1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Điều tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm nay

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
là những gì chúng ta có thể học hỏi được qua sự nghiên cứu về bộ thông tin di truyền

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
của người cận đại

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
và người tuyệt chủng.

5
00:00:09,000 --> 00:00:11,000
Nhưng trước khi đề cập đến vấn đề này,

6
00:00:11,000 --> 00:00:14,000
tôi muốn tóm tắt lại những gì các bạn đã biết:

7
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
bộ thông tin di truyền của chúng ta, những vật chất di truyền,

8
00:00:16,000 --> 00:00:19,000
được cất trữ trong hầu hết các tế bào ở cơ thể chúng ta trong các nhiễm sắc thể

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
dưới dạng ADN,

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
là phân tử cấu trúc xoắn kép được biết tới.

11
00:00:24,000 --> 00:00:26,000
Và thông tin di truyền

12
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
được chứa đựng trong chuỗi

13
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
của bốn loại cơ bản

14
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
viết tắt với những chữ cái A, T, C và G.

15
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
Và những thông tin di truyền được lưu trữ trong hai bản sao --

16
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
mỗi bản trên một chuỗi ADN --

17
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
điều này rất quan trọng

18
00:00:39,000 --> 00:00:41,000
vì khi những tế bào mới được hình thành, hai chuỗi ADN này được kéo rời,

19
00:00:41,000 --> 00:00:44,000
và những chuỗi mới được tái tạo theo bản sao của hai chuỗi cũ

20
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
trong một quá trình gần như là hoàn hảo.

21
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
Dĩ nhiên trong tự nhiên không có gì

22
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
là hoàn toàn hoàn hảo,

23
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
cho nên đôi khi có những sai sót

24
00:00:53,000 --> 00:00:56,000
và chữ cái không phù hợp bị chèn vào.

25
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
Và vì vậy chúng ta thấy được kết quả

26
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
của những đột biến như vậy

27
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
khi chúng ta so sánh các chuỗi ADN

28
00:01:02,000 --> 00:01:05,000
của tất cả chúng ta trong căn phòng này, ví dụ thế.

29
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
Nếu chúng ta so sánh bộ thông tin di truyền của tôi và của các bạn,

30
00:01:08,000 --> 00:01:12,000
sẽ có khoảng 1200 đến 1300 chữ cái

31
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
khác nhau.

32
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
Và những đột biến này cứ chồng chất

33
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
theo hàm số của thời gian.

34
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
Cho nên nếu chúng ta xem xét thêm một loài động vật như con tinh tinh, chúng ta sẽ thấy nhiều sự khác biệt hơn nữa.

35
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
Khoảng một, trong 100 chữ cái của chúng ta

36
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
sẽ khác nhau với một con tinh tinh.

37
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
Và nếu các bạn quan tâm đến lịch sử

38
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
của một mẫu ADN, hay của cả bộ thông tin di truyền,

39
00:01:31,000 --> 00:01:34,000
các bạn có thể tái dựng lịch sử ADN

40
00:01:34,000 --> 00:01:36,000
với những sự khác nhau mà các bạn nhận thấy.

41
00:01:36,000 --> 00:01:40,000
Nói chung, chúng ta có thể miêu tả những ý tưởng về lịch sử này

42
00:01:40,000 --> 00:01:42,000
dưới dạng những cái cây như sau.

43
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
Trong trường hợp này, nó rất đơn giản

44
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
Hai trình tự ADN của loài người

45
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
có chung một tổ tiên gần đây nhất.

46
00:01:49,000 --> 00:01:53,000
Đi xa hơn nữa về quá khứ thì có một trình tự ADN của loài người giống với loài tinh tinh.

47
00:01:53,000 --> 00:01:56,000
Và vì những đột biến này

48
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
xảy ra xấp xỉ theo hàm số với thời gian,

49
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
các bạn có thể biến đổi những sự khác biệt này

50
00:02:00,000 --> 00:02:02,000
để ước tính thời gian

51
00:02:02,000 --> 00:02:04,000
khi hai con người

52
00:02:04,000 --> 00:02:08,000
có chung một tổ tiên khoảng nửa triệu năm về trước,

53
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
và với con tinh tinh

54
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
thì khoảng năm triệu năm về trước.

