WEBVTT 00:00:01.750 --> 00:00:04.152 Κρις Άντερσον: Καλώς ήρθες, Δρ. Τζέιν Γκούντολ. NOTE Paragraph 00:00:04.875 --> 00:00:06.167 Τζέιν Γκούντολ: Ευχαριστώ. 00:00:06.167 --> 00:00:09.941 Νομίζω πως δεν θα είχαμε μια ολοκληρωμένη συνέντευξη 00:00:09.941 --> 00:00:12.652 αν ο κόσμος δεν ξέρει ότι ο κύριος Χ να είναι δίπλα μου, 00:00:12.652 --> 00:00:14.417 γιατί όλοι τον γνωρίζουν. NOTE Paragraph 00:00:16.083 --> 00:00:17.625 ΚΑ: Γεια σου, κύριε Χ. 00:00:18.667 --> 00:00:23.468 Στην ομιλία σου στο TED 17 χρόνια πριν, μας προειδοποίησες για τους κινδύνους 00:00:23.468 --> 00:00:26.684 του εκτοπισμού του φυσικού κόσμου εξαιτίας του ανθρώπου. 00:00:26.708 --> 00:00:28.559 Πιστεύεις, ίσως, 00:00:28.583 --> 00:00:32.476 ότι η τωρινή πανδημία αποτελεί μια εκδίκηση της φύσης; NOTE Paragraph 00:00:32.500 --> 00:00:37.559 ΤΓ: Είναι σαφές ότι οι εν λόγω ζωονοσογόνες ασθένειες, 00:00:37.583 --> 00:00:42.518 όπως ο κορωνοϊός και ο HIV/AIDS 00:00:42.542 --> 00:00:46.893 και όλα τα άλλα νοσήματα που κολλάμε από τα ζώα, 00:00:46.917 --> 00:00:50.059 εν μέρει προκύπτουν από την καταστροφή του περιβάλλοντος. 00:00:50.083 --> 00:00:54.059 Καθώς ο οικότοποι των ζώων περιορίζονται, αυτά συνωστίζονται 00:00:54.083 --> 00:00:58.351 και ορισμένες φορές ένας ιός, από φυσική δεξαμενή ορισμένων ειδών, 00:00:58.375 --> 00:01:01.434 όπου ήταν αρμονικά ενεργός ίσως για εκατοντάδες χρόνια, 00:01:01.458 --> 00:01:03.476 περνάει σε νέα είδη. 00:01:03.500 --> 00:01:08.643 Επιπλέον, τα ζώα αναγκάζονται να έρθουν σε στενότερη επαφή με τους ανθρώπους. 00:01:08.667 --> 00:01:14.643 Μερικές φορές, ένα από αυτά τα ζώα το οποίο κουβαλάει έναν ιό 00:01:14.667 --> 00:01:18.893 δίνει τη δυνατότητα σ' αυτόν να μεταφερθεί στους ανθρώπους 00:01:18.917 --> 00:01:22.976 και να προκύψει μια νέα ασθένεια, όπως ο COVID-19. 00:01:23.000 --> 00:01:25.018 Επιπροσθέτως, 00:01:25.042 --> 00:01:27.851 δεν σεβόμαστε καθόλου τα ζώα. 00:01:27.875 --> 00:01:29.518 Τα κυνηγάμε, 00:01:29.542 --> 00:01:31.851 τα σκοτώνουμε, τα τρώμε, 00:01:32.101 --> 00:01:33.393 τα διακινούμε παράνομα, 00:01:33.417 --> 00:01:39.809 τα στέλνουμε στις αγορές άγριων ζώων 00:01:39.833 --> 00:01:40.541 στην Ασία, 00:01:40.641 --> 00:01:44.434 όπου ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, στριμωγμένα σε μικρά κλουβιά, 00:01:44.458 --> 00:01:48.768 ανάμεσα σε ανθρώπους που μολύνονται μέσω αίματος, ούρων, και κοπράνων 00:01:48.792 --> 00:01:53.434 Ιδανικές συνθήκες για να περάσει ένας ιός από ένα ζώο στο άλλο 00:01:53.458 --> 00:01:55.184 ή από ένα ζώο σε έναν άνθρωπο. NOTE Paragraph 00:01:55.208 --> 00:01:59.476 KA: Θα ήθελα να ταξιδέψουμε για λίγο πίσω στον χρόνο, 00:01:59.500 --> 00:02:01.393 καθώς το παρελθόν σου είναι ξεχωριστό. 00:02:01.417 --> 00:02:05.518 Παρά τις έντονα σεξιστικές διαθέσεις της δεκαετίας του 1960, 00:02:05.542 --> 00:02:08.268 κατάφερες να αναδυθείς 00:02:08.292 --> 00:02:11.643 και να γίνεις μία εκ των κορυφαίων επιστημόνων στον κόσμο, 00:02:11.667 --> 00:02:15.184 ανακαλύπτοντας εκπληκτικά στοιχεία σχετικά με τους χιμπατζήδες, 00:02:15.208 --> 00:02:18.268 όπως η χρήση εργαλείων και πολλά άλλα. 00:02:18.292 --> 00:02:20.893 Κατά τη γνώμη σου, τι σε έκανε 00:02:20.917 --> 00:02:23.976 να φτάσεις σε μια τόσο σπουδαία ανακάλυψη; NOTE Paragraph 00:02:24.000 --> 00:02:27.226 ΤΓ: Γεννήθηκα αγαπώντας τα ζώα 00:02:27.250 --> 00:02:30.393 και το σημαντικότερο απ' όλα ήταν η υποστηρικτή μητέρα μου. 00:02:30.417 --> 00:02:33.059 Δεν θύμωσε όταν βρήκε σκουλήκια στο κρεβάτι μου. 00:02:33.083 --> 00:02:35.559 Απλά μου είπε ότι ανήκουν στον κήπο. 00:02:35.583 --> 00:02:38.309 Δεν θύμωσε όταν εξαφανίστηκα για τέσσερις ώρες 00:02:38.333 --> 00:02:41.238 και η ίδια κάλεσε την αστυνομία, ενώ εγώ καθόμουν στο κοτέτσι, 00:02:41.292 --> 00:02:44.768 επειδή κανείς δεν μου έλεγε από ποια τρύπα βγαίνει το αβγό της κότας. NOTE Paragraph 00:02:44.792 --> 00:02:47.059 Δεν ονειρευόμουν να γίνω επιστήμονας, 00:02:47.083 --> 00:02:49.476 μιας και οι γυναίκες δεν ασχολούνταν με τέτοια. 00:02:49.500 --> 00:02:52.726 Στην πραγματικότητα, ούτε κάποιος άντρας το έκανε εκείνη την εποχή. 00:02:52.750 --> 00:02:54.684 Όλοι με κορόιδευαν εκτός από τη μαμά, 00:02:54.708 --> 00:02:58.323 η οποία μου είπε: «Αν πράγματι το θέλεις, θα πρέπει να δουλέψεις πολύ σκληρά, 00:02:58.367 --> 00:02:59.893 να εκμεταλλευτείς κάθε ευκαιρία. 