WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
კითხვა მაქვს თქვენთან

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
ხართ რელიგიური?

00:00:05.000 --> 00:00:07.000
აწიეთ ხელი თუ შეიძლება

00:00:07.000 --> 00:00:10.000
თუ თავს რელიგიურად მიიჩნევთ.

00:00:10.000 --> 00:00:13.000
ვნახოთ, სადღაც 3 ან 4 პროცენტი.

00:00:13.000 --> 00:00:16.000
არ მეგონა ასე ბევრი მორწუნე თუ ესწრებოდა
TED-ის კონფერენციას.

00:00:16.000 --> 00:00:18.000
(სიცილი)

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
კარგი, შემდეგი კითხვა:

00:00:20.000 --> 00:00:22.000
თვლით თუ არა თავს რამე გაგებით,

00:00:22.000 --> 00:00:24.000
ან ფორმით სულიერად? აწიეთ ხელი.

00:00:24.000 --> 00:00:27.000
კარგი, უმრავლესობა.

NOTE Paragraph

00:00:27.000 --> 00:00:29.000
ჩემი დღევანდელი საუბარი

00:00:29.000 --> 00:00:31.110
ეხება მთავარ,
ან ერთ-ერთ მთავარ მიზეზს იმისა,

00:00:31.110 --> 00:00:33.000
თუ რატომ მიიჩნევს უმეტესობა თავს

00:00:33.000 --> 00:00:35.000
რამე გაგებით, ან ფორმით სულიერად.

00:00:35.000 --> 00:00:38.000
ჩემი დღევანდელი საუბარი
თვითტრანსცენდენტულობაზეა.

00:00:38.000 --> 00:00:41.000
ცნობილი ფაქტია, რომ ადამიანები

00:00:41.000 --> 00:00:44.000
ზოგჯერ თითქოს საკუთარ "მე"-ს ვკარგავთ

00:00:44.000 --> 00:00:46.000
და როცა ეს ხდება,

00:00:46.000 --> 00:00:49.000
აღფროვანებას ვგრძნობთ

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
და ამ გრძნობების აღსაწერად

00:00:51.000 --> 00:00:53.000
მეტაფორებს ვიშველიებთ.

00:00:53.000 --> 00:00:55.000
ჩვენ ვყვებით, რომ ამ დროს ავმაღლდით,

00:00:55.000 --> 00:00:57.000
ან აღვზევდით.

NOTE Paragraph

00:00:57.000 --> 00:01:00.000
რთულია ასეთ აბსტრაქტულ რამეზე მსჯელობა

00:01:00.000 --> 00:01:02.000
კონკრეტული კარგი მეტაფორის გარეშე.

00:01:02.000 --> 00:01:05.000
ამიტომ ასეთ მეტაფორას გთავაზობთ.

00:01:05.000 --> 00:01:08.000
წარმოიდგინეთ რომ გონება სახლია
ბევრი ოთახით,

00:01:08.000 --> 00:01:11.000
რომელთაგან უმრავლესობა
ჩვენთვის ძალიან ნაცნობია.

00:01:11.000 --> 00:01:14.000
მაგრამ ზოგჯერ თითქოს არსაიდან კარი ჩნდება

00:01:14.000 --> 00:01:16.000
მაგრამ ზოგჯერ თითქოს არსაიდან კარი ჩნდება

00:01:16.000 --> 00:01:19.000
და მის მიღმა კიბეა.

00:01:19.000 --> 00:01:21.000
ჩვენ ავდივართ კიბეზე

00:01:21.000 --> 00:01:25.000
და ცნობიერების ცვლილებას ვგრძნობთ.

NOTE Paragraph

00:01:25.000 --> 00:01:27.000
1902 წელს

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
დიდმა ამერიკელმა ფსიქოლოგმა უილიამ ჯეიმსმა

00:01:29.000 --> 00:01:32.000
რელიგიური განცდების
ბევრ სხვადასხვაობაზე დაწერა.

00:01:32.000 --> 00:01:34.000
მან შეაგროვა ყველა კვლევა.

00:01:34.000 --> 00:01:36.070
დააციტირა ყველა იმ ტიპის
ადამიანის სიტყვები,

00:01:36.070 --> 00:01:38.000
ვინც მსგავსი რამეები გამოსცადა.

00:01:38.000 --> 00:01:40.000
ჩემთვის ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო

00:01:40.000 --> 00:01:42.000
ეს ახალგაზრდა კაცი, სტივენ ბრედლია,

00:01:42.000 --> 00:01:45.000
რომელსაც ეგონა რომ იესო ნახა 1820 წელს.

00:01:45.000 --> 00:01:48.000
აი, რა თქვა ბრედლიმ ამაზე.

NOTE Paragraph

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
(მუსიკა)

NOTE Paragraph

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
(ვიდეო) სტივენ ბრედლი: მეგონა
მხსნელი ვნახე ადამიანის ფორმით

00:01:57.000 --> 00:01:59.000
ოთახში სადღაც 1 წამით.

00:01:59.000 --> 00:02:01.000
ის ხელგაშლილი იყო

00:02:01.000 --> 00:02:04.000
და თითქოს მეუბნებოდა: "მოდი".

00:02:04.000 --> 00:02:07.000
შემდეგ დღეს სიხარულისგან ვკანკალებდი

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
უდიდესი ბედნიერებისგან,
ვთქვი რომ სიკვდილი მინდოდა.

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
ეს სამყარო არ იყო ჩემთვის ამაღელვებელი.

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
ამ დრომდე,

00:02:15.000 --> 00:02:17.000
მე ძალიან ეგოისტი და თვითკმაყოფილი ვიყავი.

00:02:17.000 --> 00:02:20.000
მაგრამ ახლა მთელი კაცობრიობისთვის 
კეთილდღეობა მსურდა

00:02:20.000 --> 00:02:22.000
და შემეძლო მთელი გულით მიმეტევებინა

00:02:22.000 --> 00:02:25.000
ჩემი ყველაზე უარესი მტრებისთვის.

