[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.45,0:00:09.21,Default,,0000,0000,0000,,Które z tych stworzeń rozwinęło zdolność Dialogue: 0,0:00:09.21,0:00:13.48,Default,,0000,0000,0000,,manipulowania zwierzęciem\Nkilkakrotnie większym od siebie? Dialogue: 0,0:00:13.48,0:00:15.89,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedź brzmi: wszystkie. Dialogue: 0,0:00:15.89,0:00:17.50,Default,,0000,0000,0000,,To pasożyty, Dialogue: 0,0:00:17.50,0:00:21.92,Default,,0000,0000,0000,,czyli organizmy żyjące\Nna ciele nosiciela lub w jego wnętrzu, Dialogue: 0,0:00:21.92,0:00:25.59,Default,,0000,0000,0000,,mogące powodować choroby,\Na czasem nawet śmierć. Dialogue: 0,0:00:25.59,0:00:30.45,Default,,0000,0000,0000,,Pasożyty rozprzestrzeniają się,\Nprzenosząc się między organizmami, Dialogue: 0,0:00:30.45,0:00:33.53,Default,,0000,0000,0000,,a czasami nawet jeszcze zawadzając\No trzeci organizm pośredni. Dialogue: 0,0:00:33.53,0:00:38.57,Default,,0000,0000,0000,,Pasożyty osiągnęły to dzięki sprytnej \Nmanipulacji zachowaniami nosiciela, Dialogue: 0,0:00:38.57,0:00:42.01,Default,,0000,0000,0000,,czasem przejmując kontrolę \Nnad jego mózgiem. Dialogue: 0,0:00:42.01,0:00:45.16,Default,,0000,0000,0000,,To na przykład nitnikowiec. Dialogue: 0,0:00:45.16,0:00:47.50,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z jego nosicieli jest świerszcz.\N Dialogue: 0,0:00:47.50,0:00:52.03,Default,,0000,0000,0000,,Nitnikowce rozmnażają się w wodzie,\Npodczas gdy świerszcz woli suche tereny. Dialogue: 0,0:00:52.03,0:00:54.64,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego kiedy pasożyt\Njest gotowy do reprodukcji, Dialogue: 0,0:00:54.64,0:00:59.68,Default,,0000,0000,0000,,zaczyna wytwarzać białko uszkadzające\Nsystem nawigacyjny świerszcza. Dialogue: 0,0:00:59.68,0:01:02.88,Default,,0000,0000,0000,,Zdezorientowany owad skacze chaotycznie, Dialogue: 0,0:01:02.88,0:01:04.35,Default,,0000,0000,0000,,zbliża się do wody Dialogue: 0,0:01:04.35,0:01:08.60,Default,,0000,0000,0000,,i ostatecznie wskakuje do niej,\Nco nieraz kończy się jego utopieniem. Dialogue: 0,0:01:08.60,0:01:10.98,Default,,0000,0000,0000,,Nitnikowiec wychodzi składać jaja, Dialogue: 0,0:01:10.98,0:01:13.35,Default,,0000,0000,0000,,które zostają zjedzone\Nprzez wodne owady Dialogue: 0,0:01:13.35,0:01:14.70,Default,,0000,0000,0000,,i gdy te dojrzeją, Dialogue: 0,0:01:14.70,0:01:16.08,Default,,0000,0000,0000,,wychodzą na ląd, Dialogue: 0,0:01:16.08,0:01:19.17,Default,,0000,0000,0000,,a następnie zostają zjedzone\Nprzez świerszcze. Dialogue: 0,0:01:19.17,0:01:22.44,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób nitnikowiec \Nzapewnia sobie przetrwanie. Dialogue: 0,0:01:22.44,0:01:26.30,Default,,0000,0000,0000,,To z kolei wirus wścieklizny,\Nktóry również wpływa na mózg. Dialogue: 0,0:01:26.30,0:01:28.99,Default,,0000,0000,0000,,Atakuje on ssaki, a w szczególności psy, Dialogue: 0,0:01:28.99,0:01:32.59,Default,,0000,0000,0000,,wędrując poprzez system nerwowy\Nzwierzęcia aż do mózgu Dialogue: 0,0:01:32.59,0:01:36.26,Default,,0000,0000,0000,,gdzie wywołuje stan zapalny,\Nktóry doprowadzi do śmierci nosiciela. Dialogue: 0,0:01:36.26,0:01:40.37,Default,,0000,0000,0000,,Jednak zanim do tego dojdzie, wirus\Npowoduje wzrost