WEBVTT

00:00:00.472 --> 00:00:04.167
Moneyball filmini izleyenler

00:00:04.167 --> 00:00:06.151
ya da Michael Lewis'in kitabını okuyanlar

00:00:06.151 --> 00:00:09.287
Billy Beane'in hikâyesini bileceklerdir.

00:00:09.287 --> 00:00:13.975
Yetenek avcılarının dediğine göre
Billy müthiş bir oyuncu olabilirmiş.

00:00:13.975 --> 00:00:16.987
Ailesine, onun bir yıldız olacağına
inandıklarını söylediler.

NOTE Paragraph

00:00:17.407 --> 00:00:20.563
Gerçekte olan ise 
sözleşmeyi imzaladığı sırada

00:00:20.563 --> 00:00:24.249
bu arada Billy üniversiteye gitmek 
istediği için sözleşmeyi istememişti.

00:00:24.249 --> 00:00:27.410
Üniversite gerçekte beni seven 
annemin yapmamı söylediği şeydi

00:00:27.410 --> 00:00:29.964
ki ben de onu dinledim.

00:00:30.454 --> 00:00:33.178
Ama Billy, pek başarılı olamadı,
fazlasıyla zorluk çekti.

00:00:33.548 --> 00:00:37.711
Birkaç kez takım değiştirdi,
kariyerinin çoğunu amatör liginde geçirdi

00:00:37.711 --> 00:00:42.308
ve sonunda kendini yönetimde buldu,
Oakland Athletics'in genel müdürü oldu.

NOTE Paragraph

00:00:42.448 --> 00:00:46.872
Bu odanın çoğunluğuna göre yönetimde 
olmak bir başarı olarak görülür

00:00:46.872 --> 00:00:48.568
ki bende yönetimdeyim.

00:00:48.568 --> 00:00:51.770
Sizi temin ederim profesyonel ligde
oynamak isteyen bir çocuk için

00:00:51.770 --> 00:00:56.479
yönetimde olmak bir başarı değil,
başarısızlık öyküsüdür.

NOTE Paragraph

00:00:56.479 --> 00:01:00.918
Bugün sizlerle konuşmak
ve paylaşmak istediğim şey,

00:01:00.918 --> 00:01:05.358
sağlık sistemimizin hastalar 
ve diğer kişilerle alakalı tahminlerinin

00:01:05.358 --> 00:01:09.550
o yetenek avcılarının Billy Beane 
hakkındaki tahminleri gibi

00:01:09.550 --> 00:01:14.232
kötü olduğudur.

00:01:15.562 --> 00:01:16.844
Buna rağmen her gün

00:01:16.844 --> 00:01:18.805
bu ülkedeki binlerce kişiye

00:01:18.805 --> 00:01:22.731
bir şeylerin ön tanısı konuyor.

NOTE Paragraph

00:01:22.731 --> 00:01:26.971
Hipertansiyon ön tanısı, 
bunaklık ön tanısı,

00:01:26.971 --> 00:01:31.527
anksiyete ön tanısını duyuyoruz
ve kesinlikle eminim ki

00:01:31.527 --> 00:01:33.685
şu yeşil odada kendime bu tanıyı koydum.

NOTE Paragraph

00:01:35.104 --> 00:01:38.037
Ayrıca subklinik durumlardan 
söz ediyoruz.

00:01:38.037 --> 00:01:42.588
Subklinik aterosklerosis,
yani subklinik atardamar sertleşmesi var.

00:01:42.588 --> 00:01:46.123
Tabii ki muhtemelen
kalp kriziyle bağlantılı.

00:01:46.123 --> 00:01:49.556
En sevdiklerimden biri de subklinik akne.

00:01:49.556 --> 00:01:53.523
İnternette subklinik akneyi aratırsanız
kabarıklık, kızarıklık

00:01:53.523 --> 00:01:57.652
ve iltihabınız yoksa tedavisi en kolay 
akne tipi olduğunu söyleyen

00:02:00.216 --> 00:02:04.267
benim de bulduğum,
bir site göreceksiniz.

00:02:05.650 --> 00:02:08.423
Belki de bunun sebei aslında 
akneniz olmadığındandır.

NOTE Paragraph

00:02:09.991 --> 00:02:14.266
Ben bütün bu durumlara bir ad koydum,
başka bir ön tanı.

00:02:14.266 --> 00:02:16.301
Bunlara mantıksızlık ön tanısı diyorum.

