1
00:00:06,449 --> 00:00:09,209
สิ่งมีชีวิตใดที่ได้พัฒนาความสามารถ

2
00:00:09,212 --> 00:00:13,485
ในการจัดการสัตว์ที่ใหญ่กว่ามันหลายเท่า

3
00:00:13,485 --> 00:00:15,888
คำตอบก็คือพวกมันทุกตัว

4
00:00:15,888 --> 00:00:17,498
พวกมันคือพาราไซต์

5
00:00:17,498 --> 00:00:21,925
สิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในสิ่งมีชีวิตเจ้าบ้าน

6
00:00:21,925 --> 00:00:25,591
ซึ่งพวกมันทำอันตราย
หรือบางทีก็ถึงกับฆ่าให้ตาย

7
00:00:25,591 --> 00:00:30,447
พาราไซต์มีชีวิตอยู่รอดได้โดยการติดต่อ
จากเจ้าบ้านหนึ่งไปยังเจ้าบ้านถัดไป

8
00:00:30,447 --> 00:00:33,532
บางครั้งผ่านสิ่งมีชีวิต
ที่เชื่อมต่อระหว่างเจ้าบ้าน

9
00:00:33,532 --> 00:00:38,568
พาราไซต์ของเราทำได้โดยปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมของเจ้าบ้าน

10
00:00:38,568 --> 00:00:42,011
บางครั้งด้วยการโจรกรรมสมองโดยตรง

11
00:00:42,011 --> 00:00:45,155
ยกตัวอย่างเช่น พยาธิขนม้า

12
00:00:45,155 --> 00:00:47,503
หนึ่งในเจ้าบ้านของมันคือ จิ้งหรีด

13
00:00:47,503 --> 00:00:52,033
พยาธิขนม้าต้องการน้ำเพื่อผสมพันธุ์
แต่จิ้งหรีดชอบที่แห้ง

14
00:00:52,033 --> 00:00:54,635
ฉะนั้นเมื่อมันโตพอที่จะสืบพันธุ์

15
00:00:54,635 --> 00:00:59,676
พยาธิจะผลิตโปรตีนที่บิดเบือน
ระบบประสาทของจิ้งหรีด

16
00:00:59,676 --> 00:01:02,875
จิ้งหรีดที่สับสนกระโดดไม่เป็นจังหวะ


17
00:01:02,875 --> 00:01:04,353
เข้าใกล้แหล่งน้ำ

18
00:01:04,353 --> 00:01:08,602
และสุดท้ายก็กระโดดลงไป
และผลก็คือมักจะจมน้ำ

19
00:01:08,602 --> 00:01:10,976
พยาธิก็จะไชออกมาเพื่อหาคู่

20
00:01:10,976 --> 00:01:13,353
และไข่ของมันถูกกิน
โดยแมลงน้ำเล็กๆ

21
00:01:13,353 --> 00:01:14,700
ที่โตเต็มวัย

22
00:01:14,700 --> 00:01:16,083
และขึ้นมาบนบก

23
00:01:16,083 --> 00:01:19,166
และต่อมา ถูกกินโดยจิ้งหรีดตัวใหม่

24
00:01:19,166 --> 00:01:22,438
และดังนั้นพยาธิหางม้าก็จะอยู่ต่อไป

25
00:01:22,438 --> 00:01:26,298
และนี่คือไวรัสพิษสุนัขบ้า
พาราไซต์อีกชนิดที่น่าที่ง

26
00:01:26,298 --> 00:01:28,990
ไวรัสนี้ก่อโรคในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
ส่วนใหญ่คือสุนัข

27
00:01:28,990 --> 00:01:32,592
และเดินทางขึ้นไปตามระบบประสาท
จนถึงสมอง

28
00:01:32,592 --> 00:01:36,258
ที่ซึ่งมันทำให้เกิดการอักเสบ
และสุดท้ายจะฆ่าเจ้าบ้าน

29
00:01:36,258 --> 00:01:40,371
แต่ก่อนมันจะทำเช่นนั้น
มันมักจะเพิ่มความดุร้ายให้กับเจ้าบ้าน

