0:00:00.000,0:00:03.000
Chcę wam powiedzieć o tym,

0:00:03.000,0:00:05.000
czego możemy się nauczyć z badania genomów

0:00:05.000,0:00:07.000
żyjących osób

0:00:07.000,0:00:09.000
i wymarłych ludzi.

0:00:09.000,0:00:11.000
Ale przedtem

0:00:11.000,0:00:14.000
chcę wam pokrótce przypomnieć o tym, co już wiecie:

0:00:14.000,0:00:16.000
że nasze genomy, nasz materiał genetyczny

0:00:16.000,0:00:19.000
są przechowywane w prawie wszystkich komórkach naszego ciała w chromosomach

0:00:19.000,0:00:21.000
w formie DNA,

0:00:21.000,0:00:24.000
która jest tą sławną cząsteczką w postaci podwójnej helisy.

0:00:24.000,0:00:26.000
I informacja genetyczna

0:00:26.000,0:00:28.000
jest zawarta w formie sekwencji

0:00:28.000,0:00:30.000
czterech zasad

0:00:30.000,0:00:33.000
oznaczonych skrótami A,T,C i D.

0:00:33.000,0:00:35.000
I informacja powtarza się tam dwukrotnie -

0:00:35.000,0:00:37.000
po jednej na każdej nici -

0:00:37.000,0:00:39.000
co jest ważne,

0:00:39.000,0:00:41.000
ponieważ kiedy tworzą się nowe komórki, te nici się rozchodzą,

0:00:41.000,0:00:44.000
nowe nici są syntetyzowane podczas gdy stare służą jako matryce

0:00:44.000,0:00:47.000
w prawie idealnym procesie.

0:00:47.000,0:00:49.000
Ale oczywiście nic w naturze

0:00:49.000,0:00:51.000
nie jest całkiem idealne,

0:00:51.000,0:00:53.000
więc czasem pojawia się błąd

0:00:53.000,0:00:56.000
i wbudowana zostaje niewłaściwa litera.

0:00:56.000,0:00:58.000
I wówczas możemy zobaczyć efekt

0:00:58.000,0:01:00.000
takich mutacji,

0:01:00.000,0:01:02.000
kiedy porównujemy sekwencje DNA

0:01:02.000,0:01:05.000
na przykład między sobą tutaj w tym pomieszczeniu.

0:01:05.000,0:01:08.000
Jeśli porównamy mój genom z waszym,

0:01:08.000,0:01:12.000
co około 1200, 1300 liter

0:01:12.000,0:01:14.000
będzie między nami jakaś różnica.

0:01:14.000,0:01:16.000
I te mutacje kumulują się

0:01:16.000,0:01:19.000
w przybliżeniu jako funkcja czasu.

0:01:19.000,0:01:22.000
Więc jeśli dodamy tutaj szympansa, zobaczymy więcej różnic.

0:01:22.000,0:01:25.000
Około jedna litera na sto

0:01:25.000,0:01:27.000
będzie się różniła od szympansa.

0:01:27.000,0:01:29.000
I jeśli wówczas jesteście zainteresowani historią

0:01:29.000,0:01:31.000
fragmentu DNA, lub całego genomu,

0:01:31.000,0:01:34.000
możecie odtworzyć historię DNA

0:01:34.000,0:01:36.000
dzięki tym różnicom, które obserwujecie.

0:01:36.000,0:01:40.000
I generalnie obrazujemy nasze pomysły dotyczące tej historii

0:01:40.000,0:01:42.000
w formie drzewek takich jak to.

0:01:42.000,0:01:44.000
W tym przypadku jest ono bardzo proste.

0:01:44.000,0:01:46.000
Dwie sekwencje ludzkiego DNA

0:01:46.000,0:01:49.000
wracają do wspólnego przodka całkiem niedawno.

0:01:49.000,0:01:53.000
Dalej wstecz jest sekwencja wspólna z szympansem.

