0:00:00.960,0:00:04.072
Chcę opowiedzieć wam[br]o prawdziwym poszukiwaniu obcych.

0:00:04.675,0:00:07.906
Nie o małych zielonych ludzikach[br]w błyszczących statkach,

0:00:07.930,0:00:09.654
choć byłoby to miłe,

0:00:09.678,0:00:12.955
ale o poszukiwaniu planet [br]okrążających gwiazdy daleko stąd.

0:00:13.924,0:00:15.759
Każda gwiazda na niebie jest słońcem.

0:00:15.783,0:00:17.164
Skoro Słońce ma planety:

0:00:17.188,0:00:19.685
Merkury, Wenus, Ziemię, Marsa, itd.,

0:00:19.709,0:00:22.145
to zapewne inne gwiazdy, [br]powinny posiadać swoje,

0:00:22.169,0:00:23.431
i tak też jest.

0:00:23.455,0:00:24.867
Przez ostatnie dwie dekady,

0:00:24.891,0:00:27.788
astronomowie odnaleźli[br]tysiące egzoplanet.

0:00:28.502,0:00:31.313
Nasze niebo jest dosłownie[br]nimi przepełnione.

0:00:31.337,0:00:32.889
Statystycznie,

0:00:32.913,0:00:35.406
każda gwiazda[br]ma przynajmniej jedną planetę.

0:00:35.984,0:00:37.961
Dzięki poszukiwaniu planet,

0:00:37.985,0:00:40.751
w przyszłości także[br]planet podobnych do Ziemi,

0:00:40.775,0:00:42.144
możemy znaleźć odpowiedzi

0:00:42.168,0:00:45.017
na niektóre z największych,[br]tajemniczych pytań,

0:00:45.041,0:00:47.612
które trapią ludzkość od stuleci.

0:00:47.636,0:00:48.882
Dlaczego tutaj jesteśmy?

0:00:49.215,0:00:50.889
Dlaczego nasz wszechświat istnieje?

0:00:51.476,0:00:53.523
Jak powstała Ziemia i jak ewoluowała?

0:00:53.912,0:00:56.896
Jak powstało i rozwijało się życie [br]na naszej planecie?

0:00:57.665,0:01:00.720
Drugie pytanie,[br]o którym często myślimy, to:

0:01:00.744,0:01:02.030
Czy jesteśmy sami?

0:01:02.911,0:01:04.299
Czy jest gdzieś tam życie?

0:01:05.109,0:01:06.601
Kto tam jest?

0:01:07.783,0:01:10.789
Te kwestie nurtują nas od tysięcy lat,

0:01:10.813,0:01:13.230
przynajmniej od czasów greckich filozofów.

0:01:13.254,0:01:15.801
Chcę opowiedzieć wam, jak blisko jesteśmy

0:01:15.825,0:01:18.706
udzielenia na nie odpowiedzi.

0:01:18.730,0:01:22.945
Pierwszy raz w historii jest to możliwe.

0:01:23.294,0:01:26.273
Myśląc o prawdopodobnym istnieniu życia[br]gdzieś w kosmosie,

0:01:26.297,0:01:30.384
wiem, że Słońce jest [br]jedną z wielu gwiazd.

0:01:30.825,0:01:32.703
Oto zdjęcie prawdziwej galaktyki.

0:01:32.727,0:01:35.173
Sądzimy, że Droga Mleczna [br]wygląda podobnie.

0:01:35.197,0:01:36.836
Jest to zbiór powiązanych gwiazd.

0:01:36.860,0:01:41.247
Ale Słońce jest jedną [br]z setek miliardów gwiazd,

0:01:41.271,0:01:45.595
a nasza galaktyka [br]jedną z setek miliardów galaktyk.

0:01:46.707,0:01:49.474
Wiedząc, że małe planety są powszechne,

0:01:49.498,0:01:50.772
możecie sami to policzyć.

0:01:51.424,0:01:55.425
Jest tak wiele gwiazd[br]i tak wiele planet,

0:01:55.449,0:01:58.139
że z pewnością gdzieś tam musi być życie.

0:01:59.060,0:02:02.480
Biolodzy wściekają się[br]na mnie za te słowa,

0:02:02.504,0:02:05.948
ponieważ nie nie mamy żadnych [br]dowodów na istnienie życia poza Ziemią.

