[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.17,0:00:10.03,Default,,0000,0000,0000,,แสงเป็นสิ่งที่รวดเร็วที่สุดที่เรารู้จัก
Dialogue: 0,0:00:10.03,0:00:13.11,Default,,0000,0000,0000,,มันเคลื่อนที่เร็วมาก\Nซึ่งทำให้เราวัดระยะทางได้ไกลขึ้น
Dialogue: 0,0:00:13.11,0:00:16.32,Default,,0000,0000,0000,,โดยวัดระยะเวลาที่แสงเคลื่อนที่ถึงพวกมัน
Dialogue: 0,0:00:16.32,0:00:20.40,Default,,0000,0000,0000,,ในระยะเวลา 1 ปี แสงสามารถเดินทางได้ระยะทาง\Nประมาณ 6,000,000,000,000 ไมล์
Dialogue: 0,0:00:20.40,0:00:22.92,Default,,0000,0000,0000,,เราเรียกระยะทางนี้ว่า 1 ปีแสง
Dialogue: 0,0:00:22.92,0:00:25.27,Default,,0000,0000,0000,,เพื่อให้เห็นภาพถึงความไกลนี้
Dialogue: 0,0:00:25.27,0:00:29.20,Default,,0000,0000,0000,,ดวงจันทร์ที่ยานอวกาศอพอลโล\Nใช้เวลาถึง 4 วันในการเดินทาง
Dialogue: 0,0:00:29.20,0:00:32.28,Default,,0000,0000,0000,,แสงใช้เวลาเพียงแค่ 1 วินาที
Dialogue: 0,0:00:32.28,0:00:36.70,Default,,0000,0000,0000,,ขณะที่ ดาวที่ใกล้ดวงอาทิตย์ของเรามากที่สุด\Nคือ พร็อกซิมาเซ็นเทารี (Proxima Centauri)
Dialogue: 0,0:00:36.70,0:00:39.73,Default,,0000,0000,0000,,ซึ่งห่างออกไป 4.24 ปีแสง
Dialogue: 0,0:00:39.73,0:00:44.28,Default,,0000,0000,0000,,กาแล็กซีทางช้างเผือกของเรากว้าง\Nถึงหลัก 100,000 ปีแสง
Dialogue: 0,0:00:44.28,0:00:46.88,Default,,0000,0000,0000,,กาแล็กซีที่ใกล้เรามากที่สุด\Nคือ แอนโดรมีดา (Andromeda)
Dialogue: 0,0:00:46.88,0:00:49.86,Default,,0000,0000,0000,,ห่างออกไปประมาณ 2.5 ล้านปีแสง
Dialogue: 0,0:00:49.86,0:00:52.62,Default,,0000,0000,0000,,อวกาศใหญ่กว้างเกินกว่าที่เราจิตนาการถึง
Dialogue: 0,0:00:52.62,0:00:56.96,Default,,0000,0000,0000,,แต่เดี๋ยวก่อน พวกเรารู้ระยะห่างของ\Nดวงดาวและกาแล็กซีได้อย่างไร
Dialogue: 0,0:00:56.96,0:01:01.23,Default,,0000,0000,0000,,นอกจากนี้ เวลาที่เรามองดูท้องฟ้า\Nเราเห็นมันเป็นแผ่นเรียบๆ 2 มิติ
Dialogue: 0,0:01:01.23,0:01:05.32,Default,,0000,0000,0000,,ถ้าคุณชี้นิ้วไปที่ดาวซักดวง\Nคุณไม่สามารถบอกได้เลยว่ามันไกลเท่าไร
Dialogue: 0,0:01:05.32,0:01:08.68,Default,,0000,0000,0000,,แล้วบรรดานักฟิสิกส์ดาราศาสตร์รู้ได้อย่างไร
Dialogue: 0,0:01:08.68,0:01:10.92,Default,,0000,0000,0000,,สำหรับวัตถุที่ใกล้
Dialogue: 0,0:01:10.92,0:01:14.78,Default,,0000,0000,0000,,เราสามารถใช้แนวคิดที่เรียกว่า trigonometric parallax
Dialogue: 0,0:01:14.78,0:01:16.55,Default,,0000,0000,0000,,ไอเดียของมันธรรมดามาก
Dialogue: 0,0:01:16.55,0:01:17.96,Default,,0000,0000,0000,,มาทดลองกันดู
Dialogue: 0,0:01:17.96,0:01:21.29,Default,,0000,0000,0000,,ชูนิ้วโป้งออกไปแล้วหลับตาซ้าย
