan dış gezegenler dediğimiz

308
00:15:06,757 --> 00:15:08,983
özel türden gezegenleri inceleyeceğiz

309
00:15:08,983 --> 00:15:12,118
ve bu küçük gezegenlerdeki
yaşanabilirliği belirten

310
00:15:12,118 --> 00:15:15,470
gazları incelemedeki ilk şansımız olacak.

311
00:15:15,477 --> 00:15:18,406
JC: Teşekkürler. Konuya
ilgi duyan biri olarak

312
00:15:18,406 --> 00:15:20,386
ek bir soru daha soracağım, Sara.

313
00:15:20,386 --> 00:15:23,503
Dış gezegenler hakkında
düşünmeye başladığında

314
00:15:23,503 --> 00:15:26,286
karşılaştığın itiraz beni çok etkiledi.

315
00:15:26,286 --> 00:15:29,044
Bilimsel topluluklarca dış
gezegenlerin varlığına ilişkin

316
00:15:29,044 --> 00:15:31,519
aşırı kuşkucu bir tavır vardı
ve onlara yanıldıklarını gösterdin.

317
00:15:31,519 --> 00:15:33,119
Seni buna ne itti?

318
00:15:33,143 --> 00:15:37,103
SS: Bilim insanları olarak
kuşkucu olmamız beklenir;

319
00:15:37,119 --> 00:15:40,011
çünkü işimiz başka birinin söylediği şeyin

320
00:15:40,011 --> 00:15:41,820
mantıklı olup olmadığından emin olmak.

321
00:15:41,820 --> 00:15:44,211
Ama bir bilimci olmak

322
00:15:44,235 --> 00:15:46,655
sanırım bu oturumda gördüğünüz gibi,

323
00:15:46,679 --> 00:15:48,361
kaşif olmak gibi.

324
00:15:48,385 --> 00:15:50,374
Sonu olmayan merağa sahipsiniz,

325
00:15:50,398 --> 00:15:51,697
bu inatçılık ve kararlılık

326
00:15:51,721 --> 00:15:54,103
başkaları ne derse desin

327
00:15:54,127 --> 00:15:56,158
devam etmenizi sağlayan şey.

328
00:15:56,182 --> 00:15:58,288
JC: Çok hoş. Teşekkür ederim, Sara .

329
00:15:58,288 --> 00:16:00,877
(Alkış)