0:02:06.977,0:02:11.770
Jeżeli bylibyśmy w stanie popatrzeć[br]na naszą galaktykę z zewnątrz,

0:02:11.794,0:02:14.002
i przybliżyć obszar Słońca,

0:02:14.026,0:02:15.586
ujrzymy prawdziwą mapę gwiazd.

0:02:16.046,0:02:19.069
Zaznaczone gwiazdy, to te[br]ze znanymi nam egzoplanetami.

0:02:19.745,0:02:21.934
To dopiero wierzchołek góry lodowej.

0:02:22.642,0:02:26.284
Ta animacja przybliża [br]Układ Słoneczny.

0:02:26.872,0:02:28.357
Zobaczycie tutaj planety,

0:02:28.381,0:02:31.214
jak również statki kosmiczne,[br]orbitujące wokół Słońca.

0:02:32.968,0:02:36.332
Wyobraźmy sobie podróż [br]na Zachodnie Wybrzeże Ameryki Północnej.

0:02:36.356,0:02:38.482
Spoglądając w niebo,

0:02:38.506,0:02:40.784
oto, co zobaczylibyśmy w wiosenną noc.

0:02:40.808,0:02:42.818
Możemy dostrzec[br]tak rozłożone konstelacje,

0:02:42.842,0:02:45.111
oraz tak wiele gwiazd z planetami.

0:02:45.135,0:02:49.329
Oto pewien fragment nieba[br]z tysiącami gwiazd.

0:02:49.353,0:02:53.043
Tu Teleskop Keplera [br]koncentrował się przez wiele lat.

0:02:53.576,0:02:58.250
Przybliżmy i zobaczmy jedną[br]z ulubionych egzoplanet.

0:02:58.863,0:03:02.124
Gwiazda nosi nazwę Kepler-186f.

0:03:02.529,0:03:04.727
Jest to system około 5 planet.

0:03:04.751,0:03:08.576
Warto wspomnieć, że o większości [br]egzoplanet nie wiemy za wiele.

0:03:08.600,0:03:11.583
Znamy ich rozmiar, orbitę [br]oraz podobne informacje.

0:03:11.607,0:03:15.569
Ale oto bardzo wyjątkowa planeta,[br]znana jako Kepler-186f.

0:03:15.593,0:03:19.697
Znajduje się w strefie, [br]będącej niedaleko gwiazdy,

0:03:19.721,0:03:22.980
więc temperatura [br]może być tam idealna dla życia.

0:03:23.004,0:03:26.035
Oto koncepcja artystyczna,[br]która przybliża obraz tej planety

0:03:26.059,0:03:28.329
i pokazuje jak może ona wyglądać.

0:03:31.074,0:03:36.676
Wiele ludzi ma[br]romantyczne wizje astronomów,

0:03:36.700,0:03:40.256
idących do teleskopu na samotną górę

0:03:40.280,0:03:43.829
i patrzących na spektakularne niebo[br]poprzez ogromny teleskop.

0:03:43.853,0:03:47.225
Ale tak naprawdę, [br]pracujemy na komputerach, tak jak inni.

0:03:47.249,0:03:51.074
Dostajemy nasze informacje w e-mailach, [br]albo ściągając je z baz danych.

0:03:51.098,0:03:53.621
Więc zamiast opowiadać wam tutaj

0:03:53.645,0:03:56.776
o żmudnej naturze danych, ich analizie,

0:03:56.800,0:03:58.866
złożonych modelach komputerowych,

0:03:58.890,0:04:01.088
opowiem wam w inny sposób

0:04:01.112,0:04:03.757
o aspektach, które rozważamy [br]przy egzoplanetach.

0:04:03.781,0:04:04.947
Oto plakat wycieczki:

0:04:04.971,0:04:07.291
"Kepler-186f:

0:04:07.315,0:04:10.029
Tam, gdzie trawa jest czerwieńsza [br]po drugiej stronie."

0:04:10.053,0:04:13.783
Jest tak, ponieważ Kepler-186f [br]okrąża czerwoną gwiazdę,

0:04:13.807,0:04:16.499
sądzimy, że mogą tam być rośliny.