55
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
Trong những năm gần đây,

56
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
với sự bùng nổ của những công nghệ thông tin

57
00:02:17,000 --> 00:02:21,000
đã cho phép các bạn xem xét nhiều mẫu ADN nhanh chóng.

58
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Hiện tại trong tíc tắc vài giờ đồng hồ

59
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
chúng ta có thể xác định cả bộ thông tin di truyền của loài người.

60
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
Dĩ nhiên trong mỗi người chúng ta có hai bộ thông tin di truyền --

61
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
một từ mẹ chúng ta và một từ cha chúng ta.

62
00:02:32,000 --> 00:02:36,000
Và chúng dài khoảng ba tỉ chữ cái.

63
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
Và chúng ta sẽ thấy rằng trong hai bộ thông tin di truyền của tôi,

64
00:02:38,000 --> 00:02:40,000
hoặc chỉ một bộ của tôi mà chúng ta muốn sử dụng,

65
00:02:40,000 --> 00:02:43,000
sẽ có khoảng ba triệu sự khác biệt

66
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
về sự xắp xếp.

67
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
Và như vậy các bạn cũng có thể bắt đầu

68
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
hỏi xem sự khác biệt di truyền này

69
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
được phân phối trên thế giới.

70
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
Và khi làm như vậy,

71
00:02:53,000 --> 00:02:57,000
các bạn sẽ tìm thấy một số biến thể di truyền nhất định ở châu Phi.

72
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Nếu các bạn để ý đến những nơi ngoài lục địa châu Phi,

73
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
các bạn sẽ thấy có ít biến thể di truyền hơn.

74
00:03:03,000 --> 00:03:05,000
Đây là một điều bất ngờ, dĩ nhiên,

75
00:03:05,000 --> 00:03:08,000
vì số lượng người sống trong châu Phi ít hơn khoảng sáu đến tám lần

76
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
số lượng người sống ngoài châu Phi.

77
00:03:11,000 --> 00:03:14,000
Nhưng những người sống trong châu Phi

78
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
lại có nhiều dạng biến thể di truyền hơn.

79
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
Hơn nữa gần như những dạng biến đổi di truyền

80
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
ở ngoài Châu Phi

81
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
đều có trình tự ADN rất tương đồng

82
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
với những gì tìm thấy trong Châu Phi.

83
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
Nhưng nếu các bạn chỉ xem xét trong châu Phi,

84
00:03:27,000 --> 00:03:30,000
thì có một thành phần trong những dạng biến đổi di truyền

85
00:03:30,000 --> 00:03:33,000
không hề có họ hàng nào ngoài lục địa.

86
00:03:33,000 --> 00:03:36,000
Vì vậy một giải thích cho hiện tượng này

87
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
là một phần của những sự biến đổi di truyền ở châu Phi, không phải tất cả,

88
00:03:39,000 --> 00:03:43,000
đã rời khỏi lục địa và chiếm lĩnh những mảnh đất còn lại trên thế giới.

89
00:03:43,000 --> 00:03:47,000
Và tất cả những phương pháp để xác minh thời gian của những sự khác biệt về di truyền này

90
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
đã giúp dẫn tới một điều

91
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
là loài người cận đại --

92
00:03:51,000 --> 00:03:54,000
những con người mà không thể phân biệt được giữa các bạn và tôi --

93
00:03:54,000 --> 00:03:57,000
đã tiến hóa ở châu Phi trong thời gian rất gần đây,

94
00:03:57,000 --> 00:04:01,000
khoảng 100 đến 200 ngàn năm về trước.

95
00:04:01,000 --> 00:04:05,000
Và sau đó khoảng 100 đến 50 ngàn năm về trước,

96
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
đã di cư khỏi châu Phi

97
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
để định cư ở những nơi khác của thế giới.

98
00:04:09,000 --> 00:04:11,000
Vậy điều tôi thường hay nói

99
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
là xét trên phương diện di truyền,

100
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
chúng ta đều là người châu Phi.

101
00:04:15,000 --> 00:04:18,000
Chúng ta hoặc là đang sống ở châu Phi hiện tại,

102
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
hoặc là đã rời khỏi lục địa này gần đây.