00:02:17.510 --> 00:02:22.360
Beyzbolda oyun öncesinin ardından 
oyun gelir.

00:02:22.360 --> 00:02:24.765
Sezon öncesinin ardından sezon gelir.

00:02:25.438 --> 00:02:30.218
Fakat bu durumların çoğunda olay bu değil,
yani en azından her zaman değil.

00:02:30.218 --> 00:02:33.861
Yani çoğu vakada yağmur 
dolayısıyla ertelenme varmış gibi.

NOTE Paragraph

00:02:33.861 --> 00:02:35.679
Genelde kansere dönüşmeyen

00:02:35.679 --> 00:02:39.172
kanser öncesi doku bozulmaları var.

00:02:39.884 --> 00:02:41.028
Ama yine de

00:02:41.028 --> 00:02:44.954
örneğin subklinik osteoporozu,
bir tür kemik erimesi hastalığını,

00:02:44.954 --> 00:02:46.607
yani bir ön tanıyı ele alırsak

00:02:46.607 --> 00:02:49.014
diğer türlü osteopeni olurdu,

00:02:49.014 --> 00:02:52.234
sadece bir kemiğin kırılmasını
önlemek için

00:02:52.234 --> 00:02:54.884
270 kadını 3 yıl boyunca
tedavi etmeniz gerekir.

00:02:54.884 --> 00:02:56.253
Bu sayıyı

00:02:56.253 --> 00:02:58.770
osteopeni tanısı konan kadınların
sayısıyla çarpınca

00:02:58.770 --> 00:03:01.309
çok fazla kadın için berbat 
bir durum ortaya çıkıyor.

NOTE Paragraph

00:03:01.309 --> 00:03:03.365
Yani bu ön tanıları tedavi etmek için

00:03:03.365 --> 00:03:09.135
kullandığımız ilaçların maliyeti
ve yan etkisi göz önünde bulundurulunca

00:03:09.280 --> 00:03:13.612
sağlık sektörüne her yıl
2 trilyon dolardan fazla para harcayıp

00:03:13.612 --> 00:03:16.619
yine de ihtiyatlı bir tahminle, yılda 
100.000 insanın

00:03:16.619 --> 00:03:20.042
sahip oldukları hastalıklardan değil,
onlara uygulanan tedavilerden

00:03:20.042 --> 00:03:23.510
ve onların yol açtığı komplikasyonlardan
dolayı ölmesi sürpriz değil.

NOTE Paragraph

00:03:24.845 --> 00:03:27.040
Bu ülkede her şeyi medikal hâle getirdik.

00:03:27.140 --> 00:03:29.481
Seyirciler arasındaki kadınlara

00:03:29.481 --> 00:03:31.610
zaten biliyor oldukları
kötü haberlerim var

00:03:31.610 --> 00:03:33.870
ve bu hayatınızın
her durumunun medikalleştiği.

00:03:33.870 --> 00:03:36.787
Hayatınızın her alanı medikalleştirildi.

NOTE Paragraph

00:03:36.787 --> 00:03:39.211
Birinci darbe, ergenliğe 
girdiğinizde oldu.

00:03:39.531 --> 00:03:43.417
Artık her ay başınıza gelen 
ve medikalleştirilmiş bir şeyiniz var.

00:03:43.417 --> 00:03:45.103
Bunun tedavi edilmesi gerekiyor.

00:03:45.103 --> 00:03:47.453
İkinci darbe, hamile kaldığınızda oldu.

00:03:47.672 --> 00:03:50.259
O da medikal hâle getirilmiş.

00:03:50.259 --> 00:03:52.619
Yüksek teknolojili bir 
hamilelikten geçmelisiniz

00:03:52.619 --> 00:03:54.967
yoksa bir şeyler ters gidebilir.

NOTE Paragraph

00:03:54.971 --> 00:03:58.608
Üçüncü darbe, menopoz.

00:03:58.624 --> 00:04:02.301
Hepimiz, milyonlarca kadına
menopoz semptomları yüzünden

00:04:02.301 --> 00:04:05.647
onlarca yıl hormon tedavisi uygulanıp

00:04:05.709 --> 00:04:08.677
daha sonra Ulusal Sağlık Enstitüsü
tarafından finanse edilen

00:04:08.677 --> 00:04:11.985
büyük bir araştırmanın sonuçları ortaya
çıkınca olanları hatırlıyoruz.

