WEBVTT

00:00:06.979 --> 00:00:08.722
ลองคิดไปว่าคุณกำลังชมการแข่งขันฟุตบอล

00:00:08.722 --> 00:00:11.206
มีเจ้าคนน่ารังเกียจนี่นั่งติดกับคุณ

00:00:11.206 --> 00:00:11.906
เขาส่งเสียงดังเอะอะ

00:00:11.906 --> 00:00:13.240
เขาทำเครื่องดื่มของเขาหกรดคุณ

00:00:13.240 --> 00:00:14.995
และเขาหัวเราะเย้ยหยันทีมที่คุณเชียร์

00:00:14.995 --> 00:00:17.226
หลายวันต่อมา คุณกำลังเดินอยู่ในสวนสาธารณะ

00:00:17.226 --> 00:00:19.823
ในทันใดนั้นฝนก็เริ่มตกกระหน่ำลงมา

00:00:19.823 --> 00:00:21.130
ใครนะควรปรากฏตัวข้างๆ คุณ

00:00:21.130 --> 00:00:22.417
พร้อมกับหยิบยื่นร่มให้คุณ?

00:00:22.417 --> 00:00:25.052
เจ้าหมอนั่นเองที่คุณพบตอนชมการแข่งขันฟุตบอล

00:00:25.052 --> 00:00:26.489
คุณจะเปลี่ยนทัศนคติที่มีต่อเขา

00:00:26.489 --> 00:00:28.213
บนพื้นฐานของการพบกันครั้งที่สองนี้

00:00:28.213 --> 00:00:29.709
หรือ คุณยังคงยึดติดอยู่กับความประทับใจแรกพบ

00:00:29.709 --> 00:00:31.907
และไม่ให้ความสำคัญแก่คนๆ นี้

00:00:31.907 --> 00:00:34.298
การวิจัยทางจิตวิทยาสังคมชี้ให้เห็นว่า

00:00:34.298 --> 00:00:37.112
เราสร้างความประทับใจที่ยั่งยืนต่อผู้อื่นได้รวดเร็ว

00:00:37.112 --> 00:00:39.020
บนพื้นฐานพฤติกรรมของพวกเขา

00:00:39.020 --> 00:00:41.314
เราทำสิ่งนี้ได้ไม่ยากเย็น

00:00:41.314 --> 00:00:43.310
สรุปเป็นลักษณะนิสัยที่ติดตัว

00:00:43.310 --> 00:00:44.647
จากเพียงพฤติกรรมเดียว

00:00:44.647 --> 00:00:45.481
เช่น คำพูดกราดเกรี้ยว

00:00:45.481 --> 00:00:46.974
หรือ เดินซุ่มซ่าม

00:00:46.974 --> 00:00:48.733
โดยใช้ความประทับใจของเราเป็นแนวทาง

00:00:48.733 --> 00:00:50.040
เราสามารถทำนายได้แม่นยำ

00:00:50.040 --> 00:00:53.187
ว่าคนๆ นั้นจะแสดงพฤติกรรมอย่างไรในอนาคต

00:00:53.187 --> 00:00:54.075
ด้วยความรู้นี้

00:00:54.075 --> 00:00:55.462
ชายจากการแข่งขันฟุตบอล

00:00:55.462 --> 00:00:57.293
ดูเป็นคนไม่น่าคบ เมื่อคุณพบเขาครั้งแรก

00:00:57.293 --> 00:00:59.793
คุณอาจคาดว่าจะพบพฤติกรรมเช่นนั้นอีกมากในอนาคต

00:00:59.793 --> 00:01:01.674
ถ้าเป็นดังนั้น คุณอาจเลือกหลบเลี่ยงเขา

00:01:01.674 --> 00:01:03.009
ในครั้งต่อไปที่คุณเห็นเขา

00:01:03.009 --> 00:01:05.293
อย่างไรก็ดี เราสามารถเปลี่ยนแปลงความประทับใจของเรา

00:01:05.293 --> 00:01:07.337
เมื่อได้รับข้อมูลใหม่ๆ

00:01:07.337 --> 00:01:09.873
นักวิจัยพฤติกรรมได้ระบุ

00:01:09.873 --> 00:01:12.210
แบบแผนสอดคล้องที่ดูจะช่วยนำทาง

00:01:12.210 --> 00:01:14.627
กระบวนการปรับความประทับใจขึ้นใหม่

00:01:14.627 --> 00:01:17.014
ในมุมมองหนึ่ง การเรียนรู้ข้อมูลเกี่ยวกับบางคน

00:01:17.014 --> 00:01:19.714
ในด้านลบมากๆ และผิดทำนองคลองธรรม

00:01:19.714 --> 00:01:21.435
โดยทั่วไปมีผลกระทบที่รุนแรงกว่า

00:01:21.435 --> 00:01:25.521
การเรียนรู้ข้อมูลในด้านบวกมากๆ 
และถูกทำนองคลองธรรม