103
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
Một hệ quả khác

104
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
liên quan đến nguồn gốc này của người cận đại

105
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
là những sự biến đổi di truyền

106
00:04:27,000 --> 00:04:29,000
thường được phân bố khắp nơi trên thế giới,

107
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
ở nhiều địa điểm,

108
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
và chúng thường thay đổi theo gradien,

109
00:04:34,000 --> 00:04:38,000
như từ tầm nhìn của một con chim.

110
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
Và vì có nhiều sự biến đổi di truyền,

111
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
và chúng thường có gradien khác nhau,

112
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
có nghĩa là nếu chúng ta muốn xác định trình tự ADN --

113
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
một bộ thông tin di truyền của một cá nhân nào đó --

114
00:04:49,000 --> 00:04:51,000
chúng ta có thể ước lượng khá chính xác

115
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
người đó từ đâu đến,

116
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
với điều kiện là bố mẹ hay ông bà của cá nhân này

117
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
không di chuyển thường xuyên.

118
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
Nhưng liệu như vậy có nghĩa là,

119
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
như nhiều người có xu hướng nghĩ rằng,

120
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
sẽ có sự khác biệt di truyền khá lớn giữa những nhóm người

121
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
trên những lục địa khác nhau?

122
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
Chúng ta có thể bắt đầu đưa ra những câu hỏi này.

123
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
Ví dụ đang có một dự án

124
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
để xác định trình tự bộ thông tin di truyền

125
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
của hàng ngàn cá nhân từ những địa điểm khác nhau của thế giới.

126
00:05:18,000 --> 00:05:21,000
Họ đã xác định được trình tự bộ thông tin di truyền của 185 người châu Phi

127
00:05:21,000 --> 00:05:24,000
của hai dân cư trên lục địa này.

128
00:05:24,000 --> 00:05:27,000
Và họ cũng đã xác định trình tự bộ thông tin di truyền của khoảng từng đấy người

129
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
ở Châu Âu và Trung Quốc.

130
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
Và chúng ta bắt đầu có thể khẳng định được bao nhiêu sự biến đổi,

131
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
bao nhiêu chữ cái đã thay đổi

132
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
trong ít nhất một trong những bộ thông tin di truyền này.

133
00:05:39,000 --> 00:05:43,000
Và sự biến đổi này rất lớn: 38 triệu vị trí biến thiên.

134
00:05:43,000 --> 00:05:46,000
Nhưng chúng ta có thể hỏi: có sự khác biệt nào tuyệt đối

135
00:05:46,000 --> 00:05:48,000
giữa những người châu Phi và những người khác?

136
00:05:48,000 --> 00:05:50,000
Có lẽ sự khác biệt lớn nhất

137
00:05:50,000 --> 00:05:52,000
mà phần đông chúng ta có thể tưởng tượng ra là có thật.

138
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
Với sự khác biệt tuyệt đối --

139
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
và tôi muốn đề cập đến sự khác biệt

140
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
với tất cả những người sống ở châu Phi ở một vị trí nào đó,

141
00:05:59,000 --> 00:06:02,000
tất cả - 100 phần trăm - đều có một chữ cái,

142
00:06:02,000 --> 00:06:06,000
và những người ngoài châu Phi có một chữ cái khác.

143
00:06:06,000 --> 00:06:09,000
Và câu trả lời là trong số cả triệu sự khác biệt đó

144
00:06:09,000 --> 00:06:12,000
không có một vị trí nào như vậy cả.

145
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
Điều này có thể bất ngờ.

146
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Có thể một cá nhân bị phân loại sai.

147
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
Nên chúng ta có thể thả lỏng tiêu chuẩn một chút

148
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
và đặt vấn đề: có bao nhiêu vị trí

149
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
mà 95% người ở châu Phi

150
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
chỉ có một sự biến đổi,

151
00:06:27,000 --> 00:06:29,000
95 phần trăm một sự biến đổi khác,

152
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
và con số là 12 vị trí.

153
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
Đây quả thật là một điều bất ngờ.

154
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
Nó có nghĩa là khi chúng ta nhìn vào một người

155
00:06:35,000 --> 00:06:38,000
và thấy một người từ châu Phi

156
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
và một người từ châu Âu hay châu Á,

157
00:06:41,000 --> 00:06:45,000
ở bất cứ một vị trí nào trong bộ thông tin di truyền,

158
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
chúng ta không thể ước đoán với 100 phần trăm độ chính xác là người đó sẽ mang trong mình ADN gì.

