WEBVTT
00:00:00.560 --> 00:00:01.407
Okay, Yiddish.
NOTE Paragraph
00:00:02.917 --> 00:00:04.536
Maan ershte shprakh iz Yiddish.
NOTE Paragraph
00:00:05.766 --> 00:00:08.526
Ikh red nokh Yiddish tsi maan mame, in maan tate, in maan schvester--
NOTE Paragraph
00:00:09.176 --> 00:00:09.986
Na, nisht maan shvester--
NOTE Paragraph
00:00:09.986 --> 00:00:10.839
maan brider
00:00:11.429 --> 00:00:12.415
Um...
00:00:13.955 --> 00:00:15.435
Ikh bin geboyren in Williamsburg,
00:00:16.183 --> 00:00:16.493
Nisht--
00:00:17.033 --> 00:00:19.033
Nisht di Williamsburg vos yeder vayst yetst,
00:00:19.278 --> 00:00:20.618
De ershte, the original.
00:00:20.897 --> 00:00:22.660
lakht
00:00:22.660 --> 00:00:24.060
Um...
00:00:24.451 --> 00:00:27.001
Ikh hob gelernt Eynglish ven ikh begangn in school.
00:00:27.837 --> 00:00:28.717
Shule
00:00:30.004 --> 00:00:31.254
in, uh...
00:00:33.157 --> 00:00:36.157
Tsi mikh, Yiddish iz a shprakh...
00:00:36.483 --> 00:00:37.013
vus--
00:00:37.110 --> 00:00:40.370
yes a sakh, a sakh Yiddishe kinder redn nisht de shprakh mer--
00:00:40.973 --> 00:00:43.392
Di ekhte frime, di Satmere, di Bobeve,
00:00:43.392 --> 00:00:45.222
di Khasidishe kinder redn es
00:00:45.222 --> 00:00:46.875
ober im, a fille in maan mishpukhe
00:00:46.875 --> 00:00:48.419
di yingere kinder redn is nisht mer
00:00:48.419 --> 00:00:50.199
nur maan eltere brider
00:00:50.199 --> 00:00:51.358
in ikh redn Yiddish.
00:00:51.358 --> 00:00:54.158
Di andere, shvester in brider, redn nisht Yiddish.
00:00:54.792 --> 00:00:56.242
Maan tate ret Yiddish
00:00:57.345 --> 00:00:59.115
Nur maysnz Yiddish
00:00:59.918 --> 00:01:02.478
In maan mame redt zibn, zibn shprakhn
00:01:02.797 --> 00:01:05.557
Ober ven zi redt tsi mikh, oder tsi maan babbe
00:01:06.150 --> 00:01:07.880
oder tsi ir brider
00:01:08.007 --> 00:01:08.927
Zi redt Yiddish
00:01:09.248 --> 00:01:11.488
Um...
00:01:13.680 --> 00:01:16.030
Vos nokh ken Ikh dir tell- zugn veygn Yiddish
00:01:16.030 --> 00:01:19.062
Um...hmm...
00:01:19.841 --> 00:01:21.571
Ven Ikh guy aankoyfn in Williamsburg
00:01:22.668 --> 00:01:25.238
De mentshn in di geshefter freygn mikh
00:01:25.452 --> 00:01:27.188
Vi azoy ikh ken redn aza Yiddish?
00:01:27.188 --> 00:01:28.878
Fin vi, fin vi kim ikh?
00:01:29.143 --> 00:01:30.933
Aza zaftige satmere Yiddish
00:01:31.735 --> 00:01:34.182
An Ikh zug zay 'kh'bin du, kh'bin du geboyren'
NOTE Paragraph
00:01:34.182 --> 00:01:35.662
In nukhdeym zay freygn mikh alle mul -
00:01:35.662 --> 00:01:37.002
Vos iz daan tate's numen?
00:01:37.502 --> 00:01:38.992
In ven Ikh zug zay maan tate's numen
00:01:39.492 --> 00:01:41.492
Zay trakhtn a bisl...
00:01:41.807 --> 00:01:42.207
In
00:01:42.516 --> 00:01:43.346
Normal,
00:01:43.346 --> 00:01:44.876
a pur minit shpeyter,
00:01:45.009 --> 00:01:46.809
Zugn zay "Yu, yu! Ikh vays daan tate
00:01:46.901 --> 00:01:49.201
In zay kennen- Zay kennen mikh zugn..