0:01:53.000,0:01:56.000
I ponieważ te mutacje

0:01:56.000,0:01:58.000
zdarzają się w przybliżeniu jako funkcja czasu,

0:01:58.000,0:02:00.000
można przekształcić te różnice

0:02:00.000,0:02:02.000
by oszacować czas,

0:02:02.000,0:02:04.000
kiedy dwoje ludzi

0:02:04.000,0:02:08.000
będzie miało wspólnego przodka około pół miliona lat temu,

0:02:08.000,0:02:10.000
a z szympansem

0:02:10.000,0:02:13.000
będzie to pięć milionów lat.

0:02:13.000,0:02:15.000
Więc to, co się stało w ciągu ostatnich kilku lat

0:02:15.000,0:02:17.000
to to, że pojawiły się technologie liczenia,

0:02:17.000,0:02:21.000
które pozwalają obejrzeć wiele, wiele fragmentów DNA bardzo szybko.

0:02:21.000,0:02:23.000
Więc możemy teraz w kilka godzin

0:02:23.000,0:02:26.000
określić cały ludzki genom.

0:02:26.000,0:02:29.000
Każdy z nas, oczywiście, zawiera dwa ludzkie genomy -

0:02:29.000,0:02:32.000
jeden od matki i jeden od ojca.

0:02:32.000,0:02:36.000
I są one długości około trzech miliardów takich liter.

0:02:36.000,0:02:38.000
I odkryjemy, że te dwa genomy we mnie,

0:02:38.000,0:02:40.000
lub jeden mój genom,

0:02:40.000,0:02:43.000
będzie miał około trzech milionów różnic

0:02:43.000,0:02:45.000
w porządku tych liter.

0:02:45.000,0:02:47.000
A potem możecie także zacząć

0:02:47.000,0:02:49.000
określać jak te różnice genetyczne są

0:02:49.000,0:02:51.000
rozdystrybuowane po świecie.

0:02:51.000,0:02:53.000
I jeśli to zrobicie,

0:02:53.000,0:02:57.000
odkryjecie pewną ilość wariacji genetycznej w Afryce.

0:02:57.000,0:03:00.000
A jeśli poszukacie poza Afryką,

0:03:00.000,0:03:03.000
w rzeczywistości znajdziecie mniej różnorodności genetycznej.

0:03:03.000,0:03:05.000
To jest oczywiście zaskakujące,

0:03:05.000,0:03:08.000
bo w Afryce żyje sześć do ośmiu razy

0:03:08.000,0:03:11.000
mniej ludzi niż poza nią.

0:03:11.000,0:03:14.000
Mimo to ludzie w Afryce

0:03:14.000,0:03:17.000
mają większą różnorodność genetyczną.

0:03:17.000,0:03:19.000
Ponadto, prawie wszystkie te warianty genetyczne,

0:03:19.000,0:03:21.000
które widzimy poza Afryką

0:03:21.000,0:03:23.000
mają blisko spokrewnione sekwencje DNA

0:03:23.000,0:03:25.000
spotykane w Afryce.

0:03:25.000,0:03:27.000
Ale jeśli poszukacie w Afryce,

0:03:27.000,0:03:30.000
jest składnik wariancji genetycznej,

0:03:30.000,0:03:33.000
który nie ma bliskich krewnych poza nią.

0:03:33.000,0:03:36.000
Wyjaśniającym to modelem

0:03:36.000,0:03:39.000
jest to, że część afrykańskiej odmiany, ale nie jej całość,

0:03:39.000,0:03:43.000
wydostała się na zewnątrz i skolonizowała resztę świata.

0:03:43.000,0:03:47.000
I wspólnie ze współczesnymi metodami, te różnice genetyczne

0:03:47.000,0:03:49.000
doprowadziły do zrozumienia,

0:03:49.000,0:03:51.000
że współcześni ludzie -

0:03:51.000,0:03:54.000
ludzie nie do odróżnienia od ciebie lub mnie -

0:03:54.000,0:03:57.000
ewoluowali w Afryce całkiem niedawno

0:03:57.000,0:04:01.000
między 100 a 200 000 lat temu.

0:04:01.000,0:04:05.000
A później, około 100 do 50 000 lat temu,

0:04:05.000,0:04:07.000
opuścili Afrykę

0:04:07.000,0:04:09.000
by skolonizować resztę świata.

0:04:09.000,0:04:11.000
Więc często lubię powtarzać,

0:04:11.000,0:04:13.000
że z perspektywy genomicznej,

0:04:13.000,0:04:15.000
wszyscy pochodzimy z Afryki.