Dialogue: 0,0:01:21.29,0:01:24.89,Default,,0000,0000,0000,,ตอนนี้ลองลืมตาซ้ายและหลับตาขวา
Dialogue: 0,0:01:24.89,0:01:26.88,Default,,0000,0000,0000,,ดูเหมือนกับว่านิ้วโป้งของคุณได้เคลื่อนที่
Dialogue: 0,0:01:26.88,0:01:31.07,Default,,0000,0000,0000,,แต่พื้นหลังของวัตถุที่ไกลออกไปคงยังอยู่ที่เดิม
Dialogue: 0,0:01:31.07,0:01:33.89,Default,,0000,0000,0000,,แนวคิดเดียวกันนี้ถูกนำมาใช้เมื่อเรามองที่ดวงดาว
Dialogue: 0,0:01:33.89,0:01:38.08,Default,,0000,0000,0000,,แต่ระยะทางนั้นไกลว่าแขนของคุณมากๆ
Dialogue: 0,0:01:38.08,0:01:39.93,Default,,0000,0000,0000,,และโลกก็ไม่ได้ใหญ่มากนัก
Dialogue: 0,0:01:39.93,0:01:43.08,Default,,0000,0000,0000,,ถึงแม้ว่าคุณจะมีกล้องโทรทัศน์ที่ตั้งไว้คนละด้านของโลก
Dialogue: 0,0:01:43.08,0:01:45.90,Default,,0000,0000,0000,,คุณจะไม่เห็นตำแหน่งที่เปลี่ยนไปมากนัก
Dialogue: 0,0:01:45.90,0:01:51.23,Default,,0000,0000,0000,,เราจึงดูการเปลี่ยนแปลงของตำแหน่ง\Nของดาวเป็นเวลา 6 เดือน
Dialogue: 0,0:01:51.23,0:01:55.64,Default,,0000,0000,0000,,ระยะทางครึ่งหนึ่งของโลกที่โคจรรอบดวงอาทิตย์
Dialogue: 0,0:01:55.64,0:01:58.81,Default,,0000,0000,0000,,เมื่อเราทราบความสัมพันธ์ของ\Nตำแหน่งของดวงดาวในฤดูร้อน
Dialogue: 0,0:01:58.81,0:02:02.84,Default,,0000,0000,0000,,และอีกครั้งในฤดูหนาว\Nมันเหมือนกันตอนที่ที่ใช้ตาอีกข้างหนึ่ง
Dialogue: 0,0:02:02.84,0:02:05.44,Default,,0000,0000,0000,,ดวงดาวที่อยู่ใกล้ดูเหมือนเคลื่อนที่เทียบกับพื้นหลัง
Dialogue: 0,0:02:05.44,0:02:08.33,Default,,0000,0000,0000,,ที่เป็นดาวหรือกาแล็กซีซึ่งไกลกว่า
Dialogue: 0,0:02:08.33,0:02:13.09,Default,,0000,0000,0000,,แต่วิธีนี้ใช้ได้ดีสำหรับวัตถุที่ไกลไม่เกินกว่า พันสองพันปีแสง
Dialogue: 0,0:02:13.09,0:02:15.78,Default,,0000,0000,0000,,สำหรับวัตถุนอกกาแลกซีของเรา\Nระยะทางนั้นจะไกลมากจน
Dialogue: 0,0:02:15.78,0:02:20.81,Default,,0000,0000,0000,,ตำแหน่งภาพที่เปลี่ยนไปนั้นเล็กเกินไปที่จะตรวจพบ\Nแม้ว่าจะใช้เครื่องมือวัดที่ละเอียดที่สุดก็ตาม
Dialogue: 0,0:02:20.81,0:02:23.72,Default,,0000,0000,0000,,ณ จุดนี้เราต้องพึ่งวิธีอื่น
Dialogue: 0,0:02:23.72,0:02:27.46,Default,,0000,0000,0000,,ใช้ตัวชี้วัดที่เราเรียกว่า\Nดวงไฟมาตรฐาน (standard candle)
Dialogue: 0,0:02:27.46,0:02:32.08,Default,,0000,0000,0000,,ดวงไฟมาตรฐาน คือวัตถุที่เรารู้ถึง\Nความสว่างหรือความเรืองแสงจริงของมัน
Dialogue: 0,0:02:32.08,0:02:34.38,Default,,0000,0000,0000,,เป็นอย่างดี
Dialogue: 0,0:02:34.38,0:02:37.43,Default,,0000,0000,0000,,ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณรู้ความสว่างของหลอดไฟของคุณ
