[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.45,0:00:10.12,Default,,0000,0000,0000,,Bu canlılardan hangisi \Nkendinden kat kat büyük bir hayvanı
Dialogue: 0,0:00:10.12,0:00:13.26,Default,,0000,0000,0000,,manipüle etme özelliği \Ngeliştirecek şekilde evrilmiştir?
Dialogue: 0,0:00:13.26,0:00:15.54,Default,,0000,0000,0000,,Cevap: hepsi.
Dialogue: 0,0:00:15.54,0:00:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Bunların hepsi parazittir.
Dialogue: 0,0:00:17.50,0:00:21.74,Default,,0000,0000,0000,,Parazitler başka bir organizmanın içinde\Nya da üzerinde yaşarlar.
Dialogue: 0,0:00:21.74,0:00:23.98,Default,,0000,0000,0000,,Üzerinde ya da içinde\Nyaşadıkları canlılara
Dialogue: 0,0:00:23.98,0:00:26.02,Default,,0000,0000,0000,,zarar verirler hatta bazen öldürürler.
Dialogue: 0,0:00:26.02,0:00:30.45,Default,,0000,0000,0000,,Parazitlerin hayatta kalması bir ev\Nsahibinden diğerine geçmelerine bağlıdır.
Dialogue: 0,0:00:30.45,0:00:33.53,Default,,0000,0000,0000,,Bu bazen aracı türler aracılığıyla olur.
Dialogue: 0,0:00:33.53,0:00:38.57,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki parazitlerimiz ise bunu \Nbulundukları hayvanın davranışlarını,
Dialogue: 0,0:00:38.57,0:00:42.01,Default,,0000,0000,0000,,bazen beyinlerini ele geçirerek, \Nmanipüle ederek başarıyor.
Dialogue: 0,0:00:42.01,0:00:45.10,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin bu kılımsı solucan\N(Gordian worm), ya da atkılı solucanı.
Dialogue: 0,0:00:45.10,0:00:47.64,Default,,0000,0000,0000,,Kendisine ev sahipliği yapan \Nkurbanı ise bir çekirge.
Dialogue: 0,0:00:47.64,0:00:50.28,Default,,0000,0000,0000,,Kılımsı solucanın çiftleşmek için \Nsuya ihtiyacı vardır
Dialogue: 0,0:00:50.28,0:00:52.33,Default,,0000,0000,0000,,fakat çekirgeler \Nkuru toprakları severler.
Dialogue: 0,0:00:52.33,0:00:54.64,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden üreyebilecek \Nkadar olgunlaştığında
Dialogue: 0,0:00:54.64,0:00:59.68,Default,,0000,0000,0000,,çekirgenin navigasyon sistemini\Nçarpıtacak proteinler üretmeye başlar.
Dialogue: 0,0:00:59.68,0:01:02.88,Default,,0000,0000,0000,,Kafası karışan çekirge kararsızca \Netrafta zıplamaya başlar,
Dialogue: 0,0:01:02.88,0:01:04.35,Default,,0000,0000,0000,,suya yaklaşır
Dialogue: 0,0:01:04.35,0:01:08.36,Default,,0000,0000,0000,,ve en sonunda atlar ve çoğunlukla boğulur.
Dialogue: 0,0:01:08.36,0:01:10.98,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra solucan \Nsıyrılarak çıkar ve çiftleşir.
Dialogue: 0,0:01:10.98,0:01:13.49,Default,,0000,0000,0000,,Yumurtaları ise küçük \Nsu böcekleri tarafından yenir.
Dialogue: 0,0:01:13.49,0:01:14.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu böcekler ise
Dialogue: 0,0:01:14.70,0:01:16.39,Default,,0000,0000,0000,,olgunluklarını karada geçirirler
Dialogue: 0,0:01:16.39,0:01:19.17,Default,,0000,0000,0000,,ve orada da onları çekirgeler yer.
Dialogue: 0,0:01:19.17,0:01:22.44,Default,,0000,0000,0000,,Böylelikle kılımsı solucan yaşam \Ndöngüsüne devam etmiş olur.
Dialogue: 0,0:01:22.44,0:01:26.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu da kuduz virüsü. \NAkıl değiştiren bir diğer parazit.
Dialogue: 0,0:01:26.30,0:01:28.99,Default,,0000,0000,0000,,Bu virüs memelileri, \Nçoğunlukla da köpekleri etkiliyor.
Dialogue: 0,0:01:28.99,0:01:32.59,Default,,0000,0000,0000,,Bulaştığı hayvanın \Nsinirlerinden beynine gidiyor
Dialogue: 0,0:01:32.59,0:01:36.26,Default,,0000,0000,0000,,burada enflamasyona sebep oluyor \Nve sonunda da hayvanı öldürüyor.
Dialogue: 0,0:01:36.26,0:01:40.37,Default,,0000,0000,0000,,Ama bunu yapmadan önce \Nhayvanın agresifliğini artırıyor
Dialogue: 0,0:01:40.37,0:01:44.55,Default,,0000,0000,0000,,ve kuduz bulaştıran salyanın \Nüretimini hızlandırıyor.