0:04:15.000,0:04:18.000
Albo żyjemy właśnie w Afryce,

0:04:18.000,0:04:20.000
albo całkiem niedawno z niej wyemigrowaliśmy.

0:04:20.000,0:04:22.000
Inną konsekwencją

0:04:22.000,0:04:25.000
tego niedawnego początku współczesnych ludzi

0:04:25.000,0:04:27.000
jest to, że genetyczne warianty

0:04:27.000,0:04:29.000
są generalnie szeroko rozpowszechnione na świecie,

0:04:29.000,0:04:31.000
w wielu miejscach,

0:04:31.000,0:04:34.000
i różnią się one gradientowo,

0:04:34.000,0:04:38.000
przynajmniej z perspektywy lotu ptaka.

0:04:38.000,0:04:40.000
A ponieważ jest wiele wariantów genetycznych

0:04:40.000,0:04:43.000
i mają one różne takie gradienty,

0:04:43.000,0:04:46.000
oznacza to, że jeśli określimy sekwencję DNA -

0:04:46.000,0:04:49.000
genom jednej osoby -

0:04:49.000,0:04:51.000
możemy z dużą dokładnością oszacować

0:04:51.000,0:04:53.000
skąd pochodzi ta osoba,

0:04:53.000,0:04:55.000
o ile jej rodzice lub dziadkowie

0:04:55.000,0:04:58.000
nie przemieszczali się zbyt wiele.

0:04:58.000,0:05:00.000
Ale czy to wówczas oznacza,

0:05:00.000,0:05:02.000
jak sądzi wielu ludzi,

0:05:02.000,0:05:05.000
że są duże różnice genetyczne między grupami ludzi -

0:05:05.000,0:05:07.000
na przykład na różnych kontynentach?

0:05:07.000,0:05:10.000
Możemy także zacząć zadawać to pytanie.

0:05:10.000,0:05:13.000
Trwa na przykład projekt mający na celu

0:05:13.000,0:05:15.000
zsekwencjonowanie tysiąca osób -

0:05:15.000,0:05:18.000
ich genomów - z różnych części świata.

0:05:18.000,0:05:21.000
Zsekwencjonowano 185 ludzi z Afryki,

0:05:21.000,0:05:24.000
z dwóch populacji w Afryce.

0:05:24.000,0:05:27.000
Zsekwencjonowano prawie tyle samo ludzi

0:05:27.000,0:05:30.000
w Europie i Chinach.

0:05:30.000,0:05:33.000
I możemy zacząć określać ile wariancji znajdujemy,

0:05:33.000,0:05:36.000
jak wiele liter różni się

0:05:36.000,0:05:39.000
w co najmniej jednej z tych indywidualnych sekwencji.

0:05:39.000,0:05:43.000
A jest tego dużo: 38 milionów zmiennych pozycji.

0:05:43.000,0:05:46.000
Ale możemy zapytać: Czy są jakieś absolutne różnice

0:05:46.000,0:05:48.000
między ludźmi z Afryki i spoza niej?

0:05:48.000,0:05:50.000
Byłaby to być może największa różnica,

0:05:50.000,0:05:52.000
jaką większość z nas sobie wyobraża.

0:05:52.000,0:05:54.000
A przez różnicę absolutną

0:05:54.000,0:05:56.000
rozumiem różnicę,

0:05:56.000,0:05:59.000
gdzie ludzie w Afryce mają w pewnym miejscu -

0:05:59.000,0:06:02.000
100% z nich - ma jedną literę,

0:06:02.000,0:06:06.000
a wszyscy poza Afryką mają inną literę.

0:06:06.000,0:06:09.000
A odpowiedź jest taka, że wśród tych milionów różnic

0:06:09.000,0:06:12.000
nie ma ani jednej takiej pozycji.

0:06:14.000,0:06:16.000
To może być zaskakujące.

0:06:16.000,0:06:19.000
Może pojedyncza osoba została źle zaklasyfikowana.

