Bugun men sizga inson miyasi haqida gapirishni hohlayman. Bu bizning Califoniya Universitetitda qiladigan ilmiy ishimizdir. Bir soniyaga mana bu muammo haqida o'ylab ko'ringchi. Bu bir bo'lak et, chamasi 3 pound ( 1.34 kg ), uni qo'lingiz olaqonida ushlab tura olasiz. Lekin u yulduzlar orasidagi masofani anglay oladi. U cheksizlikning mano'sini anglay oladi, va o'z mavjudligi haqida savol so'ray oladi, va Xudoning tabiati haqida savol ko'tara oladi. Va bu haqiqatdan dan ham dunyodagi eng ajoyib narsadir. Bu insoniyatga yuzma yuz turgan eng katta jumboqdir: Buning hammasi qanday sodir bo'ladi? Xo'sh, siz bilasizki miya neyronlar- asab hujayralaridan tashkil topgan. Biz bu yerda neyronlarga qarayapmiz. Katta odam miyasida 100 milliardga yaqin neyronlar bor. Va har bir asab hujayrasi boshqa asab hujayralari bilan bir mingdan o'n mingacha o'zaro muloqat qiladi miyadagi boshqa neyronlar bilan. Shu asosida, odamlar hisoblan chiqishganki, miya faoliyatidagi o'zgarishlar va birikmalar butun bor'liq olamdagi eng kichik zarrachalar sonidan ham oshadi. Xo'sh, miyani unda qanday o'rganish kerak? Buning bir usuli, miyasi lat eygan bemorlarni o'rganish miyaning har hil qismlarida, va hulq atvorning shunga binoan o'zgarishini o'rganishdir. Men bu haqida o'tgan safar TED da gapirgandim. Bugun, men boshqacha usul haqida gapiraman bu miyaning turli qismlariga elktrodlar qo'yishdir, va aslida miyadagi har bir asab hujayrasining jarayonini alohida yozib boradi. Bu miyadagi asab hujayralari jarayonining "gapiga qulo solib mo'ralashga" o'xshaydi. Yaqinda bir kashfiyor qilingan Italiyalik ilmiy ishchilar, Parmada, Giacomo Rizzaolatti va uning hamkasblari ko'zgu neyronlari degan bir guruh neyronlarni topishgan Bu oldingi miyaning peshona qismida joylashgan. Endi, qarasak bu neyronlar oldingi miyadagi oddiy harakat va buyruq neyronlari ekan bu bizga 50 yildan buyon ma'lum bulib kelgan. Bu neyronlar odam ma'lum bir harakat qilganda ishga tushadi. Masalan, men bunday qilsam, va cho'zilib olma olsam, mening peshona qismimdagi harakat neyroni ishga tushadi. Agar men biror narsaga qo'l cho'zsam boshqa bir neyron ishga tushadi, menga ana shu narsani tortishga buyruq beradi. Bu uzoq vaqtdan buyon bizga ma'lum bulgan harakat neyronlaridir. Lekin Rizzolatti topgan narsa ushbu neyronlarning kichik bir guruhi edi, balki bu neyronlarning tahminan 20 % i ishga tushadigan payt men boshqa bir odamning biror narsa qilayotganini ko'radigan paytim. Xullas, bu yerda men biror narsaga cho'zilib narsani olganimda ishga tushadigan neyron lekin, u yana men Joe ni cho'zilib narsa olganini ko'rsam ham ishga tushadi. Ba bu chindan ham hayrtalanarlidir. Chunki, bu huddi neyronning boshqa bir odamning fikrini o'zlashtrish deganidir. Bu huddi hayol tasavvuriy haqiqatni bajarishi kabidir boshqa odamning harakatini simulyatsiyalaydi. Xo'sh, bu ko'zgu neyronlarning ahamiyati nimada? Bir narsa shuki, ular taqlid qilish va o'xhsatishda ishtirok etsa kerak. Chunki murakkab harakatga taqlid