WEBVTT 00:00:07.988 --> 00:00:10.391 Oto historia świata i jego obsesji na punkcie konsumpcji. 00:00:10.391 --> 00:00:13.749 To opowieść o kryzysie systemu. 00:00:13.749 --> 00:00:15.232 Zaśmiecamy naszą planetę, 00:00:15.232 --> 00:00:16.858 śmiecimy wokół siebie 00:00:16.858 --> 00:00:19.584 i nawet nie ma z tego dobrej zabawy. 00:00:19.584 --> 00:00:20.712 Jedyna dobra rzecz, to fakt, 00:00:20.712 --> 00:00:22.245 że gdy zaczynamy rozumieć ten system 00:00:22.245 --> 00:00:24.845 dostrzegamy wiele spraw, 00:00:24.845 --> 00:00:28.509 w które warto się zaangażować żeby znaleźć nowe rozwiązania. 00:00:36.878 --> 00:00:39.335 Jedną z przeszkód stojących na drodze do zmniejszenia konsumpcji 00:00:39.335 --> 00:00:41.796 jest to, że często wydaje na się, że wszystkie te rzeczy są nam niezbędne. 00:00:41.796 --> 00:00:44.166 Czy, jeżeli mieszkasz w mieście takim jak Cleveland 00:00:44.166 --> 00:00:45.436 i masz ochotę na szklankę wody, 00:00:45.436 --> 00:00:46.549 to czy zaryzykujesz 00:00:46.549 --> 00:00:48.098 i zdecydujesz się napić wody z kranu? 00:00:48.098 --> 00:00:49.847 Czy sięgniesz raczej po butelkę wody 00:00:49.847 --> 00:00:53.220 pochodzącej z nieskazitelnego źródła z lasów deszczowych...Fiji? 00:00:53.220 --> 00:00:53.949 Cóż, producenci wody marki Fiji 00:00:53.949 --> 00:00:56.517 pomyśleli, że odpowiedź na to pytanie jest oczywista, 00:00:56.517 --> 00:00:59.164 więc obmyślili całą kampanię reklamową 00:00:59.164 --> 00:01:00.976 i okazało się, że to było jedno z najgłupszych posunięć 00:01:00.976 --> 00:01:02.415 w całej historii przemysłu reklamowego. 00:01:02.415 --> 00:01:03.483 Miasto Cleveland stało się obiektem żartów 00:01:03.483 --> 00:01:05.341 związanych z reklamą Fiji, 00:01:05.341 --> 00:01:07.756 więc przeprowadzono pewne testy i wiecie, co się okazało? 00:01:07.756 --> 00:01:08.639 Badania wykazały, 00:01:08.639 --> 00:01:11.332 że woda marki Fiji jest gorszej jakości, niż woda z kranu, 00:01:11.332 --> 00:01:14.397 przegrywa z nią w teście na smak, 00:01:14.397 --> 00:01:17.648 i jest tysiące razy od niej droższa. 00:01:17.648 --> 00:01:19.320 To typowe wyniki dla badań porównawczych 00:01:19.320 --> 00:01:21.316 wody z butelki i kranówki. 00:01:21.316 --> 00:01:22.431 Czy jest czystsza? 00:01:22.431 --> 00:01:24.242 Czasem tak, czasem nie. 00:01:24.242 --> 00:01:25.264 W wielu aspektach woda butelkowana jest słabiej kontrolowana, 00:01:25.264 --> 00:01:28.189 niż woda z kranu. 00:01:28.189 --> 00:01:29.536 Czy jest smaczniejsza? 00:01:29.536 --> 00:01:30.914 Podczas testów porównawczych przeprowadzanych w całym kraju, 00:01:30.914 --> 00:01:34.412 ludzie zgodnie wybierają kranówkę. 00:01:34.412 --> 00:01:35.852 Firmy produkujące wodę w butelkach twierdzą, 00:01:35.852 --> 00:01:37.570 że odpowiadają tylko na potrzeby konsumentów. 