0:06:19.000,0:06:21.000
Więc możemy nieco rozluźnić kryterium

0:06:21.000,0:06:23.000
i powiedzieć: Jak wiele pozycji znajdziemy,

0:06:23.000,0:06:25.000
gdzie 95% ludzi w Afryce ma

0:06:25.000,0:06:27.000
jeden wariant,

0:06:27.000,0:06:29.000
95% inny wariant.

0:06:29.000,0:06:31.000
I liczba takich miejsc to 12.

0:06:31.000,0:06:33.000
Więc to jest bardzo zaskakujące.

0:06:33.000,0:06:35.000
To oznacza, że kiedy patrzymy na ludzi

0:06:35.000,0:06:38.000
i widzimy osobę z Afryki

0:06:38.000,0:06:41.000
i osobę z Europy lub Azji

0:06:41.000,0:06:45.000
nie możemy, dla jednej pozycji w genomie ze 100% pewnością,

0:06:45.000,0:06:47.000
przewidzieć co ta osoba będzie nosić.

0:06:47.000,0:06:49.000
A tylko dla 12 pozycji

0:06:49.000,0:06:53.000
możemy mieć nadzieję mieć rację w 95%.

0:06:53.000,0:06:55.000
To może być zaskakujące,

0:06:55.000,0:06:57.000
ponieważ, oczywiście, patrząc na tych ludzi

0:06:57.000,0:07:01.000
dość łatwo możemy powiedzieć skąd pochodzą ich przodkowie.

0:07:01.000,0:07:03.000
Więc co to teraz oznacza,

0:07:03.000,0:07:05.000
to fakt, że te cechy, na które patrzymy

0:07:05.000,0:07:07.000
i tak łatwo dostrzegamy -

0:07:07.000,0:07:10.000
rysy twarzy, kolor skóry, struktura włosa -

0:07:10.000,0:07:14.000
nie są determinowane przez pojedyncze geny,

0:07:14.000,0:07:17.000
ale przez wiele wariantów genetycznych,

0:07:17.000,0:07:19.000
które różnią się częstością występowania

0:07:19.000,0:07:21.000
w różnych częściach świata.

0:07:21.000,0:07:24.000
Jeszcze jedna rzecz dotycząca tych cech,

0:07:24.000,0:07:27.000
które tak łatwo u siebie obserwujemy,

0:07:27.000,0:07:29.000
którą uważam za wartą rozważenia.

0:07:29.000,0:07:32.000
Chodzi o to, że w bardzo dosłownym sensie,

0:07:32.000,0:07:35.000
one naprawdę znajdują się na powierzchni naszego ciała.

0:07:35.000,0:07:37.000
Są tym, co właśnie wymieniłem -

0:07:37.000,0:07:40.000
rysy twarzy, struktura włosa, kolor skóry.

0:07:40.000,0:07:42.000
Jest także wiele cech,

0:07:42.000,0:07:44.000
które różnią się między kontynentami,

0:07:44.000,0:07:48.000
które mają związek z tym, jak metabolizujemy jedzenie,

0:07:48.000,0:07:50.000
lub są związane z tym,

0:07:50.000,0:07:53.000
jak nasz układ odpornościowy radzi sobie z mikrobami,

0:07:53.000,0:07:55.000
które chcą wniknąć do naszego ciała.

0:07:55.000,0:07:57.000
Ale wszystko to są części naszego ciała,

0:07:57.000,0:08:00.000
które bezpośrednio mają styczność ze środowiskiem.

0:08:00.000,0:08:04.000
Jest to bezpośrednia konfrontacja.

0:08:04.000,0:08:06.000
Łatwo sobie wyobrazić

0:08:06.000,0:08:08.000
jak szczególnie te części naszego ciała

0:08:08.000,0:08:11.000
szybko uległy wpływowi selekcji otoczenia

0:08:11.000,0:08:13.000
i zmieniły częstotliwości występowania genów,

0:08:13.000,0:08:15.000
które je determinują.

0:08:15.000,0:08:18.000
Ale jeśli spojrzymy na inne części naszego ciała,

0:08:18.000,0:08:20.000
gdzie nie wchodzimy z bezpośrednią interakcję z otoczeniem -

0:08:20.000,0:08:23.000
nerki, wątroby, serca -

0:08:23.000,0:08:25.000
nie można powiedzieć,

0:08:25.000,0:08:27.000
patrząc tylko na te organy,

0:08:27.000,0:08:30.000
z którego miejsca na świecie pochodzą.

