1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Chcę wam powiedzieć o tym,

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
czego możemy się nauczyć z badania genomów

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
żyjących osób

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
i wymarłych ludzi.

5
00:00:09,000 --> 00:00:11,000
Ale przedtem

6
00:00:11,000 --> 00:00:14,000
chcę wam pokrótce przypomnieć o tym, co już wiecie:

7
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
że nasze genomy, nasz materiał genetyczny

8
00:00:16,000 --> 00:00:19,000
są przechowywane w prawie wszystkich komórkach naszego ciała w chromosomach

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
w formie DNA,

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
która jest tą sławną cząsteczką w postaci podwójnej helisy.

11
00:00:24,000 --> 00:00:26,000
I informacja genetyczna

12
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
jest zawarta w formie sekwencji

13
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
czterech zasad

14
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
oznaczonych skrótami A,T,C i D.

15
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
I informacja powtarza się tam dwukrotnie -

16
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
po jednej na każdej nici -

17
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
co jest ważne,

18
00:00:39,000 --> 00:00:41,000
ponieważ kiedy tworzą się nowe komórki, te nici się rozchodzą,

19
00:00:41,000 --> 00:00:44,000
nowe nici są syntetyzowane podczas gdy stare służą jako matryce

20
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
w prawie idealnym procesie.

21
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
Ale oczywiście nic w naturze

22
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
nie jest całkiem idealne,

23
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
więc czasem pojawia się błąd

24
00:00:53,000 --> 00:00:56,000
i wbudowana zostaje niewłaściwa litera.

25
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
I wówczas możemy zobaczyć efekt

26
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
takich mutacji,

27
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
kiedy porównujemy sekwencje DNA

28
00:01:02,000 --> 00:01:05,000
na przykład między sobą tutaj w tym pomieszczeniu.

29
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
Jeśli porównamy mój genom z waszym,

30
00:01:08,000 --> 00:01:12,000
co około 1200, 1300 liter

31
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
będzie między nami jakaś różnica.

32
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
I te mutacje kumulują się

33
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
w przybliżeniu jako funkcja czasu.

34
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
Więc jeśli dodamy tutaj szympansa, zobaczymy więcej różnic.

35
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
Około jedna litera na sto

36
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
będzie się różniła od szympansa.

37
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
I jeśli wówczas jesteście zainteresowani historią

38
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
fragmentu DNA, lub całego genomu,

39
00:01:31,000 --> 00:01:34,000
możecie odtworzyć historię DNA

40
00:01:34,000 --> 00:01:36,000
dzięki tym różnicom, które obserwujecie.

41
00:01:36,000 --> 00:01:40,000
I generalnie obrazujemy nasze pomysły dotyczące tej historii

42
00:01:40,000 --> 00:01:42,000
w formie drzewek takich jak to.

43
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
W tym przypadku jest ono bardzo proste.

44
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
Dwie sekwencje ludzkiego DNA

45
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
wracają do wspólnego przodka całkiem niedawno.

46
00:01:49,000 --> 00:01:53,000
Dalej wstecz jest sekwencja wspólna z szympansem.

47
00:01:53,000 --> 00:01:56,000
I ponieważ te mutacje

48
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
zdarzają się w przybliżeniu jako funkcja czasu,

49
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
można przekształcić te różnice

50
00:02:00,000 --> 00:02:02,000
by oszacować czas,

51
00:02:02,000 --> 00:02:04,000
kiedy dwoje ludzi

52
00:02:04,000 --> 00:02:08,000
będzie miało wspólnego przodka około pół miliona lat temu,

53
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
a z szympansem

54
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
będzie to pięć milionów lat.

55
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
Więc to, co się stało w ciągu ostatnich kilku lat

56
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
to to, że pojawiły się technologie liczenia,

57
00:02:17,000 --> 00:02:21,000
które pozwalają obejrzeć wiele, wiele fragmentów DNA bardzo szybko.

58
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Więc możemy teraz w kilka godzin

59
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
określić cały ludzki genom.

60
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
Każdy z nas, oczywiście, zawiera dwa ludzkie genomy -

61
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
jeden od matki i jeden od ojca.

62
00:02:32,000 --> 00:02:36,000
I są one długości około trzech miliardów takich liter.