00:02:59.947 --> 00:03:01.904 Αν δεν το βάλεις κάτω, ίσως βρεις τρόπο». NOTE Paragraph 00:03:01.972 --> 00:03:06.518 ΚΑ: Κέρδισες, λοιπόν, την εμπιστοσύνη των χιμπατζήδων 00:03:06.542 --> 00:03:10.292 με έναν πρωτόγνωρο τρόπο. 00:03:11.167 --> 00:03:15.809 Κοιτώντας πίσω, ποιες είναι οι πιο συναρπαστικές σου στιγμές 00:03:15.833 --> 00:03:19.417 ή τι φαίνεται να μην καταλαβαίνουμε σχετικά με τους χιμπατζήδες; NOTE Paragraph 00:03:20.333 --> 00:03:23.831 ΤΓ: Το θέμα είναι ότι λες, «Δες πράγματα που κανείς δεν έχει δει 00:03:24.083 --> 00:03:25.761 και κέρδισε την εμπιστοσύνη τους». 00:03:25.845 --> 00:03:27.226 Κανείς δεν το είχε δοκιμάσει. 00:03:27.250 --> 00:03:29.018 Ειλικρινά. 00:03:29.042 --> 00:03:34.018 Συνεπώς, χρησιμοποίησα τις ίδιες τεχνικές, 00:03:34.042 --> 00:03:38.601 όπως είχα κάνει για να μελετήσω τα ζώα γύρω από το σπίτι μου, όταν ήμουν παιδί. 00:03:38.625 --> 00:03:40.184 Απλώς καθόμουν υπομονετικά, 00:03:40.208 --> 00:03:42.643 αποφεύγοντας να τα πλησιάσω πολύ νωρίς, 00:03:42.667 --> 00:03:47.226 αλλά ήταν απαίσιο, επειδή η χρηματοδότηση ήταν εξάμηνη. 00:03:47.250 --> 00:03:49.601 Φαντάζεστε πόσο δύσκολο ήταν να βρεθούν χρήματα 00:03:49.625 --> 00:03:51.643 για μια κοπέλα χωρίς πτυχίο, 00:03:51.667 --> 00:03:55.434 για να κάνει κάτι τόσο περίεργο όσο να κάθεται σε ένα δάσος. 00:03:55.458 --> 00:03:56.934 Τελικά, 00:03:56.958 --> 00:04:00.976 εξασφαλίσαμε χρήματα για έξι μήνες από έναν Αμερικανό φιλάνθρωπο. 00:04:01.730 --> 00:04:04.934 Γνώριζα ότι με τον καιρό θα κέρδιζα την εμπιστοσύνη των χιμπατζήδων. 00:04:04.958 --> 00:04:06.476 Είχα ωστόσο χρόνο; 00:04:06.500 --> 00:04:11.018 Οι εβδομάδες γίνανε μήνες και τελικά, μετά από περίπου τέσσερις μήνες, 00:04:11.042 --> 00:04:13.809 ένας χιμπατζής έπαψε σιγά-σιγά να φοβάται. 00:04:13.833 --> 00:04:16.934 Τον είδα σε κάποια στιγμή - 00:04:16.958 --> 00:04:20.143 ακόμη δεν είχα πλησιάσει τόσο, είχα ωστόσο τα κιάλια μου - 00:04:20.167 --> 00:04:25.309 να χρησιμοποιεί και να φτιάχνει εργαλεία, για να πιάσει τερμίτες. 00:04:25.333 --> 00:04:28.143 Κι όμως, δεν έμεινα τελείως έκπληκτη, 00:04:28.167 --> 00:04:32.143 καθώς είχα διαβάσει τι μπορούν να κάνουν οι αιχμάλωτοι χιμπατζήδες. 00:04:32.167 --> 00:04:34.184 Γνώριζα, όμως, τη θέση της επιστήμης 00:04:34.208 --> 00:04:37.559 ότι μόνο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν και κατασκευάζουν εργαλεία. 00:04:37.583 --> 00:04:40.809 Ήμουν σίγουρη ότι ο Δρ. Λίκι θα ενθουσιαζόταν. 00:04:40.833 --> 00:04:42.559 Αυτή η παρατήρηση 00:04:42.583 --> 00:04:45.643 τον ώθησε να πάει στο National Geographic 00:04:45.667 --> 00:04:49.726 το οποίο δέχτηκε να συνεχίσει τη στήριξη της έρευνας 00:04:49.750 --> 00:04:53.893 στέλνοντας τον φωτογράφο-παραγωγό Χούγκο Φαν Λάουικ, 00:04:53.917 --> 00:04:56.559 για να καταγράψει ο,τι έβλεπα. 00:04:56.583 --> 00:05:01.018 Πολλοί επιστήμονες αμφισβητούσαν το κομμάτι της χρήσης εργαλείων. 00:05:01.042 --> 00:05:04.191 Στην πραγματικότητα, ένας ισχυρίστηκε ότι δίδαξα τους χιμπατζήδες. NOTE Paragraph 00:05:04.605 --> 00:05:06.018 (Γέλια) NOTE Paragraph 00:05:06.042 --> 00:05:08.934 Αυτό ήταν αδύνατο, καθώς δεν μπορούσα να τους πλησιάσω. 00:05:08.958 --> 00:05:11.559 Τέλος πάντων, αφού είδαν την ταινία του Χούγκο 00:05:11.583 --> 00:05:16.018 και πώς περιέγραφα τη συμπεριφορά αυτών των ζώων, 00:05:16.042 --> 00:05:19.351 οι επιστήμονες άρχισαν να αλλάζουν γνώμη. NOTE Paragraph 00:05:19.375 --> 00:05:22.018 ΚΑ: Από τότε, ακολούθησαν πολλές ανακαλύψεις 00:05:22.042 --> 00:05:26.601 που έφεραν τους χιμπατζήδες πιο κοντά στον άνθρωπο απ' ο,τι πιστεύαμε. 00:05:26.625 --> 00:05:29.976 Κάποια στιγμή ανέφερες ότι διαθέτουν μια αίσθηση χιούμορ. 00:05:30.000 --> 00:05:32.684 Πώς κατάλαβες κάτι τέτοιο; NOTE Paragraph 00:05:34.478 --> 00:05:36.834 ΤΓ: Το βλέπεις καθώς παίζουν παιχνίδια, 00:05:36.834 --> 00:05:39.517 είναι ένας μεγάλος που παίζει με έναν μικρότερο χιμπατζή, 00:05:39.517 --> 00:05:41.913 και ο πρώτος έσερνε ένα κλήμα γύρω από ένα δέντρο. 00:05:41.913 --> 00:05:44.684 Κάθε φορά που ο μικρός προσπαθούσε να το πιάσει, 00:05:44.708 --> 00:05:46.684 ο μεγάλος το τραβούσε μακριά 00:05:46.708 --> 00:05:48.476 και ο μικρός άρχιζε να κλαίει, 00:05:48.500 --> 00:05:50.268 ενώ ο άλλος γελούσε. 