0:08:31.000,0:08:33.000
Więc jest jeszcze jedna ciekawa sprawa,

0:08:33.000,0:08:36.000
która z tego wynika.

0:08:36.000,0:08:40.000
Ludzie mają niedawny wspólny początek w Afryce

0:08:40.000,0:08:43.000
i że kiedy pojawili się ci ludzie,

0:08:43.000,0:08:45.000
około 100 00 lat temu,

0:08:45.000,0:08:47.000
nie byli sami na planecie.

0:08:47.000,0:08:50.000
Były tam też inne formy ludzi.

0:08:50.000,0:08:53.000
Najbardziej znani są prawdopodobnie neandertalczycy.

0:08:53.000,0:08:55.000
Te krzepkie formy ludzi

0:08:55.000,0:08:57.000
widoczne po lewej,

0:08:57.000,0:09:01.000
w porównaniu ze szkieletem współczesnego człowieka po prawej,

0:09:01.000,0:09:04.000
które istniały w Azji Zachodniej i Europie

0:09:04.000,0:09:06.000
od kilku setek lub tysięcy lat.

0:09:06.000,0:09:08.000
Więc interesującą kwestią jest,

0:09:08.000,0:09:10.000
co się stało kiedy się spotkaliśmy?

0:09:10.000,0:09:12.000
Co się stało z neandertalczykami?

0:09:12.000,0:09:14.000
I by zacząć odpowiadać na takie pytania,

0:09:14.000,0:09:18.000
moja grupa badawcza - od przeszło 25 lat-

0:09:18.000,0:09:20.000
pracuje nad metodami ekstrakcji DNA

0:09:20.000,0:09:22.000
z pozostałości neandertalczyków

0:09:22.000,0:09:24.000
i wymarłych zwierząt,

0:09:24.000,0:09:27.000
które mają dziesiątki tysięcy lat.

0:09:27.000,0:09:30.000
To wiąże się z wieloma kwestiami technicznymi,

0:09:30.000,0:09:32.000
takimi jak wydobyć DNA,

0:09:32.000,0:09:35.000
jak je przekształcić w formę, którą można sekwencjonować.

0:09:35.000,0:09:37.000
Trzeba pracować bardzo ostrożnie,

0:09:37.000,0:09:40.000
by uniknąć zanieczyszczenia próbek

0:09:40.000,0:09:43.000
własnym DNA.

0:09:43.000,0:09:46.000
A potem to, w połączeniu z tymi metodami,

0:09:46.000,0:09:50.000
które pozwalają bardzo szybko sekwencjonować bardzo wiele cząsteczek DNA,

0:09:50.000,0:09:52.000
pozwoliło nam w zeszłym roku

0:09:52.000,0:09:55.000
pokazać pierwszą wersję genomu neandertalczyka.

0:09:55.000,0:09:57.000
Więc teraz każdy z was

0:09:57.000,0:09:59.000
może sprawdzić w Internecie genom neandertalczyka,

0:09:59.000,0:10:02.000
a przynajmniej jego 55%,

0:10:02.000,0:10:05.000
które byliśmy w stanie do tej pory odtworzyć.

0:10:05.000,0:10:07.000
I możecie zacząć porównywać go do genomów

0:10:07.000,0:10:10.000
współczesnych ludzi.

0:10:10.000,0:10:12.000
I pytaniem,

0:10:12.000,0:10:14.000
które moglibyście chcieć zadać,

0:10:14.000,0:10:16.000
jest co się stało, gdy się spotkaliśmy?

0:10:16.000,0:10:18.000
Krzyżowaliśmy się czy nie?

0:10:18.000,0:10:20.000
I sposobem zadania tego pytania

0:10:20.000,0:10:23.000
jest przyjrzenie się neandertalczykom z Europy Południowej

0:10:23.000,0:10:25.000
i porównanie ich do genomów

0:10:25.000,0:10:27.000
współczesnych ludzi.