159
00:06:47,000 --> 00:06:49,000
Và chỉ có 12 vị trí

160
00:06:49,000 --> 00:06:53,000
mà chúng ta hy vọng có thể ước đoán với 95 phần trăm độ chính xác.

161
00:06:53,000 --> 00:06:55,000
Điều này có thể gây bất ngờ,

162
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
vì dĩ nhiên, chúng ta có thể nhìn những người này

163
00:06:57,000 --> 00:07:01,000
và đoán một cách dễ dàng họ hay tổ tiên của họ đến từ đâu.

164
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
Như vậy có nghĩa là

165
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
những đặc điểm mà chúng ta thấy

166
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
và dễ dàng nhận diện như:

167
00:07:07,000 --> 00:07:10,000
những nét đặc trưng trên khuôn mặt, màu da, cấu trúc của sợi tóc --

168
00:07:10,000 --> 00:07:14,000
không được quyết định bởi một di tố nào với những tác động quá lớn

169
00:07:14,000 --> 00:07:17,000
nhưng được quyết định bởi nhiều dạng biến thể di truyền

170
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
với tần số khác nhau

171
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
ở khắp mọi nơi trên thế giới.

172
00:07:21,000 --> 00:07:24,000
Còn một vấn đề với các đặc điểm này

173
00:07:24,000 --> 00:07:27,000
mà chúng ta hay dễ dàng quan sát

174
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
mà tôi tin là đáng quan tâm,

175
00:07:29,000 --> 00:07:32,000
đó là, theo nghĩa đen,

176
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
chúng chính là ở bề ngoài cơ thể của chúng ta.

177
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
Chúng là những gì chúng ta vừa nêu --

178
00:07:37,000 --> 00:07:40,000
những nét đặc trưng trên khuôn mặt, màu da, cấu trúc của sợi tóc.

179
00:07:40,000 --> 00:07:42,000
Cũng có rất nhiều đặc điểm khác

180
00:07:42,000 --> 00:07:44,000
mà thay đổi giữa các lục địa

181
00:07:44,000 --> 00:07:48,000
như cách chúng ta tiêu hóa thực phẩm,

182
00:07:48,000 --> 00:07:50,000
hay cách bộ phận thể kháng

183
00:07:50,000 --> 00:07:53,000
của chúng ta chống lại vi khuẩn

184
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
xâm nhập vào cơ thể của chúng ta.

185
00:07:55,000 --> 00:07:57,000
Nhưng tất cả những bộ phận đó của cơ thể

186
00:07:57,000 --> 00:08:00,000
là nơi mà ta giao tiếp với môi trường

187
00:08:00,000 --> 00:08:04,000
một cách trực tiếp nhất.

188
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
Thật dễ dàng để hình dung

189
00:08:06,000 --> 00:08:08,000
những bộ phận đó

190
00:08:08,000 --> 00:08:11,000
bị ảnh hưởng bởi sự lựa chọn của môi trường

191
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
và thay đổi tần số những di tố

192
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
liên quan đến những bộ phận này.

193
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
Nhưng nếu chúng ta xem xét những bộ phận khác trên cơ thể,

194
00:08:18,000 --> 00:08:20,000
những nơi mà chúng ta không trực tiếp tiếp xúc với môi trường --

195
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
gan, thận, tim --

196
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
không có cách nào,

197
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
chỉ bằng cách nhìn những cơ quan này,

198
00:08:27,000 --> 00:08:30,000
và biết chúng từ đâu đến.

199
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
Một điều thú vị nữa

200
00:08:33,000 --> 00:08:36,000
xuất phát từ điều

201
00:08:36,000 --> 00:08:40,000
là con người có nguồn gốc chung gần đây nhất ở châu Phi,

202
00:08:40,000 --> 00:08:43,000
và đó là lúc mà những con người này xuất hiện

203
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
khoảng chừng 100,000 năm về trước

204
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
họ đã không phải cô độc sống trên hành tinh này.