NOTE Paragraph

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
ჯ.ჰ.: დააკვირდით, როგორ კვდება

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
ბრედლის უმნიშვნელო, მორალისტური "მე"

00:02:30.000 --> 00:02:32.000
კიბეზე ასვლისას

00:02:32.000 --> 00:02:34.000
და ამ ზედა დონეზე

00:02:34.000 --> 00:02:37.000
ის მოსიყვარულე და მიმტევებელი ხდება.

00:02:38.000 --> 00:02:40.000
მსოფლიოს ბევრი რელიგია

00:02:40.000 --> 00:02:42.170
სხვადასხვა გზით დაეხმარა
ხალხს კიბეზე ასვლაში.

00:02:42.170 --> 00:02:44.000
ზოგი მედიტაციაში ჩაიკეტა,

00:02:44.000 --> 00:02:46.000
სხვებმა ფსიქოდელური წამლები გამოიყენეს

00:02:46.000 --> 00:02:50.000
ეს მე-16 საუკუნის აცტეკების გრაგნილია.

00:02:50.000 --> 00:02:53.000
აქ ჩანს კაცი, რომელიც პსილოციბინიანი
სოკოს შეჭმას აპირებს

00:02:53.000 --> 00:02:57.000
და ამავე დროს ის კიბეზე აჰყავს ღმერთს.

00:02:57.000 --> 00:02:59.310
ზოგი ცეკვას, ტრიალს
და წრეზე მოძრაობას მიმართავს

00:02:59.310 --> 00:03:01.160
თვითტრანსცენდეტულობის მისაღწევად.

00:03:01.160 --> 00:03:04.000
მაგრამ თქვენ არ გჭირდებათ რელიგია
კიბეზე ასასვლელად.

00:03:04.000 --> 00:03:07.000
ბევრი ადამიანი თვითტრანსცენდეტულობას
ბუნებაში პოულობს.

00:03:07.000 --> 00:03:10.000
სხვები საკუთარ "მე"-ს რეივებზე ძლევენ.

NOTE Paragraph

00:03:10.000 --> 00:03:13.000
მაგრამ აი, ყველაზე უცნაური ადგილი:

00:03:13.000 --> 00:03:15.000
ომი.

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
ბევრი წიგნი ომზე ერთსა და იგივეს ამბობს,

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
რომ არაფერი არ აერთიანებს ადამიანებს ისე,

00:03:19.000 --> 00:03:21.000
როგორც ომი.

00:03:21.000 --> 00:03:24.000
მათი ეს ერთობა
თვითტრანსცენდენტულობის განცდის

00:03:24.000 --> 00:03:27.000
საოცარ საშუალებას იძლევა.

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
გლენ გრეის ამ წიგნიდან

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
ამონარიდს მოგასმენინებთ.

00:03:31.000 --> 00:03:34.000
გრეი მეორე მსოფლიო ომის დროს
ამერიკის არმიის ჯარისკაცი იყო.

00:03:34.000 --> 00:03:36.860
ომის შემდეგ, მან ბევრი სხვა ჯარისკაცის

00:03:36.860 --> 00:03:39.160
და ბრძოლაში მყოფი
ადამიანის გამოცდილებაზე დაწერა.

00:03:39.160 --> 00:03:41.000
აი, საკვანძო ნაწილი,

00:03:41.000 --> 00:03:44.320
სადაც ის ფაქტიურად კიბეს აღწერს.

NOTE Paragraph

00:03:46.000 --> 00:03:48.000
(ვიდეო) გლენ გრეი: ბევრი ვეტერანი აღიარებს,

00:03:48.000 --> 00:03:51.000
რომ ბრძოლაში საერთო ძალისხმევის განცდა,

00:03:51.000 --> 00:03:54.000
მათი ცხოვრების მწვერვალი იყო.

00:03:54.000 --> 00:03:57.000
"მე" შეუმჩნევლად გადადის "ჩვენ"-ში

00:03:57.000 --> 00:03:59.000
"ჩემი" ხდება "ჩვენი"

00:03:59.000 --> 00:04:01.000
და პირადი რწმენა

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
საკუთარ მთავარ მნიშვნელოვნებას კარგავს.

00:04:04.000 --> 00:04:06.000
მე ვთვლი, რომ სულ ცოტა

00:04:06.000 --> 00:04:09.000
უკვდავობის რწმენა არის ის,

00:04:09.000 --> 00:04:12.000
რაც ამ წუთებში თავგანწირვას

00:04:12.000 --> 00:04:15.000
შედარებით იოლს ხდის.

00:04:15.000 --> 00:04:18.000
მე შეიძლება წავიქცე, მაგრამ არ მოვკვდები,

00:04:18.000 --> 00:04:21.000
რადგან ის რაც ჩემში ცხოვრობს გრძელდება.

00:04:21.000 --> 00:04:23.000
და ჩემს მეგობრებში აგრძელებს ცხოვრებას.

00:04:23.000 --> 00:04:25.550
მათში, ვისთვისაც მე სიცოცხლე გავწირე.

NOTE Paragraph

00:04:27.000 --> 00:04:30.000
ჯ.ჰ.: ყველა ამ შემთხვევას ის საერთო აქვს,

00:04:30.000 --> 00:04:32.950
რომ "მე" თითქოს მცირდება და ქრება

00:04:32.950 --> 00:04:35.110
და ეს კარგი შეგრძნებაა,
ისეთი კარგი შეგრძნება,

00:04:35.110 --> 00:04:38.000
როგორსაც ვერასდროს ვგრძნობთ
ჩვენ ყოველდღიურ ცხოვრებაში.

00:04:38.000 --> 00:04:41.000
ის თითქოს აგამაღლებს.

00:04:41.000 --> 00:04:44.000
ზემოთ ასვლის ეს აზრი,

00:04:44.000 --> 00:04:47.000
მთავარია დიდი ფრანგი სოციოლოგის
ემილ დურკჰეიმის ნაწერებში.

00:04:47.000 --> 00:04:49.000
დურკჰეიმმა ჰომო დუპლექსიც კი გვიწოდა,

00:04:49.000 --> 00:04:51.000
ან ორ-დონიანი კაცი.

00:04:51.000 --> 00:04:54.000
ქვედა დონეს მან მიწიერი დონე უწოდა.

00:04:54.000 --> 00:04:57.000
მიწიერი სასულიეროს საპირისპიროა.