00:01:25.521 --> 00:01:27.796
ดังนั้นจึงเป็นโชคไม่ดีสำหรับเพื่อนใหม่

00:01:27.796 --> 00:01:28.821
จากการแข่งขันฟุตบอลของเรา

00:01:28.821 --> 00:01:30.243
พฤติกรรมไม่ดีระหว่างชมการแข่งขันของเขา

00:01:30.243 --> 00:01:33.070
อาจบดบังพฤติกรรมดีของเขาที่สวนสาธารณะ

00:01:33.070 --> 00:01:35.628
งานวิจัยชี้ให้เห็นว่าอคตินี้เกิดขึ้น

00:01:35.628 --> 00:01:38.828
เพราะว่าพฤติกรรมผิดทำนองคลองธรรมช่วยบ่งบอก

00:01:38.828 --> 00:01:39.875
หรือเผยให้รู้ถึง

00:01:39.875 --> 00:01:42.043
ลักษณะนิสัยแท้จริงของบุคคลได้ดีกว่า

00:01:42.043 --> 00:01:43.877
ดังนั้นโดยตรรกะนี้

00:01:43.877 --> 00:01:46.253
สิ่งไม่ดีจึงมีอิทธิพลมากกว่าสิ่งดีเสมอ

00:01:46.253 --> 00:01:47.923
เมื่อมีการปรับความประทับใจขึ้นใหม่

00:01:47.923 --> 00:01:49.754
แต่ไม่เป็นอย่างนั้นเสมอไป

00:01:49.754 --> 00:01:51.882
รูปแบบการเรียนรู้บางอย่างดูเหมือนไม่

00:01:51.882 --> 00:01:54.208
นำไปสู่อคติแง่ลบชนิดนี้

00:01:54.208 --> 00:01:57.431
เช่น การเรียนรู้เกี่ยวกับความสามารถ
และสมรรถภาพของผู้อื่น

00:01:57.431 --> 00:01:58.297
เป็นต้น

00:01:58.297 --> 00:01:59.880
อคตินี้ถูกพลิกกลับ

00:01:59.880 --> 00:02:01.348
โดยแท้จริงแล้วข้อมูลด้านบวก

00:02:01.348 --> 00:02:03.631
ได้รับน้ำหนักมากกว่า

00:02:03.631 --> 00:02:05.128
เรากลับไปที่การแข่งขันฟุตบอล

00:02:05.128 --> 00:02:06.624
ถ้าผู้เล่นทำประตูได้

00:02:06.624 --> 00:02:08.292
ก็จะมีผลกระทบที่รุนแรงกว่า

00:02:08.292 --> 00:02:10.199
ต่อความประทับใจของคุณต่อทักษะของผู้เล่น

00:02:10.199 --> 00:02:11.959
มากกว่ายามที่พวกเขายิงประตูพลาด

00:02:11.959 --> 00:02:13.902
ทั้งสองด้านของการปรับความประทับใจขึ้นใหม่

00:02:13.902 --> 00:02:16.209
สอดคล้องต้องกันอย่างมากทีเดียว

00:02:16.209 --> 00:02:18.310
โดยภาพรวม บรรดาพฤติกรรมที่รับรู้ได้

00:02:18.310 --> 00:02:20.542
ว่าเกิดไม่บ่อยนัก จะเป็นพฤติกรรมที่

00:02:20.542 --> 00:02:23.379
ผู้คนมักให้น้ำหนักกันมากกว่า

00:02:23.379 --> 00:02:25.627
เมื่อมีการสร้างและปรับความประทับใจขึ้นใหม่

00:02:25.627 --> 00:02:26.914
ได้แก่ การกระทำผิดทำนองคลองธรรมร้ายแรง

00:02:26.914 --> 00:02:29.293
และการกระทำที่เปี่ยมสมรรถภาพ

00:02:29.293 --> 00:02:32.004
ดังนั้น เกิดอะไรขึ้นในระดับสมองของเรา

00:02:32.004 --> 00:02:33.874
เมื่อเรากำลังปรับความประทับใจของเราขึ้นใหม่?

00:02:33.874 --> 00:02:35.257
โดยการใช้ fMRI,

00:02:35.257 --> 00:02:37.878
หรือ การทำงานของการสร้างภาพด้วยการเกิดเรโซแนนซ์แม่เหล็ก (functional Magnetic Resonance Imaging)

00:02:37.878 --> 00:02:39.294
นักวิจัยได้ค้นพบ

00:02:39.294 --> 00:02:41.478
เครือข่ายของสมองที่ยืดออกไป

00:02:41.478 --> 00:02:43.213
ที่ตอบสนองต่อข้อมูลใหม่ๆ

00:02:43.213 --> 00:02:46.104
ที่ไม่สอดคล้องกับความประทับใจเริ่มแรก

00:02:46.104 --> 00:02:48.296
สิ่งเหล่านี้รวมทั้งพื้นที่เชื่อมโยง

00:02:48.296 --> 00:02:49.574
กับกระบวนการรับรู้ทางสังคม

00:02:49.574 --> 00:02:50.652
ความสนใจ

00:02:50.652 --> 00:02:52.465
และการควบคุมกระบวนการรับรู้

00:02:52.465 --> 00:02:54.568
ยิ่งกว่านั้น เมื่อปรับความประทับใจขึ้นใหม่

00:02:54.568 --> 00:02:56.570
บนพื้นฐานพฤติกรรมของผู้คน

00:02:56.570 --> 00:02:59.709
กิจกรรมที่เกิดขึ้นในสมองส่วน 
ventrolateral prefrontal cortex

