[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.63,0:00:10.63,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraź sobie, że podrzucasz piłkę \Npionowo w górę.
Dialogue: 0,0:00:10.63,0:00:13.85,Default,,0000,0000,0000,,Czy można przewidzieć tor lotu piłki?
Dialogue: 0,0:00:13.85,0:00:15.18,Default,,0000,0000,0000,,Pewnie, przecież to proste.
Dialogue: 0,0:00:15.18,0:00:18.73,Default,,0000,0000,0000,,Piłka poleci w górę,\Ndo najwyższego punktu,
Dialogue: 0,0:00:18.73,0:00:21.67,Default,,0000,0000,0000,,po czym wróci w dół\Ni wyląduje z powrotem w dłoni.
Dialogue: 0,0:00:21.67,0:00:23.39,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, właśnie tak się dzieje.
Dialogue: 0,0:00:23.39,0:00:26.76,Default,,0000,0000,0000,,Zaobserwowano to niezliczoną ilość razy.
Dialogue: 0,0:00:26.76,0:00:31.42,Default,,0000,0000,0000,,Zjawiska fizyczne widzimy codziennie.
Dialogue: 0,0:00:31.42,0:00:35.88,Default,,0000,0000,0000,,Lecz załóżmy, że analizujemy \Nzagadnienie fizyki atomowej.
Dialogue: 0,0:00:35.88,0:00:37.95,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład: jak wygląda ruch elektronu
Dialogue: 0,0:00:37.95,0:00:40.91,Default,,0000,0000,0000,,wokół jądra atomu wodoru?
Dialogue: 0,0:00:40.91,0:00:45.04,Default,,0000,0000,0000,,Czy na to pytanie da się odpowiedzieć\Nstosując codzienne obserwacje?
Dialogue: 0,0:00:45.04,0:00:46.87,Default,,0000,0000,0000,,Zdecydowanie nie. Dlaczego?
Dialogue: 0,0:00:46.87,0:00:51.47,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ zasady, którym podlegają\Nukłady o tak małych rozmiarach,
Dialogue: 0,0:00:51.47,0:00:55.22,Default,,0000,0000,0000,,znacząco różnią się od zasad \Ndla przedmiotów w skali makro,
Dialogue: 0,0:00:55.22,0:00:57.69,Default,,0000,0000,0000,,czyli takich, które widać dookoła.
Dialogue: 0,0:00:57.69,0:00:59.70,Default,,0000,0000,0000,,Świat, który obserwujemy każdego dnia
Dialogue: 0,0:00:59.70,0:01:03.70,Default,,0000,0000,0000,,zachowuje się tak,\Njak przewiduje mechanika klasyczna.
Dialogue: 0,0:01:03.70,0:01:05.88,Default,,0000,0000,0000,,Jednak układy w skali atomowej
Dialogue: 0,0:01:05.88,0:01:09.87,Default,,0000,0000,0000,,stosują się do mechaniki kwantowej.
Dialogue: 0,0:01:09.87,0:01:13.43,Default,,0000,0000,0000,,Ten kwantowy świat \Nokazuje się bardzo dziwny.
Dialogue: 0,0:01:13.43,0:01:17.93,Default,,0000,0000,0000,,Osobliwość mechaniki kwantowej\Nilustruje znany eksperyment myślowy:
Dialogue: 0,0:01:17.93,0:01:20.09,Default,,0000,0000,0000,,kot Schrödingera.
Dialogue: 0,0:01:20.09,0:01:24.45,Default,,0000,0000,0000,,Fizyk, który niezbyt lubi koty,\Nwkłada jednego do pudełka
Dialogue: 0,0:01:24.45,0:01:30.15,Default,,0000,0000,0000,,wraz z bombą, mogącą na 50% \Nwybuchnąć po zamknięciu pudełka.
Dialogue: 0,0:01:30.15,0:01:32.76,Default,,0000,0000,0000,,Dopóki pokrywa jest zamknięta, \Nnie da się stwierdzić,
Dialogue: 0,0:01:32.76,0:01:35.28,Default,,0000,0000,0000,,czy bomba wybuchła.
Dialogue: 0,0:01:35.28,0:01:40.53,Default,,0000,0000,0000,,Nie da się zatem ustalić, czy kot żyje.
Dialogue: 0,0:01:40.53,0:01:43.83,Default,,0000,0000,0000,,W fizyce kwantowej można powiedzieć, \Nże przed otworzeniem pudełka
Dialogue: 0,0:01:43.83,0:01:46.61,Default,,0000,0000,0000,,kot był w stanie superpozycji.
Dialogue: 0,0:01:46.61,0:01:48.66,Default,,0000,0000,0000,,Nie był ani żywy, ani martwy.
Dialogue: 0,0:01:48.66,0:01:51.66,Default,,0000,0000,0000,,Był między obiema możliwościami,
Dialogue: 0,0:01:51.66,0:01:54.68,Default,,0000,0000,0000,,z 50% szans na każdą.
