1
00:00:01,208 --> 00:00:06,643
Ik denk dat iedereen van jullie 
een smartphone of een iPhone heeft

2
00:00:06,643 --> 00:00:10,643
en waarschijnlijk heb je vanochtend
de weersomstandigheden gecheckt;

3
00:00:10,643 --> 00:00:14,476
of het zou gaan regenen
en je een paraplu zou moeten meenemen,

4
00:00:14,476 --> 00:00:17,643
of het zonnig zou worden
en je een zonnebril nodig zou hebben,

5
00:00:17,643 --> 00:00:20,875
of dat het koud zou worden
en je een extra jas zou kunnen gebruiken.

6
00:00:22,167 --> 00:00:25,736
Soms zal het je goede informatie geven,

7
00:00:25,736 --> 00:00:27,197
maar soms niet.

8
00:00:27,917 --> 00:00:30,143
Laat me je dit vertellen:

9
00:00:30,143 --> 00:00:33,934
mijn beste app is mijn grootmoeder.

10
00:00:33,934 --> 00:00:35,851
(Gelach)

11
00:00:37,417 --> 00:00:39,184
Haar naam is Mamadda.

12
00:00:39,184 --> 00:00:43,309
Ze kan je niet alleen vertellen
wat voor weer het vandaag zal worden,

13
00:00:43,309 --> 00:00:46,309
maar ze kan dit voorspellen
voor de komende twaalf maanden.

14
00:00:46,309 --> 00:00:49,988
Of het een goed regenseizoen wordt ...

15
00:00:49,988 --> 00:00:51,208
of niet.

16
00:00:51,208 --> 00:00:55,059
Ze kan je dit vertellen
door gewoon haar omgeving te observeren,

17
00:00:55,059 --> 00:00:57,851
door het observeren van de windrichting,

18
00:00:57,851 --> 00:00:59,559
de wolkenposities,

19
00:00:59,559 --> 00:01:01,452
de vogelmigratie,

20
00:01:01,452 --> 00:01:03,434
de grootte van fruit,

21
00:01:03,434 --> 00:01:05,268
de bloemen.

22
00:01:05,268 --> 00:01:10,976
Ze kan je dit vertellen door het gedrag
van haar eigen kudde te observeren.

23
00:01:11,833 --> 00:01:18,153
Zo begrijpt zij meer van het weer
en het ecosysteem waarin zij leeft.

24
00:01:19,208 --> 00:01:25,375
Ik kom uit een gemeenschap van veehouders.

25
00:01:25,375 --> 00:01:26,764
Wij zijn nomaden.

26
00:01:27,458 --> 00:01:30,268
We verhuizen van de ene
naar de andere plaats

27
00:01:30,268 --> 00:01:32,434
om water en graasgebieden te vinden.

28
00:01:32,434 --> 00:01:38,500
We kunnen per jaar wel duizend kilometer,
de grootte van Californië, afleggen.

29
00:01:39,792 --> 00:01:45,542
En dit leven helpt ons om in harmonie
met ons ecosysteem te leven.

30
00:01:46,583 --> 00:01:48,250
We begrijpen elkaar.

31
00:01:49,208 --> 00:01:52,643
Voor ons is de natuur onze supermarkt,

32
00:01:52,643 --> 00:01:54,559
waar we ons voedsel kunnen verzamelen

33
00:01:54,559 --> 00:01:55,661
en ons water.

34
00:01:55,661 --> 00:01:56,933
Het is onze apotheek,

35
00:01:56,933 --> 00:02:00,143
waar we onze medicinale planten halen.

36
00:02:00,143 --> 00:02:01,643
Maar het is ook onze school,

37
00:02:01,643 --> 00:02:05,476
waar we leren hoe we de natuur
beter beschermen

38
00:02:05,476 --> 00:02:09,542
en hoe het ons terug kan geven
wat we nodig hebben.

39
00:02:10,333 --> 00:02:13,542
Maar met de impact
van klimaatsverandering,

40
00:02:13,542 --> 00:02:17,958
ervaren we ook een ander effect.

41
00:02:20,100 --> 00:02:27,808
De zoetwaterbron van mijn gemeenschap
behoort tot de top vijf in Afrika.

42
00:02:28,358 --> 00:02:30,333
Dit is het Tsjaadmeer.

43
00:02:31,458 --> 00:02:33,792
Toen mijn moeder geboren werd,

44
00:02:33,792 --> 00:02:40,168
was het wateroppervlak van het Tsjaadmeer
ongeveer 25.000 vierkante kilometer groot.

