WEBVTT

00:00:07.630 --> 00:00:10.628
Ας υποθέσουμε ότι ρίχνουμε
μια μπάλα ευθεία στον αέρα.

00:00:10.628 --> 00:00:13.852
Μπορείτε να προβλέψετε την κίνησή της
αφότου φύγει από το χέρι σας;

00:00:13.852 --> 00:00:15.176
Σίγουρα, είναι εύκολο.

00:00:15.176 --> 00:00:18.730
Η μπάλα θα ανεβαίνει μέχρι
να φτάσει στο υψηλότερο σημείο,

00:00:18.730 --> 00:00:21.488
μετά θα κατέβει και θα προσγειωθεί
ξανά στο χέρι σας.

00:00:21.488 --> 00:00:23.386
Σίγουρα, αυτό είναι που γίνεται

00:00:23.386 --> 00:00:26.765
και το ξέρετε αυτό επειδή έχετε δει
ανάλογα συμβάντα πολλές φορές.

00:00:26.765 --> 00:00:31.217
Παρατηρείτε τη φυσική των καθημερινών
φαινομένων όλη σας τη ζωή.

00:00:31.597 --> 00:00:35.884
Αλλά υποθέστε ότι εξερευνούμε
ένα ζήτημα για τη φυσική των ατόμων

00:00:35.884 --> 00:00:37.950
όπως το πώς είναι
η κίνηση ενός ηλεκτρονίου

00:00:37.950 --> 00:00:40.646
γύρω από τον πυρήνα ενός ατόμου υδρογόνου.

00:00:40.916 --> 00:00:44.735
Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε αυτή
την ερώτηση με βάση την καθημερινή φυσική;

00:00:45.045 --> 00:00:46.772
Σίγουρα όχι. Γιατί;

00:00:46.872 --> 00:00:51.474
Επειδή η φυσική που διέπει τη συμπεριφορά
των συστημάτων σε τόσο μικρές κλίμακες

00:00:51.474 --> 00:00:55.224
είναι πολύ διαφορετική από τη φυσική
των μακροσκοπικών αντικειμένων

00:00:55.224 --> 00:00:57.390
που βλέπετε γύρω σας συνέχεια.

00:00:57.690 --> 00:00:59.703
Ο καθημερινός κόσμος
που ξέρετε και αγαπάτε

00:00:59.703 --> 00:01:03.352
συμπεριφέρεται σύμφωνα
με τους νόμους της Κλασικής Μηχανικής.

00:01:03.702 --> 00:01:05.880
Όμως τα συστήματα στην κλίμακα των ατόμων

00:01:05.880 --> 00:01:09.510
συμπεριφέρονται σύμφωνα
με τους νόμους της Κβαντικής Μηχανικής.

00:01:09.770 --> 00:01:13.162
Αυτός ο κβαντικός κόσμος τελικά
είναι ένα πολύ παράξενο μέρος.

00:01:13.432 --> 00:01:17.932
Μια παρουσίαση της κβαντικής παραδοξότητας
δίνεται από ένα διάσημο πείραμα σκέψης:

00:01:17.932 --> 00:01:19.780
Η Γάτα του Σρέντινγκερ.

00:01:20.000 --> 00:01:24.359
Ένας φυσικός που δεν αγαπάει ιδιαίτερα
τις γάτες, βάζει μία σε ένα κουτί,

00:01:24.359 --> 00:01:30.058
μαζί με μια βόμβα που έχει 50% πιθανότητα
να εκραγεί με το κλείσιμο του καπακιού.

00:01:30.058 --> 00:01:32.936
Μέχρι να ανοίξουμε ξανά το καπάκι,
δεν μπορούμε να γνωρίζουμε

00:01:32.936 --> 00:01:35.191
αν η βόμβα εξερράγη ή όχι,

00:01:35.281 --> 00:01:40.031
και έτσι δεν μπορούμε να ξέρουμε
αν η γάτα είναι ζωντανή ή νεκρή.

00:01:40.361 --> 00:01:43.664
Στην Κβαντική Φυσική θα λέγαμε
ότι πριν από την παρατήρησή μας

00:01:43.664 --> 00:01:46.436
η γάτα ήταν σε κατάσταση υπέρθεσης.

