1
00:00:07,988 --> 00:00:10,391
Oto historia świata i jego obsesji na punkcie konsumpcji.

2
00:00:10,391 --> 00:00:13,749
To opowieść o kryzysie systemu.

3
00:00:13,749 --> 00:00:15,232
Zaśmiecamy naszą planetę,

4
00:00:15,232 --> 00:00:16,858
śmiecimy wokół siebie

5
00:00:16,858 --> 00:00:19,584
i nawet nie ma z tego dobrej zabawy.

6
00:00:19,584 --> 00:00:20,712
Jedyna dobra rzecz, to fakt,

7
00:00:20,712 --> 00:00:22,245
że gdy zaczynamy rozumieć ten system

8
00:00:22,245 --> 00:00:24,845
dostrzegamy wiele spraw,

9
00:00:24,845 --> 00:00:28,509
w które warto się zaangażować żeby znaleźć nowe rozwiązania.

10
00:00:36,878 --> 00:00:39,335
Jedną z przeszkód stojących na drodze do zmniejszenia konsumpcji

11
00:00:39,335 --> 00:00:41,796
jest to, że często wydaje na się, że wszystkie te rzeczy są nam niezbędne.

12
00:00:41,796 --> 00:00:44,166
Czy, jeżeli mieszkasz w mieście takim jak Cleveland

13
00:00:44,166 --> 00:00:45,436
i masz ochotę na szklankę wody,

14
00:00:45,436 --> 00:00:46,549
to czy zaryzykujesz

15
00:00:46,549 --> 00:00:48,098
i zdecydujesz się napić wody z kranu?

16
00:00:48,098 --> 00:00:49,847
Czy sięgniesz raczej po butelkę wody

17
00:00:49,847 --> 00:00:53,220
pochodzącej z nieskazitelnego źródła z lasów deszczowych...Fiji?

18
00:00:53,220 --> 00:00:53,949
Cóż, producenci wody marki Fiji

19
00:00:53,949 --> 00:00:56,517
pomyśleli, że odpowiedź na to pytanie jest oczywista,

20
00:00:56,517 --> 00:00:59,164
więc obmyślili całą kampanię reklamową

21
00:00:59,164 --> 00:01:00,976
i okazało się, że to było jedno z najgłupszych posunięć

22
00:01:00,976 --> 00:01:02,415
w całej historii przemysłu reklamowego.

23
00:01:02,415 --> 00:01:03,483
Miasto Cleveland stało się obiektem żartów

24
00:01:03,483 --> 00:01:05,341
związanych z reklamą Fiji,

25
00:01:05,341 --> 00:01:07,756
więc przeprowadzono pewne testy i wiecie, co się okazało?

26
00:01:07,756 --> 00:01:08,639
Badania wykazały,

27
00:01:08,639 --> 00:01:11,332
że woda marki Fiji jest gorszej jakości, niż woda z kranu,

28
00:01:11,332 --> 00:01:14,397
przegrywa z nią w teście na smak,

29
00:01:14,397 --> 00:01:17,648
i jest tysiące razy od niej droższa.

30
00:01:17,648 --> 00:01:19,320
To typowe wyniki dla badań porównawczych

31
00:01:19,320 --> 00:01:21,316
wody z butelki i kranówki.

32
00:01:21,316 --> 00:01:22,431
Czy jest czystsza?

33
00:01:22,431 --> 00:01:24,242
Czasem tak, czasem nie.

34
00:01:24,242 --> 00:01:25,264
W wielu aspektach woda butelkowana jest słabiej kontrolowana,

35
00:01:25,264 --> 00:01:28,189
niż woda z kranu.

36
00:01:28,189 --> 00:01:29,536
Czy jest smaczniejsza?

37
00:01:29,536 --> 00:01:30,914
Podczas testów porównawczych przeprowadzanych w całym kraju,

38
00:01:30,914 --> 00:01:34,412
ludzie zgodnie wybierają kranówkę.

39
00:01:34,412 --> 00:01:35,852
Firmy produkujące wodę w butelkach twierdzą,

40
00:01:35,852 --> 00:01:37,570
że odpowiadają tylko na potrzeby konsumentów.

41
00:01:37,570 --> 00:01:39,799
Ale kto domagałby się nieprzyjaznego środowisku,

42
00:01:39,799 --> 00:01:43,189
gorzej smakującego i o wiele droższego produktu,

43
00:01:43,189 --> 00:01:46,394
szczególnie, że lepszy produkt tego typu jest na wyciągnięcie ręki i praktycznie za darmo w każdej kuchni?

