0:00:06.449,0:00:09.209
Welke van deze wezens[br]heeft het vermogen ontwikkeld

0:00:09.212,0:00:13.485
om dieren te kunnen manipuleren[br]van vele malen zijn eigen grootte?

0:00:13.485,0:00:15.888
Het antwoord is: allemaal.

0:00:15.888,0:00:17.498
Dit zijn allemaal parasieten,

0:00:17.498,0:00:21.925
organismen die leven[br]in of op een gast-organisme

0:00:21.925,0:00:25.591
dat ze dan kwetsen en soms zelf doden.

0:00:25.591,0:00:30.447
Overleven wordt bepaald door overdracht [br]van één gastheer naar een andere,

0:00:30.447,0:00:33.532
soms via een tussenliggende soort.

0:00:33.532,0:00:38.568
Parasieten slagen hier keurig in[br]door het gastgedrag te manipuleren,

0:00:38.568,0:00:42.011
soms door rechtstreeks[br]het brein te hacken.

0:00:42.011,0:00:45.155
Dit is de paardehaarworm.

0:00:45.155,0:00:47.503
De krekel is een van zijn gastheren.

0:00:47.503,0:00:52.033
De worm heeft water nodig om te paren,[br]maar de krekel zit op het droge.

0:00:52.033,0:00:54.635
Dus zodra hij groot genoeg is[br]om zich te reproduceren,

0:00:54.635,0:00:56.676
maakt de worm eiwitten aan

0:00:56.676,0:00:59.676
die de navigatie van de krekel[br]in de war brengen.

0:00:59.676,0:01:02.875
De verwarde krekel springt dwalend rond,

0:01:02.875,0:01:04.353
gaat naar het water toe

0:01:04.353,0:01:08.602
en springt er uiteindelijk in,[br]waarbij hij dikwijls verdrinkt.

0:01:08.602,0:01:10.976
De worm kronkelt eruit om te paren

0:01:10.976,0:01:13.353
en zijn eitjes worden opgegeten[br]door waterinsecten

0:01:13.353,0:01:14.700
die dan volwassen worden,

0:01:14.700,0:01:16.083
op het land gaan wonen

0:01:16.083,0:01:19.166
en op hun beurt[br]worden opgegeten door krekels.

0:01:19.166,0:01:22.438
Zo leeft de paardehaarworm voort.

0:01:22.438,0:01:26.298
Dit is het rabiësvirus, een andere[br]geestesveranderende parasiet.

0:01:26.298,0:01:28.990
Het virus infecteert zoogdieren, [br]meestal honden,

0:01:28.990,0:01:32.592
en verplaatst zich via de zenuwbanen[br]naar de hersenen.

0:01:32.592,0:01:36.258
Daar veroorzaakt het ontstekingen[br]die uiteindelijk de gastheer doden.

0:01:36.258,0:01:40.371
Maar vooraleer dit gebeurt,[br]maakt het de gastheer aggressiever,

0:01:40.371,0:01:45.246
verhoogt het de productie[br]van rabiës verspreidend speeksel,

0:01:45.246,0:01:47.435
en maakt het het slikken moeilijker.

0:01:47.435,0:01:51.124
Dit zorgt ervoor dat de gastheer[br]sneller een ander dier zal bijten

0:01:51.124,0:01:55.332
en het virus zal verspreiden[br]wanneer het dat doet.

0:01:55.332,0:02:01.021
Ziehier Ophiocordyceps,[br]ook gekend als de zombie-schimmel.

0:02:01.021,0:02:05.841
Zijn favoriete gastheer: tropische mieren[br]die meestal in boomtoppen leven.

0:02:05.841,0:02:08.118
Nadat de sporen van de Ophiocordyceps

0:02:08.118,0:02:10.858
het exoskelet van de mier[br]hebben doordrongen,

0:02:10.858,0:02:15.482
zorgen ze voor krampen[br]waardoor de mier uit de boom valt.

0:02:15.482,0:02:20.330
De schimmel verandert het gedrag[br]waardoor de mier doelloos ronddwaalt,

0:02:20.330,0:02:24.829
tot hij een blad tegenkomt[br]met de perfecte kweekomstandigheden

0:02:24.829,0:02:26.979
en dan grijpt hij zichzelf vast.

0:02:26.979,0:02:28.432
De mier sterft vervolgens

0:02:28.432,0:02:31.242
en de schimmel parasiteert het lichaam

0:02:31.242,0:02:34.982
om een lange stengel[br]vanuit zijn nek te bouwen.