0:04:16.683,0:04:19.141
Jeżeli jest tam wegetacja i fotosynteza,

0:04:19.165,0:04:21.108
to ma inny pigment i jest czerwona.

0:04:22.137,0:04:25.175
"Ciesz się grawitacją [br]

0:04:25.175,0:04:27.978
na Super Ziemi HD 40307g."

0:04:28.002,0:04:32.269
To planeta masywniejsza od Ziemi,[br]z większą grawitacją powierzchniową.

0:04:32.333,0:04:35.230
"Zrelaksuj się na Kepler-16b,

0:04:35.254,0:04:37.150
gdzie Twój cień zawsze ma towarzystwo."

0:04:37.174,0:04:39.134
(Śmiech)

0:04:39.158,0:04:43.340
Wiemy o tuzinie planet [br]orbitujących wokół dwóch gwiazd,

0:04:43.364,0:04:45.483
prawdopodobnie jest ich znacznie więcej.

0:04:45.507,0:04:47.468
Gdybyśmy mogli odwiedzić [br]jedną z nich,

0:04:47.492,0:04:49.379
zobaczylibyśmy [br]dwa zachody słońca

0:04:49.403,0:04:50.658
i dwa cienie.

0:04:51.484,0:04:53.901
Science fiction zawiera w sobie [br]ziarenko prawdy.

0:04:53.925,0:04:55.894
Tatooine z Gwiezdnych Wojen.

0:04:56.047,0:04:58.342
Mam kilka innych ulubionych egzoplanet,

0:04:58.366,0:04:59.563
o których opowiem.

0:04:59.587,0:05:01.119
Oto Kepler-10b,

0:05:01.143,0:05:03.126
to bardzo, bardzo gorąca planeta.

0:05:03.642,0:05:06.577
Okrąża swoją gwiazdę[br]około 50 razy bliżej

0:05:06.601,0:05:08.768
niż Ziemia Słońce.

0:05:08.792,0:05:10.372
Jest tak gorąca,

0:05:10.396,0:05:13.029
że nie możemy ich odwiedzić, [br]nawet gdybyśmy mogli,

0:05:13.053,0:05:15.027
stopilibyśmy się [br]przed dotarciem tam.

0:05:15.051,0:05:17.380
Powierzchnia jest tak gorąca,[br]że stopiłaby skały

0:05:17.404,0:05:18.830
i ma płynne jeziora lawy

0:05:19.457,0:05:21.041
Gliese 1214b.

0:05:21.065,0:05:23.164
To planeta, której znamy wagę i rozmiar,

0:05:23.188,0:05:24.776
a która ma dość niską gęstość.

0:05:24.800,0:05:25.998
Jest dość ciepła.

0:05:26.053,0:05:28.737
Tak naprawdę, nic o niej nie wiemy,

0:05:28.761,0:05:31.266
ale możliwe, że jest to wodny świat,

0:05:31.290,0:05:34.797
jakby przeskalowana wersja[br]jednego z lodowych księżyców Jowisza,

0:05:34.821,0:05:37.304
który może składać się w 50% z wody.

0:05:37.328,0:05:40.289
W tym przypadku miałaby[br]ona gęstą, parową atmosferę,

0:05:40.313,0:05:42.169
otaczającą ocean,

0:05:42.193,0:05:43.703
nie z płynnej wody,

0:05:43.727,0:05:46.732
lecz z egzotycznej formy wody,[br]super-fluidu,

0:05:46.756,0:05:48.746
nie całkiem gazu ani nie całkiem płynu.

0:05:48.770,0:05:50.370
Pod spodem nie byłoby skał,

0:05:50.394,0:05:51.990
ale forma skompresowanego lodu,

0:05:52.014,0:05:53.290
jak lód IX.

0:05:54.593,0:05:56.768
Spośród wszystkich tych planet,

0:05:56.792,0:06:00.006
których różnorodność jest zadziwiająca,

0:06:00.030,0:06:05.160
chcemy znaleźć planety Goldilocks,[br]tak je nazywamy.

0:06:05.184,0:06:07.101
Nie za duże, nie za małe,

0:06:07.125,0:06:08.972
nie za ciepłe, nie za zimne,

0:06:08.996,0:06:10.345
ale idealne do życia.

