[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Chcę wam powiedzieć o tym, Dialogue: 0,0:00:03.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,czego możemy się nauczyć z badania genomów Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,żyjących osób Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,i wymarłych ludzi. Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale przedtem Dialogue: 0,0:00:11.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,chcę wam pokrótce przypomnieć o tym, co już wiecie: Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,że nasze genomy, nasz materiał genetyczny Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,są przechowywane w prawie wszystkich komórkach naszego ciała w chromosomach Dialogue: 0,0:00:19.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,w formie DNA, Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,która jest tą sławną cząsteczką w postaci podwójnej helisy. Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,I informacja genetyczna Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,jest zawarta w formie sekwencji Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,czterech zasad Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,oznaczonych skrótami A,T,C i D. Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,I informacja powtarza się tam dwukrotnie - Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,po jednej na każdej nici - Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,co jest ważne, Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ kiedy tworzą się nowe komórki, te nici się rozchodzą, Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,nowe nici są syntetyzowane podczas gdy stare służą jako matryce Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,w prawie idealnym procesie. Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale oczywiście nic w naturze Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,nie jest całkiem idealne, Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,więc czasem pojawia się błąd Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,i wbudowana zostaje niewłaściwa litera. Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,I wówczas możemy zobaczyć efekt Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,takich mutacji, Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy porównujemy sekwencje DNA Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,na przykład między sobą tutaj w tym pomieszczeniu. Dialogue: 0,0:01:05.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli porównamy mój genom z waszym, Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,co około 1200, 1300 liter Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,będzie między nami jakaś różnica. Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,I te mutacje kumulują się Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,w przybliżeniu jako funkcja czasu. Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc jeśli dodamy tutaj szympansa, zobaczymy więcej różnic. Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Około jedna litera na sto Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:27.00,Default,,0000,0000,0000,,będzie się różniła od szympansa. Dialogue: 0,0:01:27.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,I jeśli wówczas jesteście zainteresowani historią Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,fragmentu DNA, lub całego genomu, Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,możecie odtworzyć historię DNA Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,dzięki tym różnicom, które obserwujecie. Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,I generalnie obrazujemy nasze pomysły dotyczące tej historii Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,w formie drzewek takich jak to. Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,W tym przypadku jest ono bardzo proste. Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Dwie sekwencje ludzkiego DNA Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,wracają do wspólnego przodka całkiem niedawno. Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Dalej wstecz jest sekwencja wspólna z szympansem. Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,I ponieważ te mutacje Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,zdarzają się w przybliżeniu jako funkcja czasu, Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,można przekształcić te różnice Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,by oszacować czas, Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy dwoje ludzi Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,będzie miało wspólnego przodka około pół miliona lat temu, Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,a z szympansem Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,będzie to pięć milionów lat. Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc to, co się stało w ciągu ostatnich kilku lat Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,to to, że pojawiły się technologie liczenia, Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,które pozwalają obejrzeć wiele, wiele fragmentów DNA bardzo szybko. Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc możemy teraz w kilka godzin Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,określić cały ludzki genom. Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Każdy z nas, oczywiście, zawiera dwa ludzkie genomy - Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,jeden od matki i jeden od ojca. Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,I są one długości około trzech miliardów takich liter. Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,I odkryjemy, że te dwa genomy we mnie, Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,lub jeden mój genom, Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,będzie miał około trzech milionów różnic Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,w porządku tych liter. Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,A potem możecie także zacząć Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,określać jak te różnice genetyczne są Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,rozdystrybuowane po świecie. Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,I jeśli to zrobicie, Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,odkryjecie pewną ilość wariacji genetycznej w Afryce. Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli poszukacie poza Afryką, Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,w rzeczywistości znajdziecie mniej różnorodności genetycznej. Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest oczywiście zaskakujące, Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,bo w Afryce żyje sześć do ośmiu razy Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:11.00,Default,,0000,0000,0000,,mniej ludzi niż poza nią. Dialogue: 0,0:03:11.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Mimo to ludzie w Afryce Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,mają większą różnorodność genetyczną. Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ponadto, prawie wszystkie te warianty genetyczne, Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,które widzimy poza Afryką Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:23.00,Default,,0000,0000,0000,,mają blisko spokrewnione sekwencje DNA Dialogue: 0,0:03:23.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,spotykane w Afryce. Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale jeśli poszukacie w Afryce, Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,jest składnik wariancji genetycznej, Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,który nie ma bliskich krewnych poza nią. Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Wyjaśniającym to modelem Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,jest to, że część afrykańskiej odmiany, ale nie jej całość, Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,wydostała się na zewnątrz i skolonizowała resztę świata. Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,I wspólnie ze współczesnymi metodami, te różnice genetyczne Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,doprowadziły do zrozumienia, Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,że współcześni ludzie - Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ludzie nie do odróżnienia od ciebie lub mnie - Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ewoluowali w Afryce całkiem niedawno Dialogue: 0,0:03:57.00,0:04:01.00,Default,,0000,0000,0000,,między 100 a 200 000 lat temu. Dialogue: 0,0:04:01.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,A później, około 100 do 50 000 lat temu, Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,opuścili Afrykę Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,by skolonizować resztę świata. Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc często lubię powtarzać, Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,że z perspektywy genomicznej, Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,wszyscy pochodzimy z Afryki. Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Albo żyjemy właśnie w Afryce, Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,albo całkiem niedawno z niej wyemigrowaliśmy. Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Inną konsekwencją Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,tego niedawnego początku współczesnych ludzi Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,jest to, że genetyczne warianty Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,są generalnie szeroko rozpowszechnione na świecie, Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,w wielu miejscach, Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,i różnią się one gradientowo, Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,przynajmniej z perspektywy lotu ptaka. Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,A ponieważ jest wiele wariantów genetycznych Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i mają one różne takie gradienty, Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:46.00,Default,,0000,0000,0000,,oznacza to, że jeśli określimy sekwencję DNA - Dialogue: 0,0:04:46.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,genom jednej osoby - Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,możemy z dużą dokładnością oszacować Dialogue: 0,0:04:51.00,0:04:53.00,Default,,0000,0000,0000,,skąd pochodzi ta osoba, Dialogue: 0,0:04:53.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,o ile jej rodzice lub dziadkowie Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,nie przemieszczali się zbyt wiele. Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale czy to wówczas oznacza, Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,jak sądzi wielu ludzi, Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,że są duże różnice genetyczne między grupami ludzi - Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,na przykład na różnych kontynentach? Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy także zacząć zadawać to pytanie. Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Trwa na przykład projekt mający na celu Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,zsekwencjonowanie tysiąca osób - Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ich genomów - z różnych części świata. Dialogue: 0,0:05:18.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Zsekwencjonowano 185 ludzi z Afryki, Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,z dwóch populacji w Afryce. Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Zsekwencjonowano prawie tyle samo ludzi Dialogue: 0,0:05:27.00,0:05:30.00,Default,,0000,0000,0000,,w Europie i Chinach. Dialogue: 0,0:05:30.00,0:05:33.00,Default,,0000,0000,0000,,I możemy zacząć określać ile wariancji znajdujemy, Dialogue: 0,0:05:33.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,jak wiele liter różni się Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,w co najmniej jednej z tych indywidualnych sekwencji. Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,A jest tego dużo: 38 milionów zmiennych pozycji. Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale możemy zapytać: Czy są jakieś absolutne różnice Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,między ludźmi z Afryki i spoza niej? Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Byłaby to być może największa różnica, Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,jaką większość z nas sobie wyobraża. Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,A przez różnicę absolutną Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,rozumiem różnicę, Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie ludzie w Afryce mają w pewnym miejscu - Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,100% z nich - ma jedną literę, Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,a wszyscy poza Afryką mają inną literę. Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,A odpowiedź jest taka, że wśród tych milionów różnic Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,nie ma ani jednej takiej pozycji. Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,To może być zaskakujące. Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Może pojedyncza osoba została źle zaklasyfikowana. Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc możemy nieco rozluźnić kryterium Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,i powiedzieć: Jak wiele pozycji znajdziemy, Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie 95% ludzi w Afryce ma Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,jeden wariant, Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,95% inny wariant. Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,I liczba takich miejsc to 12. Dialogue: 0,0:06:31.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc to jest bardzo zaskakujące. Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,To oznacza, że kiedy patrzymy na ludzi Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:38.00,Default,,0000,0000,0000,,i widzimy osobę z Afryki Dialogue: 0,0:06:38.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,i osobę z Europy lub Azji Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,nie możemy, dla jednej pozycji w genomie ze 100% pewnością, Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,przewidzieć co ta osoba będzie nosić. Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,A tylko dla 12 pozycji Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,możemy mieć nadzieję mieć rację w 95%. Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:55.00,Default,,0000,0000,0000,,To może być zaskakujące, Dialogue: 0,0:06:55.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ, oczywiście, patrząc na tych ludzi Dialogue: 0,0:06:57.00,0:07:01.00,Default,,0000,0000,0000,,dość łatwo możemy powiedzieć skąd pochodzą ich przodkowie. Dialogue: 0,0:07:01.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc co to teraz oznacza, Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,to fakt, że te cechy, na które patrzymy Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,i tak łatwo dostrzegamy - Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,rysy twarzy, kolor skóry, struktura włosa - Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,nie są determinowane przez pojedyncze geny, Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:17.00,Default,,0000,0000,0000,,ale przez wiele wariantów genetycznych, Dialogue: 0,0:07:17.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,które różnią się częstością występowania Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,w różnych częściach świata. Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeszcze jedna rzecz dotycząca tych cech, Dialogue: 0,0:07:24.00,0:07:27.00,Default,,0000,0000,0000,,które tak łatwo u siebie obserwujemy, Dialogue: 0,0:07:27.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,którą uważam za wartą rozważenia. Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Chodzi o to, że w bardzo dosłownym sensie, Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,one naprawdę znajdują się na powierzchni naszego ciała. Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Są tym, co właśnie wymieniłem - Dialogue: 0,0:07:37.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,rysy twarzy, struktura włosa, kolor skóry. Dialogue: 0,0:07:40.00,0:07:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest także wiele cech, Dialogue: 0,0:07:42.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,które różnią się między kontynentami, Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:48.00,Default,,0000,0000,0000,,które mają związek z tym, jak metabolizujemy jedzenie, Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,lub są związane z tym, Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,jak nasz układ odpornościowy radzi sobie z mikrobami, Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,które chcą wniknąć do naszego ciała. Dialogue: 0,0:07:55.00,0:07:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale wszystko to są części naszego ciała, Dialogue: 0,0:07:57.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,które bezpośrednio mają styczność ze środowiskiem. Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest to bezpośrednia konfrontacja. Dialogue: 0,0:08:04.00,0:08:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Łatwo sobie wyobrazić Dialogue: 0,0:08:06.00,0:08:08.00,Default,,0000,0000,0000,,jak szczególnie te części naszego ciała Dialogue: 0,0:08:08.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,szybko uległy wpływowi selekcji otoczenia Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,i zmieniły częstotliwości występowania genów, Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,które je determinują. Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale jeśli spojrzymy na inne części naszego ciała, Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie nie wchodzimy z bezpośrednią interakcję z otoczeniem - Dialogue: 0,0:08:20.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,nerki, wątroby, serca - Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,nie można powiedzieć, Dialogue: 0,0:08:25.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,patrząc tylko na te organy, Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,z którego miejsca na świecie pochodzą. Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc jest jeszcze jedna ciekawa sprawa, Dialogue: 0,0:08:33.