00:01:37.570 --> 00:01:39.799 Ale kto domagałby się nieprzyjaznego środowisku, 00:01:39.799 --> 00:01:43.189 gorzej smakującego i o wiele droższego produktu, 00:01:43.189 --> 00:01:46.394 szczególnie, że lepszy produkt tego typu jest na wyciągnięcie ręki i praktycznie za darmo w każdej kuchni? 00:01:46.394 --> 00:01:47.045 Woda z butelki kosztuje 00:01:47.045 --> 00:01:49.970 dwa tysiące razy więcej, niż woda z kranu. 00:01:49.970 --> 00:01:51.131 Wyobrażacie sobie, 00:01:51.131 --> 00:01:53.081 żeby płacić 2000 razy więcej za cokolwiek? 00:01:53.081 --> 00:01:55.775 Co powiecie na kanapkę za 10,000 dolarów? 00:01:55.775 --> 00:01:56.703 A jednak, mieszkańcy USA kupują 00:01:56.703 --> 00:02:00.047 ponad pół miliarda litrów wody tygodniowo. 00:02:00.047 --> 00:02:03.995 To wystarczająca liczba butelek, by otoczyć nimi ziemię ponad 5 razy. 00:02:03.995 --> 00:02:06.038 Jak to się stało? 00:02:06.038 --> 00:02:08.871 Wszystko sprowadza się do zarządzania produktem 00:02:08.871 --> 00:02:10.868 i jednego z jego kluczowych motywatorów, 00:02:10.868 --> 00:02:12.911 znanego jako ‘sfabrykowany popyt’. 00:02:12.911 --> 00:02:14.629 Jeśli firmy chcą utrzymać swój wzrost, 00:02:14.629 --> 00:02:17.154 muszą sprzedawać coraz więcej swoich produktów. 00:02:17.154 --> 00:02:20.341 W latach siedemdziesiątych, wielkie firmy produkujące napoje gazowane, 00:02:20.341 --> 00:02:23.406 zaczęły martwić się zatrzymaniem wzrostu sprzedaży. 00:02:23.406 --> 00:02:25.728 Na rynku może być tylko tyle napojów, ile konsumenci są w stanie wypić. 00:02:25.728 --> 00:02:28.004 Dodatkowo, ludzie wkrótce mieli zacząć 00:02:28.004 --> 00:02:30.651 rozumieć, że napoje gazowane nie są dobre dla zdrowia 00:02:30.651 --> 00:02:33.437 i powrócić do picia – ech - wody z kranu. 00:02:33.437 --> 00:02:34.459 Okazało się, że nowy pomysł 00:02:34.459 --> 00:02:36.920 w postaci niemądrze zaprojektowanego produktu, 00:02:36.920 --> 00:02:40.357 został wyśmiany przez większość konsumentów jako chwilowy kaprys młodych yuppies. 00:02:40.357 --> 00:02:42.633 "Woda jest za darmo" - mawiano wtedy. 00:02:42.633 --> 00:02:45.001 "Co jeszcze będą nam sprzedawać, powietrze?" 00:02:45.001 --> 00:02:47.834 Więc jak sprawić, by taki produkt się sprzedawał? 00:02:47.834 --> 00:02:50.899 To proste - fabrykując popyt. 00:02:50.899 --> 00:02:52.153 Jak to się robi? 00:02:52.153 --> 00:02:53.083 Wyobraź sobie, 00:02:53.083 --> 00:02:54.816 że zarządzasz firmą produkującą wodę butelkowaną. 00:02:54.816 --> 00:02:56.690 Skoro ludzie nie ustawiają się w kolejce, 00:02:56.690 --> 00:02:57.586 by wydać swoje ciężko zarobione pieniądze 00:02:57.586 --> 00:02:59.583 na twój zbędny produkt, 00:02:59.583 --> 00:03:00.699 sprawiasz, że zaczynają się bać 00:03:00.699 --> 00:03:03.020 i czuć niepewnie, jeżeli go nie mają. 00:03:03.020 --> 00:03:06.363 I właśnie to zrobili producenci wody w butelkach. 00:03:06.363 --> 00:03:08.159 Pierwszą taktyką było 00:03:08.159 --> 00:03:10.032 nastraszenie ludzi zmyślonymi informacjami o wodzie kranowej 00:03:10.032 --> 00:03:13.515 reklamami, jak ta o Fiji’s Cleveland. 