00:04:57.000 --> 00:04:59.000
ის ჩვეულებრივს ნიშნავს.

00:04:59.000 --> 00:05:02.000
ჩვენ ჩვეულებრივ ცხოვრებაში
ვარსებობთ როგორც ინდივიდები.

00:05:02.000 --> 00:05:05.000
ჩვენ საკუთარი ინდივიდუალური სურვილების
დაკმაყოფილება გვსურს.

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
ჩვენ ინდივიდუალური მიზნებისკენ მივიწევთ.

00:05:07.000 --> 00:05:09.000
მაგრამ ზოგჯერ რაღაც ხდება,

00:05:09.000 --> 00:05:11.000
რაც ცვლილებას იწვევს.

00:05:11.000 --> 00:05:13.000
ინდივიდები ერთიანდებიან გუნდში,

00:05:13.000 --> 00:05:16.000
მოძრაობაში, ან ერში.

00:05:16.000 --> 00:05:19.000
რაც უფრო მეტია
ვიდრე მისი ნაწილების ნაკრები.

NOTE Paragraph

00:05:19.000 --> 00:05:22.000
დურკჰეიმმა ამ დონეს
სულიერების დონე შეარქვა,

00:05:22.000 --> 00:05:24.000
რადგან ის თვლიდა, რომ რელიგიის ფუნქცია

00:05:24.000 --> 00:05:26.000
ადამიანების ჯგუფებად გაერთოანება იყო,

00:05:26.000 --> 00:05:29.000
მორალურ საზოგადოებებად.

00:05:29.000 --> 00:05:32.000
დურკჰეიმი თვლიდა რომ ნებისმიერი რამ,
რაც გვაერთიანებს

00:05:32.000 --> 00:05:34.000
სულიერების ნაპერწკალს შეიცავს

00:05:34.000 --> 00:05:36.000
და როცა ადამიანები რამე სულიერის,

00:05:36.000 --> 00:05:38.000
ან ფასეულის გარშემო ერთიანდებიან,

00:05:38.000 --> 00:05:41.000
ისინი ერთ გუნდად მუშაობენ
და იბრძვიან მის დასაცავად.

00:05:41.000 --> 00:05:43.000
დურკჰეიმმა ისეთ მძლავრ,

00:05:43.000 --> 00:05:45.000
კოლექტიურ ემოციებზე დაწერა,

00:05:45.000 --> 00:05:48.000
რომლებიც ამ სასწაულს ახდენენ:
"ბევრისგან ერთი",

00:05:48.000 --> 00:05:50.000
რაც ჯგუფის შექმნაა ინდივიდებისგან.

00:05:50.000 --> 00:05:53.000
წარმოიდგინეთ ის საყოველთაო სიხარული
ბრიტანეთში

00:05:53.000 --> 00:05:56.000
მეორე მსოფლიო ომის დასრულების დღეს.

00:05:56.000 --> 00:05:59.000
წარმოიდგინეთ ის საყოველთაო წყრომა
ტაჰრირის მოედანზე,

00:05:59.000 --> 00:06:02.000
რომელმაც დიქტატორი დაამხო.

00:06:02.000 --> 00:06:04.100
წარმოიდგინეთ ის საყოველთაო მწუხარება
აშშ-ში,

00:06:04.100 --> 00:06:06.000
რომელიც ყველამ ვიგრძენით

00:06:06.000 --> 00:06:09.000
და რომელმაც ყველა გაგვაერთიანა

00:06:09.000 --> 00:06:12.000
9/11-ის შემდეგ.

NOTE Paragraph

00:06:12.000 --> 00:06:15.000
მოდით შევაჯამოთ სად ვართ.

00:06:15.000 --> 00:06:17.090
მე ვამბობ,
რომ თვითტრანსცენდენტულობის უნარი

00:06:17.090 --> 00:06:20.000
ადამიანად ყოფნის ძირითადი ნაწილია.

00:06:20.000 --> 00:06:22.000
მე გთავაზობთ გონებრივი კიბის მეტაფორას.

00:06:22.000 --> 00:06:24.000
მე გთავაზობთ გონებრივი კიბის მეტაფორას.

00:06:24.000 --> 00:06:26.000
ვამბობ, რომ ჰომო დუპლექსები ვართ

00:06:26.000 --> 00:06:29.000
და ამ კიბეს მიწიერი დონიდან

00:06:29.000 --> 00:06:31.000
სასულიეროზე ავყავართ.

00:06:31.000 --> 00:06:33.000
როცა ამ კიბეზე ავდივართ

00:06:33.000 --> 00:06:35.000
პირადი ინტერესები ქრება,

00:06:35.000 --> 00:06:37.070
ჩვენ ბევრად ნაკლებად ეგოცენტრულები ვხდებით

00:06:37.070 --> 00:06:39.410
და ვგრძნობთ რომ ვართ უკეთესები,
უფრო კეთილშობილები

00:06:39.410 --> 00:06:42.000
და რაღაცნაირად ამაღლებულნი.

NOTE Paragraph

00:06:42.000 --> 00:06:45.000
აი, უმნიშვნელოვანესი კითხვა

00:06:45.000 --> 00:06:47.000
ჩემნაირი სოციალური მეცნიერებისთვის:

00:06:47.000 --> 00:06:49.000
არის ეს კიბე

00:06:49.000 --> 00:06:52.000
ჩვენი ევოლუციის ნაწილი?

00:06:52.000 --> 00:06:55.000
არის ის ბუნებრივი გადარჩევის შედეგი,

00:06:55.000 --> 00:06:57.000
როგორც ჩვენი ხელები,

00:06:57.000 --> 00:07:00.000
თუ ეს დეფექტია, სისტემის შეცდომა?

00:07:00.000 --> 00:07:02.000
ეს რელიგიური ამბები მხოლოდ მაშინ ხდება,

00:07:02.000 --> 00:07:04.660
როცა ტვინში მოკლე ჩართვაა?

00:07:04.660 --> 00:07:07.000
ჯილს ინსულტი დაემართა
და რელიგიური განცდა ჰქონდა.

00:07:07.000 --> 00:07:09.000
ეს მხოლოდ შეცდომაა.

NOTE Paragraph

00:07:09.000 --> 00:07:13.000
ბევრი მეცნიერი, ვინც რელიგიას შეისწავლის
ამ აზრზეა.