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,która z tego wynika. Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie mają niedawny wspólny początek w Afryce Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i że kiedy pojawili się ci ludzie, Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,około 100 00 lat temu, Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,nie byli sami na planecie. Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Były tam też inne formy ludzi. Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Najbardziej znani są prawdopodobnie neandertalczycy. Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Te krzepkie formy ludzi Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,widoczne po lewej, Dialogue: 0,0:08:57.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,w porównaniu ze szkieletem współczesnego człowieka po prawej, Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,które istniały w Azji Zachodniej i Europie Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,od kilku setek lub tysięcy lat. Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc interesującą kwestią jest, Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,co się stało kiedy się spotkaliśmy? Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Co się stało z neandertalczykami? Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:14.00,Default,,0000,0000,0000,,I by zacząć odpowiadać na takie pytania, Dialogue: 0,0:09:14.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,moja grupa badawcza - od przeszło 25 lat- Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,pracuje nad metodami ekstrakcji DNA Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,z pozostałości neandertalczyków Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,i wymarłych zwierząt, Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,które mają dziesiątki tysięcy lat. Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,To wiąże się z wieloma kwestiami technicznymi, Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,takimi jak wydobyć DNA, Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,jak je przekształcić w formę, którą można sekwencjonować. Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba pracować bardzo ostrożnie, Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,by uniknąć zanieczyszczenia próbek Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,własnym DNA. Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,A potem to, w połączeniu z tymi metodami, Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,które pozwalają bardzo szybko sekwencjonować bardzo wiele cząsteczek DNA, Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,pozwoliło nam w zeszłym roku Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:55.00,Default,,0000,0000,0000,,pokazać pierwszą wersję genomu neandertalczyka. Dialogue: 0,0:09:55.00,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc teraz każdy z was Dialogue: 0,0:09:57.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,może sprawdzić w Internecie genom neandertalczyka, Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,a przynajmniej jego 55%, Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,które byliśmy w stanie do tej pory odtworzyć. Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:07.00,Default,,0000,0000,0000,,I możecie zacząć porównywać go do genomów Dialogue: 0,0:10:07.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,współczesnych ludzi. Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,I pytaniem, Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,które moglibyście chcieć zadać, Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,jest co się stało, gdy się spotkaliśmy? Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Krzyżowaliśmy się czy nie? Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,I sposobem zadania tego pytania Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,jest przyjrzenie się neandertalczykom z Europy Południowej Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,i porównanie ich do genomów Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,współczesnych ludzi. Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,A potem patrzymy Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,na pary osób Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,zaczynając od dwóch osób z Afryki, Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:35.00,Default,,0000,0000,0000,,patrząc na dwa afrykańskie genomy, Dialogue: 0,0:10:35.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,szukając miejsc, gdzie różnią się one od siebie Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,i w każdym wypadku pytając: Jaki jest neandertalczyk? Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy pasuje on do jednej osoby z Afryki czy do drugiej? Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Oczekiwalibyśmy, że nie będzie różnicy, Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ neandertalczycy nigdy nie byli w Afryce. Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Powinni być tacy sami, nie ma powodów by byli bliżej Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:55.00,Default,,0000,0000,0000,,jednej osoby z Afryki lub drugiej. Dialogue: 0,0:10:55.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,I tak jest w rzeczywistości. Dialogue: 0,0:10:57.00,0:10:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Statystycznie rzecz ujmując, nie ma różnic Dialogue: 0,0:10:59.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,w częstotliwości z jaką neandertalczycy pasują do jednego człowieka z Afryki lub drugiego. Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale jest inaczej, Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli spojrzymy na osobę z Europy i Afryki. Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Wówczas, istotnie częściej, Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:14.00,Default,,0000,0000,0000,,neandertalczyk pasuje do europejczyka Dialogue: 0,0:11:14.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,niż afrykańczyka. Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,To samo sprawdza się, kiedy patrzymy na Chińczyka Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,w porównaniu z osobą z Afryki. Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Neandertalczyk będzie częściej pasował do Chińczyka. Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,To także może być zaskakujące, Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ neandertalczyków nigdy nie było w Chinach. Dialogue: 0,0:11:29.00,0:11:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc zaproponowaliśmy model, który to wyjaśnia: Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:35.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy współcześni ludzie opuścili Afrykę, Dialogue: 0,0:11:35.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,jakieś przeszło 100 000 lat temu, Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,spotkali neandertalczyków. Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Prawdopodobnie stało się to po raz pierwszy na Bliskim Wschodzie, Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie żyli neandertalczycy. Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli krzyżowali się tam, Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,wówczas współcześni ludzie, Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,którzy stali się przodkami Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,wszystkich poza Afryką, Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,zanieśli tą neandertalską część genomu Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:58.00,Default,,0000,0000,0000,,reszcie świata. Dialogue: 0,0:11:58.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc dziś ludzie żyjący poza Afryką Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:04.00,Default,,0000,0000,0000,,mają około 2,5% DNA Dialogue: 0,0:12:04.00,0:12:06.00,Default,,0000,0000,0000,,od neandertalczyków. Dialogue: 0,0:12:06.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc mając teraz w ręku Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:11.00,Default,,0000,0000,0000,,neandertalski genom jako punkt odniesienia Dialogue: 0,0:12:11.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,i dysponując technologiami Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,obejrzenia antycznych szczątków Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,i ekstrakcji DNA, Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,możemy zacząć ich używać gdzie indziej na świecie. Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszym miejscem, w którym tego dokonaliśmy była Południowa Syberia Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,w górach Ałtaj Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:28.00,Default,,0000,0000,0000,,w miejscu o nazwie Denisova. Dialogue: 0,0:12:28.00,0:12:30.00,Default,,0000,0000,0000,,W jaskini w tej górze, Dialogue: 0,0:12:30.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,w 2008 roku archeologowie Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:35.00,Default,,0000,0000,0000,,znaleźli mały kawałek kości. Dialogue: 0,0:12:35.00,0:12:37.00,Default,,0000,0000,0000,,To jego kopia. Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Zdali sobie sprawę, że pochodzi on z ostatniego paliczka Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,małego palca człowieka. Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,I był on dostatecznie dobrze zachowany Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,by określić DNA tego człowieka, Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:51.00,Default,,0000,0000,0000,,właściwie nawet do większego stopnia Dialogue: 0,0:12:51.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,niż u neandertalczyków Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,i zaczęliśmy go odnosić do neandertalskiego genomu Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,i dzisiejszych ludzi. Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:00.00,Default,,0000,0000,0000,,I wykryliśmy, że ten człowiek Dialogue: 0,0:13:00.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ma wspólne pochodzenie swoich sekwencji DNA Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,z neandertalczykami sprzed około 640 000 lat. Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,A dalej wstecz, 800 000 lat temu Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:12.00,Default,,0000,0000,0000,,jest wspólny początek Dialogue: 0,0:13:12.00,0:13:14.00,Default,,0000,0000,0000,,z obecnymi ludźmi. Dialogue: 0,0:13:14.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc ta osoba pochodzi z populacji, Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:19.00,Default,,0000,0000,0000,,która ma wspólne pochodzenie z neandertalczykami, Dialogue: 0,0:13:19.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,ale sięga ono dalej wstecz, a od tego momentu ma długą niezależną historię. Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazywamy tą grupę ludzi, Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,którą wówczas opisaliśmy po raz pierwszy, Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:28.00,Default,,0000,0000,0000,,od tego malutkiego kawałka kości, Dialogue: 0,0:13:28.00,0:13:30.00,Default,,0000,0000,0000,,denisovianami, Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,od nazwy miejsca gdzie po raz pierwszy ich opisano. Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy zadać takie samo pytanie Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,dotyczące denisovian jak i neandertalczyków: Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy krzyżowali się oni z przodkami obecnych ludzi? Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zadamy takie pytanie Dialogue: 0,0:13:44.00,0:13:46.00,Default,,0000,0000,0000,,i porównamy genom denisovian Dialogue: 0,0:13:46.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,z ludźmi na świecie, Dialogue: 0,0:13:48.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,zaskakująco nie znajdziemy Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,żadnego DNA denisovian Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,w ludziach żyjących teraz w okolicy Syberii. Dialogue: 0,0:13:57.