63
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
I odkryjemy, że te dwa genomy we mnie,

64
00:02:38,000 --> 00:02:40,000
lub jeden mój genom,

65
00:02:40,000 --> 00:02:43,000
będzie miał około trzech milionów różnic

66
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
w porządku tych liter.

67
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
A potem możecie także zacząć

68
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
określać jak te różnice genetyczne są

69
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
rozdystrybuowane po świecie.

70
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
I jeśli to zrobicie,

71
00:02:53,000 --> 00:02:57,000
odkryjecie pewną ilość wariacji genetycznej w Afryce.

72
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
A jeśli poszukacie poza Afryką,

73
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
w rzeczywistości znajdziecie mniej różnorodności genetycznej.

74
00:03:03,000 --> 00:03:05,000
To jest oczywiście zaskakujące,

75
00:03:05,000 --> 00:03:08,000
bo w Afryce żyje sześć do ośmiu razy

76
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
mniej ludzi niż poza nią.

77
00:03:11,000 --> 00:03:14,000
Mimo to ludzie w Afryce

78
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
mają większą różnorodność genetyczną.

79
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
Ponadto, prawie wszystkie te warianty genetyczne,

80
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
które widzimy poza Afryką

81
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
mają blisko spokrewnione sekwencje DNA

82
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
spotykane w Afryce.

83
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
Ale jeśli poszukacie w Afryce,

84
00:03:27,000 --> 00:03:30,000
jest składnik wariancji genetycznej,

85
00:03:30,000 --> 00:03:33,000
który nie ma bliskich krewnych poza nią.

86
00:03:33,000 --> 00:03:36,000
Wyjaśniającym to modelem

87
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
jest to, że część afrykańskiej odmiany, ale nie jej całość,

88
00:03:39,000 --> 00:03:43,000
wydostała się na zewnątrz i skolonizowała resztę świata.

89
00:03:43,000 --> 00:03:47,000
I wspólnie ze współczesnymi metodami, te różnice genetyczne

90
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
doprowadziły do zrozumienia,

91
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
że współcześni ludzie -

92
00:03:51,000 --> 00:03:54,000
ludzie nie do odróżnienia od ciebie lub mnie -

93
00:03:54,000 --> 00:03:57,000
ewoluowali w Afryce całkiem niedawno

94
00:03:57,000 --> 00:04:01,000
między 100 a 200 000 lat temu.

95
00:04:01,000 --> 00:04:05,000
A później, około 100 do 50 000 lat temu,

96
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
opuścili Afrykę

97
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
by skolonizować resztę świata.

98
00:04:09,000 --> 00:04:11,000
Więc często lubię powtarzać,

99
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
że z perspektywy genomicznej,

100
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
wszyscy pochodzimy z Afryki.

101
00:04:15,000 --> 00:04:18,000
Albo żyjemy właśnie w Afryce,

102
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
albo całkiem niedawno z niej wyemigrowaliśmy.

103
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
Inną konsekwencją

104
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
tego niedawnego początku współczesnych ludzi

105
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
jest to, że genetyczne warianty

106
00:04:27,000 --> 00:04:29,000
są generalnie szeroko rozpowszechnione na świecie,

107
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
w wielu miejscach,

108
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
i różnią się one gradientowo,

109
00:04:34,000 --> 00:04:38,000
przynajmniej z perspektywy lotu ptaka.

110
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
A ponieważ jest wiele wariantów genetycznych

111
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
i mają one różne takie gradienty,

112
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
oznacza to, że jeśli określimy sekwencję DNA -

113
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
genom jednej osoby -

114
00:04:49,000 --> 00:04:51,000
możemy z dużą dokładnością oszacować

115
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
skąd pochodzi ta osoba,

116
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
o ile jej rodzice lub dziadkowie

117
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
nie przemieszczali się zbyt wiele.

118
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
Ale czy to wówczas oznacza,

119
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
jak sądzi wielu ludzi,

120
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
że są duże różnice genetyczne między grupami ludzi -

121
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
na przykład na różnych kontynentach?

122
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
Możemy także zacząć zadawać to pytanie.

123
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
Trwa na przykład projekt mający na celu

124
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
zsekwencjonowanie tysiąca osób -

125
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
ich genomów - z różnych części świata.

126
00:05:18,000 --> 00:05:21,000
Zsekwencjonowano 185 ludzi z Afryki,

127
00:05:21,000 --> 00:05:24,000
z dwóch populacji w Afryce.