00:03:13.515 --> 00:03:15.837 "Kiedy skończymy" - mówił jeden z prezesów - 00:03:15.837 --> 00:03:20.342 "woda kranowa będzie służyć tylko do kąpieli i zmywania naczyń." 00:03:20.342 --> 00:03:22.494 Następnie, ukrywasz prawdę o swoim produkcie 00:03:22.494 --> 00:03:24.864 za zupełnie nierealnymi obrazami. 00:03:24.864 --> 00:03:25.947 Czy zwróciliście uwagę, 00:03:25.947 --> 00:03:27.603 jak woda w butelce stara się nas uwieść 00:03:27.603 --> 00:03:31.116 zdjęciami górskich potoków i dziewiczej przyrody? 00:03:31.116 --> 00:03:33.176 Ale zgadnijcie, skąd pochodzi 00:03:33.176 --> 00:03:35.203 jedna trzecia wody w butelkach sprzedawana w USA. 00:03:35.203 --> 00:03:36.921 Z kranu! 00:03:36.921 --> 00:03:39.105 Aquafina firmy Pepsi i Dasani od Coke 00:03:39.105 --> 00:03:40.264 to dwie z wielu marek, 00:03:40.264 --> 00:03:42.540 które sprzedają kranówkę. 00:03:42.540 --> 00:03:44.908 Ale kłamstwo o nieskazitelnej naturze ma kolejne dno. 00:03:44.908 --> 00:03:47.602 W ostatnim całostronicowym ogłoszeniu, Nestlé napisała: 00:03:47.602 --> 00:03:52.292 “Woda w butelce jest najbardziej przyjaznym środowisku produktem na świecie." 00:03:52.292 --> 00:03:53.546 Że co?! 00:03:53.546 --> 00:03:54.924 Środowisko jest zanieczyszczane 00:03:54.924 --> 00:03:56.890 przez cały proces produkcji. 00:03:56.890 --> 00:04:00.837 W czym to dokładnie jest przyjazne środowisku?! 00:04:00.837 --> 00:04:02.154 Problemy zaczynają się 00:04:02.154 --> 00:04:03.655 już przy wydobyciu i wytwarzaniu 00:04:03.655 --> 00:04:06.224 butelek, do czego używa się ropy naftowej. 00:04:06.224 --> 00:04:06.970 Każdego roku, 00:04:06.970 --> 00:04:09.615 do produkcji plastikowych butelek na wodę 00:04:09.615 --> 00:04:13.515 tylko w USAh zużywa się taką ilość ropy i energii, która wystarczyłaby do zatankowania miliona aut. 00:04:13.515 --> 00:04:16.813 Tyle energii, żeby wyprodukować butelkę, 00:04:16.813 --> 00:04:19.320 jeszcze więcej, żeby dostarczyć ją na drugi koniec świata, 00:04:19.320 --> 00:04:23.825 a potem wypić w ciągu, mniej więcej, 2 minut? 00:04:23.825 --> 00:04:25.033 Konsekwencją tego jest nowy problem, 00:04:25.033 --> 00:04:26.565 który pojawia się na końcu cyklu produkcji. 00:04:26.565 --> 00:04:28.176 Pozbywanie się pustych butelek. 00:04:28.176 --> 00:04:30.870 Co staje się z nimi wszystkimi, gdy już się napijemy? 00:04:30.870 --> 00:04:32.881 Osiemdziesiąt procent kończy na wysypiskach, 00:04:32.881 --> 00:04:35.296 gdzie spędzą tysiące lat, 00:04:35.296 --> 00:04:37.153 i spalarniach, gdzie uwalniają się 00:04:37.153 --> 00:04:38.872 toksyczne związki. 00:04:38.872 --> 00:04:41.240 Reszta oddawana jest do recyclingu. 00:04:41.240 --> 00:04:42.633 Ciekawiło mnie, co się dzieje z butelkami, 00:04:42.633 --> 00:04:45.280 które wrzucam do kubła na plastik. 00:04:45.280 --> 00:04:48.347 Dowiedziałam się, że załadowane nimi statki są wysyłane do Indii. 