Dialogue: 0,0:01:44.55,0:01:47.44,Default,,0000,0000,0000,,Aynı zamanda ise hayvanın \Ntükrüğünü yutmasını zorlaştırıyor.
Dialogue: 0,0:01:47.44,0:01:51.12,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeplerden dolayı da hayvan \Nbaşka bir hayvanı ısırmak istiyor,
Dialogue: 0,0:01:51.12,0:01:55.33,Default,,0000,0000,0000,,böylelikle de virüs ısırdığı\Nhayvana geçmiş oluyor.
Dialogue: 0,0:01:55.33,0:02:00.83,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi sırada Ophiocordyceps var.\NYa da diğer adı ile zombi mantarı.
Dialogue: 0,0:02:00.83,0:02:05.56,Default,,0000,0000,0000,,Tercih ettiği ev sahibi ise ağaç \Ntepelerinde yaşayan tropikal karıncalar.
Dialogue: 0,0:02:05.56,0:02:10.86,Default,,0000,0000,0000,,Ophiocordyceps sporları karıncanın dış \Niskeletinden girdikten sonra,
Dialogue: 0,0:02:10.86,0:02:15.48,Default,,0000,0000,0000,,karıncanın ağaçtan düşmesine sebep \Nolacak şekilde sarsılmasına sebep olur.
Dialogue: 0,0:02:15.48,0:02:20.33,Default,,0000,0000,0000,,Mantar karıncanın davranışını değiştirir \Nve karıncanın mantar için
Dialogue: 0,0:02:20.33,0:02:23.25,Default,,0000,0000,0000,,uygun üreme koşullarına sahip \Nbir yaprağa denk gelene kadar
Dialogue: 0,0:02:23.25,0:02:25.08,Default,,0000,0000,0000,,öylesine etrafta \Ndolaşmasını sağlıyor.
Dialogue: 0,0:02:25.08,0:02:26.98,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonrada bu yaprağa\Nyapışıp kalır.
Dialogue: 0,0:02:26.98,0:02:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Karınca ölür,
Dialogue: 0,0:02:28.43,0:02:31.98,Default,,0000,0000,0000,,ve mantar bedeninde parazit bir \Nşekilde yaşamaya devam eder,
Dialogue: 0,0:02:31.98,0:02:34.98,Default,,0000,0000,0000,,boynundan uzun ince \Nbir sırık oluşturarak çıkar.
Dialogue: 0,0:02:34.98,0:02:37.93,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç hafta içinde sırıktan \Nsporlar salınmaya başlıyor
Dialogue: 0,0:02:37.93,0:02:40.59,Default,,0000,0000,0000,,böylelikle başka karıncalar da \Naltı bacaklı
Dialogue: 0,0:02:40.59,0:02:43.59,Default,,0000,0000,0000,,yaprak arayan zombilere dönüşür.
Dialogue: 0,0:02:43.59,0:02:45.86,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar için en ölümcül \Nsaldırılardan biri de
Dialogue: 0,0:02:45.86,0:02:48.86,Default,,0000,0000,0000,,davranış değiştiren parazitlerden geliyor.
Dialogue: 0,0:02:48.86,0:02:50.85,Default,,0000,0000,0000,,Teselli olur mu bilmem ama,
Dialogue: 0,0:02:50.85,0:02:54.02,Default,,0000,0000,0000,,ele geçirdikleri beynimiz değil!
Dialogue: 0,0:02:54.02,0:02:57.63,Default,,0000,0000,0000,,Sıtmaya sebep olan \Nplazmodyumdan bahsediyorum.
Dialogue: 0,0:02:57.63,0:03:02.08,Default,,0000,0000,0000,,Bu parazitin bir canlıdan diğerine \Ngeçmek için sivrisineklere ihtiyacı var.
Dialogue: 0,0:03:02.08,0:03:05.91,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden sivrisineklerin daha uzun süre \Nve daha sık ısırmasını sağlıyor.
Dialogue: 0,0:03:05.91,0:03:09.02,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca sivrisineklerin \Nsıtma olan insanlara
Dialogue: 0,0:03:09.02,0:03:11.02,Default,,0000,0000,0000,,daha çok geldiğine dair kanıtlarda var.
Dialogue: 0,0:03:11.02,0:03:14.68,Default,,0000,0000,0000,,Böylece o insanı ısıracaklar ve \Nparaziti daha fazla yayacaklar.
Dialogue: 0,0:03:14.68,0:03:17.74,Default,,0000,0000,0000,,Bu çoklu tür sistemi o kadar etkili ki
Dialogue: 0,0:03:17.74,0:03:22.13,Default,,0000,0000,0000,,her sene yüz milyonlarca \Nsıtma vakası görülmekte.
Dialogue: 0,0:03:22.13,0:03:24.74,Default,,0000,0000,0000,,Ve son olarak sıra kedilerde.
