[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Kam një pyetje për ju: Dialogue: 0,0:00:03.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,A jeni fetar? Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Ju lutem ngrini dorën tani Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,nëse mendoni se jeni një person fetar. Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Le të shohim, them se janë tre o katër përqind. Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Nuk mendoja të kishe kaq shumë besimtarë në TED Conference. Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,(Të qeshura) Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Mirë pra, ja një pyetje tjetër: Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Mendoni të jeni spiritual në vetëvete Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,në çdo lloj mënyre apo forme? Ngrini dorën! Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Mirë, jeni shumica. Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Biseda ime sot Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:31.00,Default,,0000,0000,0000,,është në lidhje me arsyen kryesore, ose një nga arsyet kryesore, Dialogue: 0,0:00:31.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,përse pjesa më e madhe e personave, konsiderojnë vetëveten Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,të jenë spiritualë në një farë mënyre, forme apo lloji. Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Biseda ime sot është rreth autotranshendecës. Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Është vetëm një fakt i thejshtë i të qenit njerëzor Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,që nganjëherë vetëvetja duket sikur tretet larg. Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe pse ndodh kjo, Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ndjenja është ekstazike Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe arrijmë me metaforat e tutje e 'tu Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,të shpjegojmë këto ndjenja. Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Flasim si ngriheshim nga toka Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,apo rrinim në ajër. Dialogue: 0,0:00:57.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Tani është shumë e vështirë të mendosh rreth diçkaje abstrakte si kjo Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,pa një metaforë të mirë konkrete. Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ja atëherë metafora që po ju propozoj sot. Dialogue: 0,0:01:05.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Mendoni mendjen si një shtëpi me shumë dhoma, Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,shumicën e të cilave e njohim shumë mirë. Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Por ndonjëherë është sikur hapet ndonjë derë Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,nga jashtë askundi Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe hapet mbi një shkallë. Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne ngjisim shkallët Dialogue: 0,0:01:21.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe përjetojmë një gjendje të vetëdijes ndryshuar. Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Në vitin 1902, Dialogue: 0,0:01:27.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,psikologu i madh amerikan William James Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,shkuajti rreth shumë varieteteve të përvojës fetare. Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai mblodhi të gjitha llojet e rasteve të studimit. Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai citoi fjalët e shumë lloje njerëzish Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,i cili kishte një shumëllojshmëri të këtyre eksperiencave. Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Një nga më emocionueset për mua Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,është ky djalë i ri, Stephen Bradley, Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte takuar, mendonte ai, me Jezusin në vitin 1820. Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe këtu është ajo që Bradley tha në lidhje me të. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muzikë) Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,(Video) Stephen Bradley: unë mendova të kem parë shpëtimtarin në formë njeriu Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,për rreth një second në dhomën time, Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,me krahët hapur, Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,duke u shfaqur më thosh, "Eja". Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Të nesërmen dridhesha nga gëzimi. Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Lumturia ime ishte aq e madhe sa dëshiroja të vdisja. Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo botë nuk kishte vend në ndjenjat e mia. Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Para kësaj kohe, Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,isha shumë egoist dhe moralist. Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Por tani dëshiroja të mirën e gjithë njerëzimit Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe munda, me gjithë zemër, Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,të fal armikun tim më të keq. Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Jonathan Haidt: Vëreni Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,si "vetja" e vogël dhe moraliste e Bradley-t Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,thjesht vdes duke ngjitur shkallët. Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në këtë nivel të lartë Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,ai shndërohet njeri i dashur dhe i disponueshëm të falë. Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Shumë fe në botë kanë gjetur shumë mënyra Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,të ndihmojnë njeriun të ngjisi shkallët. Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Disa pushojnë vetveten përmes meditimit. Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Të tjerët përdorin droga psikedelike. Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo është rrotull e një dorëshkrimi aztec e shekullit të 16 Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,që tregon një burrë duke ngrënë një kërpudhë hallucinogjene Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe në të njëjtin moment tërhiqet nga një perëndi të hipi shkallët. Dialogue: 0,0:02:57.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Të tjerët përdorin vallen, duke u përdredhur dhe duke u rrotulluar Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,për të promovuar vetëtranshendecën. Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Por ju nuk keni nevoje për një fe të merrni shkallët. Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Shumë njerëz gjejnë vetëtranshendecën në natyrë. Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Të tjerët e japin veten në festime të tepruara. Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Por ja tek është vendi më i çuditshëm nga të gjithë: Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,lufta. Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Shumë libra mbi luftën thonë të njëjtën gjë, Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,se asgjë nuk vë njerëzit së bashku Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ashtu si lufta. Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Mbledhja e tyre së bashku hap mundësinë Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,e eksperiencave të jashtëzakonshme vetëtranshendentale. Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Do ju recitoj një ekstrakt Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,nga ky libër i Glenn Gray. Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Gray ishte një ushtar i ushtrisë amerikane, gjatë luftës së dyte botërore. Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Pas lufte intervistoi shumë ushtarë të tjerë Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe shkroi rreth eksperiencës së njerëzve në betejë. Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Këtu është thelbi Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:44.00,Default,,0000,0000,0000,,ku ai thjesht përshkruan shkallët. Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,(Video) Glenn Gray: Shumë veteranë e pohojnë Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,se prërvoja e përpjekjeve të përbashkëta në betejë Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,qe një moment solemn i jetës tyre. Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,"Unë" kthehet pa u perceptuar në "ne", Dialogue: 0,0:03:57.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,"imja" bëhet "jona" Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:01.00,Default,,0000,0000,0000,,besimi individual Dialogue: 0,0:04:01.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,humb rëndësinë e tij qendrore. Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Unë besoj se nuk është tjetër veç Dialogue: 0,0:04:06.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,sigurimi i pavdekshmërisë Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:12.00,Default,,0000,0000,0000,,që në ato çaste e bën vetëflijimin Dialogue: 0,0:04:12.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,relativisht të lehtë. Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Unë mund të bie, por nuk vdes, Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,për atë që është e vërtetë tek unë ecën përpara Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe jeton tek shokët Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,për të cilët unë dhashë jetën time. Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Jonathan Haidt: Çfarë të kanë të përbashkët të gjitha këto raste Dialogue: 0,0:04:30.00,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,është ajo që vetvetja hollohet, ose shkrihet tutje, Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,e ndihesh mirë, vërtet mirë, Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,në një mënyrë krejt ndryshe nga ç'ndjejmë në jetët tona normale. Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndihesh disi i ngritur lart. Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Idea e të ngjiturit lart ishte qendrore në shkrimin Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,e një sociologu të madh francez Emile Durkheim. Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Durkheim na quante "Homo duplex", Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,ose njeri prej dy nivelesh. Dialogue: 0,0:04:51.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Niveli më i ulët e quante niveli i profanit. Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Tani profan është antonim i së i shenjtë. Dialogue: 0,0:04:57.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo thjesht do të thotë i zakonshëm ose i përgjithshëm. Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në jetën tonë të zakonshme, në ekzistojmë si individë. Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne duam të plotësojmë dëshirat tona individuale. Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne ndjekim objektivat tona individuale. Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Por ndonjëherë ndodh diçka Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,që shkakton një fazë ndryshimi. Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Individët bashkohen Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:16.00,Default,,0000,0000,0000,,në një skuadër, një levizje apo një komb, Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,e cila është shumë më tepër se shuma e pjesëve të saj. Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Durkheim e quajti këtë nivel, niveli i shenjtë Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,pasi ai besonte që funksioni i fesë Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte të bashkonte popullin në një grup, Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,në një komunitet moral. Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Durkheim besonte se çdo gje që na bashkon Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,merr një ajër të shenjtërisë. Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe një herë që njerëzit mbidhen rreth Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,një objekti apo vlere të shenjtë, Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,aty funksionojnë si një skuadër dhe luftojnë në mbrojtë të saj. Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Urkheim shkruante Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,rreth një bashkësie emocionesh kolektive Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,që përmbush mrekullinë e shprehjes "E pluribus unum",(latinisht: nga shumë një) Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,për të bërë një grup nga individët. Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Mendoni harenë e kolektivit në Britani Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,ditën kur lufta e dytë botërore mbaroi. Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Mendoni zemërimin e kolektivit të sheshit Tahrir, Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,i cili rrëzoi një diktator. Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe mendoni pikëllimin kolektiv Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,në Shtetet e Bashkuara Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,të gjithë e ndjemë, na mblodhi të gjithë bashkë, Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,pas 11 shtatorit. Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Pra më lejoni të përmbledh ku jemi. Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Po them që kapaciteti për autotranshendencë Dialogue: 0,0:06:17.00,0:06:20.00,Default,,0000,0000,0000,,është pjesë e të qenit njeri. Dialogue: 0,0:06:20.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Po ju jap një metaforë Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:24.00,Default,,0000,0000,0000,,e shkallëve në mendje. Dialogue: 0,0:06:24.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Po ju them qe ne jemi Homo duplex Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe që shkallët na shpien nga nje nivel profan Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,te një nivel i shenjtë. Dialogue: 0,0:06:31.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Kur ne ngjisim ato shkallë, Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,interesi vetiak zbehet, Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,jemi të dhënë vetëm shumë pak ndaj interesave vetiakë. Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe ne ndjehemi sikur jemi më të mirë, më fisnike Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:42.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe disi ngrihemi nga toka. Dialogue: 0,0:06:42.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndaj këtu është pyetja prej një milion dollarë Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,për shkencëtarët sociale si unë: Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Janë shkallët Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:52.00,Default,,0000,0000,0000,,një tipar i projektit të evolucionit tonë? Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Është produkt i seleksionimit natyror, Dialogue: 0,0:06:55.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,si p.sh. duart tona? Dialogue: 0,0:06:57.00,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Apo është një defekt, një gabim i sistemit-- Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,kjo gjëja fetare është vetëm diçka Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,që ndodh kur telat bëjnë masë në tru -- Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Jill ka një stroke dhe ajo e ka këtë përvojë fetare, Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,është vetëm një gabim? Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Mirë pra, shumë shkencëtarë që studiojnë fenë kanë këtë pikëpamje. Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Ateistët e rinj, p.sh., Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:17.00,Default,,0000,0000,0000,,argumentojnë se feja është një seri memesh, (meme: një element i një kulture apo sistemi të sjelljes që kalon nga një individ tek tjetri me anë të imitimit apo mënyrave të tjera jo-gjenetike) Dialogue: 0,0:07:17.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,lloj memesh parazitare, Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,që na nguliten në mendje Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:24.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe na bëjnë të bëjmë të gjitha ato gjëra të çmendura fetare, Dialogue: 0,0:07:24.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,gjëra vetëshkatërruese, si shpërthimet vetëvrasëse. Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,E mbi të gjitha, Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,si mund të jetë mirë për ne Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,të humbim vetëveten? Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Si mund të jetë ndonjëherë funksionale Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,për çdo organizëm Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,të kapërcejë interesat vetjakë? Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,E pra më lejoni t'ju tregoj. Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Tek "Origjina e njeriut", Dialogue: 0,0:07:43.00,0:07:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Çarls Darvin shkroi një çështje të madhe Dialogue: 0,0:07:45.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,në lidhje me evolucionin e moralit -- Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,nga ka ardhur, pse e kemi. Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Darvini vuri në dukje se shumë nga virtytet tona Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,janë pak të dobishme për individin, Dialogue: 0,0:07:54.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,por janë shumë të dobishëm për grupin. Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai shkrojti një skenar Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,në të cilën dy fise të njerëzve të hershëm Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,hyjnë në kontakt dhe në konkurrencë. Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai tha, " Nëse njëri nga fiset do të kish Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,një numër të madh antarësh guximtarë, dashamirës Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe besnikë Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,të cilët ishin gjithmonë të gatshëm të ndihmonin dhe të mbronin njëri tjetrin, Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ky fis do të ketë më shumë sukses Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe do sundojë tjetrin". Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai vazhdoi duke u thënë njerëzve se "Personat egoistë dhe grindaveca Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,nuk rrinë së bashku Dialogue: 0,0:08:19.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe pa koherencë Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,asgjë nuk mund të realizohet. " Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Me fjalë të tjera Dialogue: 0,0:08:25.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Çarls Darvin besonte Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,në seleksionimin e grupit. Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Tani kjo ide ka qenë shumë e debatuar në 40 vitet e fundit, Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,por është gati të bëjë një rikthim të madh këtë vit, Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:38.00,Default,,0000,0000,0000,,sidomos pas botimit në prill të librit të E.O. Wilson Dialogue: 0,0:08:38.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,ku harton një tezë shumë të fortë Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,ku ne, dhe disa specie të tjera, Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:44.00,Default,,0000,0000,0000,,jemi fryt i seleksionimi të grupit Dialogue: 0,0:08:44.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Por në të vërtetë duhet ta mendojmë Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,si një seleksionim me shumë nivele. Dialogue: 0,0:08:48.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Kështu duke e parë në këtë mënyrë: Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Kompeticioni zhvillohet midis grupeve dhe brenda tyre. Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ja një grup djemsh të ekipit të kanotazhit në një kolegj. Dialogue: 0,0:08:56.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Brenda këtij ekipi Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:00.00,Default,,0000,0000,0000,,ka kompeticion. Dialogue: 0,0:09:00.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Këta djem janë në konkurrencë me njëri tjetrin. Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Rematorët e ngadaltë, rematorët e dobët do ti largojnë nga skuadra. Dialogue: 0,0:09:05.00,0:09:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Vetëm disa nga këta djem do t'a vazhdojnë këtë sport. Dialogue: 0,0:09:07.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ka mundësi që njëri nga ta mund të marë pjesë në Olimpiada. Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Kështu brenda ekipit, Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,interesat e tyre individuale i vënë kundër njëri tjetrit. Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndonjëherë mund të jetë dobiprurëse Dialogue: 0,0:09:17.00,0:09:19.00,Default,,0000,0000,0000,,për ndonjërin nga këta djem Dialogue: 0,0:09:19.00,0:09:21.00,Default,,0000,0000,0000,,përpjekja të sabotojë djemtë e tjerë. Dialogue: 0,0:09:21.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndoshta ai do të shpifë për rivalin e tij kryesor Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,te trajneri. Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Por ndërkohë që konkurrenca është në vazhdim e sipër Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,brenda varkës, Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ky kompeticion vazhdon edhe midis varkave? Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ndërsa vë këta djem në një varkë në garë kundër një varke tjetër, Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,ata nuk kanë më zgjidhje tjetër veç kooperimit Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,pasi gjenden të gjithë në të njëjtën varkë. Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ata mund të fitojnë Dialogue: 0,0:09:42.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,vetëm nëse veprojnë së bashku si një skuadër. Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Dua të them, këto gjëra tingëllojnë të rëndomta, Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,por ato janë të vërteta të thella evolucionare. Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Argumenti kryesor kundër seleksionimit të grupit Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ka qënë gjithnjë Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:55.00,Default,,0000,0000,0000,,pra, me siguri, do ishte e këndshme të kishe një grup bashkëpuntorësh, Dialogue: 0,0:09:55.00,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,por sapo të kesh një të tillë Dialogue: 0,0:09:57.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,ai mund të bjerë pre e përfituesve Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,individë që shfrytëzojnë punën e rëndë të të tjerëvë. Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Më lejoni t'jua shpjegoj. Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,E zëmë të kemi një grup organizmash të vegjël -- Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,mund të jenë bakterie, ato mund të jenë minj të bardhë, nuk ka rëndësi se çfarë - Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,le të supozojmë që ky grup i vogël ka evoluar të jetë bashkëpunues. Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,E pra kjo është e madhe. Ata kullosin, mbrojnë njëri-tjetrin, Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ata punojnë së bashku duke gjeneruar mirëqënie. Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe si do të shihni në këtë simulim, Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:24.00,Default,,0000,0000,0000,,meqë ndërveprojnë fitojnë pikë, në krahasim si ishin, rriten, Dialogue: 0,0:10:24.00,0:10:26.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe kur dyfishojnë përmasat ndahen Dialogue: 0,0:10:26.00,0:10:28.00,Default,,0000,0000,0000,,kështu ata riprodhohen dhe popullsia rritet. Dialogue: 0,0:10:28.