44
00:01:46,394 --> 00:01:47,045
Woda z butelki kosztuje

45
00:01:47,045 --> 00:01:49,970
dwa tysiące razy więcej, niż woda z kranu.

46
00:01:49,970 --> 00:01:51,131
Wyobrażacie sobie,

47
00:01:51,131 --> 00:01:53,081
żeby płacić 2000 razy więcej za cokolwiek?

48
00:01:53,081 --> 00:01:55,775
Co powiecie na kanapkę za 10,000 dolarów?

49
00:01:55,775 --> 00:01:56,703
A jednak, mieszkańcy USA kupują

50
00:01:56,703 --> 00:02:00,047
ponad pół miliarda litrów wody tygodniowo.

51
00:02:00,047 --> 00:02:03,995
To wystarczająca liczba butelek, by otoczyć nimi ziemię ponad 5 razy.

52
00:02:03,995 --> 00:02:06,038
Jak to się stało?

53
00:02:06,038 --> 00:02:08,871
Wszystko sprowadza się do zarządzania produktem

54
00:02:08,871 --> 00:02:10,868
i jednego z jego kluczowych motywatorów,

55
00:02:10,868 --> 00:02:12,911
znanego jako ‘sfabrykowany popyt’.

56
00:02:12,911 --> 00:02:14,629
Jeśli firmy chcą utrzymać swój wzrost,

57
00:02:14,629 --> 00:02:17,154
muszą sprzedawać coraz więcej swoich produktów.

58
00:02:17,154 --> 00:02:20,341
W latach siedemdziesiątych, wielkie firmy produkujące napoje gazowane,

59
00:02:20,341 --> 00:02:23,406
zaczęły martwić się zatrzymaniem wzrostu sprzedaży.

60
00:02:23,406 --> 00:02:25,728
Na rynku może być tylko tyle napojów, ile konsumenci są w stanie wypić.

61
00:02:25,728 --> 00:02:28,004
Dodatkowo, ludzie wkrótce mieli zacząć

62
00:02:28,004 --> 00:02:30,651
rozumieć, że napoje gazowane nie są dobre dla zdrowia

63
00:02:30,651 --> 00:02:33,437
i powrócić do picia – ech - wody z kranu.

64
00:02:33,437 --> 00:02:34,459
Okazało się, że nowy pomysł

65
00:02:34,459 --> 00:02:36,920
w postaci niemądrze zaprojektowanego produktu,

66
00:02:36,920 --> 00:02:40,357
został wyśmiany przez większość konsumentów jako chwilowy kaprys młodych yuppies.

67
00:02:40,357 --> 00:02:42,633
"Woda jest za darmo" - mawiano wtedy.

68
00:02:42,633 --> 00:02:45,001
"Co jeszcze będą nam sprzedawać, powietrze?"

69
00:02:45,001 --> 00:02:47,834
Więc jak sprawić, by taki produkt się sprzedawał?

70
00:02:47,834 --> 00:02:50,899
To proste - fabrykując popyt.

71
00:02:50,899 --> 00:02:52,153
Jak to się robi?

72
00:02:52,153 --> 00:02:53,083
Wyobraź sobie,

73
00:02:53,083 --> 00:02:54,816
że zarządzasz firmą produkującą wodę butelkowaną.

74
00:02:54,816 --> 00:02:56,690
Skoro ludzie nie ustawiają się w kolejce,

75
00:02:56,690 --> 00:02:57,586
by wydać swoje ciężko zarobione pieniądze

76
00:02:57,586 --> 00:02:59,583
na twój zbędny produkt,

77
00:02:59,583 --> 00:03:00,699
sprawiasz, że zaczynają się bać

78
00:03:00,699 --> 00:03:03,020
i czuć niepewnie, jeżeli go nie mają.

79
00:03:03,020 --> 00:03:06,363
I właśnie to zrobili producenci wody w butelkach.

80
00:03:06,363 --> 00:03:08,159
Pierwszą taktyką było

81
00:03:08,159 --> 00:03:10,032
nastraszenie ludzi zmyślonymi informacjami o wodzie kranowej

82
00:03:10,032 --> 00:03:13,515
reklamami, jak ta o Fiji’s Cleveland.

