1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
मला तुमच्यशी मानवी मेंदूबाबत बोलायचे आहे
आमच्या संशोधानाबाबत ,

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
कँलीफोर्निया विद्यापीठात केलेल्या 


3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
क्षणभर याचा विचार करा.

4
00:00:07,000 --> 00:00:10,000
हा आहे तीन पौंडाचा मासाचा गोळा

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
जो इतका लहान आहे की तुमच्या हातात मावतो

6
00:00:12,000 --> 00:00:16,000
पण तो तरीही अवकाशाच्या विशालतेचा 
अंदाज घेतो.

7
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
सखोल विचार करून अनंताची व्याख्या करतो.

8
00:00:18,000 --> 00:00:21,000
आपल्या विश्वातील अस्तित्वाचा अंदाज घेतो.

9
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
देवाबद्दल सखोल विचार करतो.

10
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
आणि ही खरेच सर्वात मोठी
नवलाईची गोष्ट आहे.

11
00:00:25,000 --> 00:00:28,000
माणसासमोर असलेली ही मोठी गूढ बाब आहे.

12
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
हे सर्व कसे घडते?

13
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
मेंदू हा न्युराँसने बनलेला आहे.

14
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
मेंदूत १०० अब्ज न्युराँस असतात.

15
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
यातील प्रत्येक सुमारे 1000 ते 10000
न्युराँसला जोडलेला असतो .

16
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
मेंदूतील अन्य न्युराँसशी

17
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
या रचनेचा आधार घेऊन 
गणन काहींनी केले त्यानुसार

18
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
मेंदूच्या कार्याची संभाव्य संख्या

19
00:00:47,000 --> 00:00:50,000
विश्वातील मुलभूत कणांपेक्षा अधिक होईल.

20
00:00:50,000 --> 00:00:52,000
मग मेंदूचा अभ्यास कराल कसा ?

21
00:00:52,000 --> 00:00:54,000
याचा अभ्यास मेंदूच्या विविध बाधित

22
00:00:54,000 --> 00:00:57,000
भागाचा अभ्यास करून करता येतो .

23
00:00:57,000 --> 00:00:59,000
मागील माझ्या ted मधील भाषणात
हेच सांगितले होते .

24
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
यातील वेगळ्या विचाराबद्दल सांगतो

25
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
एक मेंदूच्या विविध भागात 
इलेकटोड ठेवणे.

26
00:01:03,000 --> 00:01:07,000
आणि प्रत्येक चेतापेशीची हालचाल तपासणे

27
00:01:07,000 --> 00:01:11,000
त्यांच्या नकळत

28
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
नुकत्याच एका शोधानुसार

29
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
इटलीमध्ये झालेल्या

30
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
गायाकोमो रीझोलाती आणि
त्यांच्या सहकाऱ्यांनी केलेल्या जो त्यांनी

31
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
मिरर न्युराँस या न्युराँस गटावर केला.

32
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
मेंदूच्या पुढील भागावर केला

33
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
तेथे त्यांना हे न्युराँस आढळले

34
00:01:26,000 --> 00:01:29,000
त्यांचे नाव आहे यांत्रिक
हालचालीची आज्ञा देणारे न्युराँस

35
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
हे ५० वर्षांपासून ज्ञात होते

36
00:01:31,000 --> 00:01:34,000
विशिष्ट कृती करताना हे 
न्युराँस कार्यान्वित होतात

37
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
उदा मी जर त्या सफरचंदाजवळ जाऊन 
ते पकडले तेव्हा

38
00:01:37,000 --> 00:01:41,000
मेंदूच्या पुढील भागातून आज्ञावाहक न्युराँस
कार्यान्वित होतील

39
00:01:41,000 --> 00:01:44,000
आणि मी जर अशी वस्तू उचलली 
दुसरे न्युराँस कार्यान्वित होतील

40
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
जे मला आज्ञा देत असतात
वस्तू उचलण्यासाठी,

41
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
यां न्युराँस माहिती 
दीर्घ काळापासून आहे

42
00:01:48,000 --> 00:01:50,000
पण रीझ्झोलती ला काय आढळले ?

43
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
या न्युराँसचा उपप्रकार जे २०% असतात

44
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
तेही यावेळी कार्यान्वित होतात .

45
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
अशीच कृती करतांना जेव्हा मी दुसऱ्याला 
पाहतो ,

46
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
जसे मी वस्तु जाऊन पकडतो वा जसे न्युराँस
कार्यरत होतात.