0:06:10.658,0:06:14.086
By to zrobić, musielibyśmy[br]zaobserwować atmosferę planety,

0:06:14.158,0:06:16.954
ponieważ działa [br]jak koc zatrzymujący ciepło,

0:06:16.978,0:06:18.314
to tzw. efekt cieplarniany.

0:06:18.338,0:06:21.158
Musimy wiedzieć jak[br]ocenić gazy cieplarniane

0:06:21.182,0:06:22.332
na innych planetach.

0:06:23.169,0:06:25.288
Science fiction [br]popełnia też kilka błędów.

0:06:25.796,0:06:27.186
Star Trek Enterprise

0:06:27.210,0:06:30.837
musiał pokonywać ogromne dystanse [br]w niesamowitych prędkościach,

0:06:30.861,0:06:32.590
by okrążać inne planety,

0:06:32.614,0:06:36.590
i Pierwszy Oficer Spock [br]mógł przeanalizować atmosferę,

0:06:36.614,0:06:38.575
czy planeta nadaje się do zamieszkania

0:06:38.599,0:06:40.272
i czy są tam inne formy życia.

0:06:40.745,0:06:43.235
Nie musimy podróżować [br]z prędkością warp,

0:06:43.259,0:06:45.388
żeby dostrzec atmosfery innych planet.

0:06:45.412,0:06:48.196
Choć nie chcę zniechęcać [br]młodych inżynierów,

0:06:48.220,0:06:50.143
od wymyślenia, jak tego dokonać.

0:06:50.167,0:06:52.459
Możemy badać atmosfery planet nawet stąd,

0:06:52.483,0:06:54.096
z orbity Ziemi.

0:06:54.120,0:06:57.297
Oto zdjęcie Teleskopu Hubble'a,

0:06:57.321,0:07:00.071
wykonane przez wahadłowiec [br]Atlantis, kiedy powracał

0:07:00.095,0:07:02.334
po ostatnim ludzkim locie do Hubble'a.

0:07:02.358,0:07:04.244
Zainstalowani oni nową kamerę,

0:07:04.268,0:07:06.413
do obserwacji atmosfery egzoplanet.

0:07:06.437,0:07:11.342
Przestudiowaliśmy już [br]kilkanaście atmosfer egzoplanet,

0:07:11.366,0:07:13.490
około sześć z nich z dużą dokładnością.

0:07:13.514,0:07:15.686
Nie są to małe planety jak Ziemia.

0:07:15.710,0:07:18.104
To duże, ciepłe planety,[br]łatwe do obserwacji.

0:07:18.128,0:07:19.366
Nie jesteśmy gotowi,

0:07:19.390,0:07:23.765
nie posiadamy niezbędnej technologii [br]do obserwacji małych egzoplanet.

0:07:24.106,0:07:25.264
Pomimo to,

0:07:25.288,0:07:29.185
chciałabym wytłumaczyć, [br]jak analizujemy atmosfery egzoplanet.

0:07:29.652,0:07:31.874
Wyobraźcie sobie tęczę.

0:07:32.532,0:07:35.278
Spoglądając na nią z bliska,

0:07:35.302,0:07:37.969
zauważycie, że brakuje [br]niektórych ciemnych linii.

0:07:39.127,0:07:40.548
Oto Słońce,

0:07:40.572,0:07:42.339
jego białe światło[br]ulega dyfrakcji

0:07:42.363,0:07:44.649
nie poprzez krople deszczu,[br]a spektrograf.

0:07:44.673,0:07:47.124
Widzicie te ciemne poziome linie.

0:07:47.148,0:07:48.982
Niektóre są cienkie, inne szerokie,

0:07:48.982,0:07:50.407
inne zamazane na krawędzi.

0:07:50.431,0:07:54.035
W ten właśnie sposób,[br]astronomowie analizowali wszechświat,

0:07:54.059,0:07:55.554
przez ponad stulecie.

0:07:55.578,0:07:58.004
Tutaj każdy atom i cząsteczka

0:07:58.028,0:07:59.553
ma swój specjalny zestaw linii,

0:07:59.577,0:08:01.133
odcisk palca, jak wolicie.

0:08:01.157,0:08:03.894
A oto jak studiujemy atmosfery egzoplanet.