00:05:50.292 --> 00:05:51.750 Άρα, καταλαβαίνεις. NOTE Paragraph 00:05:54.417 --> 00:05:59.809 ΚΑ: Έπειτα παρατήρησες κάτι πιο ανησυχητικό, 00:05:59.833 --> 00:06:06.111 το γεγονός ότι αυτές οι ομάδες χιμπατζήδων 00:06:07.033 --> 00:06:10.684 ήταν υπερβολικά βίαιες μεταξύ τους. 00:06:10.708 --> 00:06:14.106 Είμαι περίεργος πώς επεξεργάστηκες κάτι τέτοιο 00:06:14.296 --> 00:06:19.140 και αν σε έκανε να νιώσεις κάπως θλιμμένη, 00:06:19.380 --> 00:06:21.060 καθώς έχουμε κοινά με αυτά τα ζώα. NOTE Paragraph 00:06:21.270 --> 00:06:25.631 Ένιωσες ότι η βία είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι 00:06:25.851 --> 00:06:28.571 όλων των ανθρωποειδών; 00:06:28.791 --> 00:06:30.898 ΤΓ: Προφανώς και είναι. 00:06:31.000 --> 00:06:35.643 H πρώτη μου συνάντηση με την ανθρώπινη μοχθηρία 00:06:35.667 --> 00:06:37.309 ήταν το τέλος του πολέμου 00:06:37.333 --> 00:06:40.101 και οι φωτογραφίες από το Ολοκαύτωμα. 00:06:40.125 --> 00:06:42.726 Αυτά με συγκλόνισαν πραγματικά. 00:06:42.750 --> 00:06:44.018 Άλλαξαν αυτό που ήμουν. 00:06:44.042 --> 00:06:46.351 Ήμουν 10 εκείνη την περίοδο. 00:06:46.375 --> 00:06:48.851 Όταν συνειδητοποίησα ότι οι χιμπατζήδες έχουν 00:06:48.875 --> 00:06:52.018 αυτήν τη σκοτεινή και βίαιη συμπεριφορά, 00:06:52.042 --> 00:06:54.559 θεώρησα ότι είναι σαν και εμάς, απλώς καλύτεροι. 00:06:54.583 --> 00:06:57.143 Έπειτα, αντιλήφθηκα ότι μοιάζουμε πολύ περισσότερο 00:06:57.167 --> 00:06:58.684 απ' ο,τι είχα σκεφτεί. 00:06:58.708 --> 00:07:02.684 Στις αρχές του 1970, 00:07:02.708 --> 00:07:03.976 ήταν πολύ περίεργο 00:07:04.000 --> 00:07:05.601 το ζήτημα της επιθετικότητας 00:07:05.625 --> 00:07:09.726 και αν αυτή ήταν έμφυτη ή επίκτητη. 00:07:09.750 --> 00:07:12.434 Το θέμα αυτό έγινε πολιτικό. 00:07:12.458 --> 00:07:15.893 Οι καιροί τότε ήταν πολύ ασυνήθιστοι 00:07:15.917 --> 00:07:17.559 και εγώ έλεγα: 00:07:17.583 --> 00:07:20.143 «Όχι, θεωρώ πως η επιθετικότητα 00:07:20.167 --> 00:07:24.268 είναι σίγουρα μέρος ενός κληρονομημένου συνόλου συμπεριφορών». 00:07:24.292 --> 00:07:29.934 Ρώτησα έναν ευυπόληπτο επιστήμονα τι πίστευε, 00:07:29.958 --> 00:07:32.351 επειδή είχε ξεκινήσει να αλλάζει γνώμη, 00:07:32.375 --> 00:07:33.851 ότι δηλαδή αυτή είναι επίκτητη 00:07:33.875 --> 00:07:38.018 και μου είπε: «Τζέιν, θα προτιμούσα να μην πω τι ακριβώς σκέφτομαι». 00:07:38.042 --> 00:07:41.917 Αυτό ήταν ένα μεγάλο σοκ όσον αφορά το τι θεωρούσα επιστήμη. NOTE Paragraph 00:07:42.792 --> 00:07:47.351 KA: Μεγάλωσα με την ιδέα ότι ο κόσμος είναι φωτεινός και όμορφος. 00:07:47.375 --> 00:07:52.893 Πολλές όμορφες ταινίες με πεταλούδες, μέλισσες και λουλούδια 00:07:52.917 --> 00:07:55.851 και με τη φύση ως ένα εκπληκτικό τοπίο. 00:07:55.875 --> 00:08:01.893 Και οι περιβαλλοντολόγοι φαίνεται να έχουν αυτήν την γνώμη: 00:08:01.917 --> 00:08:06.059 «Ναι, η φύση είναι αγνή και εξαίσια, ενώ οι άνθρωποι είναι κακοί». 00:08:06.083 --> 00:08:08.726 Ωστόσο, έχουμε και τις δικές σου παρατηρήσεις. 00:08:08.750 --> 00:08:11.601 Όταν εξετάζουμε οποιοδήποτε κομμάτι της φύσης με λεπτομέρεια, 00:08:11.625 --> 00:08:13.976 προκύπτουν πράγματα που όντως μας τρομοκρατούν. 00:08:14.000 --> 00:08:16.393 Πώς ερμηνεύεις τη φύση 00:08:16.417 --> 00:08:18.851 και πώς πρέπει να την καταλάβουμε; NOTE Paragraph 00:08:18.875 --> 00:08:20.851 ΤΓ: Η φύση, 00:08:20.875 --> 00:08:24.809 εάν σκεφτείς όλο το φάσμα της εξέλιξης, 00:08:24.833 --> 00:08:28.518 έχει να κάνει με ένα παρθένο μέρος. 00:08:28.542 --> 00:08:33.143 Η Αφρική ήταν ανέγγιχτη, όταν ήμουν νέα. 00:08:33.167 --> 00:08:36.101 Υπήρχαν ζώα παντού. 00:08:36.125 --> 00:08:40.018 Ποτέ δεν μου άρεσε το γεγονός, ότι τα λιοντάρια σκοτώνουν. 00:08:40.042 --> 00:08:42.559 Ωστόσο, πρέπει να το κάνουν. 00:08:42.583 --> 00:08:46.393 Αν δεν το έκαναν, θα πέθαιναν. 00:08:46.417 --> 00:08:50.101 Νομίζω αυτή είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ αυτών και των ανθρώπων, 00:08:50.125 --> 00:08:56.018 ότι δηλαδή κάνουν ο,τι κάνουν, επειδή πρέπει να το κάνουν. 00:08:56.042 --> 00:08:59.393 Εμείς μπορούμε να σχεδιάσουμε τι κάνουμε. 00:08:59.417 --> 00:09:01.184 Τα σχέδιά μας είναι πολύ διαφορετικά. 00:09:01.208 --> 00:09:05.226 Μπορούμε να σχεδιάσουμε να καταστρέψουμε ένα δάσος, 00:09:05.250 --> 00:09:07.726 επειδή θέλουμε να πουλήσουμε την ξυλεία 00:09:07.750 --> 00:09:10.101 ή για να να χτίσουμε ένα ακόμη εμπορικό κέντρο. 00:09:10.125 --> 00:09:11.393 Κάπως έτσι. 00:09:11.417 --> 00:09:16.143 Καταστρέφουμε το περιβάλλον, προκαλούμε πολέμους 00:09:16.167 --> 00:09:19.976 και είμαστε διαβολικοί, μιας και μπορούμε να κάτσουμε άνετα 00:09:20.000 --> 00:09:22.934 και να σχεδιάσουμε βασανιστήρια σε κάποιον πολύ μακριά. 