WEBVTT

00:00:14.756 --> 00:00:16.037
لەم ڕۆژگارە زاناکان دەزانن

00:00:16.037 --> 00:00:18.661
چۆن تایبتەمەندیەکان لە دایک و باوکتەوە
بۆ گوازراوەتەوە.

00:00:18.685 --> 00:00:21.651
دەتوانن ئەگەرەکانی هەبوونی
سیفەتی تایابەت

00:00:21.651 --> 00:00:23.690
یاخود توشبوون بە نە خۆشی بۆماوەزانی بژمێرن

00:00:23.690 --> 00:00:26.430
بە گوێرەی زانیاری
دایک و باوکی و مێژوی خانەوادەکەی.

00:00:26.454 --> 00:00:27.913
بەڵام چۆن ئەمە دەکرێت؟

00:00:27.937 --> 00:00:31.321
بۆئەوەی تێبگەین چۆن سیفەتەکان
لە کەسێکی زیندووە بۆ وچەکانی دەگوازرێتەوە،

00:00:31.345 --> 00:00:33.536
پێویستە بۆ سەدەی ١٩هەم بگەڕێنەوە

00:00:33.560 --> 00:00:35.286
و پێاوێک بەناوی گریگۆر مندڵ.

00:00:35.849 --> 00:00:37.749
مندڵ ڕەهیب و زیندەوەرزانێکی نەمسایی بوو

00:00:37.749 --> 00:00:39.591
حەزی بەکار کردن لەسەر ڕووەکەکان دەکرد.

00:00:39.591 --> 00:00:42.837
بە دەستکاری کردنی ڕووەکی پۆلکە
لە باخچەی شوێنە ئاینیەکە گەورە ڕوابوو،

00:00:42.837 --> 00:00:45.252
ئەو ڕێسایانەی کە 
بۆماوەی بەڕێوەدەبەن دۆزیبووەوە.

00:00:45.252 --> 00:00:46.668
یەکێک لە کۆنترین نموونەکان،

00:00:46.692 --> 00:00:48.875
مندڵ تۆی ڕوەکی ڕەنگی زەردی ڕەسەن

00:00:48.899 --> 00:00:50.944
تێکەڵ کرد لەگەڵ تۆی 
ڕوەکی ڕەنگ سەوزی ڕەسەن،

00:00:50.968 --> 00:00:52.897
و تەنها تۆی زەردی دەستکەوت.

00:00:52.921 --> 00:00:55.357
ڕووخساری ڕەنگ زەردەکەی ناونا
سیفەتی زاڵ،

00:00:55.381 --> 00:00:57.554
چونکە لە ناو هەموو تۆیە نوێیاکان
دیارتر بوو.

00:00:58.011 --> 00:01:01.356
پاشان. ڕێگەیدا تۆی ڕووەکی دوو ڕەگی
ڕەنگ زەرد پەرێنی خۆی بکات.

00:01:01.380 --> 00:01:04.500
و لە نەوەی دووەمدا،
هەم تۆی ڕەنگ زەرد و سەوزی دەستکەوت.

00:01:04.500 --> 00:01:07.683
ئەمەش واتای ڕووخساری سەوز
لە لایەن ڕەنگی زەردی سیفەت زاڵ بزر دەبێت.

00:01:07.707 --> 00:01:09.989
ئەو ڕووخسارە شاراوەیەیی ناونا
سیفەتی بەزیوو.

00:01:10.013 --> 00:01:11.691
لەم ئەنجامانەدا، مندڵ بۆی دەرکەوت

00:01:11.715 --> 00:01:13.903
کەوا هەر سیفەتێکیان پشت بە
دوو فاکتەر دەبەستن،

00:01:13.927 --> 00:01:15.562
یەکێکیان لە مێیەکەوە دێت

00:01:15.586 --> 00:01:17.081
و ئەوانی دیش لە نێرەکەوە.

00:01:17.105 --> 00:01:19.416
ئێستا دەزانین ئەم فاکتەرانە
پێیان دەڵین ئەلیلەکان

00:01:19.440 --> 00:01:21.700
و هەمەچەشنی جیاوازی
بۆهێڵەکە پێشاندەدات.

00:01:21.700 --> 00:01:24.633
پشت دەبەستێت بە جۆری ئەو ئەلیلەی
مندڵ لە هەریەک لە تۆوکە هەیە،

00:01:24.633 --> 00:01:28.325
دەتوانین ئەوەمان هەبێت کە پێدەڵین پۆلکەی
لێکچوو کەوا هەردوو ئەلیلەکە وەکویەکن،

00:01:28.325 --> 00:01:29.986
و پۆلکە لێکنەچووشمان هەیە،

00:01:30.010 --> 00:01:31.732
کاتێک دوو ئەلیلەکە جیاوازن.

00:01:31.756 --> 00:01:34.470
ئەم پێکهاتەکردنەی ئەلیلەنەش
ناسراوە بە بۆماوە بابەت

00:01:34.494 --> 00:01:36.446
و ئەنجامەکەی، زەردبوونە یان سەوز،

00:01:36.470 --> 00:01:38.184
ئەمەش پێدەڵین ڕووخسارە بابەت.