30
00:01:40,371 --> 00:01:45,246
และเพิ่มการผลิต
ของน้ำลายที่มีเชื้อดังกล่าว

31
00:01:45,246 --> 00:01:47,435
ในขณะเดียวกันก็ทำให้การกลืนยากลำบาก

32
00:01:47,435 --> 00:01:51,124
ด้วยปัจจัยเหล่านี้ 
เจ้าบ้านจึงมักจะกัดสัตว์ตัวอื่น

33
00:01:51,124 --> 00:01:55,332
และมักจะส่งต่อไวรัส
เมื่อเกิดเหตุการณ์อย่างนั้น

34
00:01:55,332 --> 00:02:01,021
และตอนนี้ พบกับ ออพิโอคอร์ดิเซพ
(Ophiocordyceps) ที่เป็นที่รู้จักกันว่า เห็ดผีดิบ

35
00:02:01,021 --> 00:02:05,841
เจ้าบ้านที่เป็นตัวเลือกของมันคือมดในเขตร้อน
ที่ปกติอาศัยอยู่ที่ยอดไม้

36
00:02:05,841 --> 00:02:10,858
หลังจากสปอร์ของออพิโอคอร์ดิเซพ
แทงผ่านเกราะตัวมดเข้าไป

37
00:02:10,858 --> 00:02:15,482
พวกมันทำให้ตัวมดกระตุก
จนตกลงมาจากต้นไม้

38
00:02:15,482 --> 00:02:20,330
ราเปลี่ยนพฤติกรรมของมด
บังคับให้มันเดินไปอย่างไร้สติ


39
00:02:20,330 --> 00:02:24,829
จนกระทั่งเจอเข้ากับใบไม้
ที่มีความเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของรา

40
00:02:24,829 --> 00:02:26,979
ซึ่งมันเข้าไปเกาะ

41
00:02:26,979 --> 00:02:28,432
และมดก็ตายหลังจากนั้น

42
00:02:28,432 --> 00:02:34,982
และราเข้าไปในตัวของมัน แล้วสร้างเส้นสายใย
ที่ยาวและบาง จากคอของมัน

43
00:02:34,982 --> 00:02:37,934
ภายในไม่กี่สัปดาห์
เส้นใยนั้นสร้างสปอร์

44
00:02:37,934 --> 00:02:43,592
ซึ่งเปลี่ยนมดเป็นผีดิบหกขา 
ที่ออกตามหาใบไม้

45
00:02:43,592 --> 00:02:48,863
หนี่งในผู้ร้ายที่เป็นอันตรายต่อมนุษยชาติที่สุด
คือพาราไซต์ที่เปลี่ยนพฤติกรรมเจ้าบ้าน

46
00:02:48,863 --> 00:02:50,848
ถ้าจะพูดให้สบายใจสักหน่อย

47
00:02:50,848 --> 00:02:54,016
มันไม่ใช่สมองของเราหรอก
ที่พวกมันเข้ายึด

48
00:02:54,016 --> 00:02:57,968
ผมกำลังพูดถึงพลาสโมเดียม
สาเหตุของโรคมาลาเรีย

49
00:02:57,968 --> 00:03:02,082
พาราไซต์นี้ต้องการยุง
ให้ส่งมันไประหว่างเจ้าบ้าน

50
00:03:02,082 --> 00:03:05,908
ดังนั้นมันทำให้ยุงกัดเจ้าบ้าน
บ่อยขึ้นและนานขึ้น

51
00:03:05,908 --> 00:03:09,020
ยังมีหลักฐานว่า
คนที่ติดเชื้อมาลาเรีย

52
00:03:09,020 --> 00:03:11,020
เป็นผู้ที่ดึงดูดยุงมากกว่า

53
00:03:11,020 --> 00:03:14,685
ซึ่งพวกมันจะมากัดพวกเขา
และส่งต่อพาราไซต์ต่อไป

54
00:03:14,685 --> 00:03:17,737
ระบบหลายสายพันธุ์นี้มีประสิทธิภาพมาก

55
00:03:17,737 --> 00:03:22,430
ส่งผลให้มีคนเป็นไข้มาลาเรียนับแสนรายต่อปี

56
00:03:22,430 --> 00:03:24,742
และท้ายที่สุด มีพวกแมว

57
00:03:24,742 --> 00:03:28,383
ไม่ต้องเป็นห่วงไป คงจะไม่ใช่แมวหรอก
ที่ไปอาศัยอยู่ในร่างกายของคุณ