47
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
तसेच इतर ही करती करताना नी पाहतो 
तेव्हा घडते

48
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
आणि हेच आश्चर्यकारक आहे.

49
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
जणू काही माझे न्युराँस स्वीकारत आहेत.

50
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
त्याचा दृष्टीकोन

51
00:02:09,000 --> 00:02:13,000
हे आभासी वास्तवते समान आहे.

52
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
दुसऱ्याच्या कृतीची आभासी वास्तवता

53
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
या प्रतिबिंबित न्युराँसचे 
वैशिट्य आहे तरी काय ?

54
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
हे अनुकरण नक्कल करण्यात सहभागी असतात

55
00:02:21,000 --> 00:02:24,000
पण असे अनुकरण करण्यास 
गुंतागुंतीची प्रक्रिया लागते ,

56
00:02:24,000 --> 00:02:27,000
त्यासाठी माझ्या मेंदूला दुसऱ्याचा 
दृष्टीकोन स्वीकारावा लागतो .

57
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
या अनुकरणासाठी व ते हुबेहूब होण्यासाठी

58
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
हे इतके महत्वाचे का आहे ?

59
00:02:31,000 --> 00:02:34,000
यासाठी पुढील चित्र पहा.

60
00:02:34,000 --> 00:02:37,000
तुम्ही अनुकरण कसे करता 
आणि ते इतके महत्वाचे का आहे ?

61
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
मिरर न्युराँस हे अनुसरण व नक्कल

62
00:02:39,000 --> 00:02:43,000
आपण आता मानवी संस्कृतीचा विचार करू

63
00:02:43,000 --> 00:02:47,000
७५००० ते १,००,००० वर्षापूर्वीचा

64
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
मानवी उत्क्रांतीचा

65
00:02:49,000 --> 00:02:52,000
त्यावेळी घडले ते खूपच महत्वाचे आहे

66
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
ज्याचा उगम आणि प्रसार झपाट्याने झाला

67
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
अशी काही माणसाने मिळविलेली कौशल्ये

68
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
जसे हत्याराचा वापर

69
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
अग्नीचा घराचा आणि अर्थातच भाषेचा वापर

70
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
.आणि इतरांचे मन जाणून घेण्याचा

71
00:03:04,000 --> 00:03:06,000
आणि त्याच्या वर्तनाचा अर्थ लावण्याचा

72
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
हे सर्व जलद घडले.

73
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
आज मानव मेंदूने जो आकार धारण केला आहे

74
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
तो आहे तीनशे ते चारशे वर्षापासून

75
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
एक लाख वर्षापूर्वी हे सर्व खूपच जलद झाले

76
00:03:15,000 --> 00:03:18,000
माझा याबाबत दावा आहे की

77
00:03:18,000 --> 00:03:21,000
हे सर्व अचानक मेंदूत निर्माण 
झालेल्या मिरर न्युराँसमुळे घडले.

78
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
ज्यामुळे वर्तनाचे अनुकरण 
करता येऊ लागले

79
00:03:23,000 --> 00:03:27,000
म्हणूनच जेव्हा अपघाताने 
अग्नीच्या वापराचा शोध लागला

80
00:03:27,000 --> 00:03:29,680
एका गटाच्या सभासदास

81
00:03:29,680 --> 00:03:32,000
अथवा एखादेण्या हत्यार मिळाले
ते नष्ट होण्याऐवजी,

82
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
त्याचा झपाट्याने प्रसारच होत गेला

83
00:03:35,000 --> 00:03:38,000
आणि पिढ्यान पिढ्या संक्रमित झाले

84
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
ही लामार्क च्या सिद्धांतानुसार आहे

85
00:03:40,000 --> 00:03:42,000
डार्विनच्या सिध्यान्तापेक्षा

86
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
डार्विन उत्क्रांती लाखो वर्षापर्यंत 
सावकाश होणारी असते जसे

87
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
पोलर अस्वलाच्या शरीरावर लोकरीचा कोट 


88
00:03:47,000 --> 00:03:50,000
अनेक पिढ्या नंतर आला ,लाखो वर्षांनी

89
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
पण माणसाच्या अपत्याने

90
00:03:53,000 --> 00:03:56,000
ध्रुवीय अस्वलाला मारले.