00:01:49.757 --> 00:01:50.957
Vi alt maan tate iz
00:01:50.993 --> 00:01:53.004
Az zay zennen gegangen yeshive mit eym
00:01:53.004 --> 00:01:53.505
Ode- oder
00:01:53.505 --> 00:01:55.689
Zay zennen geveyn ba a khasine letste
00:01:55.689 --> 00:01:56.468
vokh mit eym
00:01:56.468 --> 00:01:58.178
Oder, s'a klayne velt
00:01:58.225 --> 00:02:00.575
ve-ve-ven m'shpatzirt arim Williamsburg
00:02:02.524 --> 00:02:05.024
V-vi yeder redt aza Satmere Yiddish
00:02:05.342 --> 00:02:06.754
Yeder vayst yeder ayner
00:02:06.754 --> 00:02:08.008
s'iz nisht do aza zakh vi di redst tzi
00:02:08.008 --> 00:02:09.348
ainer far finif minit tzeyn minit
00:02:09.357 --> 00:02:10.707
in di vayst nisht di zelbe mentch
00:02:10.727 --> 00:02:12.467
oder d'bist nisht mishpukhe mit zay
00:02:12.470 --> 00:02:14.040
Normal bin ikh mishpukhe mit yeder ayner
00:02:14.040 --> 00:02:15.090
vus ikh zey in Williamsburg
00:02:15.780 --> 00:02:17.640
Ershte, tzvayte, drite cousins, epis azoy.
00:02:18.646 --> 00:02:19.236
Um...
00:02:21.635 --> 00:02:23.725
Ikh ken zugn dray masses fin
00:02:23.742 --> 00:02:24.732
Aza aza
00:02:27.135 --> 00:02:27.972
Vizoy, vizoy zugt min in Yiddish
00:02:27.972 --> 00:02:29.727
Ikh hub shoyn fargessn de vort
00:02:29.727 --> 00:02:31.687
Vus iz gesheyn: Ikh bin gegangen aankoyfn
00:02:32.684 --> 00:02:35.134
In s'geveyn in de MealMart
00:02:35.152 --> 00:02:36.290
Kh'vays vus MealMart...
00:02:36.440 --> 00:02:37.720
Is...
00:02:37.776 --> 00:02:38.656
In
00:02:39.245 --> 00:02:40.555
De mentch hut mikh gefreygt
00:02:41.092 --> 00:02:43.072
Kh'bin geveyn mit a,- mit a khaverte
00:02:43.083 --> 00:02:43.793
fin maan
00:02:44.096 --> 00:02:46.538
In er hut,- er hut getrakht "oh di bist a
00:02:46.538 --> 00:02:48.168
bist a faygele" hut er getrakht.
00:02:48.528 --> 00:02:49.246
Hut er mikh gefreygt
00:02:49.246 --> 00:02:51.026
"Oh, di hust,- di hust leeb maydlekh?"
00:02:51.065 --> 00:02:51.555
Hub ikh gezugt
00:02:52.006 --> 00:02:53.256
"Kh'hub leeb alle mentchn"
00:02:53.766 --> 00:02:54.596
In er hut mikh gezugt "Oh..,
00:02:54.609 --> 00:02:56.069
Kh'hub deys kaynmool nisht farshtannen".
00:02:56.069 --> 00:02:57.377
Uber ir is geveyn zayer git tzi mir
00:02:57.377 --> 00:02:58.437
Er is nisht geveyn gemayn.
00:02:59.258 --> 00:03:00.648
Er hut mikh gefreygt "Vus is daan numen?"
00:03:00.652 --> 00:03:02.542
"Di redst aza Yiddish... Fin vi biste?"
00:03:02.548 --> 00:03:03.998
Hob ikh gezugt kh'bin fin du"
00:03:04.005 --> 00:03:05.625
Hut er gezugt "Vus is daan numen?"
00:03:05.639 --> 00:03:06.489
Hob ikh eym gezugt,
00:03:06.495 --> 00:03:08.155
"In vus is daan tatte's numen?"
00:03:08.867 --> 00:03:09.797
Hob ikh eym gezugt...
00:03:09.863 --> 00:03:11.483
Hut er getrakht in gekheshbint
00:03:11.499 --> 00:03:12.089
in zaan kop
00:03:12.947 --> 00:03:14.183
Kh'hub gezugt "Vus kheshb-
00:03:14.183 --> 00:03:15.353
vus makhste a kheshben?"
00:03:15.406 --> 00:03:17.099
Hut er gezugt "Ikh bin geveyn in camp
00:03:17.099 --> 00:03:18.079
mit daan tatte.
00:03:18.088 --> 00:03:19.528
finif in fertzig yoor tzirik."
00:03:20.157 --> 00:03:22.170
Kh'hub eym gezugt, kh'hub eym gezugt "Yu?"
00:03:22.170 --> 00:03:23.479
In er hut gezugt "Yu yu."
