1
00:00:00,560 --> 00:00:01,407
Okay, Yiddish.
2
00:00:02,917 --> 00:00:04,536
Maan ershte shprakh iz Yiddish.
3
00:00:05,766 --> 00:00:08,526
Ikh red nokh Yiddish tsi maan mame, in maan tate, in maan schvester--
4
00:00:09,176 --> 00:00:09,986
Na, nisht maan shvester--
5
00:00:09,986 --> 00:00:10,839
maan brider
6
00:00:11,429 --> 00:00:12,415
Um...
7
00:00:13,955 --> 00:00:15,435
Ikh bin geboyren in Williamsburg,
8
00:00:16,183 --> 00:00:16,493
Nisht--
9
00:00:17,033 --> 00:00:19,033
Nisht di Williamsburg vos yeder vayst yetst,
10
00:00:19,278 --> 00:00:20,618
De ershte, the original.
11
00:00:20,897 --> 00:00:22,660
lakht
12
00:00:22,660 --> 00:00:24,060
Um...
13
00:00:24,451 --> 00:00:27,001
Ikh hob gelernt Eynglish ven ikh begangn in school.
14
00:00:27,837 --> 00:00:28,717
Shule
15
00:00:30,004 --> 00:00:31,254
in, uh...
16
00:00:33,157 --> 00:00:36,157
Tsi mikh, Yiddish iz a shprakh...
17
00:00:36,483 --> 00:00:37,013
vus--
18
00:00:37,110 --> 00:00:40,370
yes a sakh, a sakh Yiddishe kinder redn nisht de shprakh mer--
19
00:00:40,973 --> 00:00:43,392
Di ekhte frime, di Satmere, di Bobeve,
20
00:00:43,392 --> 00:00:45,222
di Khasidishe kinder redn es
21
00:00:45,222 --> 00:00:46,875
ober im, a fille in maan mishpukhe
22
00:00:46,875 --> 00:00:48,419
di yingere kinder redn is nisht mer
23
00:00:48,419 --> 00:00:50,199
nur maan eltere brider
24
00:00:50,199 --> 00:00:51,358
in ikh redn Yiddish.
25
00:00:51,358 --> 00:00:54,158
Di andere, shvester in brider, redn nisht Yiddish.
26
00:00:54,792 --> 00:00:56,242
Maan tate ret Yiddish
27
00:00:57,345 --> 00:00:59,115
Nur maysnz Yiddish
28
00:00:59,918 --> 00:01:02,478
In maan mame redt zibn, zibn shprakhn
29
00:01:02,797 --> 00:01:05,557
Ober ven zi redt tsi mikh, oder tsi maan babbe
30
00:01:06,150 --> 00:01:07,880
oder tsi ir brider
31
00:01:08,007 --> 00:01:08,927
Zi redt Yiddish
32
00:01:09,248 --> 00:01:11,488
Um...
33
00:01:13,680 --> 00:01:16,030
Vos nokh ken Ikh dir tell- zugn veygn Yiddish
34
00:01:16,030 --> 00:01:19,062
Um...hmm...
35
00:01:19,841 --> 00:01:21,571
Ven Ikh guy aankoyfn in Williamsburg
36
00:01:22,668 --> 00:01:25,238
De mentshn in di geshefter freygn mikh
37
00:01:25,452 --> 00:01:27,188
Vi azoy ikh ken redn aza Yiddish?
38
00:01:27,188 --> 00:01:28,878
Fin vi, fin vi kim ikh?
39
00:01:29,143 --> 00:01:30,933
Aza zaftige satmere Yiddish
40
00:01:31,735 --> 00:01:34,182
An Ikh zug zay 'kh'bin du, kh'bin du geboyren'
41
00:01:34,182 --> 00:01:35,662
In nukhdeym zay freygn mikh alle mul -
42
00:01:35,662 --> 00:01:37,002
Vos iz daan tate's numen?