00:01:38.208 --> 00:01:41.483
بۆ ئەوەی ڕوونتر بێت چۆن ئەلیلەکان
لە نێوان وەچەکان دابەش دەکرێن،

00:01:41.507 --> 00:01:43.526
دەتوانی هێڵکاریەک بکەین
کە ناسراوە بە چوارگۆشەی پۆنێت.

00:01:43.550 --> 00:01:45.411
ئەلیلە جیاوازەکان لە
دوو تەوەرە دادەنێن

00:01:45.411 --> 00:01:47.806
و پاشان بیر لە پێکهاتە 
چاوەڕوانکراوەکان دەکەینەوە.

00:01:47.830 --> 00:01:49.813
با چاوێک لە پۆلکە مندڵ بکەین، بۆ نموونە.

00:01:49.837 --> 00:01:52.883
با ئەلیلەی ڕەنگ زەردی سیفەت زاڵ
بە"Y" گەورە هێما بکەین

00:01:52.907 --> 00:01:55.471
و ئەلیلەی ڕەنگ سەوزی سیفەت بەزیو
بە"y" بچووک هێما بکەین

00:01:55.495 --> 00:01:58.143
Y گەورە هەمیشە بەسەر
هاوڕێ بچووکەکەی زاڵ دەبێت،

00:01:58.143 --> 00:02:00.019
بۆیە تاکە حاڵەت 
وەچەکە ڕەنگی سەوز دەبێت

00:02:00.019 --> 00:02:01.731
ئەگەر Yبچووکت هەبێت.

00:02:02.207 --> 00:02:04.884
لە یەکەم نەوی مندڵ،
پۆلکەی لێکچووی ڕەنگ زەردی مێینە

00:02:04.884 --> 00:02:07.242
بەهەر وەچەیەک ئەلیلەیی سیفەت زاڵی ڕەنگ
زەرد دەبێت

00:02:07.242 --> 00:02:10.811
و پۆلکە لێکچووی ڕەنگ سەوزی نێرینە
لەگەڵ سیفەت بەزیو، رەنگ سەوز درووست دەبێت.

00:02:10.811 --> 00:02:13.440
هەر بۆیە هەموو وەچەی پۆلکەکنا
لێکنەچووی ڕەنگ زەرد دەبن.

00:02:13.637 --> 00:02:15.232
دواتر، لە نەوەی دووەم

00:02:15.256 --> 00:02:17.067
دوو وەچەی لێکنەچوو پەڕین دەکەن،

00:02:17.091 --> 00:02:20.001
وەچەکانیان لەوانەیە هەر سێ بۆماوە بەباتی
چاوەڕوانکراو بن،

00:02:20.025 --> 00:02:21.728
و ڕووخسار بابەتی
چاوڕوانکراویش پیشان دەدات

00:02:21.752 --> 00:02:23.401
لە ڕێژەی یەک تا سێ.

00:02:23.838 --> 00:02:25.891
بەڵام تەنانەت پۆلکەش زۆر تایبەتمەندی
هەیە.

00:02:25.915 --> 00:02:27.931
بۆ نموونە وچەکانیان
زەرد و سەوز دەبن،

00:02:27.955 --> 00:02:29.517
پۆلکە لەوانەیە تەوەرەیی یان لوتکەی بن.

00:02:29.541 --> 00:02:31.835
هەر بۆیە ئەوە هەموو پێکهاتە
چاوەڕوانکراوەیان هەیە:

00:02:31.859 --> 00:02:33.590
پۆلکەی ڕەنگ زەری تەوەرە، 
پۆلکەی ڕەنگ سەوزی تەوەرە،

00:02:33.614 --> 00:02:35.632
پۆلکە ڕەنگ زەردی لوتکە، 
پۆلکە ڕەنگ سەوزی لوتکە.

00:02:35.656 --> 00:02:38.538
بۆ ئەوەی ڕێژەی هەریەک لە
بۆماوە بابەت و ڕووخسارە بابەت بژمێرین

00:02:38.562 --> 00:02:40.105
دەتوانین چوارگۆشەی پۆنێت بەکاربهێنین.

00:02:40.129 --> 00:02:42.514
بێگومان. کەمێک ئالۆزتری دەکات.

00:02:42.538 --> 00:02:44.885
و زۆر شت ئالۆزترن لە پۆلکە.

00:02:44.909 --> 00:02:46.304
دەڵێم وەکو خەڵک

00:02:46.790 --> 00:02:49.980
ئەم ڕۆژگارە، زانایان زۆر لەبارەی
بۆماوەزانی و بۆماوە دەزانن.

00:02:50.004 --> 00:02:53.534
و زۆر شێواز هەیە کەوا
هەندێک تایبەتمەندی بۆماوەین.

00:02:53.558 --> 00:02:56.000
بەڵام هەموو لەگەڵ منداڵ و 
پۆلکەکەی دەستیان پێکرد.