00:03:23.479 --> 00:03:24.500
In er iz geveyn gerekht, vaal
00:03:24.500 --> 00:03:25.120
er hut mikh gezugt
00:03:25.137 --> 00:03:26.117
zaakhn veygn maan tatte vus
00:03:26.123 --> 00:03:27.765
s'iz takke geveyn gerekht
00:03:27.765 --> 00:03:29.475
Hub ikh gezugt "Hust eym gezeyn
00:03:29.482 --> 00:03:30.662
zaat demults?"
00:03:30.680 --> 00:03:32.670
Hut er gezugt "Yu. Khassenes"
00:03:32.710 --> 00:03:34.200
"Simkhes."
00:03:34.355 --> 00:03:35.823
Dus is de ershte gesheft.
00:03:35.823 --> 00:03:37.023
Nokh a tzvayte gesheft...
00:03:37.083 --> 00:03:38.171
de zelbe zaakh.
00:03:38.171 --> 00:03:40.443
De man hut mikh gefreygt fin vee ikh kim.
00:03:40.445 --> 00:03:41.675
Hob ikh gezugt 'Williamsburg".
00:03:41.709 --> 00:03:42.400
Zaan tatte's numen.
00:03:42.400 --> 00:03:43.550
Hub ikh eym gezugt. Er hut gezugt
00:03:43.560 --> 00:03:45.842
"Oh yu, di hust gevoynt du, of deye gass!
00:03:45.842 --> 00:03:46.981
Draasig yoor tzirik"
00:03:46.981 --> 00:03:48.391
Hub ikh zegugt "Yu takke.
00:03:48.401 --> 00:03:49.203
Gerekht."
00:03:49.607 --> 00:03:51.156
In de drite maase is
00:03:51.156 --> 00:03:52.556
Ikh bin geveyn in a-
00:03:52.668 --> 00:03:54.488
a gesheft
00:03:54.655 --> 00:03:56.994
In s'iz geveyn a Chassidishe bukher
00:03:56.994 --> 00:04:00.904
vus hut gevart(n) inter mir... in...
00:04:01.046 --> 00:04:02.699
Er hut mikh oongekikt
00:04:02.699 --> 00:04:04.594
Hub ikh eym oongekikt, in er hut gezugt
00:04:04.594 --> 00:04:06.085
"Di vayst- d'vayst ver ikh bin?"
00:04:06.085 --> 00:04:07.147
Hub'kh gezugt "Nayn, ikh vays nisht"
00:04:07.147 --> 00:04:07.661
"Di vayst mikh"
00:04:07.661 --> 00:04:09.516
Hob ikh gezugt "Nayn, ikh vays dir nisht."
00:04:09.516 --> 00:04:11.607
Hut er gezugt "Mir zennen cousins."
00:04:11.607 --> 00:04:12.817
Hob ikh gezugt "Oh, yu?"
00:04:12.823 --> 00:04:13.661
He's like "Yu yu"
00:04:13.661 --> 00:04:15.151
In er hut mikh gezugt vi azoy
00:04:15.151 --> 00:04:15.761
Kh'u gezugt "Okay."
00:04:15.762 --> 00:04:18.002
Uber ikh hob eym nisht derkent.
00:04:18.005 --> 00:04:18.914
Uber er hut mikh derkent
00:04:18.914 --> 00:04:20.749
Kh'vays nisht vi azoy, uber
00:04:20.749 --> 00:04:22.725
er hut gevist ver ikh bin geveyn.
00:04:22.725 --> 00:04:23.835
O, ver ikh bin.
00:04:24.813 --> 00:04:26.014
In okh nokh ayn:
00:04:26.014 --> 00:04:28.213
Ikh bin geveyn in de Lower East Side
00:04:28.213 --> 00:04:30.872
Kh'vays nisht vizoy m'zugt deys in Yiddish
00:04:30.872 --> 00:04:33.422
In s'do a- a bakeray gerifn
00:04:33.429 --> 00:04:34.919
'Moshe's Bakery'.
00:04:35.396 --> 00:04:36.626
Tzvayte avenue
00:04:36.636 --> 00:04:38.446
Kh'vays nisht velkhe gass.
00:04:38.740 --> 00:04:40.180
Ikh gay aran dort
00:04:40.439 --> 00:04:41.299
In...
00:04:41.806 --> 00:04:42.536
De...
00:04:42.546 --> 00:04:43.526
De man,
00:04:43.780 --> 00:04:45.250
er hut oykhet mit de Yiddish
00:04:45.250 --> 00:04:46.663
"Oh, vizoy redsti Yiddish?"