00:09:22.958 --> 00:09:24.226 Αυτό είναι μοχθηρό. 00:09:24.250 --> 00:09:27.893 Οι χιμπατζήδες έχουν ένα είδος πρωτόγονου πολέμου 00:09:27.917 --> 00:09:29.476 και γίνονται πολύ επιθετικοί, 00:09:29.500 --> 00:09:30.893 αλλά είναι κάτι της στιγμής. 00:09:30.917 --> 00:09:32.393 Έτσι νιώθουν. 00:09:32.417 --> 00:09:34.809 Είναι μια ανταπόκριση σε ένα τους συναίσθημα. NOTE Paragraph 00:09:34.833 --> 00:09:38.476 ΚΑ: Επομένως, η παρατήρησή σας ως προς την πολυπλοκότητα των χιμπατζήδων 00:09:38.500 --> 00:09:41.893 δεν αφορά αυτό που ονομάζουν οι άνθρωποι 00:09:41.917 --> 00:09:43.643 ως ένα είδος ανθρώπινης υπερδύναμης, 00:09:43.667 --> 00:09:49.601 δηλαδή την ικανότητα να προσομοιώνουμε λεπτομερώς στο μυαλό μας το μέλλον 00:09:49.625 --> 00:09:52.393 και να κάνουμε μακροπρόθεσμα σχέδια. 00:09:52.417 --> 00:09:57.768 Επίσης, να ενθαρρύνουμε ο ένας τον άλλον, για να πετύχουμε αυτά τα σχέδια. 00:09:57.792 --> 00:10:01.226 Όλα αυτά, ακόμα και για κάποια που ασχολήθηκε πολύ με τους χιμπατζήδες, 00:10:01.250 --> 00:10:04.434 αποτελούν κατά βάση ένα διαφορετικό σύνολο προσόντων 00:10:04.458 --> 00:10:06.601 για το οποίο πρέπει να λάβουμε την ευθύνη 00:10:06.625 --> 00:10:09.434 και να το χρησιμοποιήσουμε πιο σοφά. NOTE Paragraph 00:10:09.458 --> 00:10:11.351 ΤΓ: Ναι, και πιστεύω - 00:10:11.375 --> 00:10:13.684 πολλά λέγονται σχετικά με το θέμα αυτό - 00:10:13.708 --> 00:10:17.601 ότι είναι γεγονός πως αναπτύξαμε ένα είδος επικοινωνίας, 00:10:17.625 --> 00:10:19.393 το οποίο χρησιμοποιούμε εσύ και εγώ. 00:10:19.417 --> 00:10:21.518 Ναι μεν χρησιμοποιούμε λέξεις, 00:10:21.542 --> 00:10:24.934 όμως η επικοινωνία των ζώων είναι πιο σύνθετη 00:10:24.958 --> 00:10:26.226 από ο,τι νομίζαμε. 00:10:26.250 --> 00:10:28.330 Οι χιμπατζήδες, οι γορίλες, οι ουραγκοτάγκοι 00:10:28.330 --> 00:10:31.708 μπορούν να μάθουν τη νοηματική των κωφών. 00:10:32.792 --> 00:10:38.226 Εμείς, όμως, μεγαλώνουμε μιλώντας οποιαδήποτε γλώσσα. 00:10:38.250 --> 00:10:41.893 Μπορώ να σου μιλήσω για πράγματα που δεν έχεις ακούσει ποτέ. 00:10:41.917 --> 00:10:44.476 Ένας χιμπατζής δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο. 00:10:44.500 --> 00:10:49.726 Μπορούμε να διδάξουμε τα παιδιά μας αφηρημένες έννοιες. 00:10:49.750 --> 00:10:51.559 Ένας χιμπατζής, όχι. 00:10:51.583 --> 00:10:55.268 Ναι, οι χιμπατζήδες μπορούν να κάνουν διάφορα έξυπνα πράγματα. 00:10:55.292 --> 00:10:59.893 Το ίδιο και οι ελέφαντες, τα κοράκια, τα χταπόδια. 00:10:59.917 --> 00:11:03.518 Ωστόσο, εμείς σχεδιάζουμε πυραύλους που ταξιδεύουν σε άλλους πλανήτες, 00:11:03.542 --> 00:11:06.101 μικρά ρομπότ που βγάζουν φωτογραφίες 00:11:06.125 --> 00:11:10.893 και αυτόν τον εκπληκτικό τρόπο να επικοινωνούμε μεταξύ μας 00:11:10.917 --> 00:11:13.059 από διαφορετικά μέρη του κόσμου. 00:11:13.083 --> 00:11:14.726 Όταν ήμουν νέα, 00:11:14.750 --> 00:11:17.559 δεν υπήρχαν τηλεοράσεις, κινητά τηλέφωνα 00:11:17.583 --> 00:11:19.434 και υπολογιστές. 00:11:19.458 --> 00:11:20.893 Ήταν διαφορετικός ο κόσμος. 00:11:20.917 --> 00:11:24.518 Είχα ένα μολύβι, ένα στυλό, ένα τετράδιο, και αυτό ήταν όλο. NOTE Paragraph 00:11:24.542 --> 00:11:27.393 ΚΑ: Γυρίζοντας πίσω στο θέμα σχετικά με τη φύση, 00:11:27.417 --> 00:11:28.989 μιας και το σκέφτομαι πολύ 00:11:29.013 --> 00:11:32.263 και με ταλαιπωρεί, ειλικρινά. 00:11:33.208 --> 00:11:37.393 Η δουλειά σου, η δουλειά πολλών ανθρώπων που εκτιμώ, 00:11:37.491 --> 00:11:44.226 σχετίζεται με το πάθος να προσπαθούμε να μην καταστρέφουμε το φυσικό περιβάλλον. 00:11:44.250 --> 00:11:47.101 Είναι πιθανόν, υγιές, ακόμη και σημαντικό 00:11:47.125 --> 00:11:51.976 να αποδεχόμαστε ταυτόχρονα ότι πολλά σημεία της φύσης 00:11:52.000 --> 00:11:53.934 είναι τρομακτικά, 00:11:53.958 --> 00:11:56.851 αλλά και εκπληκτικά; 00:11:56.875 --> 00:12:02.018 Προκύπτει ένα μέρος της λαμπρότητας από τo ενδεχόμενο να είναι τρομακτική, 00:12:02.042 --> 00:12:06.934 αλλά και απίστευτα όμορφη; 00:12:06.958 --> 00:12:10.684 Δεν μπορούμε να υπάρξουμε, αφού είμαστε κομμάτι της φύσης. 00:12:10.708 --> 00:12:13.143 Δεν μπορούμε να είμαστε ένα όλον, 00:12:13.167 --> 00:12:17.434 εκτός αν το αποδεχτούμε. 