00:04:11.985 --> 00:04:12.793
Araştırmaya göre

00:04:12.793 --> 00:04:15.640
aslında o çoklukta hormon tedavisinin 
çoğu kadının üzerinde

00:04:15.640 --> 00:04:18.692
iyiden çok kötü etkileri olabilirdi.

NOTE Paragraph

00:04:19.632 --> 00:04:20.940
Her ihtimale karşı

00:04:20.940 --> 00:04:22.942
salondaki erkekleri geçmek istemiyorum,

00:04:22.942 --> 00:04:24.482
sonuçta ben de onlardan biriyim.

00:04:24.482 --> 00:04:26.477
Bu salondaki herkese

00:04:26.477 --> 00:04:29.713
ve başka yerlerde izleyen ve dinleyenlere
çok kötü bir haberim var.

00:04:29.713 --> 00:04:31.066
Hepinizin evrensel,

00:04:31.066 --> 00:04:33.732
ölümcül bir durumu var.

00:04:34.779 --> 00:04:36.669
Yani, bir dakikanızı ayırın.

00:04:36.839 --> 00:04:38.542
Ölüm tanısı olarak adlandırılıyor.

00:04:40.158 --> 00:04:43.444
Hepinizde var çünkü hepinizde
risk faktörü var,

00:04:43.444 --> 00:04:45.438
risk de yaşıyor olmak.

NOTE Paragraph

00:04:46.303 --> 00:04:48.246
Ama size iyi bir haberim de var

00:04:48.246 --> 00:04:52.157
çünkü bir gazeteci olduğum için mutlu,
geleceğe yönelik sonları severim.

00:04:52.723 --> 00:04:56.205
İyi haber, konuşmamın sonuna kadar
hayatta kalabilirseniz,

00:04:56.205 --> 00:04:58.797
herkes bunu başarabilecek mi bakacağız,

00:04:58.797 --> 00:05:02.163
hayatta kalan öncesi olacaksınız.

NOTE Paragraph

00:05:06.029 --> 00:05:08.098
Ölüm ön tanısını ben uydurdum.

00:05:08.258 --> 00:05:11.020
Başkasının sözünü 
kullandıysam özür dilerim.

00:05:11.020 --> 00:05:12.595
Bence ben uydurdum.

00:05:12.595 --> 00:05:14.602
Ama hayatta-kalan-öncesini ben uydurmadım.

00:05:14.873 --> 00:05:18.724
Bu, belli bir kanser destek grubunun,

00:05:18.724 --> 00:05:20.916
risk faktörü bulunan

00:05:20.916 --> 00:05:23.438
fakat daha kanser olmamış herkese

00:05:23.438 --> 00:05:24.812
verdiği bir isim.

00:05:24.812 --> 00:05:26.527
Siz birer hayatta kalan öncesisiniz.

NOTE Paragraph

00:05:26.727 --> 00:05:30.860
Sabah burada HBO vardı, Mark Burnett 
hala seyircilerin arasında mı?

00:05:30.860 --> 00:05:33.845
''Pre-vivor'' adında

00:05:33.845 --> 00:05:36.572
bir realite şovu önermek isterim.

00:05:36.572 --> 00:05:40.073
Bir hastalığınız çıkarsa 
adadan ayrılıyorsunuz.

NOTE Paragraph

00:05:42.483 --> 00:05:44.508
Ama sorun şu ki

00:05:44.508 --> 00:05:47.080
bu olayı tamamen teşvik eden

00:05:47.080 --> 00:05:49.007
bir sistemimiz yok.

00:05:49.007 --> 00:05:51.873
Bu sistemin her adımında 
hep yaptığımız şeyi yapmayı

00:05:51.873 --> 00:05:55.490
ve herkese bir ön tanı koymayı

00:05:55.490 --> 00:05:58.249
ve bazen gerçek hastalığın tanısını 
koymayı seçtik.

00:05:58.709 --> 00:06:02.332
Doktor-hasta ilişkisiyle başlayalım.

00:06:02.332 --> 00:06:06.778
Doktorların çoğu hizmet başına 
ücret alarak çalışmakta.

00:06:06.778 --> 00:06:10.581
Yani daha fazla test yapıp daha fazla 
ilaç yazmaları için teşvik ediliyorlar.

NOTE Paragraph

00:06:10.681 --> 00:06:13.396
Hastalar geliyor ve bir şeyler 
yapılmasını istiyorlar.