205
00:08:47,000 --> 00:08:50,000
Có những dạng người khác ở xung quanh,

206
00:08:50,000 --> 00:08:53,000
có lẽ nổi tiếng nhất là người Neanderthal --

207
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
những dạng người tráng kiệt này,

208
00:08:55,000 --> 00:08:57,000
ở bên trái, được so sánh

209
00:08:57,000 --> 00:09:01,000
với bộ xương của người cận đại, ở bên phải --

210
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
đã tồn tại ở Tây Á cũng như châu Âu

211
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
từ khoảng vài trăm ngàn năm về trước.

212
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
Và câu hỏi thú vị đó là,

213
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
chuyện gì đã xảy ra khi chúng gặp nhau?

214
00:09:10,000 --> 00:09:12,000
Chuyện gì đã xảy ra với người Neanderthal?

215
00:09:12,000 --> 00:09:14,000
Và để bắt đầu trả lời những câu hỏi như vậy,

216
00:09:14,000 --> 00:09:18,000
nhóm nghiên cứu của tôi - gần 25 năm nay -

217
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
đã tìm những biện pháp để tách ADN

218
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
từ những di tích của người Neanderthal

219
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
và những động vật đã tuyệt chủng

220
00:09:24,000 --> 00:09:27,000
khoảng mười ngàn năm tuổi.

221
00:09:27,000 --> 00:09:30,000
Công trình này gặp phải nhiều vấn đề kỹ thuật

222
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
trong việc tách ADN,

223
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
trong việc biến đổi chúng thành dạng mà ta có thể xâu chuỗi được.

224
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
Chúng tôi đã phải làm rất cẩn thận

225
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
để tránh lẫn vào

226
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
ADN của bản thân.

227
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
Và điều này, cùng với sự kết hợp của những phương pháp

228
00:09:46,000 --> 00:09:50,000
xâu chuỗi các phân tử ADN một cách nhanh chóng,

229
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
đã giúp chúng tôi vào năm ngoái

230
00:09:52,000 --> 00:09:55,000
trình bày phiên bản đầu tiên của bộ thông tin di truyền của người Neanderthal,

231
00:09:55,000 --> 00:09:57,000
để bất cứ ai trong quý vị

232
00:09:57,000 --> 00:09:59,000
cũng có thể tra khảo trên mạng về bộ di truyền của người Neanderthal,

233
00:09:59,000 --> 00:10:02,000
hay ít nhất là 55 phần trăm

234
00:10:02,000 --> 00:10:05,000
mà chúng tôi đã tái dựng lại.

235
00:10:05,000 --> 00:10:07,000
Và quý vị có thể so sánh nó với những bộ thông tin di truyền

236
00:10:07,000 --> 00:10:10,000
của người cận đại.

237
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
Và một câu hỏi

238
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
mà quý vị muốn đặt ra:

239
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
Chuyện gì đã xảy ra khi chúng ta gặp nhau?

240
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
Chúng ta đã có giao hợp với nhau không?

241
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
Và cách để đặt vấn đề

242
00:10:20,000 --> 00:10:23,000
là nhìn vào những người Neanderthal đến từ miền Nam châu Âu

243
00:10:23,000 --> 00:10:25,000
và so sánh với những bộ thông tin di truyền

244
00:10:25,000 --> 00:10:27,000
của người cận đại.

245
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
Và sau đó chúng tôi

246
00:10:29,000 --> 00:10:31,000
xem xét một cặp cá nhân,

247
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
bắt đầu với 2 người châu Phi,

248
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
xem xét hai bộ thông tin di truyền châu Phi,

249
00:10:35,000 --> 00:10:38,000
tìm những nơi mà chúng khác nhau,

250
00:10:38,000 --> 00:10:41,000
và trong mỗi trường hợp như vậy, đặt câu hỏi: Người Neanderthal như thế nào?

251
00:10:41,000 --> 00:10:44,000
Nó có tương xứng với người châu Phi này hay người châu Phi kia không?

252
00:10:44,000 --> 00:10:47,000
Chúng ta mong rằng sẽ không có sự khác biệt nào

253
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
vì người Neanderthal chưa bao giờ sống ở châu Phi.

