Pat Mitchell: Đây là lần trở lại đầu tiên của chị với diễn đàn TEDWomen. Sheryl Sandberg: Vâng, lần trở lại đầu tiên. Hân hạnh được gặp mọi người. Thật tuyệt vời khi được thấy và gặp nhiều phụ nữ tại đây. Tôi không thường xuyên có trải nghiệm thế này, PM: Lần đầu chúng ta nói chuyện, chủ đề không phải là về truyền thông xã hội, mà về lĩnh vực chị đã có nhiều kiến thức và kinh nghiệm sự thiếu vắng những vị trí lãnh đạo, trong công nghệ và truyền thông xã hội. Nhưng điều gì khiến chị có ý tưởng, biến nó thành một bài TED Talk ? Tôi đã thật sợ hãi khi lên sân khấu này nói về phụ nữ, vì tôi lớn lên trong giới doanh nghiệp, như nhiều người trong chúng ta. Bạn sẽ không bao giờ nói về việc mình là phụ nữ, vì người khác có thể để ý rằng bạn là phụ nữ, đúng không? Hoặc tệ hơn, người ngồi phía bên kia sẽ cho rằng bạn đòi hỏi sự đối xử đặc biệt, hoặc đang than phiền. Tệ hơn nữa, bạn định kiện họ. Tôi đã trải qua những lúc như thế - (Cười) Phải không? Suốt thời làm doanh nghiệp đã qua, tôi chưa bao giờ nói về việc là phụ nữ, hay nói về nó trước công chúng. Nhưng tôi cũng nhận thấy việc đó không hiệu quả, Khi tốt nghiệp Đại học, 20 năm trước, tôi nghĩ rằng các ồng nghiệp của tôi là nam và nữ, các xếp của tôi đều là đàn ông nhưng điều đó sẽ thay đổi, bởi vì thế hệ các bạn đã làm được một điều tuyệt vời là đấu tranh cho bình đẳng, đây là lúc ta nhận lấy bình đẳng ấy cho mình. Sự thể lại không như thế, Bởi vì từ năm này qua năm khác, người như tôi ngày càng ít hơn, cho tới bây giờ, thường khi tôi là người phụ nữ duy nhất trong phòng họp. Và tôi đã nói chuyện với rất nhiều người, rằng liệu nên có một bài diễn thuyết tại TEDWomen, về phụ nữ hay không, và họ nói, ôi không, không nên. Nó sẽ chấm dứt sự nghiệp của chị. Không thể vừa điều hành doanh nghiệp, vừa kể chuyện mình là phụ nữ được. Người ta sẽ không coi trọng chị nữa. Nhưng may thay, có một số ít, một số đáng tự hào - như chị đây khuyên tôi nên có bài nói như vậy. Và tôi hỏi bản thân, câu hỏi mà Mark Zuckerberg người sáng lập ra Facebook và cũng là sếp của tôi, đã hỏi tất cả chúng tôi, rằng, tôi sẽ làm gì nếu không cảm thấy sợ hãi. Và câu trả lời là tôi sẽ bước lên sâu khấu của TED để nói về phụ nữ, về sự lãnh đạo. Tôi đã làm thế, và đã sống sót. (Vỗ tay) PM: Tôi có thể nói rằng, đó không chỉ là sống sót. Tôi còn nhớ khoảnh khắc đó, Sheryl, khi chúng ra cùng đứng đằng sau sân khấu, chị đã quay sang tôi rồi kể cho tôi nghe một câu chuyện. Và tôi đã nói -- vào phút cuối - , quả thật chị nên chia sẻ câu chuyện đó. SS: Ồ, dĩ nhiên rồi PM: Vậy câu chuyện là như thế nào? SS: Vâng, đó là phần quan trọng của cuộc hành trình mang tôi tới đây. ban đầu TEDWomen bắt đầu tại D.C- và tôi đã lên máy bay trước đó một ngày, con gái ba tuổi của tôi ôm lấy chân tôi, nó bảo: " Mẹ ơi, mẹ đừng đi" Và Pat là một người bạn, không liên quan lắm tới bài nói chuyện tôi định trình bày nó đầy những