0:02:34.982,0:02:37.934
Binnen enkele weken[br]verspreidt de stengel sporen

0:02:37.934,0:02:42.604
die dan nog meer mieren[br]omvormen tot bladzoekende zombies.

0:02:43.592,0:02:48.863
Er bestaat ook een gedragsveranderende[br]dodelijke parasiet voor de mens die,

0:02:48.863,0:02:50.848
als het al een troost mag wezen,

0:02:50.848,0:02:54.016
niet onze hersenen kaapt.

0:02:54.016,0:02:57.968
Ik heb het over Plasmodium,[br]die malaria veroorzaakt.

0:02:57.968,0:03:02.082
Deze parasiet heeft muggen nodig[br]om van gastheer te wisselen,

0:03:02.082,0:03:05.908
dus zorgt hij ervoor[br]dat ze meer en langer bijten.

0:03:05.908,0:03:09.020
Er zijn ook bewijzen dat mensen[br]die besmet zijn met malaria

0:03:09.020,0:03:11.020
aantrekkelijker zijn voor de muggen.

0:03:11.020,0:03:14.685
Die bijten hen dan waardoor de parasiet[br]zich sneller verspreidt.

0:03:14.685,0:03:17.737
Dit multi-soort-systeem is zo effectief

0:03:17.737,0:03:22.430
dat er elk jaar honderden miljoenen [br]gevallen van malaria zijn.

0:03:22.430,0:03:24.742
En tenslotte, zijn er katten.

0:03:24.742,0:03:28.383
Maak je geen zorgen, er leven [br]waarschijnlijk geen katten in ons lichaam

0:03:28.383,0:03:29.848
die je gedachten beïnvloeden.

0:03:29.848,0:03:31.550
Ik bedoel, waarschijnlijk.

0:03:31.550,0:03:35.305
Wel is er een micro-organisme, Toxoplasma,

0:03:35.305,0:03:39.733
dat zowel katten als knaagdieren nodig[br]heeft om zijn levenscyclus te voltooien.

0:03:39.733,0:03:43.082
Wanneer een rat besmet raakt,[br]door kattenuitwerpselen te eten,

0:03:43.082,0:03:47.057
verandert de parasiet de chemische niveaus[br]in de hersenen van de rat.

0:03:47.057,0:03:50.498
Hierdoor is hij onvoorzichtiger[br]rond hongerige katachtigen

0:03:50.498,0:03:52.750
en voelt zich er soms zelfs[br]toe aangetrokken.

0:03:52.750,0:03:54.515
Dit maakt hun een gemakkelijke prooi,

0:03:54.515,0:03:59.493
de besmette knaagdieren worden opgegeten[br]en verspreiden de parasiet.

0:03:59.493,0:04:01.774
Hersenspoeling gelukt.

0:04:01.774,0:04:06.209
Er is zelfs bewijs dat de parasiet[br]menselijk gedrag beïnvloedt.

0:04:06.209,0:04:08.683
In de meeste gevallen[br]begrijpen we niet volledig

0:04:08.683,0:04:12.988
hoe deze parasieten[br]deze gedragsveranderingen teweegbrengen.

0:04:12.988,0:04:14.528
Maar van wat we wel weten,

0:04:14.528,0:04:17.005
kunnen we zien dat ze[br]uitgebreide trukendozen hebben.

0:04:17.005,0:04:21.434
Paardehaarwormen lijken de hersenen[br]van de krekel direct aan te tasten.

0:04:21.434,0:04:23.654
De malaria parasiet, aan de andere kant,

0:04:23.654,0:04:26.897
blokkeert een enzyme[br]dat de muggen helpt om zich te voeden,

0:04:26.897,0:04:30.823
waardoor ze gedwongen worden[br]steeds opnieuw te bijten.

0:04:30.823,0:04:34.509
Het rabiësvirus veroorzaakt [br]het grommende, kwijlende gedrag

0:04:34.509,0:04:37.972
door het immuunsysteem[br]te hard te laten werken.

0:04:37.972,0:04:39.333
Wat de methode ook is,

0:04:39.333,0:04:41.000
als je bedenkt hoe effectief

0:04:41.000,0:04:44.437
deze parasieten het gedrag[br]van hun gastheren beïnvloeden,

0:04:44.437,0:04:47.924
kun je je afvragen[br]bij hoeveel van ons gedrag

0:04:47.924,0:04:51.374
het feitelijk parasieten zijn[br]die aan het roer staan.

0:04:51.374,0:04:55.044
Aangezien meer dan de helft van de soorten[br]op aarde parasieten zijn,

0:04:55.044,0:04:57.455
zou het meer kunnen zijn dan we denken.