Dialogue: 0,0:01:54.68,0:01:58.84,Default,,0000,0000,0000,,To samo dzieje się \Nz układami ciał w skali kwantowej,
Dialogue: 0,0:01:58.84,0:02:01.61,Default,,0000,0000,0000,,takimi jak elektron\Norbitujący w atomie wodoru.
Dialogue: 0,0:02:01.61,0:02:04.19,Default,,0000,0000,0000,,Elektron wcale nie okrąża jądra.
Dialogue: 0,0:02:04.19,0:02:07.14,Default,,0000,0000,0000,,Jest jakby jednocześnie \Nwszędzie w przestrzeni
Dialogue: 0,0:02:07.14,0:02:08.70,Default,,0000,0000,0000,,z większym prawdopodobieństwem
Dialogue: 0,0:02:08.70,0:02:11.04,Default,,0000,0000,0000,,na obecność w jednym punkcie niż w innych.
Dialogue: 0,0:02:11.04,0:02:13.33,Default,,0000,0000,0000,,Dopiero gdy uda się\Nzaobserwować jego położenie,
Dialogue: 0,0:02:13.33,0:02:15.88,Default,,0000,0000,0000,,można wskazać \Njego pozycję w danym momencie.
Dialogue: 0,0:02:15.88,0:02:18.97,Default,,0000,0000,0000,,Podobnie jak wtedy,\Ngdy nie było wiadomo, czy kot żyje,
Dialogue: 0,0:02:18.97,0:02:20.83,Default,,0000,0000,0000,,dopóki nie otworzyliśmy pudełka.
Dialogue: 0,0:02:20.83,0:02:23.58,Default,,0000,0000,0000,,To prowadzi do przedziwnego \Ni pięknego fenomenu:
Dialogue: 0,0:02:23.58,0:02:25.87,Default,,0000,0000,0000,,splątania kwantowego.
Dialogue: 0,0:02:25.87,0:02:31.16,Default,,0000,0000,0000,,Załóżmy, że zamiast jednego kota,\Nmamy dwa w dwóch różnych pudłach.
Dialogue: 0,0:02:31.16,0:02:33.45,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby w eksperymencie \Nz kotem Schrödingera
Dialogue: 0,0:02:33.45,0:02:34.82,Default,,0000,0000,0000,,użyto naszej pary kotów,
Dialogue: 0,0:02:34.82,0:02:38.78,Default,,0000,0000,0000,,mógłby się on zakończyć na cztery sposoby.
Dialogue: 0,0:02:38.78,0:02:41.87,Default,,0000,0000,0000,,Oba koty byłyby żywe, oba byłyby martwe,
Dialogue: 0,0:02:41.87,0:02:45.70,Default,,0000,0000,0000,,bądź pierwszy byłby żywy, \Na drugi martwy lub odwrotnie.
Dialogue: 0,0:02:45.70,0:02:49.12,Default,,0000,0000,0000,,Układ dwóch kotów \Njest w stanie superpozycji.
Dialogue: 0,0:02:49.12,0:02:53.64,Default,,0000,0000,0000,,Tym razem jednak każdy wynik \Nmoże zajść na 25%.
Dialogue: 0,0:02:53.64,0:02:55.90,Default,,0000,0000,0000,,Jest natomiast coś odjazdowego:
Dialogue: 0,0:02:55.90,0:02:58.51,Default,,0000,0000,0000,,mechanika kwantowa mówi nam,\Nże możemy wykluczyć
Dialogue: 0,0:02:58.51,0:03:03.98,Default,,0000,0000,0000,,zarówno możliwość obu żywych kotów\Njak i obu martwych w stanie superpozycji.
Dialogue: 0,0:03:03.98,0:03:06.82,Default,,0000,0000,0000,,Inaczej mówiąc, \Nw takim układzie dwóch kotów
Dialogue: 0,0:03:06.82,0:03:12.50,Default,,0000,0000,0000,,wynik zawsze będzie taki:\Njeden kot żywy, drugi martwy.
Dialogue: 0,0:03:12.50,0:03:17.40,Default,,0000,0000,0000,,Używając technicznego określenia, \Nmożna powiedzieć, że koty są "splątane".
Dialogue: 0,0:03:17.40,0:03:21.02,Default,,0000,0000,0000,,Jest też coś naprawdę fascynującego\Njeśli chodzi o splątanie kwantowe.
Dialogue: 0,0:03:21.02,0:03:25.01,Default,,0000,0000,0000,,Mając nasz układ dwóch kotów\Nw stanie splątania w pudełkach,\N
Dialogue: 0,0:03:25.01,0:03:28.96,Default,,0000,0000,0000,,nawet po rozstawieniu pudełek \Nna przeciwległych końcach wszechświata
Dialogue: 0,0:03:28.96,0:03:32.75,Default,,0000,0000,0000,,wynik eksperymentu nie zmieni się.