00:12:17.458 --> 00:12:22.226 Τζέιν, βοήθησέ με πώς να εκφράσω αυτήν τη σχέση. NOTE Paragraph 00:12:22.250 --> 00:12:26.351 ΤΓ: Θεωρώ πως ένα από τα προβλήματα προέκυψε ενώ αναπτυσσόμασταν νοητικά 00:12:26.375 --> 00:12:29.018 και γινόμασταν όλο και καλύτεροι 00:12:29.042 --> 00:12:32.434 στο να τροποποιούμε το περιβάλλον για δική μας χρήση 00:12:32.458 --> 00:12:35.268 και να μετατρέπουμε σε χωράφια και να καλλιεργούμε 00:12:35.292 --> 00:12:38.476 τα μέρη όπου βρίσκονταν δάση και άλση. 00:12:38.500 --> 00:12:41.309 Ας μην πάμε εκεί τώρα, 00:12:41.333 --> 00:12:44.893 αλλά έχουμε αυτήν την ικανότητα να αλλάζουμε τη φύση. 00:12:44.917 --> 00:12:49.351 Καθώς μεταφερθήκαμε περισσότερο σε πόλεις 00:12:49.375 --> 00:12:53.351 και βασιστήκαμε στην τεχνολογία, 00:12:53.375 --> 00:12:56.976 πολλοί άνθρωποι νιώθουν αποκομμένοι από τον φυσικό κόσμο. 00:12:57.000 --> 00:12:59.559 Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά 00:12:59.583 --> 00:13:01.309 τα οποία ζουν σε αστικά κέντρα, 00:13:01.333 --> 00:13:04.059 όπου η φύση είναι ανύπαρκτη. 00:13:04.083 --> 00:13:09.143 Για αυτόν τον λόγο, έγινε σημαντικό να πρασινίσουμε τις πόλεις μας. 00:13:09.167 --> 00:13:11.518 Ξέρετε, κάνανε πειράματα, 00:13:11.542 --> 00:13:14.809 νομίζω ήταν στο Σικάγο, δεν είμαι πολύ σίγουρη, 00:13:14.833 --> 00:13:17.893 όπου υπήρχαν διάφορα άδεια οικόπεδα 00:13:17.917 --> 00:13:21.684 σε πολύ βίαιες περιοχές της πόλης. 00:13:21.708 --> 00:13:24.768 Πρόσθεσαν, λοιπόν, πράσινο σε μερικά από αυτά τα σημεία, 00:13:24.792 --> 00:13:29.809 όπως δέντρα, λουλούδια και θάμνους. 00:13:29.833 --> 00:13:33.184 Το ποσοστό εγκληματικότητας μειώθηκε. 00:13:33.208 --> 00:13:35.708 Μετά φύτεψαν δέντρα και στην υπόλοιπη πόλη. 00:13:36.917 --> 00:13:38.851 Τα αποτελέσματα είναι φανερά. 00:13:38.875 --> 00:13:41.643 Επιπλέον, έχουν γίνει μελέτες οι οποίες έδειξαν 00:13:41.667 --> 00:13:45.917 πως τα παιδιά χρειάζονται τη φύση για να αναπτυχθούν ομαλά ψυχολογικά. NOTE Paragraph 00:13:46.875 --> 00:13:50.101 Όπως είπες, είμαστε κομμάτι της φύσης 00:13:50.125 --> 00:13:54.351 και την κακομεταχειριζόμαστε. 00:13:54.375 --> 00:13:57.309 Αυτό είναι τρομερό για τα παιδιά μας 00:13:57.333 --> 00:13:58.809 και τα εγγόνια μας, 00:13:58.833 --> 00:14:02.851 καθώς βασιζόμαστε στη φύση για καθαρό αέρα και νερό 00:14:02.875 --> 00:14:06.434 και για τη ρύθμιση του κλίματος και των βροχοπτώσεων. 00:14:06.458 --> 00:14:09.226 Κοιτάξτε τι κάναμε, κοιτάξτε την κλιματική κρίση. 00:14:09.250 --> 00:14:11.476 Εμείς είμαστε. Εμείς το κάναμε αυτό. NOTE Paragraph 00:14:11.500 --> 00:14:13.184 ΚΑ: Πριν από 30 χρόνια, 00:14:13.208 --> 00:14:19.018 νομίζω πως κάνατε αυτήν την εναλλαγή από επιστήμονα σε ακτιβίστρια. 00:14:19.042 --> 00:14:20.292 Γιατί; NOTE Paragraph 00:14:21.333 --> 00:14:26.809 ΤΓ: Σε ένα επιστημονικό συνέδριο το 1986, είχα ήδη κάνει το διδακτορικό μου, 00:14:26.833 --> 00:14:30.559 προσπάθησα να ανακαλύψω σε τι διέφερε η συμπεριφορά του χιμπατζή, 00:14:30.583 --> 00:14:32.143 από ένα περιβάλλον στο άλλο. 00:14:32.167 --> 00:14:34.559 Υπήρχαν έξι σημεία μελέτης σε όλη την Αφρική. 00:14:34.583 --> 00:14:38.268 Σκεφτήκαμε να συναντηθούμε όλοι οι επιστήμονες 00:14:38.292 --> 00:14:39.684 και να το εξερευνήσουμε, 00:14:39.708 --> 00:14:41.226 το οποίο ήταν συναρπαστικό. 00:14:41.250 --> 00:14:43.893 Είχαμε ακόμη ένα κομμάτι σχετικά με τη διατήρηση 00:14:43.917 --> 00:14:47.768 και ένα κομμάτι όσον αφορά τις συνθήκες σε καταστάσεις αιχμαλωσίας, 00:14:47.792 --> 00:14:49.893 όπως στην ιατρική έρευνα. 00:14:49.917 --> 00:14:54.184 Αυτές οι δύο συνεδριάσεις ήταν σοκαριστικές για μένα. 00:14:54.208 --> 00:14:56.768 Πήγα στο συνέδριο ως επιστήμονας, 00:14:56.792 --> 00:14:58.351 έφυγα ως ακτιβίστρια. 00:14:58.375 --> 00:15:02.184 Δεν το αποφάσισα εγώ, κάτι συνέβη μέσα μου. NOTE Paragraph 00:15:02.208 --> 00:15:05.726 ΚΑ: Αφοσίωσες τα τελευταία 34 χρόνια 00:15:05.750 --> 00:15:08.434 σε ακούραστες διαδηλώσεις για μια καλύτερη σχέση 00:15:08.458 --> 00:15:11.750 μεταξύ ανθρώπων και φύσης. 00:15:12.667 --> 00:15:17.750 Πώς πρέπει να μοιάζει αυτή η σχέση; NOTE Paragraph 00:15:19.000 --> 00:15:23.809 ΤΓ: Λοιπόν, πάλι δημιουργούμε όλα αυτά τα προβλήματα. 00:15:23.833 --> 00:15:26.583 Οι άνθρωποι χρειάζονται χώρο, για να ζήσουν. 00:15:27.625 --> 00:15:29.726 Ωστόσο, το πρόβλημα έγκειται 00:15:29.750 --> 00:15:33.309 στο ότι γίναμε, μέσα στις εύπορες κοινωνίες, 00:15:33.333 --> 00:15:34.726 υπερβολικά αχόρταγοι. 