WEBVTT

00:00:06.979 --> 00:00:08.722
Та хөлбөмбөг үзэж байна гэж бодъё.

00:00:08.722 --> 00:00:11.086
Хажууд чинь зэвүүн залуу сууж таарч.

00:00:11.086 --> 00:00:11.906
Тэр чанга орилж,

00:00:11.906 --> 00:00:13.240
тан дээр уух юмаа асгаж,

00:00:13.240 --> 00:00:14.995
танай багаар тохуурхана.

00:00:14.995 --> 00:00:17.226
Хэдэн өдрийн дараа паркад 
алхаж явтал чинь

00:00:17.226 --> 00:00:19.823
гэнэт бороо орж эхэлнэ.

00:00:19.823 --> 00:00:21.130
Танд шүхэр санал болгохоор

00:00:21.130 --> 00:00:22.417
хэн гарч ирэх бол?

00:00:22.417 --> 00:00:25.052
Хөлбөмбөгийн тэмцээн дээрх
нөгөө залуу.

00:00:25.052 --> 00:00:26.489
Энэ хоёр дахь тохиолдлоос болж

00:00:26.489 --> 00:00:28.213
түүний тухай бодлоо өөрчлөх үү,

00:00:28.213 --> 00:00:29.709
эсвэл анхны сэтгэгдлээрээ

00:00:29.709 --> 00:00:31.907
түүнийг муулах уу?

00:00:31.907 --> 00:00:34.298
Нийгмийн сэтгэл зүйн судалгаагаар

00:00:34.298 --> 00:00:37.112
бид бусдын талаарх сэтгэгдлийг
тэдний зан авирт үндэслэн

00:00:37.112 --> 00:00:39.020
тун хурдан үүсгэдэг ажээ.

00:00:39.020 --> 00:00:41.314
Багахан хичээл зүтгэлээр бид
үүнийг хийдэг.

00:00:41.314 --> 00:00:43.310
Тогтсон зан аашын онцлогийг нь

00:00:43.310 --> 00:00:44.647
ганц хэлсэн хатуухан үг,

00:00:44.647 --> 00:00:45.481
эсвэл хачин алхаа

00:00:45.481 --> 00:00:46.974
зэрэг ганц зан авираар дүгнэнэ.

00:00:46.974 --> 00:00:48.733
Өөрсдийн сэтгэгдлийг чиглүүлэгч
болгон

00:00:48.733 --> 00:00:50.040
бид хүмүүсийг цаашид хэрхэн

00:00:50.040 --> 00:00:53.187
биеэ авч явахыг нь яг таг таамагладаг.

00:00:53.187 --> 00:00:54.125
Тэмцээн дээрх залуу

00:00:54.125 --> 00:00:55.692
анх уулзахад
өөдгүй амьтан байсан

00:00:55.692 --> 00:00:57.293
гэх бодлоор зэвсэглэсэн та

00:00:57.293 --> 00:00:59.793
цаашид ч тэр ийм л байна хэмээн
таамаглаж магад.

00:00:59.793 --> 00:01:01.674
Хэрэв тэгвэл дахин түүнтэй уулзахдаа

00:01:01.674 --> 00:01:03.009
та түүнээс зайлсхийх болно.

00:01:03.009 --> 00:01:05.293
Бид шинэ мэдээллээр дамжуулан


00:01:05.293 --> 00:01:07.337
өөрсдийн сэтгэгдлээ өөрчилж болно.

00:01:07.337 --> 00:01:09.873
Зан авир судлаачид

00:01:09.873 --> 00:01:12.210
сэтгэгдэл өөрчлөгдөх энэ явцыг

00:01:12.210 --> 00:01:14.627
тогтсон хэв маяг
удирддаг болохыг тогтоожээ.

00:01:14.627 --> 00:01:17.014
Нэг талаас, хэн нэгний тухай маш сөрөг,

00:01:17.014 --> 00:01:19.714
ёс суртахуунгүй мэдээлэл авах нь

00:01:19.714 --> 00:01:21.435
ерөнхийдөө маш эерэг,

00:01:21.435 --> 00:01:25.521
өндөр ёс суртахуунтай мэдээлэл авахаас
илүү хүчтэй нөлөөлдөг гэж үздэг.