qilish uchun miya o'zga odamning dunyo qarashini o'zlashtirish kerak bo'ladi. Xullas, bu taqlid qilish va o'xshatish uchun muhim. Nima uchun bu narsa muhim? Keling keyingi slaydga qaraylik Siz qanday qilib taqlid qilasiz? Nima uchun taqlid muhim? Ko'zgu neyronlar, va taqlid, o'xshatish. Keling madaniyatga bir qaraylik, inson madaniyatinign tabiatiga. Agar 75 mingdan 100 ming yilacha orqaga qaytsangiz, inson evolyutsiyasida juda muhim narsa 75 ming yil avval sodir bo'lgan ko'rinadi. Bu birdan paydo bo'lgan zaruriyat va tez tarqalgan inson uchungina oid bo'lgan hunarlarnign paydo bo'lishidir. masalan asboblarni ishlatish, olovdan foydalanish, pana joy izlash, va albatta tildan foydalanish va boshqa odamning fikrini o'qiy olish va insonnign hulqini tushuna olish. Bularning hammasi juda tez sodir bo'lgan. Inson miyasi hozirgi o'lchamiga erishgan bo'lsada yani 300 yoki 400 ming yil avval. 100 ming yil avvala bu narsa juda ham tez sodir bo'lgan. Va men shunday deymanki, bunign sodir bo'lishiga sabab oyna neyronlarning murakkablashishi uchun birdan tug'ilgan zaruriyatdir, qaysiki sizga boshqa odamlarning hatti harakatlariga taqlid qilish va o'xhsatishga omillik yaratdi. Shuning kutilmagan kashfiyot yani guruhning bir a'zosi tomonidan, aytaylik olov ishlatish yoki ma'lum bir asbobda foydalish kerak bo'lgan, qirilib ketmaslik uchun bu tez tarqalgan, aholi bo'ylab gorizonatlga yoki vertikalchasiga, bir avloddan ikkinchi avlodga tarqalgan Xullas, bu birdaniga Lamark evolyutsiyasiga aylandi Darvinning o'rniga. Darvin elotyutsiyasi sekin, 100 va ming yillab davom etadi. Qutb ayig'i jun paydo qilishi uchun minglab avlodlar, balki 100 minglab yillar kerak bo'lardi. Inson, yosh bola shunchaki ota onasinining qutb ayig'ini o'ldirishini ko'rib va terisini olib tanasiga kiyishi, junini tanaga kiyishni birma bir o'rganadi. Buni qutb ayigi o'rganish uchun 100 ming yilcha ketganni 5 daqiqa yoki 10 daqiqa davomida o'rganoladi. O'rgangach, u aholi bo'lyab geometrik proportsiyada tarqaladi. Bu asosi. Murrakkab hunarlarga taqlid qilish bu inson taraqqiyoti va madaniyatining asosidir. Endi esa, ko'zgu neyronlarning boshqa hususiyati bor bu juda boshqacha narsada ishtirok etishidir. Va shunday ko'zgu neyronlari borki ular faqat hatti harakat uchun, va boshqalari faqat sezgi uchun Boshqa so'zlar bilan aytganda, agar kimdir meni ushlasa mening qo'limni, tana sezish bosh miya qobig'ida sezgi qismida neyron ishga tushadi. Lekin hudid shu neyron, ba'zi hollarda men boshqa odamning ushlanganini ko'rsam ham ishga tushaveradi. Xullas, u boshqa odamning yana bir boshqa odma tomonidan qo'l tekkizilganiga urg'u beradi. Shuning uchun ularning ko'pchilgi meni kimdir ushlasa ishga tushadi masalan boshqa joylarimda. Har bir joy uchun har hil neyron bor Lekin ularning bi qismigina men boshqa odamning ushlangani ko'rsam ham ishga tushaveradi. Sizda shunday neyronlar borki ular achinish, rahm qilishda ishtirok etadi. Shunday savol tug'iladi: agar men boshqa bir odamning ushlanganini