128
00:05:24,000 --> 00:05:27,000
Zsekwencjonowano prawie tyle samo ludzi

129
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
w Europie i Chinach.

130
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
I możemy zacząć określać ile wariancji znajdujemy,

131
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
jak wiele liter różni się

132
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
w co najmniej jednej z tych indywidualnych sekwencji.

133
00:05:39,000 --> 00:05:43,000
A jest tego dużo: 38 milionów zmiennych pozycji.

134
00:05:43,000 --> 00:05:46,000
Ale możemy zapytać: Czy są jakieś absolutne różnice

135
00:05:46,000 --> 00:05:48,000
między ludźmi z Afryki i spoza niej?

136
00:05:48,000 --> 00:05:50,000
Byłaby to być może największa różnica,

137
00:05:50,000 --> 00:05:52,000
jaką większość z nas sobie wyobraża.

138
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
A przez różnicę absolutną

139
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
rozumiem różnicę,

140
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
gdzie ludzie w Afryce mają w pewnym miejscu -

141
00:05:59,000 --> 00:06:02,000
100% z nich - ma jedną literę,

142
00:06:02,000 --> 00:06:06,000
a wszyscy poza Afryką mają inną literę.

143
00:06:06,000 --> 00:06:09,000
A odpowiedź jest taka, że wśród tych milionów różnic

144
00:06:09,000 --> 00:06:12,000
nie ma ani jednej takiej pozycji.

145
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
To może być zaskakujące.

146
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Może pojedyncza osoba została źle zaklasyfikowana.

147
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
Więc możemy nieco rozluźnić kryterium

148
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
i powiedzieć: Jak wiele pozycji znajdziemy,

149
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
gdzie 95% ludzi w Afryce ma

150
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
jeden wariant,

151
00:06:27,000 --> 00:06:29,000
95% inny wariant.

152
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
I liczba takich miejsc to 12.

153
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
Więc to jest bardzo zaskakujące.

154
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
To oznacza, że kiedy patrzymy na ludzi

155
00:06:35,000 --> 00:06:38,000
i widzimy osobę z Afryki

156
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
i osobę z Europy lub Azji

157
00:06:41,000 --> 00:06:45,000
nie możemy, dla jednej pozycji w genomie ze 100% pewnością,

158
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
przewidzieć co ta osoba będzie nosić.

159
00:06:47,000 --> 00:06:49,000
A tylko dla 12 pozycji

160
00:06:49,000 --> 00:06:53,000
możemy mieć nadzieję mieć rację w 95%.

161
00:06:53,000 --> 00:06:55,000
To może być zaskakujące,

162
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
ponieważ, oczywiście, patrząc na tych ludzi

163
00:06:57,000 --> 00:07:01,000
dość łatwo możemy powiedzieć skąd pochodzą ich przodkowie.

164
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
Więc co to teraz oznacza,

165
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
to fakt, że te cechy, na które patrzymy

166
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
i tak łatwo dostrzegamy -

167
00:07:07,000 --> 00:07:10,000
rysy twarzy, kolor skóry, struktura włosa -

168
00:07:10,000 --> 00:07:14,000
nie są determinowane przez pojedyncze geny,

169
00:07:14,000 --> 00:07:17,000
ale przez wiele wariantów genetycznych,

170
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
które różnią się częstością występowania

171
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
w różnych częściach świata.

172
00:07:21,000 --> 00:07:24,000
Jeszcze jedna rzecz dotycząca tych cech,

173
00:07:24,000 --> 00:07:27,000
które tak łatwo u siebie obserwujemy,

174
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
którą uważam za wartą rozważenia.

175
00:07:29,000 --> 00:07:32,000
Chodzi o to, że w bardzo dosłownym sensie,

176
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
one naprawdę znajdują się na powierzchni naszego ciała.

177
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
Są tym, co właśnie wymieniłem -

178
00:07:37,000 --> 00:07:40,000
rysy twarzy, struktura włosa, kolor skóry.

179
00:07:40,000 --> 00:07:42,000
Jest także wiele cech,

180
00:07:42,000 --> 00:07:44,000
które różnią się między kontynentami,

181
00:07:44,000 --> 00:07:48,000
które mają związek z tym, jak metabolizujemy jedzenie,

182
00:07:48,000 --> 00:07:50,000
lub są związane z tym,

183
00:07:50,000 --> 00:07:53,000
jak nasz układ odpornościowy radzi sobie z mikrobami,

184
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
które chcą wniknąć do naszego ciała.

