Đây là câu chuyện về một thế giới
bị ám ảnh bởi đồ đạc.
Là câu chuyện về một hệ thống
đang gặp khủng hoảng.
Chúng ta đang phá hủy hành tinh này.
Chúng ta đang đầu độc lẫn nhau.
Và chúng ta thậm chí còn chẳng lấy làm vui gì
khi làm những việc này.
Điều tốt ở đây là
khi chúng ta bắt đầu hiểu toàn bộ hệ thống,
chúng ta dần nhận thấy
có nhiều nơi để can thiệp vào
và chuyển hóa các vấn đề này thành giải pháp.
"Câu chuyện về CHAI NƯỚC"
Annie Leonard
Làm thế nào mà "nhu cầu được tạo ra"
khiến chúng ta mua những thứ chúng ta không cần,
và phá hủy những gì chúng ta thật sự cần nhất?
Một trong những vấn đề
khi cố gắng sử dụng ít đồ hơn
là thỉnh thoảng chúng ta cảm thấy
chúng ta thực thực cần nó
Điều gì xảy ra nếu bạn sống
ở một thành phố như Cleveland
và bạn khát nước?
Liệu bạn có đánh liều
lấy nước từ vòi nước của thành phố?
Hay bạn sẽ mua một chai nước
bắt nguồn từ rừng nhiệt đới hoang sơ như Fiji chẳng hạn
Vâng, thương hiệu nước đóng chai Fiji.
Có lẽ câu trả lời cho câu hỏi này
đã quá rõ ràng.
Vì vậy họ đã tung ra một chiến dịch quảng cáo
triệt để về điều này.
Rốt cuộc nó lại là một trong những
hành động ngu ngốc nhất
trong lịch sử quảng cáo.
Bạn thấy đó, thành phố Cleveland
không muốn trở thành mục tiêu cho trò đùa của Fiji.
Vì vậy họ đã tiến thành một vài thử nghiệm,
và hãy thử đoán xem?
Những thử nghiệm này cho thấy
một cốc nước Fiji có chất lượng kém hơn.
Nó thua cả nước máy Cleveland
trong thử nghiệm về hương vị.
và giá thì cao hơn hàng ngàn lần.
Câu chuyện này điển hình cho những gì đang xảy ra
khi bạn so sánh nước đóng chai với nước máy.
Nó sạch hơn không?
Đôi khi có, đôi khi không.
Bằng nhiều cách,
nước đóng chai ít được kiểm nghiệm hơn
so với nước máy.
Nó ngon hơn không?
Trong các thử nghiệm hương vị trên toàn quốc,
mọi người liên tục chọn nước máy
thay vì nước đóng chai.
Những công ty nước đóng chai nói rằng
họ chỉ đang đáp ứng nhu cầu
của người tiêu dùng mà thôi.
Nhưng ai lại cần một sản phẩm
ít bền vững hơn,
dở hơn,
mắc tiền hơn nhiều,
đặc biệt đó lại là thứ
bạn có thể lấy gần như miễn phí trong bếp?
Giá nước đóng chai cao hơn
khoảng 2000 lần so với nước máy.
Bạn có thể tưởng tượng được việc
trả giá cao gấp 2000 lần
giá của một thứ gì khác không?
Một chiếc bánh sandwich giá $10.000 thì sao?
Tuy nhiên, người Mỹ
mua hơn nửa tỷ chai nước mỗi tuần.
Số chai nước này đủ để bao quanh 5 vòng trái đất.
Làm thế nào mà nó lại trở nên như vậy?
Vâng, hãy trở lại với cách hoạt động của
ngành sản xuất nguyên vật liệu
và một trong những động cơ thúc đẩy chính của nó là
"Nhu cầu được tạo ra"
Nếu các công ty muốn tiếp tục tăng trưởng,
họ phải bán được nhiều sản phẩm hơn.
Vào thập niên 70, những gã khổng lồ
ngành nước giải khát cảm thấy lo lắng
khi dự báo tăng trưởng của họ bắt đầu khựng lại.
Mỗi người chỉ có thể uống một lượng soda nhất định.
Cộng với việc mọi người bắt đầu nhận ra
soda không có lợi cho sức khỏe
và quay về uống nước máy.
