0:00:13.035,0:00:16.145 Φανταστείτε εσείς και ένας φίλος[br]να περπατάτε σε μια έκθεση τέχνης 0:00:16.145,0:00:18.655 και ένας εντυπωσιακός πίνακας[br]σας τραβάει τη προσοχή. 0:00:18.655,0:00:22.085 Το ζωντανό κόκκινο σας φαίνεται [br]ως σύμβολο της αγάπης, 0:00:22.085,0:00:25.385 αλλά ο φίλος σας είναι πεπεισμένος[br]ότι είναι σύμβολο πολέμου. 0:00:25.385,0:00:28.955 Και εκεί που βλέπετε αστέρια[br]σε ένα ρομαντικό ουρανό, 0:00:28.955,0:00:33.787 ο φίλος σας το ερμηνεύει ως ρύπους[br]που προκαλούν την παγκόσμια θερμότητα. 0:00:33.787,0:00:37.407 Για να λύσετε τη διαφωνία,[br]απευθύνεστε στο διαδίκτυο, όπου διαβάζετε 0:00:37.407,0:00:41.907 ότι ο πίνακας είναι πιστό αντίγραφο[br]εργασίας του καλλιτέχνη στην πρώτη τάξη: 0:00:41.907,0:00:46.776 το κόκκινο είναι το αγαπημένο της χρώμα[br]και οι ασημί τελείες είναι νεράιδες. 0:00:46.776,0:00:51.508 Τώρα γνωρίζετε τις ακριβείς προθέσεις που[br]οδήγησαν στη δημιουργία αυτού του έργου. 0:00:51.518,0:00:55.348 Κάνατε λάθος που το απολαύσατε[br]ως κάτι που δεν σκόπευε ο καλλιτέχνης; 0:00:55.348,0:00:58.918 Σας αρέσει λιγότερο τώρα[br]που ξέρετε την αλήθεια; 0:00:58.918,0:01:01.038 Πόσο θα έπρεπε ο σκοπός του καλλιτέχνη 0:01:01.038,0:01:04.328 να επηρεάζει την ερμηνεία σας για το έργο; 0:01:04.328,0:01:06.278 Είναι μία ερώτηση που γίνεται 0:01:06.278,0:01:11.778 από φιλοσόφους και κριτικούς για[br]δεκαετίες, χωρίς ομοφωνία στον ορίζοντα. 0:01:11.778,0:01:13.479 Στα μέσα του 20ου αιώνα, 0:01:13.479,0:01:17.989 ο λογοτεχνικός κριτικός Ο. Κ. Γουίμσατ[br]και ο φιλόσοφος Μονρό Μπίρντσλι 0:01:17.989,0:01:21.359 υποστήριξαν ότι η καλλιτεχνική[br]πρόθεση ήταν άσχετη. 0:01:21.359,0:01:23.829 Το ονόμασαν Σκόπιμη Πλάνη: 0:01:23.829,0:01:28.149 την πεποίθηση ότι το να εκτιμάς[br]τον σκοπό του καλλιτέχνη ήταν λανθασμένη. 0:01:28.149,0:01:30.269 Το επιχείρημα τους ήταν διπλό: 0:01:30.269,0:01:33.549 Πρώτον, οι καλλιτέχνες[br]που μελετούμε δεν ζουν πλέον, 0:01:33.549,0:01:35.449 δεν κατέγραψαν τις προθέσεις τους, 0:01:35.449,0:01:39.599 ή απλά δεν είναι διαθέσιμοι να[br]απαντήσουν ερωτήσεις για τη δουλεία τους. 0:01:39.607,0:01:44.227 Δεύτερον, ακόμα και να υπήρχε[br]πληθώρα σχετικών πληροφοριών, 0:01:44.227,0:01:45.957 Ο Γουίμσατ και ο Μπίρντσλι πίστευαν 0:01:45.957,0:01:49.087 ότι θα μας αποσπούσε από[br]τις ιδιότητες του ίδιου του έργου. 0:01:49.087,0:01:51.227 Σύγκριναν την τέχνη με ένα επιδόρπιο: 0:01:51.227,0:01:52.767 Όταν δοκιμάζετε μια πουτίγκα, 0:01:52.767,0:01:57.337 οι προθέσεις του σεφ δεν επηρεάζουν[br]το αν απολαμβάνετε τη γεύση ή την υφή της. 0:01:57.337,0:02:01.597 Το μόνο που έχει σημασία, είπαν,[br]είναι ότι η πουτίγκα «λειτουργεί». 0:02:01.597,0:02:05.677 Φυσικά, τι «λειτουργεί» για ένα άτομο[br]μπορεί να μη «λειτουργεί» για ένα άλλο. 0:02:05.677,0:02:09.018 Και αφού διαφορετικές ερμηνείες [br]εμφανίζονται στον καθένα, 0:02:09.018,0:02:13.268 οι ασημί τελείες στο έργο θα μπορούσαν[br]λογικά να ερμηνευτούν ως νεράιδες, 0:02:13.268,0:02:15.450 αστέρια, ή ρύποι. 