Dialogue: 0,0:02:37.43,0:02:40.81,Default,,0000,0000,0000,,และคุณให้เพื่อนของคุณที่ถือหลอดไฟและเดินออกห่างจากคุณ
Dialogue: 0,0:02:40.81,0:02:43.74,Default,,0000,0000,0000,,ความสว่างที่คุณได้รับทั้งหมดจากเพื่อนของคุณ
Dialogue: 0,0:02:43.74,0:02:47.15,Default,,0000,0000,0000,,จะลดลงเป็นสัดส่วนกับระยะทางกำลังสอง
Dialogue: 0,0:02:47.15,0:02:49.59,Default,,0000,0000,0000,,โดยการเปรียบเทียบความสว่างทั้งหมดที่คุณได้รับ
Dialogue: 0,0:02:49.59,0:02:51.93,Default,,0000,0000,0000,,กับความสว่างจริงของหลอดไฟ
Dialogue: 0,0:02:51.93,0:02:55.03,Default,,0000,0000,0000,,คุณก็จะบอกระยะห่างของเพื่อนได้
Dialogue: 0,0:02:55.03,0:02:58.28,Default,,0000,0000,0000,,ในดาราศาสตร์ หลอดไฟของเรา\Nเปลื่ยนเป็นดาวชนิดพิเศษ
Dialogue: 0,0:02:58.28,0:03:00.79,Default,,0000,0000,0000,,เรียกว่าดาวแปรแสงชนิดเซฟีด (Cepheid variable)
Dialogue: 0,0:03:00.79,0:03:03.03,Default,,0000,0000,0000,,ดวงดาวเหล่านี้จะไม่ค่อยเสถียร
Dialogue: 0,0:03:03.03,0:03:06.100,Default,,0000,0000,0000,,เหมือนกับบอลลูนที่พองๆ แฟบๆ
Dialogue: 0,0:03:06.100,0:03:10.69,Default,,0000,0000,0000,,และเพราะการขยายตัวหรือการหดตัวมีผลกับความสว่างของมัน
Dialogue: 0,0:03:10.69,0:03:15.21,Default,,0000,0000,0000,,เราสามารถคำนวณความสว่างของมันได้จากระยะเวลาของวงจรนี้
Dialogue: 0,0:03:15.21,0:03:19.16,Default,,0000,0000,0000,,กับดาวที่สว่างกว่าและเปลี่ยนแปลงช้ากว่ามาก
Dialogue: 0,0:03:19.16,0:03:21.53,Default,,0000,0000,0000,,โดยการเปรียบเทียบแสงที่เราเห็นได้จากดาวเหล่านั้น
Dialogue: 0,0:03:21.53,0:03:24.45,Default,,0000,0000,0000,,กับความสว่างจริงๆ ที่เราคำนวณได้ด้วยวิธีนี้
Dialogue: 0,0:03:24.45,0:03:26.94,Default,,0000,0000,0000,,เราสามารถตอบได้ว่ามันอยู่ไกลเท่าไร
Dialogue: 0,0:03:26.94,0:03:30.24,Default,,0000,0000,0000,,แต่น่าเสียดายที่นี้ยังไม่ใช่ตอนจบของเรื่องนี้
Dialogue: 0,0:03:30.24,0:03:34.80,Default,,0000,0000,0000,,เราสามารถวัดระยะห่างของดาวแต่ละดวง\Nเพิ่มขึ้นถึงแค่ประมาณ 40,000,000 ปีแสง
Dialogue: 0,0:03:34.80,0:03:37.89,Default,,0000,0000,0000,,ถ้าห่างกว่านี้มันจะมัวจนไม่สามารถสังเกตได้
Dialogue: 0,0:03:37.89,0:03:41.08,Default,,0000,0000,0000,,แต่โชคดีคือ เรามีหลอดไฟมาตรฐานอีกแบบหนึ่ง
Dialogue: 0,0:03:41.08,0:03:44.46,Default,,0000,0000,0000,,ซูเปอร์โนวา แบบ 1a ที่โด่งดัง
Dialogue: 0,0:03:44.46,0:03:49.75,Default,,0000,0000,0000,,ซูเปอร์โนวา คือ การระเบิดสว่างไสวครั้งใหญ่ \Nเป็นวิธีหนึ่งที่ดวงดาวจะตายลง
Dialogue: 0,0:03:49.75,0:03:51.58,Default,,0000,0000,0000,,การระเบิดนั้นสว่างมากๆ
Dialogue: 0,0:03:51.58,0:03:54.51,Default,,0000,0000,0000,,สว่างกว่าความสว่างของทั้งกาแล็กซีที่มันเกิด
