WEBVTT

00:00:13.035 --> 00:00:16.145
Φανταστείτε εσείς και ένας φίλος
να περπατάτε σε μια έκθεση τέχνης

00:00:16.145 --> 00:00:18.655
και ένας εντυπωσιακός πίνακας
σας τραβάει τη προσοχή.

00:00:18.655 --> 00:00:22.085
Το ζωντανό κόκκινο σας φαίνεται 
ως σύμβολο της αγάπης,

00:00:22.085 --> 00:00:25.385
αλλά ο φίλος σας είναι πεπεισμένος
ότι είναι σύμβολο πολέμου.

00:00:25.385 --> 00:00:28.955
Και εκεί που βλέπετε αστέρια
σε ένα ρομαντικό ουρανό,

00:00:28.955 --> 00:00:33.787
ο φίλος σας το ερμηνεύει ως ρύπους
που προκαλούν την παγκόσμια θερμότητα.

00:00:33.787 --> 00:00:37.407
Για να λύσετε τη διαφωνία,
απευθύνεστε στο διαδίκτυο, όπου διαβάζετε

00:00:37.407 --> 00:00:41.907
ότι ο πίνακας είναι πιστό αντίγραφο
εργασίας του καλλιτέχνη στην πρώτη τάξη:

00:00:41.907 --> 00:00:46.776
το κόκκινο είναι το αγαπημένο της χρώμα
και οι ασημί τελείες είναι νεράιδες.

NOTE Paragraph

00:00:46.776 --> 00:00:51.508
Τώρα γνωρίζετε τις ακριβείς προθέσεις που
οδήγησαν στη δημιουργία αυτού του έργου.

00:00:51.518 --> 00:00:55.348
Κάνατε λάθος που το απολαύσατε
ως κάτι που δεν σκόπευε ο καλλιτέχνης;

00:00:55.348 --> 00:00:58.918
Σας αρέσει λιγότερο τώρα
που ξέρετε την αλήθεια;

00:00:58.918 --> 00:01:01.038
Πόσο θα έπρεπε ο σκοπός του καλλιτέχνη

00:01:01.038 --> 00:01:04.328
να επηρεάζει την ερμηνεία σας για το έργο;

00:01:04.328 --> 00:01:06.278
Είναι μία ερώτηση που γίνεται

00:01:06.278 --> 00:01:11.778
από φιλοσόφους και κριτικούς για
δεκαετίες, χωρίς ομοφωνία στον ορίζοντα.

NOTE Paragraph

00:01:11.778 --> 00:01:13.479
Στα μέσα του 20ου αιώνα,

00:01:13.479 --> 00:01:17.989
ο λογοτεχνικός κριτικός Ο. Κ. Γουίμσατ
και ο φιλόσοφος Μονρό Μπίρντσλι

00:01:17.989 --> 00:01:21.359
υποστήριξαν ότι η καλλιτεχνική
πρόθεση ήταν άσχετη.

00:01:21.359 --> 00:01:23.829
Το ονόμασαν Σκόπιμη Πλάνη:

00:01:23.829 --> 00:01:28.149
την πεποίθηση ότι το να εκτιμάς
τον σκοπό του καλλιτέχνη ήταν λανθασμένη.

00:01:28.149 --> 00:01:30.269
Το επιχείρημα τους ήταν διπλό:

00:01:30.269 --> 00:01:33.549
Πρώτον, οι καλλιτέχνες
που μελετούμε δεν ζουν πλέον,

00:01:33.549 --> 00:01:35.449
δεν κατέγραψαν τις προθέσεις τους,

00:01:35.449 --> 00:01:39.599
ή απλά δεν είναι διαθέσιμοι να
απαντήσουν ερωτήσεις για τη δουλεία τους.

00:01:39.607 --> 00:01:44.227
Δεύτερον, ακόμα και να υπήρχε
πληθώρα σχετικών πληροφοριών,

00:01:44.227 --> 00:01:45.957
Ο Γουίμσατ και ο Μπίρντσλι πίστευαν

00:01:45.957 --> 00:01:49.087
ότι θα μας αποσπούσε από
τις ιδιότητες του ίδιου του έργου.

00:01:49.087 --> 00:01:51.227
Σύγκριναν την τέχνη με ένα επιδόρπιο:

00:01:51.227 --> 00:01:52.767
Όταν δοκιμάζετε μια πουτίγκα,

00:01:52.767 --> 00:01:57.337
οι προθέσεις του σεφ δεν επηρεάζουν
το αν απολαμβάνετε τη γεύση ή την υφή της.

00:01:57.337 --> 00:02:01.597
Το μόνο που έχει σημασία, είπαν,
είναι ότι η πουτίγκα «λειτουργεί».

NOTE Paragraph

00:02:01.597 --> 00:02:05.677
Φυσικά, τι «λειτουργεί» για ένα άτομο
μπορεί να μη «λειτουργεί» για ένα άλλο.

00:02:05.677 --> 00:02:09.018
Και αφού διαφορετικές ερμηνείες 
εμφανίζονται στον καθένα,

00:02:09.018 --> 00:02:13.268
οι ασημί τελείες στο έργο θα μπορούσαν
λογικά να ερμηνευτούν ως νεράιδες,

00:02:13.268 --> 00:02:15.450
αστέρια, ή ρύποι.