sự kiện và con số, không có gì riêng tư cả, Tôi kể Pat nghe chuyện này. Tôi bảo, chà, hôm nay mình mệt đây. Hôm qua con gái tôi ôm lấy chân tôi và nói "Mẹ đừng đi" Chị đã nhìn thẳng vào tôi và nói, "Chị hãy kể câu chính câu chuyện đó đi" Tôi nói, trên sân khấu của TED ư? Chị đùa chăng? Tôi sẽ đứng trên sân khấu và thú nhận rằng con gái tôi đã ôm lấy chân tôi? Và chị đáp, phải, bởi vì nếu chị muốn nói về việc cần có nhiều phụ nữ trong vai trò lãnh đạo, chị sẽ phải nói thành thực rằng điều đó khó đến thế nào. Tôi đã làm như vậy. Và tôi nghĩ đó là phần quan trọng của cuộc hành trình. Điều tương tự xảy ra khi tôi viết sách. Tôi đã bắt đầu viết nó. Chương đầu tiên Tôi đã nghĩ nó khó tin quá. Đầy những dữ liệu con số, Tôi đã viết 3 trang về chế độ mẫu hệ bộ lạc Maasai và kiểu xã hội của họ Chồng tôi đọc ngấu nghiến như ăn bánh Wheaties vậy. (Cười) Và tôi phải xin lỗi hãng Wheaties nếu không một ai đọc cuốn sách này. Rồi từ từ, tôi nhận ra mình phải trở nên trung thực và cởi mở hơn, và tôi phải kể câu chuyện của mình. Nhiều cái trong đó chưa được tự tin, Cuộc hôn nhân đầu tiên thất bại. Khóc ở nơi làm việc. Cảm giác như lạc loài, cảm giác tội lỗi cho tới tận hôm nay. Và một phần của cuộc hành trình, bắt đầu từ sân khấu này, đi tới chỗ "Tin ở sức mình," đi tới một nền tảng chắc chắn, là cởi mở và trung thực trước thách thức, để cho những người phụ nữ khác cũng có thể cởi mở và trung thực hơn, và tất cả chúng ta có thể cùng nhau tiến tới sự bình đẳng thật sự. PM: tôi nghĩ đó là một trong những phần nổi bật nhất của cuốn sách, một trong những nguyên nhân khiến người ta chú ý và hưởng ứng từ khắp thế giới, đó là những chia sẻ cá nhân thân tình trong cuốn sách, và chị đã làm rõ được một điều vô cùng quan trọng cho phụ nữ đó là chị cũng có khó khăn như nhiều người trong chúng ta đang gặp, khi đối mặt với trở ngại, rào cản và cả những người không đồng tư tưởng. Chị hãy nói về quá trình đó: quyết định công khai bày tỏ những riêng tư rồi chị đặt bản thân vào vị trí của một chuyên gia để chỉ ra cách giải quyết những khó khăn ấy. SS: Sau khi tôi phát biểu tại TED, điều xảy ra là, chị biết đấy, tôi chưa bao giờ có ý định viết sách, tôi không phải là tác giả, càng không phải nhà văn, cuốn sách được đón nhận nồng nhiệt, và bắt đầu ảnh hưởng tới cuộc sống của nhiều người. Tôi đã nhận được một điều tuyệt vời một trong những lá thư đầu tiên từ một phụ nữ, cô ấy được thăng chức, và cô đã từ chối. Cô kể với người bạn thân nhất của mình, người bạn đó nói rằng, cậu cần xem bài nói chuyện này của TED. Cô ấy đã xem bài nói chuyện, và hôm sau trở lại nơi làm, cô đã nhận sự đề bạt đó, khi trở về nhà, cô đưa cho chồng danh sách thức ăn cần mua (Cười) Cô đã nói, tôi có thể làm việc này. Điều khiến tôi chú ý - là không phải chỉ phụ nữ trong doanh nghiệp dù tôi đã nghe nhiều từ họ, chuyện này không chỉ ảnh hưởng tới họ, mà còn tới nhiều