00:04:46.663 --> 00:04:47.465
Hob ikh gezugt
00:04:47.465 --> 00:04:48.815
Hut'er gezugt "Vus is daan numen?"
00:04:48.815 --> 00:04:50.255
Kh'hob eym gezugt.
00:04:50.457 --> 00:04:51.967
In er hut gezugt
00:04:52.437 --> 00:04:53.787
"Di vayst ver ikh bin?"
00:04:53.787 --> 00:04:54.737
Hob ikh gezugt "Nayn, ikh vays nisht
00:04:54.737 --> 00:04:55.717
ver di bist."
00:04:55.833 --> 00:04:57.234
"Di vayst mir zennen mishpukhe?"
00:04:57.234 --> 00:04:58.290
Hob ikh gezugt "Yu?"
00:04:58.290 --> 00:04:59.160
He says "Yu"
00:04:59.237 --> 00:05:00.662
Hut er gezugt "Yu"
00:05:00.662 --> 00:05:03.762
Daan, er hut mikh gezugt "Daan tatte's
00:05:03.775 --> 00:05:05.345
brider's shver."
00:05:05.348 --> 00:05:07.418
"Ikh bin daan tatte's brider's shver."
00:05:07.884 --> 00:05:09.664
Hob ikh gezugt "O, zayer git"
00:05:10.281 --> 00:05:12.248
M'farkoyft de khalle far yontif.
00:05:12.248 --> 00:05:14.168
Ikh bin gegangen dort koyfn khalle
00:05:14.334 --> 00:05:17.365
In er hut gezugt "Bisti de zeen
00:05:17.365 --> 00:05:18.505
oder de tokhter?
00:05:20.022 --> 00:05:22.002
"Hob ikh eym gezugt "Bayde."
00:05:22.332 --> 00:05:23.432
"S'ventzikh"
00:05:24.158 --> 00:05:24.858
Um...
00:05:24.908 --> 00:05:26.048
Hut er gezugt
00:05:26.122 --> 00:05:28.207
"Ikh ken- ikh ken nemen a photo fin dir?"
00:05:28.207 --> 00:05:29.227
Hob ikh gezugt "Nayn."
00:05:29.279 --> 00:05:30.579
Hut er gezugt "Ayn minit, ayn minit,
00:05:30.588 --> 00:05:31.946
kh'vil rifn maan vaab
00:05:31.946 --> 00:05:33.271
Kh'vil zulst redn tzi maan vaab
00:05:33.271 --> 00:05:34.650
In er hut genimmen zaan telephone
00:05:34.650 --> 00:05:35.960
Er hut gerifn zaan vaab.
00:05:35.992 --> 00:05:36.812
Er hut mikh gelaykt
00:05:36.812 --> 00:05:39.039
of de telephone mit zaan vaab, az zi zul
00:05:39.039 --> 00:05:40.256
kennen hirren maan Yiddish.
00:05:40.256 --> 00:05:41.606
Uber zi ken mikh nisht zeyn.
00:05:41.613 --> 00:05:43.759
So ikh vays nisht vus s'iz geveyn epis.
00:05:43.759 --> 00:05:45.969
Far eym uber. So yetzt ven ikh gay dort
00:05:45.973 --> 00:05:47.446
in er is dort, in de vayst,
00:05:47.446 --> 00:05:48.722
er freygt mikh, er rift... Oh.
00:05:48.722 --> 00:05:51.522
Er hut genimmen maan... maan... number
00:05:51.538 --> 00:05:54.598
In er rift mikh. A mool a mool rift er mikh.
00:05:55.137 --> 00:05:56.647
Far yontif epis.
00:05:57.289 --> 00:05:58.239
Er zugt
00:05:58.823 --> 00:05:59.523
Y'know
00:05:59.691 --> 00:06:00.997
"Ikh trakht veygn dir"
00:06:00.997 --> 00:06:02.557
Epis... You know.
00:06:02.886 --> 00:06:04.356
Vizoy zugt er... Um...
00:06:05.369 --> 00:06:06.599
Er redt fin
00:06:07.660 --> 00:06:09.881
"Di vayst di bist a Yiddishe neshume."
00:06:09.881 --> 00:06:10.511
In...
00:06:10.992 --> 00:06:13.442
"Ven di darfst epis, kenst mikh rifn."
00:06:13.504 --> 00:06:14.974
Shkoyekh. Ikh darf goornisht.
00:06:16.323 --> 00:06:18.121
In deys is maan...Dey'se maan letzte...
00:06:18.121 --> 00:06:20.071
Maan letzte maase fin...
00:06:20.312 --> 00:06:23.822
yidn vus redn Yiddish tzi mir.