0:10:27.000,0:10:29.000
A potem patrzymy

0:10:29.000,0:10:31.000
na pary osób

0:10:31.000,0:10:33.000
zaczynając od dwóch osób z Afryki,

0:10:33.000,0:10:35.000
patrząc na dwa afrykańskie genomy,

0:10:35.000,0:10:38.000
szukając miejsc, gdzie różnią się one od siebie

0:10:38.000,0:10:41.000
i w każdym wypadku pytając: Jaki jest neandertalczyk?

0:10:41.000,0:10:44.000
Czy pasuje on do jednej osoby z Afryki czy do drugiej?

0:10:44.000,0:10:47.000
Oczekiwalibyśmy, że nie będzie różnicy,

0:10:47.000,0:10:49.000
ponieważ neandertalczycy nigdy nie byli w Afryce.

0:10:49.000,0:10:52.000
Powinni być tacy sami, nie ma powodów by byli bliżej

0:10:52.000,0:10:55.000
jednej osoby z Afryki lub drugiej.

0:10:55.000,0:10:57.000
I tak jest w rzeczywistości.

0:10:57.000,0:10:59.000
Statystycznie rzecz ujmując, nie ma różnic

0:10:59.000,0:11:03.000
w częstotliwości z jaką neandertalczycy pasują do jednego człowieka z Afryki lub drugiego.

0:11:03.000,0:11:05.000
Ale jest inaczej,

0:11:05.000,0:11:09.000
jeśli spojrzymy na osobę z Europy i Afryki.

0:11:09.000,0:11:12.000
Wówczas, istotnie częściej,

0:11:12.000,0:11:14.000
neandertalczyk pasuje do europejczyka

0:11:14.000,0:11:16.000
niż afrykańczyka.

0:11:16.000,0:11:19.000
To samo sprawdza się, kiedy patrzymy na Chińczyka

0:11:19.000,0:11:21.000
w porównaniu z osobą z Afryki.

0:11:21.000,0:11:25.000
Neandertalczyk będzie częściej pasował do Chińczyka.

0:11:25.000,0:11:27.000
To także może być zaskakujące,

0:11:27.000,0:11:29.000
ponieważ neandertalczyków nigdy nie było w Chinach.

0:11:29.000,0:11:33.000
Więc zaproponowaliśmy model, który to wyjaśnia:

0:11:33.000,0:11:35.000
kiedy współcześni ludzie opuścili Afrykę,

0:11:35.000,0:11:38.000
jakieś przeszło 100 000 lat temu,

0:11:38.000,0:11:40.000
spotkali neandertalczyków.

0:11:40.000,0:11:43.000
Prawdopodobnie stało się to po raz pierwszy na Bliskim Wschodzie,

0:11:43.000,0:11:45.000
gdzie żyli neandertalczycy.

0:11:45.000,0:11:47.000
Jeśli krzyżowali się tam,

0:11:47.000,0:11:49.000
wówczas współcześni ludzie,

0:11:49.000,0:11:51.000
którzy stali się przodkami

0:11:51.000,0:11:53.000
wszystkich poza Afryką,

0:11:53.000,0:11:56.000
zanieśli tą neandertalską część genomu

0:11:56.000,0:11:58.000
reszcie świata.

0:11:58.000,0:12:01.000
Więc dziś ludzie żyjący poza Afryką

0:12:01.000,0:12:04.000
mają około 2,5% DNA

0:12:04.000,0:12:06.000
od neandertalczyków.

0:12:06.000,0:12:09.000
Więc mając teraz w ręku

0:12:09.000,0:12:11.000
neandertalski genom jako punkt odniesienia

0:12:11.000,0:12:13.000
i dysponując technologiami

0:12:13.000,0:12:15.000
obejrzenia antycznych szczątków

0:12:15.000,0:12:17.000
i ekstrakcji DNA,

0:12:17.000,0:12:21.000
możemy zacząć ich używać gdzie indziej na świecie.

0:12:21.000,0:12:24.000
Pierwszym miejscem, w którym tego dokonaliśmy była Południowa Syberia

0:12:24.000,0:12:26.000
w górach Ałtaj

0:12:26.000,0:12:28.000
w miejscu o nazwie Denisova.

0:12:28.000,0:12:30.000
W jaskini w tej górze,

0:12:30.000,0:12:33.000
w 2008 roku archeologowie

0:12:33.000,0:12:35.000
znaleźli mały kawałek kości.