00:15:34.750 --> 00:15:40.018 Πραγματικά, ποιος χρειάζεται τέσσερα σπίτια με τεράστια γη; 00:15:40.042 --> 00:15:43.684 Γιατί χρειαζόμαστε ένα ακόμη εμπορικό; 00:15:43.708 --> 00:15:45.434 Kαι πάει λέγοντας. 00:15:45.458 --> 00:15:50.434 Μας ενδιαφέρει το βραχυπρόθεσμο οικονομικό όφελος. 00:15:50.458 --> 00:15:53.518 Τα χρήματα μετατράπηκαν σε έναν θεό που προσκυνάμε, 00:15:53.542 --> 00:15:57.601 ενώ χάνουμε κάθε πνευματικό σύνδεσμο με τον φυσικό κόσμο. 00:15:57.625 --> 00:16:03.351 Άρα, μας νοιάζει το χρηματικό κέρδος ή η δύναμη, 00:16:03.375 --> 00:16:06.018 αντί για την υγεία του πλανήτη 00:16:06.042 --> 00:16:08.083 και το μέλλον των παιδιών μας. 00:16:09.000 --> 00:16:12.101 Δεν φαίνεται να μας νοιάζουν πλέον αυτά. 00:16:12.125 --> 00:16:15.226 Για αυτό δεν θα σταματήσω ποτέ να αγωνίζομαι. NOTE Paragraph 00:16:15.250 --> 00:16:19.059 ΚΑ: Σχετικά με τη δουλεία σου πάνω στη διατήρηση των χιμπατζήδων, 00:16:19.083 --> 00:16:24.268 βάλατε στο κέντρο ανθρώπους, 00:16:24.292 --> 00:16:26.393 τους ντόπιους, και να τους παροτρύνατε. 00:16:26.417 --> 00:16:27.684 Πώς λειτούργησε αυτό 00:16:27.708 --> 00:16:29.851 και θεωρείς ότι είναι ουσιώδες 00:16:29.875 --> 00:16:32.934 εάν θέλουμε να πετύχουμε την προστασία του πλανήτη; NOTE Paragraph 00:16:32.958 --> 00:16:35.434 ΤΓ: Μετά από αυτό το συνέδριο, 00:16:35.458 --> 00:16:39.018 έπρεπε να μάθω τους λόγους εξαφάνισης των χιμπατζήδων από την Αφρική 00:16:39.042 --> 00:16:40.893 και τι συμβαίνει στα δάση. 00:16:40.917 --> 00:16:45.976 Έτσι, μάζεψα μερικά χρήματα και επισκέφτηκα έξι χώρες. 00:16:46.000 --> 00:16:50.018 Έμαθα πολλά για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χιμπατζήδες, 00:16:50.042 --> 00:16:52.809 για το κυνήγι άγριων ζώων, το ζωεμπόριο, 00:16:52.833 --> 00:16:54.518 το ότι πιάνονται σε παγίδες 00:16:54.542 --> 00:16:58.934 και την ανάγκη των ανθρώπων να έχουν περισσότερη γη 00:16:58.958 --> 00:17:02.684 για τις καλλιέργειες, τα βοοειδή και τα χωριά τους. 00:17:02.708 --> 00:17:07.434 Όμως, μάθαινα ακόμη για τα δεινά τόσο πολλών ανθρώπων. 00:17:07.458 --> 00:17:11.018 Για την απόλυτη φτώχεια, την έλλειψη υγείας και εκπαίδευσης 00:17:11.042 --> 00:17:13.518 και την εξαθλίωση της γης τους. 00:17:13.542 --> 00:17:18.518 Τα πράγματα κλιμακώθηκαν, όταν πέταξα πάνω από το μικρό Εθνικό Πάρκο Γκομπέ. 00:17:18.542 --> 00:17:22.809 Άνηκε στην ισημερινή δασική ζώνη της Αφρικής 00:17:22.833 --> 00:17:24.101 στη δυτική ακτή. 00:17:24.125 --> 00:17:25.434 To 1990 00:17:25.458 --> 00:17:29.493 ήταν απλώς ένα δασικό νησάκι, ένα μικροσκοπικό εθνικό πάρκο. 00:17:29.493 --> 00:17:31.018 Γύρω-γύρω, οι λόφοι ήταν γυμνοί. 00:17:31.042 --> 00:17:32.768 Τότε το συνειδητοποίησα. 00:17:32.792 --> 00:17:34.601 Αν δεν κάνουμε κάτι, 00:17:34.625 --> 00:17:36.893 για να βρούμε τρόπους διαβίωσης 00:17:36.917 --> 00:17:39.518 χωρίς να καταστρέφουμε το περιβάλλον, 00:17:39.542 --> 00:17:42.226 τότε δεν πρόκειται να σώσουμε τους χιμπατζήδες. 00:17:42.250 --> 00:17:45.976 Έτσι, το Ινστιτούτο Τζέιν Γκούντολ ξεκίνησε το πρόγραμμα «Take Care», 00:17:46.000 --> 00:17:48.018 το αποκαλούμε «TACARE». 00:17:48.042 --> 00:17:51.976 Αποτελεί τη μέθοδό μας για κοινοτική προστασία, 00:17:52.000 --> 00:17:54.101 πραγματικά ολιστική. 00:17:54.125 --> 00:17:57.351 Πλέον, περάσαμε τα εργαλεία προστασίας 00:17:57.375 --> 00:17:59.226 στα χέρια των χωρικών, 00:17:59.250 --> 00:18:04.351 αφού οι περισσότεροι χιμπατζήδες στην Τανζανία δεν προστατεύονται 00:18:04.375 --> 00:18:07.143 παρά μόνο σε τοπικά δασικά καταφύγια. 00:18:07.167 --> 00:18:12.434 Έτσι, παρακολουθούν την κατάσταση των δασών. 00:18:12.458 --> 00:18:14.684 Έχουν πλέον καταλάβει, 00:18:14.708 --> 00:18:18.268 ότι η προστασία των δασών δεν αφορά μόνο την άγρια ζωή, 00:18:18.292 --> 00:18:19.768 αλλά και το δικό τους μέλλον. 00:18:19.792 --> 00:18:22.226 Χρειάζονται τα δάση 00:18:22.250 --> 00:18:23.601 και είναι πολύ περήφανοι. 00:18:23.625 --> 00:18:25.726 Οι εθελοντές συμμετέχουν σε σεμινάρια, 00:18:25.750 --> 00:18:27.809 μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν κινητά, 00:18:27.833 --> 00:18:32.601 πώς να ανεβάζουν αρχεία στην πλατφόρμα και στο νέφος. 00:18:32.625 --> 00:18:35.476 Τα πάντα είναι ολοφάνερα. 00:18:35.500 --> 00:18:37.643 Τα δέντρα επανεμφανίστηκαν 00:18:37.667 --> 00:18:39.726 και δεν υπάρχουν πλέον γυμνοί λόφοι. 