00:01:46.606 --> 00:01:51.656
Δεν ήταν ούτε ζωντανή ούτε νεκρή
αλλά ένα μείγμα των δύο πιθανοτήτων,

00:01:51.656 --> 00:01:54.258
με 50% πιθανότητα για το καθένα.

00:01:54.498 --> 00:01:58.662
Το ίδιο πράγμα συμβαίνει στα φυσικά
συστήματα σε κβαντικές κλίμακες,

00:01:58.662 --> 00:02:01.431
όπως ένα ηλεκτρόνιο περιστρέφεται
γύρω από άτομο υδρογόνου.

00:02:01.461 --> 00:02:04.036
Το ηλεκτρόνιο δε διαγράφει τροχιά καθόλου.

00:02:04.036 --> 00:02:06.994
Είναι σχεδόν παντού στον χώρο
την ίδια στιγμή.

00:02:06.994 --> 00:02:10.770
Σε κάποια μέρη η πιθανότητα να βρεθεί
είναι μεγαλύτερη σε σχέση με άλλα

00:02:10.770 --> 00:02:12.850
και μόνο αφότου μετρήσουμε τη θέση του

00:02:12.850 --> 00:02:15.726
μπορούμε να εντοπίσουμε
πού είναι εκείνη τη στιγμή.

00:02:15.876 --> 00:02:18.971
Όπως ακριβώς δε γνωρίζουμε
αν η γάτα ήταν ζωντανή ή νεκρή

00:02:18.971 --> 00:02:20.551
μέχρι να ανοίξουμε το κουτί.

00:02:20.831 --> 00:02:23.576
Αυτό μας φέρνει στο παράξενο
και όμορφο φαινόμενο

00:02:23.576 --> 00:02:25.501
της κβαντικής διεμπλοκής.

00:02:25.871 --> 00:02:31.157
Αν αντί για μία γάτα σε ένα κουτί, έχουμε
δύο γάτες σε δύο διαφορετικά κουτιά

00:02:31.157 --> 00:02:34.820
και επαναλάβουμε το πείραμα της Γάτας
του Σρέντινγκερ με το ζευγάρι γατών,

00:02:34.820 --> 00:02:38.640
τότε το αποτέλεσμα του πειράματος
έχει τέσσερις πιθανές απαντήσεις.

00:02:38.780 --> 00:02:41.869
Είτε και οι δύο γάτες θα είναι ζωντανές,
ή και οι δύο νεκρές,

00:02:41.869 --> 00:02:45.410
ή μία θα είναι ζωντανή και η άλλη νεκρή
και αντιστρόφως.

00:02:45.410 --> 00:02:49.117
Το σύστημα και των δύο γατών
είναι ξανά σε κατάσταση υπέρθεσης,

00:02:49.117 --> 00:02:53.354
με κάθε αποτέλεσμα να έχει 
25% πιθανότητα αντί για 50%.

00:02:53.644 --> 00:02:55.897
Το ενδιαφέρον ποιο είναι:

00:02:55.897 --> 00:02:58.508
η Κβαντική Μηχανική λέει
ότι είναι δυνατό να σβήσεις

00:02:58.508 --> 00:03:03.744
τα αποτελέσματα με τις δύο γάτες νεκρές
ή ζωντανές από την κατάσταση υπέρθεσης.

00:03:03.984 --> 00:03:06.819
Με άλλα λόγια, μπορεί να υπάρξει
ένα σύστημα δύο γατών,

00:03:06.819 --> 00:03:12.162
τέτοιο ώστε το αποτέλεσμα να είναι πάντα
μία γάτα ζωντανή και η άλλη νεκρή.

00:03:12.332 --> 00:03:13.885
Ο τεχνικός όρος γι' αυτό

00:03:13.885 --> 00:03:17.225
είναι ότι οι καταστάσεις
των δύο γατών περιπλέκονται.

00:03:17.225 --> 00:03:20.852
Αλλά υπάρχει κάτι πολύ εντυπωσιακό
για την κβαντική διεμπλοκή.

00:03:20.852 --> 00:03:24.841
Αν ετοιμάσεις το σύστημα των δύο γατών σε
κουτιά σε αυτήν την κατάσταση διεμπλοκής

00:03:25.011 --> 00:03:28.957
και μετακινήσεις τα κουτιά
στα δύο άκρα του Σύμπαντος,

00:03:28.957 --> 00:03:32.442
το αποτέλεσμα του πειράματος
θα εξακολουθήσει να είναι το ίδιο.