00:02:59.709 --> 00:03:02.061
และ superior temporal sulcus

00:03:02.061 --> 00:03:03.494
มีความสัมพันธ์ร่วมกันกับความรับรู้

00:03:03.494 --> 00:03:07.879
ถึงความถี่ของพฤติกรรมเหล่านั้นที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน

00:03:07.879 --> 00:03:10.290
พูดอีกอย่างก็คือ สมองดูเหมือนจะติดตามร่องรอย

00:03:10.290 --> 00:03:13.180
คุณสมบัติเชิงสถิติที่มีระดับต่ำ ของพฤติกรรม

00:03:13.180 --> 00:03:15.900
เพื่อทำการตัดสินใจที่ซับซ้อน

00:03:15.900 --> 00:03:17.423
เกี่ยวกับลักษณะนิสัยของผู้อื่น

00:03:17.423 --> 00:03:18.461
มันจำเป็นต้องชี้ขาดว่า

00:03:18.461 --> 00:03:20.642
พฤติกรรมของบุคคลนี้เป็นปกติทั่วไป

00:03:20.642 --> 00:03:22.483
หรือผิดแผกจากธรรมดา

00:03:22.483 --> 00:03:23.309
ในสถานการณ์

00:03:23.309 --> 00:03:26.312
ที่แฟนบอลผู้น่ารังเกียจกลับกลายเป็นคนใจดีมีเมตตา

00:03:26.312 --> 00:03:27.479
สมองของคุณจะคิดว่า

00:03:27.479 --> 00:03:28.649
จากประสบการณ์ของฉัน

00:03:28.649 --> 00:03:31.782
ส่วนมากใครๆ ก็จะให้ยืมร่มของพวกเขาแก่คนอื่นกันทั้งนั้น

00:03:31.782 --> 00:03:34.452
แต่สิ่งที่เจ้าหมอนี่ทำลงไประหว่างดูการแข่งขันฟุตบอล

00:03:34.452 --> 00:03:36.297
เป็นสิ่งผิดปกติ

00:03:36.297 --> 00:03:39.247
และดังนั้น คุณจึงตัดสินใจโดย
ยึดติดอยู่กับความประทับใจแรกพบของคุณ

00:03:39.247 --> 00:03:40.985
เป็นเรื่องสอนใจที่ดีในสิ่งที่เกิดขึ้นนี้

00:03:40.985 --> 00:03:43.412
สมองของคุณ และรวมถึงตัวตนของคุณ

00:03:43.412 --> 00:03:44.794
อาจให้ความใส่ใจมากกว่าเกี่ยวกับ

00:03:44.794 --> 00:03:46.548
สิ่งต่างๆ ที่เป็นด้านลบผิดทำนองคลองธรรม

00:03:46.548 --> 00:03:47.792
ที่คนอื่นได้ทำลงไป

00:03:47.792 --> 00:03:50.665
เปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ 
ที่เป็นด้านบวกถูกทำนองคลองธรรม

00:03:50.665 --> 00:03:52.194
แต่มันเป็นผลทางตรง

00:03:52.194 --> 00:03:55.693
จากการที่พฤติกรรมไม่ดีพบเห็นได้ยากกว่า

00:03:55.693 --> 00:03:58.329
เราคุ้นเคยกันมากกว่ากับผู้คนที่โดยพื้นฐานเป็นคนดี

00:03:58.329 --> 00:04:00.671
ยอมสละเวลาช่วยเหลือคนแปลกหน้าในคราวจำเป็น

00:04:00.671 --> 00:04:04.200
ในบริบทนี้ ความไม่ดีอาจมีอิทธิพลมากกว่าความดี

00:04:04.200 --> 00:04:06.803
แต่เป็นเพียงเพราะความดีมีให้พบเห็นมากกว่า

00:04:06.803 --> 00:04:08.828
คิดถึงครั้งสุดท้ายที่คุณตัดสินใครบางคน

00:04:08.828 --> 00:04:10.135
บนพื้นฐานพฤติกรรมของพวกเขา

00:04:10.135 --> 00:04:11.843
โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาที่คุณรู้สึกจริงๆ

00:04:11.843 --> 00:04:14.270
เหมือนว่าคุณเปลี่ยนทัศนคติที่มีต่อใครบางคน

00:04:14.270 --> 00:04:15.720
พฤติกรรมที่เป็นเหตุให้คุณ

00:04:15.720 --> 00:04:16.899
ปรับความประทับใจของคุณขึ้นใหม่นั้น

00:04:16.899 --> 00:04:19.202
เป็นบางสิ่งที่คุณคาดหวังให้คนอื่นทำ

00:04:19.202 --> 00:04:22.398
หรือ เป็นบางสิ่งที่มันผิดแผกจากธรรมดา?