1
00:00:11,180 --> 00:00:14,420
[Bali, Indonezja]

2
00:00:15,680 --> 00:00:21,420
Ponieważ na Bali słońce zachodzi
zawsze o tej samej porze,

3
00:00:22,780 --> 00:00:25,660
daje to poczucie, jakby czas
zatrzymał się w miejscu,

4
00:00:25,660 --> 00:00:28,700
jakby wiecznie trwało lato.

5
00:00:32,880 --> 00:00:35,820
Wszechobecny jest spokój

6
00:00:35,820 --> 00:00:38,480
i brak pośpiechu.

7
00:00:39,740 --> 00:00:43,980
Rutyna wpasowana w rytm
otaczającego świata.

8
00:00:43,980 --> 00:00:45,480
[Dźwięk kwakania kaczek]

9
00:00:52,100 --> 00:00:55,500


10
00:00:59,100 --> 00:01:01,980
Nowy Jork jest moim domem,
miejscem, w którym dorastałam

11
00:01:01,980 --> 00:01:04,960
i miejscem, do którego zawsze wrócę.

12
00:01:05,340 --> 00:01:08,920
Wiem jednak, że najważniejszym czynnikiem,
by wykonać dobrą pracę

13
00:01:10,620 --> 00:01:11,920
jest czas

14
00:01:12,780 --> 00:01:13,940
i przestrzeń.

15
00:01:13,940 --> 00:01:15,560
Żyjąc na Bali

16
00:01:15,560 --> 00:01:17,760
mam tego pod dostatkiem.

17
00:01:22,940 --> 00:01:25,840
Budzę się około 6:30,

18
00:01:25,840 --> 00:01:28,140
bo wschodzące słońce jest bardzo jasne.

19
00:01:29,520 --> 00:01:33,640
O 8:30 zaczynam przygotowywać studio.

20
00:01:34,900 --> 00:01:39,240
Wypuszczam kota na dwór,
żeby nie biegał po rysunkach.

21
00:01:47,720 --> 00:01:51,700
Nopi i Wiwik przychodzą o 9:00...

22
00:01:53,960 --> 00:01:56,980
- Narysować stąd dotąd?

23
00:01:56,980 --> 00:01:57,800
- Tak.

24
00:02:04,880 --> 00:02:10,320
...a Nyoman około 10:30,
żeby odprawić rytuały dla domu.

25
00:02:30,560 --> 00:02:36,580
To ciągły przepływ ceremonii i rytuałów.

26
00:02:41,720 --> 00:02:44,940
Każdy dogląda energii panującej na wyspie.

27
00:02:44,960 --> 00:02:47,180
Każdy ją podsyca.

28
00:02:52,060 --> 00:02:56,960
Na Bali są świątynie zbudowane
przy naturalnie występujących źródłach.

29
00:02:57,400 --> 00:03:00,440
Zbliżając się do wody masz poczucie

30
00:03:00,440 --> 00:03:03,099
głębokiej czci i szacunku

31
00:03:03,100 --> 00:03:06,100
dla tego miejsca i jego znaczenia.

32
00:03:08,180 --> 00:03:12,780
A to, że możesz do niej wejść
jest niezwykle przejmujące...

33
00:03:13,340 --> 00:03:16,160
to uczucie

34
00:03:18,740 --> 00:03:22,980
Następnego dnia zawsze czułam się lżejsza,

35
00:03:22,980 --> 00:03:27,640
jakby ciężar, który nosiłam,
naprawdę został ze mnie zmyty.

36
00:03:28,500 --> 00:03:33,140
Chciałam być w stanie
wyciągnąć coś z tego doświadczenia...

37
00:03:34,020 --> 00:03:38,340
spróbować stworzyć
jego wizualne wspomnienie.

38
00:03:45,820 --> 00:03:49,540
Rysowanie nie jest popularne w tropikach.

39
00:03:50,140 --> 00:03:52,600
Papier nie wytrzymuje.

40
00:03:53,280 --> 00:03:55,420
Powietrze jest niesamowicie wilgotne,

41
00:03:55,420 --> 00:03:58,780
więc kartki zniekształcają się
w ciągu paru dni.

42
00:03:59,240 --> 00:04:03,140


43
00:04:03,140 --> 00:04:06,260


44
00:04:06,680 --> 00:04:10,520
Zostawiałam tam wszystko,
nad czym obecnie nie pracowałam.

45
00:04:18,360 --> 00:04:22,120
Penestanan był małą wioską

46
00:04:22,120 --> 00:04:25,020
wybudowaną przez społeczność
tradycyjnych balijskich artystów.

47
00:04:25,880 --> 00:04:27,760
Zaczęli się tu sprowadzać obcokrajowcy,

48
00:04:27,760 --> 00:04:31,159
co spowodowało dalszy rozwój

49
00:04:32,100 --> 00:04:34,320
Ogromny wpływ mieliśmy my,

50
00:04:34,320 --> 00:04:37,340
wszyscy turyści, którzy tam przybywali.

51
00:04:37,920 --> 00:04:41,580
W ciągu zaledwie trzech lat
odkąd tam byłam, wiele się zmieniło.

52
00:04:42,840 --> 00:04:47,080
A mimo to,

53
00:04:47,480 --> 00:04:49,260
życie nieprzerwanie idzie dalej.

54
00:04:52,120 --> 00:04:56,020
Zamieszkałam w nowym kraju,
w którym nie miałam żadnych przyjaciół.

