Bugun men sizga inson miyasi haqida gapirishni hohlayman.
Bu bizning Califoniya Universitetitda qiladigan ilmiy ishimizdir.
Bir soniyaga mana bu muammo haqida o'ylab ko'ringchi.
Bu bir bo'lak et, chamasi 3 pound ( 1.34 kg ),
uni qo'lingiz olaqonida ushlab tura olasiz.
Lekin u yulduzlar orasidagi masofani anglay oladi.
U cheksizlikning mano'sini anglay oladi,
va o'z mavjudligi haqida savol so'ray oladi,
va Xudoning tabiati haqida savol ko'tara oladi.
Va bu haqiqatdan dan ham dunyodagi eng ajoyib narsadir.
Bu insoniyatga yuzma yuz turgan eng katta jumboqdir:
Buning hammasi qanday sodir bo'ladi?
Xo'sh, siz bilasizki miya neyronlar- asab hujayralaridan tashkil topgan.
Biz bu yerda neyronlarga qarayapmiz.
Katta odam miyasida 100 milliardga yaqin neyronlar bor.
Va har bir asab hujayrasi boshqa asab hujayralari bilan bir mingdan o'n mingacha o'zaro muloqat qiladi
miyadagi boshqa neyronlar bilan.
Shu asosida, odamlar hisoblan chiqishganki,
miya faoliyatidagi o'zgarishlar va birikmalar
butun bor'liq olamdagi eng kichik zarrachalar sonidan ham oshadi.
Xo'sh, miyani unda qanday o'rganish kerak?
Buning bir usuli, miyasi lat eygan bemorlarni o'rganish
miyaning har hil qismlarida, va hulq atvorning shunga binoan o'zgarishini o'rganishdir.
Men bu haqida o'tgan safar TED da gapirgandim.
Bugun, men boshqacha usul haqida gapiraman
bu miyaning turli qismlariga elktrodlar qo'yishdir,
va aslida miyadagi har bir asab hujayrasining jarayonini alohida yozib boradi.
Bu miyadagi asab hujayralari jarayonining "gapiga qulo solib mo'ralashga" o'xshaydi.
Yaqinda bir kashfiyor qilingan
Italiyalik ilmiy ishchilar, Parmada,
Giacomo Rizzaolatti va uning hamkasblari
ko'zgu neyronlari degan bir guruh neyronlarni topishgan
Bu oldingi miyaning peshona qismida joylashgan.
Endi, qarasak bu neyronlar
oldingi miyadagi oddiy harakat va buyruq neyronlari ekan
bu bizga 50 yildan buyon ma'lum bulib kelgan.
Bu neyronlar odam ma'lum bir harakat qilganda ishga tushadi.
Masalan, men bunday qilsam, va cho'zilib olma olsam,
mening peshona qismimdagi harakat neyroni ishga tushadi.
Agar men biror narsaga qo'l cho'zsam boshqa bir neyron ishga tushadi,
menga ana shu narsani tortishga buyruq beradi.
Bu uzoq vaqtdan buyon bizga ma'lum bulgan harakat neyronlaridir.
Lekin Rizzolatti topgan narsa
ushbu neyronlarning kichik bir guruhi edi,
balki bu neyronlarning tahminan 20 % i ishga tushadigan payt
men boshqa bir odamning biror narsa qilayotganini ko'radigan paytim.
Xullas, bu yerda men biror narsaga cho'zilib narsani olganimda ishga tushadigan neyron
lekin, u yana men Joe ni cho'zilib narsa olganini ko'rsam ham ishga tushadi.
Ba bu chindan ham hayrtalanarlidir.
Chunki, bu huddi neyronning
boshqa bir odamning fikrini o'zlashtrish deganidir.
Bu huddi hayol tasavvuriy haqiqatni bajarishi kabidir
boshqa odamning harakatini simulyatsiyalaydi.
Xo'sh, bu ko'zgu neyronlarning ahamiyati nimada?
Bir narsa shuki, ular taqlid qilish va o'xhsatishda ishtirok etsa kerak.
Chunki murakkab harakatga taqlid qilish uchun
miya o'zga odamning dunyo qarashini o'zlashtirish kerak bo'ladi.