00:01:25.521 --> 00:01:27.756
Тэгэхээр харамсалтай нь 
хөлбөмбөгийн тэмцээний

00:01:27.756 --> 00:01:28.861
манай шинэ найзын хувьд

00:01:28.861 --> 00:01:30.183
түүний муу зан авир

00:01:30.183 --> 00:01:33.070
паркад гаргасан сайн зан авираас
илүү нөлөөтэй байж болох юм.

00:01:33.070 --> 00:01:35.628
Ёс суртахуунгүй зан авир нь
хүний үнэн араншнаас

00:01:35.628 --> 00:01:37.398
илүү анхааралд өртдөг,

00:01:37.398 --> 00:01:39.715
эсвэл илэрхий байдаг тул

00:01:39.715 --> 00:01:42.043
ийм өрөөсгөл хандлага гардаг гэж
судалгаанд үзжээ.

00:01:42.043 --> 00:01:43.857
Тэгэхээр энэ логикийн дагуу бол

00:01:43.877 --> 00:01:46.253
сэтгэгдэл шинэчлэгдэхэд
муу нь сайнаасаа

00:01:46.253 --> 00:01:47.923
хэзээд илүү хүчтэй байдаг байх нь.

00:01:47.923 --> 00:01:49.754
Гэхдээ үргэлж ийм байдаггүй.

00:01:49.754 --> 00:01:51.882
Зарим төрлийн мэдлэг 
энэ хэлбэрийн

00:01:51.882 --> 00:01:54.208
сөрөг байдлын хандлага руу
хөтлөөд байдаггүй.

00:01:54.208 --> 00:01:57.431
Өөр хүний авьяас, чадварын талаар
мэдэж авах үед жишээ нь

00:01:57.431 --> 00:01:58.507
ийм өрөөсгөл хандлага

00:01:58.507 --> 00:01:59.880
эсрэгээрээ үүснэ.

00:01:59.880 --> 00:02:01.348
Үнэндээ, эерэг мэдээлэл

00:02:01.348 --> 00:02:03.631
илүү жин дарна гэж ойлгож болох юм.

00:02:03.631 --> 00:02:05.228
Хөлбөмбөгийн тэмцээнд
эргээд очъё.

00:02:05.228 --> 00:02:06.624
Хэрэв тоглогч гоол оруулбал

00:02:06.624 --> 00:02:08.292
тэдний ур чадварын тухай сэтгэгдэл

00:02:08.292 --> 00:02:10.200
гоолын боломж алдсанаас илүү хүчтэйгээр

00:02:10.200 --> 00:02:11.959
танд төрөх болно.

00:02:11.959 --> 00:02:13.902
Сэтгэгдэл шинэчлэхэд түүхийн хоёр тал

00:02:13.902 --> 00:02:16.209
маш уялдаа холбоотой байдаг.

00:02:16.209 --> 00:02:18.310
Ерөнхийдөө тэр бүр тохиолдоод байдаггүй ч

00:02:18.310 --> 00:02:20.542
маш ёс суртахуунгүй үйлдэл,

00:02:20.542 --> 00:02:23.379
эсвэл өндөр ёс суртахуунтай үйлдэл нь

00:02:23.379 --> 00:02:25.627
тухайн хүний талаарх

00:02:25.627 --> 00:02:26.914
сэтгэгдлийг шинэчлэхэд

00:02:26.914 --> 00:02:29.293
чухал үүрэг оролцоотой байдаг ажээ.

00:02:29.293 --> 00:02:32.004
Тэгвэл сэтгэгдлүүдээ шинэчлэх үед

00:02:32.004 --> 00:02:33.874
бидний тархинд юу болж байдаг вэ?

00:02:33.874 --> 00:02:35.257
fMRI буюу

00:02:35.257 --> 00:02:37.878
функциональ соронзон резонансын
зураглал ашиглан,

00:02:37.878 --> 00:02:39.294
анхны сэтгэгдэлтэй холбоогүй

00:02:39.294 --> 00:02:41.478
шинэ мэдээлэлд хариу өгдөг

00:02:41.478 --> 00:02:43.213
тархины бүсийн өргөтгөсөн сүлжээг

00:02:43.213 --> 00:02:46.104
судлаачид олж тогтоожээ.

00:02:46.104 --> 00:02:48.296
Эдгээр бүс нь ерөнхийдөө

00:02:48.296 --> 00:02:49.574
нийгмийн танин мэдэхүй,

00:02:49.574 --> 00:02:50.652
анхаарал,

00:02:50.652 --> 00:02:52.465
танин мэдэхүйн хяналттай
холбоотой юм.