00:07:13.000 --> 00:07:15.000
მაგალითად, "ახალი ათეისტები"

00:07:15.000 --> 00:07:17.000
ამტკიცებენ, რომ რელიგია რაღაც პარაზიტული

00:07:17.000 --> 00:07:19.000
მემების (კულტურული წეს-ჩვეულება) ნაკრებია,

00:07:19.000 --> 00:07:21.000
რომელიც ჩვენს ტვინში აღწევს

00:07:21.000 --> 00:07:24.000
და ყველანაირ
რელიგიურ სიგიჟეს გვაკეთებინებს,

00:07:24.000 --> 00:07:26.000
როგორც თვითგანადგურება
და თავის აფეთქებაა.

00:07:26.000 --> 00:07:28.000
ბოლო-ბოლო,

00:07:28.000 --> 00:07:30.000
როგორ შეიძლება საკუთარი "მე"-ს დაკარგვა

00:07:30.000 --> 00:07:32.000
როდისმე კარგი იყოს?

00:07:32.000 --> 00:07:34.000
როგორ შეიძლება რომელიმე ორგანიზმისთვის

00:07:34.000 --> 00:07:36.000
ადაპტაციური თვისება

00:07:36.000 --> 00:07:39.000
პირადი ინტერესის უგულებელყოფა იყოს?

00:07:39.000 --> 00:07:41.000
ნება მომეცით გაჩვენოთ.

NOTE Paragraph

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
"ადამიანის წარმოშობაში"

00:07:43.000 --> 00:07:45.000
ჩარლზ დარვინმა მორალის ევოლუციაზე

00:07:45.000 --> 00:07:47.000
ბლომად დაწერა.

00:07:47.000 --> 00:07:50.000
საიდან გაჩნდა და რატომ გვაქვს ის.

00:07:50.000 --> 00:07:52.000
დარვინმა აღნიშნა, რომ ბევრ ჩვენს ღირსებას

00:07:52.000 --> 00:07:54.000
ნაკლები სარგებელი აქვს საკუთარი თავისთვის,

00:07:54.000 --> 00:07:56.000
მაგრამ სასარგებლოა ჩვენი ჯგუფებისთვის.

00:07:56.000 --> 00:07:58.000
მან სცენარი შემოგვთავაზა,

00:07:58.000 --> 00:08:00.180
სადაც პირველყოფილი ადამიანების
ორ ტომს შორის

00:08:00.180 --> 00:08:02.000
შეხვედრა და შეჯიბრი გაიმართა.

00:08:02.000 --> 00:08:05.000
მან თქვა: "თუ ერთ-ერთ ტომში

00:08:05.000 --> 00:08:07.000
დიდი რაოდენობით მამაცი, გულისხმიერი

00:08:07.000 --> 00:08:09.000
და თავდადებული წევრები აღმოჩნდებიან,

00:08:09.000 --> 00:08:12.030
რომლებიც მუდამ მზად არიან
ერთმანეთის დასახმარებლად და დასაცავად,

00:08:12.030 --> 00:08:13.000
ეს ტომი აჯობებს

00:08:13.000 --> 00:08:15.000
და დაიპყრობს მეორეს"

00:08:15.000 --> 00:08:17.300
ის აგრძელებს: "ეგოისტი
და ანტაგონისტი ადამიანები

00:08:17.300 --> 00:08:19.000
ვერ შეთანხმდებიან

00:08:19.000 --> 00:08:21.000
და შეთანხმებული მოქმედების გარეშე კი,

00:08:21.000 --> 00:08:23.000
ვერაფერს შეცვლით"

00:08:23.000 --> 00:08:25.000
სხვა სიტყვებით,

00:08:25.000 --> 00:08:27.000
ჩარლზ დარვინს სჯეროდა

00:08:27.000 --> 00:08:29.000
ჯგუფური გადარჩევის.

NOTE Paragraph

00:08:29.000 --> 00:08:32.000
ეს აზრი საკამათო იყო
ბოლო 40 წლის მანძილზე,

00:08:32.000 --> 00:08:35.000
მაგრამ წელს საგრძნობი გარღვევა ელის,

00:08:35.000 --> 00:08:38.070
განსაკუთრებით მას შემდეგ
რაც ე.ო. უილსონის წიგნი გამოვა აპრილში,

00:08:38.070 --> 00:08:40.000
რომელშიც ძლიერი არგუმენტია იმის შესახებ,

00:08:40.000 --> 00:08:42.000
რომ ჩვენ და ზოგიერთი სხვა სახეობა

00:08:42.000 --> 00:08:44.000
ჯგუფური გადარჩევის შედეგი ვართ.

00:08:44.000 --> 00:08:46.000
თუმცა, სინამდვილეში

00:08:46.000 --> 00:08:48.000
ეს მრავალდონიან გადარჩევად უნდა აღქვივათ.

NOTE Paragraph

00:08:48.000 --> 00:08:50.000
შემდეგნაირად შეხედეთ:

00:08:50.000 --> 00:08:53.000
შეჯიბრი ხდება ჯგუფებს შიგნითაც
და ჯგუფებს შორისაც.

00:08:53.000 --> 00:08:56.000
აი, ბიჭების ჯგუფი კოლეჯის გუნდიდან.

00:08:56.000 --> 00:08:58.000
ამ გუნდის შიგნით შეჯიბრია.

00:08:58.000 --> 00:09:00.000
ამ გუნდის შიგნით შეჯიბრია.

00:09:00.000 --> 00:09:02.000
ეს ბიჭები ერთმანეთს ეჯიბრებიან.

00:09:02.000 --> 00:09:05.000
ყველაზე ნელი და სუსტი მენიჩბეები 
გავარდებიან გუნდიდან

00:09:05.000 --> 00:09:07.210
და მხოლოდ რამდენიმე მათაგნი გაჰყვება
ამ სპორტს

00:09:07.210 --> 00:09:10.000
შეიძლება ერთ-ერთმა ოლიმპიადას მიაღწიოს.

00:09:10.000 --> 00:09:12.000
ანუ, გუნდში მათი ინტერესები

00:09:12.000 --> 00:09:15.000
ერთმანეთის საწინააღმდეგოა.