254
00:10:49,000 --> 00:10:52,000
Bộ thông tin di truyền của chúng không có lý do nào để giống hơn

255
00:10:52,000 --> 00:10:55,000
bộ thông tin di truyền của một người châu Phi này hơn người châu Phi kia.

256
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
Và đúng là trường hợp như vậy.

257
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
Theo thống kê thì không có sự khác biệt nào

258
00:10:59,000 --> 00:11:03,000
về sự tương xứng giữa một người Neanderthal với một người châu Phi này hay người châu Phi kia.

259
00:11:03,000 --> 00:11:05,000
Nhưng trường hợp này sẽ khác

260
00:11:05,000 --> 00:11:09,000
nếu chúng ta xem xét một cá nhân ở châu Âu và một cá nhân ở châu Phi.

261
00:11:09,000 --> 00:11:12,000
Tần suất trong sự tương xứng

262
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
giữa người Neanderthal và người châu Âu,

263
00:11:14,000 --> 00:11:16,000
cao hơn là giữa người Neanderthal và người châu Phi.

264
00:11:16,000 --> 00:11:19,000
Trường hợp cũng tương tự như vậy nếu chúng ta xem xét một người Trung Hoa

265
00:11:19,000 --> 00:11:21,000
và một người châu Phi,

266
00:11:21,000 --> 00:11:25,000
người Neanderthal sẽ có sự tương xứng với người Trung Hoa nhiều hơn.

267
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
Đây cũng là điều bất ngờ

268
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
vì người Neanderthal chưa bao giờ ở Trung Quốc.

269
00:11:29,000 --> 00:11:33,000
Vì vậy mô hình mà chúng tôi đề xuất để giải thích cho hiện tượng này

270
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
là khi người cận đại di cư khỏi châu Phi

271
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
khoảng 100,000 năm về trước,

272
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
họ đã gặp người Neanderthal.

273
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
Có thể đoán chừng là họ đã gặp nhau trước tiên ở Trung Đông,

274
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
nơi mà người Neanderthal đang sống lúc ấy.

275
00:11:45,000 --> 00:11:47,000
Nếu họ đã giao hợp ở nơi này,

276
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
thì những người cận đại

277
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
mà đã trở thành tổ tiên

278
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
của tất cả mọi người ở ngoài châu Phi

279
00:11:53,000 --> 00:11:56,000
đã mang trong họ bộ thông tin di truyền với một phần Neanderthal

280
00:11:56,000 --> 00:11:58,000
đến những nơi còn lại trên thế giới.

281
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
Để rồi hiện tại, những người sống ở ngoài châu Phi

282
00:12:01,000 --> 00:12:04,000
có khoảng 2.5 phần trăm ADN của họ

283
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
từ người Neanderthal.

284
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
Vậy thì khi có bộ thông tin di truyền của người Neanderthal

285
00:12:09,000 --> 00:12:11,000
để dùng tham khảo

286
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
và những công nghệ

287
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
để xem xét những di vật cổ

288
00:12:15,000 --> 00:12:17,000
và để trích xuất ADN,

289
00:12:17,000 --> 00:12:21,000
chúng ta có thể bắt đầu áp dụng chúng ở tất cả mọi nơi trên thế giới.

290
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
Và nơi đầu tiên là miền Nam Siberia

291
00:12:24,000 --> 00:12:26,000
ở dãy núi Alta

292
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
ở một điạ phương có tên gọi là Denisova,

293
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
một hang động ở đây,

294
00:12:30,000 --> 00:12:33,000
nơi mà những nhà khảo cổ học vào năm 2008

295
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
đã tìm thấy một mảnh xưong bé tí --

296
00:12:35,000 --> 00:12:37,000
đây là một bản sao của nó --

297
00:12:37,000 --> 00:12:41,000
mà họ phát hiện ra đó là của một đốt ngón tay cuối cùng

298
00:12:41,000 --> 00:12:44,000
của ngón tay út của một con người.

299
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
Và nó đã được bảo khá tốt

300
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
để chúng tôi xác minh ADN của người đó,

301
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
ở mức độ rộng hơn là

302
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
của một người Neanderthal,

303
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
và bắt đầu so sánh nó với bộ thông tin di truyền của người Neanderthal

304
00:12:55,000 --> 00:12:58,000
và người cận đại.