người khác trong những hoàn cảnh khác nhau. Tôi đã gặp một bác sỹ ở Johns Hopkins , anh ta nói rằng cho tới lúc anh xem bài nói chuyện của tôi ở TED, dù một nửa số học viên trường Y trong lớp của anh ta là phụ nữ, họ không hề phát biểu nhiều như những học viên nam. Vì thế, anh bắt đầu chú ý những cánh tay giơ lên và nhận ra chỉ có học viên nam giơ tay mà thôi. Thế là anh bắt đầu khuyến khích các học viên nữ phát biểu nhiều hơn, nhưng việc đó không hiệu quả. Anh nói với cả lớp, không cần giơ tay nữa, tôi sẽ gọi tên. Anh cho số học sinh nam và nữ có cơ hội phát biểu bằng nhau và nhận thấy các học viên nữ trả lời tốt như nam hoặc xuất sắc hơn nam, anh đến với họ và nói với họ điều đó. tiếp đó có một bà nội trợ, sống ở một nơi khó khăn, không có trường lớp tốt, cô chưa bao giờ có công việc ở một công ty nào nhưng bài nói của TED khích lệ cô tới trường và đấu tranh để con của cô có giáo viên tốt hơn. Và tôi cho rằng đó chính là việc tìm ra tiếng nói của mình. Tôi nhận ra rằng những phụ nữ và nam giới khác đều có thể tìm tiếng nói của họ qua đó, đó là lý do tôi đi từ bài nói chuyện tới cuốn sách. PM: Và trong cuốn sách, chị không chỉ tìm ra tiếng nói của mình, rất rõ ràng và mạnh mẽ, mà còn chia sẻ những điều học được -- qua kinh nghiệm của người khác trong các bài học đó. Và đó là điều tôi đang định nói tới, chị đã đặt bản thân mình vào vị trí -- chị đã thành một chuyên gia trong việc làm thế nào để tin ở sức mình. Vậy chị đã cảm thấy như thế nào, và trở nên như thế nào trong cuộc sống của mình? Để không chỉ viết cuốn sách bán chạy nhất, hay có bài nói chuyện được xem nhiều nhất, mà là tạo một sự chuyển biến, khi người ta mô tả hành động của mình trong công việc như là, Tôi đang tin ở sức mình, theo nghĩa đen. SS: Tôi càm thấy biết ơn, vinh dự và hạnh phúc, nhưng đó mới chỉ là khởi đầu. Tôi không biết liệu tôi có thật là một chuyên gia không. Tôi đã thực hiện nhiều khảo sát, đọc từng bài nghiên cứu, và nghiền ngẫm tư liệu, và những bài học đó rất rõ ràng. Bởi vì đây là điều chúng ta đều biết: Là những định kiến đang kìm giữ người phụ nữ khỏi vai trò lãnh đạo trên thế giới. Vấn để đó thật bức xúc. Tin ở sức mình có ý nghĩa toàn cầu, tôi nói về điều này khắp nơi trên thế giới-- văn hóa quá khác nhau. Ngay cả trong nước chúng ta, cho tới Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, tới Châu Á, Châu Âu, mọi thứ quá khác nhau, trừ môt điều: giới tính. Trên toàn thế giới, dù văn hóa của chúng ta là gì, chúng ta đều cho rằng đàn ông thì phải cứng rắn, quyết đoán, mạnh mẽ và có tiếng nói; chúng ta đều nghĩ phụ nữ nên hỏi thì mới nói, hay giúp đỡ người khác. Hiện nay trên toàn thế giới, phụ nữ được gọi là "bossy", Nước nào cũng có từ "thích sai khiến," dành cho các cô gái nhỏ, trong mọi ngôn ngữ. Đó là từ hiếm ai dùng cho các bé trai, bởi vì nếu một bé trai dẫn dắt, người ta không dùng từ tiêu cực như thế, vì đó