00:09:15.000 --> 00:09:17.000
და ზოგჯერ ერთისთვის

00:09:17.000 --> 00:09:19.000
შეიძლება სასარგებლოც იყოს

00:09:19.000 --> 00:09:21.000
სხვებისთვის ხელის შეშლა.

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
შეიძლება მან მთავარ კონკურენტზე

00:09:23.000 --> 00:09:25.000
ცუდი თქვას მწვრნელთან.

00:09:25.000 --> 00:09:27.000
თუმცა, ნავის შიგნით არსებული

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
შეჯიბრის პარალელურად,

00:09:29.000 --> 00:09:32.000
ნავებს შორისაც შეჯიბრია

00:09:32.000 --> 00:09:35.000
და როცა ეს ბიჭები სხვა ნავთან შეჯიბრისთვის
ერთ ნავში ჩასხდებიან,

00:09:35.000 --> 00:09:37.800
მათ ერთმანეთთან თანამშრომლობის გარდა
ალტერნატივა აღარ აქვთ,

00:09:37.800 --> 00:09:40.000
რადგან ისინი ყველა ერთ ნავში არიან.

00:09:40.000 --> 00:09:42.000
ისინი მხოლოდ მაშინ გაიმარჯვებენ,

00:09:42.000 --> 00:09:44.000
თუ როგორც გუნდი ისე იმოქმედებენ.

00:09:44.000 --> 00:09:46.000
ეს ბანალურად ჟღერს,

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
მაგრამ ეს ღრმა ევოლუციური ჭეშმარიტებაა.

NOTE Paragraph

00:09:48.000 --> 00:09:50.000
ჯგუფური სელექციის საწინააღმდეგო

00:09:50.000 --> 00:09:52.000
მთავარი არგუმენტი ყოველთვის იყო,

00:09:52.000 --> 00:09:55.000
რომ თანამშრომლობა კარგია,

00:09:55.000 --> 00:09:57.210
მაგრამ როგორც კი
თანამშრომლების ჯგუფი გაჩნდება,

00:09:57.210 --> 00:10:00.000
გაჩნდებიან ასევე მუქთახორებიც,

00:10:00.000 --> 00:10:03.000
ინდივიდები, რომლებიც სხვისი
მძიმე შრომის ხარჯზე იქნებიან.

00:10:03.000 --> 00:10:05.000
ნება მომეცით გაჩვენოთ ეს ყველაფერი.

00:10:05.000 --> 00:10:08.000
დავუშვათ გვაქვს პატარა ორგანიზმების ჯგუფი.

00:10:08.000 --> 00:10:11.000
ეს შეიძლება იყოს ბაქტერია, ან ზაზუნა.
არ აქვს მნიშვნელობა.

00:10:11.000 --> 00:10:14.030
დავუშვათ ეს პატარა ჯგუფი ევოლუციურად
მოთანამშრომლედ განვითარდა.

00:10:14.030 --> 00:10:16.310
მშვენიერია. ისინი იკვებებიან,
იცავენ ერთმანეთს,

00:10:16.310 --> 00:10:19.000
ერთად მუშაობენ, მდიდრდებიან.

00:10:19.000 --> 00:10:21.000
როგორც ამ სიმულაციაში ნახავთ,

00:10:21.000 --> 00:10:24.000
ურთიერთქმედებისას ისინი ქულებს მოიპოვებენ,
ანუ იზრდებიან

00:10:24.000 --> 00:10:26.000
და როცა მათი ზომა გაორმაგდება - იყოფიან.

00:10:26.000 --> 00:10:28.290
ისინი ასე მრვალდებიან
და მათი რაოდენობაც იზრდება.

NOTE Paragraph

00:10:28.290 --> 00:10:31.000
ახლა, დავუშვათ ერთი მათგანი
მუტაციას განიცდის.

00:10:31.000 --> 00:10:32.900
გენში მუტაციაა

00:10:32.900 --> 00:10:35.130
და ერთის მუტაცია
ეგოისტურ ქმედებებში ვლინდება.

00:10:35.130 --> 00:10:37.000
ის ბოროტად სარგებლობს სხვებით

00:10:37.000 --> 00:10:39.880
და როცა მწვანე ლურჯთან ურთიერთქმედებს,

00:10:39.880 --> 00:10:42.190
თქვენ ნახავთ, რომ მწვანე იზრდება,
ლურჯი მცირდება.

00:10:42.190 --> 00:10:44.000
მაშ, აი როგორ ხდება ეს ყველაფერი.

00:10:44.000 --> 00:10:46.000
ჩვენ ვიწყებთ
მხოლოდ ერთი მწვანე ორგანიზმით

00:10:46.000 --> 00:10:48.000
და ურთიერთქმედების შედეგად

00:10:48.000 --> 00:10:51.000
ის მოიპოვებს სიმდიდრეს,
ქულებს, ან საჭმელს

00:10:51.000 --> 00:10:54.000
და მოკლე დროში,
მოთანამშრომლე ჯგუფი ნადგურდება.

00:10:54.000 --> 00:10:57.000
ყველაფერს მუქთახორები ეუფლებიან.

00:10:57.000 --> 00:11:00.000
თუ ჯგუფი მათ პრობლემას ვერ გადაწყვეტს,

00:11:00.000 --> 00:11:03.000
ის თანამშრომლობით სარგებელს ვერ მიიღებს

00:11:03.000 --> 00:11:05.860
და ჯგუფური გადარჩევაც ვერ მოხდება.

NOTE Paragraph

00:11:05.860 --> 00:11:08.000
მაგრამ არსებობს
მუქთახორების პრობლემის გადაჭრა

00:11:08.000 --> 00:11:10.000
ეს არც ისე რთული პრობლემაა.

00:11:10.000 --> 00:11:13.000
პრინციპში, ბუნებამ ის ბევრჯერ გადაწყვიტა.

00:11:13.000 --> 00:11:15.000
ბუნების საყვარელი გადაწყვეტა

00:11:15.000 --> 00:11:18.000
ყველას ერთ ნავში ჩასმაა.

00:11:18.000 --> 00:11:20.000
მაგალითად, რატომ არის

00:11:20.000 --> 00:11:23.000
რომ მიტოქონდრიას ყველა უჯრედში

00:11:23.000 --> 00:11:25.000
საკუთარი დნმ აქვს?