83
00:03:13,515 --> 00:03:15,837
"Kiedy skończymy" - mówił jeden z prezesów -

84
00:03:15,837 --> 00:03:20,342
"woda kranowa będzie służyć tylko do kąpieli i zmywania naczyń."

85
00:03:20,342 --> 00:03:22,494
Następnie, ukrywasz prawdę o swoim produkcie

86
00:03:22,494 --> 00:03:24,864
za zupełnie nierealnymi obrazami.

87
00:03:24,864 --> 00:03:25,947
Czy zwróciliście uwagę,

88
00:03:25,947 --> 00:03:27,603
jak woda w butelce stara się nas uwieść

89
00:03:27,603 --> 00:03:31,116
zdjęciami górskich potoków i dziewiczej przyrody?

90
00:03:31,116 --> 00:03:33,176
Ale zgadnijcie, skąd pochodzi

91
00:03:33,176 --> 00:03:35,203
jedna trzecia wody w butelkach sprzedawana w USA.

92
00:03:35,203 --> 00:03:36,921
Z kranu!

93
00:03:36,921 --> 00:03:39,105
Aquafina firmy Pepsi i Dasani od Coke

94
00:03:39,105 --> 00:03:40,264
to dwie z wielu marek,

95
00:03:40,264 --> 00:03:42,540
które sprzedają kranówkę.

96
00:03:42,540 --> 00:03:44,908
Ale kłamstwo o nieskazitelnej naturze ma kolejne dno.

97
00:03:44,908 --> 00:03:47,602
W ostatnim całostronicowym ogłoszeniu, Nestlé napisała:

98
00:03:47,602 --> 00:03:52,292
“Woda w butelce jest najbardziej przyjaznym środowisku produktem na świecie."

99
00:03:52,292 --> 00:03:53,546
Że co?!

100
00:03:53,546 --> 00:03:54,924
Środowisko jest zanieczyszczane

101
00:03:54,924 --> 00:03:56,890
przez cały proces produkcji.

102
00:03:56,890 --> 00:04:00,837
W czym to dokładnie jest przyjazne środowisku?!

103
00:04:00,837 --> 00:04:02,154
Problemy zaczynają się

104
00:04:02,154 --> 00:04:03,655
już przy wydobyciu i wytwarzaniu

105
00:04:03,655 --> 00:04:06,224
butelek, do czego używa się ropy naftowej.

106
00:04:06,224 --> 00:04:06,970
Każdego roku,

107
00:04:06,970 --> 00:04:09,615
do produkcji plastikowych butelek na wodę

108
00:04:09,615 --> 00:04:13,515
tylko w USAh zużywa się taką ilość ropy i energii, która wystarczyłaby do zatankowania miliona aut.

109
00:04:13,515 --> 00:04:16,813
Tyle energii, żeby wyprodukować butelkę,

110
00:04:16,813 --> 00:04:19,320
jeszcze więcej, żeby dostarczyć ją na drugi koniec świata,

111
00:04:19,320 --> 00:04:23,825
a potem wypić w ciągu, mniej więcej, 2 minut?

112
00:04:23,825 --> 00:04:25,033
Konsekwencją tego jest nowy problem,

113
00:04:25,033 --> 00:04:26,565
który pojawia się na końcu cyklu produkcji.

114
00:04:26,565 --> 00:04:28,176
Pozbywanie się pustych butelek.

115
00:04:28,176 --> 00:04:30,870
Co staje się z nimi wszystkimi, gdy już się napijemy?

116
00:04:30,870 --> 00:04:32,881
Osiemdziesiąt procent kończy na wysypiskach,

117
00:04:32,881 --> 00:04:35,296
gdzie spędzą tysiące lat,

118
00:04:35,296 --> 00:04:37,153
i spalarniach, gdzie uwalniają się

119
00:04:37,153 --> 00:04:38,872
toksyczne związki.

120
00:04:38,872 --> 00:04:41,240
Reszta oddawana jest do recyclingu.

121
00:04:41,240 --> 00:04:42,633
Ciekawiło mnie, co się dzieje z butelkami,

122
00:04:42,633 --> 00:04:45,280
które wrzucam do kubła na plastik.

123
00:04:45,280 --> 00:04:48,347
Dowiedziałam się, że załadowane nimi statki są wysyłane do Indii.

124
00:04:48,347 --> 00:04:49,599
Pojechałam tam.