43
00:01:37,502 --> 00:01:38,992
In ven Ikh zug zay maan tate's numen
44
00:01:39,492 --> 00:01:41,492
Zay trakhtn a bisl...
45
00:01:41,807 --> 00:01:42,207
In
46
00:01:42,516 --> 00:01:43,346
Normal,
47
00:01:43,346 --> 00:01:44,876
a pur minit shpeyter,
48
00:01:45,009 --> 00:01:46,809
Zugn zay "Yu, yu! Ikh vays daan tate
49
00:01:46,901 --> 00:01:49,201
In zay kennen- Zay kennen mikh zugn..
50
00:01:49,757 --> 00:01:50,957
Vi alt maan tate iz
51
00:01:50,993 --> 00:01:53,004
Az zay zennen gegangen yeshive mit eym
52
00:01:53,004 --> 00:01:53,505
Ode- oder
53
00:01:53,505 --> 00:01:55,689
Zay zennen geveyn ba a khasine letste
54
00:01:55,689 --> 00:01:56,468
vokh mit eym
55
00:01:56,468 --> 00:01:58,178
Oder, s'a klayne velt
56
00:01:58,225 --> 00:02:00,575
ve-ve-ven m'shpatzirt arim Williamsburg
57
00:02:02,524 --> 00:02:05,024
V-vi yeder redt aza Satmere Yiddish
58
00:02:05,342 --> 00:02:06,754
Yeder vayst yeder ayner
59
00:02:06,754 --> 00:02:08,008
s'iz nisht do aza zakh vi di redst tzi
60
00:02:08,008 --> 00:02:09,348
ainer far finif minit tzeyn minit
61
00:02:09,357 --> 00:02:10,707
in di vayst nisht di zelbe mentch
62
00:02:10,727 --> 00:02:12,467
oder d'bist nisht mishpukhe mit zay
63
00:02:12,470 --> 00:02:14,040
Normal bin ikh mishpukhe mit yeder ayner
64
00:02:14,040 --> 00:02:15,090
vus ikh zey in Williamsburg
65
00:02:15,780 --> 00:02:17,640
Ershte, tzvayte, drite cousins, epis azoy.
66
00:02:18,646 --> 00:02:19,236
Um...
67
00:02:21,635 --> 00:02:23,725
Ikh ken zugn dray masses fin
68
00:02:23,742 --> 00:02:24,732
Aza aza
69
00:02:27,135 --> 00:02:27,972
Vizoy, vizoy zugt min in Yiddish
70
00:02:27,972 --> 00:02:29,727
Ikh hub shoyn fargessn de vort
71
00:02:29,727 --> 00:02:31,687
Vus iz gesheyn: Ikh bin gegangen aankoyfn
72
00:02:32,684 --> 00:02:35,134
In s'geveyn in de MealMart
73
00:02:35,152 --> 00:02:36,290
Kh'vays vus MealMart...
74
00:02:36,440 --> 00:02:37,720
Is...
75
00:02:37,776 --> 00:02:38,656
In
76
00:02:39,245 --> 00:02:40,555
De mentch hut mikh gefreygt
77
00:02:41,092 --> 00:02:43,072
Kh'bin geveyn mit a,- mit a khaverte
78
00:02:43,083 --> 00:02:43,793
fin maan
79
00:02:44,096 --> 00:02:46,538
In er hut,- er hut getrakht "oh di bist a
80
00:02:46,538 --> 00:02:48,168
bist a faygele" hut er getrakht.
81
00:02:48,528 --> 00:02:49,246
Hut er mikh gefreygt
82
00:02:49,246 --> 00:02:51,026
"Oh, di hust,- di hust leeb maydlekh?"
83
00:02:51,065 --> 00:02:51,555
Hub ikh gezugt
84
00:02:52,006 --> 00:02:53,256
"Kh'hub leeb alle mentchn"
85
00:02:53,766 --> 00:02:54,596
In er hut mikh gezugt "Oh..,
86
00:02:54,609 --> 00:02:56,069
Kh'hub deys kaynmool nisht farshtannen".