là cái người ta trông đợi. Nhưng nếu là một bé gái, cô ta là kẻ thích điều khiển người khác. Ở đây không có nhiều khán giản nam, nhưng hãy tha lỗi cho tôi. Nếu các bạn là nam, bạn sẽ phải là đại diện cho giới của bạn. Hãy giơ tay nếu bạn từng bị cho là quá hung hăng ở nơi làm việc. (Cười) Luôn luôn có một số ít người, khoảng năm phần trăm. Nào, hãy sẵn sàng, các quý ông. Nếu bạn là một người phụ nữ, hãy giơ tay nếu bạn từng bị cho là quá hung hăng ở nơi làm việc. (Cười) Đó là điều các khán giả đã nói ở mọi nước trên thế giới, và điều đó được chứng minh rất rõ qua số liệu. Giờ chúng ta có nghĩ rằng phụ nữ hung hăng hơn đàn ông không? Dĩ nhiên là không. Đó chỉ là chúng ta đánh giá qua một lăng kính khác, nhiều tính cách bạn phải thể hiện ở nơi làm việc, để đạt được kết quả, để lãnh đạo, tính cách ấy nếu thuộc về một người đàn ông, anh ta là xếp, nếu tính cách đó thuộc về một phụ nữ, cô ta là người thích sai khiến/bossy. Tin mừng là chúng ta có thể thay đổi điều này bằng cách thừa nhận nó. Khoảnh khắc hạnh phúc nhất của tôi trong hành trình này là, sau khi cuốn sách được xuất bản, tôi đã đứng trên cùng sân khấu với John Chambers, CEO của Cisco. Ông đọc cuốn sách. Ông đứng trên sân khấu cùng tôi, mời tôi tới trước ban lãnh đạo của ông, gồm cả đàn ông và phụ nữ, rồi ông nói "Tôi đã nghĩ mình giỏi về việc này. Và rồi tôi đọc cuốn sách này, và tôi nhận ra rằng chúng tôi - công ty của tôi - chúng tôi đều cho rằng các lãnh đạo nữ của chúng tôi đều quá hung hăng, trên sân khấu này, tôi muốn xin lỗi về điều đó. Và tôi muốn chị biết rằng chúng tôi sẽ không bao giờ làm như vậy nữa." PM: Liệu ta có thể gửi thông điệp đó tới nhiều người khác mà chúng ta biết? (Vỗ tay) SS: John làm điều đó vì ông tin rằng đó là điều tốt cho công ty, thừa nhận về định kiến có thể thay đổi nó. Lần tới nếu các bạn thấy ai đó gọi một cô bé là bossy bạn hãy bước ngay tới trước mặt người đó, cười thật niềm nở, và nói "Cô bé này không phải bossy. Cô ta có kĩ năng điều hành và lãnh đạo." (Cười) PM: Tôi biết đó là điều bà nói với con gái của mình. SS: Chắc chắn rồi. PM: Bà đã dồn tâm sức vào cuốn sách này -- và lý do bà viết cuốn sách đó là để tạo ra một cuộc đối thoại về nó. Ý tôi là, hãy cùng đưa nó ra công chúng, đối mặt với sự thật rằng --- trong một thời đại có nhiều cánh cửa rộng mở, và nhiều cơ hội hơn --- nhưng người phụ nữ vẫn chưa dành được vị trí lãnh đạo. Vì thế những tháng sau khi cuốn sách ra đời, trong đó "Tin ở sức mình" tập trung vào sự thật đó và cho rằng, vẫn còn những thử thách chúng ta phải tự đối mặt, và tự tra xét bản thân. Điều gì đã thay đổi? Các bạn có nhận thấy những thay đổi không? SS: Vâng, chắc chắn đối thoại còn nhiều và hẳn sẽ rất thú vị. Nhưng điều quan trọng là hành động vì thế mỗi nơi tôi đến, các CEO, phần lớn là đàn ông; họ bảo tôi, cô làm tôi tốn khá nhiều tiền đấy bởi vì tất cả phụ nữ đều muốn được trả lương