00:18:39.750 --> 00:18:44.476 Δημιουργήθηκε μια ουδέτερη ζώνη γύρω από το Γκομπέ, 00:18:44.500 --> 00:18:47.893 έτσι ώστε οι χιμπατζήδες να έχουν περισσότερα δάση σε σχέση με το 1990. 00:18:47.917 --> 00:18:49.851 Ανοίγουν δασικούς διαδρόμους, 00:18:49.875 --> 00:18:55.268 συνδέοντας σκόρπιες ομάδες χιμπατζήδων προς αποφυγή ενδογαμίας. 00:18:55.292 --> 00:18:58.434 Ναι, όλα αυτά πέτυχαν και γίνονται σε έξι επιπλέον χώρες. 00:18:58.458 --> 00:18:59.726 Οι ίδιες πρακτικές. NOTE Paragraph 00:18:59.750 --> 00:19:05.351 ΚΑ: Είσαι αυτή η εξαίρετη και ακούραστη φωνή σε όλο τον κόσμο. 00:19:05.375 --> 00:19:07.309 Έχεις ταξιδέψει πολύ, 00:19:07.333 --> 00:19:10.601 έχεις μιλήσει και εμπνεύσει κόσμο παντού. 00:19:10.625 --> 00:19:15.601 Πώς είναι δυνατόν να έχεις τέτοια ενέργεια, 00:19:15.625 --> 00:19:17.268 τέτοια φλόγα για κάτι τέτοιο, 00:19:17.292 --> 00:19:20.476 μιας και όλα αυτά είναι εξουθενωτικά. 00:19:20.500 --> 00:19:23.018 Κάθε συνάντηση με πολλούς ανθρώπους 00:19:23.042 --> 00:19:25.101 είναι σωματικά εξαντλητική. 00:19:25.125 --> 00:19:28.143 Παρόλα αυτά, είσαι εδώ και το κάνεις ακόμα. 00:19:28.167 --> 00:19:30.125 Πώς το καταφέρνεις αυτό, Τζέιν; NOTE Paragraph 00:19:31.042 --> 00:19:36.393 ΤΓ: Υποθέτω πως είμαι πεισματάρα και δεν μου αρέσει να τα παρατάω. 00:19:36.417 --> 00:19:41.684 Δεν θα αφήσω τους γενικούς διευθυντές μεγάλων εταιρειών 00:19:41.708 --> 00:19:43.226 να καταστρέφουν τα δάση 00:19:43.250 --> 00:19:49.809 ή τους πολιτικούς να ξηλώνουν προστασίες 00:19:49.833 --> 00:19:51.143 παλαιότερων προέδρων. 00:19:51.167 --> 00:19:53.976 Ξέρεις για ποιον μιλάω. 00:19:54.000 --> 00:19:56.143 Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι. 00:19:56.167 --> 00:20:00.268 Είμαι παθιασμένη για την άγρια ζωή. 00:20:00.292 --> 00:20:02.976 Για τον φυσικό κόσμο. 00:20:03.000 --> 00:20:07.434 Λατρεύω τα δάση και με θλίβει να τα βλέπω να καταστρέφονται. 00:20:07.458 --> 00:20:10.351 Νοιάζομαι ένθερμα για τα παιδιά. 00:20:10.375 --> 00:20:12.434 Τους κλέβουμε το μέλλον. 00:20:12.458 --> 00:20:14.184 Δεν πρόκειται να τα παρατήσω. 00:20:14.208 --> 00:20:19.143 Είμαι ευλογημένη με καλά γονίδια, αυτό είναι ένα δώρο, 00:20:19.167 --> 00:20:22.768 και ένα ακόμη που ανακάλυψα ότι διαθέτω 00:20:22.792 --> 00:20:24.226 είναι η επικοινωνία, 00:20:24.250 --> 00:20:26.893 είτε γραπτή είτε προφορική. 00:20:26.917 --> 00:20:28.976 Έτσι λοιπόν, 00:20:29.000 --> 00:20:31.893 μπορεί όλα αυτά να μη λειτουργούσαν. 00:20:31.917 --> 00:20:35.018 Κι όμως, κάθε φορά σε ομιλίες μου 00:20:35.042 --> 00:20:36.393 έρχονται και μου λένε: 00:20:36.417 --> 00:20:38.768 «Τα είχα παρατήσει, αλλά μου δώσατε κίνητρο. 00:20:38.792 --> 00:20:41.059 Υπόσχομαι ότι θα βοηθήσω». 00:20:41.083 --> 00:20:45.976 Το πρόγραμμα νέων «Roots and Shoots» τρέχει πλέον σε 65 χώρες 00:20:46.000 --> 00:20:47.559 και εξελίσσεται γρήγορα. 00:20:47.583 --> 00:20:48.851 Άτομα κάθε ηλικίας 00:20:48.875 --> 00:20:52.018 επιλέγουν πρότζεκτ βοηθώντας ανθρώπους, ζώα, το περιβάλλον. 00:20:52.042 --> 00:20:54.643 Σηκώνουν τα μανίκια τους και ενεργούν. 00:20:54.667 --> 00:20:57.809 Σε κοιτάνε με λαμπερά μάτια 00:20:57.833 --> 00:21:00.309 θέλοντας να πουν στην Δρ. Τζέιν τι έκαναν 00:21:00.333 --> 00:21:02.101 για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. 00:21:02.125 --> 00:21:03.934 Πώς θα μπορούσα να τους απογοητεύσω; NOTE Paragraph 00:21:03.958 --> 00:21:07.226 ΚΑ: Βλέποντας το μέλλον του πλανήτη 00:21:07.250 --> 00:21:08.893 τι σε ανησυχεί περισσότερο; 00:21:08.917 --> 00:21:12.292 Τι σε φοβίζει για την τωρινή κατάσταση; NOTE Paragraph 00:21:13.750 --> 00:21:19.101 ΤΓ: Νομίζω ότι έχουμε μικρό χρονικό περιθώριο 00:21:19.125 --> 00:21:22.643 για να ξεκινήσουμε έστω να επουλώσουμε μερικές πληγές 00:21:22.667 --> 00:21:25.726 και να μειώσουμε την κλιματική αλλαγή. 00:21:25.750 --> 00:21:27.726 Το περιθώριο τελειώνει 00:21:27.750 --> 00:21:32.934 και είδαμε τι συνέβη γύρω μας στη διάρκεια της απαγόρευσης κυκλοφορίας 00:21:32.958 --> 00:21:35.018 εξαιτίας της COVID-19: 00:21:35.042 --> 00:21:37.226 καθαρός ουρανός πάνω από πόλεις, 00:21:37.250 --> 00:21:41.101 άνθρωποι ανέπνευσαν καθαρό αέρα για πρώτη φορά 00:21:41.125 --> 00:21:44.059 και είδαν τον ξάστερο ουρανό, 00:21:44.083 --> 00:21:46.684 κάτι που δεν συνέβη πριν. 00:21:46.708 --> 00:21:49.059 Ξέρεις, 00:21:49.083 --> 00:21:52.143 αυτό που με ανησυχεί παραπάνω 00:21:52.167 --> 00:21:55.476 είναι πώς να κάνουμε αρκετούς ανθρώπους, 00:21:55.500 --> 00:21:57.786 παρόλο που καταλαβαίνουν, 00:21:57.810 --> 00:22:00.434 να λάβουν δράση. NOTE Paragraph 00:22:00.458 --> 00:22:06.184 ΚΑ: Το National Geographic μόλις κυκλοφόρησε μια ταινία σχετικά με σένα, 00:22:06.208 --> 00:22:09.768 τονίζοντας τη δουλειά σου τις τελευταίες έξι δεκαετίες. 