0:00:07.179,0:00:10.889
Φανταστείτε μια λαμπρή νευροεπιστήμονα[br]ονόματι Μαίρη.

0:00:11.149,0:00:13.570
Η Μαίρη ζει σε ένα ασπρόμαυρο δωμάτιο,

0:00:13.830,0:00:16.070
διαβάζει μόνο ασπρόμαυρα βιβλία,

0:00:16.220,0:00:20.230
και οι οθόνες της προβάλλουν[br]μόνο ασπρόμαυρη εικόνα.

0:00:20.390,0:00:25.830
Όμως παρόλο που δεν έχει δει ποτέ χρώμα,[br]η Μαίρη είναι ειδήμων στην έγχρωμη όραση,

0:00:25.950,0:00:30.381
και γνωρίζει ό,τι σχετικό έχει ανακαλυφθεί[br]από πλευράς φυσικής και βιολογίας.

0:00:30.921,0:00:33.121
Γνωρίζει πώς τα διάφορα[br]μήκη κύματος του φωτός

0:00:33.121,0:00:36.542
διεγείρουν τρεις τύπους[br]φωτοϋποδοχέων στον αμφιβληστροειδή,

0:00:36.542,0:00:38.441
και γνωρίζει πώς τα ηλεκτρικά σήματα

0:00:38.441,0:00:41.941
ταξιδεύουν μέσω του οπτικού νεύρου[br]έως τον εγκέφαλο.

0:00:42.461,0:00:45.102
Εκεί, δημιουργούν μοντέλα[br]νευρικής δραστηριότητας

0:00:45.102,0:00:49.791
που αντιστοιχούν στα εκατομμύρια χρώματα[br]που οι περισσότεροι άνθρωποι διακρίνουν.

0:00:50.481,0:00:52.112
Τώρα φανταστείτε εκείνη την ημέρα

0:00:52.112,0:00:54.722
που η ασπρόμαυρη οθόνη της Μαίρης[br]απορρυθμίζεται,

0:00:54.722,0:00:57.260
και εμφανίζεται ένα έγχρωμο μήλο.

0:00:57.430,0:00:58.541
Για πρώτη φορά,

0:00:58.541,0:01:02.882
μπορεί να βιώσει κάτι[br]το οποίο γνώριζε για χρόνια.

0:01:03.092,0:01:04.801
Μαθαίνει κάτι καινούργιο;

0:01:04.951,0:01:09.982
Υπάρχει κάτι στην αντίληψη του χρώματος[br]που δεν περιλαμβανόταν στη γνώση της;

0:01:10.132,0:01:13.281
Ο φιλόσοφος Φράνκ Τζάκσον[br]πρότεινε αυτό το νοητικό πείραμα,

0:01:13.281,0:01:16.619
που ονομάζεται «Το Δωμάτιο της Μαίρης»,[br]το 1982.

0:01:16.799,0:01:21.112
Υποστήριξε ότι εάν η Μαίρη ήδη γνώριζε όλα[br]τα φυσικά γεγονότα για την έγχρωμη όραση,

0:01:21.112,0:01:24.522
και από την εμπειρία της από το χρώμα[br]έμαθε κάτι καινούργιο,

0:01:24.522,0:01:27.462
τότε οι πνευματικές καταστάσεις,[br]όπως η αντίληψη του χρώματος,

0:01:27.462,0:01:31.133
δεν μπορούν να περιγραφούν πλήρως[br]με τα φυσικά γεγονότα.

0:01:31.483,0:01:33.542
Το νοητικό πείραμα «Το δωμάτιο της Μαίρης»

0:01:33.542,0:01:37.112
περιγράφει αυτό που οι φιλόσοφοι[br]αποκαλούν το επιχείρημα της γνώσης,

0:01:37.172,0:01:40.181
ότι υπάρχουν[br]μη φυσικές ιδιότητες και γνώση

0:01:40.181,0:01:44.302
που μπορούν να αποκτηθούν[br]μόνο μέσα από την ενσυνείδητη εμπειρία.

0:01:44.652,0:01:47.824
Το επιχείρημα της γνώσης[br]αντιτίθεται στη θεωρία του φυσικαλισμού,

0:01:47.824,0:01:51.003
που υποστηρίζει ότι τα πάντα,[br]ακόμη και οι πνευματικές καταστάσεις,

0:01:51.003,0:01:53.054
έχουν μια επιστημονική εξήγηση.

0:01:53.424,0:01:55.813
Οι περισσότεροι που ακούνε[br]την ιστορία της Μαίρης

0:01:55.813,0:01:59.603
θεωρούν ευνόητα προφανές[br]ότι όταν πραγματικά δει χρώμα

0:01:59.603,0:02:02.563
θα είναι τελείως διαφορετικό[br]από το να μαθαίνει γι' αυτό.

0:02:02.863,0:02:05.857
Ως εκ τούτου, μάλλον υπάρχει[br]κάποια ιδιότητα της έγχρωμης όρασης

0:02:05.857,0:02:08.693
που υπερβαίνει την φυσική της περιγραφή.

0:02:09.003,0:02:12.342
Το επιχείρημα της γνώσης[br]δεν αφορά μόνο την έγχρωμη όραση.

0:02:12.602,0:02:17.665
Το πείραμα, μέσω τη έγχρωμης όρασης,[br]αναπαριστά την ενσυνείδητη εμπειρία.