00:04:48.347 --> 00:04:49.599 Pojechałam tam. 00:04:49.599 --> 00:04:52.571 Nigdy nie zapomnę przejażdżki w okolicach Madrasu, 00:04:52.571 --> 00:04:53.872 gdzie moim oczom ukazała się góra 00:04:53.872 --> 00:04:56.797 plastikowych butelek z Kalifornii. 00:04:56.797 --> 00:04:57.542 Prawdziwy recycling 00:04:57.542 --> 00:05:01.187 przetworzyłby te zużyte butelki na nowe. 00:05:01.187 --> 00:05:04.274 Ale nie o to tu chodziło. 00:05:04.274 --> 00:05:06.689 Butelki te zostały przeznaczone do downcyklingu, 00:05:06.689 --> 00:05:09.058 czyli użycia do produkcji innych przedmiotów o niższej jakości, 00:05:09.058 --> 00:05:11.240 które później i tak skończą na wysypisku. 00:05:11.240 --> 00:05:12.633 Części butelek, 00:05:12.633 --> 00:05:14.073 które nie mogły być poddane temu procesowi, 00:05:14.073 --> 00:05:15.559 zostały wyrzucone tam, w Indiach, 00:05:15.559 --> 00:05:18.856 przepłynęły całą tę drogę, żeby znaleźć się na cudzym podwórku. 00:05:18.856 --> 00:05:19.925 Jeśli producenci wody w butelkach 00:05:19.925 --> 00:05:21.875 chcą posługiwać się zdjęciami gór na etykietach, 00:05:21.875 --> 00:05:23.070 byłoby trafniej, gdyby pokazywali jedną z tych 00:05:23.070 --> 00:05:25.716 gór usypanych z plastikowych odpadów. 00:05:25.716 --> 00:05:29.307 Straszenie, kuszenie i wprowadzanie nas w błąd 00:05:29.307 --> 00:05:30.466 – strategie te stanowią podstawę 00:05:30.466 --> 00:05:34.600 sfabrykowanego popytu. 00:05:34.600 --> 00:05:36.225 Kiedy już nakręcą cały ten popyt, 00:05:36.225 --> 00:05:38.547 tworząc nowy, multimiliardowy rynek zbytu, 00:05:38.547 --> 00:05:41.705 chronią go eliminując konkurencję. 00:05:41.705 --> 00:05:43.888 Tylko że w tym przypadku, tą konkurencją 00:05:43.888 --> 00:05:47.881 jest podstawowe prawo człowieka do dostępu do czystej, bezpiecznej do picia wody. 00:05:47.881 --> 00:05:50.436 Wiceprezes Pepsi publicznie powiedział: 00:05:50.436 --> 00:05:53.222 “Naszym największym wrogiem jest woda z kranu!” 00:05:53.222 --> 00:05:54.384 Mamy myśleć, że jest zanieczyszczona, 00:05:54.384 --> 00:05:57.154 a butelkowana woda to dla niej najlepsza alternatywa. 00:05:57.154 --> 00:05:59.538 W wielu miejscach, woda w publicznych kranach rzeczywiście jest skażona 00:05:59.538 --> 00:06:00.420 "dzięki" przemysłowi, takiemu jak 00:06:00.420 --> 00:06:03.131 produkcja plastikowych butelek! 00:06:03.131 --> 00:06:04.523 A ci goście od wody w butelkach 00:06:04.523 --> 00:06:07.618 są przeszczęśliwi, że mogą nam zaoferować swoje drogie rozwiązania, 00:06:07.618 --> 00:06:10.204 które sprawiają, że uzależniamy się od ich produktów. 00:06:10.204 --> 00:06:12.372 Najwyższy czas, żeby kranówka wróciła do łask. 00:06:12.372 --> 00:06:14.538 Powinniśmy zacząć od zobowiązania, 00:06:14.538 --> 00:06:16.488 żeby nie kupować wody w butelkach, 00:06:16.488 --> 00:06:20.064 chyba że kranówka w waszej okolicy jest naprawdę niezdrowa. 