185
00:07:55,000 --> 00:07:57,000
Ale wszystko to są części naszego ciała,

186
00:07:57,000 --> 00:08:00,000
które bezpośrednio mają styczność ze środowiskiem.

187
00:08:00,000 --> 00:08:04,000
Jest to bezpośrednia konfrontacja.

188
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
Łatwo sobie wyobrazić

189
00:08:06,000 --> 00:08:08,000
jak szczególnie te części naszego ciała

190
00:08:08,000 --> 00:08:11,000
szybko uległy wpływowi selekcji otoczenia

191
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
i zmieniły częstotliwości występowania genów,

192
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
które je determinują.

193
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
Ale jeśli spojrzymy na inne części naszego ciała,

194
00:08:18,000 --> 00:08:20,000
gdzie nie wchodzimy z bezpośrednią interakcję z otoczeniem -

195
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
nerki, wątroby, serca -

196
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
nie można powiedzieć,

197
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
patrząc tylko na te organy,

198
00:08:27,000 --> 00:08:30,000
z którego miejsca na świecie pochodzą.

199
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
Więc jest jeszcze jedna ciekawa sprawa,

200
00:08:33,000 --> 00:08:36,000
która z tego wynika.

201
00:08:36,000 --> 00:08:40,000
Ludzie mają niedawny wspólny początek w Afryce

202
00:08:40,000 --> 00:08:43,000
i że kiedy pojawili się ci ludzie,

203
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
około 100 00 lat temu,

204
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
nie byli sami na planecie.

205
00:08:47,000 --> 00:08:50,000
Były tam też inne formy ludzi.

206
00:08:50,000 --> 00:08:53,000
Najbardziej znani są prawdopodobnie neandertalczycy.

207
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
Te krzepkie formy ludzi

208
00:08:55,000 --> 00:08:57,000
widoczne po lewej,

209
00:08:57,000 --> 00:09:01,000
w porównaniu ze szkieletem współczesnego człowieka po prawej,

210
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
które istniały w Azji Zachodniej i Europie

211
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
od kilku setek lub tysięcy lat.

212
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
Więc interesującą kwestią jest,

213
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
co się stało kiedy się spotkaliśmy?

214
00:09:10,000 --> 00:09:12,000
Co się stało z neandertalczykami?

215
00:09:12,000 --> 00:09:14,000
I by zacząć odpowiadać na takie pytania,

216
00:09:14,000 --> 00:09:18,000
moja grupa badawcza - od przeszło 25 lat-

217
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
pracuje nad metodami ekstrakcji DNA

218
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
z pozostałości neandertalczyków

219
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
i wymarłych zwierząt,

220
00:09:24,000 --> 00:09:27,000
które mają dziesiątki tysięcy lat.

221
00:09:27,000 --> 00:09:30,000
To wiąże się z wieloma kwestiami technicznymi,

222
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
takimi jak wydobyć DNA,

223
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
jak je przekształcić w formę, którą można sekwencjonować.

224
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
Trzeba pracować bardzo ostrożnie,

225
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
by uniknąć zanieczyszczenia próbek

226
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
własnym DNA.

227
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
A potem to, w połączeniu z tymi metodami,

228
00:09:46,000 --> 00:09:50,000
które pozwalają bardzo szybko sekwencjonować bardzo wiele cząsteczek DNA,

229
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
pozwoliło nam w zeszłym roku

230
00:09:52,000 --> 00:09:55,000
pokazać pierwszą wersję genomu neandertalczyka.

231
00:09:55,000 --> 00:09:57,000
Więc teraz każdy z was

232
00:09:57,000 --> 00:09:59,000
może sprawdzić w Internecie genom neandertalczyka,

233
00:09:59,000 --> 00:10:02,000
a przynajmniej jego 55%,

234
00:10:02,000 --> 00:10:05,000
które byliśmy w stanie do tej pory odtworzyć.

235
00:10:05,000 --> 00:10:07,000
I możecie zacząć porównywać go do genomów

236
00:10:07,000 --> 00:10:10,000
współczesnych ludzi.