00:22:09.792 --> 00:22:13.208 Ο τίτλος του είναι: «Τζέιν Γκούντολ: Η Ελπίδα». 00:22:14.042 --> 00:22:16.018 Ποια είναι αυτή η ελπίδα, Τζέιν; NOTE Paragraph 00:22:16.042 --> 00:22:17.309 Η μεγαλύτερή μου ελπίδα 00:22:17.333 --> 00:22:19.393 είναι όλοι αυτοί οι νέοι άνθρωποι. 00:22:19.417 --> 00:22:21.976 Στην Κίνα, μερικοί λένε: 00:22:22.000 --> 00:22:24.143 «Φυσικά και νοιάζομαι για το περιβάλλον, 00:22:24.143 --> 00:22:26.778 συμμετείχα στο "Roots and Shoots" στο δημοτικό σχολείο». 00:22:26.778 --> 00:22:29.768 Το «Roots and Shoots» επιμένει στις αξίες 00:22:29.792 --> 00:22:34.601 και ενθουσιάζονται τόσο πολύ, αφού γνωρίσουν τα προβλήματα 00:22:34.625 --> 00:22:36.476 και λάβουν δράση. 00:22:36.500 --> 00:22:40.667 Καθαρίζουν ποτάμια απομακρύνοντας τα ξενικά είδη με σεβασμό. 00:22:41.958 --> 00:22:43.684 Ακόμη, έχουν τόσες πολλές ιδέες. 00:22:43.708 --> 00:22:48.393 Έχουμε μοναδική νοημοσύνη. 00:22:48.417 --> 00:22:52.476 Τη χρησιμοποιούμε, για να αναπτύξουμε τεχνολογίες 00:22:52.500 --> 00:22:55.351 που θα μας βοηθήσουν να ζήσουμε με μεγαλύτερη αρμονία. 00:22:55.375 --> 00:22:56.976 Στις προσωπικές μας ζωές, 00:22:57.000 --> 00:23:01.101 ας σκεφτούμε τις συνέπειες των καθημερινών ενεργειών μας. 00:23:01.125 --> 00:23:03.226 Τι αγοράζουμε, από που προέρχονται, 00:23:03.250 --> 00:23:04.809 πώς παράγονται; 00:23:04.833 --> 00:23:07.768 Βλάπτουν το περιβάλλον, κακοποιήθηκαν ζώα; 00:23:07.792 --> 00:23:10.143 Είναι φθηνά εξαιτίας της παιδικής εργασίας; 00:23:10.167 --> 00:23:12.018 Ας κάνουμε ηθικές επιλογές, 00:23:12.042 --> 00:23:15.559 πράγμα απίθανο αν ζει κανείς σε συνθήκες φτώχειας. 00:23:15.583 --> 00:23:18.268 Τέλος, υπάρχει αυτό το απτόητο πνεύμα 00:23:18.292 --> 00:23:20.893 όλων αυτών που αντιμετωπίζουν αυτό που μοιάζει αδύνατο 00:23:20.917 --> 00:23:23.351 και δεν το βάζουν κάτω. 00:23:23.375 --> 00:23:26.476 Δεν μπορείς να τα παρατήσεις, όταν έχεις τέτοιους ανθρώπους. 00:23:26.500 --> 00:23:29.018 Βέβαια, υπάρχουν πράγματα πέρα από τις δυνάμεις μου. 00:23:29.042 --> 00:23:31.625 Δεν μπορώ να καταπολεμήσω τη διαφθορά. 00:23:32.833 --> 00:23:36.958 Ούτε στρατιωτικά καθεστώτα και δικτάτορες. 00:23:38.625 --> 00:23:40.476 Κάνω μόνο αυτό που μπορώ 00:23:40.500 --> 00:23:43.893 και αν όλοι κάνουμε το καθήκον μας, 00:23:43.917 --> 00:23:47.809 τότε σίγουρα θα βγούμε νικητές. NOTE Paragraph 00:23:47.833 --> 00:23:49.226 ΚΑ: Τελευταία ερώτηση, Τζέιν. 00:23:49.250 --> 00:23:51.559 Αν υπήρχε μια ιδέα, μια σκέψη, 00:23:51.583 --> 00:23:56.309 έναν σπόρο που θα μπορούσες να σπείρεις στο μυαλό όλων των θεατών μας, 00:23:56.333 --> 00:23:58.184 ποιος θα ήταν αυτός; NOTE Paragraph 00:23:58.208 --> 00:24:02.351 ΤΓ: Κάθε μέρα που ζεις, 00:24:02.375 --> 00:24:04.726 αφήνεις έναν αντίκτυπο στον πλανήτη. 00:24:04.750 --> 00:24:07.018 Αυτό είναι αναπόφευκτο. 00:24:07.042 --> 00:24:10.601 Εκτός και αν ζεις σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, 00:24:10.625 --> 00:24:13.851 μπορείς να επιλέξεις τι είδους αντίκτυπο αφήνεις. 00:24:13.875 --> 00:24:15.809 Ακόμα και τότε, έχεις επιλογή. 00:24:15.833 --> 00:24:19.726 Απλά, όταν είμαστε πιο ευκατάστατοι, έχουμε καλύτερες επιλογές. 00:24:19.750 --> 00:24:22.643 Εάν όλοι επιλέξουμε ηθικά, 00:24:22.667 --> 00:24:25.809 τότε πλησιάζουμε έναν κόσμο, 00:24:25.833 --> 00:24:30.893 ο οποίος δεν θα είναι τόσο επικίνδυνος για τα δισέγγονά μας. 00:24:30.917 --> 00:24:35.684 Μας αφορά όλους. 00:24:35.708 --> 00:24:38.684 Πολλοί έχουν επίγνωση τι συμβαίνει, 00:24:38.708 --> 00:24:41.476 αλλά αισθάνονται ανίκανοι και αβοήθητοι. 00:24:41.500 --> 00:24:44.059 Καταλήγουν, λοιπόν, να είναι απαθείς. 00:24:44.083 --> 00:24:46.875 Η απάθεια είναι πολύ επικίνδυνη. NOTE Paragraph 00:24:47.750 --> 00:24:49.934 ΚΑ: Δρ. Τζέιν Γκούντολ, ουάου. 00:24:49.958 --> 00:24:53.934 Θέλω να σε ευχαριστήσω για την πορεία σου, 00:24:53.958 --> 00:24:55.976 για το έργο σου 00:24:56.000 --> 00:24:57.858 και για τον χρόνο που περάσαμε μαζί. NOTE Paragraph 00:24:57.882 --> 00:24:59.268 Σε ευχαριστώ. NOTE Paragraph 00:24:59.292 --> 00:25:00.542 ΤΓ: Ευχαριστώ.