agresji u nosiciela Dialogue: 0,0:01:40.37,0:01:45.25,Default,,0000,0000,0000,,oraz zwiększa produkcję\Nzainfekowanej śliny, Dialogue: 0,0:01:45.25,0:01:47.44,Default,,0000,0000,0000,,czyniąc ją trudną do przełknięcia. Dialogue: 0,0:01:47.44,0:01:51.12,Default,,0000,0000,0000,,Zwiększa to prawdopodobieństwo ugryzienia\Ninnego zwierzęcia przez nosiciela Dialogue: 0,0:01:51.12,0:01:55.33,Default,,0000,0000,0000,,i przeniesienia wirusa\Nna to zaatakowane zwierzę. Dialogue: 0,0:01:55.33,0:02:01.02,Default,,0000,0000,0000,,A teraz poznajcie Ophiocordycepsa,\Nzwanego również grzybem zombie. Dialogue: 0,0:02:01.02,0:02:05.84,Default,,0000,0000,0000,,Na nosiciela wybrał tropikalne mrówki\Nzamieszkujące konary drzew. Dialogue: 0,0:02:05.84,0:02:10.86,Default,,0000,0000,0000,,Po tym, jak zarodniki pasożyta przenikną\Nprzez szkielet zewnętrzny mrówki, Dialogue: 0,0:02:10.86,0:02:15.48,Default,,0000,0000,0000,,wywołują drgawki\Npowodujące jej upadek z drzewa. Dialogue: 0,0:02:15.48,0:02:20.33,Default,,0000,0000,0000,,Pod wpływem grzyba zombie,\Nmrówka zaczyna chodzić bezładnie, Dialogue: 0,0:02:20.33,0:02:24.83,Default,,0000,0000,0000,,aż natknie się na liść\Nz dogodnymi warunkami do rozwoju grzyba, Dialogue: 0,0:02:24.83,0:02:26.98,Default,,0000,0000,0000,,i chwyta się tego liścia. Dialogue: 0,0:02:26.98,0:02:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Następnie mrówka umiera Dialogue: 0,0:02:28.43,0:02:34.98,Default,,0000,0000,0000,,i grzyb przegryza się przez jej ciało,\Nwyprowadzając z jej szyi długą łodygę. Dialogue: 0,0:02:34.98,0:02:37.93,Default,,0000,0000,0000,,Po paru tygodniach\Nłodyga wytwarza zarodniki, Dialogue: 0,0:02:37.93,0:02:43.59,Default,,0000,0000,0000,,które zarażają inne mrówki, zamieniając je\Nw sześcionożne zombie poszukujące liści. Dialogue: 0,0:02:43.59,0:02:48.86,Default,,0000,0000,0000,,Jeden z najbardziej zabójczych dla ludzi\Npasożytów wpływa na ich zachowanie, Dialogue: 0,0:02:48.86,0:02:50.85,Default,,0000,0000,0000,,i mimo iż to żadna pociecha, Dialogue: 0,0:02:50.85,0:02:54.02,Default,,0000,0000,0000,,to nie nasze mózgi zostają zainfekowane. Dialogue: 0,0:02:54.02,0:02:57.97,Default,,0000,0000,0000,,Mam na myśli zarodźca,\Nktóry wywołuje malarię. Dialogue: 0,0:02:57.97,0:03:02.08,Default,,0000,0000,0000,,Pasożyt potrzebuje komarów, aby przenosić\Nchorobę pomiędzy nosicielami. Dialogue: 0,0:03:02.08,0:03:05.91,Default,,0000,0000,0000,,Sprawia, że owady gryzą częściej \Ni ssą krew dłużej. Dialogue: 0,0:03:05.91,0:03:09.02,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją również dowody na to,\Nże osoby zarażone malarią Dialogue: 0,0:03:09.02,0:03:11.02,Default,,0000,0000,0000,,są bardziej atrakcyjne dla komarów, Dialogue: 0,0:03:11.02,0:03:14.68,Default,,0000,0000,0000,,które poprzez ugryzienie żywiciela\Nprzenoszą pasożyta na kolejne osobniki. Dialogue: 0,0:03:14.68,0:03:17.74,Default,,0000,0000,0000,,Ten wielogatunkowy system\Njest tak skuteczny, Dialogue: 0,0:03:17.74,0:03:22.43,Default,,0000,0000,0000,,że każdego roku odnotowuje się\Nmiliony zachorowań na malarię. Dialogue: 0,0:03:22.43,0:03:24.74,Default,,0000,0000,0000,,I wreszcie nadszedł czas na koty. Dialogue: 0,0:03:24.74,0:03:28.38,Default,,0000,0000,0000,,Bez obaw, prawdopodobnie