45
00:02:40,612 --> 00:02:43,312
Toen ik dertig jaar geleden geboren werd,

46
00:02:43,312 --> 00:02:46,612
was het 10.000 vierkante kilometer.

47
00:02:46,882 --> 00:02:49,511
En nu ...

48
00:02:49,511 --> 00:02:53,901
is het wateroppervlak
nog ongeveer 1.200 vierkante kilometer.

49
00:02:54,542 --> 00:02:58,855
Negentig procent van dit meer
is gewoon verdampt --

50
00:02:58,855 --> 00:02:59,775
verdwenen.

51
00:03:00,833 --> 00:03:06,385
En meer dan 40 miljoen mensen
leven rond dit meer

52
00:03:06,385 --> 00:03:07,914
en zijn ervan afhankelijk.

53
00:03:08,208 --> 00:03:09,601
Dat zijn de veehouders,

54
00:03:09,601 --> 00:03:11,333
de vissers

55
00:03:11,333 --> 00:03:13,283
en de boeren.

56
00:03:13,667 --> 00:03:16,874
Zij kunnen niet rekenen op salaris
aan het einde van de maand.

57
00:03:17,208 --> 00:03:19,064
Zij rekenen op regenval.

58
00:03:19,458 --> 00:03:22,184
Zij rekenen op de gewassen die groeien

59
00:03:22,184 --> 00:03:24,976
of de weide voor hun vee.

60
00:03:26,607 --> 00:03:29,045
De afnemende middelen leiden ertoe

61
00:03:29,045 --> 00:03:34,031
dat veel gemeenschappen
vechten voor die middelen.

62
00:03:34,375 --> 00:03:36,684
Wie het eerst komt, het eerst maalt.

63
00:03:36,684 --> 00:03:40,816
De volgende zal tot de dood
moeten vechten.

64
00:03:42,708 --> 00:03:47,768
Klimaatverandering heeft dus effect
op onze leefwereld,

65
00:03:47,768 --> 00:03:50,601
door ons sociale leven te veranderen.

66
00:03:52,167 --> 00:03:58,184
Want de rol van man en vrouw
is anders in deze regio.

67
00:03:58,184 --> 00:04:01,577
De man moet zijn familie voeden,

68
00:04:01,577 --> 00:04:04,095
voor zijn gemeenschap zorgen

69
00:04:04,095 --> 00:04:07,750
en als hij dat niet kan doen ...

70
00:04:07,750 --> 00:04:10,292
is zijn waardigheid in gevaar.

71
00:04:12,708 --> 00:04:16,417
Hij kan niets anders doen
om het terug te krijgen.

72
00:04:17,958 --> 00:04:23,601
Klimaatverandering zorgt er dus voor
dat onze mannen vaak ver weg zijn.

73
00:04:23,601 --> 00:04:25,393
Dat is migratie.

74
00:04:26,500 --> 00:04:28,598
Ze kunnen naar een grote stad migreren,

75
00:04:28,598 --> 00:04:33,427
waar ze zes tot twaalf maanden blijven
en een baan krijgen,

76
00:04:33,427 --> 00:04:36,101
zodat ze geld kunnen terugsturen.

77
00:04:36,952 --> 00:04:38,156
Als ze geen baan krijgen,

78
00:04:38,156 --> 00:04:40,934
moeten ze in de Middellandse Zee springen

79
00:04:40,934 --> 00:04:43,347
en naar Europa migreren.

80
00:04:43,625 --> 00:04:46,128
Sommigen van hen overlijden daar,

81
00:04:46,128 --> 00:04:48,466
maar dat houdt niemand tegen.

82
00:04:50,625 --> 00:04:53,434
Natuurlijk is het rot
voor het ontvangende land,

83
00:04:53,434 --> 00:04:54,768
meestal ontwikkelde landen.

84
00:04:56,167 --> 00:04:58,958
Zij moeten zich aanpassen
om de migranten te ontvangen.

85
00:05:00,708 --> 00:05:04,143
Maar wat denk je van de achterblijvers?

86
00:05:04,143 --> 00:05:06,860
De vrouwen en kinderen,

87
00:05:06,860 --> 00:05:08,750
die de rol van man moeten overnemen,

88
00:05:08,750 --> 00:05:10,018
de rol van vrouw,

89
00:05:10,018 --> 00:05:13,816
die zorg moeten dragen
voor veiligheid, voedsel en gezondheid

90
00:05:13,816 --> 00:05:15,726
voor de hele familie,

91
00:05:15,726 --> 00:05:17,771
zowel kinderen als ouderen.

92
00:05:19,000 --> 00:05:23,583
Die vrouwen zijn dus mijn heldinnen.