Dialogue: 0,0:03:32.75,0:03:37.62,Default,,0000,0000,0000,,Jeden z kotów zawsze pozostanie żywy,\Ndrugi zaś zawsze martwy,
Dialogue: 0,0:03:37.62,0:03:42.22,Default,,0000,0000,0000,,choć nie da się przewidzieć, który.
Dialogue: 0,0:03:42.22,0:03:44.61,Default,,0000,0000,0000,,Sprawdzić to można dopiero \Notwierając pudła.
Dialogue: 0,0:03:44.61,0:03:47.66,Default,,0000,0000,0000,,Jak to możliwe, że losy kotów
Dialogue: 0,0:03:47.66,0:03:49.65,Default,,0000,0000,0000,,na przeciwnych krańcach kosmosu
Dialogue: 0,0:03:49.65,0:03:51.82,Default,,0000,0000,0000,,są powiązane w taki sposób?
Dialogue: 0,0:03:51.82,0:03:54.32,Default,,0000,0000,0000,,Bomby są zbyt daleko,\Nby się skomunikować na czas,
Dialogue: 0,0:03:54.32,0:03:57.53,Default,,0000,0000,0000,,więc jak to się dzieje,
Dialogue: 0,0:03:57.53,0:04:00.35,Default,,0000,0000,0000,,że jedna zawsze wybucha, a druga nie?
Dialogue: 0,0:04:00.35,0:04:01.50,Default,,0000,0000,0000,,Być może myślisz sobie:
Dialogue: 0,0:04:01.50,0:04:03.81,Default,,0000,0000,0000,,"To tylko teoretyczne trele morele.
Dialogue: 0,0:04:03.81,0:04:06.39,Default,,0000,0000,0000,,To nie zdarzyłoby się \Nw prawdziwym świecie".
Dialogue: 0,0:04:06.39,0:04:08.92,Default,,0000,0000,0000,,Lecz okazuje się, że splątanie kwantowe
Dialogue: 0,0:04:08.92,0:04:12.16,Default,,0000,0000,0000,,potwierdzono eksperymentami \Nlaboratoryjnymi w prawdziwym świecie.
Dialogue: 0,0:04:12.16,0:04:15.79,Default,,0000,0000,0000,,Dwie cząsteczki subatomowe,\Nsplątane w stanie superpozycji,
Dialogue: 0,0:04:15.79,0:04:19.66,Default,,0000,0000,0000,,gdzie ruch jednej powoduje \Nprzeciwny ruch drugiej,
Dialogue: 0,0:04:19.66,0:04:22.45,Default,,0000,0000,0000,,zachowają się tak samo,\Nnawet jeśli nie ma możliwości,
Dialogue: 0,0:04:22.45,0:04:25.99,Default,,0000,0000,0000,,by przekazały między sobą informację,
Dialogue: 0,0:04:25.99,0:04:30.01,Default,,0000,0000,0000,,wskazując drugiemu, w którą stronę ma\Nsię kręcić, by zachować zasadę splątania.
Dialogue: 0,0:04:30.01,0:04:32.96,Default,,0000,0000,0000,,Nie zaskakuje zatem, że splątanie\Njest w centrum zainteresowań
Dialogue: 0,0:04:32.96,0:04:35.30,Default,,0000,0000,0000,,dziedziny nazywanej informatyką kwantową,
Dialogue: 0,0:04:35.30,0:04:39.49,Default,,0000,0000,0000,,badającej, jak spożytkować \Nprawa kwantowego świata
Dialogue: 0,0:04:39.49,0:04:41.55,Default,,0000,0000,0000,,w naszym makroskopowym świecie.
Dialogue: 0,0:04:41.55,0:04:43.65,Default,,0000,0000,0000,,Stosować je można \Nw kryptografii kwantowej,
Dialogue: 0,0:04:43.65,0:04:46.37,Default,,0000,0000,0000,,do wysyłania zabezpieczonych wiadomości.
Dialogue: 0,0:04:46.37,0:04:49.62,Default,,0000,0000,0000,,Lub też w obliczeniach kwantowych,\Nsłużących łamaniu tajnych kodów.
Dialogue: 0,0:04:49.62,0:04:53.74,Default,,0000,0000,0000,,Zwykła fizyka zaczyna przypominać \Nten dziwny kwantowy świat.
Dialogue: 0,0:04:53.74,0:04:56.99,Default,,0000,0000,0000,,Teleportacja kwantowa \Nmoże nawet doprowadzić do tego,
Dialogue: 0,0:04:56.99,0:05:00.32,Default,,0000,0000,0000,,że pewnego dnia twój kot ucieknie\Ndo innej, bezpieczniejszej galaktyki,
Dialogue: 0,0:05:00.32,0:05:03.17,Default,,0000,0000,0000,,bez fizyków i ich pudełek.