0:08:03.918,0:08:06.278
Nigdy nie zapomnę początku mojej pracy

0:08:06.302,0:08:08.158
nad atmosferami egzoplanet 20 lat temu,

0:08:08.182,0:08:09.367
jak wiele osób mówiło:

0:08:09.391,0:08:10.600
"To nigdy nie nastąpi.

0:08:10.624,0:08:13.414
Nigdy ich nie zbadamy.[br]Dlaczego się kłopoczesz?"

0:08:13.438,0:08:17.112
Dlatego milo mi opowiadać wam[br]o atmosferach aktualnie badanych.

0:08:17.136,0:08:18.985
Jest to już osobna dziedzina.

0:08:19.009,0:08:21.531
Jeśli chodzi o inne planety,[br]inne ziemie,

0:08:21.555,0:08:23.632
gdy będziemy je obserwować[br]w przyszłości,

0:08:23.656,0:08:25.715
jakich gazów będziemy szukać?

0:08:26.144,0:08:29.319
Ziemia ma tlen w atmosferze,

0:08:29.343,0:08:30.802
około 20% objętości.

0:08:31.445,0:08:32.714
To ogromna ilość tlenu.

0:08:33.457,0:08:36.202
Ale bez roślin i fotosyntezy,

0:08:36.226,0:08:37.636
nie byłoby żadnego życia,

0:08:37.660,0:08:39.501
dosłownie zero tlenu[br]w atmosferze.

0:08:40.116,0:08:42.039
Wiec tlen jest tutaj z powodu życia.

0:08:42.063,0:08:46.170
Naszym celem jest [br]szukać gazów na innych planetach,

0:08:46.194,0:08:48.231
gazów które są tam nienaturalne,

0:08:48.255,0:08:50.638
które możemy przypisać jako ślady życia.

0:08:50.662,0:08:52.743
Ale jakich molekuł powinniśmy szukać?

0:08:52.767,0:08:55.430
Mówiłam wam,[br]jak różnorodne są egzoplanety.

0:08:55.454,0:08:57.451
Chcemy to kontynuować w przyszłości,

0:08:57.475,0:08:58.776
gdy znajdziemy inne ziemie.

0:08:58.800,0:09:01.372
To jedna z głównych rzeczy,[br]nad którymi pracuję.

0:09:01.396,0:09:02.689
Mam na ten temat teorię.

0:09:02.713,0:09:05.001
Przypomina mi się, [br]że praktycznie każdego dnia

0:09:05.025,0:09:07.677
otrzymuję e-mail lub kilka

0:09:07.701,0:09:11.328
od kogoś ze zwariowaną teorią[br]na temat fizyki grawitacji

0:09:11.352,0:09:13.184
albo kosmologii, albo coś w tym stylu.

0:09:13.208,0:09:16.541
Proszę, nie wysyłajcie mi [br]swoich szalonych teorii.

0:09:16.565,0:09:17.779
(Śmiech)

0:09:17.803,0:09:19.981
Cóż, miałam swoją własną szaloną teorię,

0:09:20.005,0:09:21.989
ale do kogo może iść profesor MIT?

0:09:22.703,0:09:26.914
Napisałam więc do laureata Nagrody Nobla[br]w fizjologii lub medycynie,

0:09:26.938,0:09:28.911
powiedział: "Pewnie, przyjdź, [br]pogadamy".

0:09:28.935,0:09:30.934
Wzięłam dwóch kolegów biochemików,

0:09:30.958,0:09:33.310
opowiedzieliśmy mu[br]o naszej szalonej teorii.

0:09:33.334,0:09:36.775
Według niej, życie produkuje[br]wszystkie małe cząsteczki,

0:09:36.799,0:09:38.473
wiele cząsteczek.

0:09:38.497,0:09:41.392
Wszystko o czym mogłam pomyśleć,[br]nie będąc chemikiem.

0:09:41.416,0:09:42.599
Pomyślcie o tym:

0:09:42.623,0:09:44.653
dwutlenek węgla, tlenek węgla,

0:09:44.677,0:09:46.536
molekularny wodór, molekularny azot,

0:09:46.560,0:09:47.926
metan, chlorometan,

0:09:47.950,0:09:49.111
tak wiele gazów.