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale odnajdujemy je w Papui Nowej Gwinei Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,i innych wyspach Melanezji i na Pacyfiku. Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc to prawdopodobnie znaczy, Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,że ci denisovianie występowali w przeszłości na znacznie większym obszarze, Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,bo nie myślimy, że przodkowie melanezyjczyków Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedykolwiek byli na Syberii. Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc z badania Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,tych genomów wymarłych ludzi, Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,zaczynamy sobie wyobrażać jak wyglądał świat, Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy współcześni ludzie zaczęli opuszczać Afrykę. Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Na zachodzie byli neandertalczycy, Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,na wschodzie denisovianie - Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:31.00,Default,,0000,0000,0000,,może także inne formy ludzi, Dialogue: 0,0:14:31.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,którzy jeszcze nie zostali opisani. Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiemy dokładnie gdzie przebiegały granice między tymi ludźmi, Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,ale wiemy, że na Syberii Południowej Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,byli zarówno neandertalczycy jak i denisovianie, Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:43.00,Default,,0000,0000,0000,,przynajmniej przez jakiś czas w przeszłości. Dialogue: 0,0:14:43.00,0:14:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Potem współcześni ludzie pojawili się gdzieś w Afryce, Dialogue: 0,0:14:46.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,wyszli z Afryki, prawdopodobnie na Bliski Wschód. Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Spotkali neandertalczyków, krzyżowali się z nimi, Dialogue: 0,0:14:52.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,dalej rozprzestrzeniali się po świecie, Dialogue: 0,0:14:55.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,a gdzieś w Azji południowo-wschodniej Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,spotkali denisovian i krzyżowali się z nimi Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,i dalej rozprzestrzeniali się na Pacyfik. Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,A potem te wcześniejsze formy ludzi zanikły, Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ale trochę żyją dziś, Dialogue: 0,0:15:09.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,w niektórych z nas - Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,w tych ludziach poza Afryką, którzy mają 2,5% DNA Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,nenandertalczyków. Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,A ludzie w Melanezji Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:21.00,Default,,0000,0000,0000,,mają w rzeczywistości dodatkowe około 5% Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:24.00,Default,,0000,0000,0000,,od denisovian. Dialogue: 0,0:15:24.00,0:15:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy to znaczy, że istnieje Dialogue: 0,0:15:26.00,0:15:28.00,Default,,0000,0000,0000,,jakaś absolutna różnica Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,między ludźmi poza Afryką i w Afryce Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,polegająca na tym, że ludzie poza Afryką Dialogue: 0,0:15:33.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,mają ten stary składnik genomu Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,od tych wymarłych form ludzi, Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy w Afryce nie? Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, nie sądzę by było to prawdą. Dialogue: 0,0:15:42.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Prawdopodobnie współcześni ludzie Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:46.00,Default,,0000,0000,0000,,pojawili się gdzieś w Afryce. Dialogue: 0,0:15:46.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Rozprzestrzenili się także oczywiście po Afryce, Dialogue: 0,0:15:49.00,0:15:52.00,Default,,0000,0000,0000,,a tam były starsze, wcześniejsze formy ludzi. Dialogue: 0,0:15:52.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,I ponieważ krzyżowaliśmy się gdzie indziej, Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,jestem całkiem pewien, że Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,gdy może będziemy mieli genom Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:00.00,Default,,0000,0000,0000,,także tych wcześniejszych form w Afryce, Dialogue: 0,0:16:00.00,0:16:02.00,Default,,0000,0000,0000,,odkryjemy, że także się oni krzyżowali Dialogue: 0,0:16:02.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,z wczesnymi współczesnymi ludźmi w Afryce. Dialogue: 0,0:16:06.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Podsumowując, Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,czego dowiedzieliśmy się ze studiowania genomów Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,współczesnych Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:14.00,Default,,0000,0000,0000,,i wymarłych ludzi? Dialogue: 0,0:16:14.00,0:16:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dowiedzieliśmy się chyba wielu rzeczy, Dialogue: 0,0:16:16.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ale jedna, którą uważam za ważną Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,jest taka, że zawsze się krzyżowaliśmy. Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Krzyżowaliśmy się z tymi wcześniejszymi formami ludzi, Dialogue: 0,0:16:26.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,gdziekolwiek ich nie spotkaliśmy Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:32.00,Default,,0000,0000,0000,,i krzyżowaliśmy się zawsze ze sobą. Dialogue: 0,0:16:32.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję za uwagę. Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,(Oklaski)