00:11:25.000 --> 00:11:28.000
ბირთვის დნმ-სგან სრულიად განცალკევებული.

00:11:28.000 --> 00:11:30.000
ეს იმიტომ რომ ერთ დროს

00:11:30.000 --> 00:11:32.000
ეს ცალკე მყოფი მუქთახორა ბაქტერია იყო

00:11:32.000 --> 00:11:34.000
და ისინი სუპერორგანიზმად გაერთიანდნენ.

00:11:34.000 --> 00:11:36.000
და ისინი სუპერორგანიზმად გაერთიანდნენ.

00:11:36.000 --> 00:11:38.960
ასე თუ ისე, შეიძლება ერთმა მეორე გადაყლაპა
ზუსტად ვერ გავიგებთ,

00:11:38.960 --> 00:11:41.160
მაგრამ როგორც კი
მათ გარშემო მემბრანა გაჩნდა,

00:11:41.160 --> 00:11:43.040
ანუ როცა ყველა ერთ მემბრანაში აღმოჩნდა,

00:11:43.040 --> 00:11:46.000
ახლა მთელი სიმდიდრე...
სამუშაოს განაწილებით,

00:11:46.000 --> 00:11:48.000
მთელი თანამშრომლობით შექმნილი დიდება,

00:11:48.000 --> 00:11:50.000
ამ ერთ მემბრანაშია ჩაკეტილი

00:11:50.000 --> 00:11:53.000
და გვაქვს სუპერორგანიზმი.

NOTE Paragraph

00:11:53.000 --> 00:11:54.840
მოდით კვლავ გავუშვათ სიმულაცია

00:11:54.840 --> 00:11:57.330
და მუქთახორების, განდგომილი, ყალთაბანდების
სიმრავლეში

00:11:57.330 --> 00:12:00.000
ერთ-ერთი ეს სუპერორგანიზმი ჩავსვათ

00:12:00.000 --> 00:12:03.000
და შეხედეთ რა მოხდება.

00:12:03.000 --> 00:12:05.000
სუპერორგანიზმს შეუძლია მიიღოს
რაც სჭირდება.

00:12:05.000 --> 00:12:07.880
ის ისეთი დიდი, ძლიერია და ეფექტურია,

00:12:07.880 --> 00:12:10.800
რომ შეუძლია მწვანეებისგან,
განდგომილებისგან და მუქთახორებისგან

00:12:10.800 --> 00:12:14.000
რესურსების აღება

00:12:14.000 --> 00:12:16.000
და საკმაოდ მალე მთელი სიმრავლე

00:12:16.000 --> 00:12:19.000
ამ ახალი სუპერორგანიზმებისგან შედგება.

00:12:19.000 --> 00:12:21.000
იმას რაც აქ გაჩვენეთ

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
ზოგჯერ მთავარ გადასვლას უწოდებენ

00:12:23.000 --> 00:12:26.000
ევოლუციურ ისტორიაში.

00:12:26.000 --> 00:12:28.000
დარვინის კანონები არ იცვლება,

00:12:28.000 --> 00:12:31.000
მაგრამ ახლა მინდორზე ახალი ტიპის მოთამაშეა

00:12:31.000 --> 00:12:33.790
და რაღაცეები სხვანაირად გამოიყურება.

NOTE Paragraph

00:12:33.790 --> 00:12:36.000
ეს გადასვლა არ იყო
ბუნების ერთჯერადი გამოხტომა,

00:12:36.000 --> 00:12:38.000
რომელიც მხოლოდ რომელიღაც ბაქტერიაზე მოხდა.

00:12:38.000 --> 00:12:40.000
ეს კიდევ მოხდა,

00:12:40.000 --> 00:12:42.000
დაახლოებით 120 ან 140 მილიონი წლის წინ,

00:12:42.000 --> 00:12:45.000
როცა გარკვეულმა განცალკევებულმა ბზიკებმა

00:12:45.000 --> 00:12:47.000
დაიწყეს მარტივი, პრიმიტიული

00:12:47.000 --> 00:12:50.000
ბუდეების და სკების შექმნა.

00:12:50.000 --> 00:12:52.920
როცა კი რამდენიმე ბზიკი ერთ სკაში მოხვდა,

00:12:52.920 --> 00:12:55.110
მათ თანამშრომლობის გარდა
არჩევანი აღარ ჰქონდათ,

00:12:55.110 --> 00:12:57.000
რადგან მალევე ისინი სხვა სკებთან

00:12:57.000 --> 00:12:59.000
შეჯიბრში ჩაებნენ.

00:12:59.000 --> 00:13:01.110
და ყველაზე
შეთანხმებულებმა სკებმა გაიმარჯვეს.

00:13:01.110 --> 00:13:03.000
ზუსტად ისე როგორც დარვინი ამბობდა.

NOTE Paragraph

00:13:03.000 --> 00:13:04.930
ეს ადრეული ბზიკები,

00:13:04.930 --> 00:13:07.100
იყვნენ იმ ფუტკრების
და ჭიანჭველების წინაპრები,

00:13:07.100 --> 00:13:09.000
რომლებმაც გაავსეს მსოფლიო

00:13:09.000 --> 00:13:11.000
და შეცვალეს ბიოსფერო.

00:13:11.000 --> 00:13:13.000
ეს კიდევ ერთხელ მოხდა

00:13:13.000 --> 00:13:15.000
კიდევ უფრო შთამბეჭდავად,

00:13:15.000 --> 00:13:17.000
ბოლო ნახევარი მილიონი წლის წინ.

00:13:17.000 --> 00:13:19.000
როცა ჩვენი წინაპრები,

00:13:19.000 --> 00:13:21.000
კულტურული არსებები გახდნენ.

00:13:21.000 --> 00:13:24.000
ისინი შეიკრიბნენ კერის, ან კოცონის ირგვლივ

00:13:24.000 --> 00:13:26.000
დაინაწილეს სამუშაო.

00:13:26.000 --> 00:13:29.000
დაიწყეს საკუთარი სხეულების მოხატვა,
საკუთარ დიალექტზე საუბარი.