00:02:15.450 --> 00:02:17.520
Με τη λογική του Γουίμσατ
και του Μπίρντσλι,

00:02:17.520 --> 00:02:20.060
η ερμηνεία του ίδιου του καλλιτέχνη
για τη δουλειά του

00:02:20.060 --> 00:02:23.752
θα ήταν μία από τις πολλές
εξίσου αποδεκτές πιθανότητες.

NOTE Paragraph

00:02:24.512 --> 00:02:26.452
Αν το βρίσκετε προβληματικό αυτό,

00:02:26.452 --> 00:02:30.692
ίσως συμφωνείτε περισσότερο με τον
Στίβεν Ναπ και τον Ουόλτερ Μπέν Μάικλς,

00:02:30.692 --> 00:02:34.092
δύο θεωρητικούς λογοτεχνίας
που απέρριψαν τη Σκόπιμη Πλάνη.

00:02:34.092 --> 00:02:36.752
Ισχυρίστηκαν ότι το σκόπιμο
νόημα του καλλιτέχνη

00:02:36.752 --> 00:02:39.182
δεν ήταν απλά μία πιθανή ερμηνεία,

00:02:39.182 --> 00:02:41.842
αλλά η μόνη πιθανή ερμηνεία.

00:02:41.842 --> 00:02:45.032
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε
ότι περπατάς κατά μήκος μιας παραλίας

00:02:45.032 --> 00:02:48.891
και συναντάς μια σειρά σημάτων στην
άμμο που παρουσιάζουν έναν στίχο ποίησης.

00:02:48.891 --> 00:02:52.321
Ο Ναπ και ο Μάικλς πιστεύουν
ότι το ποίημα θα έχανε το νόημα του

00:02:52.321 --> 00:02:55.961
αν ανακαλύπτατε ότι αυτά τα σημάδια
δεν ήταν δουλειά ανθρώπου,

00:02:55.961 --> 00:02:58.651
αλλά μια παράξενη σύμπτωση
δημιουργημένη από τα κύματα.

NOTE Paragraph

00:02:58.651 --> 00:03:00.661
Πιστεύουν ένας σκόπιμος δημιουργός

00:03:00.661 --> 00:03:04.798
είναι αυτό που κάνει το αντικείμενο
του ποιήματος κατανοητό.

00:03:04.798 --> 00:03:07.078
Άλλοι στοχαστές υποστηρίζουν
μια μέση λύση,

00:03:07.078 --> 00:03:12.028
υποδηλώνοντας ότι η πρόθεση είναι μόνο
ένα κομμάτι σε ένα μεγαλύτερο παζλ.

00:03:12.028 --> 00:03:15.078
Ο σύγχρονος φιλόσοφος Νόελ Κάρολ
πήρε αυτή τη στάση,

00:03:15.078 --> 00:03:17.288
υποστηρίζοντας ότι
οι προθέσεις ενός καλλιτέχνη

00:03:17.288 --> 00:03:18.978
είναι σχετικές με το ακροατήριό του

00:03:18.978 --> 00:03:21.218
με τον ίδιο τρόπο που
οι προθέσεις ενός ομιλητή

00:03:21.218 --> 00:03:24.148
είναι σχετικές με του ατόμου
που συμμετέχει στην συζήτηση,

00:03:24.148 --> 00:03:27.301
Για να κατανοήσουμε πώς λειτουργούν
οι προθέσεις σε συζήτηση,

00:03:27.301 --> 00:03:31.111
Ο Κάρολ είπε να φανταστούμε κάποιον
να κρατάει τσιγάρο και να ζητά σπίρτο.

00:03:31.111 --> 00:03:33.382
Απαντάτε με το να του δίνετε αναπτήρα,

00:03:33.382 --> 00:03:36.372
συμπεραίνοντας ότι το κίνητρο τους
είναι να ανάψουν το τσιγάρο.

00:03:36.372 --> 00:03:39.352
Οι λέξεις με τις οποίες έκανα
την ερώτηση είναι σημαντικές,

00:03:39.352 --> 00:03:43.598
αλλά οι προθέσεις πίσω από την ερώτηση
υπαγορεύουν την κατανόησή και τελικά,

00:03:43.598 --> 00:03:45.038
την απάντηση σας.

NOTE Paragraph

00:03:45.618 --> 00:03:48.558
Έτσι προς ποιο τέλος αυτού
του φάσματος κλίνετε;

00:03:48.558 --> 00:03:52.288
Πιστεύετε, όπως οι Γουίμσατ και Μπίρντσλι,
ότι όταν έχει να κάνει με την τέχνη,

00:03:52.288 --> 00:03:54.258
η απόδειξη πρέπει να είναι στην πουτίγκα;

00:03:54.258 --> 00:03:57.818
Ή νομίζετε ότι τα σχέδια ενός καλλιτέχνη
και τα κίνητρα για τη δουλειά τους

00:03:57.818 --> 00:03:59.518
επηρεάζουν το νόημά της;

00:03:59.518 --> 00:04:02.188
Η καλλιτεχνική ερμηνεία είναι
ένας σύνθετος ιστός

00:04:02.188 --> 00:04:05.718
που πιθανότατα δεν θα προσφέρει
ποτέ μια οριστική απάντηση.