00:02:52.465 --> 00:02:54.568
Түүнчлэн, хүмүүсийн зан авирт үндэслэн

00:02:54.568 --> 00:02:56.570
сэтгэгдлээ шинэчлэх үед

00:02:56.570 --> 00:02:59.709
тархины бор гадаргуугийн хажуу хэсэг ба

00:02:59.709 --> 00:03:02.061
дээд чамархайн атираан дахь үйл ажиллагаа

00:03:02.061 --> 00:03:03.494
тэдгээр зан авир өдөр тутам

00:03:03.494 --> 00:03:07.879
хэр их илэрдэг гэдгийг ойлгох
чадвартай хамааралтай байдаг.

00:03:07.879 --> 00:03:10.290
Өөрөөр хэлбэл, бусад хүмүүсийн
зан аашын тухай

00:03:10.290 --> 00:03:13.180
төвөгтэй шийдвэр гаргахын тулд

00:03:13.180 --> 00:03:15.900
зан авирын доод түвшний,
статистик шинж чанаруудыг

00:03:15.900 --> 00:03:17.423
тархи дагадаг болж таарч байна.

00:03:17.423 --> 00:03:18.461
Энэ хүний зан авир

00:03:18.461 --> 00:03:20.642
энгийн эсвэл энгийн биш үү гэдгийг

00:03:20.642 --> 00:03:22.483
энэ шийдэх хэрэгтэй байх нь.

00:03:22.483 --> 00:03:23.309
Дээрх тохиолдолд

00:03:23.309 --> 00:03:26.312
бүдүүлэг хөлбөмбөгийн фенээс сайн
хүн болоход

00:03:26.312 --> 00:03:27.479
таны тархи:

00:03:27.479 --> 00:03:28.649
"За, миний туршлагаар

00:03:28.649 --> 00:03:31.782
ер нь хэн ч өөрийн шүхрийг
бусдад өгч л таарна.

00:03:31.782 --> 00:03:34.452
харин энэ залуугийн 
тэмцээн дээрх байдал

00:03:34.452 --> 00:03:36.297
хэвийн бус байсан даа."

00:03:36.297 --> 00:03:39.247
Ингээд та анхны сэтгэгдэлтэйгээ
үлдэхээр шийднэ.

00:03:39.247 --> 00:03:40.985
Энэ түүхээс сайн сургамж авч болно:

00:03:40.985 --> 00:03:43.412
таны тархи танаар дамжуулан

00:03:43.412 --> 00:03:44.794
нөгөө хүний хийсэн маш сөрөг,

00:03:44.794 --> 00:03:46.548
ёс суртахуунгүй зүйлсийг

00:03:46.548 --> 00:03:47.792
анхаарч үзэн

00:03:47.792 --> 00:03:50.665
маш эерэг, ёс суртахуунтай
зүйлстэй харьцуулсан.

00:03:50.665 --> 00:03:52.414
Гэвч энд харьцангуй ховор тохиолддог

00:03:52.414 --> 00:03:55.693
муу зан авирын шууд үр дүн давамгайллаа.

00:03:55.693 --> 00:03:58.329
Танихгүй хүнд хэрэгтэй бол
туслахад цаг гаргадаг зэрэг

00:03:58.329 --> 00:04:00.671
үндсэндээ сайн хүмүүст бид дассан байдаг.

00:04:00.671 --> 00:04:04.200
Энэ байдлаас үзэхэд
сайн нь муугаасаа элбэг байдаг тул

00:04:04.200 --> 00:04:06.803
муу нь сайнаасаа
илүү хүчтэй байдаг байж болох юм.

00:04:06.803 --> 00:04:08.828
Сүүлд хэн нэгнийг зан авираас нь болж

00:04:08.828 --> 00:04:10.135
шүүмжилсэн үеэ санаарай.

00:04:10.135 --> 00:04:11.843
Ялангуяа хэн нэгний тухай бодлоо

00:04:11.843 --> 00:04:14.270
өөрчилсөн байж болох тохиолдлыг санаарай.

00:04:14.270 --> 00:04:15.720
Таны сэтгэгдэл шинэчлэгдэхэд

00:04:15.720 --> 00:04:17.039
хэн нэгний огт таамаглаагүй

00:04:17.039 --> 00:04:19.203
тэр зан авир нөлөөлөв үү,

00:04:19.203 --> 00:04:22.398
эсвэл үнэхээр огт хэвийн бус
ямар нэг зүйл байв уу?