00:13:29.000 --> 00:13:32.000
და საბოლოოდ
საკუთარი ღმერთების თაყვანისცემა.

00:13:32.000 --> 00:13:34.000
როგორც კი ერთ ტომში მოხვდნენ,

00:13:34.000 --> 00:13:37.000
შეძლეს თანამშრომლობის სარგებელი
შიგნით მოექციათ.

00:13:37.000 --> 00:13:39.000
მათ აღმოაჩინეს ყველაზე ძლევამოსილი რამ

00:13:39.000 --> 00:13:41.000
ამ პლანეტაზე:

00:13:41.000 --> 00:13:43.000
ადამიანთა თანამშრომლობა.

00:13:43.000 --> 00:13:45.000
შენებისა და ნგრევის ძალა.

00:13:45.000 --> 00:13:47.740
შენებისა და ნგრევის ძალა.

NOTE Paragraph

00:13:47.740 --> 00:13:50.000
რა თქმა უნდა ადამიანთა ჯგუფები
ახლოსაც არ არიან

00:13:50.000 --> 00:13:52.080
სკაში ფუტკრებისნაირ
შეთანხმებულ მუშაობასთან.

00:13:52.080 --> 00:13:55.000
ადამიანთა ჯგუფები
რაღაც მომენტებში მათ ემსგავსებიან,

00:13:55.000 --> 00:13:56.790
მაგრამ შემდეგ როგორც წესი იშლებიან.

00:13:56.790 --> 00:14:00.180
ჩვენ არ ვართ ისეთ მჭიდრო თანამშრომლობაში
როგორც ფუტკრები და ჭიანჭველები.

00:14:00.180 --> 00:14:02.000
პრინციპში, ხშირად

00:14:02.000 --> 00:14:04.350
როგორც არაბული გაზაფხულის
ბევრ რევოლუციაში ვნახეთ,

00:14:04.350 --> 00:14:08.000
ხშირად დაყოფა რელიგიური ნიშნითაა.

00:14:08.000 --> 00:14:10.920
მიუხედავად ამისა, როცა ხალხი ერთიანდება

00:14:10.920 --> 00:14:13.000
და საკუთარ ძალისხმევას
ერთ მოძრაობას ახმარს,

00:14:13.000 --> 00:14:16.000
მას მთების შეძვრა შეუძლია.

NOTE Paragraph

00:14:16.000 --> 00:14:19.000
შეხედეთ ამ ხალხს,
რომელიც ფოტოებზე გაჩვენეთ.

00:14:19.000 --> 00:14:21.000
ფიქრობთ ისინი იქ

00:14:21.000 --> 00:14:23.000
პირადი ინტერესისთვის არიან,

00:14:23.000 --> 00:14:26.000
თუ საერთო ინტერესისთვის,

00:14:26.000 --> 00:14:29.000
რაც მათგან საკუთარი "მე"-ს
დაკარგვას მოითხოვს

00:14:29.000 --> 00:14:33.050
იმისთვის
რომ ერთი მთლიანის ნაწილი გახდნენ?

NOTE Paragraph

00:14:34.000 --> 00:14:36.000
კარგი, ეს იყო ჩემი საუბარი

00:14:36.000 --> 00:14:38.000
სტანდარტულ TED-ის ფორმატში.

00:14:38.000 --> 00:14:40.000
ახლა იგივე საუბარს

00:14:40.000 --> 00:14:42.000
3 წუთის განმავლობაში

00:14:42.000 --> 00:14:45.000
უფრო სრული სპექტრის სტილში შემოგთავაზებთ.

NOTE Paragraph

00:14:45.000 --> 00:14:47.000
(მუსიკა)

NOTE Paragraph

00:14:47.000 --> 00:14:49.000
(ვიდეო) ჯონათან ჰეიდტი:
ჩვენ ადამიანები

00:14:49.000 --> 00:14:51.000
როგორც უილიამ ჯეიმსი ხსნის,

00:14:51.000 --> 00:14:53.000
ბევრნაირად გამოვცდით რელიგიას.

00:14:53.000 --> 00:14:56.000
ერთ-ერთი ჩვეული საიდუმლო კიბეზე ასვლა,

00:14:56.000 --> 00:14:58.000
და საკუთარი "მე"-ს დაკარგვაა.

00:14:58.000 --> 00:15:00.000
კიბეს სიცოცხლის მიწიერი განცდიდან,

00:15:00.000 --> 00:15:03.000
ზემოთ სასულიერო,

00:15:03.000 --> 00:15:05.000
ან ღრმად ურთიერთგადაჯაჭვულ

00:15:05.000 --> 00:15:07.000
სიცოცხლეში ავყავართ.

00:15:07.000 --> 00:15:09.000
როგორც დურკჰეიმმა ახსნა,

00:15:09.000 --> 00:15:11.000
ჩვენ ჰომო დუპლექსები ვართ.

00:15:11.000 --> 00:15:13.000
ჰომო დუპლექსი ვართ,

00:15:13.000 --> 00:15:15.000
რადგან როგორც დარვინმა ახსნა 


00:15:15.000 --> 00:15:18.000
ევოლუცია მრავალდონიანი
გადარჩევით განვიცადეთ.

00:15:18.000 --> 00:15:20.120
დარწმუნებული არ ვარ
კიბე ადაპტაციური თვისებაა

00:15:20.120 --> 00:15:22.000
თუ დეფექტი,

00:15:22.000 --> 00:15:24.000
მაგრამ თუ ის ადაპტაციურია,

00:15:24.000 --> 00:15:26.000
მაშინ მას ღრმად მიმავალი შედეგები აქვს.

00:15:26.000 --> 00:15:28.000
თუ ის ადაპტაციურია,

00:15:28.000 --> 00:15:31.000
მაშინ ჩვენ განვვითარდით,
რომ ვიყოთ რელიგიურები.

NOTE Paragraph

00:15:31.000 --> 00:15:32.070
იმას არ ვგულისხმობ,

00:15:32.070 --> 00:15:35.200
რომ გიგანტურ ორგანიზებულ რელიგიებში
გასაერთიანებლად განვვითარდით.

00:15:35.200 --> 00:15:37.000
ასეთი რამეები ზედმეტად ახალია.