91
00:03:56,000 --> 00:03:59,000
मारून त्याचे कातडे शरीरावर वापरले
एका पायरीत मानव हे शिकला,

92
00:03:59,000 --> 00:04:01,000
ज्यासाठी अस्वलास लाखो वर्षे लागलीत

93
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
हे बचावतंत्र शिकावयास.

94
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
हे पाच किवा दहा मिनिटात

95
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
हे शिकल्यावर हे लागलीच

96
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
जमिनीवरील लोकसंख्याच्या प्रमाणात पसरले

97
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
.जातील कौशल्याचे अनुकरण
करण्याचा हा पाया आहे

98
00:04:14,000 --> 00:04:17,000
यालाच आपण संस्कृती म्हणतो
आणि हाच पाया आहे आहे संस्कृतीचा

99
00:04:17,000 --> 00:04:19,000
दुसऱ्या प्रकारचे मिरर न्युराँस असतात

100
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
जे जरा वेगळ्या स्वरूपाचे काम करतात

101
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
तेथे हे मिरर न्युराँस असतात

102
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
जसे कृतीसाठी असतात तसेच स्पर्शासाठीही 
असे न्युराँस असतात.

103
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
जर मला एखाद्याने स्पर्श केला

104
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
माझ्या मेंदूतील. स्पर्श सवेद्न भागातील

105
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
न्युरोंस कार्यान्वित होतात

106
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
हेच न्युराँस काही बाबतीत
कार्यन्वित होतात जेव्हा

107
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
मी पाहतो अन्य व्यक्तीला स्पर्श होताना.

108
00:04:37,000 --> 00:04:39,810
ते मला जाणीव करून देतात अन्य व्यक्तीला
स्पर्श केला जात आहे .

109
00:04:39,810 --> 00:04:42,090
बरेचसे कार्यान्वित होतील
जेव्हा मला स्पर्श केला जातो .

110
00:04:42,090 --> 00:04:45,000
वेगवेगळे असतात विविध भागात 
त्यांचा उपप्रकार कार्यान्वित होईल

111
00:04:45,000 --> 00:04:47,000

अन्यजणास स्पर्श होत 
असल्याचे पाहतो तेव्हा

112
00:04:47,000 --> 00:04:49,000
हा स्पर्श त्याच ठिकाणी होत असला पाहिजे

113
00:04:49,000 --> 00:04:51,000
येथेही न्युराँस कार्यरत असल्याचे दिसते

114
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
जे सहभागी असतात दुसऱ्याची
सवेदना जाणण्यात

115
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
प्रश्न पडतो जर एखाद्यास 
स्पर्श होताना पहिल्याने जर

116
00:04:56,000 --> 00:05:00,000
हे कार्यान्वित होतात तर 
आपल्याला स्पर्श का नाही जाणवत

117
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
केवळ दुसऱ्यास स्पर्श होत असल्याचे पाहून

118
00:05:02,000 --> 00:05:06,000
मला सांगायचे आहे मी त्याच्या जाणीवेत
सहभागी होतो पण मला स्पर्श जाणवत नाही

119
00:05:06,000 --> 00:05:07,880
कारण तुमच्या त्वचेत 
सवेदना ग्राहक असतात

120
00:05:07,880 --> 00:05:10,000
स्पर्श व वेदनेचे ग्राहक 
जे मेंदूपर्यंत जातात

121
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
ते सांगतात काळजी करू नका 
स्पर्श तुम्हाला होत नाही

122
00:05:13,000 --> 00:05:16,000
आणि आपण त्याच्या संवेदनेत सहभागी होतो

123
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
पण प्रत्यक्ष ती आपल्याला जाणवत नाही

124
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
अन्यथा आपण कमालीचे गोंधळून गेलो असतो

125
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
येथे एक प्रतिक्रियात्मक संदेश असतो

126
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
जो मिरर न्युराँसचा संदेश नाकारतो

127
00:05:24,000 --> 00:05:27,000
त्यामुळेच तुम्हाला त्याला 
होणारा स्पर्श जाणवत नाही

128
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
पण जर तुम्ही हात काढून टाकला म्हणजे
त्यास बधीर केला

129
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
त्यास बधीर्तेचे इन्जेक्शन दिले तर

130
00:05:32,000 --> 00:05:34,000
त्यांच्या शाखा बधीर होतील

131
00:05:34,000 --> 00:05:36,000
आणि त्तुम्हास स्पर्श जाणवणार नाही

132
00:05:36,000 --> 00:05:38,000
तुम्हाला स्पर्श होतांना मी पाहतो तेव्हा

133
00:05:38,000 --> 00:05:40,000
मला त्याची हातात जाणीव होते

134
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
म्हणजे तुमच्या माझ्यातील अंतर

135
00:05:42,000 --> 00:05:44,000
नष्ट झाले.