Vâng, các công ty đã đưa ra một ý tưởng mới
về một sản phẩm ngớ ngẩn (ý là vì bán soda không tăng được nữa nên họ thêm sp nước đóng chai, ko biết dịch vầy mọi người hiểu ko)
bị mọi người cười nhạo vì giống như một sở thích kỳ quái nhất thời của giới trẻ
Lúc đó người ta cho rằng
"Nước là miễn phí"
"Tiếp theo họ sẽ bán gì cho chúng ta đây,
không khí sao?"
Vậy làm cách nào để người ta mua
sản phẩm không cần thiết này?
Đơn giản thôi.
Bạn tạo ra nhu cầu.
Vậy bạn làm điều đó như thế nào?
Vâng, hãy tưởng tượng
bạn là chủ một công ty nước đóng chai.
Vì mọi người không muốn
bỏ những đồng tiền khó khăn mới kiếm được của mình
để mua một sản phẩm không cần thiết
nên bạn phải khiến họ cảm thấy sợ hãi,
và không an toàn nếu họ không có nó.
Đó là chính xác những gì
ngành công nghiệp nước đóng chai đã làm.
Một trong những chiến thuật tiếp thị hàng đầu của họ là
làm mọi người sợ nước máy,
với các quảng cáo như
chiến dịch Cleveland của Fiji.
Giám đốc một công ty nước đóng chai đã nói:
“Khi chúng ta thành công,
nước máy sẽ chỉ dùng để tắm và rửa bát."
Tiếp theo, bạn phải dấu sự thật về sản phẩm
đằng sau một hình ảnh thuần khiết.
Bạn đã bao giờ để ý
cách nước đóng chai cố gắng dụ dỗ chúng ta
bằng hình ảnh của những dòng suối trên núi và
thiên nhiên hoang sơ chưa?
Nhưng hãy đoán xem
1/3 lượng nước đóng chai ở Mỹ
thực sự đến từ đâu?
Vòi nước!
Aquafina của Pepsi và Dasani của Coke
là hai trong số rất nhiều thương hiệu
thực chất là nước máy được lọc.
Nhưng lời nói dối về thiên nhiên hoang sơ
còn trầm trọng hơn nhiều.
Trong một quảng cáo gần đây, Nestlé đã nói:
"Nước đóng chai là hàng tiêu dùng
có trách nhiệm với môi trường nhất trên thế giới."
Cái gì?!
Họ đang phá hủy môi trường
xuyên suốt vòng đời sản phẩm.
Có trách nhiệm với môi trường trong ngữ cảnh đó
chính xác là như thế nào vậy?!
Các vấn đề bắt đầu từ việc
khai thác và sản xuất dầu mỏ
để làm chai nước.
Mỗi năm,
việc sản xuất chai nhựa đựng nước ở Mỹ
tốn lượng dầu và năng lượng đủ để
cung cấp cho một triệu chiếc xe hơi.
Tổng năng lượng dùng để sản xuất chai nhựa
thậm chí còn tăng cao hơn nữa
vì phải vận chuyển chúng đi khắp hành tinh
và sau đó chúng ta uống
trong vòng 2 phút?
Điều đó đặt ra một vấn đề lớn
ở cuối vòng đời của sản phẩm.
Xử lý rác.
Điều gì sẽ xảy ra với những cái chai
khi chúng ta uống xong?
Tám mươi phần trăm được chôn ở bãi rác,
và chúng nằm yên ở đó chờ phân hủy trong hàng ngàn năm,
hoặc bị đốt,
và thải ra khí độc.
Phần còn lại thì được thu gom để tái chế.
Tôi đã tò mò về
nơi mà các chai nhựa sẽ đến
khi tôi bỏ chúng vào thùng rác tái chế.
Tôi đã phát hiện ra rằng
chúng được gom thành lô và gửi đến Ấn Độ.
Vì vậy, tôi đã đến đó.
Tôi sẽ không bao giờ quên được cảm giác khi đi trên một ngọn đồi ở ngoại ô thành phố Madras
nơi mà tôi đã tận mắt thấy
một núi những chai nhựa đến từ California.
Tái chế đúng cách
sẽ chuyển hóa những cái chai
trở lại thành những cái chai như ban đầu.
Nhưng đó không phải là những gì đã xảy ra ở đây.
Thay vào đó, người ta sẽ giáng chế* những chai này,
*downcycle
tức họ sẽ chế biến chúng thành các sản phẩm
có chất lượng thấp hơn
mà sau này sẽ bị vứt đi.