Dialogue: 0,0:03:54.51,0:03:57.70,Default,,0000,0000,0000,,ถึงแม้ว่าเราจะไม่ได้เห็นดาวโดดๆ ในกาแล็กซี
Dialogue: 0,0:03:57.70,0:04:00.84,Default,,0000,0000,0000,,เรายังคงเห็นซูเปอร์โนวาตอนที่มันเกิดขึ้น
Dialogue: 0,0:04:00.84,0:04:05.01,Default,,0000,0000,0000,,และบังเอิญว่า ซุปเปอร์โนวาชนิด 1a นั้น\Nสามารถใช้เป็นหลอดไฟมาตรฐานได้
Dialogue: 0,0:04:05.01,0:04:08.64,Default,,0000,0000,0000,,เพราะซูเปอร์โนวาที่สว่างกว่าจะจางหายช้ากว่า
Dialogue: 0,0:04:08.64,0:04:10.92,Default,,0000,0000,0000,,ด้วยความเข้าใจความสัมพันธ์ทั้งหมดนี้
Dialogue: 0,0:04:10.92,0:04:13.14,Default,,0000,0000,0000,,ระหว่างความสว่างและอัตราที่ความสว่างลดลง
Dialogue: 0,0:04:13.14,0:04:15.56,Default,,0000,0000,0000,,เรายังสามารถใช้ซูเปอร์โนวาเหล่านี้หาระยะทางได้
Dialogue: 0,0:04:15.56,0:04:18.74,Default,,0000,0000,0000,,เพิ่มขึ้นถึงได้เป็นหลายพันล้านปีแสง
Dialogue: 0,0:04:18.74,0:04:23.55,Default,,0000,0000,0000,,แล้วทำไมการรู้ระยะห่างของพวกมันถึงสำคัญนัก
Dialogue: 0,0:04:23.55,0:04:26.66,Default,,0000,0000,0000,,จำได้ไหมว่าแสงเร็วแค่ไหน
Dialogue: 0,0:04:26.66,0:04:30.62,Default,,0000,0000,0000,,ตัวอย่างเช่น แสงที่มาจากดวงอาทิตย์\Nใช้เวลา 8 นาทีกว่าจะถึงเรา
Dialogue: 0,0:04:30.62,0:04:36.57,Default,,0000,0000,0000,,นั่นหมายความว่าแสงที่เราเห็นตอนนี้\Nเป็นภาพของดวงอาทิตย์เมื่อ 8 นาทีที่แล้ว
Dialogue: 0,0:04:36.57,0:04:38.20,Default,,0000,0000,0000,,เมื่อคุณมองดูที่กลุ่มดาวกระบวยตักน้ำใหญ่ (Big dipper)
Dialogue: 0,0:04:38.20,0:04:41.75,Default,,0000,0000,0000,,คุณจะเห็นมันเมื่อ 80 ปีที่แล้ว
Dialogue: 0,0:04:41.75,0:04:43.43,Default,,0000,0000,0000,,และกาแล็กซีจางๆ เหล่านั้น
Dialogue: 0,0:04:43.43,0:04:45.68,Default,,0000,0000,0000,,พวกนั้นห่างจากเราเป็นล้านปีแสง
Dialogue: 0,0:04:45.68,0:04:49.39,Default,,0000,0000,0000,,ใช้เวลาเป็นล้านปีกว่าที่แสงจะเดินทางมาถึงเรา
Dialogue: 0,0:04:49.39,0:04:54.68,Default,,0000,0000,0000,,ในบางมุมมองจักรวาลเองก็เปรียบเสมือนกับ\Nเครื่องย้อนเวลา
Dialogue: 0,0:04:54.68,0:04:59.25,Default,,0000,0000,0000,,ยิ่งเรามองไปได้ไกลเท่าไร\Nยิ่งทำให้เรามองดูจุดกำเนิดของจักรวาลมากขึ้นเท่านั้น
Dialogue: 0,0:04:59.25,0:05:02.30,Default,,0000,0000,0000,,นักฟิสิกส์ดาราศาสตร์พยายามที่จะ\Nศึกษาประวัติศาสตร์ของจักวาล
Dialogue: 0,0:05:02.30,0:05:06.06,Default,,0000,0000,0000,,และเพื่อเข้าใจว่าเรามาจากไหนและอย่างไร
Dialogue: 0,0:05:06.06,0:05:10.87,Default,,0000,0000,0000,,จักรวาลส่งข้อมูลให้เราอย่างสม่ำเสมอในรูปของแสง
Dialogue: 0,0:05:10.87,0:05:13.74,Default,,0000,0000,0000,,ทุกอย่างยังคงอยู่และรอให้เราไขปริศนา