237
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
I pytaniem,

238
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
które moglibyście chcieć zadać,

239
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
jest co się stało, gdy się spotkaliśmy?

240
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
Krzyżowaliśmy się czy nie?

241
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
I sposobem zadania tego pytania

242
00:10:20,000 --> 00:10:23,000
jest przyjrzenie się neandertalczykom z Europy Południowej

243
00:10:23,000 --> 00:10:25,000
i porównanie ich do genomów

244
00:10:25,000 --> 00:10:27,000
współczesnych ludzi.

245
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
A potem patrzymy

246
00:10:29,000 --> 00:10:31,000
na pary osób

247
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
zaczynając od dwóch osób z Afryki,

248
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
patrząc na dwa afrykańskie genomy,

249
00:10:35,000 --> 00:10:38,000
szukając miejsc, gdzie różnią się one od siebie

250
00:10:38,000 --> 00:10:41,000
i w każdym wypadku pytając: Jaki jest neandertalczyk?

251
00:10:41,000 --> 00:10:44,000
Czy pasuje on do jednej osoby z Afryki czy do drugiej?

252
00:10:44,000 --> 00:10:47,000
Oczekiwalibyśmy, że nie będzie różnicy,

253
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
ponieważ neandertalczycy nigdy nie byli w Afryce.

254
00:10:49,000 --> 00:10:52,000
Powinni być tacy sami, nie ma powodów by byli bliżej

255
00:10:52,000 --> 00:10:55,000
jednej osoby z Afryki lub drugiej.

256
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
I tak jest w rzeczywistości.

257
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
Statystycznie rzecz ujmując, nie ma różnic

258
00:10:59,000 --> 00:11:03,000
w częstotliwości z jaką neandertalczycy pasują do jednego człowieka z Afryki lub drugiego.

259
00:11:03,000 --> 00:11:05,000
Ale jest inaczej,

260
00:11:05,000 --> 00:11:09,000
jeśli spojrzymy na osobę z Europy i Afryki.

261
00:11:09,000 --> 00:11:12,000
Wówczas, istotnie częściej,

262
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
neandertalczyk pasuje do europejczyka

263
00:11:14,000 --> 00:11:16,000
niż afrykańczyka.

264
00:11:16,000 --> 00:11:19,000
To samo sprawdza się, kiedy patrzymy na Chińczyka

265
00:11:19,000 --> 00:11:21,000
w porównaniu z osobą z Afryki.

266
00:11:21,000 --> 00:11:25,000
Neandertalczyk będzie częściej pasował do Chińczyka.

267
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
To także może być zaskakujące,

268
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
ponieważ neandertalczyków nigdy nie było w Chinach.

269
00:11:29,000 --> 00:11:33,000
Więc zaproponowaliśmy model, który to wyjaśnia:

270
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
kiedy współcześni ludzie opuścili Afrykę,

271
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
jakieś przeszło 100 000 lat temu,

272
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
spotkali neandertalczyków.

273
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
Prawdopodobnie stało się to po raz pierwszy na Bliskim Wschodzie,

274
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
gdzie żyli neandertalczycy.

275
00:11:45,000 --> 00:11:47,000
Jeśli krzyżowali się tam,

276
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
wówczas współcześni ludzie,

277
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
którzy stali się przodkami

278
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
wszystkich poza Afryką,

279
00:11:53,000 --> 00:11:56,000
zanieśli tą neandertalską część genomu

280
00:11:56,000 --> 00:11:58,000
reszcie świata.

281
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
Więc dziś ludzie żyjący poza Afryką

282
00:12:01,000 --> 00:12:04,000
mają około 2,5% DNA

283
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
od neandertalczyków.

284
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
Więc mając teraz w ręku

285
00:12:09,000 --> 00:12:11,000
neandertalski genom jako punkt odniesienia

286
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
i dysponując technologiami

287
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
obejrzenia antycznych szczątków

288
00:12:15,000 --> 00:12:17,000
i ekstrakcji DNA,

289
00:12:17,000 --> 00:12:21,000
możemy zacząć ich używać gdzie indziej na świecie.

290
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
Pierwszym miejscem, w którym tego dokonaliśmy była Południowa Syberia

291
00:12:24,000 --> 00:12:26,000
w górach Ałtaj

292
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
w miejscu o nazwie Denisova.