0:02:17.965,0:02:21.713
Αν οι φυσικές επιστήμες δεν μπορούν[br]πλήρως να εξηγήσουν την έγχρωμη όραση,

0:02:21.713,0:02:26.314
τότε ίσως αδυνατούν να εξηγήσουν πλήρως[br]και άλλες ενσυνείδητες εμπειρίες.

0:02:26.434,0:02:29.304
Για παράδειγμα, μπορεί να γνωρίζουμε[br]κάθε φυσική λεπτομέρεια

0:02:29.304,0:02:32.724
για τη δομή και τη λειτουργία[br]του εγκεφάλου κάποιου άλλου,

0:02:32.724,0:02:37.034
αλλά και πάλι να μην καταλαβαίνουμε[br]πώς θα νιώθαμε αν είμασταν αυτό το άτομο.

0:02:37.504,0:02:42.257
Αυτές οι εμπειρίες που δεν εκφράζονται[br]έχουν ιδιότητες που ονομάζονται qualia,

0:02:42.257,0:02:47.515
υποκειμενικές ιδιότητες που δεν γίνεται[br]να περιγράψουμε ή να μετρήσουμε επακριβώς.

0:02:47.515,0:02:50.129
Είναι εμπειρίες μοναδικές[br]στο κάθε άτομο που τις βιώνει,

0:02:50.129,0:02:51.554
όπως το να έχεις φαγούρα,

0:02:51.554,0:02:52.834
να είσαι ερωτευμένος,

0:02:52.834,0:02:54.394
ή να βαριέσαι.

0:02:54.484,0:02:58.697
Τα φυσικά γεγονότα δεν μπορούν να ορίσουν [br]πλήρως τέτοιες πνευματικές καταστάσεις.

0:02:59.487,0:03:02.045
Οι φιλόσοφοι που εξετάζουν[br]την τεχνητή νοημοσύνη

0:03:02.045,0:03:04.015
χρησιμοποιούν το επιχείρημα της γνώσης

0:03:04.015,0:03:07.225
για να στηρίξουν τη θεωρία[br]ότι η αναπαραγωγή μιας φυσικής κατάστασης

0:03:07.225,0:03:10.785
δεν αναπαράγει απαραίτητα[br]και την αντίστοιχη πνευματική κατάσταση.

0:03:11.375,0:03:12.456
Με άλλα λόγια,

0:03:12.456,0:03:14.764
από τη δημιουργία[br]ενός υπολογιστή που θα μιμείται

0:03:14.764,0:03:17.716
τη λειτουργία καθενός νευρώνα[br]του ανθρώπινου εγκεφάλου,

0:03:17.716,0:03:21.765
δεν συνεπάγεται ότι θα προκύψει[br]ένας ηλεκτρονικός ενσυνείδητος εγκέφαλος.

0:03:22.375,0:03:26.527
Δεν θεωρούν όλοι οι φιλόσοφοι χρήσιμο[br]το πείραμα «Το Δωμάτιο της Μαίρης».

0:03:26.617,0:03:29.716
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η ευρεία[br]γνώση της για την έγχρωμη όραση

0:03:29.716,0:03:32.926
θα της είχε επιτρέψει να δημιουργήσει[br]την ίδια πνευματική κατάσταση

0:03:32.926,0:03:35.126
που παράγει η εμπειρία του χρώματος.

0:03:35.236,0:03:38.535
Η δυσλειτουργία της οθόνης[br]δεν θα της έδειχνε κάτι νέο.

0:03:39.315,0:03:42.605
Άλλοι λένε ότι η γνώση της[br]ήταν εξαρχής ελλιπής

0:03:42.605,0:03:45.326
καθώς βασιζόταν μόνο στα φυσικά γεγονότα

0:03:45.326,0:03:47.786
που μπορούν να περιγραφούν με λέξεις.

0:03:48.116,0:03:49.955
Χρόνια αφότου έθεσε το πρόβλημα,

0:03:49.955,0:03:53.556
ο Τζάκσον ανέστρεψε τη δική του άποψη[br]πάνω στο πνευματικό του πείραμα.

0:03:53.606,0:03:56.826
Αποφάσισε ότι ακόμη και η εμπειρία[br]της Μαίρης καθώς έβλεπε κόκκινο

0:03:56.826,0:04:01.666
αντιστοιχεί σε ένα μετρήσιμο[br]φυσικό γεγονός στον εγκέφαλο,

0:04:01.666,0:04:05.047
και όχι σε άγνωστα qualia[br]που δεν εξηγούνται επιστημονικά.

0:04:05.227,0:04:08.257
Αλλά ακόμη δεν υπάρχει[br]μια οριστική απάντηση στο ερώτημα

0:04:08.257,0:04:10.917
εάν η Μαίρη θα μάθαινε κάτι καινούργιο

0:04:10.917,0:04:12.576
όταν θα έβλεπε το μήλο.

0:04:12.866,0:04:15.116
Μήπως επειδή υπάρχουν βασικά όρια

0:04:15.116,0:04:18.427
στο τι μπορούμε να γνωρίζουμε για κάτι[br]που δεν μπορούμε να βιώσουμε;

0:04:18.917,0:04:22.158
Και μήπως αυτό θα σήμαινε ότι υπάρχουν[br]κάποιες πλευρές του σύμπαντος

0:04:22.158,0:04:25.038
που είναι αδύνατον να κατανοήσουμε;

0:04:25.118,0:04:27.546
Ή μήπως η επιστήμη και η φιλοσοφία

0:04:27.546,0:04:30.676
θα μας επιτρέψουν να ξεπεράσουμε[br]τους περιορισμούς της σκέψης μας;