58
00:03:28,383 --> 00:03:29,848
และควบคุมความคิดของคุณ

59
00:03:29,848 --> 00:03:31,550
ผมหมายถึง ว่ามันคงจะไม่ใช่อย่างนั้น

60
00:03:31,550 --> 00:03:35,305
แต่เป็นจุลชีพที่เรียกว่า ทอกโซพลาสม่า

61
00:03:35,305 --> 00:03:39,733
วงชีวิตที่สมบูรณ์ของมัน
ต้องการทั้งแมวและสัตว์ฟันแทะ


62
00:03:39,733 --> 00:03:43,082
เมื่อหนูติดเชื้อ และกินอุจจาระของแมวเข้าไป

63
00:03:43,082 --> 00:03:47,057
พาราไซต์เปลี่ยนระดับสารเคมีในสมองของหนู

64
00:03:47,057 --> 00:03:50,498
ทำให้มันระแวดระวังตัวต่อแมวผู้หิวโหยน้อยลง

65
00:03:50,498 --> 00:03:52,750
บางที แม้กระทั่งเข้าโจมตีแมวด้วย

66
00:03:52,750 --> 00:03:54,515
นั่นทำให้พวกมันตกเป็นเหยื่อได้ง่าย

67
00:03:54,515 --> 00:03:59,493
ดังนั้น หนูที่ติดเชื้อเหล่านี้
ถูกกินและส่งต่อพาราไซต์

68
00:03:59,493 --> 00:04:01,774
การควบคุมสมองเป็นผลสำเร็จ

69
00:04:01,774 --> 00:04:06,209
มีหลักฐานแม้กระทั่งว่าพาราไซต์
ส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมของมนุษย์

70
00:04:06,209 --> 00:04:08,683
ในกรณีส่วนใหญ่
เราไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้

71
00:04:08,683 --> 00:04:12,988
ว่าพาราไซต์มีความสามารถ
กระทำการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมได้อย่างไร

72
00:04:12,988 --> 00:04:14,528
แต่จากที่เราทราบ

73
00:04:14,528 --> 00:04:17,005
เราสามารถบอกได้ว่าพวกมันมีกล่องเครื่องมือ
ที่ค่อนข้างจะหลากหลาย

74
00:04:17,005 --> 00:04:21,434
พยาธิขนม้าน่าจะกระทำ
ต่อสมองของจิ้งหรีดโดยตรง

75
00:04:21,434 --> 00:04:23,654
ที่ต่างออกไป มาลาเรีย พาราไซต์

76
00:04:23,654 --> 00:04:26,897
ขัดขวางเอนไซม์ที่ช่วยในการกินอาหารของยุง

77
00:04:26,897 --> 00:04:30,823
บังคับให้พวกมันกัดครั้งแล้วครั้งเล่า

78
00:04:30,823 --> 00:04:34,509
และไวรัสพิษสุนัขบ้าอาจทำให้
พฤติกรรมเกรี้ยวกราดน้ำลายไหลนั้นเกิดขึ้น

79
00:04:34,509 --> 00:04:37,972
โดยเร่งให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานมากเกินไป

80
00:04:37,972 --> 00:04:39,333
แต่ไม่ว่าจะเป็นวิธีการไหน

81
00:04:39,333 --> 00:04:41,000
เมื่อคุณคิดถึงว่าพาราไซต์เหล่านี้


82
00:04:41,000 --> 00:04:44,437
มีประสิทธิภาพ
ต่อการควบคุมพฤติกรรมของเจ้าบ้านแค่ไหน

83
00:04:44,437 --> 00:04:51,374
คุณอาจสงสัยว่ามีพฤติกรรมของมนุษย์มากน้อยแค่ไหน
ที่แสดงออกมาเพราะพาราไซต์

84
00:04:51,374 --> 00:04:55,039
ในเมื่อมากกว่าครึ่งหนึ่งของสปีชีส์บนโลกนี้
คือพาราไซต์

85
00:04:55,039 --> 00:04:58,057
มันอาจมากกว่าที่เราคิดเอาไว้ก็เป็นได้