ngang với đàn ông. Tôi đã đáp lời, tôi không lấy làm tiếc về điều đó chút nào. (Cười ) Không một chút nào, ý tôi là phụ nữ phải được hưởng lương ngang bằng với đàn ông, Mỗi nơi tôi đến, những người phụ nữ kể với tôi rằng họ yêu cầu tăng lương. Mỗi nơi tôi đến, phụ nữ nói rằng họ đang có quan hệ ngày một tốt hơn với bạn đời, họ đòi hỏi sự giúp đỡ nhiều hơn ở nhà, họ đòi hỏi sự thăng tiến xứng đáng nơi làm việc, quan trọng hơn, họ tin vào bản thân mình, dù trong những điều nhỏ nhoi. Một quan chức bảo tôi rằng ông đã không nhận ra thực tế nhiều phụ nữ, ngồi ở rìa căn phòng, nay ông đặt ra quy định rằng tất cả nhân viên là nữ cần ngồi vào bàn. Nền tảng tôi đặt ra trong cuốn "Tin ở sức mình" đã giúp phụ nữ, hay nam giới, lập ra những vòng tròn - những nhóm nhỏ, có thể là 10 người, hoặc bao nhiêu tùy bạn, sẽ gặp nhau một tháng một lần. Tôi đã hi vọng rằng cho tới giờ, chúng tôi có khoảng 500 vòng tròn. Rất tuyệt Chị biết đấy, 500 lần 10, khoảng thế. Hiện đang có hơn 12,000 vòng tròn ở 50 quốc gia trên thế giới. PM: Wow, thật kỳ diệu, SS: Và đây là những người sẽ gặp nhau mỗi tháng. Tôi đã gặp một nhóm, khi tôi ở Bắc Kinh Một nhóm phụ nữ tầm 29 hoặc 30, bắt đầu vòng tròn "Tin ở sức mình" ở Bắc Kinh, một vài người trong số đó lớn lên ở vùng nông thôn rất nghèo của Trung Quốc Họ đều 29 tuổi, và họ bị xã hội của họ gọi là "đồ thừa" bởi vì họ vẫn chưa kết hôn, và cái tiến trình mỗi tháng một lần gặp nhau đó giúp họ nhận ra bản thân mình là ai, họ muốn gì trong sự nghiệp của mình, kiểu bạn đời mơ ước, nếu có. Tôi nhìn vào họ, chúng tôi làm một vòng giới thiệu bản thân, Họ đều nói rõ tên họ, quê quán tôi cũng giởi thiệu, tôi là Sheryl Sangberg, và đây là giấc mơ của tôi. Và tôi bắt đầu khóc. Phải, tôi thừa nhận điều đó. Đúng không? Trước đó tôi đã đề cập rồi. Nhưng sự thật một người phụ nữ lớn lên ở một làng nghèo xa xôi trên thế giới, và bị bắt phải kết hôn với một người cô ấy không muốn, giờ có thể gặp mỗi tháng một lần với nhóm ở đây và từ chối kết hôn, và tự tìm cuộc sống của riêng mình. Đó là sự thay đổi mà chúng tôi luôn hi vọng PM: Chị có ngạc nhiên bởi đây là một thông điệp toàn cầu không? Vì khi cuốn sách lần đầu xuất bản, nhiều người đã nghĩ, đây là cuốn sách quan trọng với những phụ nữ trẻ trên đường thăng tiến. Họ cần phải đọc nó, lường trước những rào cản, và thừa nhận chúng, công khai và đối thoại về chúng, thực là nó dành cho những người phụ nữ theo đuổi thành công trong thế giới doanh nghiệp thế nhưng cuốn sách đang được đón đọc ở các nước đang phát triền và các nước nông nghiệp Thế phần nào trong đó khiến chị ngạc nhiên và có thể dẫn tới một cái nhìn mới SS: Cuốn sách này viết về sự tự tin, sự bình đẳng. Và giờ, khắp nơi trên thế giới, phụ nữ cần tự tin nhiều hơn vào bản thân, bởi vì thế giới bảo rằng chúng ta không ngang bằng với những người đàn ông Ở khắp mọi nơi trong thế giới đàn ông có "và" còn phụ nữ chỉ có "hoặc", Tôi chưa gặp một người đàn ông bị hỏi làm thế nào anh làm được tất cả thế. (Cười) Một lần nữa, tôi muốn hỏi các quý ông có mặt ở đây: Làm ơn giơ tay nếu từng được hỏi là, làm thế nào anh làm được tất cả thế? (Cười) Chỉ đàn ông thôi. Nào các quý bà, quý cô. Làm ơn giơ tay nếu từng được hỏi là làm thế nào cô tự làm được hết thế? Chúng ta nghĩ rằng đàn ông có thể làm được tất, có công việc và con cái. Còn phụ nữ thì không thể, điều đó thật nực cười, bởi vì phần lớn những người phụ nữ ở khắp nơi trên thế giới, gồm cả Mỹ, làm việc suốt ngày và có con cái. Và tôi cho rằng người ta không hiểu hết rằng thông điệp đó rộng lớn như thế nào Có một vòng tròn được lập ra dành cho gái mại dâm được giải cứu ở Miami. Họ đang sử dụng "Tin ở sức mình" để giúp đỡ mọi người thay đổi trở về một cuộc sống có phẩm giá, giải cứu họ khỏi các kẻ môi giới. Có những nhóm ở Texas gồm những phụ nữ chưa bao giờ học đại học cũng đang sử dụng cuốn sách. và chúng ta biết có những nhóm ở Ethiopia. Và những thông điệp về bình đẳng - phụ nữ được chỉ ra rằng họ không thể có được những thứ đàn ông có -- sao lại cho rằng quyền lãnh đạo chỉ dành cho đàn ông, rằng chỉ đàn công có tiếng nói thông điệp ấy ảnh hưởng tới tất cả chúng ta, chúng có tính toàn cầu Và đó là một phần mà TEDWomen đang làm. Nó đoàn kết tất cả chúng ta vì một sự nghiệp chúng ta tin tưởng nhiều phụ nữ hơn, nhiều tiếng nói hơn, nhiều bình đẳng hơn. PM: Nếu bây giờ chị được mời có một bài nói chuyện nữa của TEDWomen, cá nhân bà sẽ nói gì sau kết quả của lần trải nghiệm này, và điều bà học hỏi được về phụ nữ, và về đàn ông, khi bà kết thúc hành trình này? SS: Tôi nghĩ tôi sẽ nói - tôi đã cố gắng nhấn mạnh, nhưng tôi có thể nhấn mạnh hơn nữa -- tôi muốn nói rằng tình trạng hiện nay là không đủ. rằng nó không đủ tốt, rằng nó thay đổi không đủ nhanh. Từ lúc tôi có bài nói tại TED và xuất bản cuốn sách, Điều tra Dân số lại đưa ra dữ liệu của một năm khác. Và bạn biết chúng tôi nhân ra điều gì không? Chưa có chút thay đổi nào trong khoảng cách tiền lương cho phụ nữ ở Mỹ bảy mươi bảy cents trên một đô-la Nếu bạn là phụ nữ da đen, 64 cents. Nếu bạn là phụ nữ Latinh, sẽ chỉ ở mức 54 cents. Lần cuối cùng những con số ấy tăng lên khi nào? Năm 2002 Chúng ta đang đình trệ, chúng ta trì trệ theo nhiều cách. Và tôi nghĩ chúng ta không thực sự trung thực về điều đó, vì quá nhiều lí do. Rất khó để nói chuyện về giới. Chúng ta né tránh từ "nữ quyền," một từ tôi thực sự nghĩ là phải bảo vệ nó. Chúng ta cần loại bỏ từ "như ông chủ" (Vỗ tay) Tôi nghĩ là tôi cần nói lớn tiếng hơn, chúng ta phải loại bỏ từ "thích sai khiến" và mang trở lại từ "nữ quyền", bởi vì chúng ta cần nó (Vỗ tay) PM: Và chúng ta đều cần nhiều hơn sự tin vào sức mình SS: Nhiều nhiều hơn tin vào sức mình PM: Cảm ơn, Sheryl. Cảm ơn thông điệp tin vào sức mình và nói rằng có thể làm được SS: Xin cảm ơn quý vị (Vỗ tay)