0:09:49.135,0:09:51.070
Istnieją one też z innych powodów,

0:09:51.094,0:09:52.946
ale nawet życie produkuje ozon.

0:09:52.970,0:09:54.728
Opowiedzieliśmy mu o tym,

0:09:54.752,0:09:56.894
a on natychmiast zniszczył [br]całą naszą teorię.

0:09:57.226,0:09:59.493
Znalazł przykład, który nie istnieje.

0:09:59.948,0:10:01.729
Zaczęliśmy od początku.

0:10:01.753,0:10:05.181
myślimy, że znaleźliśmy coś[br]ciekawego w innej dziedzinie.

0:10:05.205,0:10:06.625
Ale wracając do egzoplanet,

0:10:06.649,0:10:09.928
chodzi o to, że życie wytwarza [br]wiele rożnych gazów,

0:10:09.952,0:10:12.164
dosłownie tysiące.

0:10:12.188,0:10:14.855
Staramy się teraz rozgryźć,

0:10:14.879,0:10:16.468
na jakich rodzajach egzoplanet,

0:10:16.492,0:10:19.712
jakie gazy można przypisać do życia.

0:10:22.182,0:10:24.230
Kiedy znajdujemy gazy

0:10:24.254,0:10:25.605
w atmosferach egzoplanet

0:10:25.629,0:10:27.725
i nie wiemy, czy są produkowane

0:10:27.749,0:10:30.779
przez inteligentnych obcych, drzewa,

0:10:30.803,0:10:32.013
bagno,

0:10:32.037,0:10:34.898
czy może przez jednokomórkowe żyjątka.

0:10:35.541,0:10:37.091
Pracowanie nad modelami,

0:10:37.115,0:10:38.766
i myślenie nad biochemią

0:10:38.790,0:10:39.987
nie jest łatwe.

0:10:40.011,0:10:42.896
Naprawdę duże wyzwanie [br]stoi przed nami i brzmi:

0:10:42.920,0:10:45.082
Jak mamy znaleźć te planety?

0:10:45.106,0:10:47.310
Jest wiele sposobów znajdowania planet,

0:10:47.310,0:10:48.829
kilka różnych metod.

0:10:48.853,0:10:52.712
Najbardziej skupiam się nad tym,[br]jak stworzyć nową drogę,

0:10:52.736,0:10:53.973
abyśmy w przyszłości,

0:10:53.997,0:10:55.846
mogli znaleźć setki ziem.

0:10:55.870,0:10:58.203
Mamy duże szanse[br]znalezienia śladów życia.

0:10:58.227,0:11:01.353
Właśnie skończyłam pracę [br]nad dwuletnim projektem,

0:11:01.377,0:11:03.465
w bardzo ważnej fazie,

0:11:03.489,0:11:06.143
którą nazywamy starshade - cień gwiazdy.

0:11:06.167,0:11:09.120
Starshade to specjalnie[br]ukształtowany ekran,

0:11:09.144,0:11:11.011
naszym celem jest ustawienie go,

0:11:11.035,0:11:14.129
by blokował światło gwiazdy,

0:11:14.153,0:11:17.092
aby teleskop widział planety bezpośrednio.

0:11:17.116,0:11:19.509
Tu widać mnie i dwóch innych [br]członków załogi

0:11:19.533,0:11:21.722
trzymających jedną małą część starshade.

0:11:21.746,0:11:23.326
Ma kształt ogromnego kwiatu,

0:11:23.350,0:11:25.833
a to jeden z prototypowych płatków.

0:11:26.907,0:11:31.368
Według założeń, starshade i teleskop[br]mają wystartować razem

0:11:31.392,0:11:33.986
z płatkami w pozycji złożonej.

0:11:34.896,0:11:36.952
Centralna część zacznie się rozwijać

0:11:36.976,0:11:40.068
z płatkami zajmującymi swoje pozycje.

0:11:40.092,0:11:42.322
Musi być to wykonane bardzo precyzyjnie,

0:11:42.346,0:11:43.934
dosłownie, płatki co do mikronów

0:11:43.958,0:11:46.673
muszą rozwinąć się[br]z milimetrową dokładnością.

0:11:46.697,0:11:48.752
Cała ta struktura miałaby przemierzyć

0:11:48.776,0:11:52.135
dziesiątki tysięcy kilometrów [br]od teleskopu.