Xullas, bu taqlid qilish va o'xshatish uchun muhim.
Nima uchun bu narsa muhim?
Keling keyingi slaydga qaraylik
Siz qanday qilib taqlid qilasiz? Nima uchun taqlid muhim?
Ko'zgu neyronlar, va taqlid, o'xshatish.
Keling madaniyatga bir qaraylik, inson madaniyatinign tabiatiga.
Agar 75 mingdan 100 ming yilacha orqaga qaytsangiz,
inson evolyutsiyasida
juda muhim narsa 75 ming yil avval sodir bo'lgan ko'rinadi.
Bu birdan paydo bo'lgan zaruriyat va tez tarqalgan
inson uchungina oid bo'lgan hunarlarnign paydo bo'lishidir.
masalan asboblarni ishlatish,
olovdan foydalanish, pana joy izlash, va albatta tildan foydalanish
va boshqa odamning fikrini o'qiy olish
va insonnign hulqini tushuna olish.
Bularning hammasi juda tez sodir bo'lgan.
Inson miyasi hozirgi o'lchamiga erishgan bo'lsada
yani 300 yoki 400 ming yil avval.
100 ming yil avvala bu narsa juda ham tez sodir bo'lgan.
Va men shunday deymanki, bunign sodir bo'lishiga sabab
oyna neyronlarning murakkablashishi uchun birdan tug'ilgan zaruriyatdir,
qaysiki sizga boshqa odamlarning hatti harakatlariga taqlid qilish va o'xhsatishga omillik yaratdi.
Shuning kutilmagan kashfiyot
yani guruhning bir a'zosi tomonidan, aytaylik olov ishlatish
yoki ma'lum bir asbobda foydalish kerak bo'lgan, qirilib ketmaslik uchun
bu tez tarqalgan, aholi bo'ylab gorizonatlga
yoki vertikalchasiga, bir avloddan ikkinchi avlodga tarqalgan
Xullas, bu birdaniga Lamark evolyutsiyasiga aylandi
Darvinning o'rniga.
Darvin elotyutsiyasi sekin, 100 va ming yillab davom etadi.
Qutb ayig'i jun paydo qilishi uchun
minglab avlodlar, balki 100 minglab yillar kerak bo'lardi.
Inson, yosh bola shunchaki ota onasinining
qutb ayig'ini o'ldirishini ko'rib
va terisini olib tanasiga kiyishi, junini tanaga kiyishni
birma bir o'rganadi. Buni qutb ayigi
o'rganish uchun 100 ming yilcha ketganni
5 daqiqa yoki 10 daqiqa davomida o'rganoladi.
O'rgangach, u
aholi bo'lyab geometrik proportsiyada tarqaladi.
Bu asosi. Murrakkab hunarlarga taqlid qilish
bu inson taraqqiyoti va madaniyatining asosidir.
Endi esa, ko'zgu neyronlarning boshqa hususiyati bor
bu juda boshqacha narsada ishtirok etishidir.
Va shunday ko'zgu neyronlari borki
ular faqat hatti harakat uchun, va boshqalari faqat sezgi uchun
Boshqa so'zlar bilan aytganda, agar kimdir meni ushlasa
mening qo'limni, tana sezish bosh miya qobig'ida
sezgi qismida neyron ishga tushadi.
Lekin hudid shu neyron, ba'zi hollarda
men boshqa odamning ushlanganini ko'rsam ham ishga tushaveradi.
Xullas, u boshqa odamning yana bir boshqa odma tomonidan qo'l tekkizilganiga urg'u beradi.
Shuning uchun ularning ko'pchilgi meni kimdir ushlasa ishga tushadi
masalan boshqa joylarimda. Har bir joy uchun har hil neyron bor
Lekin ularning bi qismigina men boshqa odamning
ushlangani ko'rsam ham ishga tushaveradi.
Sizda shunday neyronlar borki
ular achinish, rahm qilishda ishtirok etadi.