305
00:12:58,000 --> 00:13:00,000
Và chúng tôi thấy rằng người này

306
00:13:00,000 --> 00:13:03,000
có trình tự ADN với nguồn gốc giống như

307
00:13:03,000 --> 00:13:07,000
của người Neanderthal khoảng 640,000 năm về trước.

308
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
Và đi xa hơn nữa, khoảng 800,000 năm về trước

309
00:13:10,000 --> 00:13:12,000
có cùng một nguồn gốc

310
00:13:12,000 --> 00:13:14,000
với người cận đại.

311
00:13:14,000 --> 00:13:16,000
Vậy thì cá nhân này đến từ một dân cư

312
00:13:16,000 --> 00:13:19,000
có cùng nguồn gốc với người Neanderthal,

313
00:13:19,000 --> 00:13:22,000
nhưng xa hơn nữa trong quá khứ thì lại có một lịch sử độc lập.

314
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
Chúng tôi gọi nhóm người này

315
00:13:24,000 --> 00:13:26,000
mà chúng tôi đã mô tả lần đầu tiên

316
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
từ một mảnh xương nhỏ xíu,

317
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
là người Denisovans,

318
00:13:30,000 --> 00:13:33,000
từ nơi mà họ đã được tìm thấy đầu tiên.

319
00:13:33,000 --> 00:13:36,000
Vậy chúng ta có thể hỏi về người Denisovans

320
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
điều giống như người Neanderthals:

321
00:13:38,000 --> 00:13:42,000
Họ đã có giao hợp với tổ tiên của người cận đại không?

322
00:13:42,000 --> 00:13:44,000
Nếu chúng ta đặt câu hỏi này

323
00:13:44,000 --> 00:13:46,000
và so sánh bộ thông tin di truyền của người Denisovan

324
00:13:46,000 --> 00:13:48,000
với mọi người trên thế giới,

325
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
chúng ta sẽ bất ngờ nhận ra rằng

326
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
không có bất kỳ bằng chứng nào của ADN Denisova

327
00:13:52,000 --> 00:13:57,000
trong những người sống gần Siberia hiện tại.

328
00:13:57,000 --> 00:13:59,000
Nhưng chúng ta tìm thấy ADN Denisovan ở Papua New Guinea

329
00:13:59,000 --> 00:14:03,000
và những hòn đảo khác ở Melanesia và Thái Bình Dương.

330
00:14:03,000 --> 00:14:05,000
Vậy đây có thể là vì

331
00:14:05,000 --> 00:14:08,000
những người Denisovan này đã sống rải rác khắp nơi hơn trong qua khứ,

332
00:14:08,000 --> 00:14:11,000
vì chúng tôi không nghĩ rằng tổ tiên của người Malanesia

333
00:14:11,000 --> 00:14:13,000
đã sống ở Siberia.

334
00:14:13,000 --> 00:14:15,000
Từ sự nghiên cứu về

335
00:14:15,000 --> 00:14:18,000
những bộ thông tin di truyền của người tuyệt chủng,

336
00:14:18,000 --> 00:14:21,000
chúng ta có thể bắt đầu hình dung được bức tranh thế giới

337
00:14:21,000 --> 00:14:24,000
khi người cận đại di cư khỏi châu Phi.

338
00:14:24,000 --> 00:14:27,000
ở phương Tây có người Neanderthal;

339
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
ở phương Đông có người Denisovans

340
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
và có thể những dạng người khác nữa

341
00:14:31,000 --> 00:14:33,000
mà chúng ta chưa tìm ra.

342
00:14:33,000 --> 00:14:36,000
Chúng ta không biết chắc được biên giới của những người này ở đâu,

343
00:14:36,000 --> 00:14:38,000
nhưng chúng ta biết rằng ở miền Nam Siberia,

344
00:14:38,000 --> 00:14:40,000
nơi có cả người Neanderthal và người Denisovan,

345
00:14:40,000 --> 00:14:43,000
ít nhất là trong một thời gian nào đó ở quá khứ.

346
00:14:43,000 --> 00:14:46,000
Vậy loài người cận đại đã đến từ một nơi nào đó ở châu Phi,

347
00:14:46,000 --> 00:14:49,000
di cư khỏi châu Phi, và đoán chừng đã đến Trung Đông.