125
00:04:49,599 --> 00:04:52,571
Nigdy nie zapomnę przejażdżki w okolicach Madrasu,

126
00:04:52,571 --> 00:04:53,872
gdzie moim oczom ukazała się góra

127
00:04:53,872 --> 00:04:56,797
plastikowych butelek z Kalifornii.

128
00:04:56,797 --> 00:04:57,542
Prawdziwy recycling

129
00:04:57,542 --> 00:05:01,187
przetworzyłby te zużyte butelki na nowe.

130
00:05:01,187 --> 00:05:04,274
Ale nie o to tu chodziło.

131
00:05:04,274 --> 00:05:06,689
Butelki te zostały przeznaczone do downcyklingu,

132
00:05:06,689 --> 00:05:09,058
czyli użycia do produkcji innych przedmiotów o niższej jakości,

133
00:05:09,058 --> 00:05:11,240
które później i tak skończą na wysypisku.

134
00:05:11,240 --> 00:05:12,633
Części butelek,

135
00:05:12,633 --> 00:05:14,073
które nie mogły być poddane temu procesowi,

136
00:05:14,073 --> 00:05:15,559
zostały wyrzucone tam, w Indiach,

137
00:05:15,559 --> 00:05:18,856
przepłynęły całą tę drogę, żeby znaleźć się na cudzym podwórku.

138
00:05:18,856 --> 00:05:19,925
Jeśli producenci wody w butelkach

139
00:05:19,925 --> 00:05:21,875
chcą posługiwać się zdjęciami gór na etykietach,

140
00:05:21,875 --> 00:05:23,070
byłoby trafniej, gdyby pokazywali jedną z tych

141
00:05:23,070 --> 00:05:25,716
gór usypanych z plastikowych odpadów.

142
00:05:25,716 --> 00:05:29,307
Straszenie, kuszenie i wprowadzanie nas w błąd

143
00:05:29,307 --> 00:05:30,466
– strategie te stanowią podstawę

144
00:05:30,466 --> 00:05:34,600
sfabrykowanego popytu.

145
00:05:34,600 --> 00:05:36,225
Kiedy już nakręcą cały ten popyt,

146
00:05:36,225 --> 00:05:38,547
tworząc nowy, multimiliardowy rynek zbytu,

147
00:05:38,547 --> 00:05:41,705
chronią go eliminując konkurencję.

148
00:05:41,705 --> 00:05:43,888
Tylko że w tym przypadku, tą konkurencją

149
00:05:43,888 --> 00:05:47,881
jest podstawowe prawo człowieka do dostępu do czystej, bezpiecznej do picia wody.

150
00:05:47,881 --> 00:05:50,436
Wiceprezes Pepsi publicznie powiedział:

151
00:05:50,436 --> 00:05:53,222
“Naszym największym wrogiem jest woda z kranu!”

152
00:05:53,222 --> 00:05:54,384
Mamy myśleć, że jest zanieczyszczona,

153
00:05:54,384 --> 00:05:57,154
a butelkowana woda to dla niej najlepsza alternatywa.

154
00:05:57,154 --> 00:05:59,538
W wielu miejscach, woda w publicznych kranach rzeczywiście jest skażona

155
00:05:59,538 --> 00:06:00,420
"dzięki" przemysłowi, takiemu jak

156
00:06:00,420 --> 00:06:03,131
produkcja plastikowych butelek!

157
00:06:03,131 --> 00:06:04,523
A ci goście od wody w butelkach

158
00:06:04,523 --> 00:06:07,618
są przeszczęśliwi, że mogą nam zaoferować swoje drogie rozwiązania,

159
00:06:07,618 --> 00:06:10,204
które sprawiają, że uzależniamy się od ich produktów.

160
00:06:10,204 --> 00:06:12,372
Najwyższy czas, żeby kranówka wróciła do łask.

161
00:06:12,372 --> 00:06:14,538
Powinniśmy zacząć od zobowiązania,

162
00:06:14,538 --> 00:06:16,488
żeby nie kupować wody w butelkach,

163
00:06:16,488 --> 00:06:20,064
chyba że kranówka w waszej okolicy jest naprawdę niezdrowa.

164
00:06:20,064 --> 00:06:21,504
To prawda, potrzeba trochę wyobraźni, żeby

165
00:06:21,504 --> 00:06:23,640
sięgnąć po butelkę wielokrotnego użytku,

166
00:06:23,640 --> 00:06:25,591
ale myślę, że damy radę.