0:02:15.450,0:02:17.520 Με τη λογική του Γουίμσατ[br]και του Μπίρντσλι, 0:02:17.520,0:02:20.060 η ερμηνεία του ίδιου του καλλιτέχνη[br]για τη δουλειά του 0:02:20.060,0:02:23.752 θα ήταν μία από τις πολλές[br]εξίσου αποδεκτές πιθανότητες. 0:02:24.512,0:02:26.452 Αν το βρίσκετε προβληματικό αυτό, 0:02:26.452,0:02:30.692 ίσως συμφωνείτε περισσότερο με τον[br]Στίβεν Ναπ και τον Ουόλτερ Μπέν Μάικλς, 0:02:30.692,0:02:34.092 δύο θεωρητικούς λογοτεχνίας[br]που απέρριψαν τη Σκόπιμη Πλάνη. 0:02:34.092,0:02:36.752 Ισχυρίστηκαν ότι το σκόπιμο[br]νόημα του καλλιτέχνη 0:02:36.752,0:02:39.182 δεν ήταν απλά μία πιθανή ερμηνεία, 0:02:39.182,0:02:41.842 αλλά η μόνη πιθανή ερμηνεία. 0:02:41.842,0:02:45.032 Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε[br]ότι περπατάς κατά μήκος μιας παραλίας 0:02:45.032,0:02:48.891 και συναντάς μια σειρά σημάτων στην[br]άμμο που παρουσιάζουν έναν στίχο ποίησης. 0:02:48.891,0:02:52.321 Ο Ναπ και ο Μάικλς πιστεύουν[br]ότι το ποίημα θα έχανε το νόημα του 0:02:52.321,0:02:55.961 αν ανακαλύπτατε ότι αυτά τα σημάδια[br]δεν ήταν δουλειά ανθρώπου, 0:02:55.961,0:02:58.651 αλλά μια παράξενη σύμπτωση[br]δημιουργημένη από τα κύματα. 0:02:58.651,0:03:00.661 Πιστεύουν ένας σκόπιμος δημιουργός 0:03:00.661,0:03:04.798 είναι αυτό που κάνει το αντικείμενο[br]του ποιήματος κατανοητό. 0:03:04.798,0:03:07.078 Άλλοι στοχαστές υποστηρίζουν[br]μια μέση λύση, 0:03:07.078,0:03:12.028 υποδηλώνοντας ότι η πρόθεση είναι μόνο[br]ένα κομμάτι σε ένα μεγαλύτερο παζλ. 0:03:12.028,0:03:15.078 Ο σύγχρονος φιλόσοφος Νόελ Κάρολ[br]πήρε αυτή τη στάση, 0:03:15.078,0:03:17.288 υποστηρίζοντας ότι[br]οι προθέσεις ενός καλλιτέχνη 0:03:17.288,0:03:18.978 είναι σχετικές με το ακροατήριό του 0:03:18.978,0:03:21.218 με τον ίδιο τρόπο που[br]οι προθέσεις ενός ομιλητή 0:03:21.218,0:03:24.148 είναι σχετικές με του ατόμου[br]που συμμετέχει στην συζήτηση, 0:03:24.148,0:03:27.301 Για να κατανοήσουμε πώς λειτουργούν[br]οι προθέσεις σε συζήτηση, 0:03:27.301,0:03:31.111 Ο Κάρολ είπε να φανταστούμε κάποιον[br]να κρατάει τσιγάρο και να ζητά σπίρτο. 0:03:31.111,0:03:33.382 Απαντάτε με το να του δίνετε αναπτήρα, 0:03:33.382,0:03:36.372 συμπεραίνοντας ότι το κίνητρο τους[br]είναι να ανάψουν το τσιγάρο. 0:03:36.372,0:03:39.352 Οι λέξεις με τις οποίες έκανα[br]την ερώτηση είναι σημαντικές, 0:03:39.352,0:03:43.598 αλλά οι προθέσεις πίσω από την ερώτηση[br]υπαγορεύουν την κατανόησή και τελικά, 0:03:43.598,0:03:45.038 την απάντηση σας. 0:03:45.618,0:03:48.558 Έτσι προς ποιο τέλος αυτού[br]του φάσματος κλίνετε; 0:03:48.558,0:03:52.288 Πιστεύετε, όπως οι Γουίμσατ και Μπίρντσλι,[br]ότι όταν έχει να κάνει με την τέχνη, 0:03:52.288,0:03:54.258 η απόδειξη πρέπει να είναι στην πουτίγκα; 0:03:54.258,0:03:57.818 Ή νομίζετε ότι τα σχέδια ενός καλλιτέχνη[br]και τα κίνητρα για τη δουλειά τους 0:03:57.818,0:03:59.518 επηρεάζουν το νόημά της; 0:03:59.518,0:04:02.188 Η καλλιτεχνική ερμηνεία είναι[br]ένας σύνθετος ιστός 0:04:02.188,0:04:05.718 που πιθανότατα δεν θα προσφέρει[br]ποτέ μια οριστική απάντηση.