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Por le të suposojmë që njëri prej tyre ka një mutacion. Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Ka një mutacion në gjene Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:35.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe njëri prej tyre ndjek një strategji egoistike. Dialogue: 0,0:10:35.00,0:10:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai përfiton nga të tjerët. Dialogue: 0,0:10:37.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kështu, kur një ngjyrë e gjelbërt bashkëvepron me një ngjyrë blu, Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:42.00,Default,,0000,0000,0000,,do të shihni të gjelbërtën të zgjerohet dhe blunë të zvogëlohet. Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Ja si funksionojnë gjërat. Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne filluam vetëm më një të gjelbër, Dialogue: 0,0:10:46.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe meqë ndërvepron Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:51.00,Default,,0000,0000,0000,,fiton kamje ose pikë ose ushqim. Dialogue: 0,0:10:51.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe shpejt bashkëpuntorët janë jashtë loje. Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Profiterët ja dolën. Dialogue: 0,0:10:57.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Nëse një grup nuk mund të zgjidhë problemin e oportunisteve Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,atëherë ai nuk mund të vjelë përfitimet e bashkëpunimit Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe zgjedhja e grupit nuk mund të fillojë. Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ka zgjidhje ndaj profiterëve. Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Nuk është një problem i madh. Dialogue: 0,0:11:10.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Në fakt, natyra e ka zgjidhur atë shumë, shumë herë. Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe zgjidhja e preferuar e natyrës Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ti fusi të gjithë në njëjtën varkë. Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,P.sh., Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,përse mitokondria e çdo qelize Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,ka ADN-në e saj, Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,krejtësisht të veçantë nga ADN-ja e bërthamës? Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo pasi dikur kanë qenë Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,bakterie të veçanta secila me jetën e saj Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,pastaj u bashkuan Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe u bënë një superorganizëm. Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Në një mënyrë apo tjetër -- mbase njëri gëlltiti tjerin; asnjeherë nuk do e dimë saktësisht pse Dialogue: 0,0:11:39.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,por pasi ata patën një membranë përreth tyre, Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,ishin të gjithë në të njëjtën membranë, Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,tani e gjithë pasuria e krijuar nga ndarja e punës, Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:48.00,Default,,0000,0000,0000,,e gjithë madhështia e krijuar nga bashkëpunimi, Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:50.00,Default,,0000,0000,0000,,është mbyllur brenda membranës Dialogue: 0,0:11:50.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe ne kemi një superorganizëm. Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Tani ta përsëritim simulacionin Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,vëmë një nga këta superorganizma Dialogue: 0,0:11:57.00,0:12:00.00,Default,,0000,0000,0000,,në një popullatë profiterësh, të përjashtuar, mashtruesish Dialogue: 0,0:12:00.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,e të shohim ç'ndodh. Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Një superorganizëm thjesht mund të marrë çdo gjë që dëshiron. Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Është aq i madh dhe i fuqishëm dhe i aftë Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,sa mund të marrë frytet Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:14.00,Default,,0000,0000,0000,,nga të gjelbërtit, të përjashtuarit, mashtruesit. Dialogue: 0,0:12:14.00,0:12:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe shumë shpejt e gjithë popullata Dialogue: 0,0:12:16.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,është i përbërë nga këto superorganizma të rinj. Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo që ju tregova Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:23.00,Default,,0000,0000,0000,,është quajtur ndonjëherë një tranzicion i madh Dialogue: 0,0:12:23.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,në historinë e evolucionit. Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Ligjet e Darvinit nuk ndryshojnë Dialogue: 0,0:12:28.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,por tani ështe një lloj lojtari tjetër në fushë Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe gjërat të fillojnë të duken shumë të ndryshme. Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Tani ky tranzicion nuk ishte më vetëm një tekë e natyrës Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:38.00,Default,,0000,0000,0000,,që ndodhi me disa bakterie. Dialogue: 0,0:12:38.00,0:12:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo ndodhi përsëri Dialogue: 0,0:12:40.00,0:12:42.00,Default,,0000,0000,0000,,rreth 120 o 140 milion vjet më parë Dialogue: 0,0:12:42.00,0:12:45.00,Default,,0000,0000,0000,,kur disa grerëza të vetmuara Dialogue: 0,0:12:45.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,filluan të krijonin fole apo koshere Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:50.00,Default,,0000,0000,0000,,të vogla primitive. Dialogue: 0,0:12:50.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Një herë që disa grërëza u gjetën në të njëjtën koshere, Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,nuk patën zgjedhje tjetër veç kooperimit, Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,pasi shume shpejt u gjetën në kompeticion Dialogue: 0,0:12:57.