93
00:05:25,667 --> 00:05:28,020
Zij zijn namelijk vernieuwers.

94
00:05:28,020 --> 00:05:29,968
Zij zijn probleemoplossers.

95
00:05:30,898 --> 00:05:35,644
Zij maken de beperkte middelen groot
voor de gemeenschap.

96
00:05:36,875 --> 00:05:38,833
Dat is mijn volk.

97
00:05:40,458 --> 00:05:45,851
We gebruiken de traditionele kennis
van het inheemse volk

98
00:05:45,851 --> 00:05:48,817
om betere veerkracht te krijgen,

99
00:05:48,817 --> 00:05:51,047
zodat we kunnen overleven.

100
00:05:53,208 --> 00:05:56,684
Onze kennis is niet alleen bedoeld
voor onze gemeenschappen.

101
00:05:56,684 --> 00:06:01,744
Het is er om te worden gedeeld
met iedereen die met ons leeft.

102
00:06:02,208 --> 00:06:08,883
En inheemse mensen over de hele wereld
redden 80% van de biodiversiteit.

103
00:06:10,292 --> 00:06:12,107
Wetenschappers zeggen dat.

104
00:06:13,917 --> 00:06:15,958
Inheemse mensen in de Amazone ...

105
00:06:17,292 --> 00:06:21,013
Je vindt er de meest diverse ecosystemen,

106
00:06:21,013 --> 00:06:22,795
beter dan nationale parken.

107
00:06:24,125 --> 00:06:27,208
De inheemse mensen
in het Pacifische gebied,

108
00:06:27,208 --> 00:06:30,309
de grootmoeders en grootvaders,

109
00:06:30,309 --> 00:06:35,518
zij weten waar je na een orkaan
voedsel kunt halen.

110
00:06:37,417 --> 00:06:42,629
De kennis van onze mensen
helpt ons omgaan --

111
00:06:42,629 --> 00:06:44,958
en ook anderen --

112
00:06:44,958 --> 00:06:46,851
met de gevolgen van klimaatverandering.

113
00:06:46,851 --> 00:06:48,629
De wereld is aan het verliezen.

114
00:06:48,629 --> 00:06:53,684
We zijn al 60% van de diersoorten verloren

115
00:06:53,684 --> 00:06:56,101
en dit neemt elke dag toe.

116
00:06:57,208 --> 00:07:02,101
Op een dag nam ik een wetenschapper mee
naar mijn gemeenschap.

117
00:07:02,101 --> 00:07:08,875
Ik zei: "Je doet goede weersvoorspellingen
op televisie en radio,

118
00:07:08,875 --> 00:07:11,393
maar wat dacht je ervan
om naar mijn volk te komen?"

119
00:07:11,393 --> 00:07:12,643
En ze kwamen.

120
00:07:14,042 --> 00:07:15,583
Ze zitten daar bij ons

121
00:07:15,583 --> 00:07:20,351
en vanuit het niets begonnen we,
nomaden zijnde, onze spullen in te pakken.

122
00:07:20,351 --> 00:07:22,601
Dus zij vragen: "Gaan we verhuizen?"

123
00:07:22,601 --> 00:07:25,424
Ik antwoord: "Nee, we verhuizen niet,
het gaat zo regenen."

124
00:07:25,958 --> 00:07:29,533
Ze zeggen: "Oh, er zijn geen wolken,
hoe weet je dat het gaat regenen?"

125
00:07:29,533 --> 00:07:31,282
Wij zeggen: "Ja, het gaat regenen."

126
00:07:31,282 --> 00:07:33,113
We pakken onze spullen in ...

127
00:07:33,113 --> 00:07:37,458
en plotseling begint het hevig te regenen.

128
00:07:37,458 --> 00:07:40,067
We zien de wetenschappers rondrennen,

129
00:07:40,067 --> 00:07:42,750
ze verstoppen zich onder bomen
en beschermen hun spullen.

130
00:07:42,750 --> 00:07:44,293
Wij hadden alles al ingepakt.

131
00:07:44,293 --> 00:07:46,574
(Gelach)

132
00:07:46,574 --> 00:07:51,101
Na de regenbui
begon de serieuze discussie.

133
00:07:51,101 --> 00:07:54,088
Ze vragen ons: "Hoe wisten jullie
dat het zou gaan regenen?"

134
00:07:54,792 --> 00:08:02,000
Wij zeggen: "De oude vrouw zag insecten
hun eitjes naar binnen brengen.