87
00:02:56,069 --> 00:02:57,377
Uber ir is geveyn zayer git tzi mir
88
00:02:57,377 --> 00:02:58,437
Er is nisht geveyn gemayn.
89
00:02:59,258 --> 00:03:00,648
Er hut mikh gefreygt "Vus is daan numen?"
90
00:03:00,652 --> 00:03:02,542
"Di redst aza Yiddish... Fin vi biste?"
91
00:03:02,548 --> 00:03:03,998
Hob ikh gezugt kh'bin fin du"
92
00:03:04,005 --> 00:03:05,625
Hut er gezugt "Vus is daan numen?"
93
00:03:05,639 --> 00:03:06,489
Hob ikh eym gezugt,
94
00:03:06,495 --> 00:03:08,155
"In vus is daan tatte's numen?"
95
00:03:08,867 --> 00:03:09,797
Hob ikh eym gezugt...
96
00:03:09,863 --> 00:03:11,483
Hut er getrakht in gekheshbint
97
00:03:11,499 --> 00:03:12,089
in zaan kop
98
00:03:12,947 --> 00:03:14,183
Kh'hub gezugt "Vus kheshb-
99
00:03:14,183 --> 00:03:15,353
vus makhste a kheshben?"
100
00:03:15,406 --> 00:03:17,099
Hut er gezugt "Ikh bin geveyn in camp
101
00:03:17,099 --> 00:03:18,079
mit daan tatte.
102
00:03:18,088 --> 00:03:19,528
finif in fertzig yoor tzirik."
103
00:03:20,157 --> 00:03:22,170
Kh'hub eym gezugt, kh'hub eym gezugt "Yu?"
104
00:03:22,170 --> 00:03:23,479
In er hut gezugt "Yu yu."
105
00:03:23,479 --> 00:03:24,500
In er iz geveyn gerekht, vaal
106
00:03:24,500 --> 00:03:25,120
er hut mikh gezugt
107
00:03:25,137 --> 00:03:26,117
zaakhn veygn maan tatte vus
108
00:03:26,123 --> 00:03:27,765
s'iz takke geveyn gerekht
109
00:03:27,765 --> 00:03:29,475
Hub ikh gezugt "Hust eym gezeyn
110
00:03:29,482 --> 00:03:30,662
zaat demults?"
111
00:03:30,680 --> 00:03:32,670
Hut er gezugt "Yu. Khassenes"
112
00:03:32,710 --> 00:03:34,200
"Simkhes."
113
00:03:34,355 --> 00:03:35,823
Dus is de ershte gesheft.
114
00:03:35,823 --> 00:03:37,023
Nokh a tzvayte gesheft...
115
00:03:37,083 --> 00:03:38,171
de zelbe zaakh.
116
00:03:38,171 --> 00:03:40,443
De man hut mikh gefreygt fin vee ikh kim.
117
00:03:40,445 --> 00:03:41,675
Hob ikh gezugt 'Williamsburg".
118
00:03:41,709 --> 00:03:42,400
Zaan tatte's numen.
119
00:03:42,400 --> 00:03:43,550
Hub ikh eym gezugt. Er hut gezugt
120
00:03:43,560 --> 00:03:45,842
"Oh yu, di hust gevoynt du, of deye gass!
121
00:03:45,842 --> 00:03:46,981
Draasig yoor tzirik"
122
00:03:46,981 --> 00:03:48,391
Hub ikh zegugt "Yu takke.
123
00:03:48,401 --> 00:03:49,203
Gerekht."
124
00:03:49,607 --> 00:03:51,156
In de drite maase is
125
00:03:51,156 --> 00:03:52,556
Ikh bin geveyn in a-
126
00:03:52,668 --> 00:03:54,488
a gesheft
127
00:03:54,655 --> 00:03:56,994
In s'iz geveyn a Chassidishe bukher
128
00:03:56,994 --> 00:04:00,904
vus hut gevart(n) inter mir... in...