00:06:13.396 --> 00:06:16.046
Bizler Amerikalıyız, 
öylece duramayız,

00:06:16.046 --> 00:06:18.927
harekete geçmek zorundayız,
sonuç olarak ilaç istiyorlar.

00:06:18.927 --> 00:06:22.702
Tedavi istiyorlar, senin durumun bu,
böyle tedavi edilir, denmesini istiyorlar.

00:06:22.702 --> 00:06:25.022
Eğer bu doktor istediğini vermezse

00:06:25.022 --> 00:06:26.846
başka doktora gidiyorsun.

00:06:26.846 --> 00:06:28.726
Bu doktorun işi için iyi değil.

00:06:28.726 --> 00:06:30.414
Daha da kötüsü,

00:06:30.414 --> 00:06:34.373
sonunda birisi hastalık tanısı koyar da
önceki doktor o testi istememiş olursa

00:06:34.373 --> 00:06:36.597
mahkemeye verilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:06:36.597 --> 00:06:41.449
Belirtileri genişleterek
tedaviye uygun kişi sayısını

00:06:41.449 --> 00:06:44.973
sürekli arttırmaya çalışan
ilaç firmalarımız var

00:06:44.973 --> 00:06:47.646
çünkü belli ki kâr getiriyor.

00:06:47.646 --> 00:06:50.841
Hayatta kalan öncesi terimini uyduranlar
gibi destek grupları var.

00:06:50.841 --> 00:06:54.261
Bu gruplar daha çok insanın risk altında
veya hasta olduğuna inanmasını

00:06:54.261 --> 00:06:56.390
böylece görünürlüklerini arttırmayı

00:06:56.390 --> 00:06:59.005
ve daha fazla bağış toplamayı istiyorlar.

NOTE Paragraph

00:06:59.005 --> 00:07:01.545
Gazetecilerin genelde 
yaptıklarının aksine

00:07:01.545 --> 00:07:03.941
bütün bunlar belirli oyuncuları

00:07:03.941 --> 00:07:05.229
suçlamakla ilgili değil.

00:07:05.229 --> 00:07:07.030
Hepimiz sorumluyuz.

00:07:07.030 --> 00:07:08.472
Ben de sorumluyum.

00:07:08.472 --> 00:07:11.510
Ben Yankee taraftarıyım,

00:07:11.510 --> 00:07:14.702
yani iş yapman gereken en iyi şeye gelince

00:07:14.702 --> 00:07:17.312
destekleyebileceğim en kötü tarafı
tutuyorum.

00:07:17.312 --> 00:07:18.849
Teşekkürler.

00:07:20.769 --> 00:07:22.813
Ama herkes sorumlu.

NOTE Paragraph

00:07:23.703 --> 00:07:25.718
Ben tıp okudum

00:07:25.718 --> 00:07:30.470
ve "Nasıl Şüpheci Bir Şekilde Düşünülür"

00:07:30.470 --> 00:07:33.043
ya da "Nasıl Test İstenmez" diye
derslerimiz yoktu.

00:07:33.043 --> 00:07:37.094
Yapman gerekenin bunlar olduğu
bir sistemimiz var.

00:07:37.301 --> 00:07:39.926
Bu teşvikleri anlamam için
gazeteci olmam gerekti.

00:07:39.926 --> 00:07:43.829
Ekonomistler kötü insanın olmadığını,

00:07:43.829 --> 00:07:46.679
yalnızca kötü teşvikçiler
olduklarını söyler.

NOTE Paragraph

00:07:46.925 --> 00:07:48.463
Aslında bu doğru.

00:07:48.463 --> 00:07:51.346
Çünkü iş medikal teknolojiye gelince
yarattığımız şey

00:07:51.346 --> 00:07:53.579
aslında Düşler Tarlası 
filmi gibi bir şey.

00:07:53.839 --> 00:07:56.034
Her köşe başına bir MR cihazı
yerleştirirseniz

00:07:56.034 --> 00:07:59.230
herkesin robotik cerrahi ile
tedavi edilmesi gerektiğini söyleyip

00:07:59.230 --> 00:08:01.298
her hastaneye bir robot koymuş olursunuz.

00:08:01.748 --> 00:08:04.924
İnşa ettiğiniz takdirde insanların 
geleceği bir sistem oluşturduk.