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,me kosheret e tjera. Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Zgjoi më koheziv fitoi, Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,pikërisht si thosh Darvin. Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Këto grerëza primitive Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,i dhanë origjinë bletëve dhe milingonave Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,që kolonizuan botën Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe ndryshuan biosferën. Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo ndodhi përsëri, Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,edhe më spektakolare, Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,në 500 mijë vjetët e fundit Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:19.00,Default,,0000,0000,0000,,kur paraardhësit tanë Dialogue: 0,0:13:19.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,u bënë krijesa kulturore, Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,u mblodhën rreth një vatre ose një zjarri kampi, Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ndanë punën, Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,filluan të pikturonin trupat e tyre, të flisnin dialektet e tyre, Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe më në fund adhuronin perënditë e tyre. Dialogue: 0,0:13:32.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Njëherë që ishin pjesë në të njëjtin fis Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,mundën të ruanin të mbyllur brënda tij benefitet e kooperimit. Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ata çliruan një forcë shumë të fuqishme Dialogue: 0,0:13:39.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,të pa njohur në këtë planet, Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i cili është kooperimi njerëzor -- Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,një forcë për ndërtim Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe shkatërrim. Dialogue: 0,0:13:48.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Sigurisht, grupet njerëzore nuk janë aq kohezive Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,si zgjojet me bletë. Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Mund të jenë të ngjashëm për momente të shkurtra, Dialogue: 0,0:13:55.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,por kanë tendencën të ndahen veç e veç. Dialogue: 0,0:13:57.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne nuk jemi të detyruar të kooperojmë siç janë bletët dhe milingonat. Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Në fakt, shpesh, Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:04.00,Default,,0000,0000,0000,,siç e pamë të ndodhte në shumë revolta të Pranverës Arabe Dialogue: 0,0:14:04.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,shpesh përçarjet janë gjatë vijave fetare. Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Megjithatë, kur njerëzit vijnë së bashku Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe vënë veten të gjithë brenda të njëjtës lëvizje, Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,ata mund të çajnë malet. Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Shikoni njerëzit në këto foto që po ju shfaq. Dialogue: 0,0:14:19.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,A mendoni se ata janë atje Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:23.00,Default,,0000,0000,0000,,duke ndjekur interesin për veten e tyre? Dialogue: 0,0:14:23.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Apo po ndjekin interesin e përbashkët, Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,i cili i kërkon të humbin vetëveten Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të bëhen thjesht një pjesë e një tërësie? Dialogue: 0,0:14:34.00,0:14:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Mirë, kështu kjo qe konferenca ime Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,e mbajtur sipas standardeve të TED. Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe tani do të mbaj të gjithë konferencën përsëri Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,në tre minuta Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,në një farë mënyre me një spektër më të plotë. Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muzikë) Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,(Video) Jonathan Haidt: Ne njerëzit kemi shumë varietete Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,të përvojës fetare, Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,siç shpjegoi William James. Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Një nga më të zakonshmet është ngjitja e shkallëve sekrete Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,duke humbur vetveten tonë. Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Shkallët na shpien Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,nga përvoja e jetës si profane ose e zakonshme Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:05.00,Default,,0000,0000,0000,,lart në përvojën e jetës si e shenjtë, Dialogue: 0,0:15:05.00,0:15:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ose të ndërlidhur thellë. Dialogue: 0,0:15:07.00,0:15:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne jemi "homo duplex", Dialogue: 0,0:15:09.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,siç e shpjegon Durkheim. Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe jemi homo duplex Dialogue: 0,0:15:13.00,0:15:15.00,Default,,0000,0000,0000,,sepse kemi evoluar nga seleksionimi shumënivelesh, Dialogue: 0,0:15:15.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,siç e shpjegon Darvini. Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Unë nuk mund të jem i sigurt nëse shkallët janë një përshtatje Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,më tepër se një gabim, Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:24.00,Default,,0000,0000,0000,,por nëse është një përshtatje Dialogue: 0,0:15:24.00,0:15:26.00,Default,,0000,0000,0000,,atëherë pasojat janë të thella. Dialogue: 0,0:15:26.00,0:15:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Nëse është një përshtatje, Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,atëherë kemi evoluar të jemi fetarë. Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Nuk dua të them që evoluam Dialogue: 0,0:15:33.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,për të marrë pjesë në fetë e organizuara gjigante. Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Këto gjëra janë pjesë e kohëve të fundit. Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Dua të them që ne kemi evoluar Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,për të parë shenjtërinë kudo rreth nesh Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të bashkohemi me të tjerët në grupe Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe mblidhemi rreth e rrotull objekteve të shenjta, Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,persona dhe ide. Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo është arsyeja pse politika është kaq fisnore. Dialogue: 0,0:15:50.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Politika është pjesërisht profane, është pjesërisht rreth interesit vetjak, Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,por politika është edhe për shenjtërinë. Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Është për t'u bashkuar me të tjerët Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:00.00,Default,,0000,0000,0000,,për të ndjekur idetë morale. Dialogue: 0,0:16:00.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Është në lidhje me luftën e përjetshme midis së mirës dhe së keqes, Dialogue: 0,0:16:03.00,0:16:06.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të gjithë mendojmë të jemi nga ana e të mirës. Dialogue: 0,0:16:06.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe më e rëndësishmja Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,nëse shkallët janë të vërteta Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,kjo shpjegon rrymën nënujore të vazhdueshme Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:14.00,Default,,0000,0000,0000,,të pakënaqësisë në jetën moderne. Dialogue: 0,0:16:14.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Sepse qeniet njerëzore janë, në një farë mase, Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,krijesa të një koshereje si bletët. Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne jemi bletë. Dolëm jashtë kosheres gjatë iluminizmit. Dialogue: 0,0:16:22.00,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne hodhëm poshtë institucionet e vjetra Dialogue: 0,0:16:25.00,0:16:27.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe i dhamë lirinë të shtypurve. Dialogue: 0,0:16:27.00,0:16:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Lëshuam krijimtarinë që ndryshoi botën Dialogue: 0,0:16:29.00,0:16:32.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe krijoi pasuri të madhe dhe komfort. Dialogue: 0,0:16:32.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Sot ne fluturojnë rreth e rrotull Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,si bletët individuale duke ngazëllyer në lirinë tonë. Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Por, nganjëherë ne pyesim veten: Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,A është kjo gjithshka? Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Çfarë duhet të bëj me jetën time? Dialogue: 0,0:16:42.00,0:16:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Çfarë më mungon? Dialogue: 0,0:16:44.00,0:16:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo që na mungon ëshë se ne jemi "homo duplex" Dialogue: 0,0:16:46.00,0:16:49.00,Default,,0000,0000,0000,,por shoqëria moderne jofetare u ndërtua Dialogue: 0,0:16:49.00,0:16:52.00,Default,,0000,0000,0000,,për veten tonë të ulët dhe profane. Dialogue: 0,0:16:52.00,0:16:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Është me të vërtetë rehat këtu poshtë në nivelin më të ulët. Dialogue: 0,0:16:55.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Ejani, uluni në qendrën e argëtimit të shtëpisë time. Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Një sfidë e madhe e jetës moderne Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:03.00,Default,,0000,0000,0000,,është të gjesh shkallët në mes tek e gjithë rrëmuja Dialogue: 0,0:17:03.00,0:17:06.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të bësh diçka të mirë dhe fisnike Dialogue: 0,0:17:06.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,sapo arrite majën. Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Unë e shoh këtë dëshirë tek studentët e mi në Universitetin e Virxhinias. Dialogue: 0,0:17:12.00,0:17:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Ata të gjithë duan të gjejnë një arsye ose thirrje Dialogue: 0,0:17:14.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,për të turrur veten në të. Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ata po kërkojnë shkallët e tyre. Dialogue: 0,0:17:19.00,0:17:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo më jep një shpresë Dialogue: 0,0:17:21.00,0:17:23.00,Default,,0000,0000,0000,,sepse njerëzit nuk janë thjesht egoist. Dialogue: 0,0:17:23.00,0:17:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Shumica e jonë kërkon të kapërcejë gjërat e vogla Dialogue: 0,0:17:25.00,0:17:27.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të bëhet pjesë e diçkaje më të madhe. Dialogue: 0,0:17:27.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kjo shpjegon rezonancën e jashtëzakonshme Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,e kësaj metafore të thjeshtë Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:35.00,Default,,0000,0000,0000,,e konceptuar gati 400 vjet më parë. Dialogue: 0,0:17:35.00,0:17:37.00,Default,,0000,0000,0000,,"Askush nuk është një ishull Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:39.00,Default,,0000,0000,0000,,i tërë në vetvete. Dialogue: 0,0:17:39.00,0:17:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Çdo njeri është pjesë e kontinentit, Dialogue: 0,0:17:42.00,0:17:45.00,Default,,0000,0000,0000,,një pjesë e tërësisë". Dialogue: 0,0:17:45.00,0:17:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Jonathan Haidt: Faleminderit Dialogue: 0,0:17:47.00,0:17:55.00,Default,,0000,0000,0000,,(Duartrokitje)