129
00:04:01,046 --> 00:04:02,699
Er hut mikh oongekikt
130
00:04:02,699 --> 00:04:04,594
Hub ikh eym oongekikt, in er hut gezugt
131
00:04:04,594 --> 00:04:06,085
"Di vayst- d'vayst ver ikh bin?"
132
00:04:06,085 --> 00:04:07,147
Hub'kh gezugt "Nayn, ikh vays nisht"
133
00:04:07,147 --> 00:04:07,661
"Di vayst mikh"
134
00:04:07,661 --> 00:04:09,516
Hob ikh gezugt "Nayn, ikh vays dir nisht."
135
00:04:09,516 --> 00:04:11,607
Hut er gezugt "Mir zennen cousins."
136
00:04:11,607 --> 00:04:12,817
Hob ikh gezugt "Oh, yu?"
137
00:04:12,823 --> 00:04:13,661
He's like "Yu yu"
138
00:04:13,661 --> 00:04:15,151
In er hut mikh gezugt vi azoy
139
00:04:15,151 --> 00:04:15,761
Kh'u gezugt "Okay."
140
00:04:15,762 --> 00:04:18,002
Uber ikh hob eym nisht derkent.
141
00:04:18,005 --> 00:04:18,914
Uber er hut mikh derkent
142
00:04:18,914 --> 00:04:20,749
Kh'vays nisht vi azoy, uber
143
00:04:20,749 --> 00:04:22,725
er hut gevist ver ikh bin geveyn.
144
00:04:22,725 --> 00:04:23,835
O, ver ikh bin.
145
00:04:24,813 --> 00:04:26,014
In okh nokh ayn:
146
00:04:26,014 --> 00:04:28,213
Ikh bin geveyn in de Lower East Side
147
00:04:28,213 --> 00:04:30,872
Kh'vays nisht vizoy m'zugt deys in Yiddish
148
00:04:30,872 --> 00:04:33,422
In s'do a- a bakeray gerifn
149
00:04:33,429 --> 00:04:34,919
'Moshe's Bakery'.
150
00:04:35,396 --> 00:04:36,626
Tzvayte avenue
151
00:04:36,636 --> 00:04:38,446
Kh'vays nisht velkhe gass.
152
00:04:38,740 --> 00:04:40,180
Ikh gay aran dort
153
00:04:40,439 --> 00:04:41,299
In...
154
00:04:41,806 --> 00:04:42,536
De...
155
00:04:42,546 --> 00:04:43,526
De man,
156
00:04:43,780 --> 00:04:45,250
er hut oykhet mit de Yiddish
157
00:04:45,250 --> 00:04:46,663
"Oh, vizoy redsti Yiddish?"
158
00:04:46,663 --> 00:04:47,465
Hob ikh gezugt
159
00:04:47,465 --> 00:04:48,815
Hut'er gezugt "Vus is daan numen?"
160
00:04:48,815 --> 00:04:50,255
Kh'hob eym gezugt.
161
00:04:50,457 --> 00:04:51,967
In er hut gezugt
162
00:04:52,437 --> 00:04:53,787
"Di vayst ver ikh bin?"
163
00:04:53,787 --> 00:04:54,737
Hob ikh gezugt "Nayn, ikh vays nisht
164
00:04:54,737 --> 00:04:55,717
ver di bist."
165
00:04:55,833 --> 00:04:57,234
"Di vayst mir zennen mishpukhe?"
166
00:04:57,234 --> 00:04:58,290
Hob ikh gezugt "Yu?"
167
00:04:58,290 --> 00:04:59,160
He says "Yu"
168
00:04:59,237 --> 00:05:00,662
Hut er gezugt "Yu"
169
00:05:00,662 --> 00:05:03,762
Daan, er hut mikh gezugt "Daan tatte's
170
00:05:03,775 --> 00:05:05,345
brider's shver."