00:15:37.000 --> 00:15:39.000
ვგულისხმობ, რომ განვვითარდით

00:15:39.000 --> 00:15:41.000
ჩვენს გარშემო სულიერების დასანახად

00:15:41.000 --> 00:15:43.000
და სხვებთან ერთად
გუნდებში გასაერთიანებლად,

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
რომ შევიკრიბოთ სულიერი საგნების,

00:15:45.000 --> 00:15:47.000
ადამიანების და იდეების გარშემო.

00:15:47.000 --> 00:15:50.000
ამიტომ არის პოლიტიკა ასეთი ტომობრივი.

00:15:50.000 --> 00:15:53.000
პოლიტიკა ნაწილობრივ მიწიერია,
ნაწილობრივ პირადი ინტერესია,

00:15:53.000 --> 00:15:56.000
მაგრამ ის ასევე სულიერებასაც შეიცავს.

00:15:56.000 --> 00:15:58.000
ის სხვებთან გაერთიანებას გულისხმობს,

00:15:58.000 --> 00:16:00.000
მორალური იდეების განხორციელებისთვის.

00:16:00.000 --> 00:16:03.000
ის მუდმივ ბრძოლაზეა
ბოროტსა და კეთილს შორის

00:16:03.000 --> 00:16:06.000
და ჩვენ ყველას გვჯერა,
რომ კეთილ გუნდში ვართ.

NOTE Paragraph

00:16:06.000 --> 00:16:08.000
და რაც ყველაზე მთავარია,

00:16:08.000 --> 00:16:10.000
თუ კიბის იდეა რეალურია,

00:16:10.000 --> 00:16:12.000
ის ხსნის თანამედროვე ცხოვრებით

00:16:12.000 --> 00:16:14.000
მუდმივ დაუკმაყოფილებლობის შეგრძნებას.

00:16:14.000 --> 00:16:17.000
რადგან ადამიანები რაღაც დონეზე

00:16:17.000 --> 00:16:19.000
ფუტკრებივით არსებები არიან.

00:16:19.000 --> 00:16:22.000
ჩვენ ფუტკრები ვართ
და სკებიდან განმანათლებლობის პერიოდში

00:16:22.000 --> 00:16:25.000
ჩვენ დავამსხვრიეთ ძველი ინსტიტუციები

00:16:25.000 --> 00:16:27.000
და მოვუტანეთ თავისუფლება ჩაგრულებს.

00:16:27.000 --> 00:16:29.300
ჩვენ შევძელით დედამიწის შეცვლა
ჩვენი შემოქმედებით

00:16:29.300 --> 00:16:32.000
და შევქმენით დიდი სიმდიდრე და კომფორტი.

NOTE Paragraph

00:16:32.000 --> 00:16:34.000
დღეს-დღეობით ჩვენ დავფრინავთ

00:16:34.000 --> 00:16:36.000
როგორც ინდივიდი ფუტკრები.

00:16:36.000 --> 00:16:38.000
მაგრამ ზოგჯერ ვუფიქრდებით:

00:16:38.000 --> 00:16:40.000
სულ ეს არის?

00:16:40.000 --> 00:16:42.000
რა უნდა ვუყო ჩემს ცხოვრებას?

00:16:42.000 --> 00:16:44.000
რა მაკლია?

00:16:44.000 --> 00:16:46.000
გვაკლია ის, რომ ჩვენ ჰომო დუპლექსები ვართ,

00:16:46.000 --> 00:16:49.000
მაგრამ თანამედროვე სეკულარული საზოგადოება

00:16:49.000 --> 00:16:52.000
ჩვენი ქვედა,
მიწიერი სურვილების დასაკმაყოფილებლადაა.

00:16:52.000 --> 00:16:55.000
აქ, ქვედა დონეზე მართლაც კომფორტულია.

00:16:55.000 --> 00:16:58.000
მოდით დაჯეგით ჩემი სახლის
გასართობ ცენტრში.

NOTE Paragraph

00:16:58.000 --> 00:17:00.000
თანამედროვე ცხოვრების ერთი დიდი გამოწვევა

00:17:00.000 --> 00:17:03.000
ამ აურზაურში კიბის პოვნაა

00:17:03.000 --> 00:17:06.000
და როცა ზემოთ ახვალთ,

00:17:06.000 --> 00:17:09.000
რაღაც კარგის
და კეთილშობილურის გაკეთება.

00:17:09.000 --> 00:17:12.000
მე ამის სურვილს ჩემ სტუნდენტებში ვხედავ
ვირჯინიის უნივერსიტეტში.

00:17:12.000 --> 00:17:14.000
მათ ყველას მიზნის და მოწოდების პოვნა სურთ,

00:17:14.000 --> 00:17:16.000
რომელსაც თავს მიუძღვნიან.

00:17:16.000 --> 00:17:19.000
მათგან ყველა კიბეს ეძებს

00:17:19.000 --> 00:17:20.930
და ეს იმედს მაძლევს,

00:17:20.930 --> 00:17:23.000
რადგან ადამიანები
არ არიან მხოლოდ ეგოისტები.

NOTE Paragraph

00:17:23.000 --> 00:17:25.000
უმეტესობას საკუთარი უმნიშვნელობის დაძლევა

00:17:25.000 --> 00:17:27.000
და რაღაც უფრო დიდის ნაწილად ყოფნა სურს.

00:17:27.000 --> 00:17:30.000
და ეს ხსნის იმ დიდ რეზონანსს,

00:17:30.000 --> 00:17:32.000
რაც ამ მარტივმა მეტაფორამ გამოიწვია.

00:17:32.000 --> 00:17:35.000
რომელიც თითქმის 400 წლის წინ გაჩნდა:

00:17:35.000 --> 00:17:37.000
"ადამიანი კუნძული როდია,

00:17:37.000 --> 00:17:39.000
ცალკე გარიყული.

00:17:39.000 --> 00:17:42.000
ყოველი ადამიანი მიწისა

00:17:42.000 --> 00:17:45.000
და წყლის ნაწილია."

NOTE Paragraph

00:17:45.000 --> 00:17:47.000
ჯ.ჰ.: მადლობა.

NOTE Paragraph

00:17:47.000 --> 00:17:55.000
(აპლოდისმენტები)