348
00:14:49,000 --> 00:14:52,000
Họ đã gặp và giao hợp với người Neanderthal,

349
00:14:52,000 --> 00:14:55,000
tiếp tục di cư đến khắp nơi trên thế giới,

350
00:14:55,000 --> 00:14:58,000
và ở một nơi nào đó ở Đông Nam Á,

351
00:14:58,000 --> 00:15:00,000
họ đã gặp và giao hợp với người Denisovan,

352
00:15:00,000 --> 00:15:03,000
và tiếp tục đến những mảnh đất xung quanh Đại Tây Dương.

353
00:15:03,000 --> 00:15:06,000
Và rồi những dạng người trước đó biến mất,

354
00:15:06,000 --> 00:15:09,000
nhưng trong hiện tại một phần của họ vẫn tồn tại

355
00:15:09,000 --> 00:15:11,000
trong một số chúng ta --

356
00:15:11,000 --> 00:15:14,000
trong những người sống ngoài châu Phi có khoảng 2.5 phần trăm ADN của họ

357
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
từ người Neanderthal,

358
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
và những người sống ở Melanesia

359
00:15:18,000 --> 00:15:21,000
có thêm khoảng 5 phần trăm

360
00:15:21,000 --> 00:15:24,000
từ người Denisovan.

361
00:15:24,000 --> 00:15:26,000
Vậy điều này có nghĩa là cuối cùng

362
00:15:26,000 --> 00:15:28,000
cũng có những sự khác biệt tuyệt đối

363
00:15:28,000 --> 00:15:31,000
giữa người sống ngoài châu Phi và người sống trong châu Phi

364
00:15:31,000 --> 00:15:33,000
ỡ chỗ những người sống ngoài châu Phi

365
00:15:33,000 --> 00:15:35,000
có một phần cũ

366
00:15:35,000 --> 00:15:37,000
của loài người tuyệt chủng trong ADN của họ,

367
00:15:37,000 --> 00:15:39,000
trong khi những người ở trong châu Phi không có?

368
00:15:39,000 --> 00:15:42,000
Thật ra tôi không nghĩ trường hợp là như vậy.

369
00:15:42,000 --> 00:15:44,000
Đoán chừng, người cận đại

370
00:15:44,000 --> 00:15:46,000
đã xuất hiện ở một nơi nào đó trong châu Phi.

371
00:15:46,000 --> 00:15:49,000
Họ đã rải rác khắp nơi trong lục đại này,

372
00:15:49,000 --> 00:15:52,000
và có những dạng người cũ hơn, già hơn đã ở đó.

373
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
Và vì chúng ta giao hợp ở một điểm nào đó,

374
00:15:54,000 --> 00:15:56,000
Tôi chắc chắn rằng sẽ có một ngày

375
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
khi chúng ta sẽ có một bộ thông tin di truyền

376
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
của những dạng người cũ hơn ở trong châu Phi

377
00:16:00,000 --> 00:16:02,000
chúng ta sẽ tìm thấy là họ cũng đã giao hợp

378
00:16:02,000 --> 00:16:05,000
với loài người cận đại ban đầu trong châu Phi.

379
00:16:06,000 --> 00:16:08,000
Tóm gọn lại,

380
00:16:08,000 --> 00:16:10,000
chúng ta đã đúc kết được những gì từ việc nghiên cứu bộ thông tin di truyền

381
00:16:10,000 --> 00:16:12,000
của loài người cận đại

382
00:16:12,000 --> 00:16:14,000
và loài người tuyệt chủng?

383
00:16:14,000 --> 00:16:16,000
Chúng ta biết được rất nhiều điều,

384
00:16:16,000 --> 00:16:21,000
nhưng một điều quan trọng mà tôi thấy cần đề cập

385
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
là chúng ta là kết quả của sự pha trộn.

386
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
Chúng ta đã pha trộn với những dạng người cũ hơn,

387
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
khi chúng ta gặp họ

388
00:16:28,000 --> 00:16:32,000
và chúng ta đã pha trộn với nhau từ khi đó.

389
00:16:32,000 --> 00:16:34,000
Cám ơn sự quan tâm của quý vị

390
00:16:34,000 --> 00:16:40,000
Vỗ tay