00:03:32.442 --> 00:03:37.307
Η μία γάτα θα βγαίνει πάντα ζωντανή
και η άλλη γάτα θα καταλήγει νεκρή,

00:03:37.307 --> 00:03:42.221
ακόμη και αν το ποια συγκεκριμένη γάτα
ζει ή πεθαίνει είναι εντελώς απροσδιόριστο

00:03:42.221 --> 00:03:44.119
πριν μετρήσουμε το αποτέλεσμα.

00:03:44.319 --> 00:03:45.806
Πώς είναι αυτό δυνατό;

00:03:45.876 --> 00:03:49.437
Πώς γίνεται οι καταστάσεις των γατών
στις αντίθετες πλευρές του σύμπαντος

00:03:49.437 --> 00:03:51.612
να είναι διεμπλεκόμενες
με αυτόν τον τρόπο;

00:03:51.682 --> 00:03:54.185
Είναι πολύ μακριά
για να επικοινωνήσουν στον χρόνο

00:03:54.185 --> 00:03:57.476
οπότε πώς οι δύο βόμβες
πάντα συνωμοτούν έτσι ώστε

00:03:57.476 --> 00:04:00.100
η μία να εκρήγνυται
και η άλλη να μην εκρήγνυται;

00:04:00.350 --> 00:04:01.496
Μπορεί να σκέφτεστε:

00:04:01.496 --> 00:04:03.806
«Αυτό είναι μόνο θεωρητικές αρλούμπες.

00:04:03.806 --> 00:04:06.388
Δεν μπορεί να συμβαίνει
στον πραγματικό κόσμο».

00:04:06.388 --> 00:04:08.923
Αλλά φαίνεται ότι η κβαντική διεμπλοκή

00:04:08.923 --> 00:04:12.157
έχει επιβεβαιωθεί στα εργαστηριακά
πειράματα του πραγματικού κόσμου.

00:04:12.157 --> 00:04:15.794
Δύο υποατομικά σωματίδια διεμπλεκόμενα
σε μια κατάσταση υπέρθεσης,

00:04:15.794 --> 00:04:19.663
όπου αν ένα στρέφεται σε μία διεύθυνση
τότε το άλλο πρέπει να στρέφεται αντίθετα,

00:04:19.663 --> 00:04:22.450
θα κάνουν ακριβώς αυτό,
ακόμα και όταν δεν υπάρχει τρόπος

00:04:22.450 --> 00:04:25.986
η πληροφορία να περάσει
από το ένα σωματίδιο στο άλλο

00:04:25.986 --> 00:04:29.827
δείχνοντας σε ποιο δρόμο να στραφεί για
να υπακούσει στους νόμους της διεμπλοκής.

00:04:30.017 --> 00:04:31.560
Δεν είναι λοιπόν περίεργο

00:04:31.560 --> 00:04:35.081
που η διεμπλοκή είναι ο πυρήνας
της κβαντικής πληροφοριακής επιστήμης,

00:04:35.081 --> 00:04:39.266
ένα αναπτυσσόμενο πεδίο που μελετά πώς
να χρησιμοποιείς τους νόμους των κβάντων

00:04:39.266 --> 00:04:41.479
στον μακροσκοπικό μας κόσμο,

00:04:41.479 --> 00:04:46.302
όπως στην κβαντική κρυπτογραφία, ώστε
οι κατάσκοποι να στέλνουν ασφαλή μηνύματα,

00:04:46.302 --> 00:04:49.309
ή στην κβαντική υπολογιστική,
για το σπάσιμο μυστικών κωδικών.

00:04:49.309 --> 00:04:53.573
Η καθημερινή φυσική μπορεί να αρχίζει να
μοιάζει σαν τον παράξενο κβαντικό κόσμο.

00:04:53.693 --> 00:04:56.942
Η κβαντική τηλεμεταφορά μπορεί ακόμη
και να έχει προοδεύσει τόσο πολύ

00:04:56.942 --> 00:05:00.273
ώστε μια μέρα η γάτα σας να αποδράσει
για έναν πιο ασφαλή γαλαξία,

00:05:00.273 --> 00:05:03.349
όπου δε θα υπάρχουν φυσικοί και κουτιά.