135
00:08:02,000 --> 00:08:06,351
En hoewel insecten niet kunnen praten
of televisie kunnen kijken,

136
00:08:06,351 --> 00:08:10,671
weten ze wel hoe ze met voorspellingen
hun generaties kunnen beschermen,

137
00:08:10,671 --> 00:08:12,601
hoe ze hun voedsel kunnen beschermen.

138
00:08:12,601 --> 00:08:14,199
Dus voor ons is dat het teken

139
00:08:14,199 --> 00:08:18,346
dat het binnen enkele uren
zal gaan regenen."

140
00:08:18,694 --> 00:08:20,250
En vervolgens zeggen zij:

141
00:08:20,250 --> 00:08:23,393
"Wij hebben de kennis wel,

142
00:08:23,393 --> 00:08:28,784
maar we combineren ecologische kennis
niet met kennis over het weer."

143
00:08:29,753 --> 00:08:32,830
Dus zo ging ik aan de slag

144
00:08:32,830 --> 00:08:37,750
met meteorologen en met mijn gemeenschap

145
00:08:37,750 --> 00:08:39,521
om betere informatie te geven,

146
00:08:39,521 --> 00:08:42,470
zodat mensen zich kunnen aanpassen
aan de klimaatverandering.

147
00:08:45,042 --> 00:08:51,268
Ik denk dat als we
alle kennissystemen samenvoegen --

148
00:08:51,268 --> 00:08:52,997
wetenschap,

149
00:08:52,997 --> 00:08:54,222
technologie

150
00:08:54,222 --> 00:08:56,042
en traditionele kennis --

151
00:08:56,042 --> 00:09:01,184
we de beste manier krijgen
om onze mensen te beschermen,

152
00:09:01,184 --> 00:09:03,101
om onze planeet te beschermen,

153
00:09:03,101 --> 00:09:06,461
om het ecosysteem dat we verliezen
weer te herstellen.

154
00:09:07,042 --> 00:09:09,750
Ik heb dat ook nog
op een andere manier gedaan

155
00:09:09,750 --> 00:09:13,601
Ik heb een methode gebruikt
waar ik echt van hou.

156
00:09:13,601 --> 00:09:17,809
Het heet '3D participatory mapping'.

157
00:09:17,809 --> 00:09:22,155
'Participatory', omdat het vrouwen,

158
00:09:22,155 --> 00:09:23,332
mannen,

159
00:09:23,332 --> 00:09:24,209
jongeren,

160
00:09:24,209 --> 00:09:25,476
ouderen --

161
00:09:25,476 --> 00:09:28,684
mensen uit alle generaties
samen kan brengen.

162
00:09:28,708 --> 00:09:32,059
Daarna gebruikt men
wetenschappelijke informatie

163
00:09:32,059 --> 00:09:33,895
en de gemeenschap komt samen.

164
00:09:33,895 --> 00:09:35,333
Ze brengen alles in kaart.

165
00:09:35,333 --> 00:09:38,143
Ze krijgen de kennis die wij hebben

166
00:09:38,167 --> 00:09:40,500
over waar ons heilige bos is,

167
00:09:40,500 --> 00:09:42,000
waar ons waterpunt is,

168
00:09:42,000 --> 00:09:43,518
waar onze looproute is,

169
00:09:43,518 --> 00:09:47,851
waar we ieder seizoen naartoe gaan.

170
00:09:49,667 --> 00:09:51,405
En deze methode is fantastisch

171
00:09:51,405 --> 00:09:54,458
omdat het de positie van vrouwen vergroot,

172
00:09:54,458 --> 00:09:59,167
want in onze gemeenschappen
mogen vrouwen en mannen niet samen zitten.

173
00:09:59,167 --> 00:10:00,717
De mannen praten

174
00:10:00,717 --> 00:10:03,738
en vrouwen zitten op de achtergrond --

175
00:10:03,738 --> 00:10:06,053
ze zijn er niet om besluiten te nemen.

176
00:10:06,053 --> 00:10:09,893
Dus nadat de mannen alle kennis
hebben hebben doorgenomen,

177
00:10:09,893 --> 00:10:13,226
halen we de vrouwen erbij:
"kom eens kijken."

178
00:10:13,250 --> 00:10:14,419
Ze zeggen: "oké, prima",

179
00:10:14,419 --> 00:10:16,681
want ze hebben het voorwerk al gedaan.

180
00:10:16,685 --> 00:10:17,976
(Gelach)

181
00:10:17,976 --> 00:10:21,102
Als de vrouwen komen
en naar de kaart kijken,

182
00:10:21,102 --> 00:10:22,518
zeggen ze: "hm, nee".

183
00:10:22,542 --> 00:10:24,018
(Gelach)

184
00:10:24,042 --> 00:10:25,309
"Dit klopt niet.