171
00:05:05,348 --> 00:05:07,418
"Ikh bin daan tatte's brider's shver."
172
00:05:07,884 --> 00:05:09,664
Hob ikh gezugt "O, zayer git"
173
00:05:10,281 --> 00:05:12,248
M'farkoyft de khalle far yontif.
174
00:05:12,248 --> 00:05:14,168
Ikh bin gegangen dort koyfn khalle
175
00:05:14,334 --> 00:05:17,365
In er hut gezugt "Bisti de zeen
176
00:05:17,365 --> 00:05:18,505
oder de tokhter?
177
00:05:20,022 --> 00:05:22,002
"Hob ikh eym gezugt "Bayde."
178
00:05:22,332 --> 00:05:23,432
"S'ventzikh"
179
00:05:24,158 --> 00:05:24,858
Um...
180
00:05:24,908 --> 00:05:26,048
Hut er gezugt
181
00:05:26,122 --> 00:05:28,207
"Ikh ken- ikh ken nemen a photo fin dir?"
182
00:05:28,207 --> 00:05:29,227
Hob ikh gezugt "Nayn."
183
00:05:29,279 --> 00:05:30,579
Hut er gezugt "Ayn minit, ayn minit,
184
00:05:30,588 --> 00:05:31,946
kh'vil rifn maan vaab
185
00:05:31,946 --> 00:05:33,271
Kh'vil zulst redn tzi maan vaab
186
00:05:33,271 --> 00:05:34,650
In er hut genimmen zaan telephone
187
00:05:34,650 --> 00:05:35,960
Er hut gerifn zaan vaab.
188
00:05:35,992 --> 00:05:36,812
Er hut mikh gelaykt
189
00:05:36,812 --> 00:05:39,039
of de telephone mit zaan vaab, az zi zul
190
00:05:39,039 --> 00:05:40,256
kennen hirren maan Yiddish.
191
00:05:40,256 --> 00:05:41,606
Uber zi ken mikh nisht zeyn.
192
00:05:41,613 --> 00:05:43,759
So ikh vays nisht vus s'iz geveyn epis.
193
00:05:43,759 --> 00:05:45,969
Far eym uber. So yetzt ven ikh gay dort
194
00:05:45,973 --> 00:05:47,446
in er is dort, in de vayst,
195
00:05:47,446 --> 00:05:48,722
er freygt mikh, er rift... Oh.
196
00:05:48,722 --> 00:05:51,522
Er hut genimmen maan... maan... number
197
00:05:51,538 --> 00:05:54,598
In er rift mikh. A mool a mool rift er mikh.
198
00:05:55,137 --> 00:05:56,647
Far yontif epis.
199
00:05:57,289 --> 00:05:58,239
Er zugt
200
00:05:58,823 --> 00:05:59,523
Y'know
201
00:05:59,691 --> 00:06:00,997
"Ikh trakht veygn dir"
202
00:06:00,997 --> 00:06:02,557
Epis... You know.
203
00:06:02,886 --> 00:06:04,356
Vizoy zugt er... Um...
204
00:06:05,369 --> 00:06:06,599
Er redt fin
205
00:06:07,660 --> 00:06:09,881
"Di vayst di bist a Yiddishe neshume."
206
00:06:09,881 --> 00:06:10,511
In...
207
00:06:10,992 --> 00:06:13,442
"Ven di darfst epis, kenst mikh rifn."
208
00:06:13,504 --> 00:06:14,974
Shkoyekh. Ikh darf goornisht.
209
00:06:16,323 --> 00:06:18,121
In deys is maan...Dey'se maan letzte...
210
00:06:18,121 --> 00:06:20,071
Maan letzte maase fin...
211
00:06:20,312 --> 00:06:23,822
yidn vus redn Yiddish tzi mir.