0:12:35.000,0:12:37.000
To jego kopia.

0:12:37.000,0:12:41.000
Zdali sobie sprawę, że pochodzi on z ostatniego paliczka

0:12:41.000,0:12:44.000
małego palca człowieka.

0:12:44.000,0:12:46.000
I był on dostatecznie dobrze zachowany

0:12:46.000,0:12:49.000
by określić DNA tego człowieka,

0:12:49.000,0:12:51.000
właściwie nawet do większego stopnia

0:12:51.000,0:12:53.000
niż u neandertalczyków

0:12:53.000,0:12:55.000
i zaczęliśmy go odnosić do neandertalskiego genomu

0:12:55.000,0:12:58.000
i dzisiejszych ludzi.

0:12:58.000,0:13:00.000
I wykryliśmy, że ten człowiek

0:13:00.000,0:13:03.000
ma wspólne pochodzenie swoich sekwencji DNA

0:13:03.000,0:13:07.000
z neandertalczykami sprzed około 640 000 lat.

0:13:07.000,0:13:10.000
A dalej wstecz, 800 000 lat temu

0:13:10.000,0:13:12.000
jest wspólny początek

0:13:12.000,0:13:14.000
z obecnymi ludźmi.

0:13:14.000,0:13:16.000
Więc ta osoba pochodzi z populacji,

0:13:16.000,0:13:19.000
która ma wspólne pochodzenie z neandertalczykami,

0:13:19.000,0:13:22.000
ale sięga ono dalej wstecz, a od tego momentu ma długą niezależną historię.

0:13:22.000,0:13:24.000
Nazywamy tą grupę ludzi,

0:13:24.000,0:13:26.000
którą wówczas opisaliśmy po raz pierwszy,

0:13:26.000,0:13:28.000
od tego malutkiego kawałka kości,

0:13:28.000,0:13:30.000
denisovianami,

0:13:30.000,0:13:33.000
od nazwy miejsca gdzie po raz pierwszy ich opisano.

0:13:33.000,0:13:36.000
Możemy zadać takie samo pytanie

0:13:36.000,0:13:38.000
dotyczące denisovian jak i neandertalczyków:

0:13:38.000,0:13:42.000
Czy krzyżowali się oni z przodkami obecnych ludzi?

0:13:42.000,0:13:44.000
Jeśli zadamy takie pytanie

0:13:44.000,0:13:46.000
i porównamy genom denisovian

0:13:46.000,0:13:48.000
z ludźmi na świecie,

0:13:48.000,0:13:50.000
zaskakująco nie znajdziemy

0:13:50.000,0:13:52.000
żadnego DNA denisovian

0:13:52.000,0:13:57.000
w ludziach żyjących teraz w okolicy Syberii.

0:13:57.000,0:13:59.000
Ale odnajdujemy je w Papui Nowej Gwinei

0:13:59.000,0:14:03.000
i innych wyspach Melanezji i na Pacyfiku.

0:14:03.000,0:14:05.000
Więc to prawdopodobnie znaczy,

0:14:05.000,0:14:08.000
że ci denisovianie występowali w przeszłości na znacznie większym obszarze,

0:14:08.000,0:14:11.000
bo nie myślimy, że przodkowie melanezyjczyków

0:14:11.000,0:14:13.000
kiedykolwiek byli na Syberii.

0:14:13.000,0:14:15.000
Więc z badania

0:14:15.000,0:14:18.000
tych genomów wymarłych ludzi,

0:14:18.000,0:14:21.000
zaczynamy sobie wyobrażać jak wyglądał świat,

0:14:21.000,0:14:24.000
kiedy współcześni ludzie zaczęli opuszczać Afrykę.

0:14:24.000,0:14:27.000
Na zachodzie byli neandertalczycy,

0:14:27.000,0:14:29.000
na wschodzie denisovianie -

0:14:29.000,0:14:31.000
może także inne formy ludzi,

0:14:31.000,0:14:33.000
którzy jeszcze nie zostali opisani.