Dialogue: 0,0:03:24.74,0:03:28.11,Default,,0000,0000,0000,,Merak etmeyin vücudunuzda yaşayan ve
Dialogue: 0,0:03:28.11,0:03:30.14,Default,,0000,0000,0000,,düşüncelerinizi kontrol eden \Nkediler yok.
Dialogue: 0,0:03:30.14,0:03:31.55,Default,,0000,0000,0000,,Büyük ihtimalle.
Dialogue: 0,0:03:31.55,0:03:35.30,Default,,0000,0000,0000,,Ama toxoplasma denen bir \Nmikroorganizmadan bahsetmeliyim.
Dialogue: 0,0:03:35.30,0:03:37.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu mikroorganizmanın yaşam \Ndöngüsünü tamamlamak için
Dialogue: 0,0:03:37.90,0:03:39.73,Default,,0000,0000,0000,,kedilere ve kemirgenlere ihtiyacı var.
Dialogue: 0,0:03:39.73,0:03:43.08,Default,,0000,0000,0000,,Bir fare kedi dışkısı \Nyediğinde enfekte olur,
Dialogue: 0,0:03:43.08,0:03:47.06,Default,,0000,0000,0000,,böyle bir durumda parazit farenin \Nbeynindeki kimyasal seviyeleri değiştirir
Dialogue: 0,0:03:47.06,0:03:50.50,Default,,0000,0000,0000,,ve aç kediler etrafında \Ndikkatsiz olmasını sağlar,
Dialogue: 0,0:03:50.50,0:03:52.75,Default,,0000,0000,0000,,hatta belki onlara gitmesini \Nbile sağlayabilir.
Dialogue: 0,0:03:52.75,0:03:54.52,Default,,0000,0000,0000,,Bu da onları kolay av yapıyor.
Dialogue: 0,0:03:54.52,0:03:59.49,Default,,0000,0000,0000,,Böylece kemirgenler kediler tarafından \Nyeniyor ve parazit kediye geçmiş oluyor.
Dialogue: 0,0:03:59.49,0:04:01.77,Default,,0000,0000,0000,,Zihin kontrolü tamamlanmıştır.
Dialogue: 0,0:04:01.77,0:04:05.31,Default,,0000,0000,0000,,Bu parazitin insan davranışını \Netkilediğine dair kanıtlar da var.
Dialogue: 0,0:04:05.31,0:04:08.68,Default,,0000,0000,0000,,Bir çok durumda bu parazitlerin \Nnasıl davranışı bu kadar
Dialogue: 0,0:04:08.68,0:04:12.99,Default,,0000,0000,0000,,beceriklilikle değiştirdiğini \Ntam olarak anlayamıyoruz.
Dialogue: 0,0:04:12.99,0:04:14.53,Default,,0000,0000,0000,,Ama bildiklerimize bakınca
Dialogue: 0,0:04:14.53,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,bir çok farklı yolları \Nolduğunu görebiliyoruz.
Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:21.43,Default,,0000,0000,0000,,Kılımsı solucan çekirgenin \Nbeynini direkt etkiliyor,
Dialogue: 0,0:04:21.43,0:04:23.65,Default,,0000,0000,0000,,sıtma paraziti ise sivrisineklerin
Dialogue: 0,0:04:23.65,0:04:26.90,Default,,0000,0000,0000,,beslenmesine yardım eden \Nbir enzimi durduruyor
Dialogue: 0,0:04:26.90,0:04:30.82,Default,,0000,0000,0000,,ve onları tekrar tekrar ısırmaya zorluyor.
Dialogue: 0,0:04:30.82,0:04:34.51,Default,,0000,0000,0000,,Kuduz virüsü bağışıklık sistemini \Naşırı çalıştırarak
Dialogue: 0,0:04:34.51,0:04:37.97,Default,,0000,0000,0000,,öfkeye ve salya akıtmaya sebep oluyor.
Dialogue: 0,0:04:37.97,0:04:39.33,Default,,0000,0000,0000,,Ama yöntemi ne olursa olsun,
Dialogue: 0,0:04:39.33,0:04:41.55,Default,,0000,0000,0000,,bu parazitlerin \Nne kadar etkili bir şekilde
Dialogue: 0,0:04:41.55,0:04:44.44,Default,,0000,0000,0000,,ev sahiplerinin davranışlarını \Nkontrol ettiğini düşündükçe
Dialogue: 0,0:04:44.44,0:04:48.05,Default,,0000,0000,0000,,insan merak ediyor;\Nacaba insanların davranışlarının
Dialogue: 0,0:04:48.05,0:04:50.40,Default,,0000,0000,0000,,ne kadarı parazitler yüzünden?
Dialogue: 0,0:04:50.40,0:04:55.04,Default,,0000,0000,0000,,Dünya’daki türlerin yarısından \Nfazlası parazit olduğundan
Dialogue: 0,0:04:55.04,0:04:58.06,Default,,0000,0000,0000,,sandığımızdan çok daha fazlası \Nparazitler yüzünden olabilir!