185
00:10:25,333 --> 00:10:28,601
Hier verzamel ik medicijnen
en hier voedsel.

186
00:10:28,625 --> 00:10:30,226
En hier verzamel ik ..."

187
00:10:30,250 --> 00:10:32,684
Dus we veranderen de kennis op de kaart

188
00:10:32,684 --> 00:10:34,351
en we halen de mannen erbij.

189
00:10:35,208 --> 00:10:37,323
Ze denken na over wat de vrouwen zeggen.

190
00:10:37,323 --> 00:10:38,908
Ze schudden allen hun hoofden.

191
00:10:38,908 --> 00:10:40,228
"Ze hebben gelijk.

192
00:10:40,228 --> 00:10:41,417
Ze hebben gelijk.

193
00:10:41,417 --> 00:10:42,809
Ze hebben gelijk."

194
00:10:42,809 --> 00:10:46,434
Dat is hoe we de positie
van vrouwen opbouwen

195
00:10:46,434 --> 00:10:50,083
en hun een stem geven
in de '3D participatory mapping'.

196
00:10:50,083 --> 00:10:52,268
Vrouwen krijgen
de gedetailleerde kennis

197
00:10:52,292 --> 00:10:54,988
die de gemeenschap kan helpen
zich aan te passen.

198
00:10:54,988 --> 00:10:58,101
En mannen hebben een beter beeld
van het grotere plaatje.

199
00:10:58,125 --> 00:11:00,684
Wanneer we alles samenvoegen,

200
00:11:00,708 --> 00:11:05,018
helpt deze kaart hen om te discussiëren,

201
00:11:05,018 --> 00:11:08,226
maar het tempert ook het conflict
tussen de gemeenschappen

202
00:11:08,226 --> 00:11:10,018
over de toegang tot hulpbronnen.

203
00:11:10,018 --> 00:11:11,976
Het helpt om middelen beter te delen

204
00:11:11,976 --> 00:11:13,417
en om deze te herstellen.

205
00:11:14,833 --> 00:11:17,713
En het helpt om de middelen
voor de lange termijn te beheren.

206
00:11:19,833 --> 00:11:22,726
Onze kennis is heel nuttig.

207
00:11:22,726 --> 00:11:29,000
Kennis van inheemse mensen
is cruciaal voor onze planeet.

208
00:11:29,000 --> 00:11:32,917
Het is cruciaal voor alle mensen.

209
00:11:34,042 --> 00:11:39,851
Wetenschappelijke kennis
is tweehonderd jaar geleden ontdekt,

210
00:11:39,851 --> 00:11:42,309
technologie honderd jaar geleden,

211
00:11:42,333 --> 00:11:46,750
maar de kennis van inheemse mensen
is duizenden jaren oud.

212
00:11:47,750 --> 00:11:51,143
Waarom voegen we niet alles samen?

213
00:11:51,167 --> 00:11:54,143
Laten we die drie kennisvormen combineren

214
00:11:54,143 --> 00:12:01,077
en mensen weerbaar maken
tegen de effecten van klimaatverandering.

215
00:12:01,667 --> 00:12:04,393
En het gaat niet alleen
over ontwikkelingslanden,

216
00:12:04,393 --> 00:12:06,021
maar ook over ontwikkelde landen.

217
00:12:06,021 --> 00:12:07,358
We zagen de orkaan.

218
00:12:07,358 --> 00:12:09,958
We zagen het overal overstromen.

219
00:12:09,958 --> 00:12:13,351
We zagen vuur, zelfs hier in Californië.

220
00:12:13,351 --> 00:12:15,893
Het is noodzakelijk
dat alle kennis samenkomt.

221
00:12:15,893 --> 00:12:18,202
We hebben de mensen in het centrum nodig.

222
00:12:18,202 --> 00:12:20,792
En we hebben besluitmakers nodig
om iets te veranderen.

223
00:12:20,792 --> 00:12:23,417
Onderzoekers vertellen het hen

224
00:12:23,417 --> 00:12:25,268
en wij vertellen het hen.

225
00:12:25,268 --> 00:12:27,809
En we hebben de kennis.

226
00:12:27,809 --> 00:12:31,059
We hebben tien jaar om het te veranderen.

227
00:12:31,750 --> 00:12:33,601
Tien jaar is niets,

228
00:12:33,601 --> 00:12:36,143
dus we moeten allemaal samenwerken

229
00:12:36,143 --> 00:12:38,809
en we moeten nu handelen.

230
00:12:38,809 --> 00:12:39,571
Dankjewel.

231
00:12:39,571 --> 00:12:42,557
(Applaus)