55
00:05:04,000 --> 00:05:07,500
Najstraszniejsze było to,
że właśnie zakończyłam związek

56
00:05:07,500 --> 00:05:12,760
i nie wiedziałam, czy będę w stanie
tworzyć bez miłości,

57
00:05:14,580 --> 00:05:20,039
która zdawała się być źródłem obfitości,

58
00:05:20,039 --> 00:05:23,899
z którego bardzo długo czerpałam

59
00:05:23,899 --> 00:05:25,720
tworząc rysunki...

60
00:05:25,720 --> 00:05:28,500
które osobiście uważałam
za swoje najlepsze prace.

61
00:05:29,480 --> 00:05:30,600
I tak myślałam:

62
00:05:32,280 --> 00:05:34,560
"Nie wiem, czy dam radę rysować w smutku".

63
00:05:34,560 --> 00:05:36,300
"Nie wiem, czy dam radę
rysować z depresją".

64
00:05:36,300 --> 00:05:39,820
"Nie wiem, czy dam radę
rysować pełna obaw".

65
00:05:40,540 --> 00:05:45,000
Możliwość rysowania była wspaniała,

66
00:05:45,000 --> 00:05:49,020
bo była elementem mojego życia,
który się nie zmienił.

67
00:05:50,520 --> 00:05:53,060
Ja, moje studio i kartka papieru

68
00:05:53,060 --> 00:05:56,060
byliśmy razem niezależnie od tego,
czy byłam w związku.

69
00:05:56,340 --> 00:05:58,900
Zdecydowanie nie jest tak łatwo,
jak w czasie zakochania,

70
00:05:58,900 --> 00:06:00,400
ale jest to możliwe

71
00:06:00,400 --> 00:06:03,740
i miło mieć zajęcie,
które cię podtrzymuje.

72
00:06:05,580 --> 00:06:08,200
[Instytucja Drawing Center, SoHo, Manhattan]

73
00:06:27,660 --> 00:06:31,300
Gdy pojawiła się możliwość wystawy
w instytucji Drawing Center,

74
00:06:31,740 --> 00:06:36,720
chciałam wyobrazić sobie energię
przyjmującą ludzką postać.

75
00:06:38,420 --> 00:06:40,640
Narysowałam rozwijający się zarodek.

76
00:06:41,060 --> 00:06:44,760
Zaczęłam od naukowych diagramów o podziale komórek,

77
00:06:47,620 --> 00:06:49,980


78
00:06:50,720 --> 00:06:53,380
kończąc na rozkładzie ciała

79
00:06:54,340 --> 00:06:56,300
i powrocie do bezkształtności.

80
00:07:10,080 --> 00:07:14,280
Wiedziałam, że chcę stworzyć owalny pokój, który był jednym dużym rysunkiem

81
00:07:14,280 --> 00:07:17,140


82
00:07:17,700 --> 00:07:20,800
Że był delikatny, ale trzymał się razem.

83
00:07:21,720 --> 00:07:28,180
Brak ram dodawał tej pracy wrażliwości.

84
00:07:28,180 --> 00:07:31,660
Tak właśnie się czułam tamtego roku na Bali:

85
00:07:31,660 --> 00:07:32,940
niezwykle wrażliwa.

86
00:07:43,640 --> 00:07:46,840
Aaron skomponował muzykę
dającą przestrzeń rysunkom.

87
00:07:48,900 --> 00:07:52,040
Były to rozproszone kompozycje,

88
00:07:52,040 --> 00:07:54,720
które były niczym powolny oddech.

89
00:07:57,400 --> 00:07:59,779
Myślę, że to dzięki

90
00:07:59,779 --> 00:08:03,960
brzmieniu gamelanu powstała
bardzo spokojna atmosfera,

91
00:08:03,960 --> 00:08:07,940
która pozwoliła ludziom poczuć się
jak w świątyni, do której wkroczyli

92
00:08:07,940 --> 00:08:09,160
prosto z ulicy.

93
00:08:10,570 --> 00:08:11,700
Sama mam tak,

94
00:08:11,710 --> 00:08:13,800
że nawet widząc coś, co bardzo mi się podoba,

95
00:08:13,800 --> 00:08:16,380
coś, do czego przejechałam wiele kilometrów, by to zobaczyć,

96
00:08:17,100 --> 00:08:20,440
nieraz poświęcam temu zaledwie trzydzieści sekund.

97
00:08:22,800 --> 00:08:24,120
Myślałam o tym,

98
00:08:24,120 --> 00:08:27,180
ile czasu spędzamy w otoczeniu sztuki.

99
00:08:28,700 --> 00:08:33,260
Zawsze chciałam stworzyć atmosferę,
która pozwoliłaby komuś

100
00:08:33,260 --> 00:08:35,740
na podróż przez rysunki w ich głowie.

101
00:08:39,160 --> 00:08:44,500
Uświadomiłam sobie, że moment ten jest dla mnie piękniejszy niż jakikolwiek ukończony rysunek,

102
00:08:44,500 --> 00:08:49,000
bo wyraża on potencjał rysunku,
którego nie jestem w stanie stworzyć.

103
00:08:54,860 --> 00:08:59,580
[Od czasu nagrania Louise kogoś poznała i mają razem dziecko.]

104
00:08:59,580 --> 00:09:02,760
[Wciąż mieszkają na Bali.]