0:11:52.159,0:11:54.301
Ma ona dziesiątki metrów średnicy.

0:11:54.785,0:11:59.738
Celem jest zablokowanie promieniowania[br]gwiazdy z niesamowitą precyzją,

0:11:59.762,0:12:02.500
żebyśmy mogli oglądać planety [br]bez przeszkód.

0:12:03.333,0:12:05.562
Dlatego musi być [br]w specjalnym kształcie,

0:12:05.586,0:12:07.475
z powodu fizyki dyfrakcji.

0:12:07.499,0:12:09.718
To prawdziwy projekt,[br]nad którym pracowaliśmy,

0:12:09.742,0:12:12.210
nie uwierzylibyście jak ciężko.

0:12:12.234,0:12:14.896
Oto on nie tylko na filmie,

0:12:14.920,0:12:16.556
a na prawdziwej fotografii

0:12:16.580,0:12:21.571
starshade drugiej generacji[br]rozwijany na testach w laboratorium.

0:12:21.595,0:12:23.674
Chciałabym, żebyście wiedzieli,

0:12:23.698,0:12:26.188
że centralna konstrukcja[br]jest pozostałością

0:12:26.212,0:12:28.986
po wielkich kosmicznych [br]komponentach radiowych.

0:12:29.372,0:12:31.028
Po tej ciężkiej pracy,

0:12:31.052,0:12:34.845
gdzie badamy wszystkie te gazy,[br]które mogą tam być,

0:12:34.869,0:12:37.797
i budujemy bardzo skomplikowane [br]teleskopy kosmiczne

0:12:37.821,0:12:39.048
które mogą tam być,

0:12:39.072,0:12:40.368
co właściwie znajdziemy?

0:12:40.725,0:12:42.483
Cóż, w najlepszym przypadku,

0:12:42.507,0:12:45.304
znajdziemy obraz kolejnej egzoziemi.

0:12:46.328,0:12:48.587
Oto Ziemia jako jasnoniebieska kropka.

0:12:48.611,0:12:51.170
Jest to prawdziwe zdjęcie Ziemi

0:12:51.194,0:12:53.064
wykonane przez statek Voyager 1,

0:12:53.088,0:12:54.706
cztery miliardy mil stąd.

0:12:55.159,0:12:58.397
Czerwone światło to tylko[br]rozproszone światło na soczewkach kamery.

0:12:59.315,0:13:01.711
Co jest wspaniałe do rozważenia,

0:13:01.735,0:13:04.784
jeżeli istnieją inteligentni obcy,

0:13:04.808,0:13:08.762
okrążający na planecie[br]jakąś gwiazdę niedaleko nas

0:13:08.786,0:13:10.831
i budują oni teleskopy kosmiczne,

0:13:10.855,0:13:12.782
podobne do tych, które my budujemy,

0:13:12.806,0:13:15.306
wszystko, co zobaczą, [br]to ta blada maleńka kropka,

0:13:15.330,0:13:16.615
punkcik światła.

0:13:17.456,0:13:20.522
Czasami, kiedy pomyślę

0:13:20.546,0:13:24.799
o mojej naukowej walce [br]i ogromnej ambicji,

0:13:24.823,0:13:26.816
jest ciężko o tym myśleć,

0:13:26.840,0:13:29.259
w porównaniu do bezmiaru wszechświata.

0:13:30.120,0:13:34.246
Mimo to, dedykuję resztę życia

0:13:34.270,0:13:35.620
odnalezieniu innej ziemi.

0:13:36.296,0:13:38.511
Zapewniam was,

0:13:38.535,0:13:40.918
że w następnej generacji teleskopów,

0:13:40.942,0:13:42.482
drugiej generacji,

0:13:42.506,0:13:47.912
będziemy w stanie odnaleźć [br]i zidentyfikować inne ziemie.

0:13:47.936,0:13:50.610
Będziemy też mogli[br]rozszczepić światło gwiazdy

0:13:50.634,0:13:52.187
w poszukiwaniu gazów

0:13:52.211,0:13:55.697
i zbadać gazy cieplarniane w atmosferze,

0:13:55.721,0:13:57.319
oszacować temperaturę powierzchni

0:13:57.343,0:13:59.101
i szukać śladów życia.