ko'rsam nima uchun men adashib huddi o'zim ushlangandek his qilmayman? shunchaki boshqa odamni ushlashgani ko'rib? yani, men u odamga achinishim mumkin lekin men o'zin bu qo'l tegishini sezmayman. Chunki, siz terisingizda sezuvchi retseptorlar bor sezgi va og'riq retseptorlari, miyangizga boradi va xavotir olma, senga tegishmaypti deydi Xullas siz achinasiz boshqa odam uchun lekin aslida bu sezgini o'zingiz tajriba qilmaysiz bo'lmasa siz adashib ketgan bo'lardingiz. qaytar signal bor oyna neyrondagi signalni to'xtatadigan yani sizni chindna ham shu qo'l tegishini sezishingizni oldi oladigan. Lekin, agar qo'lingizni olib tashlasangiz, yoki qo'lgagina narkoz bersangiz masalan qo'limga ukol qilib Yelka nervlariniga narkoz bersangiz, va qo'lim sezmaydigan bo'lsa va sezgi bo'lmasa va agar endi men siz birov ushlaganini ko'rsam men chindan ham shuni o'z qo'limda sezaman. Boshqa so'z bilan aytganda, o'rtadagi qobiq yo'qoladi siz va boshqa odamlar o'rtasidagi. Men ularni Gandi neyronlari yoki rahmdil neyronlar deyman. (Kulgi) Va bu mavhum tushuncha emas, yani sizni undan ajratib turgan narsa yani boshqa odamdan ajratib turgan narsa teringizdir. Teringizni olib tahslang, keyin siz boshqa insonga tegishsa buni his qila olasiz, yani o'zingizda. Si o'zingiz va boshqa odamlar o'rtasidagi qobiq, chegarani olib tahslaysiz. Va bu Sharqiy falsafaning asosidir yani siz aslida bir bo'lak mustaqil emassiz boshqa odamlardan ajralmagansiz, dunyoni va boshqa odamlarni o'rganasiz Aslida siz feysbuk va internet orqali o'zaro munosabatdasiz. lekin aslida siz o'zaro neyronlaringiz bilan bo'glangansiz. Va mana shu xonada qancha neyronlar hozir bir biriga bog'anib muloqat qilmoqda. Va sizning ongingiz bilan boshqalarning ongi o'ratisida katta farq yo'q. Va bu qandaydir falsafa emas Bu neyronlarning asosiy hususiyatini o'rganishda kelib chiqqan xulosa. Sizda qo'li yo'q bemor yo'q qo'li tassavvur qilib sezganday bo'ladi. bu holda, siz boshqa odamga qo'l tekkizilganini ko'rsangiz siz buni yo'q qo'lingizda sezasiz. Bu juda hayratlanarli agar siz tassavur qilib olgan lekin aslida yo'qotilgan qo'lingizda og'riq bo'lsa va siz boshqa insonning qo'lini massaj qilinganini ko'rsangiz bu sizning tasavvuringizdagi " arvoh" qo'lingizdagi og'riqni yengillashtiradi. Bu huddi neyronning rohatlanishi boshqa odamning massaj qilinganini ko'rgandan kelib chiqadi Bu mening oxirgi slaydim Uzoq paytgacha, odamlar ilmiy fanlar va gumanitar fanlarni alohida nazarga olib kelganlar C.P Snow 2 hil madaniyat haqida gapirib o'tdi Ilmiy fanlar bir tomonda, va gumanitar fanlar bir tomonda va ikkisi hech uchrashmaydi degandi Men aytayapmanki, koz'gu neyronlari chegara hosil qiladi sizning ong haqida qayta o'ylab chiqishingiz uchun, va o'zingizni qanday aks ettirishingiz haqida sizni boshqa insonlardan nima ajratishi haqida nima uchun boshqalarga rahm qilishingiz haqida va yana madaniyat va tarraqiyot qanday bunyod etiladi chunki bilar insoniyat uchun alohida narsalardir. Rahmat. (Qarsaklar)