293
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
W jaskini w tej górze,

294
00:12:30,000 --> 00:12:33,000
w 2008 roku archeologowie

295
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
znaleźli mały kawałek kości.

296
00:12:35,000 --> 00:12:37,000
To jego kopia.

297
00:12:37,000 --> 00:12:41,000
Zdali sobie sprawę, że pochodzi on z ostatniego paliczka

298
00:12:41,000 --> 00:12:44,000
małego palca człowieka.

299
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
I był on dostatecznie dobrze zachowany

300
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
by określić DNA tego człowieka,

301
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
właściwie nawet do większego stopnia

302
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
niż u neandertalczyków

303
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
i zaczęliśmy go odnosić do neandertalskiego genomu

304
00:12:55,000 --> 00:12:58,000
i dzisiejszych ludzi.

305
00:12:58,000 --> 00:13:00,000
I wykryliśmy, że ten człowiek

306
00:13:00,000 --> 00:13:03,000
ma wspólne pochodzenie swoich sekwencji DNA

307
00:13:03,000 --> 00:13:07,000
z neandertalczykami sprzed około 640 000 lat.

308
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
A dalej wstecz, 800 000 lat temu

309
00:13:10,000 --> 00:13:12,000
jest wspólny początek

310
00:13:12,000 --> 00:13:14,000
z obecnymi ludźmi.

311
00:13:14,000 --> 00:13:16,000
Więc ta osoba pochodzi z populacji,

312
00:13:16,000 --> 00:13:19,000
która ma wspólne pochodzenie z neandertalczykami,

313
00:13:19,000 --> 00:13:22,000
ale sięga ono dalej wstecz, a od tego momentu ma długą niezależną historię.

314
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
Nazywamy tą grupę ludzi,

315
00:13:24,000 --> 00:13:26,000
którą wówczas opisaliśmy po raz pierwszy,

316
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
od tego malutkiego kawałka kości,

317
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
denisovianami,

318
00:13:30,000 --> 00:13:33,000
od nazwy miejsca gdzie po raz pierwszy ich opisano.

319
00:13:33,000 --> 00:13:36,000
Możemy zadać takie samo pytanie

320
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
dotyczące denisovian jak i neandertalczyków:

321
00:13:38,000 --> 00:13:42,000
Czy krzyżowali się oni z przodkami obecnych ludzi?

322
00:13:42,000 --> 00:13:44,000
Jeśli zadamy takie pytanie

323
00:13:44,000 --> 00:13:46,000
i porównamy genom denisovian

324
00:13:46,000 --> 00:13:48,000
z ludźmi na świecie,

325
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
zaskakująco nie znajdziemy

326
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
żadnego DNA denisovian

327
00:13:52,000 --> 00:13:57,000
w ludziach żyjących teraz w okolicy Syberii.

328
00:13:57,000 --> 00:13:59,000
Ale odnajdujemy je w Papui Nowej Gwinei

329
00:13:59,000 --> 00:14:03,000
i innych wyspach Melanezji i na Pacyfiku.

330
00:14:03,000 --> 00:14:05,000
Więc to prawdopodobnie znaczy,

331
00:14:05,000 --> 00:14:08,000
że ci denisovianie występowali w przeszłości na znacznie większym obszarze,

332
00:14:08,000 --> 00:14:11,000
bo nie myślimy, że przodkowie melanezyjczyków

333
00:14:11,000 --> 00:14:13,000
kiedykolwiek byli na Syberii.

334
00:14:13,000 --> 00:14:15,000
Więc z badania

335
00:14:15,000 --> 00:14:18,000
tych genomów wymarłych ludzi,

336
00:14:18,000 --> 00:14:21,000
zaczynamy sobie wyobrażać jak wyglądał świat,

337
00:14:21,000 --> 00:14:24,000
kiedy współcześni ludzie zaczęli opuszczać Afrykę.

338
00:14:24,000 --> 00:14:27,000
Na zachodzie byli neandertalczycy,

339
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
na wschodzie denisovianie -

340
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
może także inne formy ludzi,

341
00:14:31,000 --> 00:14:33,000
którzy jeszcze nie zostali opisani.

342
00:14:33,000 --> 00:14:36,000
Nie wiemy dokładnie gdzie przebiegały granice między tymi ludźmi,

343
00:14:36,000 --> 00:14:38,000
ale wiemy, że na Syberii Południowej

344
00:14:38,000 --> 00:14:40,000
byli zarówno neandertalczycy jak i denisovianie,

345
00:14:40,000 --> 00:14:43,000
przynajmniej przez jakiś czas w przeszłości.