0:14:33.000,0:14:36.000
Nie wiemy dokładnie gdzie przebiegały granice między tymi ludźmi,

0:14:36.000,0:14:38.000
ale wiemy, że na Syberii Południowej

0:14:38.000,0:14:40.000
byli zarówno neandertalczycy jak i denisovianie,

0:14:40.000,0:14:43.000
przynajmniej przez jakiś czas w przeszłości.

0:14:43.000,0:14:46.000
Potem współcześni ludzie pojawili się gdzieś w Afryce,

0:14:46.000,0:14:49.000
wyszli z Afryki, prawdopodobnie na Bliski Wschód.

0:14:49.000,0:14:52.000
Spotkali neandertalczyków, krzyżowali się z nimi,

0:14:52.000,0:14:55.000
dalej rozprzestrzeniali się po świecie,

0:14:55.000,0:14:58.000
a gdzieś w Azji południowo-wschodniej

0:14:58.000,0:15:00.000
spotkali denisovian i krzyżowali się z nimi

0:15:00.000,0:15:03.000
i dalej rozprzestrzeniali się na Pacyfik.

0:15:03.000,0:15:06.000
A potem te wcześniejsze formy ludzi zanikły,

0:15:06.000,0:15:09.000
ale trochę żyją dziś,

0:15:09.000,0:15:11.000
w niektórych z nas -

0:15:11.000,0:15:14.000
w tych ludziach poza Afryką, którzy mają 2,5% DNA

0:15:14.000,0:15:16.000
nenandertalczyków.

0:15:16.000,0:15:18.000
A ludzie w Melanezji

0:15:18.000,0:15:21.000
mają w rzeczywistości dodatkowe około 5%

0:15:21.000,0:15:24.000
od denisovian.

0:15:24.000,0:15:26.000
Czy to znaczy, że istnieje

0:15:26.000,0:15:28.000
jakaś absolutna różnica

0:15:28.000,0:15:31.000
między ludźmi poza Afryką i w Afryce

0:15:31.000,0:15:33.000
polegająca na tym, że ludzie poza Afryką

0:15:33.000,0:15:35.000
mają ten stary składnik genomu

0:15:35.000,0:15:37.000
od tych wymarłych form ludzi,

0:15:37.000,0:15:39.000
podczas gdy w Afryce nie?

0:15:39.000,0:15:42.000
Cóż, nie sądzę by było to prawdą.

0:15:42.000,0:15:44.000
Prawdopodobnie współcześni ludzie

0:15:44.000,0:15:46.000
pojawili się gdzieś w Afryce.

0:15:46.000,0:15:49.000
Rozprzestrzenili się także oczywiście po Afryce,

0:15:49.000,0:15:52.000
a tam były starsze, wcześniejsze formy ludzi.

0:15:52.000,0:15:54.000
I ponieważ krzyżowaliśmy się gdzie indziej,

0:15:54.000,0:15:56.000
jestem całkiem pewien, że

0:15:56.000,0:15:58.000
gdy może będziemy mieli genom

0:15:58.000,0:16:00.000
także tych wcześniejszych form w Afryce,

0:16:00.000,0:16:02.000
odkryjemy, że także się oni krzyżowali

0:16:02.000,0:16:05.000
z wczesnymi współczesnymi ludźmi w Afryce.

0:16:06.000,0:16:08.000
Podsumowując,

0:16:08.000,0:16:10.000
czego dowiedzieliśmy się ze studiowania genomów

0:16:10.000,0:16:12.000
współczesnych

0:16:12.000,0:16:14.000
i wymarłych ludzi?

0:16:14.000,0:16:16.000
Dowiedzieliśmy się chyba wielu rzeczy,

0:16:16.000,0:16:21.000
ale jedna, którą uważam za ważną

0:16:21.000,0:16:24.000
jest taka, że zawsze się krzyżowaliśmy.

0:16:24.000,0:16:26.000
Krzyżowaliśmy się z tymi wcześniejszymi formami ludzi,

0:16:26.000,0:16:28.000
gdziekolwiek ich nie spotkaliśmy

0:16:28.000,0:16:32.000
i krzyżowaliśmy się zawsze ze sobą.

0:16:32.000,0:16:34.000
Dziękuję za uwagę.

0:16:34.000,0:16:40.000
(Oklaski)