00:08:04.954 --> 00:08:08.181
Fakat insanlara huysuzca

00:08:08.181 --> 00:08:10.645
gelmeleri gerektiğini söyleyebilir,

00:08:10.645 --> 00:08:12.654
gelmeleri gerektiğine ikna edebilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:08:12.654 --> 00:08:16.489
Gazeteci olunca benim de problemin
bir parçası olduğumu

00:08:16.489 --> 00:08:19.756
ve aslında hepimizin bu problemin 
bir parçası olduğumuzu anladım.

00:08:19.756 --> 00:08:23.702
Her risk faktörünü medikalleştiriyor,
amacı insanları korkutmak olmasa da

00:08:23.702 --> 00:08:26.535
genelde bunu başaran hikayeler

00:08:26.535 --> 00:08:29.532
yazıyor ve yazdırıyordum.

NOTE Paragraph

00:08:29.532 --> 00:08:32.555
Ama bunun bir çözümü var.

00:08:32.555 --> 00:08:34.427
Geçen hafta dahiliye doktoruna gittim

00:08:34.427 --> 00:08:36.959
ve bana bu salondaki herkesin

00:08:36.959 --> 00:08:39.476
bedavaya söyleyebileceği bir şey söyledi

00:08:39.476 --> 00:08:41.950
ama tabii ayrıcalığım olduğu için

00:08:41.950 --> 00:08:44.438
ben para ödedim.

00:08:44.438 --> 00:08:46.107
Kilo vermem gerekiyormuş.

00:08:48.227 --> 00:08:52.277
Haklı, yıllardır yüksek tansiyonum var.

00:08:52.277 --> 00:08:55.291
Babama tanı konduğu aynı yaşta çıktı
ve gerçek bir hastalık.

00:08:55.291 --> 00:08:57.838
Hipertansiyon-öncesi 
gibi bir ön tanı değil,

00:08:57.838 --> 00:08:59.811
gerçek hipertansiyon, yüksek tansiyon.

NOTE Paragraph

00:08:59.811 --> 00:09:00.796
Doktorum haklıydı

00:09:01.816 --> 00:09:04.981
ama bana obezite ön tanısı
veya diyabet ön tanısı

00:09:04.981 --> 00:09:08.318
ya da ona benzer bir tanı falan koymadı.

00:09:08.318 --> 00:09:10.158
Şu Statin'i içmeye başlasan iyi olur,

00:09:10.158 --> 00:09:12.284
kolesterolünü düşürmen lazım demedi.

00:09:12.284 --> 00:09:14.623
Bunun yerine dedi ki ''Git kilo ver,

00:09:14.623 --> 00:09:18.024
daha sonra gel ve beni gör
ya da arayıp nasıl gittiğini söyle." dedi.

NOTE Paragraph

00:09:18.034 --> 00:09:19.484
Bana göre bu

00:09:19.484 --> 00:09:21.115
ileriye doğru bir adımdır.

00:09:21.115 --> 00:09:23.479
Bu arada Billy Beane de

00:09:23.479 --> 00:09:25.015
en son transfer ettiği

00:09:25.015 --> 00:09:28.532
gerçekten başarılı olan çocuktan
aynı şeyi öğrendi.

00:09:28.532 --> 00:09:33.407
Önemli olan boksörler gibi 
her seferinde atak yapmak,

00:09:33.407 --> 00:09:36.517
her atışı çitlerin üzerinden
atmak değil.

00:09:36.517 --> 00:09:39.516
Yankee gibi pahalı takımlar bu tarz 
oyuncuları seviyorlar.

00:09:39.516 --> 00:09:43.275
Bu çocuk ona, gözün işte 
o tip oyuncuların üstünde olmalı

00:09:43.275 --> 00:09:46.374
ve çıkıp koşmak yerine yürümeyi 
seven oyuncular bulmalısın, dedi.

00:09:46.374 --> 00:09:49.249
Çünkü skoru yürüyerek yapmak en az
koşmak kadar iyidir.

00:09:49.249 --> 00:09:51.006
Sağlık sistemimizde de

00:09:51.006 --> 00:09:53.126
bu doğru atış mı

00:09:53.126 --> 00:09:55.502
yoksa biraz bekleyip sıradaki 
atışı mı yapmalıyız

00:09:55.502 --> 00:09:56.860
diye düşünmeliyiz.

00:09:56.860 --> 00:09:58.325
Teşekkürler.