136
00:05:44,000 --> 00:05:47,000
मी यांना गांधी न्युराँस म्हणतो

137
00:05:47,000 --> 00:05:48,000
(हशा)

138
00:05:48,000 --> 00:05:51,000
हा काही भाषेतील अलंकार नव्हे.

139
00:05:51,000 --> 00:05:53,000
तुम्ही व इतर यातील भेद करणारी

140
00:05:53,000 --> 00:05:55,000
फक्त तुमची त्वचा आहे .

141
00:05:55,000 --> 00:05:59,000
त्वचा सोडली तर त्याल 
होणारा स्पर्श तुमचाच आहे

142
00:05:59,000 --> 00:06:02,000
तुम्ही इतरांशी असलेला भेद दूर केला आहे

143
00:06:02,000 --> 00:06:04,000
हाच पूर्वेकडील तत्वज्ञानाचा आत्मा आहे

144
00:06:04,000 --> 00:06:07,000
याचाच अर्थ तुम्ही स्वतंत्र नाही

145
00:06:07,000 --> 00:06:09,000
अन्य मानवापासून

146
00:06:09,000 --> 00:06:11,000
इतरांना जेव्हा तुम्ही पाहता

147
00:06:11,000 --> 00:06:14,000
जेव्हा तुम्ही त्यांच्याशी संपर्क करता 
फेसबुक व इंटरनेट वरून

148
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
तुम्ही त्यांचाशी न्युराँस द्वारा 
संपर्कीत असता

149
00:06:17,000 --> 00:06:20,000
आणि येथे आहे या खोलीत संपूर्ण 
न्युराँस साखळी हे ऐकतांना

150
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
तुमचा अन्याशी भेद नाही

151
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
तुमच्या जाणीवेचा दुसऱ्याच्या जाणिवेशी

152
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
हे काही गोंधळात टाकणारे तत्वज्ञान नाही

153
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
हे आपल्या न्युरोविज्ञातील 
मुलभूत ज्ञान आहे

154
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
गमावलेल्या अवयवाचे वास्तव ऐकू या

155
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
दुसऱ्यास त्यास स्पर्श होताना पहाता

156
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
तो तुम्हाला तुमच्या या आभासी अवयवास जाणवतो

157
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
आणि आश्चर्याची बाब ही की

158
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
जर या आभासी अवयवात वेदना वाटल्या 
तर तुम्ही त्याचा हात दाबाल

159
00:06:41,000 --> 00:06:42,660
त्यास मसाज कराल

160
00:06:42,660 --> 00:06:45,000
आणि त्याने तुमच्या या भासमान
अवयवातील वेदना जाती

161
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
जणू काही न्युराँस हे काम केले

162
00:06:47,000 --> 00:06:49,000
आणि वेदनामुक्त केले

163
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
दुसऱ्याच्या त्या अवयवास मसाज करतांना

164
00:06:51,000 --> 00:06:54,000
आणि आता पहा माझी शेवटची चित्र पट्टी

165
00:06:54,000 --> 00:06:56,000
दीर्घकाळापासून लोकांना वाटे मानवता

166
00:06:56,000 --> 00:06:58,000
आणि विज्ञान भिन्न आहे

167
00:06:58,000 --> 00:07:01,000
सी पी स्नो मते दोन संस्कृती

168
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
विज्ञान व मानवता

169
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
एकसमान नसतात मी म्हणतो

170
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
न्युराँस ही प्रणाली यांचा जोड आहे

171
00:07:07,000 --> 00:07:10,000
जी तुम्हास सद्सद विवेकबुद्धीने 
विचार करावयास लावते

172
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
स्वतःचे सादरीकरण करावयास लावते,

173
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
स्व्देषण घडविते,

174
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
जे इतरांशी तुम्हाला संवेदनक्षम करते,

175
00:07:16,000 --> 00:07:19,000
आणि ज्यातूनच होतो संस्कृतीचा उद्गम,

176
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
मानवास अनन्यसाधारण असलेला हे.
आभारी आहे.

177
00:07:21,000 --> 00:07:23,000
(टाळ्या)