Các phần khác không thể giáng chế bị vứt lại ở bãi rác,
sau đó được vận chuyển
cả một chặng đường dài đến Ấn Độ
để rồi bị đem đổ vào sân sau của nhà một ai đó.
Nếu những công ty nước đóng chai
muốn minh họa hình ngọn núi
trên nhãn của họ,
thì sẽ chính xác hơn nếu họ thể hiện hình ảnh của
một trong những ngọn núi chất thải nhựa này.
Hù dọa, dụ dỗ và làm chúng ta hiểu lầm
là những chiến lược
cốt lõi của "nhu cầu được tạo ra".
Một khi họ tạo ra nhu cầu này,
tạo ra một thị trường mới
trị giá hàng triệu đô,
họ sẽ bảo vệ nó bằng cách
ngăn chặn cạnh tranh.
Nhưng trong trường hợp này, cạnh tranh là
quyền cơ bản của con người
để được uống nước sạch và an toàn.
Phó Chủ tịch Pepsi đã công khai nói rằng
"Kẻ thù lớn nhất của chúng ta là nước máy!"
Họ muốn chúng ta nghĩ rằng nó bẩn
và nước đóng chai là lựa chọn tốt nhất.
Ở nhiều nơi,
nguồn nước công cộng bị ô nhiễm
do những ngành công nghiệp
như công nghiệp sản xuất chai nhựa.
Và những gã bán nước đóng chai này
lại hả hê khi
cung cấp những giải pháp đắt tiền,
và làm chúng ta phụ thuộc vào sản phẩm của họ.
Đã đến lúc chúng ta lấy lại vòi nước.
Bắt đầu bằng cách tự cam kết
không mua hoặc uống nước đóng chai
trừ khi nước ở khu vực sống của bạn
thực sự không có lợi cho sức khỏe.
Vâng, phải có một chút tầm nhìn xa
để mua một chai đựng nước có thể tái sử dụng,
nhưng tôi nghĩ chúng ta có thể làm được.
Sau đó thực hiện bước tiếp theo
tham gia một chiến dịch
tìm ra các giải pháp thực sự,
như yêu cầu đầu tư vào
nước máy sạch cho tất cả mọi người.
Tại Mỹ, đầu tư vào nước máy
bị thiếu ngân sách 24 tỷ đô
một phần vì mọi người tin rằng
nước uống chỉ đến từ một cái chai!
Khắp nơi trên thế giới,
có một tỷ người không được tiếp cận với nước sạch
ngay lúc này đây,
Vậy mà trong lúc đó, các thành phố
đang chi hàng triệu đô la
để giải quyết tất cả các chai nhựa chúng ta thải ra.
Điều gì xảy ra nếu số tiền đó được dùng để
cải thiện hệ thống nước
hoặc tốt hơn, ngăn không cho ô nhiễm xảy ra?
Có nhiều thứ chúng ta có thể làm
để giải quyết vấn đề này.
Vận động hành lang
các quan chức thành phố
để mang những vòi nước uống trở lại.
Vận động để ngăn không cho
trường học, tổ chức của bạn
hoặc toàn bộ thành phố
mua nước đóng chai
Đây là một cơ hội lớn cho hàng triệu người
để được thức tỉnh và bảo vệ túi tiền của mình,
sức khỏe và hành tinh của chúng ta.
Tin vui là: nó đã bắt đầu rồi.
Doanh số bán nước đóng chai đã bắt đầu giảm
Trong khi đó, việc kinh doanh bình nước
có thể tái sử dụng lại đang bùng nổ.
Yay!
Các nhà hàng đang tự hào phục vụ “nước máy”
và mọi người đang chọn tiết kiệm
hàng trăm hay hàng ngàn đô la
thay vì lãng phí cho nước đóng chai.
Mang theo nước đóng chai
đang dần được xem là
"ngầu" như bà bầu hút thuốc.
Bây giờ chúng ta đã hiểu biết hơn.
Ngành công nghiệp nước đóng chai đang lo lắng
vì bi mật của họ đã bị bại lộ.
Chúng ta không tin vào
"nhu cầu được tạo ra" của họ nữa.
Chúng tôi có nhu cầu riêng của chúng tôi,
cảm ơn rất nhiều,
và chúng tôi cần nước sạch cho tất cả mọi người.