0:13:59.736,0:14:01.157
Co więcej,

0:14:01.181,0:14:04.545
w poszukiwaniu innych planet [br]takich jak Ziemia,

0:14:04.569,0:14:07.164
tworzymy nowy rodzaj mapy

0:14:07.188,0:14:10.448
pobliskich gwiazd i planet, [br]które je okrążają,

0:14:10.472,0:14:14.243
łącznie z tymi, [br]które mogą być zamieszkane przez ludzi.

0:14:14.915,0:14:17.296
Zakładając, że nasi potomkowie

0:14:17.320,0:14:19.125
za kilka stuleci

0:14:19.149,0:14:22.176
wyruszą w międzygalaktyczną podróż[br]do innych światów

0:14:23.059,0:14:25.971
to będą patrzeć wstecz na nas

0:14:25.995,0:14:29.003
na generację, która odnalazła[br]planety podobne do Ziemi.

0:14:29.822,0:14:30.973
Dziękuję.

0:14:30.997,0:14:37.508
(Brawo)

0:14:37.532,0:14:39.632
June Cohen: Teraz odpowiedzi na pytania.

0:14:39.656,0:14:41.384
Manager Misji Rosetta, Fred Jansen.

0:14:41.817,0:14:43.848
W połowie wystąpienia wspomniałaś,

0:14:43.872,0:14:47.659
że technologia pozwalająca analizować [br]spektrum egzoplanety

0:14:47.683,0:14:50.312
takiej jak Ziemia,[br]jest jeszcze nieosiągalna.

0:14:50.336,0:14:52.223
Kiedy przewidujesz jej utworzenie

0:14:52.247,0:14:53.515
i czego ona wymaga?

0:14:53.539,0:14:58.154
Czekamy na teleskop Hubble'a[br]następnej generacji.

0:14:58.531,0:15:00.872
To Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba,

0:15:00.896,0:15:02.599
zostanie uruchomiony w 2018 roku.

0:15:02.623,0:15:04.445
To właśnie zamierzamy zrobić,

0:15:04.469,0:15:06.733
poszukiwać specjalnego rodzaju planety,

0:15:06.757,0:15:08.213
zwanej wędrującą,

0:15:08.237,0:15:11.338
będzie to pierwsza próba[br]badania małych planet

0:15:11.362,0:15:14.660
w poszukiwaniu gazów wskazujących,[br]że można tam zamieszkać.

0:15:15.477,0:15:18.286
JC: Zadam ci ogólne pytanie,[br]które mi się nasuwa Saro.

0:15:19.000,0:15:22.633
Jestem pod wrażeniem[br]tego, co doświadczyłaś,

0:15:22.657,0:15:26.226
ten opór, z którym się zmierzyłaś,[br]kiedy zaczęłaś badać egzoplanety.

0:15:26.248,0:15:28.648
Ten ekstremalny sceptycyzm [br]środowiska naukowego,

0:15:28.648,0:15:31.749
wątpliwości, czy w ogóle istnieją.[br]Udowodniłaś im, że się mylą.

0:15:31.749,0:15:33.172
Jak to zrobiłaś?

0:15:33.172,0:15:35.213
SS: Cóż, jako naukowcy

0:15:35.237,0:15:37.195
mamy być sceptyczni,

0:15:37.219,0:15:40.267
ponieważ naszym zadaniem jest [br]upewnić się, czy dane twierdzenie

0:15:40.291,0:15:41.630
jest sensowne, czy też nie.

0:15:41.654,0:15:44.211
Ale bycie naukowcem,

0:15:44.235,0:15:46.655
myślę, że widzicie to po tej prelekcji,

0:15:46.679,0:15:48.361
to bycie odkrywcą.

0:15:48.385,0:15:50.374
Ma się tę ogromną ciekawość,

0:15:50.398,0:15:51.697
ten upór,

0:15:51.721,0:15:54.103
stanowczość, która powoduje,[br]że przesz do przodu,

0:15:54.127,0:15:56.158
bez względu na to, co ludzie mówią.

0:15:56.182,0:15:57.858
JC: To wspaniałe. Dziękuje Saro.

0:15:57.882,0:16:00.877
(Brawa)