nie znajdziesz\Nżadnego kota żyjącego w twoim ciele, Dialogue: 0,0:03:28.38,0:03:29.85,Default,,0000,0000,0000,,który kontroluje twoje myśli. Dialogue: 0,0:03:29.85,0:03:31.55,Default,,0000,0000,0000,,Prawdopodobnie. Dialogue: 0,0:03:31.55,0:03:35.30,Default,,0000,0000,0000,,Jednak istnieje mikroorganizm\Nzwany Toxoplasma, Dialogue: 0,0:03:35.30,0:03:39.73,Default,,0000,0000,0000,,który do ukończenia cyklu życiowego\Npotrzebuje zarówno kotów jak i gryzoni. Dialogue: 0,0:03:39.73,0:03:43.08,Default,,0000,0000,0000,,Szczur zaraża się\Npo spożyciu kocich odchodów, Dialogue: 0,0:03:43.08,0:03:47.06,Default,,0000,0000,0000,,a pasożyt zmienia poziom\Nneuroprzekaźników w jego mózgu, Dialogue: 0,0:03:47.06,0:03:50.50,Default,,0000,0000,0000,,sprawiając, że zwierzę staje się mniej \Nostrożne w kontaktach z kotami, Dialogue: 0,0:03:50.50,0:03:52.75,Default,,0000,0000,0000,,a czasami nawet zbliża się do nich. Dialogue: 0,0:03:52.75,0:03:54.52,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób staje się łatwą ofiarą, Dialogue: 0,0:03:54.52,0:03:59.49,Default,,0000,0000,0000,,która zostaje zjedzona i tym samym\Nprzenosi pasożyta dalej. Dialogue: 0,0:03:59.49,0:04:01.77,Default,,0000,0000,0000,,Skuteczne przejęcie kontroli nad mózgiem. Dialogue: 0,0:04:01.77,0:04:06.21,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją dowody, że pasożyty te\Nmają wpływ na ludzkie zachowanie. Dialogue: 0,0:04:06.21,0:04:08.68,Default,,0000,0000,0000,,W większości przypadków\Nnie do końca rozumiemy, Dialogue: 0,0:04:08.68,0:04:12.99,Default,,0000,0000,0000,,jak pasożyty mogą dokonać zmiany\Nw zachowaniu nosiciela. Dialogue: 0,0:04:12.99,0:04:14.52,Default,,0000,0000,0000,,Jednak z tego, co wiemy, Dialogue: 0,0:04:14.53,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,mają niezły wachlarz możliwości. Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:21.61,Default,,0000,0000,0000,,Wydaje się, że nitnikowce oddziałują\Nna mózg świerszcza w sposób bezpośredni. Dialogue: 0,0:04:21.61,0:04:23.65,Default,,0000,0000,0000,,Z kolei pasożyt malarii Dialogue: 0,0:04:23.65,0:04:26.90,Default,,0000,0000,0000,,blokuje enzym, który pomaga\Nkomarom się karmić, Dialogue: 0,0:04:26.90,0:04:30.82,Default,,0000,0000,0000,,zmuszając je tym samym\Ndo wielokrotnych ukąszeń. Dialogue: 0,0:04:30.82,0:04:34.51,Default,,0000,0000,0000,,Wirus wścieklizny może wywoływać\Nagresję i ślinotok Dialogue: 0,0:04:34.51,0:04:37.97,Default,,0000,0000,0000,,poprzez nadmierne pobudzenie \Nsystemu odpornościowego. Dialogue: 0,0:04:37.97,0:04:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Bez względu na obraną metodę, Dialogue: 0,0:04:39.48,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli pomyślisz, jak skutecznie Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:44.44,Default,,0000,0000,0000,,pasożyty przejmują kontrolę\Nnad zachowaniem swoich nosicieli, Dialogue: 0,0:04:44.44,0:04:51.37,Default,,0000,0000,0000,,możesz zacząć się zastanawiać, jak duży\Nwpływ mają one na ludzkie zachowanie. Dialogue: 0,0:04:51.37,0:04:55.03,Default,,0000,0000,0000,,A ponieważ ponad połowa gatunków \Nna Ziemi to pasożyty, Dialogue: 0,0:04:55.04,0:04:58.06,Default,,0000,0000,0000,,ten wpływ może być większy,\Nniż się spodziewamy.