Shunday savol tug'iladi: agar men boshqa bir odamning ushlanganini ko'rsam
nima uchun men adashib huddi o'zim ushlangandek his qilmayman?
shunchaki boshqa odamni ushlashgani ko'rib?
yani, men u odamga achinishim mumkin lekin men o'zin bu qo'l tegishini sezmayman.
Chunki, siz terisingizda sezuvchi retseptorlar bor
sezgi va og'riq retseptorlari, miyangizga boradi
va xavotir olma, senga tegishmaypti deydi
Xullas siz achinasiz boshqa odam uchun
lekin aslida bu sezgini o'zingiz tajriba qilmaysiz
bo'lmasa siz adashib ketgan bo'lardingiz.
qaytar signal bor
oyna neyrondagi signalni to'xtatadigan
yani sizni chindna ham shu qo'l tegishini sezishingizni oldi oladigan.
Lekin, agar qo'lingizni olib tashlasangiz, yoki qo'lgagina narkoz bersangiz
masalan qo'limga ukol qilib
Yelka nervlariniga narkoz bersangiz, va qo'lim sezmaydigan bo'lsa
va sezgi bo'lmasa
va agar endi men siz birov ushlaganini ko'rsam
men chindan ham shuni o'z qo'limda sezaman.
Boshqa so'z bilan aytganda, o'rtadagi qobiq yo'qoladi
siz va boshqa odamlar o'rtasidagi.
Men ularni Gandi neyronlari yoki rahmdil neyronlar deyman.
(Kulgi)
Va bu mavhum tushuncha emas,
yani sizni undan ajratib turgan narsa
yani boshqa odamdan ajratib turgan narsa teringizdir.
Teringizni olib tahslang, keyin siz boshqa insonga tegishsa buni his qila olasiz, yani o'zingizda.
Si o'zingiz va boshqa odamlar o'rtasidagi qobiq, chegarani olib tahslaysiz.
Va bu Sharqiy falsafaning asosidir
yani siz aslida bir bo'lak mustaqil emassiz
boshqa odamlardan ajralmagansiz, dunyoni
va boshqa odamlarni o'rganasiz
Aslida siz feysbuk va internet orqali o'zaro munosabatdasiz.
lekin aslida siz o'zaro neyronlaringiz bilan bo'glangansiz.
Va mana shu xonada qancha neyronlar hozir bir biriga bog'anib muloqat qilmoqda.
Va sizning ongingiz
bilan boshqalarning ongi o'ratisida katta farq yo'q.
Va bu qandaydir falsafa emas
Bu neyronlarning asosiy hususiyatini o'rganishda kelib chiqqan xulosa.
Sizda qo'li yo'q bemor yo'q qo'li tassavvur qilib sezganday bo'ladi.
bu holda, siz boshqa odamga qo'l tekkizilganini ko'rsangiz
siz buni yo'q qo'lingizda sezasiz.
Bu juda hayratlanarli
agar siz tassavur qilib olgan lekin aslida yo'qotilgan qo'lingizda og'riq bo'lsa
va siz boshqa insonning qo'lini massaj qilinganini ko'rsangiz
bu sizning tasavvuringizdagi " arvoh" qo'lingizdagi og'riqni yengillashtiradi.
Bu huddi
neyronning rohatlanishi
boshqa odamning massaj qilinganini ko'rgandan kelib chiqadi
Bu mening oxirgi slaydim
Uzoq paytgacha, odamlar ilmiy fanlar
va gumanitar fanlarni alohida nazarga olib kelganlar
C.P Snow 2 hil madaniyat haqida gapirib o'tdi
Ilmiy fanlar bir tomonda, va gumanitar fanlar bir tomonda
va ikkisi hech uchrashmaydi degandi
Men aytayapmanki, koz'gu neyronlari chegara hosil qiladi
sizning ong haqida qayta o'ylab chiqishingiz uchun,
va o'zingizni qanday aks ettirishingiz haqida
sizni boshqa insonlardan nima ajratishi haqida
nima uchun boshqalarga rahm qilishingiz haqida
va yana madaniyat va tarraqiyot qanday bunyod etiladi
chunki bilar insoniyat uchun alohida narsalardir. Rahmat.
(Qarsaklar)