00:06:20.064 --> 00:06:21.504 To prawda, potrzeba trochę wyobraźni, żeby 00:06:21.504 --> 00:06:23.640 sięgnąć po butelkę wielokrotnego użytku, 00:06:23.640 --> 00:06:25.591 ale myślę, że damy radę. 00:06:25.591 --> 00:06:27.309 Następny krok to 00:06:27.309 --> 00:06:30.142 przyłączenie się do akcji, której celem jest znalezienie lepszych rozwiązań. 00:06:30.142 --> 00:06:33.764 Jest to, na przykład, domaganie się inwestowania w czystą wodę dostępną dla wszystkich. 00:06:33.764 --> 00:06:37.954 W USA, woda kranowa jest niedofinansowana o 24 miliardy dolarów, 00:06:37.954 --> 00:06:39.629 częściowo dlatego, że ludzie wierzą, że wodę można pić 00:06:39.629 --> 00:06:41.699 wyłącznie z butelki! 00:06:41.699 --> 00:06:42.891 Na świecie, 00:06:42.891 --> 00:06:44.817 miliard ludzi nie ma dostępu 00:06:44.817 --> 00:06:46.118 do czystej wody pitnej. 00:06:46.118 --> 00:06:48.625 A z drugiej strony, władze miast na całym świecie wydają miliony, 00:06:48.625 --> 00:06:51.968 żeby poradzić sobie z plastikowymi butelkami, które wyrzucamy. 00:06:51.968 --> 00:06:53.178 A gdyby te pieniądze przeznaczyć 00:06:53.178 --> 00:06:54.151 na poprawę jakości wody pitnej, 00:06:54.151 --> 00:06:58.052 albo jeszcze lepiej, zapobieganiu jej zanieczyszczeniu? 00:06:58.052 --> 00:06:59.616 Możemy zrobić o wiele więcej, 00:06:59.616 --> 00:07:01.117 żeby rozwiązać ten problem. 00:07:01.117 --> 00:07:02.046 Naciskajcie na urzędników w swoich miastach, 00:07:02.046 --> 00:07:03.439 żeby przywrócili publiczne źródełka? 00:07:03.439 --> 00:07:05.436 Starajcie się przekonać szkoły, organizacje i całe miasta, 00:07:05.436 --> 00:07:09.151 żeby uniemożliwiały sprzedaż wody butelkowanej w swoich placówkach. 00:07:09.151 --> 00:07:11.705 Jest okazja, abyśmy się ocknęli 00:07:11.705 --> 00:07:14.027 i zaczęli chronić nasze portfele, 00:07:14.027 --> 00:07:16.257 nasze zdrowie i planetę. 00:07:16.257 --> 00:07:18.996 Na szczęście ten proces już się rozpoczął. 00:07:18.996 --> 00:07:20.483 Sprzedaż wody w butelkach spada, podczas gdy trwa dobra passa 00:07:20.483 --> 00:07:23.780 dla bezpiecznych butelek na wodę wielokrotnego użytku. 00:07:23.780 --> 00:07:24.801 Hurra! 00:07:24.801 --> 00:07:26.891 Restauracje dumnie serwują “kranówkę”, 00:07:26.891 --> 00:07:28.284 a konsumenci wolą odkładać te setki tysięcy 00:07:28.284 --> 00:07:29.910 dolarów, które zmarnowaliby 00:07:29.910 --> 00:07:32.650 na wodę w butelkach. 00:07:32.650 --> 00:07:34.507 Paradowanie z plastikową butelką w ręku zaczyna być tak "fajne", 00:07:34.507 --> 00:07:36.504 jak palenie w ciąży. 00:07:36.504 --> 00:07:39.244 Teraz już wiemy. 00:07:39.244 --> 00:07:40.637 Producenci wody butelkowanej zaczynają się martwić, 00:07:40.637 --> 00:07:42.309 bo ich rynkowe sztuczki zostały rozszyfrowane. 00:07:42.309 --> 00:07:43.470 Nie dajemy się już manipulować 00:07:43.470 --> 00:07:45.560 ich fabrykowanemu popytowi. 00:07:45.560 --> 00:07:48.346 “Wielkie dzięki”, sami będziemy tworzyć nasz własny popyt. 00:07:48.346 --> 99:59:59.999 A domagamy się czystej i bezpiecznej wody dostępnej dla wszystkich.