346
00:14:43,000 --> 00:14:46,000
Potem współcześni ludzie pojawili się gdzieś w Afryce,

347
00:14:46,000 --> 00:14:49,000
wyszli z Afryki, prawdopodobnie na Bliski Wschód.

348
00:14:49,000 --> 00:14:52,000
Spotkali neandertalczyków, krzyżowali się z nimi,

349
00:14:52,000 --> 00:14:55,000
dalej rozprzestrzeniali się po świecie,

350
00:14:55,000 --> 00:14:58,000
a gdzieś w Azji południowo-wschodniej

351
00:14:58,000 --> 00:15:00,000
spotkali denisovian i krzyżowali się z nimi

352
00:15:00,000 --> 00:15:03,000
i dalej rozprzestrzeniali się na Pacyfik.

353
00:15:03,000 --> 00:15:06,000
A potem te wcześniejsze formy ludzi zanikły,

354
00:15:06,000 --> 00:15:09,000
ale trochę żyją dziś,

355
00:15:09,000 --> 00:15:11,000
w niektórych z nas -

356
00:15:11,000 --> 00:15:14,000
w tych ludziach poza Afryką, którzy mają 2,5% DNA

357
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
nenandertalczyków.

358
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
A ludzie w Melanezji

359
00:15:18,000 --> 00:15:21,000
mają w rzeczywistości dodatkowe około 5%

360
00:15:21,000 --> 00:15:24,000
od denisovian.

361
00:15:24,000 --> 00:15:26,000
Czy to znaczy, że istnieje

362
00:15:26,000 --> 00:15:28,000
jakaś absolutna różnica

363
00:15:28,000 --> 00:15:31,000
między ludźmi poza Afryką i w Afryce

364
00:15:31,000 --> 00:15:33,000
polegająca na tym, że ludzie poza Afryką

365
00:15:33,000 --> 00:15:35,000
mają ten stary składnik genomu

366
00:15:35,000 --> 00:15:37,000
od tych wymarłych form ludzi,

367
00:15:37,000 --> 00:15:39,000
podczas gdy w Afryce nie?

368
00:15:39,000 --> 00:15:42,000
Cóż, nie sądzę by było to prawdą.

369
00:15:42,000 --> 00:15:44,000
Prawdopodobnie współcześni ludzie

370
00:15:44,000 --> 00:15:46,000
pojawili się gdzieś w Afryce.

371
00:15:46,000 --> 00:15:49,000
Rozprzestrzenili się także oczywiście po Afryce,

372
00:15:49,000 --> 00:15:52,000
a tam były starsze, wcześniejsze formy ludzi.

373
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
I ponieważ krzyżowaliśmy się gdzie indziej,

374
00:15:54,000 --> 00:15:56,000
jestem całkiem pewien, że

375
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
gdy może będziemy mieli genom

376
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
także tych wcześniejszych form w Afryce,

377
00:16:00,000 --> 00:16:02,000
odkryjemy, że także się oni krzyżowali

378
00:16:02,000 --> 00:16:05,000
z wczesnymi współczesnymi ludźmi w Afryce.

379
00:16:06,000 --> 00:16:08,000
Podsumowując,

380
00:16:08,000 --> 00:16:10,000
czego dowiedzieliśmy się ze studiowania genomów

381
00:16:10,000 --> 00:16:12,000
współczesnych

382
00:16:12,000 --> 00:16:14,000
i wymarłych ludzi?

383
00:16:14,000 --> 00:16:16,000
Dowiedzieliśmy się chyba wielu rzeczy,

384
00:16:16,000 --> 00:16:21,000
ale jedna, którą uważam za ważną

385
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
jest taka, że zawsze się krzyżowaliśmy.

386
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
Krzyżowaliśmy się z tymi wcześniejszymi formami ludzi,

387
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
gdziekolwiek ich nie spotkaliśmy

388
00:16:28,000 --> 00:16:32,000
i krzyżowaliśmy się zawsze ze sobą.

389
00:16:32,000 --> 00:16:34,000
Dziękuję za uwagę.

390
00:16:34,000 --> 00:16:40,000
(Oklaski)