167
00:06:25,591 --> 00:06:27,309
Następny krok to

168
00:06:27,309 --> 00:06:30,142
przyłączenie się do akcji, której celem jest znalezienie lepszych rozwiązań.

169
00:06:30,142 --> 00:06:33,764
Jest to, na przykład, domaganie się inwestowania w czystą wodę dostępną dla wszystkich.

170
00:06:33,764 --> 00:06:37,954
W USA, woda kranowa jest niedofinansowana o 24 miliardy dolarów,

171
00:06:37,954 --> 00:06:39,629
częściowo dlatego, że ludzie wierzą, że wodę można pić

172
00:06:39,629 --> 00:06:41,699
wyłącznie z butelki!

173
00:06:41,699 --> 00:06:42,891
Na świecie,

174
00:06:42,891 --> 00:06:44,817
miliard ludzi nie ma dostępu

175
00:06:44,817 --> 00:06:46,118
do czystej wody pitnej.

176
00:06:46,118 --> 00:06:48,625
A z drugiej strony, władze miast na całym świecie wydają miliony,

177
00:06:48,625 --> 00:06:51,968
żeby poradzić sobie z plastikowymi butelkami, które wyrzucamy.

178
00:06:51,968 --> 00:06:53,178
A gdyby te pieniądze przeznaczyć

179
00:06:53,178 --> 00:06:54,151
na poprawę jakości wody pitnej,

180
00:06:54,151 --> 00:06:58,052
albo jeszcze lepiej, zapobieganiu jej zanieczyszczeniu?

181
00:06:58,052 --> 00:06:59,616
Możemy zrobić o wiele więcej,

182
00:06:59,616 --> 00:07:01,117
żeby rozwiązać ten problem.

183
00:07:01,117 --> 00:07:02,046
Naciskajcie na urzędników w swoich miastach,

184
00:07:02,046 --> 00:07:03,439
żeby przywrócili publiczne źródełka?

185
00:07:03,439 --> 00:07:05,436
Starajcie się przekonać szkoły, organizacje i całe miasta,

186
00:07:05,436 --> 00:07:09,151
żeby uniemożliwiały sprzedaż wody butelkowanej w swoich placówkach.

187
00:07:09,151 --> 00:07:11,705
Jest okazja, abyśmy się ocknęli

188
00:07:11,705 --> 00:07:14,027
i zaczęli chronić nasze portfele,

189
00:07:14,027 --> 00:07:16,257
nasze zdrowie i planetę.

190
00:07:16,257 --> 00:07:18,996
Na szczęście ten proces już się rozpoczął.

191
00:07:18,996 --> 00:07:20,483
Sprzedaż wody w butelkach spada, podczas gdy trwa dobra passa

192
00:07:20,483 --> 00:07:23,780
dla bezpiecznych butelek na wodę wielokrotnego użytku.

193
00:07:23,780 --> 00:07:24,801
Hurra!

194
00:07:24,801 --> 00:07:26,891
Restauracje dumnie serwują “kranówkę”,

195
00:07:26,891 --> 00:07:28,284
a konsumenci wolą odkładać te setki tysięcy

196
00:07:28,284 --> 00:07:29,910
dolarów, które zmarnowaliby

197
00:07:29,910 --> 00:07:32,650
na wodę w butelkach.

198
00:07:32,650 --> 00:07:34,507
Paradowanie z plastikową butelką w ręku zaczyna być tak "fajne",

199
00:07:34,507 --> 00:07:36,504
jak palenie w ciąży.

200
00:07:36,504 --> 00:07:39,244
Teraz już wiemy.

201
00:07:39,244 --> 00:07:40,637
Producenci wody butelkowanej zaczynają się martwić,

202
00:07:40,637 --> 00:07:42,309
bo ich rynkowe sztuczki zostały rozszyfrowane.

203
00:07:42,309 --> 00:07:43,470
Nie dajemy się już manipulować

204
00:07:43,470 --> 00:07:45,560
ich fabrykowanemu popytowi.

205
00:07:45,560 --> 00:07:48,346
“Wielkie dzięki”, sami będziemy tworzyć nasz własny popyt.

206
00:07:48,346 --> 99:59:59,999
A domagamy się czystej i bezpiecznej wody dostępnej dla wszystkich.